BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
--o0o--

BÀI TẬP HỌC KỲ
Môn: Luật Thương mại 2
Đề bài: So sánh khuyến mại và quảng cáo thương mại. Phân tích một số
ảnh hưởng tiêu cực của các hoạt động này đối với người tiêu dùng.

Họ và tên : ………………………
MSSV

:………………………..

Lớp

: …………………….

Hà Nội


MỞ ĐẦU

Hiện nay, trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh là xu hướng tất yếu của
các doanh nghiệp. Để lôi kéo khách hàng, chiếm lĩnh thị trường hoạt động thì
việc xúc tiến thương mại là điều tất yếu. Một số các hoạt động xúc tiến thương
mại được đưa ra như: khuyến mại, quảng cáo thương mại, trưng bày, giới thiệu
sản phẩm…. “Khuyến mại và quảng cáo thương mại có sự giống và khác biệt như
thế nào?”. Đó cũng là câu hỏi mà nhiều doanh nghiệp đã từng nghĩ đến. Là sinh
viên học môn Luật Thương mại, e xin được trình bày sự hiểu biết của em sau khi
học mơn học này về vấn đề “So sánh khuyến mại và quảng cáo thương mại. Phân

tích một số ảnh hưởng tiêu cực của các hoạt động này đối với người tiêu dùng”.


NỘI DUNG
I.

Khái quát chung về khuyến mại:
1. Khái niệm:

Theo khoản 1 Điều 88 Luật Thương mại 2005 “Khuyến mại là hoạt động
xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm xúc tiến việc mua bán hàng hoá,
cung ứng dịch vụ bằng cách dành cho khách hàng những lợi ích nhất định.”
2. Đặc điểm của khuyến mại:
- Chủ thể thực hiện hành vi khuyến mại là thương nhân, để tăng cường cơ
hội thương mại thương nhân được phép tự mình tổ chức thực hiện việc khuyến
mại, cũng có thể lựa chọn dịch vụ khuyến mại cho thương nhân khác để kinh
doanh hưởng thù lao.
- Cách thức và mục đích xúc tiến thương mại thông qua khuyến mại là
dành cho khách hàng những lợi ích nhất định để khuyến khích khách hàng sử
dụng hàng hóa , dịch vụ của thương nhân. Lợi ích dùng để khuyến mại cho khách
hàng có thể là lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất.
- Đối tượng được khuyến mại có thể là khách hàng hoặc các trung gian
phân phối như các đại lý bán hàng
- Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại là hàng hóa dịch vụ được thương
nhân sử dụng các hình thức khuyến mại để xúc tiến việc mua bán hàng hóa, cung
ứng dịch vụ đó. Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại phải là hàng hóa, dịch vụ
được kinh doanh hợp pháp.
II.

Khái quát chung về quảng cáo thương mại:

1. Khái niệm:

Theo điều 102 Luật Thương mại 2005 “Quảng cáo thương mại là hoạt
động xúc tiến thương mại của thương nhân để giới thiệu với khách hàng về hoạt
động kinh doanh hàng hoá, dịch vụ của mình.”
2. Đặc điểm của quảng cáo thương mại:
- Về chủ thể quảng cáo thương mại: có nhiều chủ thể tham gia vào hoạt
động quảng cáo thương mại với mục đích, cách thức và mức độ khác nhau. Đó có
thể là thương nhân (người quảng cáo), thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng
cáo, người phát hành quảng cáo, người cho thuê phương tiện quảng cáo.
- Về hàng hóa, dịch vụ quảng cáo thương mại: Hàng hóa, dịch vụ là những
đối tượng của quảng cáo thương mại là hàng hóa, dịch vụ đang hoặc sẽ được


