Lập trình Windows Form (Cao đẳng CNTT) - Nguồn: BCTECH

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.23 MB, 214 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

UBND TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU

TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ

GIÁO TRÌNH

MƠ ĐUN: LẬP TRÌNH WINDOWS FORMS
NGHỀ: CƠNG NGHỆ THƠNG TIN

TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẮNG

(Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐKTCN

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN

Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập và nghiên cứu cho giảng viên và sinh viên
nghề Công nghệ Thông tin trong trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Bà Rịa –
Vũng Tàu, chúng tôi đã thực hiện biên soạn tài liệu Lập trình Windows Forms
này.

Tài liệu được biên soạn thuộc loại giáo trình phục vụ giảng dạy và học tập,
lưu hành nội bộ trong Nhà trường nên các nguồn thơng tin có thể được phép
dùng ngun bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

LỜI GIỚI THIỆU

Giáo trình Lập trình Windows Forms được biên soạn dựa trên khung
chương trình đào tạo Cao đẳng nghề Cơng nghệ Thơng tin đã được Trường Cao
đẳng Kỹ thuật Công nghê Bà Rịa – Vũng Tàu phê duyệt.

Bên cạnh đó nhằm giúp cho người học các kiến thức và kỹ năng cần thiết

để thiết kế và lập trình được các ứng dụng nhỏ trong cuộc sống hằng ngày .

Tác giả đã nghiên cứu một số tài liệu, trang web liên quan kết hợp với kinh
nghiệm làm việc, giảng dạy thực tế để biên soạn giáo trình này.

Trong giáo trình này bao gồm các bài sau:
Bài 1: Giới thiệu tổng quan

Bài 2: Các thành phần cơ bản

Bài 3: Sử dụng câu lệnh nhập xuất cơ bản, cấu trúc điều khiển if
Bài 4: Sử dụng cấu trúc lựa chọn switch..case, for, for each
Bài 5: Sử dụng cấu trúc vòng lặp while, do…while

Bài 6: Sử dụng câu lệnh break, continue, goto
Bài 7: Hàm

Bài 8: Thiết kế lớp đối tượng

Bài 9: Định nghĩa các thuộc tính, phương thức hành động cho lớp đối
tượng

Bài 10: Sử dụng Form, MenuStrip

Bài 11: Sử dụng Button, Label, TextBox

Bài 12: Sử dụng Checkbox, RadioButton, GroupBox
Bài 13: Sử dụng ComboBox, ListBox

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Bài 16: Sử dụng PictureBox, ToolTip

Bài 17: Sử dụng CheckListBox, NumericUpDown
Bài 18: Sử dụng Panel, SplitContainer, TabControl
Bài 19: Tạo kết nối, đóng kết nối cơ sở dữ liệu
Bài 20: Truy xuất cơ sở dữ liệu bằng Dataset
Bài 21: Hiển thị cơ sở dữ liệu bằng DataGridView
Bài 22: Truy xuất cơ sở dữ liệu bằng BindingSource
Bài 23: Hiển thị cơ sở dữ liệu bằng BindingNavigator
Bài 24: Cập nhật cơ sở dữ liệu

Với tiêu chí trình bày cơ động, dễ hiểu áp dụng thực tế, kèm theo chi tiết
các bước hướng dẫn thực hành cụ thể giúp cho người học dễ tiếp thu các kiến
thức cần thiết và hình thành được kỹ năng thực hành và rèn luyện thao tác.

Trong q trình biên soạn, chắc chắn giáo trình cịn nhiều thiếu sót. Tác giả
rất mong nhận được ý kiến đóng góp của q thầy/cơ và các em sinh viên để
tiếp tục hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn quý đồng nghiệp, bạn bè đã có những ý kiến đóng
góp trong quá trình xây dựng giáo trình này.

Bà Rịa – Vũng Tàu, ngày …… tháng …… năm 2020
Tham gia biên soạn

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

MỤC LỤC

LỜI GIỚI THIỆU...1

BÀI 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN...10

1.1. Giới thiệu các ứng dụng thực tế...10

1.2. Khởi động, thốt chương trình...11

1.3. Sử dụng hệ thống trợ giúp...15

Câu hỏi ôn tập và bài tập...15

BÀI 2: CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN...16

2.1. Hệ thống ký hiệu và từ khóa...16

2.2. Các kiểu dữ liệu cơ bản...17

2.3. Biến, hằng, biểu thức...19

2.4. Các phép tốn...21

Câu hỏi ơn tập và bài tập...26

BÀI 3: SỬ DỤNG CÂU LỆNH NHẬP XUẤT CƠ BẢN, CẤU TRÚC ĐIỀU
KHIỂN IF...28

3.1. Các câu lệnh nhập xuất cơ bản...28

2. Câu lệnh if...else...32

Câu hỏi ôn tập và bài tập...36

BÀI 4: SỬ DỤNG CẤU TRÚC LỰA CHỌN SWITCH..CASE, FOR, FOR

EACH...38

2. Câu lệnh switch...38

2. Câu lệnh for...40

3. Câu lệnh for …each...49

Câu hỏi ôn tập và bài tập...52

BÀI 5: SỬ DỤNG CẤU TRÚC LỰA VÒNG LẶP WHILE, DO…WHILE...54

3. Sử dụng cấu trúc vòng lặp While...54

2. Sử dụng cấu trúc vòng lặp Do …while...57

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

BÀI 6: SỬ DỤNG CÂU LỆNH BREAK, CONTINUE, GOTO...60

4. Sử dụng câu lệnh break...60

2. Sử dụng câu lệnh continue...61

3. Sử dụng câu lệnh goto...62

Câu hỏi ôn tập và bài tập...64

BÀI 7: HÀM...65

5. Khái niệm...65

2. Quy tắc xây dựng hàm...65

3. Nguyên tắc hoạt động của hàm...66

4. Cách truyền tham số...68

5. Sử dụng hàm...69

Câu hỏi ôn tập và bài tập...72

BÀI 8: THIẾT KẾ LỚP ĐỐI TƯỢNG...73

7. Định nghĩa lớp đối tượng...73

2. Khai báo lớp đối tượng...74

Câu hỏi ôn tập và bài tập...77

BÀI 9 : ĐỊNH NGHĨA CÁC THUỘC TÍNH, PHƯƠNG THỨC HÀNH ĐỘNG
CHO LỚP ĐỐI TƯỢNG...78

8. Định nghĩa các thuộc tính cho lớp đối tượng...78

2. Định nghĩa các phương thức hành động cho lớp đối tượng...80

Câu hỏi ôn tập và bài tập...83

BÀI 10: SỬ DỤNG FORM, MENUSTRIP...85

9. Form...85

2. Menustrip...96

Câu hỏi ôn tập và bài tập...99

BÀI 11: SỬ DỤNG LABEL, TEXTBOX, BUTTON...102

11. Label...102

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

3. Button...108

Câu hỏi ôn tập và bài tập...110

BÀI 12: SỬ DỤNG CHECKBOX, RADIOBUTTON, GROUPBOX...113

13. Checkbox...113

2. RadioButton...115

3. GroupBox...upload.123doc.net
Câu hỏi ôn tập và bài tập...121

BÀI 13: SỬ DỤNG COMBOBOX, LISTBOX...123

1. ComboBox...123

2. ListBox...125

Câu hỏi ôn tập và bài tập...128

BÀI 14: SỬ DỤNG DATETIMEPICKER, MONTHCALENDAR...129

1. DateTimePicker...129

2. MonthCalendar...130

Câu hỏi ôn tập và bài tập...132

BÀI 15: SỬ DỤNG LISTVIEW, TREEVIEW...133

1. ListView...133

2. TreeView...138

Câu hỏi ôn tập và bài tập...142

BÀI 16: SỬ DỤNG PICTUREBOX, TOOLTIP...144

1. PictureBox...144

2. ToolTip...145

Câu hỏi ôn tập và bài tập...148

BÀI 17: SỬ DỤNG CHECKLISTBOX, NUMERICUPDOWN...150

1. CheckListBox...150

2. NumericUpDown...152

Câu hỏi ôn tập và bài tập...154

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

1. Panel...156

2. SplitContainer...157

3. TabControl...161

Câu hỏi ôn tập và bài tập...166

BÀI 19: TẠO KẾT NỐI, ĐÓNG KẾT NỐI CƠ SỞ DỮ LIỆU...168

1. Các kiểu dữ liệu kết nối...168

2. Tạo kết nối dữ liệu...171

3. Đóng kết nối cơ sở dữ liệu...176

Câu hỏi ơn tập và bài tập...177

BÀI 20: TRUY XUẤT CƠ SỞ DỮ LIỆU BẰNG DATASET...178

1. Định nghĩa Dataset...178

2. Thao tác truy xuất dữ liệu với Dataset...179

Câu hỏi ôn tập và bài tập...181

BÀI 21: HIỂN THỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU BẰNG DATAGRIDVIEW...183

1. Ý nghĩa DataGridView...183

2. Các thiết lập thuộc tính...185

3. Truy xuất và hiển thị dữ liệu trên control DataGridView...186

Câu hỏi ôn tập và bài tập...189

BÀI 22: TRUY XUẤT CƠ SỞ DỮ LIỆU BẰNG BINDINGSOURCE...191

1. Ý nghĩa BindingSource...191

2. Cách thiết lập các thành phần...192

3. Truy xuất và hiển thị dữ liệu trên BindingSource...192

Câu hỏi ôn tập và bài tập...193

BÀI 23: HIỂN THỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU BẰNG BINDINGNAVIGATOR...194

1. Ý nghĩa BindingNavigator...194

2. Cách thiết lập các thành phần...195

3. Truy xuất và hiển thị dữ liệu trên BindingNavigator...196

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

BÀI 24: THAO TÁC VỚI CƠ SỞ DỮ LIỆU...198

1. Các kiểu dữ liệu, cập nhật cơ sở dữ liệu...198

2. Truy xuất và cập nhật dữ liệu...200

Câu hỏi ôn tập và bài tập...202

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: Lập trình Windows forms

Mã mơ đun: MĐ 20

Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trị của mơ đun:

- Vị trí của mơ đun: Mơ đun được bố trí sau khi học sinh học xong các mơ đun
Cơ sở dữ liệu, Lập trình căn bản, Quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server

- Tính chất của mô đun: Là mô đun chuyên môn nghề. Đây là mô đun chứa
đựng kiến thức nền tảng về ngôn ngữ lập trình ứng dụng và xây dưng các phần
mềm ứng dụng quản lý.

- Ý nghĩa và vai trò của môn học/mô đun: Môn học giúp thực hành được các
giao diện lập trình ứng dụng nhỏ như: quản lý quán café, quản lý khách sạn,
quản lý nhân viên, quản lý sinh viên….

Mục tiêu của mơ đun:
- Về kiến thức:

+ Trình bày các kiểu dữ liệu cơ bản của C#.

+ Trình bày các câu lệnh, cấu trúc điều khiển, rẽ nhánh.
+ Trình bày các control xây dựng giao diện.

- Về kỹ năng:

+ Xác định, phân tích chức năng yêu cầu để lên kế hoạch xây dựng chương
trình ứng dụng.

+ Thiết kế giao diện chương trình ứng dụng.

+ Vận dụng các kiến thức xây dựng các chức năng của ứng dụng.
+ Kiểm tra và xử lý có hệ thống các lỗi và sự cố ứng dụng.

+ Đóng gói ứng dụng và triển khai.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:

+ Chủ động trong việc thực tế hóa các ứng dụng phần mềm (Xây dựng các
ứng dụng làm toán,..)

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

+ Gia công các phần mềm theo yêu cầu khách hàng.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

BÀI 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

Mã bài: 19.01
Giới thiệu:

C# hay Csharp là một trong những ngôn ngữ lập trình trong họ DotNet
của Microsoft và khi lập trình C# người lập trình phải chuẩn bị và cài đặt .NET
Framework.

Mục tiêu:

- Trình bày nhu cầu xây dựng các ứng dụng thực tế.

- Cài đặt, thao tác chương trình ViSual Studio.
- Thao tác hệ thống trợ giúp từ trình đơn Help.
- Rèn luyện tính cẩn thận, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

1.1. Giới thiệu các ứng dụng thực tế
.NET Framework là gì ?

.NET Framework là nền tảng phát triển hồn hảo của Microsoft, cung cấp cho
lập

trình viên các thư viện dùng chung hỗ trợ cho việc phát triển các kiểu ứng dụng
khác nhau bao gồm:

- Ứng dụng ASP.NET
- Ứng dụng Windows Form
- Web Services

- Windows Services

- Ứng dụng mạng và các ứng dụng điều khiển truy cập từ xa
Các ứng dụng thực tế:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

1.2. Khởi động, thốt chương trình

Để tải Visual Studio 2019, thực hiện vào

link: />

Hình 1.1. Màn hình Download phần mềm cài đặt Visual Studio

Ở trên có 3 phiên bản Visual Studio 2019. Đó là: Community, Professional và
Enterprise. Với Sinh Viên thì tải bản Community là được.

File sau khi tải được được lưu trữ như sau:

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Hình 1.3. Màn hình download tiến hành cài đặt

Tùy vào tốc độ của máy cũng như đường truyền mạng, sau khi tải xong ta sẽ có
màn hình như dưới đây:

Hình 1.4. Màn hình lựa chọn để cài đặt

Chọn Desktop Application (Winform, WPF). Tương tự cho Universal Windows
Platform development , Mobile (Xamarin) thì nhấp chọn vào.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Hình 1.5. Lựa chọn cấu hình cài đặt

Trong màn hình Đăng nhập để bấm Sign In. Dùng tài khoản Gmail hoặc tài
khoản Microsoft để đăng nhập bản quyền dùng Visual Studio.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Hình 1.7. Đăng nhập username và mật khẩu
Cung cấp mật khẩu rồi Sign in bình thường.

Khởi động chương trình Visual Studio 2019

Hình 1.8. Màn hình khởi động chương trình Visual Studio
Màn hình sau khi khởi động thành cơng

Hình 1.9. Lựa chọn chức năng làm việc
Ở màn hình có 3 lựa chọn chính:

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

- Continue without code: Chọn mục này sẽ mở Visual Studio mà khơng có
Project nào cả

- “Create a New Project”: Chương trình sẽ hiển thị màn hình tạo Project mới.

Hình 1.10. Lựa chọn mơi trường và ngơn ngữ làm việc

Tìm kiếm, lọc theo: Ngơn ngữ lập trình (C#, VB..), lọc theo Platform(Android,
IOS, Windows…), theo Project Type(Cloud, Console, Machine Learning…).

Hình 1.11. Màn hình lựa chọn nơi lưu Project
1.3. Sử dụng hệ thống trợ giúp

Nhấp vào mục Help và chọn View Help (Ctrl + F1) để tìm tài liệu khắc phúc các
lỗi trong trang web:

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Tiến hành cài đặt Visual Studio trên máy tính.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

BÀI 2: CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN

Mã bài: 19.02
Giới thiệu:

Việc hiểu rõ các thành phần cơ bản và cách thức sử dụng của ngơn ngữ
lập trình sẽ giúp chúng ta làm việc dễ dàng hơn khi thực hành, thao tác với ngơn
ngữ. Hệ thống các từ khóa, các kiểu dữ liệu cơ bản, cách xây dựng biểu thức,
biến, hằng khi xây dựng chương trình.

Mục tiêu:

- Trình bày và sử dụng hệ thống ký hiệu, từ khóa, kiểu dữ liệu cơ bản, biến,
biểu thức.

- Vận dụng các loại biến, hằng biểu thức vào các bài tập mẫu.
- Vận dụng các loại biến, hằng biểu thức vào bài tập ứng dụng.
- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

2.1. Hệ thống ký hiệu và từ khóa

C# là ngơn ngữ có ít từ khóa: là ngơn ngữ sử dụng giới hạn các từ khóa, chỉ
khoảng 80 từ khóa và hơn 10 kiểu dữ liệu được xây dựng sẵn như bảng 1.1.

Bảng 2.1: Bảng mơ tả các từ khóa của C#

abstract default foreach object sizeof unsafe
as delegate goto operator stackalloc ushort

base do if out static using

bool double implicit override string virtual

break else in params struct volatile

byte enum int private switch void

case event interface protected this while

catch explicit internal public throw decimal

char extern is readonly true for

checked false lock ref try null

class finally long return typeof short
const fixed namespace sbyte uint unchecked

continue float new sealed ulong

2.2. Các kiểu dữ liệu cơ bản

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Biến của kiểu giá trị lưu trữ một giá trị thực, giá trị này được lưu trữ trong
stack, không thể mang giá trị null và phải chứa giá trị xác định.

Bảng 2.2: Bảng mô tả các kiểu dữ liệu giá trị trong C#
Kiểu

C#

Số
Byte

Kiểu

.NET Mô tả

byte 1 Byte Số nguyên dương không dấu: 0 đến 255

char 2 Char Ký tự Unicode

bool 1 Boolean Giá trị logic true/ false

sbyte 1 Sbyte Số nguyên có dấu: -128 đến 127

short 2 Int16 Số nguyên có dấu: -32.768 đến 32.767
ushort 2 Uint16 Số nguyên không dấu: 0 đến 65.535

int 4 Int32 Số nguyên có dấu: -2.147.483.647 đến
2.147.483.647

uint 4 Uint32 Số nguyên không dấu: 0 đến
4.294.967.295

float 4 Single

Kiểu dấu chấm động, giá trị xấp xỉ từ
3,4E-38 đến 3,4E+38; với 7 chữ số có
nghĩa

double 8 Double

Kiểu dấu chấm động, giá trị xấp xỉ từ
1,7E-308 đến 1,7E+308; với 15, 16 chữ
số có nghĩa

decimal 8 Decimal

Có độ chính xác đến 28 con số và giá trị

thập phân, được dùng trong tính tốn tài
chính, kiểu này đòi hỏi phải có hậu tố
“m” hay “M” theo sau giá trị

long 8 Int64

Kiểu số nguyên có dấu có giá trị trong
khoảng: -9.233.370.036.854.775.808 đến
– 9.233.372.036.854.775.807

ulong 8 Uint64 Số nguyên không dấu từ 0 đến
0xffffffffffffff

Lưu ý:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Ví dụ 1.5: float a=0.15f;

Kiểu giá trị bool trong C# nhất thiết phải là true hoặc false.
Chuyển kiểu dữ liệu:

Chuyển đổi kiểu dữ liệu trong C# có thể thực hiện bằng các cách sau:

 Sử dụng lớp Convert:

Đây là một lớp được C# xây dựng sẵn phục vụ cho việc chuyển đổi từ kiểu dữ
liệu này sang kiểu dữ liệu khác. Các phương thức trong lớp Convert phần lớn
đều là phương thức tĩnh:

- ToInt32(<Tham số>)
- ToInt64(<Tham số>)

- ToString(<Tham số>)
- ToDouble(<Tham số>)
- ToBoolean(<Tham số>)
- ToByte(<Tham số>)
…

<Tham số>: có thể là chuỗi ký tự, hằng số, biến số nguyên, số thực hoặc kiểu
bool. Nếu trong quá trình chuyển kiểu đặt tham số là null thì hàm Convert sẽ trả
về giá trị mặc định.

int a = Convert.ToInt32(“10”); //chuyển chuỗi 10 sang số nguyên

bool b = Convert.ToBoolean(27); //chuyển số 27 sang kiểu boolean

bool a = Convert.ToBoolean(“hello”); //Sai định dạng, không chuyển được

int b = Convert.ToInt32(“123456787654”); //Tràn bộ nhớ, không chuyển được

double d = Convert.ToDouble(null); //Trả về giá trị mặc định

Sử dụng phương thức Parse:

Phương thức Parse thường được sử dụng để chuyển đổi chuỗi sang một kiểu dữ
liệu cụ thể nào đó. Mỗi kiểu dữ liệu xây dựng sẵn trong C# đều hỗ trợ phương
thức Parse để chuyển đổi chuỗi sang kiểu dữ liệu tương ứng:

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

- Boolean.Parse(<chuoi>): Chuyển chuỗi về kiểu Boolean
- Single.Parse(<chuoi>): Chuyển chuỗi về kiểu Single
- …

Ví dụ

int a = Int32.Parse(“123”); //a sẽ mang giá trị 123

float b = Float.Parse(“20.7”); //b sẽ mang giá trị 20.7

bool c = Boolean.Parse(“true”); //c sẽ mang giá trị true

int a = Int32.Parse(“Hello”); //sai định dạng, không chuyển được

byte b = Byte.Parse(“10000000000”); //quá giới hạn, không chuyển được

bool c = Boolean.Parse(null); //tham số là null, không chuyển được

2.3. Biến, hằng, biểu thức
2.3.1. Biến

Biến là nơi lưu trữ dữ liệu của chương trình. Dữ liệu của biến nằm trong bộ nhớ
vật lý của Ram và có thể thay đổi được. Muốn sử dụng biến trước tiên lập trình
phải chỉ định biến có một kiểu dữ liệu cụ thể nào đó.

 Cú pháp khai báo biến:

<Kiểu dữ liệu> <Tên biến>

Lưu ý: Tên biến phải được đặt phù hợp với quy tắc đặt tên

 Cú pháp khởi tạo giá trị cho biến:

<Tên biến> = <giá trị>

Trong đó:

= là phép tốn gán giá trị

Quy tắc đặt tên: Các tên biến, tên hằng, tên hàm, … trong C# đề phải đặt tên
đúng với quy tắc sau:

 Một tên biến có thể bắt đầu bằng chữ hoa hay chữ thường. Tên có thể chứa ký

tự

hay số và ký tự gạch dưới (_).

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

 Các từ khóa khơng thể sử dụng để đặt tên cho biến. Nếu muốn dùng từ khóa

đặt tên thì ta thêm ký tự @ phía trước.
Ví dụ:
Employee:
student:
_Name:
Emp_Name:
@goto:
static:
4myclass:
Student&Falculty:
Hợp lệ
Hợp lệ
Hợp lệ
Hợp lệ
Hợp lệ

Khơng hợp lệ, trùng từ khóa

Khơng hợp lệ, khơng thể bắt đầu bằng ký tự số
Không hợp lệ, không được chứa ký tự đặc biệt
2.3.2. Hằng

Hằng cũng là một biến nhưng giá trị của hằng không thay đổi. Biến là công cụ
rất mạnh, tuy nhiên khi làm việc với một giá trị được định nghĩa là không thay
đổi, ta phải đảm bảo giá trị của nó khơng được thay đổi trong suốt chương trình.
Ví dụ, khi lập một chương trình thí nghiệm hóa học liên quan đến nhiệt độ sơi,
hay nhiệt độ đơng của nước, chương trình cần khai báo hai biến là DoSoi và
DoDong, nhưng không cho phép giá trị của hai biến này bị thay đổi hay bị gán.
Để ngăn ngừa việc gán giá trị khác, ta phải sử dụng biến kiểu hằng.

Hằng được phân thành ba loại: giá trị hằng (literal), biểu tượng hằng (symbolic
constants), kiểu liệu kê (enumerations).

Giá trị hằng: ta có một câu lệnh gán như sau:
x = 100;

Giá trị 100 là giá trị hằng. Giá trị của 100 luôn là 100. Ta không thể gán giá trị
khác cho 100 được.

