Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 97 đến tiết 140

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 :. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. TuÇn 25 : Bµi 24: TiÕt 97:. KiÓm tra v¨n (Đề và đáp án chung của Trường) Day:. Bµi 24: TiÕt 98:. tr¶ bµi tËp lµm v¨n t¶c¶nh viÕt ë nhµ A/ Môc tiªu bµi day: - Gióp häc sinh nhËn râ nh÷ng ­u ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh. - Cñng cè, s÷a ch÷a thªm mét lÇn n÷a nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶. - LuyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn xÐt s÷a ch÷a bµi lµm cña m×nh vµ cña b¹n. B/ ChuÈn bÞ: - Chấm chữa bài chu đáo. - Chuẩn bị những bài văn hay, những đoạn văn mắc một số lỗi để đọc và chữa cho học sinh. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. KiÓm tra ®o¹n v¨n bµi tËp 2, dµn ý bµi tËp 3 tiÕt 96. 3. Bµi míi. * Gi¸p viªn ghi l¹i bµi. §Ò ra: - Tả quang cảnh dòng sông Nhật Lệ vào một ngày đẹp trời. * Học sinh đọc lại đề, xác định yêu cầu đề. * NhËn xÐt ­u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm. a) ­u ®iÓm: + Néi dung: - Bài viết đã tả lại được quang cảnh sông Nhật Lệ trong các (ngày đi) thời điểm khác nhau của một ngày đẹp trời. - C¸c ®o¹n v¨n cã sù liªn kÕt chÆt chÏ, mét sè bµi viÕt cã c¶m xóc( Linh Trang, Hµ Nguyªn). + H×nh thøc: - Bè côc 3 phÇn râ rµng, cô thÓ, c¸c ®o¹n cã sù liªn kÕt chÆt chÏ. - Viết câu đúng, một vài em sử dụng tốt các biện pháp NT; nhân hóa, rõ. b) Nhược điểm: - Một số em chưa nắm được yêu cầu đề. - Một số em tả cảnh sơ sài, chưa đầy đủ ( Hoan, Ngọc Dương). - Bè côc ch­a râ rµng. - Më bµi kÕt bµi s¬ sµi, cøng nh¾c. - Diễn đạt lúng túng, không thoát ý. - Mét sè bµi viÕt cÈu th¶ ( Nam, Thµnh Ph¸t). * Ch÷a mét sè bµi, lçi tiªu biÓu. * §äc mét sè bµi viÕt hay. * Tr¶ bµi: Học sinh đọc, xem lại bài mình và lời phê để tự chữa. D/ Cñng cè, dÆn dß: - Nắm phương pháp làm 1 bài văn tả cảnh. - ChuÈn bÞ bµi viÕt v¨n t¶ c¶nh. Day:. Bµi 24: TiÕt 99, 100. Lượm Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch (Hướng dẫn đọc thêm) M­a. A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Giúp học sinh cảm nhận được vẽ đẹp, hồn nhiên, vui tươi, trong sáng của hình ảnh Lượm, ý nghÜa cao c¶ trong sù hy sinh cña nh©n vËt. - Cảm nhận được sự sống, sự phong phú, sinh động của bức tranh thiên nhiên và tư thế của con người được miêu tả trong bài thơ "Mưa" - N¾m ®­îc thÓ th¬ 4 ch÷, nghÖ thuËt kÓ vµ t¶ trong bµi th¬ cã yÕu tè tù sù. B/ ChuÈn bÞ: - TÝch hîp: + TiÕng viÖt: PhÐp nh©n hãa, so s¸nh, tõ l¸y. + TËp lµm v¨n: Th¬ tù sù, th¬ 4 ch÷. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. §äc thuéc lßng bµi "§ªm nay B¸c kh«ng ngñ" Em thÝch c©u th¬, ®o¹n th¬ nµo? V× sao? 3. Bµi míi. A- Lượm: I/ §äc t×m hiÓu chó thÝch: 1. Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Tè H÷u? 1. T¸c gi¶. - NguyÔn Kim Thµnh - Sinh n¨m 1920; quª Thõa Thiªn HuÕ => Nhµ C/M, nhµ th¬lín của thơ ca hiện đại Việt nam. 2. Bµi th¬. 2. Bµi th¬ ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? Em - Th¬ 4 tiÕng, xuÊt hiÖn tõ xa x­a ®­îc sö hiểu như thế nào về thể thơ đó? dụng nhiều trong tục ngữ, ca dao và đặc biÖt lµ vÌ, nhÞp th¬ 2/2 ch½n, ng¾n thÝch hîp víi lèi kÓ chuyÖn. 3. Học sinh đọc nhận xét. - Giáo viên hướng dẫn cách đọc: Nhịp điệu chung lµ nhanh, ng¾n, ®o¹n ®Çu giäng vui tươi nhí nhảnh, nhấn giọng vào các từ tạo hình và các từ láy tượng hình. Nh÷ng c©u c¶m th¸n vµ c©u hái tu tõ tách riêng thành khổ thơ đặc biệt nhịp thơ chậm lại cần đọc lắng xuống, chậm ngừng nghØ gi÷a c¸c dßng th¬. §o¹n cuèi buån. - Học sinh đọc thầm những từ khó ở SGK. 4. Em hiểu như thế nào là ngày Huế đổ m¸u? §i liªn l¹c. hiÓm nghÌo, ®­êng ra. - Giải nghĩa: Ngày Huế đổ máu (SGK) HiÓm nghÌo: Nguy hiÓm, gay go. §­êng ra: TH tõ HuÕ ra MB theo sù ph©n c«ng cña T W. II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Đối tượng được kể đến trong bài thơ là ai? - Chú bé Lượm. 2. Bµi th¬ ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? Cã ®iÓm nµo kh¸c bµi th¬ "§ªm nay B¸c kh«ng ngñ" - Ng«i kÓ thø ba nh­ng kh¸c víi bµi th¬ "§ªm nay B¸c kh«ng ngñ" ë chç t¸c gi¶. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. vừa là người kể chuyện, vừa là nhân vật 3. Dựa vào trình tự của lời kể em hãy tìm trực tiếp liên quan đến nhân vật chính. bè côc cña bµi th¬? - Bè côc: 3 phÇn + Từ đầu ... xa dần: Hình ảnh của Lượm trong cuéc gÆp t×nh cê gi÷a hai chó ch¸u. + Tiếp ... giữa đồng: Chuyến công tác cuối cùng và sự hi sinh của Lượm. + Đoạn còn lại: Hình ảnh Lượm vẫn còn sèng m·i. - Học sinh đọc lại năm khổ thơ đầu. 1. Hình ảnh của lượm trong cuộc gặp gỡ 4. Hình ảnh của Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của 2 chú cháu. t×nh cê cña hai chó ch¸u ®­îc miªu t¶ nh­ thế nào qua cái nhìn của người kể chuyện? (Trang phôc, h×nh d¸ng, cö chØ, lêi nãi) - Trang phôc: C¸i x¾c xinh xinh Cái mũ đội lệch -> §©y lµ trang phôc cña c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc qu©n thêi kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p v× Lượm cũng là một chiến sĩ thật sự Lượm cßn bÐ nªn c¸i x¾c bªn m×nh chÝ "xinh xinh". Cái mũ đội lệch => Đang hiên ngang, hiếu động của tuổi trẻ. - H×nh d¸ng: Lo¾t