thương nhân cung ứng trên thị trường. Đối tượng của quảng cáo thương mại là
hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh của thương nhân, về nguyên tắc
thương nhân được quyền quảng cáo đối với mọi hàng hóa, dịch vụ được quyền
kinh doanh. Tuy nhiên nhằm thực hiện chính sác xã hội , pháp luật có quy định
cấm hoặc hạn chế đối với một số hàng hóa, dịch vụ cấm hoặc hạn chế kinh doanh.
- Sản phẩm và phương tiện quảng cáo thương mại:
+ Sản phẩm quảng cáo thương mại gồm những thơng tin bằng hình ảnh,
hành động, âm thanh, tiếng nói, chữ viết, biểu tượng, màu sắc, ánh sáng chứa
đựng nội dung quảng cáo thương mại. Sản phẩm quảng cáo là những thơng tin
bằng hình ảnh, âm thanh, màu sắc.. nhằm truyền tải đến khách hàng và người tiêu
dung thơng tin về hàng hóa, hoạt động kinh doanh của họ. Thơng tin này phải bảo
đảm tính chính xác, trung thực, rõ ràng không gây thiệt hại cho người sản xuất
kinh doanh và người tiêu dùng.
+ Phương tiện quảng cáo là công cụ được sử dụng để giới thiệu các sản
phẩm quảng cáo thương mại. Việc lựa chọn phương tiện quảng cáo thích hợp
quyết định rất lớn đến sự thành công hay không của chiến lược kinh doanh .

Phương tiện quảng cáo bao gồm tất cả các phương tiện có khả năng truyền tải
thơng tin đến cơng chúng bao gồm: Các phương tiện thông tin đại chúng, các
phương tiện truyền tin, các loại xuất bản phẩm, các loại bảng, biển, băng, pa-nơ,
áp-phích, vật thể cố định, các phương tiện giao thông hoặc các vật thể di động
khác, các phương tiện quảng cáo thương mại khác.
- Tổ chức thực hiện: Thương nhân có thể tự mình thực hiện các cơng việc
cần thiết để quảng cáo. Hoặc thuê dịch vụ quảng cáo của thương nhân khác thông
qua hợp đồng dịch vụ.
- Cách thức xúc tiến thương mại: Thương nhân sử dụng sản phẩm và
phương tiện quảng cáo thương mại để thông tin về hàng hóa, dịch vụ đến khách
hàng. Đó có thể là thơng tin bằng hình ảnh, tiếng nói, chữ viết về hàng hóa, dịch
vụ cần giới thiệu. Và được truyền tải đến công chúng thông qua các phương tiện
truyền thanh, truyền hình, ấn phẩm, …
- Mục đích trực tiếp của quảng cáo thương mại là giới thiệu về hàng hóa,
dịch vụ để thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đáp
ứng nhu cầu cạnh tranh và mục tiêu lợi nhuận của thương nhân.
III.

So sánh khuyến mại và quảng cáo thương mại:


1. Giống nhau:
- Hoạt động xúc tiến thương mại của các thương nhân nhằm xúc tiến việc
mua bán hàng, cung ứng dịch vụ.
- Có thể do thương nhân tự tiến hành hoặc thuê dịch vụ quảng cáo, khuyến
mại dựa trên hợp đồng.
2. Khác nhau:
Tiêu chí
Khái
niệm


Khuyến mại
Là hoạt động xúc tiến
thương mại của thương nhân
nhằm xúc tiến việc mua bán
hàng hoá, cung ứng dịch vụ
bằng cách dành cho khách
hàng những lợi ích nhất định
(VD: giảm giá, tặng hàng hoá
cho khách hàng mà khơng thu
tiền…). Điều 88
Chủ thể
Thường có nhiều chủ thể
tham gia: người quảng cáo,
người phát hành quảng cáo,
người cho thuê phương tiện
quảng cáo (bởi quảng cáo cần
phải thông qua các phương
tiện truyền thông)
Tổ chức Thương nhân tự thực hiện
thực hiện

Quảng cáo
Quảng cáo thương mại là
hoạt động xúc tiến thương
mại của thương nhân để giới
thiệu với khách hàng về hoạt
động kinh doanh hàng hố,
dịch vụ của mình (Điều 102).