Biểu tượng hằng: gán một tên cho một giá trị hằng, để tạo một biểu tượng hằng
dùng từ khóa const và cú pháp sau:

<const> <type> <tên hằng> = <giá trị>;

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

const int DoSoi = 100;

Trong khai báo trên, 100 là một hằng số và DoSoi là một biểu tượng hằng có
kiểu nguyên.

2.4. Các phép toán

2.4.1. Toán tử (Operator) trong C#

Các phép toán này khơng thể thiếu trong mọi ngơn ngữ lập trình nào và C# cũng
vậy

Bảng 2.3: Bảng mơ tả các tốn tử trong C#

Tốn tử Tên Ví dụ Kết quả

+ Cộng x+y Tổng của x và y

- Trừ x-y Hiệu của x và y

* Tích x*y Tích của x và y

/ Chia x/y Phần nguyên của thương x chia y

% Chia dư x%y Phần dư của thương x chia y
Ví dụ:

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Một số toán tử gán được sử dụng trong C#:

Bảng 2.4: Bảng mơ tả các tốn tử phép gán trong C#

Tốn tử Ví dụ Kết quả

= x=y Gán giá trị y cho x

+= x+=y Gán giá trị x = x+y

-= x-=y Gán giá trị x = x-y

*= x*=y Gán giá trị x = x*y

/= x/=y Gán giá trị x = x/y

%= x%=y Gán giá trị x = x%y

<<= x<<=3 Gán giá trị x = x<<3
>>= x>>=3 Gán giá trị x = x>>3

&= x&=2 Gán giá trị x = x&2 (Phép AND bit)
^= x^=2 Gán giá trị x = x^2 (Phép OR loại trừbit)
|= x|=2 Gán giá trị x = x|2 (Phép OR bit)

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Kết quả khi chạy chương trình trên

2.4.3. Tốn tử tăng giảm tiền tố và hậu tố:

Giả sử ta muốn tăng giá trị của một biến x rồi gán nó cho biến y, ta làm như sau:
y = x++; hoặc y = ++x;

Vậy đâu là điểm khác biệt giữa 2 cú pháp trên ? Giả sử cho giá trị của biến x =
9 ta cùng đi phân tích nhé.

Khi lệnh y = x++; được thực hiện thì phép gán sẽ được thực hiện trước tiên
và sau đó mới đến phép tốn tăng. Ta gọi đây là tăng hậu tố, và giá trị của các
biến bây giờ là x = 10 và y = 9.

Còn đối với lệnh y = ++x; phép toán tăng sẽ được thực hiện trước rồi mới
đến toán tử gán. Ta gọi đây là tăng tiền tố, các giá trị của x và y bây giờ là như
nhau và đều bằng 10.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Đôi lúc chúng ta muốn kết hợp nhiều điều kiện với nhau ví dụ như bắt buộc cả
hai biểu thức điều kiện đều đúng hoặc chỉ cần một biểu thức đúng thì mới thực
hiện một lệnh gì đó. Trong C# hỗ trợ 3 tốn tử logic như sau:

Bảng 2.5: Bảng mơ tả các tốn tử logic trong C#
Toán

tử

Ký

hiệu Cú pháp Miêu tả

AND && <BT1> &&

<BT2> Trả về true nếu cả 2 đều đúng
OR || <BT1>||<BT2> Trả về true nếu 1 trong 2 biểu

thức đúng

NOT ! !(BT) Trả về phủ định của biểu thức

trong ngoặc
2.4.5. Toán tử quan hệ

Các toán tử quan hệ thường được dùng để so sánh giữa hai giá trị, và sau đó trả
về kết quả là một giá trị logic kiểu boolean (true hoặc false).

Giả sử ta có biến x = 5 và y = 3. Các toán tử trong C# được trình bày như bản
dưới đây:

Bảng 2.6: Bảng mơ tả các toán tử quan hệ trong C#

Toán tử Ký hiệu Biểu thức so

sánh Kết quả so sánh

So sánh bằng == x==5 true

Không bằng != x!=y true

Lớn hơn > x>y true

Lớn hơn hay bằng >= x>=y true

Nhỏ hơn < x<y false

Nhỏ hơn hay bằng <= x<=y false

Lưu ý: toán tử so sánh bằng (==) được ký hiệu bởi hai dấu bằng dính liền nhau
và khơng có bất kỳ khoảng cách nào giữa chúng. Trình biên dịch C# xem đây là

một toán tử

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Những câu lệnh mà thực hiện việc đánh giá một giá trị gọi là biểu thức. Một
phép gán một giá trị cho một biến cũng là một biểu thức:

var1 = 24;

Trong câu lệnh trên phép đánh giá hay định lượng chính là phép gán có giá trị là
24 cho biến var1. Lưu ý là tốn tử gán (‘=’) khơng phải là tốn tử so sánh. Do
vậy khi sử dụng tốn tử này thì biến bên trái sẽ nhận giá trị của phần bên phải.
Các tốn tử của ngơn ngữ C# như phép so sánh hay phép gán sẽ được trình bày
chi tiết trong mục toán tử của chương này.

Do var1 = 24 là một biểu thức được định giá trị là 24 nên biểu thức này có thể
được xem như phần bên phải của một biểu thức gán khác:

var2 = var1 = 24;

Lệnh này sẽ được thực hiện từ bên phải sang khi đó biến var1 sẽ nhận được giá
trị là 24 và tiếp sau đó thì var2 cũng được nhận giá trị là 24. Do vậy cả hai biến
đều cùng nhận một giá trị là 24. Có thể dùng lệnh trên để khởi tạo nhiều biến có
cùng một giá trị như:

a = b = c = d = 24;

* Khoảng trắng (whitespace)

Trong ngôn ngữ C#, những khoảng trắng, khoảng tab và các dòng được xem
như là khoảng trắng (whitespace), giống như tên gọi vì chỉ xuất hiện những
khoảng trắng để đại diện cho các ký tự đó. C# sẽ bỏ qua tất cả các khoảng trắng

đó, do vậy chúng ta có thể viết như sau:

var1=24; Hay var1 = 24; và trình biên dịch C# sẽ xem hai câu lệnh trên
là hoàn toàn giống nhau.

Tuy nhiên lưu ý là khoảng trắng trong một chuỗi sẽ không được bỏ qua. Nếu
chúng ta viết:

System.WriteLine(“Xin chao!”);

mỗi khoảng trắng ở giữa hai chữ “Xin” và “chao” đều được đối xử bình thường
như các ký tự khác trong chuỗi.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

hơn Cũng như khi ta viết một văn bản trong MS Word nếu khơng trình bày tốt
thì sẽ khó đọc và gây mất cảm tình cho người xem. Cịn đối với trình biên dịch
thì việc dùng hay không dùng khoảng trắng là không khác nhau.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý khi sử dụng khoảng trắng như sau:

int x = 24; t ương tự như: int x=24; nhưng không giống như:
intx=24;

Trình biên dịch nhận biết được các khoảng trắng ở hai bên của phép gán là phụ
và có thể bỏ qua, nhưng khoảng trắng giữa khai báo kiểu và tên biến thì khơng
phải phụ hay thêm mà bắt buộc phải có tối thiểu một khoảng trắng. Điều này
khơng có gì bất hợp lý, vì khoảng trắng cho phép trình biên dịch nhận biết được
từ khố int và không thể nào nhận được intx.Tương tự như C/C++, trong C# câu
lệnh được kết thúc với dấu chấm phẩy ‘;’. Do vậy có thể một câu lệnh trên nhiều
dịng, và một dịng có thể nhiều câu lệnh nhưng nhất thiết là hai câu lệnh phải
cách nhau một dấu chấm phẩy.

2.4.6. Câu lệnh (statement)

Trong C# một chỉ dẫn lập trình đầy đủ được gọi là câu lệnh. Chương trình bao
gồm nhiều câu lệnh tuần tự với nhau. Mỗi câu lệnh phải kết thúc với một dấu
chấm phẩy, ví dụ như:

int x; // một câu lệnh
x = 32; // câu lệnh khác

int y =x; // đây cũng là một câu lệnh

Những câu lệnh này sẽ được xử lý theo thứ tự. Đầu tiên trình biên dịch bắt đầu ở
vị trí đầu của danh sách các câu lệnh và lần lượt đi từng câu lệnh cho đến lệnh
cuối cùng, tuy nhiên chỉ đúng cho trường hợp các câu lệnh tuần tự khơng phân
nhánh.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Ngồi ra cịn có các câu lệnh làm cho một số đoạn chương trình được thực hiện
nhiều lần, các câu lệnh này được gọi là câu lệnh lặp hay vòng lặp. Bao gồm các
lệnh lặp for, while, do, in, và each sẽ được đề cập tới trong mục tiếp theo.

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Tạo một project dưới dạng Console thực hiện khai báo các loại biến sau:
Biến chieudai, chieurong, chuvi, dientich kiểu dữ liệu int

Biến so1, so2, so3, min, max kiểu số thực (float)

2. Tạo một project dưới dạng Console thực hiện khai báo các loại hằng sau:
Hằng số thực p = 3.14

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

BÀI 3: SỬ DỤNG CÂU LỆNH NHẬP XUẤT CƠ BẢN, CẤU TRÚC
ĐIỀU KHIỂN IF

Mã bài: 19.03
Giới thiệu:

Trong bài này, nội dung bài học sẽ giúp phân tích để hiểu về cú pháp của
một chương trình C# nhé. Nội dung bài học sẽ hướng dẫn sử dụng lệnh xuất ra
màn hình Console.WriteLine(); và lệnh nhập dữ liệu vào từ bàn phím lệnh
Console.Read(). Đồng thời tìm hiểu về cấu trúc lệnh có điều kiện if…else

Mục tiêu:

- Trình bày và biết sử dụng câu lệnh nhập xuất cơ bản.
- Trình bày và biết sử dụng cấu trúc lệnh rẽ nhánh if..else.

- Vận dụng các câu lệnh nhập xuất để viết chương trình Console cơ bản.
- Vận dụng cấu trúc rẽ nhánh if..else để viết chương trình Console cơ bản.
- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.

Nội dung chính:

3.1. Các câu lệnh nhập xuất cơ bản
3.1.1. Console.Write();

Cú pháp:

Console.Write(<giá trị cần in ra màn hình>);

Ý nghĩa: In giá trị ra màn hình console. Giá trị này có thể là 1 ký tự, 1 chuỗi,
một giá trị có thể chuyển về kiểu chuỗi.

Ta sẽ dùng một lệnh nào đó là cho chương trình phải dừng lại đợi mình nhấn
một phím bất kỳ mới kết thúc như vậy trước khi chúng ta nhấn một phím bất kỳ
thì chúng ta có thể quan sát được kết quả trên màn hình console. Các lệnh có thể
sử dụng
Console.Read();
Console.ReadLine();
Console.ReadKey();
3.1.2. Console.WriteLine();
Cú pháp:

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Ý nghĩa:

Lệnh này cũng tượng tự như Console.Write()

Nhưng sẽ khác khi in giá trị ra màn hình xong nó sẽ tự động đưa con trỏ xuống
dịng. Điều này giúp ta có thể giải quyết được vấn đề đã đặt ra ở phần trên.

Ngồi ra, để xuống dịng ta cịn có nhiều cách khác như:

Sử dụng ký tự đặc biệt: chúng ta sử dụng ký tự “\n” trong chuỗi in ra màn
hình thì trình biên dịch sẽ tự động đổi nó thành ký tự xuống dòng.

Như vậy thay vì dùng Console.WriteLine(“K team”) ta có thể
dùng Console.Write (“K team \n”)

3.1.3. Console.Read();
Cú pháp:

Console.Read();

Ý nghĩa:

Đọc 1 ký tự từ bàn phím và trả về kiểu số nguyên là mã ASCII (American
Standard Code for Information Interchange – Chuẩn mã trao đổi thơng tin Hoa
Kì, là bộ kí tự và bộ mã kí tự dựa trên bảng chữ cái La Tinh được dùng trong
tiếng Anh hiện đại và các ngôn ngữ Tây Âu khác) của ký tự đó.

Chú ý: lệnh này không đọc được các phím chức năng
như Ctrl, Shift, Alt, Caps Lock, Tab, . . .

3.1.4. Console.ReadLine();
Cú pháp:

Console.ReadLine();

Ý nghĩa: Đọc dữ liệu từ bàn phím cho đến khi gặp ký tự xuống dịng thì dừng
(Nói cách khác là đọc cho đến khi mình nhấn enter thì dừng) và giá trị đọc được
ln là một chuỗi.

3.1.5. Console.ReadKey();
Cú pháp:

Console.ReadKey(<tham số kiểu bool>)

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

 Lệnh này cũng dùng để đọc một ký tự từ bàn phím nhưng trả về
kiểu ConsoleKeyInfo (là một kiểu dữ liệu có cấu trúc được định nghĩa
sẵn để chứa những ký tự của bàn phím bao gồm các phím chức năng).

 Tham số kiểu bool bao gồm 2 giá trị: true hoặc false. Nếu truyền

vào true thì phím được ấn sẽ khơng hiển thị lên màn hình console mà
được đọc ngầm ngược lại thì phím được ấn sẽ hiển thị lên màn hình
console. Nếu khơng truyền tham số vào thì mặc định sẽ là false.

Ví dụ:

Viết chương trình nhập vào thơng tin sinh viên bao gồm: Họ tên, giới
tính, ngày sinh, địa chỉ, tuổi.

Để

Bước 1: Mở Visual Studio  Chọn File  Chọn Project…

Hình 3.1: Màn hình tạo mới một Project

Chọn Visual C#  chọn Console App (.NET Framework)  Nhập Name, chọn

Location  Chọn OK

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Sau khi tạo xong Project cấu trúc thư mục được lưu vào trong Solution

Hình 3.3: Màn hình quản lý Solution
Một Solution gồm nhiều Project có cấu trúc như sau:

Hình 3.4: Màn hình quản lý Project

Nhấp chuột phải
vào Solution

Chọn Add Thêm
project mới

Danh sách các dự án project

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Hình 3.5: Màn hình gán cho Project được chạy đầu tiên
Project sau khi tạo

Hình 3.6: Màn hình ban đầu của cửa sổ làm việc Program.cs
Bước 2: Viết xử lý cho Program.cs

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

Hình 3.7: Code để nhập xuất thơng tin sinh viên
Bước 3: Chạy chương trình

Trước khi chạy chương trình cần biên dịch và kiểm tra lỗi của Solution vừa tạo.
Khi kiểm tra cịn lỗi thì chương trình sẽ chạy với lần biên dịch trước đó.

Hình 3.8: Kiểm tra lỗi của Solution
Kiểm tra lỗi trước khi chạy

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

Hình 3.9: Màn hình thơng báo lỗi của chương trình

Chọn Start hoặc nhấp vào biểu tượng để chạy chương trình. Phím
tắt (F5).

Hình 3.10: Chọn biểu tượng để thực thi (chạy) chương trình
Giao diện chương trình khi chạy sau khi nhập thơng tin sinh viên

Hình 3.11: Màn hình hiển thị kết quả chương trình

Màn hình thơng báo lỗi của

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

3.2. Câu lệnh if...else

Câu lệnh phân nhánh if...else dựa trên một điều kiện. Điều kiện là một
biểu thức sẽ được kiểm tra giá trị ngay khi bắt đầu gặp câu lệnh đó. Nếu điều
kiện được kiểm tra là đúng, thì câu lệnh hay một khối các câu lệnh bên trong
thân của câu lệnh if được thực hiện.

Trong câu điều kiện if...else thì else là phần tùy chọn. Các câu lệnh bên
trong thân của else chỉ được thực hiện khi điều kiện của if là sai. Do vậy khi câu
lệnh đầy đủ if...else được dùng thì chỉ có một trong hai if hoặc else được thực
hiện. Ta có cú pháp câu điều kiện if... else sau:

if (biểu thức điều kiện)

<Khối lệnh thực hiện khi điều kiện đúng>
[else

<Khối lệnh thực hiện khi điều kiện sai>]

Nếu các câu lệnh trong thân của if hay else mà lớn hơn một lệnh thì các lệnh
này phải được bao trong một khối lệnh, tức là phải nằm trong dấu khối { }:

if (biểu thức điều kiện)
{

<Lệnh 1> <Lệnh 2> ... }
[else

{

<lệnh 1> <lệnh 2> .... }]

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Kết quả chương trình:

Hình 3.12. Màn hình kết quả câu lệnh if…else

Trong ví dụ trên, câu lệnh if đầu tiên sẽ kiểm tra xem giá trị của var1 có lớn hơn
giá trị của var2 khơng. Biểu thức điều kiện này sử dụng tốn tử quan hệ lớn hơn
(>), các toán tử khác như nhỏ hơn (<), hay bằng (==). Các toán tử này thường
xuyên được sử dụng trong lập trình và kết quả trả là giá trị đúng hay sai.

Việc kiểm tra xác định giá trị var1 lớn hơn var2 là sai (vì var1 = 10 trong khi
var2 = 20), khi đó các lệnh trong else sẽ được thực hiện, và các lệnh này in ra
màn hình:

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

Kết quả chương trình:

Hình 3.13. Màn hình kết quả nhiều câu lệnh if…else

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

Tiếp theo đến câu lệnh if thứ hai, sau khi thực hiện lệnh gán giá trị của var1 =
30, lúc này điều kiện if đúng nên các câu lệnh trong khối if sẽ được thực hiện và
kết quả là in ra ba dòng sau:

Gan gia tri var1 cho var2
Tang bien var1 len mot
Var1 = 31, var2 = 30
* Câu lệnh if lồng nhau

Các lệnh điều kiện if có thể lồng nhau để phục vụ cho việc xử lý các câu điều
kiện phức tạp. Việc này cũng thường xuyên gặp khi lập trình. Giả sử chúng ta
cần viết một chương trình có u cầu xác định tình trạng kết hơn của một
cơng dân dựa vào các thơng tin như tuổi, giới tính, và tình trạng hơn nhân, dựa
trên một số thơng tin như sau:

• Nếu cơng dân là nam thì độ tuổi có thể kết hơn là 20 với điều kiện là
chưa có gia đình.

• Nếu cơng dân là nữ thì độ tuổi có thể kết hơn là 19 cũng với điều
kiện là chưa có gia đình.

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Dựa trên các yêu cầu trên ta có thể dùng các lệnh if lồng nhau để thực hiện. Ví
dụ sau sẽ minh họa cho việc thực hiện các yêu cầu trên.

Kết quả chương trình:

Hình 3.14. Màn hình kết quả if…else lồng
Câu hỏi ơn tập và bài tập

1. Viết chương trình cho phép người dùng nhập tên của mình và hiển thị câu:

Mơn học Lập trình Windows Form chào bạn + <Tên vừa nhập>.

2. Viết chương trình nhập vào các thơng tin:
 Tên

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44></div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

BÀI 4: SỬ DỤNG CẤU TRÚC LỰA CHỌN SWITCH..CASE, FOR,
FOR EACH

Mã bài: 19.04
Giới thiệu:

Cũng giống như những ngôn ngữ khác các câu lệnh lặp và câu lệnh rẽ
nhánh giúp chúng ta xử lý được các nhu cầu thực tế trong lập trình như việc
chọn lựa nhiều giá trị tùy theo từng điều kiện khác nhau. Đồng thời, tiến hành
lặp lại các cơng việc cụ thể nào đó trong một giới hạn lặp nhất định

Mục tiêu:

- Trình bày và thực hành sử dụng cấu trúc lệnh switch…case.
- Trình bày và thực hành sử dụng cấu trúc lệnh for, for each.

- Vận dụng cấu trúc lệnh switch…case để viết chương trình Console cơ bản
- Vận dụng cấu trúc for, for each để viết chương trình Console cơ bản
- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.

Nội dung chính:
4.1. Câu lệnh switch

Khi có q nhiều điều kiện để chọn thực hiện thì dùng câu lệnh if sẽ rất rối rắm
và dài dịng, Các ngơn ngữ lập trình cấp cao đều cung cấp một dạng câu lệnh

switch liệt kê các giá trị và chỉ thực hiện các giá trị thích hợp. C# cũng cung cấp
câu lệnh nhảy switch có cú pháp sau:

switch (<biểu thức>)
{

case <giá trị thứ 1>: <câu lệnh thứ 1>;
break;

case <giá trị thứ 2>: <câu lệnh thứ 2>;
break;

. . .

case <giá trị thứ n>: <câu lệnh thứ n>;
break;

default: <câu lệnh mặc định>;
break;

}

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

 switch, case, default là từ khóa bắt buộc.

 <biểu thức> phải là biểu thức trả về kết quả kiểu:

o Số nguyên (int, long, byte, . . .)
o Ký tự hoặc chuỗi (char, string)

Kiểu liệt kê

 <giá trị thứ i> với i = 1..n là giá trị muốn so sánh với giá trị của <biểu
thức>.

 <câu lệnh thứ i> với i = 1..n là câu lệnh muốn thực hiện khi <giá trị thứ i>
tương ứng bằng với giá trị của <biểu thức>.

 <câu lệnh mặc định> là câu lệnh sẽ được thực hiện nếu giá trị <biểu thức>
không bằng với <giá trị thứ i> nào.

Ý nghĩa: Duyệt lần lượt từ trên xuống dưới và kiểm tra xem giá trị của <biểu
thức> có bằng với <giá trị thứ i> đang xét hay không. Nếu bằng thì thực
hiện <câu lệnh thứ i> tương ứng. Nếu không bằng tất cả các <giá trị thứ i> thì sẽ
thực hiện <câu lệnh mặc định>.

Cũng tương tự như câu lệnh if, biểu thức để so sánh được đặt sau từ khóa switch,
tuy nhiên giá trị so sánh lại được đặt sau mỗi các từ khóa case. Giá trị sau từ
khóa case là các giá trị hằng số nguyên như đã đề cập trong phần trước.

Nếu một câu lệnh case được thích hợp tức là giá trị sau case bằng với giá trị của
biểu thức sau switch thì các câu lệnh liên quan đến câu lệnh case này sẽ được
thực thi. Tuy nhiên phải có một câu lệnh nhảy như break, goto để điều khiển
nhảy qua các case khác.Vì nếu khơng có các lệnh nhảy này thì khi đó chương
trình sẽ thực hiện tất cả các case theo sau. Để dễ hiểu hơn ta sẽ xem xét ví dụ
dưới đây.

Ví dụ: Nhập vào một số tự nhiên từ 0  6. Cài đặt màu mặc định cho các số thứ

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Kết quả thực hiện chương trình

Hình 4.1. Kết quả chương trình lệnh switch…case
4.2. Câu lệnh for

Cú pháp:

for ([Khởi tạo]; [Điều kiện lặp]; [Bước
lặp lại])

{

// Khối lệnh được lặp lại. Có thể bỏ trống
}

Trong đó:

 Các phần [Khởi tạo]; [Điều kiện lặp]; [Bước lặp lại] hoàn toàn có thể để
trống như ví dụ sau.

 Mỗi đoạn [Khởi tạo]; hay [Điều kiện lặp]; hay [Bước lặp lại] là một câu
lệnh riêng.

Tiến trình:

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

 Tiếp theo kiểm tra điều kiện lặp. Rồi thực hiện khối code bên trong vịng
lặp for. Khi đến ký hiệu } thì sẽ quay lên bước lặp lại.

