<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Ngô Bảo Châu trong mắt người cha</b>

Hồi đó trường thực nghiệm mà Bảo Châu theo học khơng bắt học sinh học bảng cửu chương. Khi giải
toán học sinh khơng cần tìm ra đáp số, giáo sư Ngô Huy Cẩn, cha của giáo sư Ngô Bảo Châu nhớ lại.

Giáo sư Ngô Huy Cẩn và vợ, tiến sĩ Trần Lưu Vân Hiền. Ảnh:
<i>TT & VH.</i>

<i>- Là một nhà khoa học được đào tạo bài bản về Toán, sau đó là Vật lý cơ học, giáo sư đã định hướng cho</i>
<i>con như thế nào? Cách dạy con học của giáo sư có gì khác lạ khơng?</i>

<b>Giáo sư-tiến sĩ khoa học Ngô Huy Cẩn: Hồi ấy, 3 năm đầu Châu được sinh ra, tơi là binh nhì làm sao về</b>
được. Châu được ni hồn tồn bằng tiền lương của mẹ. Thỉnh thoảng tôi cũng được anh em ưu tiên con
nhỏ nên cho thêm một suất sữa Liên Xô viện trợ gửi về cho con.

Việc học tiểu học ở trường thực nghiệm là rất tốt. Cách dạy của trường thực nghiệm làm cho trẻ con thích
đến trường, nó chủ yếu làm phát huy được suy nghĩ tìm tịi của học sinh hơn là bắt các em phải làm
những việc bắt buộc.

Hồi đó trường thực nghiệm khơng bắt học sinh học bảng cửu chương. Khi giải toán học sinh khơng cần
tìm ra đáp số mà chỉ cần trình bày cách giải thôi, không phải cộng trừ nhân chia cụ thể, việc đó thời đại
ngày nay có máy tính rồi. Như thế nó rút ngắn rất nhiều nội dung bắt cho trẻ học và nó tập trung vào phát
triển tư duy sáng tạo nhiều hơn.

Châu học trường thầy Hồ Ngọc Đại, về nhà mình giao bài tập tốn, mới đầu mình chọn những bài khó,
mỗi chương chỉ giao vài bài thơi. Châu thường tự tìm cách giải, bài khó mình thường vạch ra hướng thơi
chứ không giải cụ thể. Châu làm nhanh quá nên về sau mình bảo con cứ làm tất cả nhưng cả quyển ấy,
Châu chỉ làm vài ngày là xong. Lúc đó Châu thường học trước chương trình. Khi học lớp ba thì Châu làm
tốn lớp bốn, nhưng ngay cả tốn lớp bốn Châu cũng chỉ làm vài ngày là xong.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Giáo sư-tiến sĩ khoa học Ngô Huy Cẩn: Khi Châu học hết lớp năm, bắt đầu học chuyên tốn ở trường </b>

Trưng Vương. Mình đã nhờ đồng nghiệp trẻ ở Viện Cơ học là Phạm Ngọc Hùng kèm Châu. Phạm Ngọc
Hùng vốn học chuyên toán và từng sang học toán ở Minsk. Cậu ấy kèm Châu hai năm rồi bảo: “Có khi
em cũng hết vốn, để em nhờ bạn em bên Viện Toán.”

Người Hùng nhờ cũng chính là anh Lê Tuấn Hoa, lúc ấy cũng mới tốt nghiệp tổng hợp toán ở Nga về.
Sau anh Hoa đến lượt anh Vũ Đình Hịa bây giờ ở viện Công nghệ thông tin, lúc ấy là nghiên cứu sinh
tốn tại Đức về.

Các anh ấy dạy vơ tư. Ngay cả bản thân mình cũng khơng nghĩ phải trả tiền các anh ấy bao nhiêu. Hồi ấy
chưa có cái khái niệm bồi dưỡng, anh em chơi với nhau thì dạy Châu thơi. Mình nghĩ Châu cũng may
mắn được nhiều thầy giỏi tốn truyền thụ. Thời ấy nó khác bây giờ, các thầy thấy học sinh giỏi là thích
lắm, chia nhau bảo rằng: "Tơi vừa tìm được một đứa rất giỏi, tôi chia cho ông dạy môn này, tơi mơn kia".
Chứ thời đấy các anh có cần tiền đâu, mà lúc đó cũng chả có tiền mà đóng.

