Kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến phòng chống viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ 18-49 tuổi xã Xuân Giang, Sóc Sơn , Hà Nội năm 2019

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (480.07 KB, 11 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG

LÃ THỊ LAN HƯƠNG

KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN

QUAN ĐẾN PHÒNG CHỐNG VIÊM NHIỄM ĐƯỜNG SINH

DỤC DƯỚI Ở PHỤ NỮ 18-49 TUỔI XÃ XUÂN GIANG, SÓC

SƠN, HÀ NỘI, NĂM 2019

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG

LÃ THỊ LAN HƯƠNG

KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN

QUAN ĐẾN PHÒNG CHỐNG VIÊM NHIỄM ĐƯỜNG SINH

DỤC DƯỚI Ở PHỤ NỮ 18-49 TUỔI XÃ XUÂN GIANG, SÓC

SƠN, HÀ NỘI, NĂM 2019

Chuyên ngành: Y TẾ CÔNG CỘNG
Mã số: 8 72 07 01

KHOA: KHOA HỌC SỨC KHỎE 
BỘ MÔN: Y TẾ CÔNG CỘNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG

HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. HỒ THỊ MINH LÝ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

LỜI CẢM ƠN

Đề tài luận văn thạc sỹ y tế công cộng: “Kiến thức - thực hành và một số
yếu tố liên quan đến phòng chống viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ
18-49 tuổi tại xã Xuân Giang – huyện Sóc Sơn - Hà Nội” là kết quả của sự
cố gắng không ngừng của bản thân tác giả, cũng như sự giúp đỡ, động viên
khích lệ của các thầy, bạn bè đồng nghiệp và người thân. Qua trang viết này
tác giả xin gửi lời cảm ơn tới những người đã giúp đỡ mình trong thời gian
học tập - nghiên cứu khoa học vừa qua.

Tôi xin tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với cô giáo PGS.TS Hồ
Thị Minh Lý đã trực tiếp tận tình hướng dẫn cũng như cung cấp tài liệu thông
tin khoa học cần thiết cho luận văn này.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn ban giám hiệu trường đại học Thăng
Long, Khoa khoa học sức khỏe, bộ môn Y tế công cộng, đã tạo điều kiện thuận
lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học
này.

Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến bạn bè, đồng nghiệp, đơn vị
công tác đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.

Tác giả

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng
tơi, do chính bản thân tơi thực hiện, tất cả số liệu trong luận văn này là trung
thực,khách quan và chưa từng được công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Nếu có điều gì sai trái tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm.

Tác giả

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

iii

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ ... 1

Chương 1. TỔNG QUAN ... 3

1.1 Một số khái niệm liên quan trong nghiên cứu ... 3

1.2 Đặc điểm sinh lý bình thường của đường sinh dục dưới ... 3

1.3 Nguy cơ của bệnh viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ ... 4

1.4 Tác nhân có thể gây bệnh viêm nhiễm đường sinh dục dưới ... 5

1.5 Các thể lâm sàng thường gặp trong viêm nhiễm đường sinh dục dưới 
ở phụ nữ bao gồm ... 6

1.6 Nguyên nhân gây viêm nhiễm đường sinh dục dưới ... 10

1.7 Một số nghiên cứu liên quan trên thế giới và tại Việt Nam ... 10

1.8 Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu ... 15

1.9. Khung lý thuyết nghiên cứu ... 16

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 17

2.1. Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu ... 17

2.1.1.Đối tượng ... 17

2.1.2. Thời gian nghiên cứu ... 17

2.1.3. Địa điểm nghiên cứu ... 17

2.2. Phương pháp nghiên cứu ... 17

2..2.1. Thiết kế nghiên cứu ... 17

2.2.3.Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu ... 17

2.3. Các biến số, chỉ số nghiên cứu và tiêu chuẩn đánh giá ... 18

2.3.1.Biến số và chỉ số nghiên cứu ... 18

2.3.2.Tiêu chuẩn đánh giá ... 23

2.4. Phương pháp thu thập thông tin ... 23

2.4.1.Công cụ thu thập số liệu ... 23

2.4.2.Phương pháp thu thập số liệu ... 24

2.4.3.Quy trình thu thập số liệu: gồm 4 bước như sau: ... 24

2.5. Xử lý và phân tích số liệu ... 25

2.6. Sai số và biện pháp khắc phục sai số ... 25

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

2.8. Hạn chế của nghiên cứu ... 26

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ... 27

3.1 Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu ... 27

3.2 Kiến thức về phòng chống bệnh viêm nhiễm đường sinh dục của phụ 
nữ ở độ tuổi từ 18-49 tuổi tại xã Xuân giang 2019 ... 29