cho¸t, ch©n tho¨n tho¾t, đầu nghênh nghênh, cười híp mí, má đỏ bồ qu©n => Nhá bÐ, nhanh nhÑn, tinh nghÞch. - Cö chØ: Nh­ con chim chÝch, miÖng huýt sáo => Hồn nhiên, yêu đời - Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ nh©n - Lêi nãi: Ch¸u ®i liªn l¹c, vui h¬n ë nhµ vật Lượm của tác giả qua 5 khổ thơ trên: => Tự nhiên, chân thật. (chuyÓn ra sau c©u hái tiÕp theo) - Tác giả quan sát Lượm bằng mắt nhìn, tai nghe, do đó Lượm được miêu tả rất cụ thể, sinh động. - Dïng nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh, sö dông phÐp 5. Trong nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ h×nh ¶nh so s¸nh. Lượm trong cuộc gặp gỡ với nhà thơ em thÝch h×nh ¶nh nµo nhÊt? V× sao? - Cười híp mí, má đỏ bồ quân => cười hồn nhiên, ngây thơ, dễ thương. - Lời nói của Lượm: Cháu đi ... => Lới nói quá đỗi ngây thơ, trong sáng, nh÷ng lêi chó nãi khiÕn cho nh÷ng tr¸i tim nhạy cảm phải đau nhói. Chú đã coi việc đánh giặc (vốn là việc nguy hiểm) là một 6. Em hiểu gì về chi tiết miêu tả Lượm: trò chơi con trẻ. "Nh­ con chim chÝt Nh¶y trªn ®­êng vµng" => Hình ảnh so sánh do tưởng tượng của nhµ th¬, chim chÝt lµ mét lo¹i chim nhá hiÒn lµnh cã Ých. Cßn ®­êng vµng ë ®©y kh«ng cßn lµ h×nh ¶nh hoµn toµn cô thÓ mµ là hình ảnh trong hồi tưởng của nhà thơ. đó. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 5.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. cã thÓ lµ con ®­êng c¸t vµng, con ®­êng nắng vàng, con đường bên cánh đồng vàng, con ®­êng ®Çy l¸ vµng ... cã thÓ lµ tËp hîp tất cả những chất liệu vàng ấy để tạo thành mét mµu vµng Êm ¸p, c¸ch so s¸nh thËt gi¶n dÞ mµ thÝch hîp. V× nã gióp ta h×nh dung c¶ d¸ng ®iÖu hµi hßa, c¶ hoµn c¶nh cña chó bÐ ®i liªn l¹c mµ nh­ ®i häc hµng 7. Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ nh©n ngµy. vật Lượm của tác giả qua 5 khổ thơ trên. (NhËn xÐt NT miªu t¶, theo c©u hái 4* ë 8. Sự miêu tả đó đã làm nổi bật ở Lượm phần trên) những nét đáng yêu, đáng mến nào? -> Mét em bÐ liªn l¹c, nhanh nhÑn nhá nh¾n, hån nhiªn say mª tham gia c«ng t¸c 9. Gọi học sinh đọc 7 khổ thơ tiếp. Những kháng chiến. khổ thơ vừa đọc miêu tả gì? 2. Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên l¹c cuèi cïng. 10. Khi nghe tin Lượm hi sinh tác giả đã - Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên lạc thể hiện thái độ của mình bằng câu thơ cuối cùng. nµo? - Chia tay: tác giả gọi Lượm bằng đồng chí thËt trang nghiªm nh­ng «ng còng kh«ng thÓ ngê r»ng lÇn chµo Êy lµ mét lêi tiÓn biÖt. 11. Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc cña c©u - Ra thÕ thơ này? Cấu trúc như vậy nhằm diễn tả Lượm ơi! t©m tr¹ng g× cña t¸c gi¶? - Câu thơ 4 chữ bị ngắt làm đôi dòng -> 12. Từ nỗi đau bàng hoàng đó nhà thơ hình diễn tả sự đau xót đột ngột như một tiếng dung ra sự hi sinh của Lượm. Em hãy cho nấc nghẹn ngào của nhà thơ. biết Lượm hi sinh trong hoàn cảnh nào? - ChuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng 13. NhËn xÐt c¸ch dïng tõ vµ kiÓu c©u cña "Vôt qua ..... t¸c gi¶ ë khæ th¬ nµy? Sî chi hiÓm nghÌo" - §éng tõ, tÝnh tõ, c©u hái tu tõ. §T "vôt", tÝnh tõ "vÌo vÌo" miªu t¶ chÝnh 14. Học sinh đọc lại khổ thơ "Bỗng loè ... xác hành động dũng cảm, và sự ác liệt của Lượm hi sinh trong tư thế như thế nào? Tư cuộc chiến tranh. thế đó gợi cho em cảm xúc suy nghĩ gì? - T­ thÕ hi sinh: "Ch¸u n»m... Hồn bay giữa đồng" => Cái chết đổ máu nhưng lại được miêu tả nh­ mét giÊc ngñ b×nh yªn -> Thanh th¶n, 15. "Lượm ơi, còn không" Câu thơ đặt cuối nhẹ nhàng -> Sự bất tử. bài thơ như 1 câu hỏi đầy đau xót sau sự hy - Suy nghĩ: Xót thương cảm phục. sinh của Lượm. Vì sao sau câu thơ ấy tác 3. Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 6.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. gi¶ lÆp l¹i 2 c©u th¬ ë ®o¹n ®Çu?. - Mở đầu đoạn cuối là câu thơ "Lượm ơi cßn kh«ng" nh­ mét c©u há võa ®au xãt vừa ngỡ ngàng như không muốn tin Lượm kh«ng cßn n÷a. - Hai khổ thơ cuối tái hiện hình ảnh Lượm nhanh nhẹn, vui tươi, hồn nhiên như trả lời cho câu hỏi trên bằng sự khẳng định Lượm 16. Trong bài thơ tác giả đã gọi Lượm bằng vẫn sống mãi trong lòng nhà thơ, còn mãi nhiều đại từ xưng hô khác nhau. Sự thay với quê hương đất nước. đổi cách gọi ấy có ý nghĩa gì? - Thay đổi cách xưng hô: + Chú bé: Cách gọi người lớn với một em nhá, thÓ hiÖn sù th©n mËt nh­ng ch­a ph¶i gÇn giñ, th©n thiÕt. + Ch¸u: BiÓu lé t×nh c¶m gÇn giñ, th©n thiÕt nh­ quan hÖ ruét thÞt. + Chú đồng chí nhỏ, thân thiết, trừu mến, trang träng. + Lượm ơi!: Tình cảm, cảm xúc lên đến 17. Cảm nhận chung của em P về hình ảnh cao độ, kèm theo những từ cảm thán Chú bé Lượm trong bài thơ? III/ Tæng kÕt: 18. Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ? * Ghi nhí: SGK B- Hướng dẫn đọc thêm: M­a I/ §äc t×m hiÓu chó thÝch: - Học sinh đọc phần chú thích* 1. T¸c gi¶. - Học sinh đọc bài thơ. - TrÇn §¨ng Khoa - sinh n¨m 1958 cã n¨ng khiÕu th¬ tõ nhá. 2. Hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Rót tõ tËp th¬ ®Çu tay "Gãc s©n vµ kho¶ng trêi" cña t¸c gi¶. II/ T×m hiÓu bµi th¬: 1. Bµi th¬ t¶ c¶nh g×? Thö chia ®o¹n vµ nhËn xÐt tr×nh tù miªu t¶ cña bµi th¬? - Bµi th¬ t¶ c¶nh c¬n m­a rµo vµo mïa h¹ ë vïng B¾c Bé. - Hai ®o¹n: + Cảnh vật trước khi mưa. + C¶nh vËt trong c¬n m­a. - Tr×nh tù miªu t¶: Tr×nh tù thêi gian tù nhiªn. 