 Sau đó lại kiểm tra điều kiện lặp rồi tiếp tục thực hiện đoạn code trong
khối lệnh. Đến khi điều kiện lặp khơng cịn thõa mãn thì sẽ kết thúc vịng
lặp for.

 Trường hợp khác:
 for (; ;) // lưu ý dấu ;
 {

 // Khối lệnh được lặp lại. Có thể bỏ trống
 }

Trong đó:

o Vịng lặp for này trở thành vịng lặp vơ tận.
o Lưu ý dấu ; vẫn phải có.

Ý nghĩa và cách sử dụng các phần [Khởi tạo]; [Điều kiện lặp]; [Bước lặp lại].

Khởi tạo

Khi bắt đầu vào đoạn code của vòng lặp for, đoạn lệnh này sẽ được chạy đầu
tiên. Và chỉ được gọi duy nhất một lần trong vòng đời của vòng lặp for.

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

Hình 4.2. Màn hình để tạo mới một Class
Lập trình đoạn code trong Class1

Cách gọi lớp Class1 trong Program.cs

Ở trường hợp này i được gọi là biến đếm (thuật ngữ lập trình dùng cho một biến
có tác dụng tăng giá trị lên mỗi lần lặp lại).

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Hình 4.3. Kết quả vịng lặp for khuyết

Ví dụ: Chỉ có thể có duy nhất một câu lệnh khởi tạo trong vòng lặp (lưu ý dấu ,

và dấu ; ở hai ví dụ sau)

for static void Main(string[] args)
{

int i;

// lỗỗi vì chỉỉ được phép có duy nhấất một dịng lệnh khởỉi tạo
trong vịng lặp for

for (i = 0, int j = 0; ; )
{
Console.WriteLine(i);
}
Console.ReadKey();
}
Hay:

static void Main(string[] args)
{

int i;

// lỗỗi vì chỉỉ được phép có duy nhấất một dịng lệnh khởỉi tạo
trong vòng lặp for

for (i = 0; int j = 0; ; )
{

Console.WriteLine(i);

}

Console.ReadKey();
}

Điều kiện lặp

Điều kiện lặp là một biểu thức logic với kết quả trả về bắt buộc
là true hoặc false (có thể bỏ trống sẽ trả về kết quả là true).

Điều kiện lặp là dòng lệnh thứ 2 vòng for sẽ chạy vào khi chạy lần đầu tiên
(Khởi tạo chạy trước). Từ lần lặp thứ 2 của vòng for, Điều kiện lặp cũng là dòng
lệnh thứ 2 được chạy (sau bước lặp lại). (Cứ nhớ là luôn đứng thứ 2)

Khi câu điều kiện lặp khơng cịn thỏa mãn (kết quả là false) thì vịng lặp for sẽ
kết thúc.

Static void Main(string[] args)
{

int i;

// vòng lặp for này vấỗn lặp vỗ tận vì khỗng bao giờ thoỉa mãn điềều
kiện dừng

// i luỗn == 0

// Điềều kiện lặp luỗn là true
for (i = 0; i < 10;)

{

Console.WriteLine(i);
}

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

}

Ta có thể thấy Điều kiện lặp của vịng lặp này ln là true, nên vịng lặp sẽ lặp
vơ tận.

Hình 4.4. Kết quả vịng lập for vơ tận

Để giải quyết vấn đề này và cho vòng lặp kết thúc khi thỏa mãn điều kiện lặp.
Chúng ta thêm một đoạn code i++; ngay dưới đoạn code Console.WriteLine(i);
static void Main(string[] args)

{

int i;

for (i = 0; i < 10;)
{

Console.WriteLine(i);
i++;

}

Console.ReadKey();

}

Kết quả màn hình xuất ra các giá trị số nguyên từ 0 đến 9 (10 lần). Chứng tỏ
vòng lặp đã kết thúc sau 10 lần lặp (khơng cịn lặp vô tận).

Lưu ý:

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

Xem bảng thử dưới đây để hiểu rõ về số lần lặp:

Bảng 4.1. Mô tả số lần lặp của vòng lặp for

Lần i i < 10

1 0 TRUE

2 1 TRUE

3 2 TRUE

4 3 TRUE

5 4 TRUE

6 5 TRUE

7 6 TRUE

8 7 TRUE

9 8 TRUE

10 9 TRUE

11 10 FALSE

Hồn tồn có thể để giá trị true hoặc false vào phần điều kiện lặp (bỏ trống mặc
định là true). Hoặc một biểu thức logic phức tạp nhưng kết quả cuối cùng trả về
là true hoặc false.

Static void Main(string[] args)
{

int i;

for (i = 0; (i % 3 == 0) && (i < 10);)
{
Console.WriteLine(i);
i++;
}
Console.ReadKey();
}
Hay

static void Main(string[] args)
{

int i;

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

Hay

static void Main(string[] args)
{

int i;

for (i = 0; true;)
{
Console.WriteLine(i);
i++;
}
Console.ReadKey();
}

Bước lặp lại

Như ví dụ trên ta thấy. Mỗi lần muốn tăng giá trị của i ta phải dùng môt đoạn
lệnh i++ ; ở cuối khối lệnh. Vậy trường hợp bất cứ khi nào lặp lại ta cũng cần
thực thi đoạn lệnh i++ ; thì sao? Để tiện hơn cho việc code. Chúng ta có một
phần tiếp theo để tìm hiểu. Đó là bước lặp lại.

Xét đoạn code sau:

static void Main(string[] args)
{

int i;
for (i = 0; i < 10;)
{

Console.WriteLine(i);
i++;
}
Console.ReadKey();
}

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

Hình 4.5. Màn hình kết quả tăng biến i ngồi vịng lặp for

Ta có thể viết gọn lại bằng cách đưa i++; vào phần bước lặp lại của khối for.
Static void Main(string[] args)

{

int i;

for (i = 0; i < 10; i++)
{

Console.WriteLine(i);
}

Console.ReadKey();
}

Kết quả tương tự như bình thường

Hình 4.6. Màn hình kết quả tăng biến i trong vịng lặp for

Ví dụ. Một vịng lặp for tổng hợp

static void Main(string[] args)
{

int n = 100;
int j = 0;

for (int i = 0; i * j < n; i++, j += 3,Console.WriteLine(“Kềất
quaỉ For Loop {0}”, i))

{

Console.WriteLine(“=======================================”);

Console.WriteLine(“i: {0} | j: {1} | i * j: {2}”, i, j, i *
j);

}

Console.ReadKey();
}

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

Hình 4.7. Màn hình kết quả vịng lặp for tổng hợp
Cũng có thể vẽ một hình chữ nhật rỗng NxM với vòng lặp for:
static void Main(string[] args)

{

int N = 10;
int M = 20;

char drawChar = ‘*’;
char insideChar = ‘ ‘;

// Vẽ từ trền xuỗấng

for (int i = 0; i < N; i++)
{
// Vẽ từ trái sang

for (int j = 0; j < M; j++)
{

* Nềấu đang ởỉ tọa độ là cạnh trền hoặc dưới i % (N – 1)
== 0

* hoặc đang ởỉ cạnh trái hoặc phaỉi (j % (M – 1) == 0)
* mà khỗng nằm ởỉ cạnh trền hoặc dưới (i % (N – 1) !=
0)

* ((i % (N – 1) != 0) && (j % (M – 1) == 0))
* thì vẽ ra ký tự cuỉa hình chữ nhật

* ngược lại vẽ ra ký tự khỗng thuộc hình chữ nhật
*/

if (i % (N – 1) == 0 || ((i % (N – 1) != 0) && (j % (M
– 1) == 0)))

{

Console.Write(drawChar); // lúc này là ký tự *
}

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

Console.Write(insideChar); // lúc này là ký tự
rỗỗng ‘ ‘

}
}

//mỗỗi lấền vẽ xong một hàng thì xuỗấng dịng
Console.WriteLine();

}

Console.ReadKey();
}

Kết quả chương trình

Hình 4.8. Màn hình kết quả vịng lặp để vẽ hình vng
4.3. Câu lệnh for …each

Cấu trúc lặp foreach cho phép chúng ta duyệt 1 mảng hoặc 1 tập hợp
Một số đặc trưng của foreach:

 foreach không duyệt mảng hoặc tập hợp thông qua chỉ số phần tử như cấu
trúc lặp for.

 foreach duyệt tuần tự các phần tử trong mảng hoặc tập hợp.

 foreach chỉ dùng để duyệt mảng hoặc tập hợp ngồi ra khơng thể làm gì
khác.

Cú pháp

foreach (<kiểu dữ liệu> <tên biến tạm> in <tên mảng
hoặc tập hợp>)

{

// Code xử lý
}

Trong đó:

 Các từ khố foreach, in là từ khố bắt buộc.

 <kiểu dữ liệu> là kiểu dữ liệu của các phần tử trong mảng hoặc tập hợp.
 <tên biến tạm> là tên 1 biến tạm đại diện cho phần tử đang xét khi duyệt

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

 <tên mảng hoặc tập hợp> là tên của mảng hoặc tập hợp cần duyệt.
Nguyên tắc hoạt động

Foreach cũng có nguyên tắc hoạt động tương tự như các cấu trúc lặp khác cụ
thể như sau:

 Ở vòng lặp đầu tiên sẽ gán giá trị của phần tử đầu tiên trong mảng

vào biến tạm.

 Thực hiện khối lệnh bên trong vòng lặp foreach.

 Qua mỗi vòng lặp tiếp theo sẽ thực hiện kiểm tra xem đã duyệt hết mảng
hoặc tập hợp chưa. Nếu chưa thì tiếp gán giá trị của phần tử hiện tại
vào biến tạm và tiếp tục thực hiện khối lệnh bên trong.

 Nếu đã duyệt qua hết các phần tử thì vịng lặp sẽ kết thúc.
Qua nguyên tắc hoạt động trên ta có thể thấy:

 Biến tạm trong vòng lặp foreach sẽ tương đương với phần tử i trong cách
duyệt của vòng lặp for .

 Qua mỗi bước lặp ta chỉ có thể thao tác với giá trị của phần tử đang xét
mà không thể tương tác với các phần tử đứng trước nó hay đứng sau.
 Bằng cách duyệt của foreach ta khơng thể thay đổi giá trị của các phần tử

vì lúc này giá trị của nó đã được sao chép ra một 1 biến tạm và ta chỉ có
thể thao tác với biến tạm.

 Thậm chí việc thay đổi giá trị của biến tạm cũng không được phép. Nếu ta
cố làm điều đó thì sẽ gặp lỗi sau:

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

Kết quả chương trình

Hình 4.9. Màn hình kết quả vịng lặp foreach tính tổng phần tử mảng
Ví dụ: Sử dụng vòng lặp foreach để in ra các mảng dữ liệu

Kết quả khi chạy đoạn chương trình trên:

Hình 4.10 Màn hình kết quả dùng vòng lặp foreach in ra giá trị mảng
Ta có thể thấy cách duyệt foreach ngắn gọn hơn nhiều so với cách duyệt bằng
vịng lặp for thơng thường.

So sánh for và foreach trong C#

foreach mang trong mình một số ưu điểm như:
 Câu lệnh ngắn gọn, sẽ sử dụng.

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

 Duyệt các danh sách, tập hợp có số phần tử khơng xác định hoặc số phần
tử thay đổi liên tục.

Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng không hẳn là foreach hơn hẵn for. Cùng điểm
qua một vài tiêu chí giữa 2 vịng lặp.

Bảng 4.2. So sánh tiêu chí của 2 vịng lặp for và foreach

Tiêu chí for foreach

Khả năng truy xuất
phần tử

Truy xuất ngẫu nhiên (có
thể gọi bất kỳ phần tử nào
trong mảng để sử dụng)

Truy xuất tuần tự (chỉ sử
dụng được giá trị phần tử
đang xét)

Thay đổi được giá trị
của các phần tử

Có Khơng

Duyệt mảng, tập hợp
khi không biết được
số phần tử của mảng,
tập hợp

Khơng Có

Hiệu suất (tốc độ xử
lý) (*)

Đối với mảng, danh sách
hoặc tập hợp có khả năng
truy xuất ngẫu nhiên
thì for sẽ chiếm ưu thế

Đối với mảng, danh sách
hoặc tập hợp khơng có khả
năng truy xuất ngẫu nhiên
thì foreach chiếm ưu thế
Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Áp dụng câu lệnh switch …case để viết chương trình trên Console theo yêu
cầu sau: khai báo biến kiểu int luachon.

Nếu luachon = 1: Tính hình tam giác
Nếu luachon = 2: Tính hình chữ nhật
Nếu luachon = 3: Tính hình vng

2. Áp dụng lệnh for hoặc lệnh foreach để thực hiện cơng việc sau:

- Tính tổng các số từ 1  n với n là số nguyên được nhập vào từ bàn

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

- Tính tổng các số chẵn và số lẽ từ 1  n với n là số nguyên được nhập

vào từ bàn phím.

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

BÀI 5: SỬ DỤNG CẤU TRÚC LỰA VÒNG LẶP WHILE, DO…
WHILE

Mã bài: 19.05
Giới thiệu:

Trong C# vòng lặp while trong C# thực hiện lặp đi lặp lại một

lệnh mục tiêu đến khi nào điều kiện đã cho còn là đúng, vòng lặp do
while được sử dụng để lặp đi lặp lại một đoạn code nào đó. Nếu số lần lặp
khơng cố định và phải thực hiện vịng lặp ít nhất một lần, thì nên sử dụng vịng
lặp do while.

Mục tiêu:

- Trình bày và thực hành sử dụng cấu trúc lệnh while
- Trình bày và thực hành sử dụng cấu trúc lệnh do…while.

- Vận dụng cấu trúc lệnh while để viết chương trình Console cơ bản, đồ án.
- Vận dụng cấu trúc do…while để viết chương trình Console cơ bản, và đồ
án.

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

5.1. Sử dụng cấu trúc vịng lặp While

while (<Điều kiện lặp>)
{

// khối lệnh lặp lại
}

Điều kiện lặp là một biểu thức logic bắt buộc phải có với kết quả trả về
bắt buộc là true hoặc false.

Từ khóa while biểu thị đây là một vòng lặp while. Các câu lệnh trong khối
lệnh sẽ được lặp lại đến khi không còn thỏa mãn điều kiện lặp sẽ kết thúc vòng
lặp while.

Tiến trình:

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

thực hiện khối code. Khi gặp ký tự } sẽ quay lên kiểm tra điều kiện lặp và tiếp
tục thực hiện khối code. Quá trình chỉ kết thúc khi điều kiện lặp là false.

Điều kiện lặp ln bằng true thì vịng lặp while sẽ trở thành vịng lặp vơ
tận.

Điều kiện lặp ln bằng false thì vịng lặp sẽ khơng được thực thi.
Ví dụ 1: In ra dãy số từ 10  19

Kết quả chương trình:

Hình 5.1. Kết quả thực hiện vòng lặp while in ra dãy số từ 10  19

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

Dùng vòng lặp while để thực hiện vẽ một hình chữ nhật có chiều dài là 50 dấu
“*” và chiều rộng là 20 dấu “*” liên tiếp nhau

Kết quả chương trình

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

5.2. Sử dụng cấu trúc vòng lặp do …while
Cú pháp

do
{

// khối lệnh lặp lai
} while (<Điều kiện lặp>);

Điều kiện lặp là một biểu thức logic bắt buộc phải có với kết quả trả về bắt buộc
là true hoặc false.

Từ khóa do while biểu thị đây là một vòng lặp do while. Các câu lệnh trong
khối lệnh sẽ được lặp lại đến khi khơng cịn thỏa mãn điều kiện lặp sẽ kết thúc
vòng lặp do while.

Tiến trình:

Đầu tiên trình biên dịch sẽ đi vào dịng do và thực hiện khối lệnh bên trong. Sau
đó khi gặp ký tự } sẽ kiểm tra điều kiện lặp có thỏa mãn hay khơng. Nếu kết quả
là true thì sẽ quay lại ký tự { thực hiện khối code. Quá trình chỉ kết thúc khi điều
kiện lặp là false.

Điều kiện lặp ln bằng true thì vịng lặp do…while sẽ trở thành vịng lặp vơ
tận.

Điều kiện lặp ln bằng false thì vịng lặp sẽ khơng được thực thi.

Lưu ý: vịng lặp do … while sẽ thực hiện câu lệnh trong khối code xong rồi mới
kiểm tra điều kiện lặp. Cuối vịng lặp do while có dấu ; ở cuối.

Ví dụ 1:

Dùng vòng lặp do…while để in ra dãy số từ 10  19

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

Kết quả thực hiện chương trình:

Hình 5.2. Kết quả thực hiện vịng lặp do…while in ra dãy số từ 10  19

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

Kết quả thực hiện chương trình:

Hình 5.4. Kết quả thực hiện vịng lặp do…while in ra ma trận
Câu hỏi ơn tập và bài tập

Áp dụng lệnh while, do … while để thực hiện cơng việc sau:

- Tính tổng các số từ 1  n với n là số nguyên được nhập vào từ bàn

phím.

- Tính tổng các số chẵn và số lẽ từ 1  n với n là số nguyên được nhập

vào từ bàn phím.

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

BÀI 6: SỬ DỤNG CÂU LỆNH BREAK, CONTINUE, GOTO

Mã bài: 19.06
Giới thiệu:

Các câu lệnh làm ngắt, tiếp tục ở vị trí bất kỳ, nhảy đến một vị trí bất kỳ.
Các câu lệnh này tuy làm gãy bố cục chương trình nhưng giúp cho chương trình
thực hiện được các yêu cầu trong một vài trường hợp cụ thể.

Mục tiêu:

- Trình bày và thực hành sử dụng các câu lệnh continue, goto, break.
- Vận dụng các câu lệnh break, continue, goto để viết chương trình
Console cơ bản, đồ án.

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

6.1. Sử dụng câu lệnh break

Lệnh break trong C# có hai cách sử dụng:

Khi lệnh break được sử dụng trong vòng lặp, vòng lặp ngay lập tức kết thúc và
điều khiển chương trình bắt đầu lệnh tiếp theo sau vịng lặp.

Nó có thể được sử dụng trong lệnh switch (sẽ được nhắc đến trong chương tới).
Nếu đang sử dụng các vịng lặp lồng nhau (ví dụ, một vòng lặp bên trong vòng
lặp khác), lệnh break sẽ dừng thực thi một lệnh nào đó trong một vịng lặp và
bắt đầu thực thi lệnh tiếp theo của đoạn code sau khối code đó.

Cú pháp của lệnh break trong C# như sau:

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

Ví dụ:

Kết quả chương trình:

Hình 6.1. Kết quả lệnh break
6.2. Sử dụng câu lệnh continue

Lệnh continue trong C# làm việc hơi giống với lệnh break. Thay vì bắt buộc kết
thúc, nó bắt buộc vịng lặp tiếp theo diễn ra, bỏ qua bất kỳ đoạn code nào ở
giữa.

Với vòng lặp for, lệnh continue làm cho bước kiểm tra điều kiện và phần
increment của vòng lặp thực thi. Với while và do…while, lệnh continue làm
điều khiển chương trình chuyển tới các kiểm tra điều kiện.

Cú pháp của lệnh continue trong C# như sau:

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

Ví dụ:

Kết quả chương trình:

Hình 6.2. Kết quả thực hiện lệnh continue

6.3. Sử dụng câu lệnh goto

Lệnh nhảy goto là một lệnh nhảy đơn giản, cho phép chương trình nhảy vơ điều
kiện tới một vị trí trong chương trình thơng qua tên nhãn. Tuy nhiên việc sử
dụng lệnh goto thường làm mất đi tính cấu trúc thuật tốn, việc lạm dụng sẽ dẫn
đến một chương trình nguồn mà giới lập trình gọi là “mì ăn liền” rối như mớ
bịng bong vậy. Hầu hết các người lập trình có kinh nghiệm đều tránh dùng lệnh
goto. Sau đây là cách sử dụng lệnh nhảy goto:

Cú pháp:

goto <label>;

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

 goto là từ khóa thơng báo cho trình biên dịch biết sẽ đi đến nhãn ngay sau
để tiếp tục thực thi code.

Ví dụ

Kết quả chương trình

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

Kết quả chương trình

Hình 6.4. Kết quả thực hiện vịng lặp vơ tận
Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Sử dụng câu lệnh break cho bài tập 5.1

2. Viết chương trình đặt một nhãn bất kỳ và thực hiện in ra câu lệnh “Chúc các
bạn học tốt môn học”.

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

BÀI 7: HÀM

Mã bài: 19.07
Giới thiệu:

Hàm là chương trình con được sử dụng thường xun trong tồn bộ q
trình lập trình. Việc viết và sử dụng hàm một cách hiệu quả giúp cho q trình
thực hiện các cơng việc lập trình nhanh chóng, tái sử dụng, kế thừa tốt hơn.
Mục tiêu:

- Trình bày được khái niệm và công dụng của hàm trong xây dựng
chương trình.

- Quy tắc xây dựng hàm, sử dụng hàm trong xây dựng chương trình.
- Trình bày và sử dụng tham số, tham trị của hàm.

- Vận dụng hàm, thủ tục để xây dụng chương trình đồ án khoa học và hiệu
quả.

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

7.1. Khái niệm

Khi mình muốn thực thi một đoạn code nào nó nhiều lần, thay vì phải
copy đi copy lại đoạn code đó nhiều lần, dẫn đến chương trình chúng ta bị trùng
lặp code rất nhiều, trong C# có function cho phép chúng ta thực thi đoạn code
nào đó nhiều lần mà không cần phải copy lại code, mà chỉ cần gọi tên hàm.

Việc viết và sử dụng hàm một cách hiệu quả sẽ hỗ trợ rất nhiều trong quá

trình thực hành.

7.2. Quy tắc xây dựng hàm
Cú pháp:

<Quyền truy cập> <Kiểu trả về> Tên hàm (<Tham số>)
{

// Thân hàm

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

Trong đó:
Tên hàm:

o Là tên gọi của hàm.

o Tên có thể đặt tùy ý nhưng nên đặt tên theo quy tắc đặt tên để có sự

đồng bộ ngầm định giữa các lập trình viên và dễ tìm, dễ nhớ (.

o Hãy xem cách khởi tạo hàm giống khởi tạo một biến ở chỗ. Đều

cần kiểu dữ liệu và tên. Có thể có các từ khóa. Tên để tái sử
dụng hàm ở nơi mong muốn.

Kiểu trả về: từ khóa void, hay mọi kiểu dữ liệu như int, long, bool, SinhVien…
Thân hàm: Nó là khối lệnh sẽ được thực thi khi hàm được gọi.

Quyền truy cập: Nó được sử dụng để xác định khả năng truy cập hàm trong ứng
dụng bao gồm các quyền sau: public, private, protected

Tham số: Nó là một danh sách các tham số mà chúng ta truyền vào khi gọi hàm
Lưu ý:

o Mọi hàm đều phải có cặp ngoặc nhọn { } biểu thị là một khối lệnh.

Mọi dòng code xử lý của hàm đều được viết bên trong cặp ngoặc
nhọn { } này.

o Không thể khai báo một hàm trong một hàm khác theo cách thông

thường.

