Bài 5. Trung Quốc thời phong kiến

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (556.47 KB, 21 trang )

- Xuất phát từ SGK hiện hành theo chuẩn kiến thức kĩ năng.

- Phương pháp dạy học: phát triển năng lực sáng tạo, năng lực phát hiện và giải quyết
vấn đề.

- Kỹ thuật tổ chức hoạt động: làm việc cá nhân, làm việc nhóm, phiếu học tập, khai
thác kênh hình.

- Kỹ thuật đánh giá: theo định hướng năng lực HS.

-Hoạt động sinh hoạt chun mơn định kì nhóm Lịch Sử.

Bài 5-Trung Quốc thời phong kiến nằm trong chương chương III-Lịch Sử 10, được
phân dạy trong 2 tiết, theo thứ tự các triều đại. Nhóm Lịch Sử quyết định xây dựng
thành chủ đề để học sinh tiếp cận theo hướng quá trình hình thành, sự phát triển kinh
tế, chính trị, xã hội, đối ngoại, văn hóa.

<b>Nội dung 1: Những nét chính về q trình hình thành và phát triển chế độ</b>
<b>phong kiến Trung Quốc.</b>

- Năm 221 TCN, nhà Tần có tiềm lực kinh tế, quân sự mạnh đã thống nhất được
Trung Quốc, Tần Thủy Hồng lên ngơi vua, chế độ phong kiến hình thành.

- Nhà Tần tồn tại được 15 năm, rồi bị cuộc khởi nghĩa nông dân do Trần Thắng, Ngô
Quảng lãnh đạo làm cho suy sụp. Lưu Bang-một địa chủ phong kiến lên ngôi, lập ra
nhà Hán (206 TCN-220), chế độ phong kiến Trung Quốc tiếp tục được xác lập.

+ Địa chủ: quan lại có nhiều ruộng đất, trở thành địa chủ. Có cả những nơng dân giàu
có trở thành địa chủ.

+ Nơng dân bị phân hóa : một số người giàu trở thành giai cấp bóc lột(địa chủ), những
nơng dân giữ được ruộng đất gọi là nông dân tự canh; những người khơng có ruộng
đất phải nhận ruộng của địa chủ để cày cấy và nộp tô ruộng đất gọi là nông dân lĩnh
canh. Nông dân đều phải nộp thuế, đi lao dịch cho nhà nước.

-Quan hệ bóc lột địa tơ của địa chủ với nông dân lĩnh canh thay cho quan hệ cũ và xã
hội phong kiến được hình thành.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

-Nhà Đường bị lật đổ, Trung Quốc rơi vài thời kì Ngũ đại- Thập quốc nhưng Triệu.
Đến cuối thế kỉ XIII Khuông Dẫn lại tiêu diệt được các thế lực phong kiến khác, lập
ra nhà Tống vào năm 960. Sau đó, miền Bắc Tống lại bị nước Kim đánh chiếm cả hai
nước Kim và Nam Tống lần lượt bị Mông Cổ tiêu diệt.

-Năm 1271, vua Mông Cổ là Khu-bi-lai( Hốt Tất Liệt) lên ngôi hoàng đế, thiết lập
triều Nguyên ở Trung Quốc( 1271-1368). Dưới sự thống trị của nhà Nguyên, nhân
dân Trung Quốc liên tiếp đứng lên đấu tranh. Năm 1368, khởi nghĩa nông dân lật đổ
nhà Nguyên. Chu Nguyên Chương lên ngơi hồng đế ở Nam Kinh, lập ra nhà
Minh(1368-1644).

- Năm 1368, Chu Nguyên Chương lãnh đạo khởi nghĩa công dân thắng lợi, lên ngôi
vua lập ra nà Minh ( 1368-1644).

-Năm 1644, khởi nghĩa của Lý Tự Thành đã lật đổ triều Minh, nhưng lại bị người
Mãn xâm chiếm, lập ra nhà Thanh ( 1644-1911)

<b>Nội dung 2: Tình hình chính trị</b>

a. Đối nội

-Tần Thủy Hoàng là vị vua khởi đầu việc xây dựng bộ máy chính quyền phong kiến
tập quyền. Vua Tần xưng là Hồng đế, tự coi mình là đấng tối cao, có quyền hành
tuyệt đối, quyết dịnh mọi vần đề của đất nước. Dưới vua có hệ thống quan văn, quan
võ. Thừa tướng đứng đầu quan văn, Thái úy đưng đầu quan võ. Đây là hai chức quan
cao nhất của triều đình để giúp Hồng đế trị nước; ngồi ra cịn có các quan coi giữ tài
chính, lương thực...