1. Cảnh vật trước khi mưa. 2. Cảnh vật trước khi mưa được miêu tả -> TrÎ => Bay cao nh­ thÕ nµo? - §µn míi -> Giµ => Bay thÊp - §µn kiÕn ... - ¤ng trêi ... - C©y mÝa ... 3. Những hình ảnh đó giúp em liêu tưởng đến điều gì? -> Cảnh tượng một cuộc ra trận dữ dội với tư thế mạnh mẽ, khẩn trương. 2. C¶nh vËt trong c¬n m­a. 4. C¶nh vËt trong c¬n m­a ®­îc miªu t¶ - M­a rµo ï ï. nh­ thÕ nµo? - Cãc nh¶y chåm chåm.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 7.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch => Miªu t¶ chÝnh x¸c, phï hîp. 5. Hình ảnh con người cuối bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì? - Lín lao v÷ng vµng gi÷a khung c¶nh thiªn nhiªn d÷ déi. III/ Tæng kÕt: (SGK) D/ Hướng dẫn , dặn dò: - Häc sinh nh¾c l¹i ghi nhí. - Học thuộc bài thơ Lượm. - So¹n bµi C« T«. - TiÕt sau häc: Ho¸n dô. Day:. TuÇn 26: Bµi 24 - 25: TiÕt 101:. Ho¸n dô A/ Môc tiªu bµi häc: - Gióp häc sinh n¾m ®­îc kh¸i niÖm Èn dô. - HiÓu vµ nhí ®­îc c¸c t¸c dông cña ho¸n dô. BiÕt ph©n tÝch ý nghÜa còng nh­ t¸c dông cña ho¸n dô trong thùc tÕ sö dông tiÕng viÖt. - Bước đầu có kĩ năng tạo ra một số hoán dụ. B/ ChuÈn bÞ: - Tích hợp văn bản Lượm và một số văn bản khác. - Sö dông ho¸n dô trong v¨n miªu t¶. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. - Èn dô lµ g×? C¸c kiÓu Èn dô? Cho vÝ dô? 3. Bµi míi. I/ Ho¸n dô lµ g×: - Học sinh đọc những câu thơ của TH ở 1. Ví dụ. b¶ng phô. ¸o n©u liÒn víi ¸o xanh 1. ¸o n©u vµ ¸o xanh gîi cho em liªn N«ng th«n cïng víi thÞ thµnh ... tưởng đến những ai? - áo nâu: Chỉ những người nông dân. - ¸o xanh: ChØ c«ng nh©n => Dựa vào quan hệ giữa đặc điểm, tính chất với sự vật có đặc điểm, tính chất đó. - Nông thôn và thành thị chỉ những người sống ở nông thôn và những người sống ở thµnh thÞ. => Dựa vào quan hệ giữa vật chứa đựng (nông thôn, thành thị) với vật bị chứa đựng (những người sống ở nông thôn và thành thÞ). 2. Hãy nêu tác dụng của cách diễn đạt này? => Cách dùng ngắn gọn, tăng tình hình ảnh và hàm súc cho câu văn, nêu bật được đặc điểm của những người được nói đến. 3. Qua t×m hiÓu vÝ dô trªn em hiÓu ho¸n dô lµ g×? T¸c dông cña ho¸n dô? - Học sinh đọc 3 ví dụ ở bảng phụ.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. 2. Ghi nhí.(SGK) II/ C¸c lo¹i ho¸n dô: Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 8.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. 4. C¸c tõ g¹ch ch©n biÓu thÞ ®iÒu g×? Gi÷a c¸c tõ in ®Ëm vµ sù vËt ®­îc biÓu thÞ cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? a) Bµn tay: Một bộ phận của cơ thể con người được dùng thay thế cho "người lao động." => Quan hÖ bé phËn - toµn thÓ. b) Mét, ba: Số lượng cụ thể được dùng cho số ít và số nhiÒu. => Quan hệ cụ thể - Trừu tượng. c) §æ m¸u: §­îc dïng thay cho sù hi sinh mÊt m¸t. => Quan hÖ dÊu hiÖu gi÷a sù vËt - sù vËt (ngµy HuÕ diÔn ra chiÕn sù) 5. Qua c¸c vÝ dô trªn em thÊy cã mÊy kiÓu hoán dụ thường gặp? * Ghi nhí: (SGK) III/ LuyÖn tËp: Bµi 1: - Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1. a) Lµng xãm: - Gọi lần lượt từng em trả lời. => người nông dân => quan hệ giữa vật chứa đựng vật bị chứa đựng. b) Mười năm: - Thời gian trước mắt. - Tr¨m n¨m: - Thêi gian l©u dµi. => Quan hÖ gi÷a c¸c cô thÓ -> C¸i trõu tượng. c) ¸o ch¨m: Người việt Bắc. => Quan hÖ gi÷a dÊu hiÖu cña sù vËt víi sù vËt. d) Trái đất: Nhân loại => Quan hệ giữa vật chứa đựng, với vật bị chứa đựng. Bµi 2: - Lập bảng so sánh sự giống nhau và khác * Giống: Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác. nhau gi÷a Èn dô vµ ho¸n dô? * Khác: ẩn dụ: Dựa vào quan hệ tương đồng về: Hình thức, cách thức thực hiện, phÈmchÊt, c¶m gi¸c. - Hoán dụ: Dựa vào quan hệ tương cận cụ thể: Bộ phận - toàn thể, vật chứa đựng. - Vật bị chứa đựng, dấu hiệu của sự vật - sự vật, cụ thể - trừu tượng. Bµi 3: - ChÝnh t¶: §ªm nay B¸c kh«ng ngñ D/ Cñng cè, dÆn dß: - Hoµn chØnh bµi tËp vµo vë bµi tËp. - N¾m kh¸i niÖm, c¸c lo¹i ho¸n dô. - ChuÈn bÞ bµi tËp lµm th¬ 4 ch÷. D¹y:. Bµi 24- 25: TiÕt 102:. tËp lµm th¬ bèn ch÷ Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 9.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. A/ Mục đích yêu cầu: - Giúp học sinh bước đầu nắm được đặc điểm thơ 4 chữ. - Nhận diện được thể thơ này khi học, đọc thơ ca. - Bước đầu sáng tác thể thơ 4 chữ. B/ ChuÈn bÞ: - Giáo viên tích hợp bài thơ Lượm. Các phép so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ. - Học sinh chuẩn bị ở nhà trước theo mục 1 ở SGK. C/ Hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức lớp 2. KiÓm tra bµi cò. - ThÕ nµo lµ ho¸n dô? C¸c kiÓu ho¸n dô? Nªu vÝ dô? 3. Bµi míi.. - §äc bµi häc sinh chuÈn bÞ. I/ Mấy đặc điểm cơ bản của thể thơ 4 chữ: 1. Qua chuẩn bị bài ở nhà em hãy cho biết 1. Số lượng. thể thơ 4 chữ có những đặc điểm gì? - Mçi c©u 4 tiÕng, sè c©u trong bµi kh«ng hạn định. Các khổ đoạn trong bài được chia 2. Thể thơ này thường thích hợp với những linh hoạt tùy theo ND hoặc cảm xúc. bµi th¬ cã néi dung nh­ thÕ nµo? 2. Néi dung. - ThÝch hîp víi kiÓu võa kÓ chuyÖn võa miªu t¶ (vÌ ång dao, h¸t ru ...) 