Cách
- Dành cho khách hàng
thức xúc những lợi ích nhất định: có
tiến thương thể là lợi ích vật chất hoặc phi
mại
vật chất. Tuỳ thuộc mục tiêu
của đợt khuyến mại. Khách
hàng đc khuyến mại có thể là
ng tiêu dùng hoặc trung gian
phân phối.
- Bao gồm: hàng mẫu, giảm
giá…

Sử dụng sản phẩm và
phương tiện quảng cáo
thương mại để thơng tin về
hàng hóa, Dịch vụ đến khách
hàng: hình ảnh, tiếng nói...
được truyền tải tới cơng
chúng qua truyền hình, truyền
thanh, ấn phẩm…

Chủ thể thường khơng đa
dạng bằng thường chỉ là
thương nhân có sản phẩm
khuyến mại và thương nhân
kinh doanh dịch vụ khuyến
mại.
Thương nhân có thể tự
mình thực hiện các công việc

cần thiết để quảng cáo. Hoặc
thuê dịch vụ quảng cáo của
thương nhân khác thông qua
hợp đồng dịch vụ.


Mục đích

Thủ tục
IV.

Xúc tiến bán hàng, Cung
ứng dịch vụ thơng qua các
đợt khuyến mại lôi kéo hành
vi mua sắm, sử dụng dịch vụ,
giới thiệu sản phẩm mới làm
tăng thị phần của doanh
nghiệp trên thị trường.
Ko phải đăng ký

Giới thiệu hàng hoá, DV để
xúc tiến thương mại, đáp ứng
nhu cầu cạnh tranh và mục
tiêu lợi nhuận cuả thương
nhân thông qua nhấn mạnh
đặc điểm, lợi ích của hàng
hóa hoặc so sánh tính ưu việt
với sản phẩm cùng loại.
Phải đăng ký


Ảnh hưởng tiêu cực của hoạt động khuyến mại và
quảng cáo thương mại tới người tiêu dùng:

Khuyến mại, quảng cáo thương mại có thể có những tác động tích cực hoặc
tiêu cực đến người tiêu dùng thông qua ba con đường: kinh tế, thông tin lên nhận
thức và cảm xúc.
1. Ảnh hưởng tiêu cực của hoạt động khuyến mại tới người tiêu dùng:
1.1. Về mặt kinh tế:
Việc giảm chi phí mà người tiêu dùng phải bỏ ra để có được hàng hố, dịch
vụ thơng qua hình thức trực tiếp giảm giá hay q tặng; dẫn đến việc khách hàng
có thể tăng khối lượng mua trên một hạn mức tiền tệ, tăng chủng loại hàng hố
trên cùng một hạn mức chi phí… tiết kiệm thời gian và chi phí người tiêu dùng
phải bỏ ra cho việc chọn lựa mua sắm (khuyến mại tạo cho người tiêu dùng một
lý do để dùng thử, chọn một nhãn hiệu hàng hố nào đó).
Tuy nhiên, cũng có những tác động tiêu cực như việc tăng chi phí bảo quản
hàng hoá (người tiêu dùng sẽ mua nhiều hơn nên phải bảo quản nhiều hơn, lâu
hơn), tăng sự lãng phí, tiêu thụ không cần thiết (giá rẻ nên mua nhiều hơn mức
cần thiết). Ngoài ra, người tiêu dùng cần thời gian tìm kiếm, so sánh các chương
trình khuyến mại của sản phẩm (nhằm tìm ra chương trình tốt nhất) hay thậm chí
khơng mua hàng khi có nhu cầu thực sự mà cố đợi đến đợt khuyến mại. Về lâu
dài có thể làm giảm các chọn lựa có thể có của người tiêu dùng ….
1.2.

Về Thông tin lên nhận thức của người tiêu dùng:

Thông tin, nhận thức của người tiêu dùng về một chương trình, chiến dịch
khuyến mại, có ảnh hưởng đến suy nghĩ, đánh giá của người tiêu dùng về chương
trình, chiến dịch khuyến mại và các đối tượng liên quan. Các tác động thông tin
lên nhận thức của người tiêu dùng bao gồm nhận thức, đánh giá về giá cả, chất
lượng, thời điểm và loại hình khuyến mại.