Một hàm cơ bản hay thấy với cấu trúc bắt buộc phải có trong lập trình C#
console hàm Main

7.3. Ngun tắc hoạt động của hàm

Hàm void là hàm có kiểu trả về là void. Chúng ta cùng xem qua khai
báo hàm sau:

void Demo()
{

// some code
return;

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

Vì hàm void (hàm có kiểu trả về là void) thì khơng cần viết return; nên chúng
ta có thể bỏ return; đi.

void Demo()

{

// some code
}

Một lưu ý về sau: do đang viết code trên nền console C#. Bắt buộc phải có
hàm Main. Nhưng hàm Main lại có từ khóa static. Nên để trong hàm Main có
thể sử dụng các hàm mà ta viết ra thì các hàm đó cũng phải có từ khóa static.
Static void Main(string[] args)

{

// Gọi lại hàm đềỉ sưỉ dụng

Console.OutputEncoding = Encoding.UTF8;
Demo();

Console.ReadKey();
}

static void Demo()
{

Console.WriteLine(“Chào mừng đềấn với mỗn Lập trình Windows
Forms”);

}

Kết quả vẫn xuất ra dòng chữ “Chào mừng đến với mơn Lập trình Windows
Forms” như được viết bên trong hàm Main. Nhưng thật sự nó đã được gọi từ

hàm Demo.

Khi sử dụng hàm ta sẽ gọi lại tên hàm kèm theo dấu () biểu thị đó là một hàm.
Sau này nếu có parameter thì sẽ thêm giá trị vào bên trong dấu ().

Chúng ta có thể gọi lại nhiều lần và có thể thấy code chúng ta viết rất rõ ràng và
rất dễ tái sử dụng.

static void Main(string[] args)
{

// Gọi lại hàm nhiềều lấền

// dòng chữ Called from Demo! HowKteam.com cũng được in ra
nhiềều lấền

Console.OutputEncoding = Encoding.UTF8;
Demo();
Demo();
Demo();
Demo();
Console.ReadKey();
}

static void Demo()
{

Console.WriteLine(“Chào mừng đềấn với mỗn Lập trình Windows
Forms”);

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

Nhiều dòng chữ “Chào mừng đến với mơn Lập trình Windows Forms” được in
ra màn hình.

Hàm có kiểu trả về khác void

Với hàm có kiểu trả về khác void. Trong thân hàm bắt buộc phải có
dịng return <Giá trị trả về>;

Giá trị trả về phải có kiểu dữ liệu tương ứng với Kiểu dữ liệu trả về khi khai
báo hàm.

/// <summary>

/// Hàm traỉ vềề giá trị sỗấ nguyền 5 thỗng qua tền hàm

/// Lưu ý giá trị traỉ vềề phaỉi cùng kiềỉu dữ liệu với kiềỉu traỉ vềề cuỉa
hàm

/// Ởỉ đấy là kiềỉu int
/// </summary>

/// <returns></returns>
static int ReturnANumber()
{

// bắất buộc phaỉi có cấấu trúc return trong thấn hàm
return 5;

}

Có thể sử dụng hàm này bình thường, và có thêm một lợi thế là có thể lấy giá trị
trả về của hàm thông qua lời gọi tên hàm.

Static void Main(string[] args)
{

Console.WriteLine(ReturnANumber());
Console.ReadKey();

}
/// <summary>

/// Hàm traỉ vềề giá trị sỗấ nguyền 5 thỗng qua tền hàm

/// Lưu ý giá trị traỉ vềề phaỉi cùng kiềỉu dữ liệu với kiềỉu traỉ vềề cuỉa
hàm

/// Ởỉ đấy là kiềỉu int
/// </summary>

/// <returns></returns>
static int ReturnANumber()
{

// bắất buộc phaỉi có cấấu trúc return trong thấn hàm
return 5;

}

Kết quả số 5 xuất hiện trên màn hình

7.4. Cách truyền tham số

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

Kết quả chương trình

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

Kết quả chương trình

Hình 7.2. Kết quả hàm trả về giá trị
7.5. Sử dụng hàm

Trong c# có 3 cách gọi hàm đó là gọi bằng giá trị (call by value), gọi bằng tham
chiếu (call by Reference) và dùng tham số out.

7.5.1. Gọi bằng giá trị (call by value)

Trong C#, gọi bằng giá trị tức là tham số truyền vào là bản sao của giá trị gốc, vì
vậy dù cho bên trong thân hàm có thay đổi giá trị của tham số truyền vào thì sau
khi kết thúc gọi hàm thì giá trị gốc vẫn khơng thay đổi.

Ví dụ:

Kết quả chương trình

Hình 7.3. Kết quả gọi hàm bằng giá trị
7.5.2. Gọi bằng tham chiếu (call by Reference)

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

Hình 7.4. Kết quả gọi hàm bằng tham chiếu
7.5.3. Tham số out

Tham số out giống như kiểu tham chiếu, ngoại trừ việc nó khơng u cầu biến
khởi tạo trước khi truyền.

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

Kết quả chương trình

Hình 7.5. Kết quả gọi hàm bằng tham số out
Như vậy mình chỉ cần phân biệt ref và out như sau:

Bảng 7.1. Phân biệt giữ ref và out

ref out

Giá trị phải được khởi tạo trước Giá trị không được khởi tạo trước và
bên trong thân hàm khơng đọc được
nó cho đến khi nó được gán giá trị
Bên trong thân hàm có thể đọc vào

thay đổi giá trị nó

Hàm phải gán giá trị cho biến out
trước khi trả giá trị về

Câu hỏi ôn tập và bài tập

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

BÀI 8: THIẾT KẾ LỚP ĐỐI TƯỢNG

Mã bài: 19.08
Giới thiệu:

Lớp đối tượng được dùng để lưu trữ danh sách những thuộc tính và
phương thức của đối tượng phân biệt trong một dự án lập trình.

Mục tiêu:

- Lập danh sách các lớp đối tượng ứng với từng chương trình cụ thể.
- Thiết kế các lớp đối tượng cho bài tập của nhóm.

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

8.1. Định nghĩa lớp đối tượng

Lập trình hướng đối tượng (Object-oriented programming – OOP), là kỹ
thuật lập trình mà điều cốt yếu cần trừu tượng hóa các vấn đề thành các đối
tượng (đối tượng có dữ liệu và các ứng xử). Kỹ thuật OOP có 4 tính chất

 Tính trừu tượng (abstraction) mơ tả một cách tổng qt hóa mà khơng
chi tiết thơng tin (triển khai với interface, abstract)

 Tính đóng gói (encapsulation) dữ liệu đối tượng cố gắng như nằm trong
một hộp đen, các thành phần khác bên ngồi đối tượng khơng trực tiếp tác
động đến dữ liệu

 Tính đa hình (polymorphism) đối tượng ứng xử khác nhau tùy trường
hợp cụ thể

 Tính kế thừa (inheritance) đặc tính của lớp được kế thừa từ một lớp khác
Trong lập trình hướng đối tượng, lớp (class) là một kiểu dữ liệu nó định
nghĩa một tập hợp các biến (thuộc tính) và phương thức (gọi chúng là các
member – thành viên lớp). Từ lớp đó sinh ra các đối tượng (object), các đối
tượng này còn gọi là instance of a class (bản triển khai của class), mỗi đối tượng
có giá trị dữ liệu cụ thể (lưu trong thành viên biến). Các phương thức (method) –

định nghĩa các ứng xử của đối tượng – dựa theo dữ liệu của chúng.

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

Một thực thể có trạng thái và hành vi được gọi là đối tượng. Ví dụ như máy pha
cà phê, xe đạp, xe máy, cái quạt...

Một đối tượng có ba đặc điểm:

 Trạng thái: Đại diện cho dữ liệu (giá trị) của một đối tượng.

 Hành vi: Đại diện cho hành vi (chức năng) của một đối tượng như gửi
tiền, rút tiền, ...

 Danh tính: Danh tính của một đối tượng thường được cài đặt thông qua
một ID duy nhất. ID này được ẩn đối với user bên ngoài. Tuy nhiên nó
được sử dụng trong nội bộ máy ảo JVM để định danh từng đối tượng.
Ví dụ: Bút chì là một đối tượng. Tên của nó là A, màu trắng, ... được gọi là
trạng thái. Nó được sử dụng để viết, viết được gọi là hành vi.

Đối tượng(Object) là một thể hiện của một lớp(Class). Lớp là một mẫu hoặc
thiết kế từ đó các đối tượng được tạo ra. Vì vậy, đối tượng là các thể hiện (kết
quả) của một lớp.

Ví dụ: Một lớp mơ tả chung về nhân viên, đặt tên là nhanvien, thì bên trong nó
có thể định nghĩa các thành viên dữ liệu (biến) như: manv, tennv, ngaysinh,
gioitinh ... Cũng có thể định nghĩa các thành viên hàm (phương thức) để mơ tả
ứng xử của nó như: khoitao(), them() ...

Khi có định nghĩa lớp nhanvien, có thể tạo ra đối tượng cụ thể của nó mà mỗi

đối tượng có những dữ liệu khác nhau như Nhân viên A, Nhân viên B ...

8.2. Khai báo lớp đối tượng

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

Hình 8.1. Màn hình để chọn thêm một lớp mới vào Project

Hình 8.2. Màn hình đặt tên cho lớp đối tượng

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

Cú pháp, ví dụ khai báo lớp

Khi giải quyết các vấn đề thực tiễn, các vấn đề cần giải quyết cần tìm cách trừu
tượng hóa nó thành vấn đề tổng quát, như nó có các đặc tính gì, ứng xử của nó
ra sao ... Từ đó mới có thể định nghĩa ra lớp để hiện thực hóa vấn đề trừu tượng
được.

Cú pháp cơ bản như sau:

<Access Modifiers> class Class_Name

{

// khai báo các thành viền dữ liệu (thuộc tính – biềấn)

// khai báo các thành viền hàm (phưởng thức)

}

Trong đó Access Modifiers có thể là các từ khóa sau:

Bảng 8.1. Bảng mơ tả các từ khóa định nghĩa lớp

Từ khóa Giải thích

Public Truy xuất mọi nơi

Protected Truy xuất trong nội bộ lớp hoặc trong các lớp con
Internal Truy xuất trong nội bộ chương trình (Assembly)
protected internal Truy xuất nội trong chương trình (assembly) và

trong các lớp con

private (mặc định) Chỉ được truy xuất trong nội bộ lớp

Ví dụ: Khai báo một lớp có tên là Box gồm các thuộc tính: chiều dài, chiều rộng,
chiều cao.

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Tạo lớp đối tượng sinh viên bao gồm các thông tin: masv (mã sinh viên),
tennv (tên sinh viên), ngaysinh (ngày sinh), diachi (địa chỉ)

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

BÀI 9 : ĐỊNH NGHĨA CÁC THUỘC TÍNH, PHƯƠNG THỨC HÀNH
ĐỘNG CHO LỚP ĐỐI TƯỢNG

Mã bài: 19.09
Giới thiệu:

Việc xác định thuộc tính của lớp đối tượng cũng như chuẩn bị sẵn các
phương thức hoạt động cho lớp đối tượng giúp cho việc sử dụng và lập trình dễ
dàng hơn rất nhiều.

Mục tiêu:

- Định nghĩa được các thuộc tính cho lớp đối tượng.

- Định nghĩa được các phương thức hành động cho lớp đối tượng
- Vận dụng các thuộc tính, phương thức của lớp đối tượng trong đồ án
- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.

Nội dung chính:

9.1. Định nghĩa các thuộc tính cho lớp đối tượng
Ví dụ:

- Định nghĩa lớp đối tượng Box gồm các thuộc tính chieudai, chieurong,
chieucao.

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86></div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

Trong màn hình lập trình trên để khai báo và sử dụng lớp đối tượng Box trong
chương trình Main ta sử dụng câu lệnh sau:

Từ khóa this

Từ khóa this dùng trong các phương thức của lớp, nó tham chiếu đến đối
tượng hiện tại sinh ra từ lớp. Sử dụng this để tường minh, tránh sự không rõ
ràng khi truy cập thuộc tính, phương thức hoặc để lấy đối tượng lớp làm tham số
cho các thành phần khác ...

Ví dụ, hàm setchieucao, có thể viết:
public void setchieucao(int chieucao)
{

this.chieucao = chieucao ;
}

Nếu viết thiếu this thì là chieucao = chieucao , làm cho khó hiểu
không biết là gán chieucao từ tham số hàm cho chieucao là dữ liệu của
lớp.

9.2. Định nghĩa các phương thức hành động cho lớp đối tượng
Phương thức khởi tạo – Constructor

Phương thức khởi tạo là phương thức của lớp, nó được thi hành ngay khi đối
tượng được tạo (bởi tốn tử new), phương thức khởi tạo có tên trùng với tên của
lớp, khơng có kiểu trả về.

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

Nếu khai báo vào khởi tạo giống như ở trên chương trình sẽ báo lỗi vì khi tạo
đối tượng Box mới cần gán các giá trị ban đầu cho đối tượng: chiều dài, chiều
rộng, chiều cao.

Lúc này có thể sử như sau:

Kết quả tương tự như ví dụ trên, việc sử dụng hàm khởi tạo đảm bảo dữ liệu của
đối tượng bắt buộc phải khởi tạo ngay khi đối tượng đó được tạo – tránh việc sử
dụng đối tượng mà dữ liệu khơng chính xác.

Phương thức Destructor trong C#

Một destructor trong C#, là một hàm thành viên đặc biệt của một lớp, được thực
thi bất cứ khi nào một đối tượng của lớp đó thốt ra khởi phạm vi.

Một destructor có tên giống tên lớp với một dẫu ngã (~) ở trước và nó có thể:

khơng trả về một giá trị hoặc không nhận bất kỳ tham số nào.

Destructor trong C# có thể rất hữu ích để giải phóng tài ngun bộ nhớ trước khi
thốt khỏi chương trình. Destructor không thể bị kế thừa hoặc nạp chồng.

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

Chương trình được viết trong Program.cs

Kết quả thực hiện chương trình

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

Kỹ thuật quá tải phương thức (Method Overloading) là cách thức triển khai khái
niệm tính đa hình của lập trình hướng đối tượng. Quá tải phương thức là các
phương thức có cùng tên nhưng tham số khác nhau (hàm có thể trả về kiểu dữ
liệu khác nhau)

Tính đa hình (polymorphism) là cách ứng xử của đối tượng - ứng xử này là
khác nhau tùy thuộc vào tình huống cụ thể.

Public static void WriteLine();

public static void WriteLine(bool value);
public static void WriteLine(decimal value);
public static void WriteLine(int value);
...

Điều này giúp cho gọi Console.Writeline(a), tùy thuộc vào kiểu dữ liệu của a mà
một hàm WriteLine tương ứng được thi hành.

Ví dụ:

public class OverloadingExample

{

public static int Sum(int a, int b)
{

return a + b;
}

public static double Sum(double a, double b)
{

return a + b;
}

}

Lớp trên có hàm Sum quá tải, tùy thuộc vào kiểu tham số mà hàm Sum cụ thể
được gọi.

double a = 1;
double b = 2;

var c = OverloadingExample.Sum(a, b); // c = 3 có kiềỉu double

int a = 1;

int b = 2;

var c = OverloadingExample.Sum(a, b); // c = 3 nhưng có kiềỉu int

Chú ý: Khai báo hai hàm cùng tên, giống nhau hoàn toàn về tham số chỉ
khác kiểu trả về sẽ gây lỗi.

Tính đóng gói lập trình hướng đối tượng

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

C# triển khai tính đóng gói này chính là sử dụng các Access Modifiers: public
private protected internal khi khai báo lớp, phương thức, thuộc tính, trường dữ
liệu (biến).

Ví dụ:

class Student

{

private string Name;
}

Khi sử dụng

var s = new Student();
s.Name = “ABC”;

Biên dịch sẽ lỗi error CS0122: ‘Student.Name’ is inaccessible due to its
protection level. Vì trường Name là private khơng thể truy cập bằng code bên
ngoài lớp như trên. Nhưng nếu thay bằng public thì khơng lỗi.

Khi lập trình cố gắng tối đa ẩn thơng tin ra bên ngồi lớp càng nhiều càng tốt để
đảm bảo tính đóng gói của kỹ thuật lập trình OOP, nó giúp cho code dễ bảo trì

và giám sát lỗi.

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Lớp đối tượng sinh viên bao gồm các thông tin: masv (mã sinh viên), tennv
(tên sinh viên), ngaysinh (ngày sinh), diachi (địa chỉ), diemtoan (điểm toán),
diemvan (điểm văn). Viết các phương thức phù hợp cho lớp để gán thơng tin,
tính điểm trung bình.

2. Lớp đối tượng đồng hồ bao gồm các thơng tin: thoigian, gio, phut, giay. Viết
phương thức đổi ra giây của dữ liệu được nhập vào

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

BÀI 10: SỬ DỤNG FORM, MENUSTRIP

Mã bài: 19.10
Giới thiệu:

Form và Menustrip là 2 đối tượng cơ bản và cần thiết khi lập trình ứng
dụng bằng Windows Forms. Bản thân Form được tạo đầu tiên khi chương trình
được chạy, Menustrip là điều khiển có mặt ở hầu hết các chương trình ứng dụng
thực tế.

Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng Form cho đồ án
- Trình bày và vận dụng MenuStrip cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

10.1. Form

Form : đối tượng cửa sổ của chương trình chứa các đối tượng khác

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

Hình 10.2. Màn hình lựa chọn khi tạo mới project

Hình 10.3. Màn hình quản lý các điều khiển trong Form
Chọn nơi lưu

Chọn ứng dụng Windows Forms
Chọn ngôn ngữ

Thuộc tích của
điều khiển

Quản lý dự án

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

Để ẩn/hiện các đối tượng trên màn hình làm việc vào View  ToolBox/

Properties/…

Hình 10.4. Lựa chọn hiển thị cho các cửa sổ con

Danh mục các điều khiển

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

10.2. Thuộc tính của Form

Bảng 10.1. Bảng mơ tả thuộc tính Form

Thuộc tính Mơ tả

Name Đặt tên form

AcceptButton

Giá trị thuộc tính này nhận là tên của một button
trên form. Khi đó thay vì nhấp chuột vào button
để thực thi thì người dùng có thể ấn phím Enter
trên bàn phím

Backcolor Thiết lập màu nền của form

BackgroundImage Thiết lập hình nền cho form

BackgroundImageLayou
t

Thiết lập việc hiển thị hình vừa thêm trong thuộc
tính BackgroundImage sẽ hiển thị trên form ở
dạng: bình thường (None), giữa (Center), …

CancelButton

Giá trị thuộc tính này nhận là tên của một button
trên form. Khi đó thay vì nhấp chuột vào button
để thực thi thì người dùng có thể ấn phím
Escape trên bàn phím

ControlBox

Mang giá trị true hoặc false. Nếu thiết lập thuộc
tính là false thì sẽ loại bỏ các nút minimize và
nút maximize trên form

Cusor Thiết lập hình dạng con trỏ khi di chuyển

con trỏ vào form

Enable

Mang giá trị true hoặc false; Nếu thiết lập
thuộc tính là false thì điều khiển trong
form sẽ không cho phép người dùng thao
tác.

Font Thiết lập văn bản hiển thị trên điều khiển

ForeColor Thiết lập màu mặc định cho chuỗi của các

điều khiển trên form

FormBorderStyle Thiết lập đường viền của form và hành vi

của form khi chạy chương trình

HelpButton

Mang giá trị true hoặc false; Nếu thiết lập thuộc
tính là true thì trên thanh titlebar sẽ hiện 1 nút có
dấu ? (nút này chỉ hiện khi hai thuộc tính

MinimizeBox và

MaximizeBox được thiết lập là false)

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

titlebar của form

KeyReview

Mang giá trị true hoặc false: nếu thiết lập
thuộc tính là true cho phép các sự kiện bàn
phím của form có hiệu lực

Location

Khi thuộc tính StartPosition được thiết lập là
Manual, thì thuộc tính Location có tác dụng thiết
lập vị trí hiển thị của form trên màn hình

MaximizeBox

Mang giá trị true hoặc false: nếu thiết lập thuộc
tính là false thì nút maximize form trên thanh
titlebar sẽ mất đi

MaximumSize Thiết lập kích thước lớn nhất của form

(chiều rộng x chiều cao)

MinimizeBox

Mang giá trị true hoặc false: nếu thiết lập thuộc
tính là false thì nút minimize form trên thanh
titlebar sẽ mất đi

MinimumSize Thiết lập kích thước nhỏ nhất của form

(chiều rộng x chiều cao)

Opacity Thiết lập độ trong suốt cho form

Size Kích thước form

StartPosition Vị trí hiển thị của form trên màn hình

Text Chuỗi văn bản hiển thị trên Titlebar của

Form

Visible

Mang giá trị true hoặc false: nếu thiết lập thuộc
tính là True thì form sẽ được hiển thị trên màn
hình, nếu là False sẽ khơng hiển thị trên màn
hình

WindowState

Có 3 giá trị: Normal: hiển thị form bình thường;
Minimized: khi chạy chương trình form sẽ bị thu

nhỏ dưới thanh taskbar; Maximized: form hiển
thị có kích thước đầy màn hình

IsMDIContainer

Mang giá trị True hoặc False.

- Nếu là True: Form ở dạng MDI Form
- Nếu là False: Form ở dạng bình thường

MdiParent

Cài đặt giá trị là đối tượng MDI Form. Khi
thiết lập giá trị cho thuộc tính MdiParent
thì form sẽ trở thành Child Form

Bảng 10.2. Bảng mô tả các giá trị của FormStartPosition

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>

Manual

Nếu StartPosition mang giá trị Manual thì vị trí
form hiển thị sẽ là vị trí thiết lập tại thuộc tính
Size.

CenterScreen Form hiển giữa màn hình
WindowsDefaultLocatio

n

Form hiển thị tại vị trí mặc định với kích thước

form sẽ là kích thước form được thiết lập tại
thuộc

tính Size

WindowsDefaultBounds Form hiển thị tại vị trí mặc định với kích thước
form sẽ là kích thước mặc định

CenterParent Form hiển thị ở vị trí giữa form cha
Hiển thị Form1 ở vị trí giữa màn hình

Form1.StartPosition =

FormStartPosition.WindowsDefaultLocation;

Hình 10.6. Màn hình lập trình để cài đặt Form chạy đầu tiên

Dòng lệnh trên chỉ ra rằng form đầu tiên sẽ hiển thị là form1. Do đó, lập trình
viên chỉ cần sữa lại mã lệnh chỉ định một form khác muốn hiển thị bằng cách
thay tên form đó cho form1

Ví dụ 1 : Hiển thị form có tên Form2 trong dự án

Application.Run(new Form2());

Ví dụ 2: Viết chương trình hiển thị form cho trong sự kiện Form_load():
Nhập tên Form để được chạy đầu tiên.

Thay đổi tên form để chạy từng form

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

Nhấn Ctrl + Shift + B để biên dịch mã nguồn và nhấn F5 để thực thi
chương trình sẽ được Mdi Form và Child Form.

