ĐỀ 2
PHÒNG GD & ĐT TX GIA NGHĨA

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP THỊ XÃ

*************

MÔN NGỮ VĂN 7
Thời gian: 120 phút
**********

I. MỤC TIÊU KIỂM TRA
Thu thập thông tin để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng môn
ngữ văn lớp 7 theo nội dung của chương trình, với mục đích đánh giá năng lực
cảm nhận của học sinh thơng qua hình thức kiểm tra tự luận.
II. HÌNH THỨC KIỂM TRA.
Hình thức kiểm tra: Tự luận.
Cách tổ chức kiểm tra: Cho học sinh làm bài kiểm tra trong 120 phút.
III. THIẾT LẬP MA TRẬN.
-

Liệt kê tất cả các chuẩn kiến thức, kĩ năng của phân môn.

-

Chọn nội dung cần đánh giá và thực hiện các bước thiết lập ma trận đề
kiểm tra.

-

Xác định khung ma trận.

A/ KHUNG MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA
Nội dung

Tên chủ đề

Mức độ cần đạt
Nguồn
ngữ liệu

Nhận biết

(nơi dung,
chương)
Chủ đề 1:
Tiếng việt

Số câu

1

Thơng hiểu

Vận dụng

Cộng

Cấp độ cao
Đoạn
trích

khoảng
40 từ
trong
sách giáo
khoa ngữ
văn 8 tập
2.

Nhận biết
được biện
pháp tu từ
trong đoạn
văn và tác
dụng.

1

Số câu 1

1


Số điểm

4

Số điểm 4

Tỉ lệ %


40%

40%

Chủ đề 2:

Câu 1.

Làm văn

Nguồn
câu
chuyện
từ Hạt
giống
tâm hồn

Viết một
bài văn
ngắn về
nghị luận
xã hội
Nắm đúng
ý nghĩa câu
chuyện và
trình bày
thành một
bài văn.

Số câu


1

Số câu 1

Số điểm

6

Số điểm 6

Tỉ lệ

60%

60%

Câu 2.

Viết được
bài văn
nghị luận,
bộc lộ
những tình
cảm và suy
nghĩ của em
một cách cụ
thể, chi tiết.

Nghị

luận kết
hợp biểu
cảm.

Số câu

1

Số câu 1

Số điểm

10đ

Số điểm 10

Tỉ lệ

100%

100%

Tổng số câu

1

2

Số câu 3


Tổng số điểm

4

16

Số điểm 20

Tỉ lệ %

40%

160%

200%

B/ ĐỀ THI
Câu 1: (4 điểm). Tìm và phân tích phép liệt kê được sử dụng trong đoạn trích
sau:
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt
đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho
trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui
lịng.
2

2


(Trích Ngữ văn 8, tập 2).
Câu 2: (6 điểm). Viết một bài văn ngắn (khoảng 150 từ) trình bày suy nghĩ

của em về ý nghĩa câu chuyện sau:
Những quả táo sâu
Một người đàn ông bị lạc trong một khu rừng rậm đã mấy ngày. Ơng vừa
mệt mỏi đói khát, lại vừa mất phương hướng và bắt đầu kiệt sức.
Trong lúc hồn tồn tuyệt vọng ấy, ơng nhìn thấy một cây táo ở đằng xa.
Cố lê hết sức đến đó, ơng nhặt ngay một quả táo rơi dưới gốc và cắn một miếng
to.
Nhưng quả táo đầy sâu, cứ cắn một miếng là phát hiện quả táo bị sâu khiến
ông phải nhả ra. Ông nhặt hết quả táo này đến quả táo khác, ơng hái cả những
quả cịn trên cành nhưng tất cả đều bị sâu. Khơng cịn sự lựa chọn nào khác,
người đàn ông đành phải nhắm mắt lại và cắn thật nhanh, bởi vì nếu mở mắt ra,
ơng sẽ khơng dám ăn. Ơng đã sống sót và có sức lực để tiếp tục hành trình của
mình - nhờ những quả táo sâu.
(Nguồn Hạt giống tâm hồn).
Câu 3 (10 điểm)
Có ý kiến đã nhận xét rằng:
"Thơ ca dân gian là tiếng nói trái tim của người lao động. Nó thể hiện sâu sắc
những tình cảm tốt đẹp của nhân dân ta."
Dựa vào những câu ca dao (chủ đề về quê hương, đất nước và gia đình) mà em
đã được học ở ngữ văn 7, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