-Hồng đế cịn có một lực lượng quân sự lớn để duy trì trật tự xã hội, trấn áp các cuộc
nổi dậy trong nước, tiến hành chiến tranh xâm lược với bên ngoài.

- Hoàng đế chia đất nước thành các quận, huyện; đặt các chức quan Thái thú (ở quận)
và Huyện lệnh (ở huyện). Các quan lại phải hoàn toàn tuân theo mệnh lệnh Hoàng đế
và luật pháp của Nhà nước.

- Nhà Tần tồn tại được 15 năm, rồi bị cuộc khởi nghĩa nông do Trần Thắng, Ngô
Quảng lên lãnh đạo làm cho suy sụp. Lưu Bang, một địa chủ phong kiến lên ngôi, lập
ra nhà Hán( 206 TCN-220).

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

*Các cuộc chiến tranh liên miên hao người tốn của là, cho mâu thuẫn giai cấp ngày

càng gay gắt. Nông dân khắp nơi vùng dậy khởi nghĩa, các thế lực cát cứ cũng tranh
giành lẫn nhau, nhà Hán lung lay rồi sụp đổ. Trung Quốc lại bước vào thời kì loạn lạc
kéo dài.

-Sau mấy thế kỉ rối ren, Lý Uyên dẹp tan được phe đối lập, đàn áp khởi nghĩa nơng
dân, lên ngơi hồng đế, lập ra nhà Đường( 618-907).

-Đến thời Đường, chế độ phong kiến Trung quốc đã đạt đến đỉnh cao. Nhà Đường
tiếp tục củng cố chính quyền Trung ương, làm cho bộ máy cai trị phong kiến dược
hoàn chỉnh. Các hoàng đế nhà Đường cử người thân tín cai quan các địa phương, đặc
biệt giao cho cơng thần hoặc người thân tộc giữ chức Tiết độ sứ, trấn ải các miền biên
cương. Đồng thời, nhà Đường mở các khoa thi đề tuyển chọn ( không chỉ trong giới
quý tộc mà cả con em địa chủ) những người đỗ đạt ra làm quan. Như thế, chế độ
phong kiến đã tạo điều kiện cho quý tộc, địa chủ dược tham gia vào bộ máy cai trị từ
trung ương đến địa phương. Chính quyền phong kiến thời Đường được tăng cường
nhằm nâng cao quyền lực tuyệt đối của Hoàng đế.

-Cuối thời Đường, mâu thuẫn xã hội trở nên sâu sắc, nông dân sống trong cảnh cùng
cực do tô thuế quá nặng nề, sưu dịch liên miên. Nạn đói thường xun diễn ra. Nơng
dân lại nổi dậy chống chính quyền, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa do Hoàng Sào lãnh
đạo nổ ra vào năm 874. Nhà Đường bị lật đổ, Trung Quốc rơi vài thời kì Ngũ
đại-Thập quốc nhưng Triệu Khuông Dẫn lại tiêu diệt được các thế lực phong kiến khác,
lập ra nhà Tống vào năm 960. Sau đó, miền Bắc Tống lại bị nước Kim đánh chiếm.
Đến cuối thế kỉ XIII cả hai nước Kim và Nam Tống lần lượt bị Mông Cổ tiêu diệt.
Năm 1271, vua Mông Cổ là Khu-bi-lai( Hốt Tất Liệt) lên ngôi hoàng đế, thiết lập
triều Nguyên ở Trung Quốc( 1271-1368). Dưới sự thống trị của nhà Nguyên, nhân
dân Trung Quốc liên tiếp đứng lên đấu tranh. Năm 1368, khởi nghĩa nông dân lật đổ
nhà Nguyên. Chu Nguyên Chương lên ngơi hồng đế ở Nam Kinh, lập ra nhà
Minh(1368-1644).

Minh Thái Tổ rất quan tâm đến việc xây dựng chế độ quân chủ chuyên chế tập quyền
nhằm chấn dứt tình trang hỗn chiến và mưu phản. Năm 1380, ông quyết định bỏ các
chức thừa tướng, thái úy và thay vào đó là các thượng thư phụ trách các bộ. Nhà Minh
đã lập ra 6 bộ(Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Cơng), hồn chỉnh bộ máy quan lại.