Kết quả chương trình

Hình 10.7. Kết quả chương trình form cha – con

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

Kết quả chương trình

Hình 10.8. Kết quả chương trình form dạng hình ellipse
b. Sự kiện của Form

Sự kiện của form hay có thể gọi là các hành động liên quan đến form. Ứng dụng
Windows Forms được hỗ trợ nhiều sự kiện và các đoạn mã tạo ra
các sự kiện đều được sinh ra một cách tự động. Để sử dụng các sự kiện của form
cần thực hiện các thao tác sau:

Bước 1: Nhấp chuột trái vào form

Bước 2: Trên cửa sổ Properties tương ứng, nhấp chuột trái vào biểu tượng để
mở hộp thoại các sự kiện.

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100></div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

Bảng 10.3. Bảng mô tả các sự kiện của form

Sự kiện Mô tả

AutoSizeChanged Xảy ra khi thuộc tính Autosize của Form chuyển từ
True sang False hay ngược lại là False sang True

BackColorChange

d Xảy ra khi thuộc tính BackColor của Form thay đổi
Click Xảy ra khi người dùng Click chuột vào vùng làm

việc thuộc Form

ControlAdded Xảy ra khi một điều khiển được Add vào Form
ControlRemoved Xảy ra khi một điều khiển bị xóa khỏi Form
CursorChanged Xảy ra khi thuộc tính Cursor của Form thay đổi

DoubleClick Xảy ra khi người dùng DoubleClick vào vùng làm
việc của Form

FontChanged Xảy ra khi thuộc tính Font của Form có sự thay đổi
ForeColorChanged Xảy ra khi thuộc tính ForeColor của Form có sự thay

đổi

FormClosed Xảy ra khi Form đã đóng (Nhấn vào nút X màu đỏ
trên titlebar)

FormClosing

Xảy ra khi Form đang đóng (2 sự kiện FormClosed
và FormClosing thường dùng trong lập trình CSDL:
khi xảy ra sự kiện này thì đóng kết nối CSDL)

KeyDown Xảy ra khi người dùng nhấn một phím hay một tố
hợp phím

KeyPress Xảy ra khi người dùng nhấn một phím
KeyUp Xảy ra khi người dùng nhả một phím

MouseClick Xảy ra khi người dùng nhấn chuột (một trong 3 lựa
chọn: Trái, giữa, phải)

MouseDoubleClick

Xảy ra khi người dùng nhấp đúp chuột vào một
vùng làm việc của Form (một trong 3 lựa chọn: Trái,
giữa, phải)

MouseDown Xảy ra khi người dùng nhấn chuột

MouseHover Xảy ra khi người dùng di chuyển vào các vùng làm
việc Form

MouseLeave Xảy ra khi di chuyển chuột ra khỏi vùng làm việc
của Form

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

xảy ra sự kiện MouseMove của Form)

MouseUp Xảy ra khi người dùng nhả nhấn chuột (có thể là
chuột trái, chuột phải, chuột giữa – chuột cuộn)

Move Xảy ra khi di chuyển Form (có sự thay đổi vị trí
của Form)

StyleChanged Xảy ra khi thuộc tính FormBorderStyle của Form
thay đổi

TextChanged Xảy ra khi thuộc tính Text của Form thay đổi.
Sự kiện FormClosed: Sự kiện này được gọi khi Form đã đóng

Sự kiện FormClosing: Sự kiện này được gọi khi Form đang đóng

Sự kiện KeyPress: Xảy ra khi ấn phím, nếu khơng chỉ rõ phím nào được nhấn thì
khi nhấn bất cứ phím nào của sự kiện KeyPress của form đều xảy ra.

Sự kiện KeyDown:

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103>

10.2. Menustrip

Điều khiển MenuStrip cho phép lập trình viên xây dựng hệ thống menu
trên

form. Menu có thể xây dựng ở dạng một cấp hoặc nhiều cấp. Ví dụ menu của
Notepad như hình 10.10. MenuStrip cho phép xây dụng menu với các điều
khiển:

ToolStripSeparator

ToolStripMenuItem (Menu con)

ToolStripCombobox (Combobox)

ToolStripTextbox (Textbox)

</div>
(104)<div class='page_container' data-page=104>

MenuStrip được đặt trong nhóm Menus & Toolbars của cửa sổ Toolbox

Hình 10.11. Hiển thị điều khiển MenuStrip trên ToolBox
Một số thuộc tính thường dùng của MenuStrip:

Bảng 10.4. Bảng mơ tả các thuộc tính của MenuStrip
Thuộc tính Mơ tả

TextDirection

TextDirection Chọn hình thức trình bày menu.
- Hình thức Horizontal:

- Hình thức Vertical 90:
- Hình thức Vertical 270:

Items

Thêm các menu con. Kiểu menu có thể chọn một trong 4
dạng: MenuItem, ComboBox, Separator, TextBox.

Dạng MenuItem (menu con):
Dạng Combobox:

Dạng TextBox:

Separator (Gạch phân cách):

RightToLeft Mang giá trị Yes hoặc No.

Nếu là Yes thì sẽ trình bày menu từ phải qua trái:

Bảng 10.5. Bảng mô tả các thuộc tính thường dùng của MenuItem
Thuộc tính Mơ tả

Checked

Mang giá trị True hoặc False.

- Nếu là True: Hiện biểu tượng CheckBox bên cạnh
chuỗi Text

Nếu là False: Không biểu tượng CheckBox

CheckOnClick

Mang giá trị True hoặc False.

- Nếu là True: Biểu tượng CheckBox sẽ xuất hiện bên
cạnh chuỗi Text của menu con khi người dùng nhấp

chuột chọn.

- Nếu là False: Thao tác nhấp chuột của người dùng sẽ
không ảnh hưởng gì đến việc hiển thị hay khơng hiển
thị của biểu tượng CheckBox

CheckState Cho biết trạng thái của CheckBox trên menu con.

</div>
(105)<div class='page_container' data-page=105>

Lưu ý: Trạng thái Indeterminate chỉ có hiệu lực khi
thuộc tính Checked là True.

DisplayStyle

Hình thức trình bày của menu con. Có 4 kiểu hiển thị:
- None: Khơng hiển thị gì trên menu con

- Text: Cho phép hiển thị chuỗi mô tả

- Image: Cho phép hiển thị hình hoặc biểu tượng bên
cạnh Text.

- ImageAndText: Cho phép hiển thị hình (biểu tượng)
và chuỗi mơ tả.

Image Hình ảnh xuất hiện bên cạnh chuỗi Text

ImageScaling

Kiểu trình bày của hình trong thuộc tính Image. Có thể
thiết lập một trong hai giá trị:

- None: Hiển thị bình thường

- SizeToFit: Hiển thị đúng kích cỡ của hình hoặc biểu
tượng

ShorcutKeys Tổ hợp phím tắt ứng với menu

ShowShortcutKey
s

Mang giá trị True hoặc False:

- Nếu là True: Cho phép hiễn thị giá trị trong thuộc tính

ShortcutKeyDisplayString.

- Nếu là False: giá trị trong thuộc tính

ShortcutKeyDisplayString sẽ không hiển thị.

Text Chuỗi ký tự hiển thị trên menu

TooltipText Chuỗi ký tự hiển thị khi rê chuột vào menu

Bảng 10.6. Bảng mô tả các sự kiện thường dùng của MenuItem

</div>
(106)<div class='page_container' data-page=106>

Menu con dạng Separator: Menu dạng này đơn thuần chỉ là một đường kẻ
ngang giúp ngăn cách các menu với nhau, giúp hệ thống menu hiển thị một
cách rõ ràng hơn.

- Menu con dạng ComboBox: Các thuộc tính, phương thức và sự kiện giống
với điều khiển ComboxBox.

- Menu con dạng TextBox: Các thuộc tính, phương thức và sự kiện giống với
điều khiển TextBox.

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Trong các dòng mã lệnh sau đây, mã lệnh nào cho phép tạo và hiển thị một
đối

tượng Windows Form mới có tên là Form1
a) Form1 frm = new Form1;

frm.Show();

b) Form Form1 = new Form();
Form1.Show();

c) Form1 frm ;
frm.Show();
d) Form frm;
frm.Show();

e) Form Form1 = new Form();
Form1.ShowDialog();

2. Trong các thuộc tính sau, thuộc tính nào dùng để thiết lập nội dung hiển thị
trên thanh title bar và thuộc tính nào dùng để thiết lập màu nền của form.

a) Thuộc tính Text và ForeColor
b) Thuộc tính Display và BackColor
c) Thuộc tính Text và BackColor

private void Form1_Click(object sender, EventArgs e)
{

</div>
(107)<div class='page_container' data-page=107>

Form Form2 = new Form();//Thiết lập tiêu đề trên
titlebar của form

Form2.Text = “Giao diện Form 2”;
//Thiết lập vị trí hiển thị form

Form2.StartPosition = FormStartPosition.CenterScreen;
//Thiết lập màu nền cho form

Form2.BackColor = Color.CadetBlue;

//Kiểm tra giá trị trả về của phương thức
ShowDialog()

//nếu giá trị trả về là DialogResult.Cancel thì Form2
//đã đóng, tiến hành đóng Form1 bằng phương thức

//Close()

if (Form2.ShowDialog() == DialogResult.Cancel)
{

this.Close();
}

}

d) Thuộc tính Display và ForeColor

3. Các thuộc tính sau, thuộc tính nào cho phép thiết lập form trở thành
MdiForm

a) IsMdiContainer

b) MdiParent
c) MdiContainer
d) ParentForm

4. Các thuộc tính sau, thuộc tính nào cho phép thiết lập form trở thành Child
Form

a) IsMdiContainer
b) MdiParent
c) MdiContainer
d) ParentForm

</div>
(108)<div class='page_container' data-page=108>

a) FormClosed
b) FormClosing
c) ClosedForm
d) ClosingForm
e) Load

f) Click

6. Xây dựng form có dạng hình tam giác như hình 2.21

Hình 10.12. Thiết kế form dạng tam giác
7. Thiết kế giao diện chương trình hiển thị thời gian như sau:

Hình 10.12. Thiết kế form hiển thị MenuStrip
Yêu cầu:

Menu Chức năng: Gồm có chức năng mục Thốt dạng MenuItem. Khi người
dùng nhấn chuột trái vào Thoát hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl + T sẽ thốt

chương trình.

Menu Nội dung hiển thị: Dạng ComboBox. ComboBox chứa hai mục chọn:
Hiển thị thời gian: Giúp hiển thị giờ phút giây trên label lblHienThi
Hiển thị ngày tháng: Giúp hiển thị ngày tháng năm trên label lblHienThi

</div>
(109)<div class='page_container' data-page=109>

BÀI 11: SỬ DỤNG LABEL, TEXTBOX, BUTTON

Mã bài: 19.11
Giới thiệu:

Các điều khiển cơ bản để hiển thị văn bản (Label), cho phép nhập dữ liệu
(Textbox) và sử dụng nút lệnh để thực hiện thao tác là khơng thể thiếu trong q
trình thiết kế một Form.

Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng Button cho đồ án
- Trình bày và vận dụng Label cho đồ án
- Trình bày và vận dụng TextBox cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

11.1. Label

Label thường dùng hiển thị thơng tin chỉ đọc và thường sử dụng kèm với
các điều khiển khác để mơ tả chức năng. Labelđược đặt trong nhóm Common
Controls của cửa số Toolbox.

</div>
(110)<div class='page_container' data-page=110>

Một số thuộc tính thường dùng của Label:

Bảng 11.1. Bảng mô tả thuộc tính Label

Thuộc tính Mơ tả

BorderStyle Thiết lập đường viền

Font Kích thước và kiểu chữ hiển thị trên Label

Text Nội dung hiển thị trên Label

Backcolor Màu nền của Label

Name Tên của Label

Locked Khóa khơng cho di chuyển

Enabled Đánh dấu tích là đối tượng sẽ ở trạng thái hoạt động

Cursor Đổi hình trỏ chuột khi đưa vào Label

ForeColor Thiết lập màu chữ hiển thị trên Label

TextAlign Căn lề chữ hiển thị trên Label

</div>
(111)<div class='page_container' data-page=111>

Ví dụ: Thiết kế form hiển thị thơng tin sinh viên

Hình 11.2. Form hiển thị thơng tin sinh viên
Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Giao diện Form 1”.
Bước 2: Kéo tất cả 6 Label vào

Bước 3: Áp dụng các thuộc tính Text, Font, FontColor… để thực hiện yêu cầu.
Trong đó chú ý hộp thoại sau để chọn chữ gạch dưới

</div>
(112)<div class='page_container' data-page=112>

11.2. TextBox

TextBox là điều khiển dùng để nhập chuỗi làm dữ liệu đầu vào cho ứng
dụng hoặc hiển thị chuỗi.Người dùng có thể nhập nhiều dịng, hoặc tạo mặt nạ
để nhập mật khẩu. TextBox được đặt trong nhóm Common Controls của cửa số
Toolbox.

Hình 11.4. Hiển thị điều khiển Textbox
Bảng 11.2. Bảng mơ tả các thuộc tính của TextBox

Thuộc tính Mơ tả

Name Tên của TextBox để gọi viết lệnh

Text Nội dung hiển thị ban đầu khi chương trình chạy

Font Chọn kiểu chữ, kích thước chữ cho TextBox

ForeColor Chọn màu chữ cho TextBox

BackColor Chọn màu nền cho TextBox

Enable Cho phép/Không cho phép thao tác trên TextBox

Mutiline Cho phép TextBox có nhiều dịng hay khơng

PasswordChar Ký tự thay thế khi nhập vào TextBox

ReadOnly Cho phép/Không cho phép sửa dữ liệu trên TextBox

Visible Ẩn/ hiện TextBox

TextAlign Canh lề dữ liệu trong TextBox

MaxLength Quy định chuỗi Max sẽ nhập vào TextBox, mặc định là32767
ScrollBars Các loại thanh cuộn (dọc, ngang, cả hai)

WordWrap Cho phép văn bản tự động xuống dòng khi độ dài vượt quáchiều ngang của TextBox
BorderStyle Định kiểu đường viền cho TextBox

TabIndex TabIndex Chỉ định thứ tự tab của các TextBox trên form

</div>
(113)<div class='page_container' data-page=113>

CanUndo

Mang giá trị True hoặc False, nếu là True thì cho phép thực
hiện phương thứcUndo(), mang giá trị True khi TextBox đã
thực hiện thao tác thêm, sửa hay xóa nội dung.

SelectedText Lấy ra phần nội dung chuỗi được bôi đen

SelectionStart Vị trí bắt đầu chọn nội dung của chuỗi

SelectionLength Chiều dài chuỗi sẽ chọn trong TextBox

HideSelection

Mang giá trị True hoặc False, nếu là True thì khơng cho
phép sử dụng thuộc tính SelectionStart, nếu là giá trị False
thì cho phép sử dụng SelectionStart

Bảng 11.3. Bảng mô tả các sự kiện của TextBox

Sự kiện Mô tả

KeyDown Thực hiện công việc nào đó khi một phím được nhấn xuống

KeyUp Thực hiện cơng việc nào đó khi một phím được nhả ra

KeyPress

Xảy ra khi người sử dụng nhấn một phím và nhả ra, ta dùng
sự kiện này để lọc các phím không muốn nhận như cho
nhập số (0 đến 9) không cho nhập chuỗi. Mỗi sự kiện
KeyPress cho ta một cặp sự kiện KeyDown và KeyUp

Click Click Nhấp chuột vào TextBox

DoubleClick Nhấp đúp chuột vào TextBox

MouseEnter Chuột nằm trong vùng thấy được của TextBox

MouseHover Chuột nằm trong vùng hiển thị một quãng thời gian

MouseLeave Chuột ra khỏi vùng nhập liệu của TextBox

MouseMove Chuột được di chuyển trên TextBox

TextChanged Giá trị của thuộc tính Text bị thay đổi

KeyDown Thực hiện công việc nào đó khi một phím đượcnhấn xuống
KeyUp Thực hiện công việc nào đó khi một phím đượcnhả ra

KeyPress

Click Nhấp chuột vào TextBox

DoubleClick Nhấp đúp chuột vào TextBox

</div>
(114)<div class='page_container' data-page=114>

MouseHover Chuột nằm trong vùng hiển thị một quãng thờigian
MouseLeave Chuột ra khỏi vùng nhập liệu của TextBox

MouseMove Chuột được di chuyển trên TextBox

TextChanged Giá trị của thuộc tính Text bị thay đổi

</div>
(115)<div class='page_container' data-page=115>

Ví dụ: Thiết kế form và thực hiện các yêu cầu

Hình 11.5. Form tìm kiếm chuỗi trong văn bản

Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Giao diện Form 1”.

Bước 2: Đưa vào form các điều khiển sau: 2 Label, 2 Textbox, 2 Button
Bước 3: Thực hiện lập trình cho các Button

Lập trình sự kiện Click cho nút Thốt:

Lập trình sự kiện Click cho nút Tìm kiếm:

11.3. Button

</div>
(116)<div class='page_container' data-page=116>

Hình 11.6. Hiển thị điều khiển Button
Bảng 11.4. Bảng mô tả thuộc tính Button

Thuộc tính Mơ tả

Name Đặt tên cho nút lệnh

Text Nội dung hiển thị trên nút nhấn

Visible Ẩn/ hiện nút nhấn

Enable Cho phép/ không cho phép tương tác với nútlệnh
Font Chỉ định kiểu chữ, kích cỡ chữ hiển thị

ForeColor Màu chữ hiện thị trên nút lệnh

Image Hình ảnh hiển thị trên nút lệnh

BackColor Màu của nút lệnh

TabIndex Chỉ định thứ tự tab của các Button trên form
Ví dụ: Thiết kế form xử lý nút lệnh như sau.

Yêu cầu: Khi nhấp chuột vào nút lệnh “Hiểnthị” thì in sẽ hiển thị chữ “Xin
chào” tại vị trí “---nội dung hiển thị---”, khi nhấp chuột vào nút lệnh “Thốt”
sẽ đóng chương trình.

</div>
(117)<div class='page_container' data-page=117>

Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Giao diện Form 1”.
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển sau: 2 Label, 2 Button
Bước 3: Thực hiện lập trình cho các Button

Sự kiện Click của nút lệnh btnHienThi:

Sự kiện Click của nút lệnh btnThoat:

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Viết chương trình tạo form tính tổng có giao diện:

Hình 11.8. Form tính tổng số n
Yêu cầu:

- Nhập vào số n, kiểm tra dữ liệu khi nhập n, dữ liệu phải là số

- Khi nhấn vào nút Tính kết quả tổng từ 1  n sẽ được tính và lưu vào Textbox

“Tổng là”.

- Nút Thốt dùng để đóng chương trình, hỏi trước khi thốt.

</div>
(118)<div class='page_container' data-page=118>

Hình 11.9. Form tìm số nhỏ nhất, lớn nhất trong 2 số
Yêu cầu:

- Nhập vào 2 số, kiểm tra dữ liệu khi nhập, dữ liệu phải là số

- Khi nhấn vào nút Tìm kết quả số lớn nhất, nhỏ nhất sẽ được lưu vào ô phù hợp.
- Nút Thốt dùng để đóng chương trình, hỏi trước khi thốt.

3. Viết chương trình tạo form đến số lần cho mỗi lần nhấp chuột trái:

Hình 11.10. Form đếm số lần nhấp chuột
Yêu cầu:

- Khi nhấn vào nút “Click here” sẽ xuất ra kết quả số lần nhấp chuột trái đã thực
hiện trên nút đó.

- Nút dùng để đóng chương trình, hỏi trước khi thốt.

</div>
(119)<div class='page_container' data-page=119>

Hình 11.11. Thực hiện các phép tính của 2 số
u cầu:

- Nhập vào 2 số, kiểm tra dữ liệu khi nhập, dữ liệu phải là số

- Khi đã nhập số nhấp vào nút “+/-/*/:” sẽ thực hiện các phép tính phù hợp và
đưa kết quả vào Textbox.

- Nút Xóa dùng để xóa trắng lại dữ liệu đưa Form về trạng thái ban đầu.
- Nút Thốt dùng để đóng chương trình, hỏi trước khi thốt.

5. Viết chương trình tạo form có giao diện:

</div>
(120)<div class='page_container' data-page=120>

BÀI 12: SỬ DỤNG CHECKBOX, RADIOBUTTON, GROUPBOX

Mã bài: 19.12
Giới thiệu:

Điều khiển dùng để gom nhóm các đối tượng (GroupBox) giúp việc thiết
kế và tổng hợp các điều khiển trên Form dễ quan sát và sử dụng. Ngoài ra điều
khiển lựa chọn CheckBox và RadioButton cho phép người dùng được phép lựa
chọn trên giao diện lập trình.

Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng Checkbox cho đồ án
- Trình bày và vận dụng RadioButton cho đồ án
- Trình bày và vận dụng GroupBox cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

12.1. Checkbox

CheckBox là điều khiển cho phép trình bày các giá trị để lựa chọn trên
form, người dùng có thể chọn một hoặc nhiều giá trị cùng lúc. Điều khiển
CheckBox được đặt trong nhóm Common Controls của cửa sổ Toolbox

</div>
(121)<div class='page_container' data-page=121>

Bảng 12.1. Bảng mô tả các thuộc tính của CheckBox

Thuộc tính Mơ tả

AutoCheck

Mang giá trị True hoặc False, nếu là giá trị True thì cho phép
người dùng nhấp chuột để chọn, nếu là False thì không cho
phép người dùng nhấp chuột chọn.

Checked

Thiết lập cho điều khiển CheckBox được lựa chọn hoặc
không. Thiết lập giá trị True là điều khiển được chọn, nếu
thiết lập False là điều khiển không được chọn.

CheckState

Thường dùng để kiểm tra tình trạng CheckBox có được chọn
hay khơng. Mang 3 giá trị Unchecked, Checked, và
Indeterminate.

Checked: Điều khiển đang được chọn 
UnChecked: Điều khiển không được chọn

Indeterminate: Điều khiển ở trạng thái không hoạt động
Text Chuỗi văn bản hiển thị bên cạnh CheckBox

ThreeState

Mang giá trị True hoặc False; Nếu là True thì cho phép
CheckBox có 3 trạng thái: Checked, UnChecked,
Indeterminate.

RightToLef
t

Mang giá trị Yes hoặc No; Cho biết chuỗi văn bản hiển thị
(thuộc tính Text) nằm bên trái hay bên phải của CheckBox
Sự kiện thường sử dụng của CheckBox:

Sự kiện quan trọng và thường xuyên sử dụng của CheckBox là sự kiện Clickvà
CheckedChange. Hai sự kiện này của CheckBox cho biết khi nhấp chuột chọn
thì

CheckBox sẽ ở trạng thái chọn (Checked) hay ở trạng thái không chọn
(UnChecked).

</div>
(122)<div class='page_container' data-page=122>

Yêu cầu:

- Khi nhấn nút “Lưu” sẽ xuất hiện MessageBox hiển thị thông tin gồm: Họ tên
sinh viên, lớp, và các môn học sinh viên chọn.

