Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 3: Mô hình các dữ liệu quan hệ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.12 MB, 20 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI VIỆT NAM

KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

BÀI GIẢNG HỌC PHẦN

CƠ SỞ DỮ LIỆU VÀ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU

Gi ng viênả : ThS. Nguy n Vễ ương Th nhị

B m ô nộ : H t h n g t h ơ n g t inệ ố

H i Phịng, 2016ả

Chương 3

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Th ô n g t in v g i n g v iê n

ề

ả

Họ và tên Nguyễn Vương Thịnh

Đơn vị công tác Bộ môn Hệ thống thông tin – Khoa Công nghệ thông tin
Học vị Thạc sỹ

Chuyên ngành Hệ thống thông tin

Cơ sở đào tạo Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc Gia Hà Nội
Năm tốt nghiệp 2012

Điện thoại 0983283791

Email

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Th ô n g t in v h c p h n

ề ọ

ầ

Tên học phần Cơ sở dữ liệu và quản trị cơ sở dữ liệu

Tên tiếng Anh Database and Database Management

Mã học phần 17425

Số tín chỉ 04 tín chỉ (LT: 45 tiết, TH: 30 tiết)
Bộ môn phụ trách Hệ thống thông tin

PHƯƠNG PHÁP H C T P, NGHIÊN Ọ Ậ

C UỨv Ng h e g i n g , t h o lu n , t ra o đ i v i g i n g v iê n ả ả ậ ổ ớ ả

t rê n l p .ớ

v T n g h iê n c u t à i li u v à là m b à i t p n h à .ự ứ ệ ậ ở

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ

v S V p h i t h a m d ít n h t ả ự ấ 7 5 % t h i g ia n .ờ

v Có 0 2 b à i ki m t ra ể v i tế g i a h c p h n (X2 = (L1 + ữ ọ ầ

L2 )/2 ), 0 1 b à i ki m t ra ể t h c h à n hự (X3 ). Đi m q u á t rìn h ể

X = (X2 + X3 )/2 .

v Th i k t t h ú c h c p h n b n g h ìn h t h c ế ọ ầ ằ ứ t r c n g h i m ắ ệ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tài li u tham kh o

ệ

ả

1. Elmasri, Navathe, Somayajulu, Gupta, Fundamentals of Database

Systems (the 4th Edition), Pearson Education Inc, 2004.

2. Nguyễn Tuệ, Giáo trình Nh p mơn H C s d li uậ ệ ơ ở ữ ệ , Nhà xuất bản

Giáo dục Việt Nam, 2007.

3. Nguyễn Kim Anh, Ng u y ê n lý c a c á c h C s d li uủ ệ ơ ở ữ ệ , Nhà

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

MƠ HÌNH DỮ LIỆU QUAN HỆ

3.1. MỐT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN

3.2. CÁC PHÉP TOÁN ĐẠI SỐ QUAN HỆ

3.3. BIỂU DIỄN TRUY VẤN BẰNG ĐẠI SỐ QUAN HỆ

3.4. ÁNH XẠ TỪ MÔ HÌNH THỰC THỂ LIÊN KẾT

SANG MƠ HÌNH DỮ LIỆU QUAN HỆ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7></div>
(8)<div class='page_container' data-page=8></div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

3.1. M T S KHÁI NI M C B N

Ộ

Ố

Ệ

Ơ Ả

3.1.1. LƯỢC ĐỒ QUAN HỆ (RELATION SCHEMA)

Lược đồ quan hệ R, ký hiệu là R(A1,A2,...,An) được tạo thành từ một 
tên quan hệ R và một tập các thuộc tính {A1,A2,...,An}.

Ví dụ:

q Học Sinh(Mã HS, Tên HS, Xếp Loại).

q Học Phần(Mã HP, Tên HP, Số TC, Loại HP).

Tương ứng với mỗi thuộc tính Ai trong tập thuộc tính có một tập hợp 
các giá trị mà thuộc tính Ai có thể nhận. Người ta gọi đó là miền giá trị 
(domain) của Ai và ký hiệu là dom(Ai)

q dom(Xếp Loại) = {Xuất Sắc, Giỏi, Khá, Trung Bình, Yếu, Kém}
q dom(Loại HP) = {1, 2, 3}

Tên quan hệ

(Re la t io n 
Na m e )

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

3.1.2. QUAN HỆ (RELATION)

q Quan hệ r trên lược đồ quan hệ R(A1,A2,...,An) còn được ký hiệu là

r(R) là tập hợp các bộ t có dạng t = <v1,v2,...,vn> trong đó vi là một 
phần tử nào đó thuộc dom(Ai):

q Quan h r trên lệ ược đ quan h R(A1,A2,...,An) có th đồ ệ ể ược xem là t p ậ

c o n c a t íc h Đ Cá c n m i n g iá t r d o m (A1 ), d o m (A2 ),..., ủ ề ề ị

d o m (An ):

Chú ý: Mi n g iá t r c a q u a n h r(R) ký h i u là d o m (r(R)) đề ị ủ ệ ệ ược
đ nh nghĩaị