3. Thể thơ này thường ngắt nhịp như thế nµo? 3. NhÞp. - 2/2 (chẳn đều) (đọc 1 đoạn ở bài lượm) 4. Thể thơ 4 tiếng thường có những cách 4. Vần. gieo vÇn nh­ thÕ nµo? a) VÇn l­ng: Cßn gäi lµ yªu vËn => ®­îc gieo vµo gi÷a dßng th¬. VÝ dô: §­êng ®i th× nhá Bê cá th× xanh Trêi cao th× thanh Em ¬i! Cã râ b) VÇn ch©n: Còn gọi là cước vận, vần này được gieo vào cuối dòng thơ có tác dụng (kết thúc) đánh dÊu sù kÕt thóc cña dßng th¬. NghÐ hµnh nghÐ hÑ NghÐ ch¼ng theo mÑ Thì nghé theo đàn NghÐ chí ®i cµn c) Gieo vÇn liÒn: (C¸c c©u th¬ cã vÇn liªn tiÕp nh­ ë vÝ dô trªn) d) Gieo vÇn c¸ch:(Gi¸n c¸ch) C¸c vÇn t¸ch ra kh«ng rêi nhau. M©y l­ng chõng hµng VÒ ngang l­ng nói Ngµn c©y nghiªm trang M¬ mµng theo bôi ®) Gieo vÇn hçn hîp: (kh«ng theo trtËt tù nµo) Chó bÐ lo¾t cho¾t ... II/ TËp lµm th¬ 4 ch÷:. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 10.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. - Học sinh trình bày bài (đoạn) thơ 4 chữ đã chuẩn bị ở nhà, chỉ ra những đặc điểm vần nhịp cña bµi m×nh. - Líp nhËn xÐt, gîi ý, c¸ nh©n söa ch÷a bµi lµm cña m×nh. - C¶ líp, gi¸o viªn nhËn xÐt. D/ Cñng cè dÆn dß: - Nắm đặc điểm thơ 4 chữ. - NhËn biÕt vµ lµm ®­îc th¬ 4ch÷. - ChuÈn bÞ bµi thi lµm th¬ 5 ch÷. Day:. Bµi 25: TiÕt 103- 104:. C« t«. (NguyÔn Tu©n) A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống thiên nhiên con người ở vùng đảo Cô Tô. - Tình cảm tha thiết của tác giả dành cho thiên nhiên và con người ở đây. - N¾m ®­îc NT viÕt kÝ cña NT: Sù miªu t¶ tinh tÕ, giµu h×nh ¶nh vµ xóc c¶m. B/ ChuÈn bÞ: - TÝch hîp TV: Sö dông c¸c tÝnh tõ, c¸c phÐp so s¸nh, nh©n hãa, Èn dô, ho¸n dô. - Tập Làm Văn : Trình tự quan sát, miêu tả, tưởng tượng cảnh thiên nhiên và con người. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. Đọc thuộc lòng bài thơ Lượm. Nêu những suy nghĩ, tình cảm của em với nhân vật Lượm? 3. Bµi míi. I/ §äc, t×m hiÓu chó thÝch: - §äc thÇm phÇn giíi thiÖu t¸c gi¶ SGK? 1. Nêu hoàn cảnh ra đời và ví trí đoạn 1. Tác giả. trÝch? (SGK) 2. V¨n b¶n cã mÊy chó thÝch? Em hiÓu g× 2. Bµi kÝ. về tiêu đề Cô Tô, khô xanh; Thanh Luân. (SGK) * Chó thÝch: 1; 2; 3. II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. V¨n b¶n kÓ sù viÖc g×? - Tái hiện 1 buổi sớm bình thường trên biển và đảo Thanh Luân. 2. Bµi v¨n kÓ l¹i theo tr×nh tù nµo? - Tr×nh tù miªu t¶: Kh«ng gian vµ thêi 3. T×m bè côc cña bµi? gian. - Ba phÇn: - Tõ ®Çu ... mïa sãng ë ®©y: Quang c¶nh C« T« sau c¬n b·o. - TiÕp ... lµn nhÞp c¸nh: C¶nh mÆt trêi mäc trên biển đảo Cô Tô. - §o¹n cßn l¹i: C¶nh sinh ho¹t cña con người trên đảo Cô Tô. - Học sinh đọc lại phần 1 và nhắc lại nội 1. Cảnh Cô Tô sau cơn bão. dung chính của phần đó? 4. C¶nh C« T« sau c¬n b·o ®­îc t¸c gi¶ quan sát từ vị trí nào? Vị trí đó có thuận lợi - Vị trí quan sát: từ trên nóc đồn của bộ đội g×? => Bao qu¸t ®­îc toµn c¶nh C« T«. 5. Dưới ngòi bút của tác giả cảnh Cô Tô sau c¬n b·o hiÖn lªn qua c¸c chi tiÕt nµo? - Trong trÎo, s¸ng sña.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 11.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch - Cây thêm xanh mượt. - Nước biển lam biếc đậm đà. - C¸t vµng gißn h¬n. - Cá nặng lưới.. 6. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña => Dïng hµng läat tÝnh tõ chØ mµu s¾c vµ t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy? ¸nh s¸ng, c¸c h×nh ¶nh miªu t¶ ®­îc chän lọc để làm nổi rõ cảnh sắc 1 vùng biểu và đảo. 7. Theo em tÝnh tõ nµo cã gi¸ trÞ gîi h×nh, => Vàng giòn -> Tả đúng sắc vàng khô của gîi c¶m h¬n c¶? V× sao? c¸t biÓn, 1 thø s¾c vµng cã thÓ tan ra ®­îc. đó là sắc vàng riền của cát Cô Tô trong c¶m nhËn cña t¸c gi¶. 8. Bằng lời văn miêu tả đã có sức gợi lên một cảnh tượng thiên nhiên như thế nào trong c¶m nhËn cña em? - Một bức tranh phong cảnh đảo trong sáng phãng kho¸ng léng lÉy 9. T¸c gi¶ c¶m nghÜ g× khi ng¾m toµn c¶nh C« T«?. "Càng thấy yêu mến hòn đảo ... theo mïa sãng ë ®©y". 10. Em hiểu gì về tác giả qua cảm nghĩ đó - Tác giả thấy Cô Tô tươi đẹp gần gũi như cña «ng? quê hương của chính mình. Tác giả là người yêu mến, gắn bó với quê hương đất nước. 2. Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô ( TiÕt 104) T«. - Học sinh đọc lại đoạn văn 2. 11. Cảnh đón mặt trời mọc của tác giả diễn - Dậy từ canh 4, ra tận đầu mũi đảo ngồi ra như thế nào? Có gì độc đáo trong cách rình mặt trời lên. - Cách đón công phu và trân trọng. ®o¸n nhËn Êy? 12. Vì sao nhà văn có cách đón nhận mặt - Nhà văn là người yêu mến thiên nhiên. trời mọc công phu và trân trọng đến thế? 13. C¶nh mÆt trêi mäc ®­îc quan s¸t vµ miªu t¶ theo 1 tr×nh tù nµo?. - Thời gian: Trước, trong, sau khi mặt trời mäc.. 14. Cảnh mặt trời được đặt trong một khung c¶nh nh­ thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt - "Ch©n trêi, ngÊn bÓ gì về khung cảnh đó? => Khung c¶nh réng lín bao la vµ hÕt søc trong trÎo tinh kh«n. 15. C¶nh mÆt trêi mäc ®­îc miªu t¶ qua - Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả nh÷ng chi tiÕt nµo? trøng TN. 16. Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ cña. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 12.