KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏỴN

VÊÅN DNG TÛ TÛÚÃNG HƯÌ CHĐ
VÂO CHIÏËN LÛÚÅC PHẤT TRIÏÍN GIẤO DC C
NGUỴN THÕ HIÏÌN HÛÚNG*
Ngây nhêån:02/4/2020
Ngây phẫn biïån:
22/4/2020
Ngây duåt àùng:
20/5/2020

Tốm tùỉt: 
Sinh thúâi, Ch tõch Hưì Chđ Minh ln quan têm àïën nïìn giấo dc nûúác nhâ. Ngûúâi xấc àõnh 
v quan trổng ca cấch mẩng Viïåt Nam. Ngûúâi àậ àïí lẩi nhiïìu di hën vïì giấo dc toân diïån trïn nh
Minh vïì giấo dc vâ àâo tẩo àậ soi sấng cho cấc àûúâng lưëi trong giấo dc vâ àâo tẩo ca Àẫng v
tûâ trûúác àïën nay.
Tûâ khoấ: 
Tû tûúãng Hưì Chđ Minh;  Àẫng Cưång sẫn Viïåt Nam; giấo dc- àâo tẩo.

APPLYING HO CHI MINH’S THOUGHT  TO THE  EDUCATIONAL DEVELOPMENT S
OF THE COMMUNIST PARTY OF VIETNAM

Abstract:
 When President Ho Chi Minh was alive, he was always interested in the country’s education system. He
and training as an important task of the Vietnamese revolution. He left many teachings on comprehensive educa
President Ho Chi Minh’s thought on education and training has enlightened the guidelines of the Communist Party a
and training through many National Party congresses so far.
Keywords:
 Ho Chi Minh’s thought/ Ho Chi Minh Ideology; The Communist Party of Vietnam; education- trainin
1. Tû tûúãng Hưì Chđ Minh vïì chiïën lûúåc phất
viïåc àâo tẩo thïë hïå trễ:

 “Àoân viïn thanh niïn ta nối
triïín giấo dc
chung lâ tưët, mổi viïåc àïìu hùng hấi xung phong,
1.1. Ch tr ổng àâo tẩo vâ giấo dc thïë hïå khưng ngẩi khố khùn, cố chđ tiïën th. Àẫng, nhâ nûúác,
tûúng lai
xậ hưåi cêìn phẫi chùm lo giấo dc, àâo tẩo hổ thânh
Sët cåc àúâi Ch tõch Hưì Chđ Minh ln ch nhûäng ngûúâi thûâa kïë vûâa Hưìng vûâa Chun” [6].
trổng àïën sûå nghiïåp giấo dc, coi sûå nghiïåp trưìng
1.2. Phưí cêåp hoấ giấo dc cho toân dên
ngûúâi lâ nhiïåm v tưëi quan trổng cho sûå phất triïín Khưng chó quan têm àïën àâo tẩo vâ giấo dc thïë
ca àêët nûúác vâ tûúng lai ca nûúác nhâ.
hïå tûúng lai, Ch tõch Hưì Chđ Minh côn àïì cao viïåc
Bấc àậ cho chng ta thêëy ẫnh hûúãng ca giấo múã mang dên trđ vâ àâo tẩo nhên lûåc. Trẫ lúâi cấc
dc àïën con ngûúâi trong bâi thú “Nûãa àïm” (Nhêåt k nhâ bấo nûúác ngoâi sau khi Qëc hưåi giao quìn
trong t):
Ch tõch nûúác, Ngûúâi khùèng àõnh: “Tưi chó cố mưåt
“Hiïìn dûä phẫi àêu lâ tđnh sùén
sûå ham mën, ham mën tưåt bêåc, lâ lâm sao cho
Phêìn nhiïìu do giấo dc mâ nïn”.
nûúác ta àûúåc hoân toân àưåc lêåp, dên ta àûúåc hoân
 Quan àiïím nây ca Bấc nhêën mẩnh: mën cố toân tûå do, àưìng bâo ai cng cố cúm ùn ấo mùåc, ai
ngûúâi hiïìn tâi thị cêìn phẫi quan têm àïën viïåc giấo cng àûúåc hổc hânh” [6].
dc vâ àâo tẩo thïë hïå mai sau.
Tûâ ngay khi nûúác nhâ àưåc lêåp, nùm 1945 phong
Trong thû gûãi hổc sinh nhên ngây khai trûúâng trâo “Bịnh dên hổc v” àậ àûúåc Ngûúâi phất àưång.
àêìu tiïn ca nûúác Viïåt Nam àưåc lêåp, 15-9-1945, Bấc Ch tõch Hưì Chđ Minh kïu gổi toân dên chưëng nẩn
viïët: “Non sưng Viïåt Nam cố trúã nïn vễ vang hay thêët hổc, chưëng giùåc dưët. Ngûúâi viïët: “Nay chng ta
khưng, dên tưåc Viïåt Nam cố àûúåc sấnh vai cấc cûúâng àậ giânh àûúåc quìn àưåc lêåp, mưåt cưng viïåc phẫi
qëc nùm chêu hay khưng, chđnh lâ nhúâ mưåt phêìn àûúåc thûåc hiïån cêëp tưëc lc nây lâ nêng cao dên
lúán úã cưng lao hổc têåp ca cấc chấu”.