3.3 Thực hành của phụ nữ về phòng chống lây nhiễm bệnh đường sinh dục ... 35

3.4. Một số yếu tố liên quan đến thực hành phòng chống viêm nhiễm đường 
sinh dục dưới của đối tượng nghiên cứu ... 37

Chương 4. BÀN LUẬN ... 42

1. Thực trạng kiến thức, thực hành phòng chống viêm nhiễm đường sinh dục 
dưới ở phụ nữ 18-49 tuổi tại xã Xuân Giang - Sóc Sơn - Hà Nội năm 2019 .... 42

1.1. Kiến thức của phụ nữ về phòng chống bệnh viêm nhiễm đường sinh 
dục dưới ... 43

1.2. Thực hành của phụ nữ về phòng chống bệnh viêm nhiễm đường sinh 
dục dưới ... 48

2. Một số yếu tố liên quan đến thực hành phòng chống viêm nhiễm đường 
 sinh dục dưới của phụ nữ ... 50

2.1. Mối liên quan giữa thực hành phòng chống bệnh viêm nhiễm nhiễm 
đường sinh dục và các đặc điểm cá nhân của các đối tượng nghiên cứu ... 50

2.2. Mối liên quan giữa thực hành phòng chống viêm nhiễm nhiễm đường 
sinh dục với kiến thức của phụ nữ ... 53

KẾT LUẬN ... 56

KHUYẾN NGHỊ ... 57

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ 
DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1 Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ... 27
Bảng 3.2 Nguồn thơng tin về phịng chống bệnh viêm nhiễm đường sinh dục29
Bảng 3.3 Hiểu biết của phụ nữ về dấu hiệu mắc bệnh viêm nhiễm đường sinh
dục dưới ... 29
Bảng 3.4 Hiểu biết đúng của phụ nữ về lý do mắc bệnh viêm nhiễm đường
sinh dục dưới ... 30
Bảng 3. 5 Tỷ lệ phụ nữ hiểu biết về sự cần thiết phải điều trị bệnh viêm nhiễm
đường sinh dục ... 31
Bảng 3.6 Tỷ lệ phụ nữ hiểu biết đúng về sự cần thiết đến cơ sở y tế để khám31
Bảng 3.7 Hiểu biết đúng của phụ nữ khi mắc bệnh viêm nhiễm đường sinh
dục dưới ... 32
Bảng 3.8 Kiến thức của phụ nữ về sự cần thiết phải khám phụ khoa định kỳ 33
Bảng 3.9 Thực hành của phụ nữ về dự phòng bệnh viêm nhiễm đường sinh
dục dưới ... 35
Bảng 3.10 Thực hành đúng của phụ nữ khi mắc bệnh viêm nhiễm... 35
Bảng 3.11 Thực hành khám định kỳ bộ phận sinh dục trong vòng 12 tháng
trước của phụ nữ nghiên cứu. ... 36
Bảng 3.12.Mối liên quan giữa thực hành phòng chống bệnh VNĐSD của phụ
nữ với độ tuổi ... 37
Bảng 3.15 Mối liên quan giữa thực hành phòng chống bệnh VNĐSD với nghề
nghiệp của phụ nữ ... 38
Bảng 3.17 Mối liên quan giữa thực hành phòng chống bệnh VNĐSD với quan
hệ tình dục của phụ nữ ... 39
Bảng 3.20 Mối liên quan giữa kiến thức với thực hành của ĐTNC ... 41

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1 Tỷ lệ số phụ nữ được nghe hướng dẫn về phòng chống bệnh viêm

nhiễm đường sinh dục ... 28

Biểu đồ 3.2 Kiến thức đúng của phụ nữ về tác nhân gây bệnh ... 30

Biểu đồ 3.3 Hiểu biết của phụ nữ về số lần cần vệ sinh bộ phận sinh dục/ngày32
Biểu đồ 3.4 Kiến thức của phụ nữ về các tác hại của bệnh viêm nhiễm ... 33

Biểu đồ 3.6 Kiến thức chung của phụ nữ về phòng chống bệnh viêm nhiễm
đường sinh dục dưới ... 34

Biểu đồ 3.7 Tỷ lệ thực hành của phụ nữ về phòng chống viêm nhiễm đường
sinh dục dưới ... 36

DANH MỤC HÌNH ẢNH 
Hình 1. Cấu tạo bộ phận sinh dục nữ………...3

Hình 2. Trichomonas vaginalis dưới kính hiển vi……….6

Hình 3. Nấm Candida albicans ... ……….7

Hình 4. Gardnerella vaginalis dưới kính hiển vi……….…………...8

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CDC Center for Disease Control (Trung tâm kiểm soát bệnh tật)