Các quan ở tỉnh chịu sự chỉ đạo của các Bộ ở triều đình. Hồng đế tập trung mọi
quyền hành trong tay, trực tiếp nắm quân đội. Hoàng đế còn tăng cường phong tước
và ban cấp đất đai cho con cháu hồng tộc, cơng thần thân tín để làm chỗ dựa cho
triều đình. Cuối triều Minh, nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân nổ ra. Tiêu biểu là
cuộc nổi dậy của Lý Tự Thành làm cho triều Minh sụp đổ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

phải theo phong tục của người Mãn từ y phục đến đầu tóc. Mặc dù các hoàng đế
Thanh dùng các biện pháp vỗ về, mua chuộc giai cấp địa chủ, giảm nhẹ tô, tthuế do
nông dân, khuyến khích khẩn hoang, nhưng khơng thể làm cho mâu thuẫn dân tộc dịu
đi. Các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra ở khắp nơi đã làm cho chính quyền nhà Thanh
suy yếu dần. Lợi dụng cơ hội trên, tư bản phương Tây đua nhau nhịm ngó, xâm lược
Trung Quốc.

Từ đất gốc của Trung Hoa ở vùng trung lưu sông Hoàng , nhà Tần và nhà Hán đã lần
lượt đoạt lấy vùng thượng lưu sơng Hồng ( Cam Túc), thơn tính vùng Trường Giang
cho đến lưu vực sơng Châu, lấn dần phía đơng Thiên Sơn, xâm lược Triều Tiên và đất
đai của người Việt Cổ.

Các Hồng đế nhà Đường tiếp tục chính sách xâm lược mở rộng lãnh thổ. Nhà
Đường đem quân lấn chiếm vùng Nội Mông, chinh phục Tây Vực, xâm lược bán đảo
Triều Tiên, củng cố chế độ đô hộ ở An Nam( lãnh thổ Việt Nam hồi đó), ép Tây Tạng
phải thần phục. Nhờ vậy, Trung Quốc dưới thời Đường trở thành một đế quốc phong
kiến phát triển nhất..

Tiếp tục chính sách bành trướng của các triều đại trước, nhà Minh, nhà Thanh đem

quân sang xâm lược Đại Việt nhưng cuối cùng thất bại. Mặt khác, chính sách “ bế
quan tỏa cảng” của nhà Thanh không những không hạn chế được việc thương nhân
châu Âu đưa nhiều hàng lậu vào Trung Quốc mà còn gây nên nhiều cuộc xung đột
kịch liệt, dẫn đến sự sụp đổ của chế độ phong kiến Trung Quốc

<b>Nội dung 3: Sự phát triển kinh tế </b>

a. Thời Đường:

Kinh tế thời Đường phát triển tương đối toàn diện. Cùng với các biện pháp giảm tô
thuế, bớt sưu dịch, nhà Đường lấy đất công và ruộng đất bỏ hoang chia cho nông dân
gọi là chế độ quân điền. Khi nhận ruộng, nông dân phải thực hiện nghĩa vụ đối với
nhà nước theo chế độ tô, dung, điệu. Người ta cũng áp dụng những kĩ thuật canh tác
mới vào sản xuất như chọn giống, xác định thời vụ. Nhờ vậy, sản lượng tăng nhiều
hơn trước. Thủ công nghiệp và thương nghiệp bước vào giai đoạn thịnh đạt. Xưởng
thủ công (gọi là tác phường) luyện sắt, đóng thuyền có hàng chục người làm việc.
-Vào thời Đường, từ các tuyến đường giao thơng đã được hình thành trong các thế kỉ
trước, hai “con đường tơ lụa” trên đất liền và trên biển cũng được thiết lập, mở rộng.