Ngûúâi quan têm sêu sùỉc àïën viïåc giấo dc, àïën * Trûúâng Àẩi hổc Cưng àoân
96 Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân

Sưë 19 thấng 5/2020


NHIÏÅT LIÏÅT CHÂO MÛÂNG ÀẨI HƯÅI ÀẨI BIÏÍU ÀẪNG BƯÅ TRÛÚÂNG ÀẨI
trđ”. Dûúái sûå lậnh àẩo sêu sất ca Àẫng vâ Bấc, dênà êíy mẩnh àâo tẩo cấn bưå vâ cưng nhên k thåt,
ta àậ tđch cûåc  tham gia xốa nẩn m chûä.  Xậ hưåithanh toấn hêåu quẫ ca chiïën tranh vâ ẫnh hûúãng
ngây câng vùn minh vâ àúâi sưëng ca nhên dên àûúåc ca ch nghơa thûåc dên múái”[1]. Bưå Chđnh trõ, Ban
cẫi thiïån hún.
chêëp hânh Trung ûúng khốa IV àậ ra Nghõ quët sưë
1.3. Ch trổng àïën nïìn giấo dc toân diïån,
14 ngây 11/01/1979 vïì cẫi cấch giấo dc, trong àố
phất triïín khoa hổc vâ k thåt, l thuët song
xem giấo dc lâ bưå phêån quan trổng ca cåc cấch
song vúái thûåc hânh
mẩng tû tûúãng;  thûåc  thi nhiïåm  v chùm sốc  vâ
Àêët  nûúác  tiïën lïn  ch nghơa  xậ  hưåi.  Bấc  nïu giấo dc thïë hïå trễ tûâ nhỗ àïën lc trûúãng thânh;
rộ: “Nhâ trûúâng XHCN lâ nhâ trûúâng mâ hổc ài àưithûåc hiïån tưët ngun l giấo dc “hổc ài àưi vúái
vúái lao àưång, l lån ài àưi vúái thûåc hânh, cêìn c àihânh, giấo dc kïët húåp vúái lao àưång sẫn xët, nhâ
àưi vúái tiïët kiïåm” 
[6].
trûúâng gùỉn liïìn vúái xậ hưåi” [2].
Trong bûác thû cëi cng Ch tõch Hưì Chđ Minh
Trong thúâi k àưíi múái, dûúái sûå lậnh àẩo ca Àẫng,
gûãi àïën têët cẫ cấn bưå, cư giấo, thêìy giấo, cưng nhên nïìn giấo dc nûúác ta àậ cố nhiïìu bûúác tiïën rộ rïåt.
viïn, hổc sinh, sinh viïn trong cẫ nûúác vâo nùm
Giấo dc vâ àâo tẩo tiïëp tc phất triïín vâ àûúåc àêìu
1968, Ngûúâi àậ viïët: “D khố khùn àïën àêu cng tû nhiïìu hún. Qëc hưåi lêìn àêìu ban hânh Låt Phưí