- Khi nhấn nút “Thốt” sẽ đóng chương trình.
Sự kiện Click của nút lệnh btnThoat

</div>
(123)<div class='page_container' data-page=123>

12.2. RadioButton

RadioButton là điều khiển cho phép trình bày các giá trị để lựa chọn trên

form. Điểm khác biệt của RadioButtonvới CheckBox là người dùng chỉ có thể
có một sự lựa chọn với các RadioButton cùng nhóm, nghĩa là RadioButton có
thể phân vào những nhóm khác nhau. Với những RadioButton cùng nhóm, khi
người dùng nhấp chọn một RadioButton thì đồng thời các RadioButton khác
trong nhóm sẽ lập tức bỏ chọn. Điều khiển RadioButton được đặt trong nhóm
Common Controls của cửa sổ Toolbox

Hình 12.3. Hiển thị điều khiển RadioButton

Bảng 12.2. Bảng mơ tả các thuộc tính của RadioButton

Thuộc tính Mơ tả

Checked

Thiết lập cho điều khiển RadioButton được lựa chọn
hoặc không. Thiết lập giá trị True là điều khiển được
chọn, nếu thiết lập False là điều khiển không được
chọn

Text Chuỗi văn bản hiển thị bên cạnh RadioButton

RightToLeft

</div>
(124)<div class='page_container' data-page=124>

Ngoài viêc thiết lập thuộc tính Checked để thay đổi tình trạng của RadioButton,
lập trình viên cũng có thể sử dụng để kiểm tra tình trạng của RadioButton. Nếu
RadioButton được chọn thì thuộc tính Checked sẽ là True, nếu RadioButton
không

được chọn sẽ là False.

</div>
(125)<div class='page_container' data-page=125>

Hình 12.4. Các điều khiển để chứa các điều khiển khác Panel, GroupBox
Sự kiện thường sử dụng của RadioButton:

Tương tự như CheckBox, sự kiện thường dùng của RadioButton cũng là hai sự
kiện Click và CheckedChange. Sự kiện Click thực hiện khi người dùng nhấp
chuột vào RadioButton, cịn sự kiện CheckedChang thực hiện khi tình trạng của
RadioButton bị thay đổi từ trạng thái chọn (Checked) sang trạng thái không
chọn UnChecked) và ngược lại.

Ví dụ: Thiết kế chương trình sau:

Hình 12.5. Form lựa chọn danh sách môn học của sinh viên
Thực hiện chương trình

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Form 1”.
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển

</div>
(126)<div class='page_container' data-page=126>

Sự kiện Click của nút lệnh btnThoat

12.3. GroupBox

GroupBox là dạng điều khiển chứa, có thể chứa các điều khiển khác hiển thị trên
form, giúp cho việc thiết kế giao diện của form dễ nhìn và khoa học hơn.

GroupBox không hỗ trợ thanh trượt (ScrollBar). GroupBox có thể có tiêu đề
hiển thị, tiêu đề này được thiết lập trong thuộc tính Text. Nếu khơng muốn hiển
thị tiêu đề, có thể thiết lập chuỗi rỗng trong thuộc tính Text.

Hình 12.6. Hiển thị điều khiển GroupBox

Thơng thường GroupBox sử dụng để nhóm điều khiển RadioButton
Bảng 12.4. Bảng mơ tả các thuộc tính của GroupBox

</div>
(127)<div class='page_container' data-page=127>

Name Đặt tên cho GroupBox
Text Chuỗi hiển thị

Font Thiết lập kiểu chữ, kích thước chữ, ..
ForeColor Thiết lập màu chữ hiển thị

BackColor Thiết lập màu nền của GroupBox
Visible

Mang giá trị True hoặc False.
- Nếu là True: Hiển thị GroupBox

- Nếu là False: Không hiển thị GroupBox

AutoSize

Mang giá trị True hoặc False.

- Nếu là True: GroupBox tự động thay đổi kích thước để có
thể hiển thị hết các điều khiển chứa bên trong

- Nếu là False: GroupBox có kích thước như lập trình viên
thiết lập.

AutoSizeMod
e

Quy định cách thức điều khiển thay đổi kích thước.
- GrowAndShrink: GroupBox có thể co và giãn
- GrowOnly: Mặc định, chỉ giãn lớn

Ví dụ:

Hình 12.7. Form định dạng chuỗi dữ liệu

Yêu cầu: Khi người dùng nhập chuỗi văn bản trong TextBox thì Label “Chuỗi
định dạng” sẽ hiển thị chuỗi văn bản vừa nhập. Khi nhấp chuột chọn các Radio
trong GroupBox “Màu” và GroupBox “Kiểu hiển thị” thì chuỗi định dạng sẽ
thay đổi định dạng tương ứng với lựa chọn của người dùng.

</div>
(128)<div class='page_container' data-page=128>

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Form 1”.
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển

Bước 3: Thực hiện lập trình cho các Button
Sự kiện Click cho nút btnThoat

Sự kiện TextChanged của txtNhapChuoi:

Sự kiện CheckedChanged của radXanh:

Tương tự cho các RadioButton khác.
Sự kiện CheckedChanged của radInDam:

Sự kiện CheckedChanged của radInNghieng:

</div>
(129)<div class='page_container' data-page=129></div>
(130)<div class='page_container' data-page=130>

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Viết chương trình tạo form đăng nhập có giao diện

Hình 12.8. Form đăng nhập hệ thống
Yêu cầu:

Người dùng nhập tên tài khoản và mật khẩu trên TextBox txtTen và txtMatkhau.
- Nếu CheckBox chkHienThi khơng được chọn thì ở TextBox txtMatkhau sẽ
hiện dấu * với mỗi ký tự người dùng gõ.

- Nếu CheckBox chkHienThi được chọn thì TextBox txtMatkhau sẽ hiển thị
đúng

các ký tự người dùng đã gõ.

Sau khi nhập xong tên đăng nhập và mật khẩu. Người dùng nhấn Button “Đăng
nhập”:

- Nếu tên tài đăng nhập là “admin” và mật khẩu là “123456” thì xuất hiện
MessageBox với nội dung: “Đăng nhập thành công”.

- Nếu tên tài khoản và mật khẩu khơng phải là “admin” và “123456” thì xuất
hiện MessageBox với nội dung: “Không đăng nhập thành công”.

</div>
(131)<div class='page_container' data-page=131>

2. Thiết kế giao diện và cài đặt chương trình như sau

Hình 12.9. Form tốn cơ bản 2 số
u cầu:

- Nhập vào 2 số, kiểm tra dữ liệu phải nhập số vào 2 Textbox

- Khi chọn 1 lựa chọn ứng với từng lựa chọn Label hiển thị tương ứng là
“Tổng/Hiệu/Tích/Thương”.

</div>
(132)<div class='page_container' data-page=132>

BÀI 13: SỬ DỤNG COMBOBOX, LISTBOX

Mã bài: 19.13
Giới thiệu:

ComboBox và ListBox là hai điều khiển có nhiều điểm tương đồng, đều
sử dụng để chứa dữ liệu cho phép người dùng lựa chọn. Ứng với từng trường
hợp cụ thể người dùng có thể sử dụng các điều khiển phù hợp.

Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng ComboBox cho đồ án
- Trình bày và vận dụng ListBox cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

13.1. ComboBox

Mỗi lần chỉ có thể chọn một giá trị, có thể nhập mới dữ liệu vào. Điều khiển
ComboBox được đặt trong nhóm Common Controls của cửa số Toolbox

Hình 13.1. Hiển thị điều khiển ComboBox
Bảng 13.1. Bảng mơ tả thuộc tính của ComboBox

Thuộc tính Mơ tả

Text Trả về nội dung dòng dữ liệu đang hiển thị trên

ComboBox

DropdownStyle Quy định dạng của ComboBox, nhận một trong các giá
trị:

</div>
(133)<div class='page_container' data-page=133>

- Simple: hiển thị theo dạng ListBox + TextBox có thể
chọn dữ liệu từ ListBox hoặc nhập mới vào TextBox.
- DropDownList: chỉ cho phép chọn dữ liệu trong
ComboBox

DropDownHeight Thiết lập chiều cao tối đa khi sổ xuống của ComboBox

DropDownWidth Thiết lập độ rộng của mục chọn trong ComboBox

FormatString

Chuỗi định dạng. Tất cả các mục chọn trong

ComboBox sẽ

được định dạng theo chuỗi này. Việc định dạng này chỉ
thực hiện khi thuộc tính FormattingEnabled được thiết
lập

là True

FormatingEnable

Mang hai giá trị True và False. Nếu là True thì cho phép
các mục chọn trong ComboBox có thể định dạng lại.
Nếu

là False thì không thể định dạng.

Items Trả về các mục chứa trong ComboBox

DataSource

Chọn tập dữ liệu điền vào ComboBox. Tập dữ liệu có
thể

là mảng chuỗi, ArrayList, ..

SelectedIndex Lấy chỉ số mục được chọn, chỉ số mục chọn đầu tiên là

SelectedItem Trả về mục được chọn

SelectedText Lấy chuỗi hiển thị của mục chọn

SelectedValue

Trả về giá trị của mục chọn nếu ComboBox có liên kết
dữ

liệu. Nếu không liên kết dữ liệu hoặc thuộc tính

ValueMember khơng được thiết lập thì thì giá trị thuộc
tính

SelectedValue là giá trị chuỗi của thuộc tính
SelectedItem

ValueMember

Thuộc tính này chỉ định dữ liệu thành viên sẽ cung cấp
giá

</div>
(134)<div class='page_container' data-page=134>

Ví dụ: Xây dựng chương trình với giao diện như sau gồm ComboBox chứa danh
sách 4 màu (vàng, xanh, đỏ, đen) và một Label hiển thị dịng chữ “Hồng Sa,
Trường Sa là của Việt Nam”. Yêu cầu khi chọn màu trong ComboBox thì màu
của dòng chữ trên Label sẽ thay đổi tương ứng

Hình 13.2. Form đổi màu chữ của Label
Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Form 1”.
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển

</div>
(135)<div class='page_container' data-page=135>

Sự kiện Click của nút lệnh btnDoiMau:

13.2. ListBox

Tại mỗi thời điểm có thể chọn một hoặc nhiều dịng dữ liệu, không cho
nhập mới. Điều khiển ListBox được đặt trong nhóm Common Controls của cửa
số Toolbox

Hình 13.3. Hiển thị điều khiển ListBox
Bảng 13.2. Bảng mô tả các thuộc tính của ListBox

Thuộc tính Mơ tả

SelectionMode

Cho phép chọn một hoặc nhiều dòng dữ liệu trên ListBox,

bao gồm:

One: chỉ chọn một giá trị.

MultiSimple: cho phép chọn nhiều, chọn bằng cách click

vào mục chọn, bỏ chọn bằng cách click vào mục đã chọn.

MultiExtended: chọn nhiều bằng cách nhấn kết hợp với

Shift hoặc Ctrl

</div>
(136)<div class='page_container' data-page=136>

MultiExtended. Thuộc tínhSelectedItemschứa các dịng dữ
liệu được chọn.

SelectedIndices

Được sử dụng khi SelectionModelà MultiSimple hoặc
MultiExtended. Thuộc tínhSelectedItemschứa các chỉ số
của các dòng dữ liệu được chọn.

FormatString

Chuỗi định dạng. Tất cả các mục chọn trong ListBox sẽ
được định dạng theo chuỗi này. Việc định dạng này chỉ
thực hiện khi thuộc tính FormattingEnabled được thiết lập
là True

FormatingEnabl
e

Mang hai giá trị True và False. Nếu là True thì cho phép
các mục chọn trong ListBox có thể định dạng lại. Nếu là
False thì khơng thể định dạng.

Items Trả về các mục chứa trong ListBox

DataSource Chọn tập dữ liệu điền vào ListBox. Tập dữ liệu
có thể là mảng chuỗi, ArrayList, ..

SelectedIndex Lấy chỉ số mục được chọn, chỉ số mục chọn đầu
tiên là 0

SelectedItem Trả về mục được chọn

SelectedValue

Trả về giá trị của mục chọn nếu ListBox có liên
kết dữ liệu. Nếu không liên kết dữ liệu hoặc
thuộc tính ValueMember khơng được thiết lập
thì thì giá trị thuộc tính SelectedValue là giá trị

chuỗi của thuộc tính SelectedItem

</div>
(137)<div class='page_container' data-page=137>

Hình 13.4. Form hiển thị danh sách sinh viên được chọn
Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Form 1”.
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển

Bước 3: Thực hiện lập trình cho các Button
Sự kiện Click cho nút btnThoat

Sự kiện Click của nút lệnh btnHienThi:

Câu hỏi ôn tập và bài tập

</div>
(138)<div class='page_container' data-page=138>

Hình 13.5. Form Danh sách thực đơn, Thực đơn hằng ngày
ListBox1: Hiển thị danh sách tất cả các món ăn

- Button “>”: chuyển một món được chọn từ ListBox1 qua ListBox2
- Button “>>”: chuyển tất cả các món từ ListBox1 qua ListBox2
- Button “<”: xóa món ăn được chọn trong ListBox2

- Button “<<”: xóa tất cả món ăn trong ListBox2

- Button “In thực đơn” sẽ hiển thị hộp thoại MessageBox với nội dung là các
món ăn đã chọn hiển thị trong ListBox2

- Button “Thốt” : đóng chương trình

</div>
(139)<div class='page_container' data-page=139>

Hình 13.6. Xử lý danh sách xử lý danh sách số

- Kiểm tra dữ liệu chỉ được nhập số. Gợi ý sử dụng sự kiện txt1_KeyPress()…
- Sau khi nhập số nhấn “Enter” hoặc nút “Cập nhật” số được thêm vào ListBox.
- Nút “Tổng các phần tử chẵn” thực hiện việc tính tổng các số chẵn trong danh
sách.

Gợi ý

- Nút “Đếm các số chẵn” thực hiện việc đếm các số chẵn trong danh sách.
- Chọn các số chẵn.

</div>
(140)<div class='page_container' data-page=140>

Hình 13.7. Cài đặt nhiều lựa chọn cho Listbox

- Nút “Chọn các số chẵn” thực hiện chọn các số chẳn trong danh sách.
Gợi ý: Sử dụng thuộc tính

- Nút “Thay bằng bình phương” thực hiện việc thay tồn bộ danh sách bằng bình
phương.

Gợi ý:

- Nút “Xóa các số lẻ” thực hiện xóa các số lẻ có trong danh sách
Gợi ý:

</div>
(141)<div class='page_container' data-page=141>

Gợi ý:

- Làm tương tự với nút “Xóa cuối danh sách”

- Nút “Xóa phần tử được chọn”. Lựa chọn các phần tử bất kỳ trong danh sách và
thực hiện xóa tất cả phần tử đã chọn đó. Gợi ý từ nút “Xóa các số lẻ”.

</div>
(142)<div class='page_container' data-page=142>

BÀI 14: SỬ DỤNG DATETIMEPICKER, MONTHCALENDAR

Mã bài: 19.14
Giới thiệu:

Để tạo ra các kiểu dữ liệu ngày, tháng, năm trong giao diện Windows
Form, Visual Studio hỗ trợ 2 điều khiển là DateTimePicker và MonthCanlender.
Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng DateTimePicker cho đồ án
- Trình bày và vận dụng MonthCalendar cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm
Nội dung chính:

14.1. DateTimePicker

Điều khiển DateTimePicker cho phép người dùng chọn ngày tháng như một lịch

biểu nhưng biểu diễn ở dạng ComboBox , khi người

dùng nhấp chuột vào ComboBox sẽ sổ xuống lịch biểu. Các đối tượng ngày
tháng biểu diễn trong DateTimePicker thực chất là các đối tượng thuộc lớp
DateTime. Điều khiển DateTimePicker được đặt trong nhóm Common Controls
của cửa sổ Toolbox

</div>
(143)<div class='page_container' data-page=143>

Bảng 14.1. Bảng mô tả các thuộc tính của DateTimePicker

Thuộc tính Mơ tả

Format Định dạng kiểu hiển thị của ngày tháng.
Lưu ý: Thường sử dụng giá trị kiểu Short

Value Trả về giá trị hiện thời của điều khiển DateTimePicker
Value.Date Trả về ngày tháng năm

Value.Day Trả về ngày của tháng
Value.Month Trả về tháng

Value.Year Trả về năm

Value.DateOfWeek Trả về ngày của tuần (0 là chủ nhật, 1 là thứ 2, 2 là thứ 3,
… 6 là thứ 7)

Value.DateOfYear Trả về ngày thứ bao nhiêu của năm
CustomFormat

Cho phép tạo ra một định dạng khác về ngày tháng.
Lưu ý: Định dạng ngày tháng năm như kiểu Việt Nam
phải là dd/MM/yyy. Khi đó thuộc tính format phải thiết
lập là Custom.

MaxDate Thiết lập ngày lớn nhất cho phép người dùng chọn trên
điều khiển DateTimePicker

MinDate Thiết lập ngày nhỏ nhất cho phép người dùng chọn trên
điều khiển DateTimePicker

Text Trả về ngày hiển thị

Bảng 14.2. Bảng mô tả các sự kiện của DateTimePicker

Sự kiện Mô tả

ValueChanged Phát sinh khi người dùng chọn giá trị khác với
giá trị trước đó trên điều khiển DateTimePicker
CloseUp Phát sinh người dùng kết thúc việc chọn ngày

trên điều khiển DateTimePicker
14.2. MonthCalendar

MonthCalendar là điều khiển hiển thị lịch dưới dạng một lịch biểu cho
phép

người dùng chọn ngày tháng. Nhưng khác biệt là MonthCalendar cho phép
người

</div>
(144)<div class='page_container' data-page=144>

Hình 14.2. Hiển thị điều khiển MonthCalendar
Bảng 14.3. Bảng mơ tả các thuộc tính của MonthCalendar

Thuộc tính Mơ tả

MaxDate Thiết lập ngày lớn nhất cho phép người dùng chọn
trên điều khiển MonthCalendar

MinDate Thiết lập ngày nhỏ nhất cho phép người dùng chọn
trên điều khiển MonthCalendar

SelectionRange Trả về một dãy các ngày liên tục được chọn bởi

người dùng

SelectionStart Trả về ngày đầu tiên trong dãy tại thuộc tính
SelectionRange

SelectionEnd Trả về ngày cuối cùng trong dãy tại thuộc tính
SelectionRange

AnnuallyBoldedDate
s

Chứa một mảng các ngày. Trong mỗi năm, các ngày
trong mảng sẽ được bôi đen MonthCalendar

BoldedDates

Chứa mảng các ngày. Các ngày này sẽ được bôi đen
trên điều khiển MonthCalendar tại những năm chỉ
định.

MaxSeclectCount Thiết lập số lượng ngày tối đa mà người dùng có thể
chọn

MonthlyBoldedDates Chứa mảng các ngày. Trong mỗi tháng, các ngày
trong mảng sẽ được bôi đen trên MonthCalendar

</div>
(145)<div class='page_container' data-page=145>

của dãy. Số lượng các ngày được chọn trong dãy phải nhỏ hơn giá trị thiết lập
trong thuộc tính MaxSeclectCount

Bảng 14.4.Bảng mơ tả các sự kiện của MonthCalendar

Sự kiện Mô tả

DateChanged Được phát sinh một ngày mới hoặc một dãy các ngày
mới được chọn

Câu hỏi ôn tập và bài tập

Viết chương trình minh họa việc hiển thị lịch, thiết kế giao diện form như
sau. Yêu cầu: khi nhấp nút hiển thị thì các ngày được chọn sẽ hiển thị trên
MessageBox

</div>
(146)<div class='page_container' data-page=146>

BÀI 15: SỬ DỤNG LISTVIEW, TREEVIEW

Mã bài: 19.15
Giới thiệu:

Điều khiển giúp hiển thị dữ liệu dưới dạng cây thư mục có thể thu hẹp và
mở rộng các đối tượng trong đó được Visual Studio phát triển là ListView và
TreeView.

Mục tiêu:

- Hiểu và vận dụng ListView cho đồ án
- Hiểu và vận dụng TreeView cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

15.1. ListView

ListView là điều khiển cho phép hiển thị danh sách các đối tượng. Mỗi
đối tượng hiển thị trong ListView được gọi là Item. Item là đối tượng được tạo

từ lớp

ListViewItem. Mỗi Item có thuộc tính Text là chuỗi ký tự hiển thị ở cột đầu tiên
trong ListView, mỗi Item có các SubItem hiển thị ở các cột tiếp theo trong
ListView. Điều khiển ListView đặt trong Common Controls của cửa sổ
Toolbox:

</div>
(147)<div class='page_container' data-page=147>

Có thể thêm ListViewItem vào ListView bằng cách chọn thuộc tính Items trong
cửa Properties của ListView như sau:

Hình 15.2. Màn hình các đối tượng được thêm vào trong ListView

Sau khi chọn thuộc tính Items trong cửa sổ Properties, cửa sổ ListViewItem
Collection Editor sẽ hiển như bên dưới. Có thể thêm hoặc xóa
ListViewItem trong ListView bằng cách nhấn nút Add hoặc Remove.

Hình 15.3. Màn hình để thêm các đối tượng con vào trong ListView

</div>
(148)<div class='page_container' data-page=148>

Bảng 15.1. Bảng mơ tả các thuộc tính của ListView

Thuộc tính Mơ tả

View

Thuộc tính View qui định cách hiển thị các Item
trong

ListView. Thuộc tính View có 5 giá trị:

- Detail: Một Icon (Icon lấy từ ImageList) và Text
được

hiển thị ở cột đầu tiên. Tiếp theo là các SubItem
được

hiển thị ở các cột tiếp theo.Tuy nhiên để hiển thị
Item

dạng Detail thì tạo thêm Column Header cho
ListView

Items

Trả về các Item chứa trong ListView. Một số

phương thức

và thuộc tính thường dùng của ListView.Items:
- Count: Đếm số lượng Item trong ListView

- Insert( i, <Item mới> ): Chèn thêm Item < Item
mới> vào vị trí i trong ListView

- Add(<Item mới>): thêm Item <Item mới> vào
cuối ListView

- Remove(<Item cần xóa>): Xóa Item <Item cần

xóa> khỏi ListView

- RemoveAt(i): Xóa Item có chỉ số i khỏi ListView
- Contains(<Item cần tìm>): Trả về True nếu tìm
thấy <Item cần tìm> trong ListView, trả về False

nếu khơng có trong ListView

- IndexOf(<Item cần tìm>): Nếu <Item cần tìm> có
trong ListView thì trả về chỉ số của Item tìm thấy
trong

ListView, nếu khơng tìm thấy sẽ trả về -1

MultiSelect

True/ False: Cho phép hoặc không cho phép chọn

một lúc

nhiều Item trong ListView
FullRowSelect

Khi chọn dòng dữ liệu highlighted cả dịng hay chỉ ơ
được

</div>
(149)<div class='page_container' data-page=149>

GridLines

Nếu thiết lập True sẽ hiển thị các dòng và cột dạng
lưới,

thiết lập False không hiển thị dạng lưới

SelectedItems Trả về tập các Items được chọn trong ListView
LargeImageIcon Gán đối tượng ImageList cho ListView

FocusedItem.Index Trả về chỉ số dòng được chọn trong ListView
SelectedIndices.Coun

t Trả về số lượng Item được chọn trong ListView

SelectedIndices

Trả về danh sách chỉ mục các Item được chọn.
myListView.SeletedIndices[0]: trả về chỉ mục của
Item

đầu tiên được chọn trong danh sach các Item được
chọn

trong ListView

Bảng 15.2. Bảng mô tả các sự kiện của ListView

Sự kiện Mô tả

SelectedIndexChange
d

Sự kiện phát sinh khi có sự thay đổi về chỉ mục
được chọn của Item trên ListView

ItemSelectionChanged Sự kiện phát sinh khi có sự thay đổi lựa chọn một
Item trên ListView

ItemCheck Xảy ra khi trạng thái chọn của Item thay đổi

ColumnClick Sự kiện phát sinh khi một column trong ListView
được click

MouseClick

Sự kiện phát sinh khi nhấp chuột chọn một Item
trong

</div>
(150)<div class='page_container' data-page=150>

Ví dụ: Thiết kế giao diện form như sau:

Hình 15.4. Form Thêm lớp học vào ListView

Yêu cầu: Khi người dùng nhập xong tên lớp và số lượng sinh viên, sau đó nhấn
nút “Thêm” thì trong ListView sẽ chèn một dịng vào cuối với tên lớp và số
lượng vừa nhập.