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

A

1 A

2 a

1 a

2 b

2 A

1 A

2 a

1 b

2 A

1 A

2

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

3.1.3. QUAN HỆ KHẢ HỢP

q Quan hệ r và quan hệ s được gọi là khả hợp nếu chúng được xác

định trên cùng miền giá trị:
Cụ thể:

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

B

1 B

2 a

1 a

2 b

2 A

1 A

2

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

3.2. CÁC PHÉP TOÁN Đ I S QUAN H

Ạ

Ố

Ệ

3.2.1. PHÉP HỢP (UNION)

Kết quả phép hợp của 2 quan hệ khả hợp r và s là tập tất cả các bộ t 
hoặc thuộc r hoặc thuộc s hoặc thuộc đồng thời cả r và s:

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a3 b3 c3

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a4 b4 c4

a5 b5 c5

A B C

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

3.2.2. PHÉP GIAO (INTERSECTION)

Kết quả phép giao giữa 2 quan hệ khả hợp r và s là tập tất cả các bộ

thuộc đồng thời cả r và s:

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a3 b3 c3

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a4 b4 c4

a5 b5 c5

A B C

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

3.2.3. PHÉP TRỪ (MINUS)

Kết quả phép trừ giữa 2 quan hệ khả hợp r và s là tập tất cả các bộ 
thuộc r nhưng không thuộc s:

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a3 b3 c3

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a4 b4 c4

a5 b5 c5

A B C

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

3.2.4. PHÉP TÍCH ĐỀ CÁC

Kết quả của phép tích Đề Các giữa 2 quan hệ r và s bất kỳ là tập tất cả 
các bộ t được tạo thành từ việc kết nối một bộ ti bất kỳ thuộc r với một 
bộ tj bất kỳ thuộc s:

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

D E

d1 e1

d2 e2

d3 e3

A B C D E

a1 b1 c1 d1 e1

a1 b1 c1 d2 e2

a1 b1 c1 d3 e3

a2 b2 c2 d1 e1

a2 b2 c2 d2 e2

a2 b2 c2 d3 e3

K t n i 02 b :ế ố ộ

H ệ

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

3.2.5. PHÉP CHIẾU (PROJECT)

Phép chiếu của quan hệ r xác định trên tập thuộc tính X là tập các bộ 
của r với giá trị được xác định trên tập thuộc tính X:

Phép chiếu trên một quan hệ giúp loại bỏ đi các giá trị tương ứng với 
một số thuộc tính của quan hệ.

A B C D

a

1 b

1 c1 d

1 a

2 b

2 c2 d

2 a

3 b

3 c3 d

3 A B D

a

1 b

1 d

1 a

2 b

2 d

2 a

3 b

3 d

3 A B C D

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

3.2.6. PHÉP CHỌN (SELECTION)

Cho quan hệ r và biểu thức logic F xác định trên các thuộc tính của r.
Phép chọn trên quan hệ r với biểu thức chọn F là tập tất cả các bộ của 
r thỏa mãn F:

Phép chọn giúp lọc ra các bộ của quan hệ thỏa mãn điều kiện nhất 
định.

ID Type Quantity

1 A 10

2 C 15

3 B 20

4 B 15

5 C 5

6 A 4

D Type Quantity

1 A 10

6 A 4

ID Type Quantit
y

2 C 15

3 B 20

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 3: Mô hình các dữ liệu quan hệ

<i><b>CƠ SỞ DỮ LIỆU VÀ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU</b></i>

Th ô n g t in v g i n g v iê n

<b>ề</b>

<b>ả</b>

Th ô n g t in v h c p h n

<b>ề ọ</b>

<b>ầ</b>

Tài li u tham kh o

<b>ệ</b>

<b>ả</b>

<b>MƠ HÌNH DỮ LIỆU QUAN HỆ </b>

<b>3.1. MỐT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN</b>

<b>3.2. CÁC PHÉP TOÁN ĐẠI SỐ QUAN HỆ</b>

<b>3.3. BIỂU DIỄN TRUY VẤN BẰNG ĐẠI SỐ QUAN HỆ</b>

<b>3.4. ÁNH XẠ TỪ MÔ HÌNH THỰC THỂ LIÊN KẾT </b>

<b>SANG MƠ HÌNH DỮ LIỆU QUAN HỆ </b>

3.1. M T S KHÁI NI M C B N

<b>Ộ</b>

<b>Ố</b>

<b>Ệ</b>

<b>Ơ Ả</b>

A

1

A

2

a

1

a

2

b

2

A

1

A

2

a

1

b

2

A

1

A

2

B

1

B

2

a

1

a

2

b

2

A

1

A

2

3.2. CÁC PHÉP TOÁN Đ I S QUAN H

<b>Ạ</b>

<b>Ố</b>

<b>Ệ</b>

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a3 b3 c3

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a4 b4 c4

a5 b5 c5

A B C

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a3 b3 c3

A B C

a1 b1 c1

a2 b2 c2

a4 b4 c4