<i>b. Thời Minh – Thanh:</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Một số nghề đã có những xưởng thủ cơng tương đối lớn. Ở Giang Tây có những
trung tâm làm đồ gốm lớn như Cảnh Đức có tới 3000 lị sứ. Có những chủ xưởng dệt
nắm trong tay hàng vạn lạng bạc tiền vốn, hàng chục khung cửi và hàng chục thợ.
Những người thợ này làm thuê để lấy tiền công. Bấy giờ, cac nhà buôn lớn cũng xuất
hiện. Họ có nhiều vốn và nguyên liệu, đem giao cho các hộ thủ công làm để thu thành
phẩm. Các thương nhân bao mua, đem hàng đi trao đổi khắp trong và ngoài nước.
Hoạt động của họ thâm nhập và tận lĩnh vực nông nghiệp như mùa xuân họ xuất vốn
cho nông dân trồng mía, mùa đơng thu lại bằng đường.

Các thành thị ở thời Minh mọc lên nhiều và rất phồn thịnh. Bắc Kinh, Nam Kinh
khơng chỉ là trung tâm chính trị mà còn là trung tâm kinh tế lớn.

Cuối thời Minh, việc bao chiếm và tập trung ruộng đất vào tay giai cấp quý tộc, địa
chủ diễn ra nghiêm trọng. Các vương cơng có nhiều “hồng trang”, ruộng đất mênh
mơng. Địa chủ ở địa phương có tới hàng nghìn mẫu ruộng. Ngược lại, nơng dân đói
nghèo vì ít ruộng, sưu dịch và tơ thuế nặng nề. Nhiều người phải cầm ruộng, bán vợ
đợ con, hoặc bỏ quê hương đi tha phương cầu thực.

<b>Nội dung 5: Văn hóa </b>
<i><b>a.Tư tưởng, tơn giáo</b></i>

- Nho giáo giữ vai trị quan trọng. Người đầu tiên khởi xướng Nho học là Khổng Tử.
Thời Hán Vũ Đế, Nho giáo trở thành công cụ sắc bén phục vụ cho nhà nước phong
kiến tập quyền, trở thành cơ sở lý luận và tư tưởng của chế độ phong kiến Trung
Quốc.

-Các quan niệm về quan hệ giữa vua – tôi , cha- con, chồng – vợ là giường mối , kỷ
cương cua đạo đức phong kiến. Nho giáo, mặc dù sau này có ít nhiều thay đổi qua các
thời đại, nhưng vẫn là công cụ tinh thần để bảo vệ chế độ phong kiến. Nho giáo một
mặt đề xướng con người phải tu thân, rèn luyện đạo đức với quốc gia là tôn quân
( trung thành với nhà vua); đối với gia đình con phải giữ chữ hiếu và phục tùng cha.
Nhưng về sau, cùng với sự suy đồi của giai cấp địa chủ phong kiến, Nho giáo càng tỏ
ra bảo thủ, lỗi thời và kìm hãm sự phát triển của xã hội.

- Phật giáo ở Trung Quốc cũng thịnh hành, nhất là vào thời Đường. Các nhà sư như
Huyền Trang, Nghĩa Tĩnh đã tìm đường sang Ấn Độ để tìm hiểu giáo lí đạo Phật.
Ngược lại, nhiều nhà sư của các nước Ấn Độ, Phù Nam cũng đến Trung Quốc truyền
đạo. Kinh Phật được dịch ra chữ Hán ngày càng nhiều. Tuy Bắc Tống mới thành lập,
nhà vua cũng tôn sùng Phật giáo, cho xây chùa, tạc tượng, in kinh và tiếp tục cử các

nhà sư đi tìm hiểu thêm về đạo Phật tại Ấn Độ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

cao về mặt tư liệu và tư tưởng. Đến thời Đường, cơ quan biên soạn lịch sử của Nhà
nước, gọi là sử quán, được thành lập.

- Là một trong những lĩnh vực nổi bật nhất của nền văn hóa Trung Quốc thời Phong
kiến. Thơ Đường phản ánh toàn diện bộ mặt xã hội bấy giờ và đã đạt đến đỉnh cao của
nghệ thuật. Tên tuổi nhiều nhà thơ còn sáng mãi đến ngày nay, tiêu biểu là Lý Bạch,
Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị...

-Tiểu thuyết là một hình thức văn học mới phát triển ở thời Minh- Thanh. Ở Trung
Quốc, tại các thành phố lớn, thường có những người chuyên làm nghề kể chuyện về
sự tích lịch sử. Dựa vào đó, các nhà văn đã viết thành tiểu thuyết. Nhiều tác phẩm tác
phẩm lớn, nổi tiếng đã ra đời trong giai đoạn này như Tam quốc diễn nghĩa của La
Quán Trung, Thủy hủ của Thi Nai Am, Tây du kí của Ngơ Thừa Ân, Hồng lâu mộng
của Tào Tuyết Cần...