Trong q trình Châu học, khơng bao giờ mình phải hị hét cả, những năm cuối cấp mình phải nhắc Châu
đi ngủ sớm. Hồi đó mình được phân căn hộ ở Nam Đồng khu tập thể quân đội, nhà khơng có tivi để xem
chương trình thời sự mà Châu và các học sinh giỏi quốc tế vinh dự được Tổng bí thư gặp mặt.

<i>- Giáo sư Ngơ Bảo Châu từng đoạt hai huy chương vàng Olympic Toán Quốc tế. Sau nhiều năm học tập </i>
<i>và nghiên cứu mà chủ yếu ở nước ngoài, giáo sư Châu đã đạt được nhiều giải thưởng cao quý, trong đó </i>
<i>có giải thưởng Clay. Theo giáo sư, nước ta có nhiều người đoạt giải cao Olympic toán quốc tế, tại sao </i>
<i>sau đó họ khơng thể đạt tới đỉnh cao?</i>

<b>Giáo sư-tiến sĩ khoa học Ngơ Huy Cẩn: Châu thường nói rằng thi Olympic là cuộc thi những người học </b>
toán giỏi, cịn sau này họ sẽ phải làm tốn chứ khơng phải học tốn nữa, nên nó khác hẳn.

Khơng phải anh nào học giỏi cũng đạt đỉnh cao đâu, cũng chỉ có một vài người thơi. Tơi cũng biết, những
người đoạt giải thưởng Fields của toán học đến bây giờ Mỹ mới có 12 người, Pháp chín người, Liên Xơ
tám người trong đó có một người Ukraine, Nhật ba người, Trung Quốc có một người nhưng lại là quốc
tịch Mỹ, sống, học tập và nghiên cứu ở Mỹ.

Những người đạt giải thưởng Fields là những nhà toán học kiệt xuất rồi. Nhưng cần biết rằng cũng có rất
nhiều những người giỏi ở nước ta và các nước khác, họ khơng thuộc các tiêu chí của giải thưởng, chứ
khơng phải họ “chìm” đi đâu. Như ở Việt Nam, tất nhiên cũng phải nói là điều kiện của các anh ấy (các
nhà khoa học) cịn khó khăn. Hầu hết các nhà khoa học đều hợp tác với nước ngồi, như các anh ở Viện
Tốn, một năm các anh ra nước ngồi làm việc ít nhất ba, bốn tháng.

<i>- Rất nhiều học sinh giỏi cũng đã được các thầy giỏi đào tạo. Nhưng theo giáo sư, thành công của Ngô </i>
<i>Bảo Châu là do đâu?</i>

<b>Giáo sư-tiến sĩ khoa học Ngô Huy Cẩn: Nhiều nhà khoa học đều có ý kiến là Châu cũng có may mắn là </b>
ra nước ngồi có dịp để mà tiếp xúc giao lưu với các nhà toán học đầu ngành trên thế giới. Khách quan
mà nói, điều kiện để học cách làm tốn, (chứ khơng chỉ là học tốn nhé) nó thuận lợi hơn rất nhiều so với
ở trong nước. Cho nên mình cũng khơng nên nói là những thành tựu này nọ chỉ là do kết quả đào tạo
trong nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>- Xin hỏi giáo sư một câu hơi riêng tư, các nhà khoa học hàng đầu do quá đam mê khoa học mà thường </i>
<i>khó cân bằng cuộc sống. Với giáo sư Ngơ Bảo Châu thì sao?</i>

<b>Giáo sư-tiến sĩ khoa học Ngô Huy Cẩn: Châu lập gia đình năm 1994, năm 22 tuổi khi học xong thạc sĩ </b>
bên Pháp rồi. Thời gian ấy, người Việt bên Pháp rất ít, Châu khơng có nhiều giao lưu, học hành lại căng
thẳng.