ĐTNC Đối tượng nghiên cứu

ĐTV Điều tra viên

NVYT Nhân viên y tế

QHTD Quan hệ tình dục

VNĐSD Viêm nhiễm đường sinh dục

TYT Trạm y tế

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

ĐẶT VẤN ĐỀ

Viêm nhiễm đường sinh dục dưới là một bệnh thường gặp ở những phụ trong
độ tuổi sinh đẻ từ 18 đến 49 tuổi [1]. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới
năm 2016, mỗi ngày trên thế giới có khoảng - một triệu người phụ nữ mắc
bệnh viêm nhiễm đường sinh dục dưới [45]. Những phụ nữ mắc bệnh viêm
nhiễm đường sinh dục dưới có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe, chức năng sinh
sản và hạnh phúc gia đình nếu khơng được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh
có thể gây ra những hậu quả nặng nề như: viêm tiểu khung, chửa ngồi tử
cung, vơ sinh, ung thư cổ tử cung, tăng nguy cơ lây truyền các bệnh qua
đường tình dục. Ở phụ nữ mang thai nếu mắc viêm âm đạo, viêm cổ tử cung
có thể gây sảy thai, đẻ non, ối vỡ non, nhiễm khuẩn ối hoặc nhiễm khuẩn sơ
sinh [5],[13],[20]. Bộ phận sinh dục dưới của phụ nữ là một bộ phận rất nhạy

cảm nên rất dễ bị viêm nhiễm. Đặc biệt khi phụ nữ vệ sinh không sạch sẽ, sử

dụng những dung dịch vệ sinh không phù hợp hay mặc quần quá chật thì nguy
cơ mắc các bệnh phụ khoa rất cao. Bên cạnh đó, phụ nữ cũng có thể mắc phải
bệnh viêm nhiễm phụ khoa khi có quan hệ tình dục khơng an tồn hoặc khi
đặt vòng tránh thai, v.v. Những bệnh viêm nhiễm đường sinh dục dưới phụ nữ
thường mắc phải bao gồm: viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử
cung… Mỗi bệnh lý lại có những triệu chứng khác biệt, tuy nhiên trên thực tế
nhiều phụ nữ có thể không quan tâm, bỏ qua các triệu chứng ban đầu của
bệnh và chỉ biết mình bị bệnh khi đến cơ sở y tế để khám ở giai đoạn muộn
của bệnh.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã triển khai thực hiện các chương trình chăm sóc
sức khỏe toàn dân như chăm sóc sức khỏe ban đầu cho bà mẹ trẻ em, các
chương trình truyền thơng giáo dục sức khỏe cộng đồng, khám và sàng lọc

các bệnh liên quan đến sức khỏe sinh sản,… Nhiều báo cáo chỉ ra rằng thì tỷ

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

của một số nghiên cứu cho thấy can thiệp bằng phương pháp truyền thông
giáo dục sức khỏe nâng cao kiến thức, cải thiện điều kiện vệ sinh đã gia tăng
rất rõ tỷ lệ thực hành đúng về số lần vệ sinh, cách thức vệ sinh, vệ sinh quan
hệ tình dục ở phụ nữ [13], [14].

Tại các trạm y tế xã hiện nay, cơng tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho
người dân đã được quan tâm, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe sinh sản cho bà
mẹ và trẻ em. Trạm Y tế xã Xuân Giang hàng năm đã thực hiện khám và tư
vấn chăm sóc, phịng chống bệnh viêm nhiễm đường sinh dục cho hàng nghìn

phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nhưng đến nay chưa có nghiên cứu nào liên
quan đến việc thực hiện đánh giá kiến thức, thực hành về phòng chống bệnh

viêm nhiễm đường sinh dục ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Câu hỏi đặt ra là:

Thực trạng kiến thức của phụ nữ ở độ tuổi 18-49 tuổi về phòng chống bệnh
viêm nhiễm đường sinh dục như thế nào? Thực hành phòng ngừa viêm nhiễm
đường sinh dục ở phụ nữ đến khám bệnh tại Trạm Y tế xã Xuân Giang ra sao?
Yếu tố nào ảnh hưởng đến việc thực hành phòng chống bệnh viêm nhiễm
đường sinh dục ở phụ nữ ? Để trả lời cho những câu hỏi trên giúp ban lãnh
đạo Trạm Y tế Xn Giang và các chương trình y tế cơng cộng trên địa bàn xã
Xuân Giang đánh giá chính xác hơn kiến thức, khả năng thực hành về phòng
chống bệnh viêm nhiễm đường sinh dục của phụ nữ nhằm đưa ra các giải
pháp tiếp theo phù hợp, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Kiến thức, thực

hành và một số yếu tố liên quan đến phòng chống viêm nhiễm đường sinh 
dục dưới ở phụ nữ 18-49 tuổi xã Xuân Giang, Sóc Sơn, Hà Nội năm 
2019” với 2 mục tiêu sau:

1. Đánh giá thực trạng kiến thức, thực hành về phòng chống bệnh viêm
nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ từ 18 đến 49 tuổi tại xã Xuân Giang,
huyện Sóc Sơn, Hà Nội, năm 2019.

</div>