<b>d.Khoa học – kĩ thuật.</b>

- Các lĩnh vực toán học, Thiên văn học,Y dược...của Trung Quốc phong kiến cũng đạt
được nhiều thành tựu quan trọng.

- Quyển cửu chương toán thuật thời Hán nêu các phương pháp tính diện tích và khối
lượng khác nhau....Tổ Xương Chi( thời Nam- Bắc triều) đã tìm ra số Pi đến 7 số lẻ.
- Thời Tần – Hán, Trung Quốc phát minh ra nông lịch, chia 1 năm thành 24 tiết để
nơng dân có thể dựa vào đó mà biết thời vụ sản xuất. Trương Hành còn làm được một

dụng cụ để đo động đất gọi là địa động nghi...

- Từ rất sớm, Trung Quốc đã có nhiều thầy thuốc giỏi. Nổi tiếng nhất là Hoa Đà (thời
Hán), người đầu tiên của trung Quốc đã biết dùng phẫu thuật để chữa bệnh. Tác phẩm
Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân là một quyển sách thuốc rất có giá trị.

- Về mặt kĩ thuật, Trung Quốc có 4 phát minh quan trọng: giấy, kĩ thuật in, la bàn,
thuốc súng. Đó là những cống hiến rất lớn của nhân dân Trung Quốc đối với nền văn
minh thế giới.

<b>e.Nghệ thuật kiến trúc</b>

Trung Quốc có nhiều cơng trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc: Vạn lý trường thành,
những cung điện cổ kính, những bức tượng Phật sinh động... cịn được lưu giữ đến
ngày nay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN</b>

Số tiết thực hiện: <i>02 </i>

Hình thức thực hiện: <i>dạy trên lớp 2 tiết </i>

Kế hoạch dạy học <i>theo PPCT</i>
<b>Bước 2. Bảng mô tả của chủ đề</b>

Nội
dung

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng

thấp

Vận dụng cao
Quá

trình
hình
thành
xã hội
phong
kiến

Trình bày những nét
cơ bản về sự

hình thành xã hội cổ
đại ở Trung Quốc
-Nêu được những
nét chính về quá
trình hình thành và
phát triển của chế độ
phong kiến Trung
Quốc

Xác định được các
giai đoạn phát triển
của xã hội phong
kiến Trung Quốc.

Vẽ được sơ

đồ hình thành
xã hội PK
TQ

Lập niên biểu
các triều đại
phong kiến
TQ

Nhận xét về bộ
máy nhà nước
phong kiến TQ
qua các thời kì.

Những
nét
chính
về tìn
hình
chính
trị-
kt-xh

-Trình bày được về
tổ chức bộ máy nhà
nước phong kiến
Trung Quốc qua các
triều đại:Tần-Hán,

Đường,

Minh-Thanh.

- Trình bày được
biểu hiện phát triển
kinh tế Trung Quốc
thời Nhà Đường.
Nêu được Thế nào là
chế độ quân điền?
Tác dụng của chế độ
quân điền.

- Trình bày được
tình hình xã hội

Giải thích được Vì
sao

quan hệ sản xuất tư
bản chủ nghĩa không
phát triển mạnh dưới
thời Thanh?

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

phong kiến Trung
Quốc.
Văn
hóa
Trung
Quốc
PK

Trình bày được
những thành tựu văn
hóa Trung Quốc thời
phong kiến.

Lý giải được mặt
tích cực và hạn chế
của Nho giáo

Phát biểu cảm
nghĩ về các thành
tựu văn hóa của
Trung Quốc thời
phong kiến

Sau khi học xong chuyên đề, học sinh cần:

- Trình bày được sự hình thành xã hội cổ đại ở Trung Quốc ,trình bày được những nét
chính về q trình hình thành chế độ phong kiến Trung Quốc .

-Nêu nét nổi bật về tình hình kinh tế , chính trị , xã hội ở các thời Tần , Hán , Đường ,
Tống , Nguyên , Minh , Thanh.

- Nêu và phân tích được những thành tựu văn hóa Trung quốc thời phong kiến : Nho

giáo , sử học , văn học , kiến trúc ,kĩ thuật ...