------------hết-----------

3

3


HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂM


I. Hướng dẫn chung.
- Giáo viên cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài
làm của học sinh, tránh trường hợp đếm ý cho điểm hoặc bỏ sót ý trong bài làm
của học sinh.
- Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giáo viên cần ch ủ động, linh ho ạt trong
việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có sáng tạo, có
ý tưởng riêng và giàu chất văn.
- Giáo viên cần vận dụng đầy đủ các thang điểm. Điểm tồn bài tính đến 0,25
điểm (khơng làm trịn).
II. Hướng dẫn cụ thể.
Câu 1: (4 điểm).
- Biện pháp liệt kê: 3 đ
+ ...tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa
+ …xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù.
+ trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa,
- Phân tích: 1đ
+ Thể hiện nỗi căm giận, phẫn uất quân giặc đến quên ăn, mất ngủ của Trần
Quốc Tuấn.
+ Sẵn sàng xông pha ra chiến trường, hi sinh tất cả để trả mối quốc thù, quốc
hận.
Câu 2: (6 điểm).
- Học sinh biết tóm tắt và nhận xét khái quát câu chuyện: Câu chuyện về
người đàn ơng đói khát với những trái táo sâu, nhưng chính nhờ ăn những trái táo
sâu đó đã giúp ơng có thêm sức lực để tiếp tục cuộc hành trình.
- Ý nghĩa của câu chuyện :
+ Trong cuộc sống sẽ có những tình huống hay sự thật đơi khi q khó
khăn và nghiệt ngã để chấp nhận (Những trái táo sâu).
+ Nhưng nếu chúng ta dám dũng cảm đối mặt để vượt qua dù chỉ một lần
(ăn những trái táo sâu đó) – chúng ta sẽ trưởng thành hơn qua những nghịch
cảnh, thử thách đó (sống sót và có sức lực tiếp tục cuộc hành trình).

4

4


- Bài học :
+ Cuộc sống dù có khó khăn nhưng hãy biết chấp nhận khó khăn đó để
vượt qua, nhìn vào phía trước nơi có những điều hạnh phúc đang chờ đợi.
+ Liên hệ bản thân mình.
Câu 3 (10 điểm)
a/ Mở bài: (1.5 đ)
- Dẫn dắt được vào vấn đề hợp lý
- Trích dẫn được nội dung cần chứng minh ở đề bài, đánh giá khái quát vấn đề.
b/ Thân bài: (7 đ)
- Tại sao thơ ca dân gian (ca dao) là tiếng nói trái tim của người lao động (lập
luận). Thể hiện những tư tưởng, tình cảm, khát vọng, ước mơ....của người lao
động
- Thơ ca dân gian (ca dao) "thể hiện sâu sắc những tình cảm tốt đẹp của nhân
dân ta".
- Tình yêu quê hương đất nước, (dẫn chứng)
- Tình cảm gia đình. (dẫn chứng)
* Có thể mở rộng thêm chủ đề như: Tình thầy trị, bạn bè…
c/ Kết bài: (1.5 đ)
- Đánh giá khái quát lại vấn đề.
- Bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của bản thân về vấn đề vừa làm sáng tỏ.
* Thang điểm:
10 - 9 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận kết hợp với biểu cảm để làm bài,
hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương
pháp, có cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về các mối quan hệ tình cảm trong gia
đình, bài viết có sáng tạo, diễn đạt tốt.

8 - 7 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận kết hợp với biểu cảm để làm bài,
hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương
pháp, có cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về các mối quan hệ tình cảm trong gia
đình, bài viết có sáng tạo diễn đạt tương đối tốt.
6- 5 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận kết hợp với biểu cảm để làm bài, hiểu
rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp,
có cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về các mối quan hệ tình cảm trong gia đình, bài
5

5


viết có sáng tạo đã làm sáng tỏ được các ý chính, cịn mắc lỗi về diễn đạt, chính
tả.
4 - 3 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận kết hợp với biểu cảm để làm bài,
hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương
pháp, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả, trình bày.
2 - 1 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận kết hợp với biểu cảm để làm bài,
chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, bài làm có chỗ cịn lan man, cảm xúc và suy
nghĩ về bài thơ chưa sâu sắc, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả, trình bày.
*********************

6

6