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. t¸c gi¶ qua c¸c chi tiÕt trªn? - Dùng hình ảnh so sánh, đọc đáo mới lạ. - Tài quan sát, tưởng tượng, miêu tả. - Nh÷ng chÝnh x¸c, tinh tÕ. 17. Nghệ thuật miêu tả đó đã giúp em hình dung c¶nh mÆt trêi mäc lµ 1 c¶nh nh­ thÕ nµo? => Bức tranh tuyệt đẹp, trong rực rỡ, tráng lÖ. 3. Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo C« T«. 18. §Ó miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t cña con người trên đảo Cô Tô nhà văn đã chon ®iÓm kh«ng gian nµo? - Cái giếng nước ngọt giữa đảo. 19. T¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän duy nhÊt c¸i giếng nước ngọt để tả cảnh sinh hoạt trên - Sự sống sau 1 ngày lao động ở đảo quần đảo? tụ quanh giếng nước, là nơi sự sống diễn ra mang tính chất đảo, đông vui, tấp nập, bình dÞ. 20. Sự sống nơi đảo Cô Tô diễn ra như thế nào? quanh cái giếng nước ngọt - Rất đông người: Tắm, múc, gánh ... - Anh hùng Châu Hòa Mãn quẫy nước cho thuyÒn. 21. Em cã suy nghÜ g× vÒ c¶nh Êy? => Cuéc sèng Êm ªm, h¹nh phóc trong sù gi¶n dÞ, thanh b×nh. III/ Tæng kÕt: ? Bµi v¨n cho em hiÓu g× vÒ C« T« vµ nhµ v¨n NT? * Ghi nhí: SGK IV/ LuyÖn tËp:(SGK) D/ Cñng cè dÆn dß: - N¾m néi dung nghÖ thuËt v¨n b¶n. - ChuÈn bÞ bµi: C©y tre ViÖt Nam. - Tiết sau viết bài văn tả người.. Day:. Bµi 25 - 26: TiÕt 105 - 106:. Viết bài tập làm văn tả người A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Bài viết nhằm kiểm định nhận thức về phương pháp làm văn tả người của học sinh trong một bµi viÕt cô thÓ. - Kiểm định kĩ năng quan sát, liên tưởng tưởng tượng, chọn lọc chi tiết phân đoán, nhận xét và đánh giá trong bài văn tả người. B/ ChuÈn bÞ: - Tích hợp với các văn bản tả người đã học: Sông nước Cà Mau; Đêm nay Bác không ngủ; Lượm. - C¸c biÖn ph¸p tu tõ nh­: So s¸nh, nh©n hãa, Èn dô, ho¸n dô. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. Bµi míi. I/ Gáo viên chép đề lên bản: §Ò ra:. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 13.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. Em hãy tả lại một người nào đó tùy theo ý thức của bản thân mình. II/ Yªu cÇu: - Đọc kĩ đề bài. - Chọn tả người mà mình yêu thích. - Lập dàn bài trước khi viết vào vở. - Huy động mọi kiến thức đã học về văn tả người. III/ §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: 1. Më bµi. (2 ®) - Giới thiệu chung về người được tả (quan hệ với em, tên tuổi, nghề nghiệp) 2. Th©n bµi. (2 ®) - T¶ cô thÓ: H×nh d¸ng, lêi nãi, cö chØ, tÝnh c¸ch... (Có sử dụng các yếu tố tưởng tượng liên tưởng, các biện pháp tu từ, cách sử dụng các từ loại: §éng tõ, tÝnh tõ ...) 3. KÕt bµi. (2 ®) - C¶m nhËn, t×nh c¶m cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt ®­îc t¶. D/ Cñng cè, dÆn dß: - Cuèi giê thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi. - DÆn häc sinh chuÈn bÞ bµi tËp lµm th¬ 5 ch÷. Day:. Bµi 25 - 26: TiÕt 107:. C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Gióp häc sinh ph©n biÖt ®­îc thµnh phÇn phô cña c©u n¾m kh¸i niÖm vÒ c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u. - Có ý thức đặt câu có đầy đủ các thành phần chính. B/ ChuÈn bÞ: - TÝch hîp c¸c v¨n b¶n. + Bài học đường đời đầu tiên: Sông nước Cà Mau. + C¸c tõ lo¹i: Danh tõ; TÝnh tõ; §éng tõ vµ c¸c côm: Danh tõ; TÝnh tõ; §éng tõ; phã tõ. - B¶ng phô ghi vÝ dô vµ bµi tËp. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. ThÕ nµo lµ ho¸n dô? Nªu c¸c kiÓu ho¸n dô? LÊy vÝ dô minh häa cho 1 trong c¸c kiÓu hoán dụ đó. 3. Bµi míi. * Giíi thiÖu bµi Trong cuộc sống hàng ngày câu thường dùng để thông báo, trao đổi ý kiến, tạo lập văn bản ... Để đạt được những mục đích giáo tiếp đó thì thành phần chính là một thành phần không thÓ thiÕu ®­îc trong c©u. VËy thµnh phÇn chÝnh cña c©u lµ g×? Bµi häc h«m nay sÏ cho chóng ta hiểu điều đó. I/ Ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh 1. Em h·y nh¾c l¹i tªn c¸c thµnh phÇn c©u phÇn phô cña c©u: mà em đã được học ở bậc tiểu học? - Tr¹ng ng÷, CN; VN. 2. Hµy t×m c¸c thµnh phÇn c©u mµ b¹n võa nh¾c trong c©u v¨n sau?. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 14.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. (Gi¸o viªn ®­a b¶ng phô). - TN: Ch¼ng b¸o l©u. - CN: T«i. - VN: §· trë thµnh.. 3. Thứ lần lượt lược bỏ các thành phần trªn vµ rót ra nhËn xÐt: Thµnh phÇn c©u nµo có thể lược bỏ được thành phần câu nào không thể lược bỏ? Vì sao? - TN có thể lược bỏ vì ý nghĩa cơ bản của câu vẫn không thay đổi. - CN; VN kh«ng thÓ v¾ng mÆt v× nÕu v¾ng cÊu tróc c©u sÏ kh«ng hoµn chØnh, ý nghÜa 4. Trong 3 thµnh phÇn trªn thµnh phÇn nµo c©u sÏ kh«ng trän vÑn. lµ thµnh phÇn chÝnh? Thµnh phÇn nµo lµ - TN: Lµ thµnh phÇn phô. thµnh phÇn phô? - CN; VN: Lµ thµnh phÇn chÝnh. 5. VËy em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô cña c©u? (L­u ý: Trong mét sè hoµn c¶nh gi¸o tiÕp cô thÓ cã khi thµnh phÇn phô kh«ng cã * Ghi nhí 1: SGK mÆt) II/ C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u: 1. VÞ ng÷. - Một học sinh đọc lại câu văn ở mục 1. 6. Thµnh phÇn VN c©u trªn kÕt hîp víi tõ nào đứng trước nó? Từ đó thuộc từ loại gì mà các em đã được học? - Kết hợp với từ "đã" => Phó từ chỉ quan hệ thời gian (sẽ, đã, đang, vừa, mới ...) 7. Thµnh phÇn VN nµy cã thÓ tr¶ lêi cho - Tr¶ lêi cho c©u hái: Lµm sao? Nh­ thÕ nh÷ng c©y hái nµo? nµo? ThÕ nµo? (B©y giê c¸c em h·y quan s¸t 3 vÝ dô sau Gi¸o viªn ®­a b¶ng phô cã ghi 3 vÝ dô ë môc II) - Một học sinh đọc, giáo viên giới thiệu 3 vÝ dô ®­îc trÝch tõ 3 v¨n b¶n ... 