Châu về đặt vấn đề bố mẹ cho con lập gia đình vì Châu có người yêu cũng học cùng trường Trưng
Vương. Mình thì nghĩ Châu vẫn trẻ nhưng chính anh Lê Tuấn Hoa bảo: “Anh khơng đồng ý cũng gay go
vì nhiều trường hợp các cậu giỏi tốn nhưng khơng cân bằng được cuộc sống có thể bị tâm thần". Hồi ấy
Châu vừa đủ tuổi theo luật trai 22 tuổi, gái 20 được lập gia đình.

Năm 1995 Châu làm thủ tục để vợ Nguyễn Bảo Thanh sang Pháp, năm đấy cũng sinh con gái đầu lịng.
Thời gian đó tương đối khó khăn vì học bổng hạn chế. Thanh vốn học Ngoại thương ra. Hồi ở Pháp có

một thời gian Thanh đi làm kiểm tốn ở một cơng ty tư nhân.

Đời thường, Châu là người cha rất yêu con và chăm sóc con cái. Ba đứa trẻ xinh xắn ngoan ngỗn cũng
giúp Châu giảm bớt những cái căng thẳng. Châu cũng không phải là người mà tâm hồn nghèo nàn đâu.
Châu thích nhạc cổ điển, thơ Hàn Mạc Tử, thơ Quang Dũng, trước đây Châu cũng có học và biết chơi đàn
violon.

<b>Các giáo sư Mỹ ca ngợi Ngô Bảo Châu</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Giáo sư Ngô Bảo Châu và Huy chương Fields.
Ảnh: AFP.

"Chúng tôi chúc mừng giáo sư Ngô vì ơng quả thực xứng đáng với tấm Huy chương Fields", Robert J.
Zimmer, giáo sư toán và là Chủ tịch Đại học Chicago, phát biểu. "Chúng tôi trông đợi được chào đón ơng
trở thành thành viên mới của khoa tốn, nơi có một chiều dài lịch sử danh giá.

Việc giáo sư Ngô Bảo Châu được trao Huy chương Fields khơng có gì gây ngạc nhiên, Robert Fefferman,
Trưởng phân khoa Khoa học Vật lý và cũng là giáo sư tốn của Đại học Chicago bình luận.

"Ngơ là một nhà tốn học trẻ tuyệt vời", Fefferman nói. "huy chương Fields là sự công nhận xừng đáng
đối với thành tựu đặc biệt của ơng, tiếp nối truyền thống tốn học vĩ đại ở Đại học Chicago".

Giáo sư Ngô Bảo Châu đã làm chủ nhiều lĩnh vực toán để có thể chứng minh được bổ đề cơ bản, Peter
Constantin, chủ tịch khoa Toán và là giáo sư Đại học Chicago phát biểu. "Thành tựu xuất sắc của ông
được xây dựng trên nhiều thập kỷ nghiên cứu của các nhà tốn học lừng danh", Constantin nói thêm. "Nó
sâu sắc và thuần túy tốn học, nhưng có liên quan chặt chẽ đến thế giới khác, trong đó có vật lý cao cấp,
khoa học điện tốn và cơng nghệ mã hóa".

Thơng cáo của Đại học Chicago cịn đưa chi tiết về sơ lược tiểu sử cũng như những thành tựu, giải
thưởng mà Ngô Bảo Châu giành được trong sự nghiệp tốn học của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Giáo sư Ngô Bảo Châu, khi nhận lời công tác tại UChicago, cho biết đây là môi trường tốt để anh tiếp tục
nghiên cứu toán học.

“Cơ hội cộng tác chặt chẽ hơn với các đồng nghiệp tại Đại học Chicago đóng vai trị quan trọng đối với
quyết định tới Chicago của tôi. Mọi người đang giải quyết một số vấn đề cơ bản nhất trong toán học tại
khoa Toán của Đại học Chicago”, Bảo Châu tâm sự.