- Về giá cả, khuyến mại giảm giá có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến nhận
thức của người tiêu dùng về hàng hoá, dịch vụ được khuyến mại, nhất là khi
người bán lạm dụng khuyến mại. Bởi khi đó, người tiêu dùng dần dần có xu
hướng cho rằng giá thực tế của hàng hóa dịch vụ chính là giá khuyến mại, và như
vậy, vơ hình chung, đối với họ, mức giá thơng thường của hàng hóa dịch vụ khi
chưa có khuyến mại là cao, khơng chấp nhận được. Ví dụ như suy nghĩ đánh giá
về sản phẩm khuyến mại là sản phẩm chưa chắc đã có giá thấp hơn so với giá thị
trường.
- Về chất lượng, khuyến mại giảm giá cũng có thể gây tác động tiêu cực
đến nhận thức của người tiêu về chất lượng, bởi người tiêu dùng cho rằng hàng
hoá, dịch vụ được khuyến mại thường có chất lượng thấp, ít nhất là so với các
hàng hoá, dịch vụ cùng loại của nhà sản xuất khác, thậm chí là thấp hơn với chính
hàng hố, dịch vụ đó khi chưa có khuyến mại. Ví dụ như suy nghĩ của người tiêu
dùng là sản phẩm khuyến mại thường là sản phẩm sắp hết hạn sử dụng hay chất
lượng kém.
- Thời điểm khuyến mại cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến suy nghĩ, đánh
giá của người tiêu dùng. Việc tiến hành các chiến dịch khuyến mại theo chu kỳ
khiến người tiêu dùng có những dự đốn nhất định về thời điểm khuyến mại. Nếu
khuyến mại xuất hiện vào thời điểm người tiêu dùng không mong đợi sẽ tạo niềm
vui, bất ngờ cho người tiêu dùng và kích thích họ mua sắm. Ngược lại, tác động
tiêu cực sẽ lớn hơn khi vào thời điểm mà người tiêu dùng cho rằng hàng hoá, dịch
vụ đáng ra phải được khuyến mại thì chúng lại khơng được khuyến mại.
- Loại hình khuyến mại cũng có thể tác động tiêu cực đến nhận thức của
người tiêu dùng. Ví dụ: loại hình theo kiểu “mua X tặng Y” cũng có thể có tác
động tiêu cực đến suy nghĩ, đánh giá của người tiêu dùng. Với mặt hàng X, cơ
chế tiêu cực tương tự như mơ hình giảm giá ở trên. Nhưng đối với mặt hàng Y,
mặt hàng được tặng, cơ chế tác động tiêu cực có khác đơi chút, theo đó, mặt hàng
Y sẽ dễ bị coi là hàng hoá, dịch vụ thứ cấp, chi phí sản xuất và chất lượng thấp, ít

nhất là đã lỗi thời, không được ưa chuộng nữa nên mới được dùng làm “mồi nhử”
cho các mặt hàng khác.
1.3. Về cảm xúc:
Loại hình tác động này ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của khách
hàng thơng qua cảm xúc, tình cảm của người tiêu dùng đối với việc khuyến mại,
đối với việc mua hàng trong dịp khuyến mại, thậm chí đối với việc bỏ lỡ cơ hội
mua hàng trong dịp khuyến mại đó.
Tác động tiêu cực của khuyến mại là tạo cảm giác thất vọng cho khách
hàng khi chất lượng, giá cả trên thực tế khơng như những gì mà người bán hứa


