TÁC ĐỘNG CỦA VỐN ĐẦU
TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC
NGOÀI (FDI) ĐẾN NỀN
CÔNG NGHỆ NƯỚC CHỦ
NHÀ
Nội dung
Lý thuyết chung về chuyển giao công nghệ thông qua FDI
Tác động của FDI đến việc phát triển công nghệ của Việt Nam
Kinh nghiệm một số nước và giải pháp cho Việt Nam
Lý thuyết chung về chuyển giao công nghệ
thông qua FDI
Cơng nghệ là gì?
Cơng nghệ là những giải pháp, quy trình, bí quyết kỹ thuật có kèm hoặc
khơng kèm cơng cụ, phương tiện để biến đổi nguồn lực thành sản phẩm.
Chuyển giao cơng nghệ là gì?
Chuyển giao cơng nghệ là chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử
dụng một phần hoặc tồn bộ cơng nghệ từ bên có quyền chuyển giao
công nghệ sang bên nhận công nghệ.
Lý thuyết chung về chuyển giao công nghệ
thông qua FDI
Các hình thức tác động đến chuyển giao cơng nghệ của FDI.
Trực tiếp:
Liên doanh
TNCs
Hợp đồng chuyển giao công nghệ
Gián tiếp:
Doanh nghiệp trong nước tự đổi mới công nghệ để cạnh tranh.
Doanh nghiệp phụ trợ được các công ty FDI chuyển giao công nghệ
Lý thuyết chung về chuyển giao công nghệ
thông qua FDI
Đánh giá tác động của FDI đến sự phát triển công nghệ Việt
Nam
Chỉ số vốn trên lao động (K/L)
Chỉ số số lượng và chất lượng mặt hàng xuất khẩu của khối FDI và khối
doanh
Chỉ số đầu tư cho R&D của các khối FDI
Chỉ số số lượng và chất lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ giữa
khối FDI vs doanh nghiệp trong nước
Tác động của FDI đến việc phát triển công
nghệ của Việt Nam
Tác động tích cực
Hệ thống văn bản ngày càng hồn thiện
Nâng cao trình độ kỹ thuật cơng nghệ
Tăng cường đầu tư vào các hoạt động đổi mới, sáng tạo
Số lượng và chất lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ gia tăng không ngừng
Nâng cao chất lượng và số lượng các sản phẩm xuất khẩu của khối FDI và khối doanh nghiệp
trong nước
Tác động tích cực
Hệ thống văn bản ngày càng hồn thiện
Nghị định 11/2005 quy định chi tiết về chuyển giao cơng nghệ
thay thế cho nghị định 45/1998 đã có nhiều điểm mới chi tiết, cụ
thể và thơng thống hơn.
Nhà nước đã giảm thiểu sự can thiệp của cơ quan chức năng, nâng cao
quyền tự do ý chí của các chủ thể quan hệ hợp tác, đầu tư.
Quy định rõ việc phân cấp trong xác nhận đăng ký hợp đồng.
Thay thế cơ chế thẩm định và phê duyệt hợp đồng bằng cơ chế xác nhận
đăng ký hợp đồng thơng thống hơn.
Mức phí chuyển giao cơng nghệ cũng được quy định lại, phương thức thanh
tốn linh hoat, khơng gị bó như trước đây với nhiều hình thức thanh tốn.
Bổ sung, sửa đổi những quy định liên quan đến vấn đề: cấp phép đặc quyền
kinh doanh; quyền trưng cầu đánh giá, giám định công nghệ; phương thức
giải quyết tranh chấp với bên thứ ba và quyền sở hữu, quyền sử dụng công
nghệ.
Luật chuyển giao công nghê (2007), hoạt động chuyển giao công
nghệ ở và đặc biệt là hoạt động chuyển giao công nghệ qua FDI
sẽ có được những khung hành lang pháp lý đầy thủ, thống nhất và
thơng thống nhất.
Tác động tích cực
Nâng cao trình độ kỹ thuật cơng nghệ
Tác động tích cực
Nâng cao trình độ kỹ thuật cơng nghệ
Tác động tích cực
Tăng cường đầu tư vào các hoạt động đổi mới, sáng tạo
Tác động tích cực
Tăng cường đầu tư vào các hoạt động đổi mới, sáng tạo
Tác động tích cực
Tăng cường đầu tư vào các hoạt động đổi mới, sáng tạo
Tác động tích cực
Số lượng và chất lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ gia tăng không
ngừng
Tác động tích cực
Số lượng và chất lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ gia tăng không
ngừng
Tác động tích cực
Số lượng và chất lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ gia tăng không
ngừng
Tác động tích cực
Số lượng và chất lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ gia tăng không
ngừng
Tác động tích cực
Nâng cao chất lượng và số lượng các sản phẩm xuất khẩu của khối FDI và khối
doanh nghiệp trong nước
Tác động tiêu cực
Tác động tiêu cực
Tiếp nhận công nghệ lạc hậu gây khó khăn cho việc nâng cao năng lực cơng nghệ và tự đổi mới công nghệ
Tác động tiêu cực
Tiếp nhận công nghệ lạc hậu gây khó khăn cho việc nâng cao năng lực cơng nghệ và tự đổi mới công nghệ
Tổng kết 25 năm đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, số liệu từ Bộ Kế
hoạch và Đầu tư cho thấy có đến
80% DN FDI
sử dụng cơng
nghệ trung bình của thế giới khi đầu tư vào Việt Nam. Chỉ
sử dụng công nghệ cao và 14% dùng công nghệ lạc hậu
5 - 6%
Tác động tiêu cực
Tiếp nhận công nghệ lạc hậu gây khó khăn cho việc nâng cao năng lực cơng nghệ và tự đổi mới cơng nghệ
Hình 2.1. Phân loại mức sử dụng công nghệ của doanh nghiệp FDI vào Việt Nam
Nguồn: Bộ kế hoạch và đầu tư
Tác động tiêu cực
Tiếp nhận công nghệ lạc hậu gây khó khăn cho việc nâng cao năng lực cơng nghệ và tự đổi mới công nghệ
Công nghệ thấp dẫn đến các DN tại Việt Nam chủ yếu thực hiện việc
gia công, một số doanh nghiệp được coi là công nghệ cao nhưng
những khâu sử dụng công nghệ cao lại không thực hiện ở Việt Nam.
Hệ quả là doanh nghiệp Việt Nam tạo ra gia trị gia tăng thấp, khó
tham gia vào mạng sản xuất toàn cầu.
Tác động tiêu cực
Tiếp nhận công nghệ lạc hậu gây khó khăn cho việc nâng cao năng lực cơng nghệ và tự đổi mới công nghệ
Tổng số các Hợp đồng chuyển giao công nghệ đăng ký và được cấp
Giấy chứng nhận hoặc phê duyệt từ năm 1999 đến nay trên tồn
quốc là 951 hợp đồng. Trong đó, số hợp đồng thuộc các dự án FDI
chiếm 63,6%, tức là chỉ 605 hợp đồng, một con số khiêm tốn so với
tổng số gần 14 ngàn doanh nghiệp FDI đang còn hiệu lực.