phẫi tiïëp tc thi àua dẩy tưët vâ hổc tưët. Trïn nïìn cờồpgiaỏoduồctiùớuhoồcnựm1991.Trũnhửồdờntrủ
taónggiaỏoduồcchủnhtrừvaõlaọnhaồotỷtỷỳóngtửởt,ỷỳồcnờnglùn.Cỳsỳóvờồtchờởtỷỳồctựngcỷỳõng.
phaóiphờởnờởunờngcaochờởtlỷỳồngvựnhoaỏvaõ
Quymửaõotaồomỳórửồng,nhờởtlaõỳóbờồctrunghoồc
chuyùnmửnnhựỗmthiùởtthỷồcgiaóiquyùởtcaỏcvờởnùỡ
chuyùnnghiùồpvaõdaồynghùỡ.Tỷõchửợtronghùồthửởng
docaỏchmaồngnỷỳỏctaùỡravaõtrongmửồtthỳõigian
giaỏoduồcquửởcdờntrỷỳỏcnựm1986chúcoỏcaỏctrỷỳõng
khửngxa,aồtnhỷọngúnhcaocuóakhoahoồcvaõkyọ
doNhaõnỷỳỏctửớchỷỏc(caỏctrỷỳõngcửnglờồp),tỷõcuửởi
thuờồt.Caỏccửcaỏcchuỏ,caỏcchaỏuphaóicuõngnhautửớ
thờồpkyó80cuóathùởkyóXXùởnnayaọphaỏttriùớnthùm
chỷỏcvaõquaónlyỏỳõisửởngvờồtchờởtvaõtinhthờỡnỳó
nhiùỡutrỷỳõngngoaõicửnglờồpnhỷcaỏctrỷỳõngbaỏncửng,
caỏctrỷỳõnghoồcngaõymửồttửởthỳn,tựngcỷỳõngbaóo
dờnlờồp,tỷthuồc.
aómsỷỏckhoeóvaõantoaõn[6].
aồihửồiaónglờỡnthỷỏVIIImửồtlờỡnnỷọakhựốngừnh
Trỷỳỏcluỏcixa,ChuótừchHửỡChủMinhùớlaồidi
vaitroõquantroồngcuóagiaỏoduồcaõotaồoGiaỏoduồcvaõ
chuỏctrongoỏNgỷỳõicựndựồn:Caỏccờởpuyóaóngvaõ
aõotaồophaóithỷồcsỷồtrỳóthaõnhquửởcsaỏchhaõngờỡu
chủnhquyùỡnừaphỷỳngphaóithỷồcsỷồquantờmhỳn
nỷọaùởnsỷồnghiùồpgiaỏoduồc,phaóichựmsoỏcnhaõ [3].TaồiHửồinghừT.2khoaỏVIII(1996),BanChờởp
trỷỳõngvùỡmoồimựồt,ờớymaồnhsỷồnghiùồpgiaỏoduồcvùỡhaõnhTrungỷỳngaóngaọcoỏmửồtkyõhoồpchuyùnùỡ
nhiùỡumựồt,ờớymaồnhsỷồnghiùồpgiaỏoduồccuóatalùn vùỡgiaỏoduồcvaõkhoahoồccửngnghùồ[3].
Nựm1998,LuờồtGiaỏoduồcỷỳồcbanhaõnh.Sau
nhỷọngbỷỳỏcphaỏttriùớnmỳỏi...[6].
baóynựmthỷồchiùồn,LuờồtGiaỏoduồcsỷóaửới(2005)aọ
Nhỷvờồy,coỏthùớthờởyChuótừchHửỡChủMinhrờởt