8. Em hãy xác định VN trong những câu - Học sinh xác định, giáo viên gạch chân. trên? Vì sao em biết đó là VN? - V× nh÷ng vÞ ng÷ nµy chØ h/®, t/c tr¹ng th¸i cña DM, chî N¨m C¨n, tre ViÖt Nam. 9. XÐt mçi c©u cã bao nhiªu VN? Mçi VN cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo (1 tõ hay 1 côm tõ, thuéc tõ lo¹i g×?) a) Hai VN là 2 cụm động từ. b) Bèn vÞ ng÷ lµ 1 côm DT, 3 TT c) C©u 1: 1 vÞ ng÷ lµ 1 côm DT C©u 2: 1 vÞ ng÷ lµ 1 côm §T * L­u ý: Khi VN lµ 1 danh tõ hoÆc côm DT thì phải có từ là đứng trước. 10. Qua t×m hiÓu VD em cã nhËn xÐt g× vÒ thµnh phÇn VN cña c©u? * Ghi nhí 2: (SGK) 2. Chñ ng÷. - §äc thÇm l¹i 3 vÝ dô ë b¶ng phô. 11. Xác định thành phần CN trong những c©u trªn? - Gach ch©n c¸c CN. 12. Thµnh phÇn CN cã chøc n¨ng g× trong c©u? - Gọi tên sự vật, hiện tượng, có hành động,. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 15.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch tÝnh chÊt, tr¹ng th¸i ... ®­îc miªu t¶ ë VN.. 13. Nh÷ng CN nµy cã thÓ tr¶ lêi cho nh÷ng - Tr¶ lêi c©u hái: Ai? C¸i g×? c©u hái nµo? 14. Nh÷ng CN trªn cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? Do 1 từ hay 1 cụm từ đảm nhiệm? Từ, cụm tõ thuéc tõ lo¹i g×? a) Mét danh tõ. b) Mét côm danh tõ. c) C©u 1: Mét côm danh tõ C©u 2: Bèn danh tõ. - Mét hoÆc nhiÒu CN. ? Mçi c©u cã bao nhiªu CN? 15. Qua c¸c vÝ dô trªn em h·y rót ra nhËn * Ghi nhí 3 (SGK) xÐt vÒ thµnh phÇn CN cña c©u. III/ LuyÖn tËp: Bµi 1: Ghi b¶ng phô - Häc sinh t×m, gi¸o viªn g¹ch ch©n. ? §o¹n v¨n ®­îc trÝch tõ v¨n b¶n nµo? - Bài học đường đời đầu tiên. ? Néi dung ®o¹n v¨n nãi g×? - T¶ h×nh d¸ng cña DM ? §o¹n v¨n cã mÊy c©u? (5 c©u) ? Xác định CN, VN, trong 5 câu đó và nói rõ CN, VN có cấu tạo như thế nào? Bµi 2: Cho 2 d·ylµm c©u a, 2 d·y lµm c©u b, (c©u c lµm ë nhµ) Bµi 3: Gọi tiếp những em khác chỉ ra CN trong câu em đặt và cho biết CN đó trả lời cho câu hái nµo? Bµi 4: Viết đoạn văn (3 đến 5 câu) miêu tả 1 quảng cảnh 1 tiết học mà en thích (trong đó có dïng c©u cã 1 hoÆc nhiÒu CN, VN) - Gọi học sinh đọc => lớp bổ sung, nhận xét cả nội dung và ngữ pháp. D/ Cñng cè, dÆn dß: - N¾m kh¸i niÖm vÒ thµnh phÇn phô cña c©u. - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp vµo vë bµi tËp. - Chuẩn bị bài câu trần thuât đơn. Day:. Bµi 25- 26: TiÕt 108:. thi lµm th¬ 5 ch÷. A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Giúp học sinh nắm được đặc điểm và yêu cầu của thể thơ 5 chữ. - Làm quen với các dạng hoạt động và hình thức tổ chức học tập đa dạng vui bổ ít lý thú. - T¹o ®­îc kh«ng khÝ vui vÏ, kÝch thÝch tinh thÇn s¸ng t¹o, m¹nh d¹n tr×nh bµy miÖng nh÷ng g× m×nh lµm ®­îc. B/ ChuÈn bÞ: - Hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở nhà theo mục I SGK. - TÝch hîp bµi: §ªm nay B¸c kh«ng ngñ. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. Nêu đặc điểm của thể thơ 4 chữ. đọc bài thơ tự làm của mình về thơ 4 chữ. 3. Bµi míi.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 16.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch I/ KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh ë nhµ:. - Học sinh đọc 3 đoạn thơ SGK. 1. Từ 3 đoạn thơ trên hãy tự rút ra các đặc ®iÓm vÒ: C©u, sè tiÕng, vÇn nhÞp ... a) §o¹n 1; 2: C©u 5 ch÷, khæ 4 c©u nhÞp 2/3, vÇn liÒn, c¸ch. b) §o¹n 3: C©u 5 ch÷, khæ 6 c©u, vÇ tù do nhÞp 2/3. 2. §äc bµi th¬ 5 ch÷ mµ en s­u tÇm rót ra nhận xét đặc điểm của chúng? - Học sinh đọc và nhận xét đoạn thơ mình sưu tầm có đặc điểm gì? II/ Một vài đặc điểm cơ bản của thể thơ 5 ch÷: 3. Qua viÖc chuÈn bÞ ë nhµ em h·y rót ra những đặc điểm cơ bản của thể thơ 5 chữ? - Mçi c©u 5 ch÷, sè c©u trong bµi kh«ng hạn định, cách chia khổ, đoạn tùy theo ý định của người viết. - NhÞp 2/3 hoÆc 3/2. - VÇn: KÕt hîp gi÷a c¸c kiÓu vÇn: Ch©n, l­ng, liÒn, c¸nh, b»ng tr¾c. => ThÝch hîp víi lèi th¬ võa kÓ chuyÖn võa miªu t¶. * §o¹n th¬ mÉu minh häa. Anh đội viên / thức dậy ThÊy trêi khuya / l¾m råi Mµ sao / B¸c / vÉn ngåi §ªm nay / B¸c kh«ng ngñ LÆng yªn / bªn bÕp löa VÎ mÆt B¸c / trÇm ng©m Ngoµi trêi / m­a l©m th©m. - Học sinh đọc phần ghi nhớ. III/ Dùa vµo nh÷ng hiÓu biÕt vÒ th¬ 5 ch÷: a) M« pháng, tËp lµm 1 ®o¹n th¬ 5 ch÷ theo vÇn vµ nhÞp ®o¹n th¬ SGK. - NhÞp: 2/3; 3/2; 2/3; 3/2; 2/3; 2/3. - VÇn: C¸ch tr¾c: Tá, cá C¸ch, b»ng, l­ng: Vµng, cµng. LiÒn, b»ng: lanh, xanh. b) Mỗi học sinh tự làm 1 đoạn ngắn khoảng 4-> 6 câu với nội dung, vần, nhịp, tự chọn để chuÈn bÞ dù thi. IV/ Thi lµm th¬ 5 ch÷: - Trao đổi với nhóm để cân nhắc cử 1 đại diện lên đọc và bình bài thơ của mình trước lớp. => Cả lớp tham gia cùng giáo viên nhận xét, đánh giá, cho điểm. D/ Cñng cè, dÆn dß: - Nắm đặc điểm cơ bản của thể thơ 5 chữ. - Hoµn chØnh bµi th¬ cña m×nh. - Chuẩn bị bài: Câu trần thuật đơn.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 17.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Day:. Bµi 26- 27: TiÕt 109:. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. C©y tre ViÖt nam (ThÐp Míi). A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Gióp häc sinh n¾m ®­îc gi¸ trÞ nhiÒu mÆt cña c©y tre vµ sù g¾n bã gi÷a c©y tre víi cuéc sèng cña d©n téc ViÖt nam. - Nắm được những đặc điểm nghệ thuật của bài kí: Giàu chi tiết và hình ảnh, kết hợp miêu tả vµ b×nh luËn, lêi v¨n giµu nhÞp ®iÖu. B/ ChuÈn bÞ: - TÝch hîp. + TV: Các biện pháp tu từ, nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, câu trần thuật đơn có từ là. + TLV: V¨n thuyÕt minh, bót kÝ, TVT kÕt hîp gi÷a tr÷ t×nh vµ chÝnh luËn. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. C¶m nhËn cña em vÒ bµi kÝ C« T«. 3. Bµi míi. I/ §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 1. T¸c gi¶. - Học sinh đọc thầm phần chú thích SGK. ThÐp míi (1925 - 1991) - Tªn KS Hµ V¨n Léc. - Học sinh, giáo viên đọc văn bản. 2. T¸c phÈm. 1. Bµi v¨n cã mÊy chó thÝch? Lêi b×nh cho 1 bé phim. Em hiÓu nh­ thÕ nµo lµ "Cho mai lÊy tróc" ë trong bµi? - Nh¾c l¹i nghÜa: TÇm vong, T§TQ? * Chó thÝch: 7; 9; 10; 11. II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 2. Em hãy nêu đại ý của bài văn? 1. §¹i ý. C©y tre lµ nh÷ng b¹n th©n cña nh©n d©n Việt nam tre có mặt ở khắp đất nước, tre đã gắn bó lâu đời và giúp ít cho con người trong đời sống hàng ngày, trong lao động sản xuất, trong chiến đấu chống giặc, trong quá khứ hiện tại và cả trong tương lai. 3. T×m bè côc vµ nªu chó thÝch cña mçi ®o¹n? 2. Bè côc. Bèn ®o¹n. - Tõ ®Çu ... cã n÷a, tre lµm b¹n. Tre cã mÆt khắp nơi trên đất nước và những phẩm chất đáng quý ... - Tiếp ... chung thủy: Tre gắn bó với người. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 18.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch trong cuéc sèng hµng ngµy vµ trong lao động. - Tiếp ... chiến đấu: Tre sát cánh với con người trong cuộc sống chiến đấu và bảo vệ quê hương đất nước. - Đoạn còn lại: Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và tương lai.. 4. Theo c¸c em trong v¨n b¶n nµy t¸c gi¶ đã dùng các phương pháp biểu đạt nào? Tác dụng của phương pháp đó? - Miêu tả xen biểu cảm -> vừa cho người đọc cảm nhận được hình ảnh tre 1 cách sinh động vừa bộc lộ cảm nghĩ của tác giả. - ThÓ lo¹i bót kÝ chÝnh luËn, tr÷ t×nh, thuyÕt minh, giíi thiÖu phim tµi liÖu. 3. Ph©n tÝch. 5. Em hãy tìm những chi tiết, hình ảnh thể a) Cây tre là người bạn thân của nông hiện sự gắn bó của tre với con người trong dân và của nhân dân Việt Nam. lao động và cuộc sống hàng ngày? * Trong lao động và cuộc sống hàng ngày. - Cây tre có mặt khắp nơi trên đất nước ViÖt Nam lòy tre bao bäc c¸c xãm lµng (nhÊt lµ ë MiÒn B¾c vµ Mתn Trung) - Dưới bóng tre đã từng lâu đời người nông d©n dùng nhµ, dùng cöa lµm ¨n sinh sèng vµ gi÷ g×n nÒn v¨n hãa. - Tre giúp người nông dân trong rất nhiều c«ng viÖc s¶n xuÊt, tre nh­ lµ c¸nh tay cña người nông dân. - Tre gắn bó với con người thuộc mọi lứa tuổi trong đời sống hàng ngày cũng như trong sinh ho¹t v¨n hãa. => Tre gắn bó với con người từ thuở lọt lòng nằm trong nôi cho đến khi nhắm mắt 6. Em có nhận xét gì về việc sắp xếp các xuôi tay trên chiếc gường tre. dÉn chøng trªn cña t¸c gi¶? => C¸c dÉn chøng trªn ®­îc s¾p xÕp theo trình tự từ bao quát đến cụ thể và lần lượt theo từng lĩnh vực trong đời cống con người. (lao động sinh hoạt), cuối cùng kết quả lại sự gắn bó của cây tre với cả đời người ND từ lúc lọt lòng -> nhắm mắt xuôi 7. Trong chiến đấu thực dân Pháp tre đã tay. đóng vai trò như thế nào? * Trong chiến đấu giữa nước và giải phóng d©n téc. - Tre lµ vò khÝ th« s¬ nh­ng cã hiÖu qu¶ (gËy tre ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp cña quân thù, tre xung phong vào đồn giặc ...) - Trong lịch sử xa xưa của dân tộc tre đã từng là vũ khí hiệu nghiệm trong tay người 8. Tác giả đã khái quát vao trò to lớn của anh hùng làng gióng. c©y tre b»ng c©u v¨n nµo? => Tre anh hùng lao động! Tre anh hùng 9. Hãy chỉ ra những nút NT nổi bất trong chiến đấu?. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 19.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. c¸c lêi v¨n trªn? T¸c dông cña chóng? => Nh©n hãa (tre lµ c¸nh tay, lµ niÒm vui ... Tre ¨n ë ...) t¹o nhÞp ®iÖu cho líi v¨n (cèi xay tre ...) xen th¬ vµo lêi v¨n, ®iÖp tõ. => T¨ng thªm c¶m gi¸c gÇn gòi th©n thuéc của tre với người, bộc lộ xúc cảm tha thiết của người viết đối với tre. 10. Bài văn đã miêu tả cây tre với vẽ đẹp và b) Những phẩm chất của cây tre. nh÷ng phÈm chÊt g×? - Cã thÓ mäc xanh tèt ë mäi n¬i. - Dáng tre vươn mọc mạc thanh cao. - MÇm non m¨ng mäc th¼ng. - Màu xanh của tre tươi mà nhũn nhẵn. - Tre cøng c¸p mµ l¹i dÎo dai v÷ng ch¾c. - Tre gắn bó với bầu bạn con người trong 11. Vì sao có thể nói cây tre là tượng trưng nhiều hoàn cảnh. cao quý cña d©n téc ViÖt Nam? - TÊt c¶ nh÷ng phÈm chÊt cao quý cña c©y tre còng gièng nh­, còng gÇn gòi víi nh÷ng phÈm chÊt vµ tÝnh c¸ch cña nh©n d©n ViÖt Nam (cã thÓ nãi r»ng hiÕm cã lo¹i cây nào trên đất nước ta lại hội tụ nhiều phÈm chÊt nh­ c©y tre vµ còng kh«ng nhiÒu d©n téc trªn thÕ giíi tËp trung nh÷ng - Học sinh đọc đoạn cuối. khí chất phong phú, độc đáo như dân tộc chóng ta) 12. ở đoạn kết, tác giả đã hình dung như c) Tre gắn bó với thân thiết với dân tộc thế nào về vị trí của cây tre trong tương lai Việt Nam trong hiện tại và tương lai. khi đất nước ta đi vào CNH? - T¸c gi¶ më ®Çu phÇn kÕt b»ng h×nh ¶nh về nhạc của trúc, tre ... đó là một nét đẹp văn hóa độc đáo của tre. - Tiếp đó là hình ảnh măng non trên phù hiệu đội viên, thanh niên, tác giả dẫn tới những suy nghĩ về cây tre trong tương lai của đất nước khi đi vào CNH. - Ngµy mai cã thÓ s¾t thÐp nhiÒu h¬n tre. Tre cã thÓ bít ®i vai trß cña nã trong s¶n xuất và đời sống hàng ngày của con người nh­ng c¸i gi¸ trÞ v¨n hãa vµ lÞch sö cña c©y tre vẫn còn mãi mãi trong đời sống của con người Việt Nam. Tre vẫn là người bạn đồng hành chung thủy của dân tộc ta trên con ®­êng ph¸t triÓn. III/ Tæng kÕt: * Ghi nhí: (SGK) IV/ LuyÖn tËp: 1. T×m nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao nãi vÒ c©y tre, 2. §äc thªm bµi, C©y tre. D/ Cñng cè, dÆn dß: - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n t¶ c¶nh lòy tre, rÆng tre ë lµng quª. - S­u tÇm mét sè c©u tôc ng÷, ca dao, th¬ nãi, vÒ c©y tre.. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 20.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch. - Soạn bài: Lòng Yêu Nước. Day: Bµi 26- 27: TiÕt 110:. Câu trần thuật đơn. A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Giúp học sinh nắm vững câu trần thuật đơn, các kiểu câu trần thuật đơn và tác dụng của câu trần thuật đơn. B/ ChuÈn bÞ: - TÝch hîp v¨n b¶n: BH§§§T; C« T«; TG; STTT; EBTM; Con hæ cã ngi·. - TV: C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u. C/ Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. Nêu đặc điểm cấu tạo của TPCN, TPVN? Cho ví dụ minh họa. 3. Bµi míi. I/ Câu trần thuật đơn là gì: 1. KÓ tªn c¸c kiÓu c©u ph©n lo¹i theo môc đích nói? * VÝ dô: §o¹n v¨n ë SGK - Gi¸o viªn ®­a b¶ng phô cã ghi vÝ dô. - Học sinh đọc. - TrÝch tõ v¨n b¶n BH§§§T. 2. Đoạn văn trính từ văn bản nào? Nội - Thái độ của DM trước đề nghị của DC. dung cña ®o¹n v¨n nãi g×? - ChÝn c©u. 3. §o¹n v¨n cã mÊy c©u? 4. Em hãy (xác định) phân loại câu theo mục đích nói dựa vào kiến thức đã học ở bËc tiÓu häc? * Ph©n lo¹i: - C©u trÇn thuËt: 1, 2, 6, 9 => KÓ, t¶, giíi thiÖu sù viÖc. - C©u hái (nghi vÊn): 4 - C©u c¶m (c¶m th¸n): 3, 5, 8 C©u cÇn khiÕn. 5. V× sao em biÕt 4 c©u trªn lµ c©u trÇn thuËt? => KÓ, t¶, giíi thiÖu. - §­a b¶ng phô ghi 4 c©u trÇn thuËt => Học sinh xác định CN, VN. 1. Tôi / đã hếch ... CN VN 2. T«i / m¾ng ... CN VN 6. Chó mµy / h«i nh­ có mÌo ... CN VN 9. T«i / vÒ kh«ng 1 chót ... 6. Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc ND cña CN VN nh÷ng c©u trÇn thuËt trªn? (c©u nµo do 1 côm CV t¹o thµnh, c©u nµo do 2 côm CV t¹o thµnh) - C©u 1, 2, 9 do 1 côm CV t¹o thµnh. - C©u 6 do 2 côm CV t¹o thµnh. => C©u do 1 côm CV t¹o thµnh. => Câu trần thuật đơn. - C©u do 2 côm CV t¹o thµnh. => C©u trÇn thuËt ghÐp. 7. Em hiểu thể nào là câu trần thuật đơn? * Ghi nhí: (SGK) II/ LuyÖn tËp:. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 21.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 - Học sinh đọc đoạn văn bài tập 1. ? §o¹n v¨n trÝch tõ v¨n b¶n nµo? ? Néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n lµ g×? ? §o¹n v¨ncã mÊy c©u? ? Câu nào là câu trần thuật đơn?. Trường trung học cơ sở Hưng Trạch Bµi 1: - §o¹n v¨n trÝch tõ v¨n b¶n C« T«. - Nội dung: Quang cảnh đảo Cô Tô sau trËn b¶o. - Bèn c©u. - C©u 1, 2. ? Những câu trần thuật đơn đó dùng để làm - Câu 1: Tả hoặc giới thiệu. g×? - C©u 2: Nªu ý kiÕn nhËn xÐt. ? C¸c c©u cßn l¹i thuéc kiÓu c©u g×? - C©u 3, 4: Thuéc kiÓu c©u trÇn thuËt ghÐp lªn líp trªn c¸c em sÏ häc. Bµi 2: - Học sinh đọc bài tập 2 -> Xác định CN, - Câu trần thuật đơn => giới thiệu nhân vật. VN? Chóng thuéc kiÓu c©u g×? T¸c dông? Bµi 3: - Hai học sinh đọc bài tập 3. ? Nh©n vËt chÝnh ®­îc giíi thiÖu trong nh÷ng ®o¹n v¨n sau lµ ai? ? C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh trong những truyện đó có gì khác so với cách => Giới thiệu nhân vật phụ trước rồi từ giíi thiÖu trong bµi tËp 2. nh÷ng viÖc lµm cña nh©n vËt phô míi giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh. Bµi 4: - Học sinh đọc bài tập 4. ? Ngo¹i t¸c dông giíi thiÖu nh©n vËt nh÷ng c©u më ®Çu trong bµi tËp 4 cßn cã t¸c dông g× ? => Miêu tả hoạt động của nhân vật. Bµi 5: ViÕt chÝnh t¶ (theo SGK) D/ Cñng cè dÆn dß: - Nắm khái niệm, tác dụng của câu trần thuật đơn. - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp. - Chuẩn bị (câu) bài câu trần thuật đơn có từ là. - Tiết sau hướng dẫn đọc thêm: Lòng yêu nước.. Day:. Lòng yêu nước. Bµi 26; 27: TiÕt 111:. (£-ren-bua) A/ Môc tiªu bµi d¹y: - Giúp học sinh hiểu được tư tưởng cơ bản của bài văn: Lòng yêu nước bắt nguồn từ lòng yêu những gì gần gũi thân thuộc của quê hương. - Nắm được nét đặc sắc của bài văn tùy bút, chính luận này kết hợp chính luận với trữ tình. Tư tưởng chính của bài văn thể hiện đầy tính thuyết phục không chỉ bằng lý lẽ mà còn bằng sự hiểu biết phong phú, tình cảm thắm thiết của tác giả đối với Tổ Quốc Xô Viết. B/ ChuÈn bÞ: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. KiÓm tra bµi cò §äc thuéc lßng vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ mét ®o¹n v¨n (chia theo néi dung) trong bµi "C©y tre ViÖt Nam" mµ em thÝch nhÊt?. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thóy Nhung. Lop6.net. N¨m häc: 2010 -2011. 22.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>