Thực hiện chương trình

Sự kiện Click của nút btnThem

</div>
(151)<div class='page_container' data-page=151>

15.2. TreeView

TreeView là điều khiển dùng để hiển thị danh sách các đối tượng dưới
dạng phân cấp như hình 15.5.

Hình 15.5. Cấu trúc TreeView

Đối tượng trong TreeView thường được gọi là node và cấu trúc phân cấp
của TreeView được biểu diễn bởi lớp TreeNode. Mỗi một node trong TreeView
có thể chứa các node khác. Node chứa một node khác gọi là node cha
(RootNode) và node được chứa gọi là node con (ChildNode). Việc sử dụng điều
khiển TreeView để hiển thị rất hữu ich, vì trình bày theo dạng phân cấp giúp
việc hiển thị được rõ ràng và có hệ thống hơn. Điều khiển TreeView đặt trong
nhóm Common Controls của cửa sổ Toolbox

</div>
(152)<div class='page_container' data-page=152>

Bảng 15.3. Bảng mơ tả các thuộc tính của TreeView

Thuộc tính Mơ tả

Node Trả về một đối tượng thuộc lớp TreeNode
SelectedNode Trả về node đang được chọn trong TreeView
ShowPlusMinus Hiển thị dấu + và – trước mổi TreeNode

ShowRootLines Hiển thị đường thằng nối giữa các Root Node trong
một TreeView

ImageList

Hiển thị hình trước mỗi node trong TreeView.

Lưu ý: Phải sử dụng thêm điều khiển ImageList, và

gán tên đối tượng của điều khiển ImageList cho thuộc
tính ImageList của TreeView

ImageIndex

Giá trị của thuộc tính ImageIndex là chỉ số của hình
trong điều khiển ImageList. Khi gán chỉ số cho thuộc
tính ImageIndex thì hình hiển thị trước mỗi node sẽ là
hình có chỉ số tương ứng.

Lưu ý: Phải sử dụng thuộc tính ImageList trước
SelectedImageInde

x

Giá trị của thuộc tính SelectImageIndex là chỉ số của
hình trong điều khiển ImageList. Khi người dùng chọn
node nào thì node đó sẽ có hình tương ứng như thuộc
tính

SelectedImageIndex chỉ định

Bảng 15.4. Bảng mô tả các sự kiện của TreeView

Sự kiện Mô tả

AfterCollapse Phát sinh khi thu gọn một TreeNode

AfterExpand Phát sinh khi hiển thị các node trong TreeNode

AfterSelect Phát sinh khi chọn một TreeNode

NodeMouseClic

k Phát sinh khi chọn một node

TreeView là điều khiểu để hiển thị các node, tuy nhiên việc hiển thị này thực
chất là do TreeNode tạo ra. Do đó để làm việc với các node cần sử dụng các
thuộc tính và phương thức của lớp TreeNode

Bảng 15.5. Bảng mơ tả các thuộc tính của TreeNode

Thuộc tính Mơ tả

Nodes Trả về tập các node

Text Đọc/ gán chuỗi ký tự người dùng sẽ nhìn thấy ở mỗi
node

</div>
(153)<div class='page_container' data-page=153>

LastNode Trả về node cuối cùng
NextNode Chuyển đến node tiếp theo
PrevNode Lùi lại node trước đó

Parent Trả về node cha của node hiện tại
Index Trả về chỉ số của node

Bảng 15.6. Bảng mô tả các phương thức của TreeNode

Phương thức Mô tả

Nodes.Add Thêm một node
Nodes.Remove Xóa một node

Nodes.Insert Chèn vào một node (chèn trước, chèn sau một
node)

Nodes.Clear Xóa tất cả các node con và node hiện tại

Ví dụ: Viết chương trình minh họa việc thêm sửa xóa các node trong một
TreeView. Giao diện thiết kế như sau:

Hình 15.7. Form để tạo một TreeView
Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form đặt tiêu đề Form phù hợp
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển

</div>
(154)<div class='page_container' data-page=154>

Sự kiện Click của nút btnThemCon:

Sự kiện Click của nút btnXoaTaCa:

Sự kiện Click của nút btnXoaChon:

Sự kiện Click của nút btnMoRong:

Sự kiện Click của nút btnThuHep:

</div>
(155)<div class='page_container' data-page=155>

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Thiết kế Form có giao diện như mẫu sau:

Hình 15.8. Form sử dụng ListView
Yêu cầu:

Dùng ListView và các hình ảnh phù hợp để thiết kế Form
2. Thiết kế Form có giao diện như mẫu sau:

Hình 15.9. Form sử dụng ListView có CheckBox
Yêu cầu:

</div>
(156)<div class='page_container' data-page=156>

3. Thiết kế Form có giao diện như mẫu sau:

Hình 15.10. Form sử dụng ListView kết hợp TreeView
Yêu cầu:

- Dùng ListView, TreeView và các hình ảnh phù hợp để thiết kế Form
- Phương thức thanh tốn gồm: Trả góp, Khốn gọn và Bảo hiểm.

- Người dùng nhấn chọn xe cần mua trên ListView, hai điều khiển
NumericUpdown là Số lượng: và Thông tin mua hàng: được kích hoạt cho
người dùng nhập số lượng và thơng tin mua hàng.

- Khi đã đặt hàng xong, người dùng nhấn vào button Lưu để lưu lại thông tin
mua hàng. Thông tin mua hàng được hiển thị trên MessageBox.

</div>
(157)<div class='page_container' data-page=157>

BÀI 16: SỬ DỤNG PICTUREBOX, TOOLTIP

Mã bài: 19.16
Giới thiệu:

Việc đưa dữ liệu bằng hình ảnh lên Form được Visual Studio hỗ trợ với
công cụ là PictureBox. Điều khiển ToolTip giúp chúng ta hiển thị mở rộng được
các giải thích, hướng dẫn bên dưới các điều khiển khác.

Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng PictureBox cho đồ án
- Trình bày và vận dụng ToolTip cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm
Nội dung chính:

16.1. PictureBox

Cũng là một Control thường được sử dụng trọng C#, PictureBox dùng để
hiển thị các hình ảnh dưới định dạng Bitmap, GIF, icon, hoặc định dạng JPEG.
Khi lập trình phần mềm cần phải sử dụng tới hình ảnh thì chúng ta khơng thể bỏ
qua Control này.

Hình 16.1. Hiển thị điều khiển PictureBox

Đối với PictureBox Control có thể thiết lập các thuộc tính của ảnh khi
thiết kế Form hoặc khi chạy chương trình. Cũng có thể thay đổi hình ảnh
trong PictureBox khi sử dụng một PictureBox để hiển thị các thông tin khác
nhau. Để tải ảnh lên PictureBox ta thực hiện như sau:

pictureBox1.Image = Image.FromFile("c:\testImage.jpg");

</div>
(158)<div class='page_container' data-page=158>

pictureBox1.SizeMode = PictureBoxSizeMode.StretchImage;

Có tất cả các kiểu hiển thị ảnh trên PictureBox:

Bảng 16.1. Bảng các kiểu hiển thị ảnh trên PictureBox
AutoSize Tự động điều chỉnh kích cỡ ảnh.

CenterImage Căn giữa ảnh.

Normal Đặt góc trái phía trên của ảnh vào vị trí góc trái phía trên của

PictureBox

StretchImag
e

Giãn nở kích thước theo PictureBox

Ví dụ: Cách sử dụng PictureBox trên Winform.

16.2. ToolTip

Điều khiển Tooltip là điều khiển cho phép hiển thị các thơng tin chú thích
khi người dùng đưa chuột qua các điều khiển có thiết lập Tooltip. Điều khiển
Tooltip được đặt trong nhóm Commont Controls của cửa sổ Toolbox

</div>
(159)<div class='page_container' data-page=159>

Bảng 16.2. Bảng mơ tả các thuộc tính của Tooltip

Thuộc tính Mơ tả

Active

Mang giá trị True hoặc False, nếu thiết lập True thì
Tooltip có hiệu lực hiển thị thơng báo, nếu mang giá trị
False thì Tooltip khơng hiển thị được thơng báo.

AutomaticDelay Thiết lập thời gian xuất hiện Tooltip khi vừa đưa chuột
đến điều khiển, thời gian tính bằng mili giây

AutoPopDelay

Thời gian hiển thị Tooltip cho đến khi kết thúc khi
người dùng đã đưa chuột đến điều khiển, thời gian tính
bằng mili giây

IsBalloon Quy định kiểu hiển thị của Tooltip. Nếu thiết lập False
kiểu hiển thị Tooltip:

ReshowDelay Thời gian mà Tooltip tắt từ khi người dùng đưa chuột ra

khỏi điều khiển, thời gian tính bằng mili giây

ShowAlways Ln hiển thị trên màn hìn

ToolTipIcon Biểu tượng xuất hiện bên cạnh chuỗi khai báo trong

thuộc tính TooltipTitle

ToolTipTitle Chuỗi hiện thị bên cạnh biểu tượng TooltipIcon

UseAnimation Thiết lập hiệu ứng ảnh động được biểu diễn khi Tooltip

được hiển thị

UseFading Thiết lập hiệu ứng mờ dần được biểu diễn khi Tooltip

hiển thị

Bảng 16.3. Bảng mô tả các phương thức của Tooltip

Phương thức Mô tả

SetTooltip() Thiết lập chuỗi hiển thị của Tooltip trên điều khiển
GetTooltip() Lấy nội dung chuỗi hiển thị trên Tooltip

Clear() Loại bỏ tất cả TooltipText cho các điều khiển trên form
Ví dụ: Viết chương trình tạo giao diện form đăng nhập và thực hiện yêu cầu
chức

</div>
(160)<div class='page_container' data-page=160>

Hình 16.3. Form màn hình đăng nhập có chưa ToolTip
u cầu:

- Khi rê chuột vào TextBox1: hiển thị dòng ghi chú “Nhập chuỗi ký không dấu,
không khoảng trắng”

- Khi rê chuột vào TextBox2: hiển thị dịng ghi chú “Nhập ít nhất 6 ký tự, nhiều
nhất 10 ký tự”

- Khi nhấn nút “Đăng nhập”: hiển thị MessageBox với nội dung “Bạn đã đăng
nhập thành cơng”

- Khi nhấn nút “Thốt”: thốt khỏi chương trình

Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Giao diện Form 1”.

Bước 2: Đưa vào form các điều khiển sau: 2 Label, 2 Textbox, 2 Button
Bước 3: Thực hiện lập trình cho các Button

Sự kiện Click của nút btnDangNhap:

</div>
(161)<div class='page_container' data-page=161>

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Thiết kế Form có giao diện sau:

</div>
(162)<div class='page_container' data-page=162>

2. Thiết kế Form có giao diện sau:

Hình 16.5. Màn hình hiển thị Tooltip
Yêu cầu:

</div>
(163)<div class='page_container' data-page=163>

BÀI 17: SỬ DỤNG CHECKLISTBOX, NUMERICUPDOWN

Mã bài: 19.17
Giới thiệu:

Việc kiểm tra dữ liệu số khi nhập vào Textbox sẽ được Visual Studio hỗ
trợ bằng điều khiển khác NumericUpDown. Để tạo được một danh sách liên tiếp
các CheckBox trong quá trình hoạt động được dễ dàng hơn.

Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng CheckListBox cho đồ án

- Trình bày và vận dụng NumericUpDown cho đồ án
- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm
Nội dung chính:

17.1. CheckListBox

Điều khiển CheckedListBox cung cấp tất cả khả năng của hộp danh sách
và cũng cho phép hiển thị dấu kiểm bên cạnh các mục trong hộp danh sách.

Hình 17.1. Hiển thị điều khiển của CheckListBox

</div>
(164)<div class='page_container' data-page=164>

public int Add (object item, bool isChecked);

Có thể thêm các mục riêng lẻ vào danh sách bằng phương thức Thêm. Đối tượng
CheckedListBox hỗ trợ ba trạng thái thông qua bảng liệt kê CheckState:
Checked, Indeterminate và Unchecked.

checkedListBox1.Items.Add("Sunday", CheckState.Checked);
checkedListBox1.Items.Add("Monday", CheckState.Unchecked);
checkedListBox1.Items.Add("Tuesday",

CheckState.Indeterminate);

Hình 17.3. Kết quả của việc thêm vào 3 đối tượng vào CheckListBox
Hay cũng có thể thêm bằng các phương thức khác như sau

string[] days = new[] { "Sunday", "Monday", "Tuesday" };
checkedListBox1.Items.AddRange(days);

Thêm từng đối tượng trong danh sách ChekedListBox và gán giá trị mặc định là

Checked:

</div>
(165)<div class='page_container' data-page=165>

17.2. NumericUpDown

Điều khiển NumericUpDown là một cách đơn giản để cho người

sử dụng lựa

chọn một giá trị mà nó rơi giữa một số nhỏ nhất và một số lớn
nhất.

Hình 17.4. Hiển thị điều khiển của NumericUpDown

Điều khiển có thể chỉ chấp nhận những số nguyên, và những giá
trị thập phân sẽ được làm tròn.

Điều khiển NumericUpDown được kiểm sốt bởi bốn thuộc tính

số ngun

Minimum, Maximum, Value, và Increment.

Những thuộc tính Minimum và Maximum xác định giá trị nhỏ nhất và giá trị
lớn nhất của điều khiển.

- Thuộc tính Value là giá trị hiện tại của điều khiển.

</div>
(166)<div class='page_container' data-page=166>

Ngoài ra, người sử dụng cũng có thể thay đổi thuộc tính Value bằng cách gõ vào
một giá trị mới trong điều khiển. Nếu giá trị mà người sử dụng nhập vào nằm

giữa các

giá trị Minimum và Maximum, thì cả hai thuộc tính Value và Text sẽ được thay
đổi để giá trị mới được nhập vào. Nếu giá trị mới vượt ra ngoài tập giới hạn, thì
thuộc tính Text nhận giá trị được nhập vào, trong khi thuộc tính Value sẽ nhận
giá trị của thuộc tính Maximum. Để những người sử dụng nhập đúng dữ liệu
vào trong điều khiển, thì ta thiết đặt thuộc tính ReadOnly là true.

Khi một người sử dụng thay đổi giá trị của điều khiển NumericUpDown , một
sự

kiện ValueChanged được thực hiện. Sự kiện ValueChanged chỉ được thực hiện
khi giá trị được thay đổi thông qua mã hay qua những mũi tên lên và xuống. Sự
kiện đó sẽ khơng được thực hiện khi một người sử dụng nhập vào trong điều
khiển. Đoạn code sau trình bày việc sử dụng điều khiển NumericUpDown như
thế nào để xử lý sự kiện ValueChanged.

Ví dụ bên dưới tạo và sử dụng NumericUpDown có vùng giá trị nhỏ nhất là 1
và lớn nhất là 32 .

</div>
(167)<div class='page_container' data-page=167>

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Dental Payment Application”.
Bước 2: Kéo tất cả các điều khiển vào Form

Bước 3: Áp dụng các thuộc tính và điều khiển để thực hiện yêu cầu. Trong đó
chú ý hộp thoại sau để chọn chữ gạch dưới

Hình 17.6. Màn hình để cài đặt Tối đa – Tối thiểu của NumericUpDown
Câu hỏi ôn tập và bài tập

Thiết kế chương trình giống màn hình sau:

Yêu cầu

a. Thiết kế giao diện chương trình đặt đúng tên các đối tượng

b. Khi khách hàng vào chọn 1 trong các loại cafe. Cột “số lượng” mặc định là 1
và màu của ô “Đơn giá” đổi thành màu vàng

</div>
(168)<div class='page_container' data-page=168></div>
(169)<div class='page_container' data-page=169>

BÀI 18: SỬ DỤNG PANEL, SPLITCONTAINER, TABCONTROL

Mã bài: 19.18
Giới thiệu:

Ngồi chức năng gom nhóm các điều khiển khác thành các nhóm chức
năng bằng GroupBox như bài học trước. Visual Studio cịn có các điều khiển
khác như Panel, SplitContainer, TabControl để gom nhóm các điều khiển khác.
Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng Panel cho đồ án

- Trình bày và vận dụng SplitContainer cho đồ án
- Trình bày và vận dụng TabControl cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.
Nội dung chính:

18.1. Panel

Cũng như GroupBox, Panel là một điều khiển dùng để chứa các điều khiển
khác.

Panel có các thuộc tính AutoSize, AutoSizeMode như GroupBox và thuộc tính
đường viền BorderStyle như Label.

Điểm khác biệt của Panel với GroupBox là điều khiển Panel khơng có tiêu đề
mơ

tả (khơng có thuộc tính Text) và có thanh trượt ScrollBar ngang và ScollBar dọc
(có thuộc tính AutoScroll).

Điều khiển Panel đặt trong nhóm Containers của cửa sổ Toolbox

</div>
(170)<div class='page_container' data-page=170>

Bảng 18.1. Bảng mô tả các thuộc tính của Panel

Thuộc tính Mơ tả

AutoScroll

Mang giá trị True hoặc False.

- Nếu là True: Panel tự động xuất hiện thanh trượt khi
kích thước Panel không thể hiển thị hết các điều khiển

chứa bên

trong

- Nếu là False: Panel sẽ không hiển thị thanh trượt

BorderStyle

Kiểu đường viền của Panel khi hiển thị. Có 3 giá trị:
None, FixedSingle và Fixed3D

- None: Không hiển thị đường viền

- FixedSingle:Quanh Panel sẽ hiển thị một đường viền
đơn.

- Fixed3D: Hiển thị đường viền của Panel dạng 3 chiều.
18.2. SplitContainer

Điều khiển SplitContainer giúp phân chia form thành hai phần. Cụ thể
hơn

SplitContainer được cấu tạo bởi hai điều khiển Panel, mỗi Panel trong điều
khiển

</div>
(171)<div class='page_container' data-page=171>

Hình 18.2. Hiển thị điều khiển SplitContainer

Các Panel đều hỗ trợ thanh trượt (ScrollBar) khi thuộc tính AutoScroll được
thiết

lập là True.

Tuy nhiên Panel trong SplitContainer không có thuộc tính BorderStyle để thiết
lập đường viền, vì là điều khiển chứa trong SplitContainer, do đó thuộc tính
BorderStyle được đặt ở điều khiển SplitContainer. Các giá trị của thuộc tính
BorderStyle của SplitContainer cũng gồm 3 giá trị như Panel: None, Fixed3D,
FixedSingle.

Vạch phân cách Splitter có thể phân cách theo chiều dọc hoặc chiều ngang tùy
thuộc vào thuộc tính Orientation. Thuộc tính Orientation mang hai giá trị để
thiết lập SplitContair là: Vertical và Horizontal như sau:

Hình 18.3. Các kiểu hiển thị của điều khiển SplitContainer

Nếu không muốn cho người dùng dịch chuyển vạch phân cách Splitter để thay
đổi kích thước của hai Panel, lập trình viên có thể thiết lập thuộc tính
IsSplitterFixed của SplitContainer là True. Ngồi ra một điểm đặc biệt là có thể
chỉ định khơng cho phép thay đổi kích thước của Panel1 hoặc Panel2 bằng cách
kết hợp thuộc tính FixedPanel và thuộc tính IsSplitterFixed như bảng sau:

Bảng 18.2. Bảng mơ tả thuộc tính IsSplitterFixed và FixedPanel

Thuộc tính Tác dụng

IsSplitterFixed =
False

Thuộc tính FixedPanel khơng có hiệu lực. Người
dùng có thể thay đổi kích thước của Panel1 và cả
Panel2

IsSplitterFixed =
True

Thiết lập thuộc tính FixedPanel:

</div>
(172)<div class='page_container' data-page=172>

vạch phân cách Splitter để thay đổi kích thước của cả

Panel1 và Panel2. Nhưng kích thước cả hai Panel sẽ
thay đổi khi SplitContainer có thuộc tính Dock là
Fill và người dùng thay đổi kích thước form.
- FixedPanel = Panel1: Người dùng khơng thể thay
đổi kích thước Panel1 (Khi thay đổi kích thước form
thì kích thước Panel2 thay đổi, kích thước Panel1 là
khơng đổi).

- FixedPanel = Panel2: Người dùng khơng thể thay
đổi kích thước Panel2 (Khi thay đổi kích thước form

thì kích thước Panel1 thay đổi, kích thước Panel2 là
không đổi).

Một trong hai Panel của SplitContainer có thể ẩn đi bằng cách thiết lập thuộc
tính Panel1Collapsed và Panel2Collapsed là True. Việc ẩn hai Panel chỉ có có
tác

dụng với một Panel. Nghĩa là chỉ có thể thiết lập một trong hai thuộc tính
Panel1Collapsed và Panel2Collapsed là True. Khi Panel1Collapsed là True thì
Panel2Collapsed là False và ngược lại.

Bảng 18.3. Bảng mơ tả các thuộc tính của SplitContainer

Thuộc tính Mơ tả

BorderStyle Thiêt lập đường viên cho SplitContainer. Gồm 3 giá trị:
None, FixedSingle, Fixed3D.

FixedPanel Cố định kích thước của các Panel trong SplitContainer.

Gồm 3 giá trị: None, Panel1, Panel2.

IsSplitterFixed Mang hai giá trị True và False. Nếu là True, cố định vạch
phân cách Splitter

Orientation Xác định vạch phân cách Splitter sẽ phân cách theo chiều
ngang hay dọc. Gồm 2 giá trị: Vertical, Horizontal.

Panel1Collapse

d Mang hai giá trị True hoặc False. Nếu là True sẽ ẩn Panel1
Panel1MinSize Lấy kích thước nhỏ nhất hoặc thiết lập kích thước nhỏ nhất

cho Panel1
Panel2Collapse

d Mang hai giá trị True hoặc False. Nếu là True sẽ ẩn Panel2
Panel2MinSize Lấy kích thước nhỏ nhất hoặc thiết lập kích thước nhỏ nhất

</div>
(173)<div class='page_container' data-page=173>

SplitterDistance

Trả về khoảng cách bằng pixel từ Splitter đến cạnh bên
trái (nếu hai Panel nằm dọc) hay đến cạnh trên (nếu hai
Panel nằm ngang)

SplitterWidth thiết lập độ rộng của vạch phân cách Splitter

Ví dụ: Viết chương trình có giao diện như hình bên dưới. Gồm: 1 điều khiển
SplitContainer với Panel1 chứa 1 điều khiển ListView và Panel2 chứa 1 điều
khiển WebBrowser.