chuỏtroồngùởnnùỡngiaỏoduồctoaõndiùồn:aómbaóocaóỷỳồcthửngqua.Chủnhphuóbanhaõnhmửồtsửởnghừ
chờởtlỷỳồngvựnhoaỏ,chuyùnmửn,aồoỷỏcconngỷỳõi, ừnhùớtriùớnkhaithỷồchiùồncaỏcnghừquyùởtcuóaBCH
phaỏttriùớnkhoahoồcvaõkyọthuờồt,coitroồngcaólyỏthuyùởtT.éaóngvùỡgiaỏoduồcvaõtriùớnkhaithỷồchiùồncaỏc
vaõthỷồchaõnh.Ngỷỳõinhờởnmaồnh:Hoồcphaóisuynghụ,luờồtvùỡgiaỏoduồc.Caỏcvựnkiùồnnaõythùớhiùồnmửồt
bỷỳỏcphaỏttriùớnnhờồnthỷỏcmỳỏivùỡvaitroõựồcbiùồt
hoồcphaóiliùnhùồvỳỏithỷồctùở,phaóicoỏthủnghiùồmvaõ
thỷồchaõnh.Hoồcvỳỏihaõnhphaóikùởthỳồpvỳỏinhau[6].quantroồngcuóagiaỏoduồc:giaỏoduồc-aõotaồocuõngvỳỏi
khoahoồccửngnghùồlaõquửởcsaỏchhaõngờỡuvỳỏibửởn
2.VờồnduồngtỷtỷỳóngHửỡChủMinhvaõotrong
quaniùớmchúaồo[7]:
chiùởnlỷỳồcphaỏttriùớngiaỏoduồccuóaaóngCửồng
(i).Giaỏoduồcvaõaõotaồolaõửồnglỷồcthuỏcờớy,laõ
saónViùồtNam
TỷtỷỳóngHửỡChủMinhvùỡgiaỏoduồcvaõaõotaồo iùỡukiùồncỳbaónbaóoaómviùồcthỷồchiùồncaỏcmuồc
laõnùỡntaóngquantroồngùớaóngvaõNhaõnỷỳỏcta tiùukinhtùở-xaọhửồi,xờydỷồngvaõbaóovùồờởtnỷỳỏc.
hoaồchừnhchiùởnlỷỳồcgiaỏoduồcViùồtNam.Nghừ Phaóicoiờỡutỷchogiaỏoduồclaõmửồthỷỳỏngchủnh
quyùởtaồihửồiaồibiùớutoaõnquửởclờỡnthỷỏIVcuóacuóaờỡutỷphaỏttriùớn.
aóngvùỡBaỏocaỏophỷỳnghỷỳỏng,nhiùồmvuồvaõmuồc
(ii).Muồctiùugiaỏoduồc-aõotaồonhựỗmnờngcao
tiùuchuóyùởucuóakùởhoaồchnhaõnỷỳỏc5nựm(1976- dờntrủ,aõotaồonhờnlỷồc,bửỡidỷỳọngnhờntaõi,aõo
1980)aọnùuroọ:Rasỷỏcphaỏttriùớnsỷồnghiùồpgiaỏo taồonhỷọngconngỷỳõicoỏkiùởnthỷỏcvựnhoỏa,khoa
duồc,vựnhoaỏ,xaọhửồi,tiùởnhaõnhcaóicaỏchgiaỏodu
ồc, hoồc,coỏkyọnựngnghùỡnghiùồp,...Mỳórửồngquymử,