<b>Tổng thống Pháp ngưỡng mộ Ngô Bảo Châu</b>

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Francois Fillon ca ngợi hai nhà tốn học Ngơ Bảo Châu
và Cedric Villani vừa nhận được giải thưởng Fields danh giá.

<i>AFP dẫn thông báo từ điện Elysee cho biết tổng thống chúc mừng và "bày tỏ lòng biết ơn và ngưỡng mộ </i>
của ông" đối với hai nhà toán học.

Tổng thống cho biết kết quả này khẳng định chất lượng đào tạo hàng đầu về toán học của Pháp giúp năm
nào cũng phát hiện ra những nhân tài mới. Tổng thống hy vọng các trường tốn học của Pháp có đủ
phương tiện cần thiết để phát triển.

Thủ tướng Pháp Francois Fillon cũng gửi lời chúc mừng của ông tới các nhà tốn học. Ơng cũng nhấn
mạnh trình độ vượt bậc của Pháp về toán trên thế giới.

Huy chương Fields, được coi là giải Nobel toán học, được trao sáng nay cho nhà toán học Cedric Villani,
36 tuổi, giám đốc viện Henri Poincare ở Paris và giáo sư Ngô Bảo Châu, 38 tuổi, đang dạy ở trường đại
học Paris-Sud. Hai người khác cùng đoạt giải này là Elon Lindenstrauss (người Israel) và Stanislav
Smirnov (Nga).

Huy chương Fields là giải thưởng được trao cho tối đa bốn nhà tốn học khơng q 40 tuổi tại mỗi kỳ Đại
hội Toán học Quốc tế của Hiệp hội Toán học Quốc tế (IMU). Đại hội này được tổ chức 4 năm một lần.

Nhà toán học Canada John Charles Fields là người sáng lập giải thưởng.

Dấu ấn Ngô Bảo Châu trong giới trẻ mê toán VN

Lê Tự Minh Trung, sinh viên trường ĐH Bách khoa TP.HCM vui mừng xen lẫn tự hào: “Là một người
yêu toán học nên mấy ngày qua tôi rất quan tâm đến thông tin GS Ngơ Bảo Châu có thể nhận được giải
thưởng Fields. Trưa nay, theo dõi tin GS Ngô Bảo Châu đã chính thức nhận giải thưởng được mệnh danh
là giải Nobel tốn học này, tơi đã nhảy cẫng lên vì sung sướng, vì kỳ tích tuyệt vời của anh”.

<b>Bùi Nghiêm Đắc Vinh, sinh viên đang theo học tại trường ĐH Khoa học ứng dụng Vaasa (Phần Lan) xúc</b>
động chia sẻ với Thanh Niên Online: “Việc GS Ngô Bảo Châu đoạt giải thưởng Fields là một điểm sáng
cho nền toán học nước nhà trên bầu trời khoa học thế giới. Tôi hi vọng, đây sẽ là nguồn động lực lớn cho
những người làm khoa học trong nước phấn đấu để có những bước tiến vượt bậc trong các lĩnh vực, giúp
nền khoa học nước nhà ngang tầm với các cường quốc khoa học trên thế giới”.

Toán học nước ta lâu nay đã trưởng thành qua từng cuộc thi quốc tế và việc GS Ngô Bảo Châu nhận giải
thưởng Fields như khẳng định cho sự lớn mạnh khơng ngừng đó. Tuy nhiên, trong nhiều niềm vui, cũng
khơng ít những nỗi trăn trở của nhiều bạn sinh viên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

“Trong quá trình theo học tại trường, tôi đã được học và tiếp xúc với nhiều giáo sư toán học trong nước.
Các thầy là những người rất say mê với công việc nghiên cứu. Tuy nhiên, cuộc sống của các thầy vẫn còn
nhiều vất vả về mặt kinh tế. Thực tế, đến bây giờ, tôi đã gặp khơng ít trường hợp những vị giáo sư phải
đến trường, trung tâm nghiên cứu bằng chiếc xe đạp. Vì thế, với giải thưởng của GS Ngơ Bảo Châu, tôi
kỳ vọng rất nhiều vào tương lai của nền toán học nước nhà và nền toán học sẽ có được tiếng nói trong
lĩnh vực nghiên cứu khoa học ở nước ta”.