- Lập bảng thống kê, so sánh, nhận xét,kĩ năng thuyết trình,khai thác kênh hình

- Trân trọng và có ý thức gìn giữ bảo tồn các di sản văn hóa, khả năng lao động và
sáng tạo của con người.

- Giáo dục truyền thống yêu nước và lòng tự hào dân tộc.

<b>4. Định hướng các năng lực cần hình thành</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Năng lực chuyên biệt: sưu tầm hình ảnh, vẽ sơ đồ, phân tích, nhận xét các sự kiện,
hình ảnh, so sánh, vận dụng kiến thức lịch sử đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn,
biết thể hiện chính kiến trước các giá trị văn hóa, liên hệ về quan hệ ngoại giao Việt
Nam-Trung Quốc ngày nay.

<b>II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH</b>
<b>1.Chuẩn bị của giáo viên</b>

- Sơ đồ phân hóa giai cấp .
- Phiếu học tập.

- Bảng thống kê kiến thức.

- Tranh ảnh nói về những thành tựu văn hóa của Trung Quốc thời phong kiến.
- Các tư liệu liên quan đến các nhân vật lịch sử.

-Phân lớp làm 4 nhóm, mỗi nhóm 1 nội dung từ 1-4.

<b>2. Chuẩn bị của học sinh</b>

Chung: Sưu tầm tranh ảnh, nội dung kiến thức liên quan đến bài học, làm bài trình
chiếu, thuyết trình, đóng vai...

<b>III. THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ</b>
<b>1.Giáo viên giới thiệu:</b>

-GV: Sử dụng lược đồ thế giới, khoanh vùng khu vực Trung Quốc, giới thiệu sơ qua
về Trung Quốc thời hiện đại

H: Vậy thì với đất nước chiếm 1/4 diện tích châu Á và chiếm 1/4 dân số thế giới ấy đã
có lịch sử phát triển như nào. Chúng ta cùng tìm hiểu chuyên đề hôm nay. Trung
Quốc thời phong kiến( lưu ý Trung Quốc thời cổ đại đã học ở bài Các quốc gia cổ đại
phương Đơng)

<i><b>Hoạt động 1:</b></i> Q trình hình thành và phát triển của các triều đại phong kiến Trung
Quốc. Sự phân hóa xã hội.

-Mục tiêu: Học sinh trình bày được tên gọi các triều đại, xây dựng sơ đồ sự phân hóa
xã hội Trung Quốc. Hiểu được thế nào là quan hệ sản xuất phong kiến

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

-GV: Chiếu 1 số hình ảnh về nhà Tần, Hán, Đường....

H: Trong SGK yêu cầu các em học sâu về các triều đại nào? Tại sao? (Câu hỏi tại sao

sẽ để giành đến các phần sau sẽ giải đáp).

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Cho các nhóm cịn lại đánh giá hoạt động của nhóm 1. Động viên, khích lệ.
GV: So sánh với quan hệ sản xuất chiếm hữu nô lệ. Chốt đặc điểm của quan hệ sản
xuất phong kiến. Lưu ý làm rõ hơn về vua phong kiến.

Dẫn dắt : Quan hệ sản xuất phong kiến hình thành, đương nhiên giai cấp địa chủ sẽ
xây dựng thể chế chính trị, bộ máy nhà nước, luật pháp phù hợp để bảo vệ lợi ích của
mình và duy trì nghĩa vụ của nơng dân.

<i><b>Hoạt động 2:</b></i> Tìm hiểu về Tình hình chính trị, chính sách đối ngoại của các triều đại
phong kiến Trung Quốc

-Mục tiêu:

+Học sinh biết vẽ sơ đồ về tổ chức bộ máy nhà nước, tính chất chính trị là quân chủ
chuyên chế.

+Hiểu được điểm xuyên suốt trong chính sách đối ngoại của TQ là xâm lược bành
trướng lãnh thổ.

+Vận dụng liên hệ với tình hình hiện nay.(Tích hợp giáo dục đạo đức)
-Hình thức: Đóng vai, vẽ sơ đồ, kĩ thuật phòng tranh

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12></div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<i><b>Câu 1:Nhận xét về bộ máy nhà nước phong kiến Trung Quốc qua các thời kì.</b></i>

GV nhận xét và chốt ý: Tổ chức bộ máy nhà nước từng bước được hoàn thiện từ trung
ương đến địa phương, quyền lực tuyệt đối nằm trong tay Hồng đế, tính chun chế
ngày càng cao.