hẹn. Khuyến mại cũng có thể tạo cảm giác “bất công” trong người tiêu dùng khi
người tiêu dùng bỏ lỡ dịp khuyến mại, nhất là khi người tiêu dùng trung thành
thấy người bán có các chương trình khuyến mại chỉ tập trung thu hút lượng khách
hàng mới, họ sẽ có cảm giác người bán “qua cầu rút ván”.
2. Ảnh hưởng tiêu cực của hoạt động quảng cáo thương mại với người
tiêu dùng::
2.1. Về mặt kinh tế:
Quảng cáo thương mại lôi kéo người tiêu dùng mua sắm những thứ không
cần thiết: thuyết phục, lợi dụng tâm lý của người tiêu dùng, sự âu lo, nhu cầu về
tiêu dùng… để khuyến khích họ mua những sản phẩm, dịch vụ không cần thiết
dẫn đến lãng phí kinh tế, tiêu thụ khơng cần thiết, thậm chí là mua hàng khi
khơng có nhu cầu.
Quảng cáo thương mại có sức mạnh điều khiển, nó khiến cho người tiêu
dùng mua mà không lựa chọn và mua những gì họ thấy trên quảng cáo khi họ
chưa cần thiết.
2.2. Về thông tin tác động lên nhận thức của người tiêu dùng:
Thông tin của hoạt động quảng cáo thương mại lên nhận thức của người
tiêu dùng là sự đánh giá của người tiêu dùng về giá cả, chất lượng…
-Về Giá cả: Quảng cáo thương mại làm cho người tiêu dùng không để ý

đến giá cả mà đa phần chỉ để ý đến sử dụng như nào, có tốt khơng nên dẫn đến
việc nhận thức về giá cả khơng chính xác. Người tiêu dùng có thể mua cao hơn
giá trị thực của sản phẩm, dịch vụ.
- Về Chất lượng: Quảng cáo thương mại đối với các hàng hóa, dịch vụ đơi
khi có tác động đến nhận thực của người tiêu dùng về chất lượng của sản phẩm,
hàng hóa dịch vụ. Sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo với những chức
năng, chất lượng tốt hơn so với thực tế sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà đạt được.
Điều đó làm ảnh hưởng khơng tốt với người tiêu dùng. Ví dụ như quảng cáo
thương mại về dầu gội đầu bỏ qua thơng tin về tác dụng phụ gây rụng tóc đối với
một số trường hợp điều đó khiến khách hàng khơng biết mua phải gây sự phẫn lộ
trong tâm lý người tiêu dùng.
- Về loại hình quảng cáo:
Thơng tin tác động lên nhận thức của người tiêu dùng về loại hình quảng
cáo cũng có những tác động tiêu cực với người tiêu dùng. Có một số loại hình có
tác động tiêu cực như: Quảng cáo thiếu thông tin, quảng cáo loại phân biệt đối xử,
quảng cáo về những tính năng khơng có …


2.3. Về tác động cảm xúc:
Quảng cáo thương mại có thể làm cho khách hàng đánh giá sai về chất
lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tạo cảm giác thất vọng cho người tiêu dùng
khi chất lượng, giá cả trên thực tế ko như những gì mà người bán hứa hẹn.

KẾT LUẬN
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, việc sử dụng các chương trình
khuyến mại, quảng cáo thương mại là rất cần thiết đối với các sản phẩm, hàng
hóa, dịch vụ của người bán, doanh nghiệp. Nhưng những hoạt động đó cũng là
điều chăn trở với người tiêu dùng. Bởi các hoạt động này có những tác động tiêu
cực và những tác động tích cực. Nó gây ảnh hưởng rất lớn đối với người tiêu
dùng và cả thị trường. Do vậy, Người tiêu dùng nên xem xét kĩ lưỡng trước khi

mua và dùng sản phẩm, hàng hóa dịch vụ. Đồng thời, cũng cần nâng cao tính
trung thực theo chiều hướng tốt của người bán và doanh nghiệp, về các hình thức
khuyến mại, quảng để tránh gây thiệt hại cho người tiêu dùng và người bán lẫn
doanh nghiệp.
Trên đây là những hiểu biết của em về khuyến mại, quảng cáo thương mại
và một số ảnh hưởng tiêu cực của các hoạt động này đối với người tiêu dùng. Bài
viết của em khơng tránh khỏi những sai sót, rất mong thầy cơ góp ý để bài làm
được hồn thiện hơn.


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Luật Thương mại năm 2005.
2. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật Thương mại Việt Nam tập
2, nhà xuất bản Tư pháp, 2020.
3. Trường Đại học Luật Hà Nội, Hướng dẫn môn học Luật Thương mại
Việt Nam tập 2, nhà xuất bản Lao động.