<b>Lê Phi Hùng, từng là cử nhân khoa học tài năng của ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội và </b>
đoạt giải nhì Cuộc thi toán quốc tế dành cho sinh viên (IMC) tại Bungari, hiện đang theo học tại trường
ĐH Bách khoa Paris (Pháp) đã rất vui mừng và đồng cảm với GS Ngô Bảo Châu.

Phi Hùng tâm sự: “Ở phổ thông, mơ hình chun Tốn tuy có ý kiến cho rằng còn bất cập hay còn hiện
tượng luyện “gà” nhưng trong nền giáo dục của nước ta, đây vẫn là môi trường đào tạo tốt, tập trung
nhiều học sinh có tư chất. Theo tơi, các nhà tốn học cần giúp đỡ để việc đào tạo này phát triển hơn. Các
đề thi học sinh giỏi cần tránh đi theo lối mịn mà nên đề cao tính sáng tạo; cần có những cuốn sách, những
bài viết trên báo chuyên đề về tốn mang tính chất định hướng. Cịn ở đại học, nước ta có những nhà tốn
học giỏi và các trung tâm đào tạo tốt. Tuy nhiên, thực tế lại thiếu những ưu đãi để hấp dẫn những người
giỏi”.

Nói thêm về sự kiện GS Ngơ Bảo Châu đoạt giải thưởng Fileds, Phi Hùng tự hào: “Khi biết GS Ngô Bảo
Châu đạt được giải thưởng Fields, bản thân tôi rất khâm phục anh. Đây là mơ ước của tất cả những người
học toán và làm toán. Theo tơi, đây là một cơ hội tuyệt vời cho tốn học Việt Nam. Chúng ta có một nhà
Tốn học đầu ngành, uy tín khoa học lớn. Hơn nữa, theo tơi được biết, tuy làm việc tại nước ngồi nhưng
GS vẫn giữ mối quan hệ mật thiết với các trường đại học trong nước. Đây là một ưu thế mà khơng nhiều
nước có được. Sự giúp đỡ và định hướng của GS sẽ là cầu nối giúp các nhà toán học trẻ tiếp cận với nhiều
nền toán học lớn trên thế giới. Với uy tín của mình, GS sẽ dễ dàng mời các GS hàng đầu thế giới về Việt
Nam giảng bài, giới thiệu sinh viên giỏi cho các GS đó hướng dẫn”.

<b>Khơi Ngun</b>

<b>Ấn tượng của thủ khoa từng gặp GS Ngô Bảo Châu</b>
Với cống hiến của mình cho tốn học, hơm nay, GS Ngơ Bảo
Châu bước lên bục nhận Huy chương Fiedls. Nhưng với tài
năng và niềm đam mê tốn học của mình, GS Ngô Bảo

Châu từ lâu trở thành động lực và thần tượng của khơng ít học
sinh, sinh viên chun tốn, trong đó có Nguyễn Mạnh Tiến
(ảnh), thủ khoa của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc
gia TP.HCM) trong kỳ tuyển sinh ĐH-CĐ 2010. Tại kỳ thi này,
Nguyễn Mạnh Tiến đạt điểm gần như tuyệt đối ở mơn tốn với
số điểm là 9,75.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

các ngành cơng nghệ thơng tin, kinh tế. Em chọn Tốn cơ bản
dù biết rằng ngành này ít ứng dụng trực tiếp, ra trường cơ hội
kinh tế không cao, chỉ duy nhất học lên nghiên cứu tiếp.
Nhưng đó là con đường em quyết đi tiếp”.