GV nhận xét, chốt ý:

-Giống nhau: quyền lực đều nằm tuyệt đối trong tay Hồng đế, tính chuyên chế cao
-Khác nhau:

+Thời Đường: có thêm chức Tiết độ sứ, tuyển dụng quan lại bằng thi cử.

+ Thời Minh: bỏ chức Thái úy, Thừa tướng, vua nắm quân đội. Lập ra 6 bộ (Lại, Hộ,
Lễ, Binh, Hình, Cơng) do các quan Thượng thư phụ trách từng bộ. Các bộ chỉ đạo
trực tiếp các quan ở tỉnh

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14></div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Quan sat lược đồ lãnh thổ Trung Quốc qua các triều đại, em nhận thấy điều gì? Vì sao?

HS: Chính sách bành trướng xâm lược mở rộng lãnh thổ, trong đó liên tục xâm lược nước ta.

<i><b>Ơng cha ta đã có những đối sách đối ngoại vừa kiên quyết bảo vệ chủ quyền đất nước vừa mềm dẻo</b></i>
<i><b>để giữ mối quan hệ hòa hiếu giữa 2 dân tộc.</b></i>

Liên hệ đến ngày nay? Là thanh niên nước Việt Nam mới em cần làm gì? Cho HS phát biểu tự do. Gv
chốt lại "Hiểu biết, tự tôn và khơng ngừng đề cao cảnh giác"

Chiếu hình ảnh Hai Bà Trưng. (Lồng ghép giới)

*Đánh giá nhận xét, khích lệ.

Hoạt động 4: Tìm hiểu về tình hình kinh tế Trung Quốc qua các triều đại.

-Hình thức: thuyết trình ppt(Chủ yếu nhà Đường và Minh Thanh)

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

+Nông nghiệp: Giảm tơ thuế, bớt sưu dịch, thực hiện <i>chính sách qn điền</i>, nông dân thực hiện nghĩa
vụ tô, dung, điệu; áp dụng kĩ thuật canh tác mới vào sản xuất → năng suất tăng.

+Thủ cơng nghiệp: thịnh đạt, có các xưởng thủ cơng (tác phường) luyện sắt, đóng thuyền, dệt lụa, đồ
sứ,…

+Thương nghiệp: hình thành hai “<i>con đường tơ lụa</i>”

→ <i>kinh tế phát triển cao hơn các triều đại trước, </i>chế độ phong kiến đạt đỉnh cao.

*Nhà Minh

- Mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện

+ Thủ công nghiệp: Xuất hiện công trương thủ công quy mô lớn luyện, làm giấy, đồ sứ…quan hệ chủ
-người làm thuê

+ Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa cịn thâm nhập vào lĩnh vực nơng nghiệp

- Thương nghiệp: Phát triển, thành thị mở rộng và phồn thịnh như Bắc Kinh, Nam Kinh

Nhà Thanh :

+Giảm nhẹ thuế khóa, bớt sưu dịch, tăng cường khẩn hoang

+Bế quan tỏa cảng

-Thảo luận : Qua các triều đại em thấy ngành kinh tế nào được chú trọng nhất? Hãy tìm điểm mới và
khác biệt của nhà Minh trong phát triển kinh tế? Vì sao nhà Thanh lại thi hành chính sách bế quan tỏa
cảng? Tại sao nhà Thanh không tiếp tục thúc đẩy kinh tế TBCN phát triển?

-Mục tiêu: HS nhận diện được những thành tựu văn hóa Trung Quốc, ngưỡng mộ tinh thần lao động
sáng tạo của nhân dân Trung Quốc

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

-Thực hiện : HS dùng các thẻ ghi thành tựu, dán vào đúng lĩnh vực, nêu những hiểu biết cơ bản. GV bổ
sung và hồn chỉnh

<i><b>a.Tư tưởng, tơn giáo</b></i>

- Nho giáo giữ vai trò quan trọng. Người đầu tiên khởi xướng Nho học là Khổng Tử.
Là công cụ để bảo vệ trật tự phong kiến

- Phật giáo ở Trung Quốc cũng thịnh hành, nhất là vào thời Đường.