Yêu cầu: Người dùng nhập đường dẫn website vào TextBox và nhấn nút thêm.
Đường dẫn website vừa nhập sẽ được đưa vào ListView. Người dùng có thể
hiển thị bất cứ website nào trên WebBrowser bằng cách nhấp chuột vào đường
dẫn chứa trong ListView.

Hình 18.4. Form dùng các điều khiển và kết hợp Panel để phân bổ, gom nhóm
Thực hiện chương trình:

Bước 1: Tạo Form có thuộc tính Text = “Form 1”.
Bước 2: Đưa vào form các điều khiển

Bước 3: Thực hiện lập trình cho các Button
Sự kiện Click cho nút btnThoat

</div>
(174)<div class='page_container' data-page=174>

Sự kiện Click của nút btnThem:

Sự kiện Click của nút btnCapNhat:

Sự kiện Click của nút btnXoa:

Sự kiện MouseClick của listLinkWebsite:

3. TabControl

TabControl là điều khiển dạng Containers, do đó có thể chứa các diều
khiển

khác. Điểm đặc biệt của TabControl là cho phép thể hiện nhiều page trên một
form duy nhất. Mỗi page có thể chứa nhiều điều khiển khác bên trong. Điều

khiển

</div>
(175)<div class='page_container' data-page=175>

Hình 18.5. Hiển thị điều khiển TabControl
TabPage:

Thuộc tính quan trọng nhất của TabControl là TabPage. Một TabControl có thể
có nhiều TabPage . Người dùng có thể nhấp vào các tab để chuyển đổi
qua lại giữa các TabPage với nhau

Hình 18.7. Hiển thị giao diện của TabControl

</div>
(176)<div class='page_container' data-page=176>

Hình 18.8. Màn hình để thêm được các TabPage

Điều khiển TabPage có nhiều điểm giống với điều khiển Panel. TabPage cũng
hỗ trợ thanh trượt khi cần nếu như thuộc tính AutoScroll được thiết lập là True,
có thuộc tính BorderStyle để thiết lập đường viền quanh TabPage với 3 giá trị:
None, FixedSingle, Fixed3D. Tuy nhiên có điềm khác biệt với Panel là TabPage
hỗ trợ thuộc tính Text, chuỗi mơ tả được thiết lập trong thuộc tính Text sẽ hiển
thị trên tab của TabPage:

Hình 18.9. Màn hình hiển thị các TabPage trên giao diện
Bảng 18.4. Bảng mơ tả các thuộc tính của TabControl

Thuộc tính Mơ tả

Appearance Thuộc tính chỉ định TabPage sẽ hiển thị ở hình dạng nào.
Có 3 giá trị: Normal, Button FlatButtons.

Alignment

Thuộc tính xác định các tab sẽ hiển thị ở trên, dưới, trái hay
phải của TabControl. Gồm các giá trị:

Multiline Mang hai giá trị True hoặc False.

</div>
(177)<div class='page_container' data-page=177>

tab nếu số lượng các tab vượt ngồi phạm vi kích thước của
TabControl.

Nếu là False: Chỉ cho phép tab hiển thị trên một dòng
TabPages Chứa tập các các TabPage có trong TabControl

TabCount Trả về số lượng TabPage mà TabControl có
SelectedTab Trả về điều khiển TabPage được chọn
SelectedIndex Trả về vị trí của TabPage được chọn

Ví dụ: Viết chương trình quản lý nhân sự như hình 18.9 và 18.10. Chương trình
gồm 2 TagPage: TagPage Quản lý nhân viên và TagPage Quản lý giáo viên.

TagPage quản lý nhân viên: Cho phép thêm, sửa và xóa nhân viên. Thơng tinh

nhân viên cần quản lý bao gồm: Họ tên nhân viên, chức vụ của nhân viên, hệ
sốlương và lương cơ bản.

TagPage Quản lý giáo viên: Cho phép thêm sửa xóa giáo viên. Thông tin giáo

viên cần quản lý gồm: Họ tên giáo viên, chức vụ của giáo viên, tiền giảng một
tiết, số tiết dạy và học vị của giáo viên.

</div>
(178)<div class='page_container' data-page=178>

Hình 18.11. Màn hình Tab Quản lý nhân viên
Sự kiện Click của btnCapNhatNV:

</div>
(179)<div class='page_container' data-page=179>

Sự kiện Click của btnXoaNV:

Sự kiện SelectedIndexChanged của listNhanVien:

Câu hỏi ôn tập và bài tập

</div>
(180)<div class='page_container' data-page=180>

Hình 18.12. Form tự động phát sinh các nút
Yêu cầu:

- Khi nhấn F5 chạy chương trình xuất hiện giao diện như yêu cầu.

- Người dùng nhập tổng số Button cần phát sinh trong TextBox txtTongNut;
nhập

</div>
(181)<div class='page_container' data-page=181>

Hình 18.13. Màn hình kết quả khi nhập dữ liệu

Khi người dùng nhấn vào một nút nhấn xuất thông báo “Bạn vừa nhấn nút: _” .
Riêng nút số 10 khi người dùng nhấn sẽ xuất thông báo “Chúc mừng
bạn đã trúng 01 tỉ USD”

</div>
(182)<div class='page_container' data-page=182>

BÀI 19: TẠO KẾT NỐI, ĐÓNG KẾT NỐI CƠ SỞ DỮ LIỆU

Mã bài: 19.19
Giới thiệu:

Việc kết nối được cơ sở dữ liệu trong lập trình rất quan trọng, nó giúp cho
q trình thao tác giữa giao diện lập trình và phần cơ sở dữ liệu được thực hiện
một cách tối ưu hơn.

Mục tiêu:

- Trình bày được cách thức kết nối cơ sở dữ liệu

- Sử dụng các kiểu dữ liệu để mở kết nối và đóng kết nối cơ sở dữ liệu.
- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm

Nội dung chính:

19.1. Các kiểu dữ liệu kết nối

ADO.NET là gì ? Là mơ hình cho phép người lập trình thao tác với nhiều loại
cơ sở dữ liệu theo cùng một cách CSDL có thể là SQL Server, MS Access,
Oracle, …

ADO.NET là gì ?

 Là mơ hình cho phép người lập trình thao tác với nhiều loại cơ sở dữ liệu
theo cùng một cách

 CSDL có thể là SQL Server, MS Access, Oracle, …

 Ứng với mỗi loại CSDL sẽ là các .NET Framework Data Provider thích
hợp

</div>
(183)<div class='page_container' data-page=183>

Hình 19.1. Các mơ hình kết nối cơ sở dữ liệu
.NET Framework Data Provider for Microsoft SQL Server

 Tối ưu khi kết nối với SQL Server (từ phiên bản 7.0)
 Kết nối trực tiếp không thông qua ODBC hoặc OLE DB

 Các lớp cung cấp thuộc System.Data.SqlClient

.NET Framework Data Provider for OLE DB
 Sử dụng native OLE DB

 SQLOLEDB provider
 MSDAORA provider

 Microsoft.Jet.OLEDB.4.0 provider

 Các lớp cung cấp thuộc System.Data.OleDb
.NET Framework Data Provider for ODBC

 Sử dụng native ODBC Driver Manager
 SQL Server driver

 Microsoft ODBC for Oracle driver
 Microsoft Access driver

 Các lớp cung cấp thuộc System.Data.Odbc
.NET Framework Data Provider for Oracle

</div>
(184)<div class='page_container' data-page=184>

 SQL Server driver

 Microsoft ODBC for Oracle driver
 Microsoft Access driver

 Các lớp cung cấp thuộc System.Data.OracleClient
Các lớp Data Provider

 IDbConnection Interface

o Dùng để tạo một kết nối (connection) đến CSDL Được cài đặt cho

các lớp của các Data Provider

o Ví dụ: với Data Provider for SQL Server thì sử dụng lớp

SqlConnection
 IDbCommand Interface

o Dùng để thực hiện câu lệnh, có thể truyền tham số, có thể nhận kết

quả trả về Được cài đặt cho các lớp của các Data Provider

o Ví dụ: với Data Provider for SQL Server thì sử dụng lớp

SqlCommand
 IDataReader Interface

o Dùng để đọc dữ liệu theo cách forward-only và read-only

 IDataAdapter Interface

o Dùng để đọc dữ liệu từ CSDL và lưu trong DataSet

o DataSet là một CSDL thu nhỏ được đặt trong bộ nhớ của máy client
o Người dùng có thể thao tác trên DataSet và ghi lại các thay đổi trở

lại CSDL

o Dữ liệu đọc và lưu trong DataSet cũng có thể là dữ liệu XML

Quy trình kết nối đến CSDL

 Tạo đối tượng Connection và xác định chuỗi kết nối (Connection String)
 Tạo đối tượng Command và xác định câu lệnh SQL

 Mở đối tượng Connection (Open)

 Thực hiện câu lệnh SQL và xử lý kết quả (Execute)
 Đóng đối tượng Connection (Close)

</div>
(185)<div class='page_container' data-page=185>

Thông tin chuỗi kết nối
 Tên Server
 Tên Database

 Kiểu đăng nhập (Windows hoặc SQL Server)
 Tên user

 Mật khẩu

19.2. Tạo kết nối dữ liệu

</div>
(186)<div class='page_container' data-page=186>

Hình 19.3. Lựa chọn kết nối cơ sở dữ liệu

</div>
(187)<div class='page_container' data-page=187></div>
(188)<div class='page_container' data-page=188>

Hình 19.6. Kiểm tra kết nối

</div>
(189)<div class='page_container' data-page=189>

Hình 19.8. Màn hình lựa chọn các đối tượng trong cơ sở dữ liệu

</div>
(190)<div class='page_container' data-page=190>

Kết nối bằng lệnh

19.3. Đóng kết nối cơ sở dữ liệu

- Thuộc tính của SqlConnection để đóng kết nối đến CSDL là .Open().

- Việc đóng kết nối đến CSDL giúp giải phóng các kết nối đến CSDL đang làm
việc

- Giảm tải việc tranh chấp dữ liệu khi truy cập dữ liệu

</div>
(191)<div class='page_container' data-page=191>

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Thực hiện tạo cơ sở dữ liệu QLBANHANG gồm các bảng sau:

KHACHHANG (MAKH, HOTEN, DCHI, SODT, NGSINH, DOANHSO, 
NGDK)

NHANVIEN (MANV,HOTEN, NGVL, SODT)
SANPHAM (MASP,TENSP, DVT, NUOCSX, GIA)
HOADON (SOHD, NGHD, MAKH, MANV

Tạo kết nối đến CSDL trên

2. Thực hiện tạo cơ sở dữ liệu QLNHANVIEN gồm các bảng sau:

SINHVIEN(MASV, HOTENSV, NU, NGAYSINH, NOISINH,TINH,MALOP)
LOP(MALOP,TENLOP, MAKHOA)

KHOA(MAKHOA,TENKHOA)

MONHOC(MAMH,TENMH,DONVIHT)

GIANGVIEN(MAGV,HOTENGV,HOCVI,CHUYENNGANH,MAKHOA) 
KETQUA(MASV, MAMH, LANTHI, DIEMTHI)

</div>
(192)<div class='page_container' data-page=192>

BÀI 20: TRUY XUẤT CƠ SỞ DỮ LIỆU BẰNG DATASET

Mã bài: 19.20
Giới thiệu:

Lập trình cơ sở dữ liệu là một phần rất quan trọng trong lập trình ứng
dụng, nó là trung gian kết nối giữa người sử dụng với cơ sở dữ liệu.

Với cơng nghệ ADO.NET chúng ta có một chuẩn thống nhất để lập trình thao
tác với các nguồn cơ sở dữ liệu khác nhau như Access, MySQL, SQL Server,
Oracle… cũng như lập trình ứng dụng với dạng WinForm và WebForm.

Tìm hiểu các đối tượng quan trọng trong ADO.NET để lập trình với CSDL như:
Connection, Command, DataReader, DataAdapter, DataSet để kết nối đến hệ
quản trị CSDL SQL Server.

Mục tiêu:

- Trình bày cơng dụng của Control Dataset

- Sử dụng các control Dataset để truy xuất cơ sở dữ liệu.
- Vận dụng control Dataset cho đồ án

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm.

Nội dung chính:

20.1. Định nghĩa Dataset.

DataSet là một đối tượng có thể chứa nhiều DataTable cùng với mối liên
hệ giữa chúng (relationship) và kể các ràng buộc (constraint) được lưu hoàn toàn
trong bộ nhớ để làm việc offline. Qua bài viết này, có thể hiểu cấu trúc của
DataSet, DataTable cũng như nạp dữ liệu, tạo Relation, Constraint và thao tác
dữ liệu trên các đối tượng dữ liệu này.

Cấu trúc của DataSet và DataTable

Để làm việc với DataSet và DataTable cần thêm (Import) thư viện hàm
sau:

Namespace: System.Data

</div>
(193)<div class='page_container' data-page=193>

Hình 20.1. Mơ tả đối tượng DataSet

Các property của DataSet và DataTable dùng để lưu trữ các collection
Bảng 20.1. Bảng mô tả DataSet

Kiểu Tên Mô tả

DataTableCollection Tables Lấy dữ liệu của bảng được chứa trong đối
tượng System.Data.DataSet

DataRelationCollectio

n Relations

Lấy dữ liệu của quan hệ liên kết với bảng
và cho phép định hướng từ bảng cha đến
bảng con.

Bảng 20.2. Bảng mô tả DataTable:

Type Name Description

DataColumn Columns Lấy dữ liệu của cột trên bảng.
DataRow Rows Lấy dữ liệu của cột trên bảng.

20.2. Thao tác truy xuất dữ liệu với Dataset.

Để truy xuất được dữ liệu của DataSet cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Kết nối đến CSDL

</div>
(194)<div class='page_container' data-page=194>

Bước 3: Dùng thuộc tính .Fill để đưa dữ liệu từ SqlDataAdapter vào trong
DataTable hoặc thông qua DataSet.

Bước 4: Từ đó thao tác và truy xuất cơ sở dữ liệu
Code thực hiện:

Thực hiện bước 1 bằng các đoạn Code sau:

Các bước 2, 3, 4 bằng các đoạn code bên dưới và đưa vào sự kiện _Load của
form để lấy dữ liệu lên DataSet

Câu hỏi ôn tập và bài tập

1. Thực hiện tạo CSDL trên phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server bằng
giao diện lệnh CSDL QLTHUVIEN sau:

</div>
(195)<div class='page_container' data-page=195>

use QLTHUVIEN
go

/*=============DANH MUC HỆ ĐÀO TẠO ==============*/
Create table HEDAOTAO

(

MAHE char(5)primary key,
TENHE nvarchar(100) not null,
)

/*==============DANH MUC SINHVIEN ============*/
Create table SINHVIEN

(

MASV char(10) primary key,
TENSV nvarchar(200)not null,
NGAYSINH date,

GIOITINH nvarchar(5),

MAHE CHAR (5) references HEDAOTAO (MAHE)
)

/*==============NHAP DU LIEU LOAIPHONG=============*/
INSERT INTO HEDAOTAO(MAHE,TENHE)

values('CD',N'Cao đẳng')

INSERT INTO HEDAOTAO(MAHE,TENHE)
values('TC',N'Trung cấp')

INSERT INTO HEDAOTAO(MAHE,TENHE)
values('SC',N'Sơ cấp')

/*==============NHAP DU LIEU PHONG=============*/

INSERT INTO SINHVIEN(MASV,TENSV,NGAYSINH,GIOITINH,MAHE)
values('SV01',N'Nguyễn Văn An', '01/02/2004', 'Nam', 'CD')

</div>
(196)<div class='page_container' data-page=196>

INSERT INTO SINHVIEN(MASV,TENSV,NGAYSINH,GIOITINH,MAHE)
values('SV03',N'Lương Xuân Trường', '11/02/2002', 'Nam', 'TC')

INSERT INTO SINHVIEN(MASV,TENSV,NGAYSINH,GIOITINH,MAHE)
values('SV04',N'Nguyễn Thị Ngọc Anh', '09/08/2002', N'Nữ', 'CD')

INSERT INTO SINHVIEN(MASV,TENSV,NGAYSINH,GIOITINH,MAHE)
values('SV05',N'Trịnh Thị Mến', '09/13/2004', N'Nữ', 'TC')

INSERT INTO SINHVIEN(MASV,TENSV,NGAYSINH,GIOITINH,MAHE)
values('SV06',N'Trương Tiến Đạt', '02/04/2004', 'Nam', 'TC')

</div>
(197)<div class='page_container' data-page=197>

BÀI 21: HIỂN THỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU BẰNG DATAGRIDVIEW

Mã bài: 19.21

Giới thiệu:

Điều khiển giúp hiển thị dữ liệu dưới dạng lưới (bảng) và được sử dụng
để hiển các bảng dữ liệu từ cơ sở dữ liệu.

Mục tiêu:

- Trình bày cơng dụng của control DataGridView

- Sử dụng các control DataGridView để truy xuất và hiển thị cơ sở dữ liệu
- Vận dụng control DataGridView cho đồ án.

- Rèn luyện tính cẩn thận, tự giác, sáng tạo, làm việc nhóm
Nội dung chính:

21.1. Ý nghĩa DataGridView.

Là control được tổ chức dưới dạng bảng với các cột dọc (column) và hàng
ngang (row), trên đầu mỗi cột có tên cột. DataGridView hữu ích trong trường
hợp xuất dữ liệu có cấu trúc mảng 2 chiều, bảng dữ liệu, lưu trữ thống kê,
database…

Hình 21.1. Hiển thị điều khiển DataGridView
Xử lý cột (Column) trong DataGridView

</div>
(198)<div class='page_container' data-page=198>

thể thêm cột và thiết lập tùy chỉnh cho các cột đó. Thêm cột tại Add Column và
chỉnh sửa cột tại Edit Column. Các checkbox bên dưới thiết lập cho phép (hoặc
không) thêm, bớt, chỉnh sửa, xóa dữ liệu trên DataGridView trong q trình

chạy ứng dụng.

Nhìn vào bảng Edit Column bên dưới ta thấy trình quản lý các column, tại đây ta
có thể thay đổi tên, text hiển thị đầu dòng và một số tùy chỉnh layout tại nhóm
chức năng Layout.

Xử lý cột trong Code.

Bên dưới là cách thêm cột cho DataGridView. Trong ví dụ ta cần thêm 3 cột nên
lần lượt tạo 3 đối tượng DataGridViewTextBoxColumn và thứ tự thiết lập thuộc
tính cho mỗi cột và cuối cùng thông qua phương thức AddRange để Add các cột
vào DataGridView. Trong ví dụ trên ta thấy cịn có 1 cột nhỏ bên trái
DataGridView, để ẩn cột này ta thiết lập giá trị False cho thuộc
tính RowHeaderVisible.

Thêm dữ liệu cho DataGridView

Thơng qua phương thức Rows.Add() ta có thể dễ dàng thêm dữ liệu cho
DataGridView. Ta thấy DataGridView có 3 cột nên đối số của phương thức
Rows.Add() cần có 3 chuỗi, nếu ít hơn thì những vị trí sau sẽ bị chừa trống.
Truy xuất dữ liệu trong DataGridView

DataGridView tổ chức dữ liệu giống như 1 mảng 2 chiều thông thường, ta có thể
thiết lập và truy xuất dữ liệu dễ dàng thông qua chỉ số hàng và cột. Bên dưới ta
tiến hành lấy dữ liệu trong DataGridView thông qua các chỉ số hàng, cột đưa
vào ở các TextBox. Lưu ý: dữ liệu trong các Cell (ô) lưu trữ dưới kiểu string.
Việc gán dữ liệu vào bảng cũng tiến hành tương tự.

Event Cell Click

</div>
(199)<div class='page_container' data-page=199></div>
(200)<div class='page_container' data-page=200>

21.2. Các thiết lập thuộc tính.

Bảng 21.1. Bảng mơ tả thuộc tính của DataGridView

Thuộc tính Mơ tả

AutoSizeColumnsMode Các kiểu lựa chọn với Cột (Đặt các chế độ
khác nhau)

AutoSizeRowsMode Các kiểu lựa chọn với Hàng (Đặt các chế độ
khác nhau)

BackGroundColor Chọn mầu nền cho DataGridView

BorderStyle Đặt kiểu đường viền ngoài bao quanh cho
DataGridView

CellBorderStyle Đặt đường viền cho các ô
ColumnHeadersBorderStyle Đặt đường viền cho tiêu đề cột
ColumnHeadersHeight Đặt chiều cao cho tiêu đề cột

ColumnHeadersVisible Nhận một trong hai giá trị True hay False
- True: Cho phép hiển thị tiêu đề các cột
- False: Không cho phép hiển thị tiêu để các

cột

Columns Làm việc với cột (Đặt tiêu đề cho Headers,
lựa chọn kiểu cột (Checkbox, Button,
Image…). → Trong DataGridView một cột

có thể là: Cột các Button, Cột các
Checkbox…

DataMember Chọn cơ sở dữ liệu để hiển thị nên
DataGridView

DataSource Chọn nguồn dữ liệu cho DataGridView (hai
thuộc tính DataSource và DataMember hay đi
với nhau)

GridColor Chọn màu cho lưới (các hàng, các cột được
ngăn cách nhau bởi lưới)

MultiSelect Cho phép/Không cho phép chọn nhiều dòng?
ReadOnly Nhận một trong hai giá trị True hay False

- True: Cho phép thay đổi giá trị các các
phần tử (các ô hay các Cell).

- False: không cho phép thay đổi giá trị các
phần tử.

RowHeadersBorderStyle Chọn kiểu viền cho các Hàng (Rows).
RowHeaderVisible Nhận một trong hai giá trị True hay False

- True: Cho phép hiển thị Headers của
hàng(Cột đầu tiên ở mép ngoài bên trái)
- False: Ngược lại

</div>

<a href=' /><a href=' /> BÁO CÁO: CHƯƠNG TRÌNH THI TRẮC NGHIỆM TIẾNG ANH MÔN: LẬP TRÌNH WINDOWS NÂNG CAO

BÁO CÁO MÔN LẬP TRÌNH WINDOWS NÂNG CAO: CHƯƠNG TRÌNH THI TRẮC NGHIỆM TIẾNG ANH

Báo cáo công nghệ phần mềm: LapReport Lập Trình Windows Nâng Cao

Lập trình Windows nâng cao

Hướng dẫn thực hành lập trình Windows nâng cao

Hướng dẫn thực hành lập trình Windows nâng cao phần cơ sở dữ liệu

lập trình windows form

bài giảng lập trình windows form - nguyễn văn phong

Xây dựng bộ đề kiểm tra đánh giá thực hành môn kỹ thuật lập trình tại trường cao đẳng công nghệ thông tin thành phố hồ chí minh

Hướng dẫn thực hành lập trình windows nâng cao phần CSDL

Lập trình Windows Form (Cao đẳng CNTT) - Nguồn: BCTECH

<b>GIÁO TRÌNH</b>

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về