97 cưng àoâ
Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc

Sưë 19 thấng 5/2020



KINH NGHIẽM - THC TIẽẻN
ửỡngthỳõichuỏtroồngnờngcaochờởtlỷỳồng,hiùồuquaó hoỏa,dờnchuóhoỏa,xaọhửồihoỏavaõhửồinhờồpquửởctùở
hùồthửởnggiaỏoduồcvaõaõotaồo;giỷọvỷọngừnhhỷỳỏng
giaỏoduồc,gựổnhoồcvỳỏihaõnh,taõivỳỏiỷỏc.
(iii).Gựổnchựồtvỳỏiyùucờỡuphaỏttriùớnờởtnỷỳỏcvaõxaọhửồichuónghụavaõbaónsựổcdờntửồc.Phờởnờởuùởn
nựm2030,nùỡngiaỏoduồcViùồtNamaồttrũnhửồtiùn
phuõhỳồpxuthùởtiùởnbửồcuóathỳõiaồi.
(iv).éadaồnghoỏacaỏchũnhthỷỏcaõotaồo;thỷồc tiùởntrongkhuvỷồc[4].
Trongcaỏckyõaồihửồi,aóngtaluửntửớngkùởtlyỏ
hiùồncửngbựỗngxaọhửồitronggiaỏoduồc.
Tờỡmquantroồngcuóaphaỏttriùớngiaỏoduồccuọng luờồnvaõthỷồctiùợn.Nghừquyùởtaồihửồiaồibiùớutoaõn
ỷỳồcnhờởnmaồnhtrongchiùởnlỷỳồcphaỏttriùớnkinhtùở quửởclờỡnthỷỏXIIcuóaaóngaọaỏnhgiaỏkùởtquaóthỷồc
-xaọhửồi10nựm(tỷõ2001-2010)ờỡuthùởkyóXXIdo hiùồnNghừquyùởtaồihửồiXIvaõnhũnlaồi30nựmửới
aồihửồiIXcuóaaóngùỡra,aóngtaaọkùởthỷõatỷ mỳỏi:Coõnnhiùỡuhaồnchùở,yùởukeỏmtrongcaỏclụnh
tỷỳónggiaỏoduồccuóaChuótừchHửỡChủMinh:giaỏovỷồcgiaỏoduồcvaõaõotaồo,khoahoồcvaõcửngnghùồ,
duồcvaõaõotaồocuõngvỳỏikhoahoồcvaõcửngnghùồlaõvựnhoaỏ,xaọhửồi,ytùởchờồmỷỳồckhựổcphuồc[5].
nùỡntaóngvaõửồnglỷồcthuỏcờớycửngnghiùồphoỏa, Cuọngtaồithỳõiiùớmnaõy,aóngtachúaồotiùởptuồc
thỷồchiùồncoỏhiùồuquaóbaửồtphaỏchiùởnlỷỳồc(hoaõn
hiùồnaồihoỏaờởtnỷỳỏc[8].
Nghừquyùởtaồihửồiaồibiùớutoaõnquửởclờỡnthỷỏthiùồnthùớchùởkinhtùởthừtrỷỳõngừnhhỷỳỏngxaọhửồi
XI,aóngCửồngsaónViùồtNamtiùởptuồcùỡranhiùồm chuónghụa;ửớimỳỏicựnbaónvaõtoaõndiùồngiaỏoduồc,
aõotaồo;phaỏttriùớnnguửỡnnhờnlỷồc,nhờởtlaõnguửỡn
vuồtrong5nựm(2011-2015):Phaỏttriùớn,nờng
caochờởtlỷỳồnggiaỏoduồcvaõaõotaồo,chờởtlỷỳồngnhờnlỷồcchờởtlỷỳồngcao;xờydỷồnghùồthửởngkùởt
cờởuhaồtờỡngửỡngbửồ);ùởnnựm2020,túlùồlaoửồng
nguửỡnnhờnlỷồc;phaỏttriùớnkhoahoồc,cửngnghùồ
nửngnghiùồptrongtửớnglaoửồngxaọhửồiaồtkhoaóng
vaõkinhtùởtrithỷỏc[8].
Trùncỳsỳóoỏ,Nghừquyùởtsửở29-NQ/TW,ngaõy 40%;túlùồlaoửồngquaaõotaồoaồtkhoaóng6570%,trongoỏcoỏbựỗngcờởp,chỷỏngchúaồt25%[5].
04/11/2013cuóaBanChờởphaõnhTrungỷỳngaóng