- Bắt đầu từ thời tây Hán đã trở thành lĩnh vực nghiên cứu độc lập, mà người đặt nền
móng là Tư Mã Thiên. Bộ sử kí do ơng soạn thảo là một tác phẩm nổi tiếng, có giá trị
cao về mặt tư liệu và tư tưởng. Đến thời Đường, cơ quan biên soạn lịch sử của Nhà
nước, gọi là sử quán, được thành lập.

- Thơ Đường phản ánh toàn diện bộ mặt xã hội bấy giờ và đã đạt đến đỉnh cao của
nghệ thuật. Tên tuổi nhiều nhà thơ còn sáng mãi đến ngày nay, tiêu biểu là Lý Bạch,

Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị...

<b>d.Khoa học – kĩ thuật.</b>

- Các lĩnh vực toán học, Thiên văn học,Y dược...của Trung Quốc phong kiến cũng đạt
được nhiều thành tựu quan trọng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>e.Nghệ thuật kiến trúc</b>

Trung Quốc có nhiều cơng trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc: Vạn lý trường thành,
những cung điện cổ kính, những bức tượng Phật sinh động... còn được lưu giữ đến
ngày nay.

3. Sơ kết bài học :

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>-Kiểm tra trắc nghiệm </b>

<b>Câu 1.</b> Trung Quốc được thống nhất dưới triều đại nào?
A. Tần B. Hán

C. Sở D. Triệu

<b>Câu 2.</b> Vua Tần xưng là
A. Vương B. Hoàng đế
C. Đại đế D. Thiên tử

<b>Câu 3</b>. Hai chức quan cao nhất giúp vua trị nước dưới thời Tần Hán là:
A. Thừa tướng và Thái úy

B. Tể tướng và Thái úy
C. Tể tướng và Thừa tướng
D. Thái úy và Thái thú

<b>Câu 4.</b> Thành phần nào không phải là kết quả do sự phân hóa của giai cấp nơng dân
dưới thời Tần mà ra?

A. Nơng dân giàu có
B. Nơng nơ

C. Nông dân tự canh
D. Nông dân lĩnh canh

<b>Câu 5.</b> Yếu tố nào tạo nên sự khác biệt giữa nông dân tự canh và nông dân lĩnh canh

dưới thời Tần?

A. Tài sản nói chung B. Ruộng đất
C. Vàng bạc D. Công cụ sở hữu

<b>Câu 6.</b> Điểm nổi bật nhất trong chính sách đối ngoại của chế độ phong kiến Trung
Quốc là gì?

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

B. Chế độ phong kiến Trung Quốc hình thành và bước đầu được củng cố
C. Đây là chế độ quân chủ chuyên chú trung ương tập quyền

D. thực hiện chính sách bành trướng, mở rộng lãnh thổ

<b>Câu 7.</b> Chế độ ruộng đất nổi tiếng dưới thời Đường là
A. Chế độ quân điền

B. Chế độ tỉnh điển
C. Chế độ tô, dung, điệu
D. Chế độ lộc điền

<b>Câu 8.</b> Chế độ tuyển chọn quan lại dưới thời Đường có điểm tiến bộ hơn các triều đại
trước là

A. Tuyển chọn quan lại từ con em của quý tộc

B. Tuyển chọn cả con em địa chủ thông qua khoa cử
C. Bãi bỏ chế độ tiến cử, tất cả đều phải trải qua thi cử
D. Thông qua thi cử tự do cho mọi đối tượng

<b>Câu 9.</b> Người sáng lập ra nhà Minh ở Trung Quốc là

A. Trần Thắng – Ngô Quảng

B. Triệu Khng Dẫn
C. Chu Ngun Chương
D. Hồng Sào

<b>Câu 10.</b> Nhà Thanh ở Trung Quốc là
A. Triều đại ngoại tộc

B. Triều đại phong kiến dân tộc

C. Triều đại đánh dấu sự phát triển đến đỉnh cao

D. Triều đại được thành lập sau phong trào khởi nghĩa nơng dân rộng lớn

<b>4. Dặn dị: </b>Giờ sau chuẩn bị bài 6 Các quốc gia Ấn và văn hóa truyền htoongs Ấn Độ
-Q trình hình thành

-Vai trị của vương triều Gupta(Chính trị, văn hóa)

-Sưu tầm tranh ảnh về Phật giáo và các vị thần Hindu giáo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

</div>