khoỏaXInùuroọ:ửớimỳỏicựnbaónvaõtoaõndiùồngiaỏo Hùồthửởnggiaỏoduồcnhỷọngnựmgờỡnờyỳónỷỳỏc
duồcaõotaồo,aỏpỷỏngyùucờỡucửngnghiùồphoaỏ,hiùồn taluửnchuỏyỏtỳỏithỷồchiùồnnguyùntựổcliùnthửng
aồihoaỏtrongiùỡukiùồnkinhtùởthừtrỷỳõngừnhhỷỳỏng giỷọacaỏcngaõnhhoồc,tửớchỷỏchùồthửởnggiaỏoduồc
XHCN[9].Vỳỏiquyùởttờmửớimỳỏigiaỏoduồc,aóngta mỳó,xaọhửồihoaỏgiaỏoduồc,phaỏttriùớnhũnhthỷỏcaõo
aọchúaồo:ửớimỳỏichỷỳngtrũnh,nửồidung,phỷỳng taồophichủnhquy,thỷồchiùồnviùồchoồctờồpsuửởtỳõi,
phaỏpdaồyvaõhoồc,nờngcaochờởtlỷỳồngửồinguọgiaỏotỷõngbỷỳỏcxờydỷồngxaọhửồihoồctờồp.
Nhỷvờồycoỏthùớthờởytỷõkhiờởtnỷỳỏctaửồclờồp
viùnvaõtựngcỷỳõngcỳsỳóvờồtchờởtcuóanhaõtrỷỳõng,
phaỏthuykhaónựngsaỏngtaồovaõửồclờồpsuynghụ ùởnnay,aóngtaluửnkùởthỷõatỷtỷỳónggiaỏoduồc
cuóahoồcsinh,sinhviùn.Coitroồngbửỡidỷỳọngcho ca Ch tõch Hưì Chđ Minh: ch trổng mưåt nïìn giấo
hổc sinh, sinh viïn khất vổng mậnh liïåt xêy dûång dc mâ mc tiïu, nưåi dung vâ phûúng phấp phẫi
àêët nûúác giâu mẩnh, gùỉn liïìn lêåp nghiïåp bẫn thên hûúáng àïën viïåc phất triïín con ngûúâi toân diïån, àưìng
vúái tûúng lai ca cưång àưìng, ca dên tưåc, trau dưìi thúâi phất triïín khoa hổc, cưng nghïå vâ kinh tïë tri
cho  hổc  sinh,  sinh viïn bẫn lơnh,  phêím  chêët  vâ thûác, àưång viïn mổi lûåc lûúång tham gia sûå nghiïåp
giấo dc vâ àâo tẩo.
lưëi sưëng ca thïë hïå trễ Viïåt Nam hiïån àẩi” 
[8].
Tû tûúãng ca Ch tõch Hưì Chđ Minh vïì giấo dc
Nghõ quët Hưåi nghõ Trung ûúng 8, khốa XI cng
vâ àâo tẩo àậ soi sấng cho cấc àûúâng lưëi trong sûå
àïì ra mc tiïu tưíng quất trong àưíi múái giấo dc vâ
àâo tẩo: “Tẩo chuín biïën cùn bẫn, mẩnh mệ vïì ng hiïåp giấo dc vâ àâo tẩo ca Àẫng vâ Nhâ nûúác
chêët lûúång, hiïåu quẫ giấo dc, àâo tẩo; àấp ûángta. Trong thúâi k hưåi nhêåp vâ phất triïín hiïån nay,
ngây câng tưët hún cưng cåc xêy dûång, bẫo vïå Tưí mưỵi àẫng viïn, mưỵi nhâ quẫn l giấo dc hay mưỵi
qëc vâ nhu cêìu hổc têåp ca nhên dên. Giấo dc giẫng viïn vâ hổc sinh, sinh viïn àïìu cêìn phẫi nưỵ
con ngûúâi Viïåt Nam phất triïín toân diïån vâ phất lûåc thûåc hiïån tưët cấc nghõ quët ca Ban Chêëp hânh
huy tưët nhêët tiïìm nùng, khẫ nùng sấng tẩo ca mưỵi Trung ûúng Àẫng, vûúåt qua nhûäng thấch thûác vâ
khố khùn trong quấ trịnh àưíi múái giấo dc - àâo
cấ nhên; u gia àịnh, u Tưí qëc, u àưìng bâo;
 triïín sûå nghiïåp giấo dc

sưëng tưët vâ lâm viïåc hiïåu quẫ. Xêy dûång nïìn giấotẩo, cng gốp phêìn phất
nûúác nhâ, àûa nûúác ta lïn võ thïë cao hún trïn bẫn
dc múã, thûåc hổc, thûåc nghiïåp, dẩy tưët, hổc tưët,
àưì tri thûác ca thïë giúái nhû di hën lc sinh thúâi
quẫn l tưët; cố cú cêëu vâ phûúng thûác giấo dc húåp
ca Ch tõch Hưì Chđ Minh. 

l, gùỉn vúái xêy dûång xậ hưåi hổc têåp; bẫo àẫm cấc
(Xem tiïëp trang 58)
àiïìu kiïån nêng cao chêët lûúång; chín hốa, hiïån àẩi
98 Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân

Sưë 19 thấng 5/2020