Và ngay từ lúc đó Tiến đã kể về căn nguyên cho chọn lựa của
mình. Trong đó, có xuất hiện cái tên GS Ngơ Bảo Châu, người
vừa được giới tốn học thế giới vinh danh trong ngày hôm nay
với giải thưởng Fields.

Từ nhỏ, vốn mê những con số và thích đọc sách toán hơn đọc
truyện tranh, Mạnh Tiến thi vào lớp chun tốn của trường
THPT Năng khiếu (TP.HCM). Đó cũng là cơ hội để em được
tham dự trong một buổi hội thảo nghe thầy Ngô Bảo Châu
giảng bài trong một dịp anh về nước. Khi đó, Mạnh Tiến học
lớp 10.

Chính buổi hội thảo của GS tốn học xuất sắc Ngô Bảo Châu
đã làm niềm đam mê toán học của Mạnh Tiến càng được củng
cố hơn. Đó là một trải nghiệm ấn tượng trên bước đường học
tập của Tiến. Đây cũng là lúc Mạnh Tiến bắt đầu mối “dun
nợ” với mơn Tốn.

Cậu học sinh này đã “hái” cho mình nhiều giải thưởng quan
trọng ở môn này: Thủ khoa giải Lê Quý Đôn; HCB Olympic
toán học mở rộng của Singapore; HCB Olympic 30.4 mơn tốn;
Giải III học sinh giỏi Quốc gia và nhiều lần đạt học sinh giỏi
TP.HCM mơn tốn…

Mạnh Tiến nói về thần tượng của mình: “Để đoạt giải Field cịn
khó hơn Nobel vì điều kiện tiên quyết của nó phải là những tài
năng phát lộ sớm. Dưới 40 tuổi khi đoạt giải đó là điều khơng
đơn giản đối với người nghiên cứu khoa học. Vì làm khoa học
có khi cả đời vẫn khơng tìm ra được đáp án cuối cùng. Với em,
GS Ngô Bảo Châu đoạt giải thưởng danh giá này không chỉ là
niềm tự hào của GS mà của cả nền toán học Việt Nam. Đây là
động lực cho em và các bạn mê tốn khơng chùn bước trên
con đường chinh phục những đỉnh cao của tốn học”.

<b>Bảo Nga - Ngun Mi</b>
<b>Tơi đã khóc khi nghe tin GS Ngơ Bảo Châu được trao giải </b>
<b>thưởng Fields</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

(về toán học). Cảm ơn anh! (<i>)</i>

* Chúc mừng GS Ngô Bảo Châu cùng gia đình. Cảm ơn anh
Châu đã cho chúng tơi, những người Việt Nam ngẩng cao đầu
với bạn bè quốc tế. Chúc anh sức khỏe, thành cơng và có
nhiều cống hiến để đời cho toán học thế giới nói chung và Việt
Nam nói riêng. (Phương Lâm, TP.HCM)

* Xin chúc mừng đến GS Ngô Bảo Châu! GS đã cho chúng tôi
niềm tự hào khi lần đầu tiên đất nước ta có được giải thưởng
Fields - một giải thưởng cao quý nhất trong toán học và niềm
tự hào đó sẽ đến với tất cả mọi người trên thế giới u thích
tốn cũng như ở Việt Nam.

Là một người Việt Nam đang học tập và nghiên cứu tốn
chúng tơi sẽ ln noi gương anh - người anh đã truyền cho

chúng tôi niềm say mê nghiên cứu tốn học! Hi vọng một này
nào đó khơng xa, chúng ta sẽ có thêm một Ngơ Bảo Châu thứ
hai nữa! Chúng tôi luôn hướng về GS, chúc GS mạnh khỏe,
hạnh phúc và tiếp tục có những bước đột phá trong toán học!
<i>(Nguyễn Cao Phong, )</i>

* Tơi đã khóc khi nghe tin GS Ngơ Bảo Châu được trao giải
thưởng Fields - giải “Nobel Toán học” năm 2010, người đầu
tiên của Việt Nam nhận được giải thưởng danh giá này. Xin
chúc mừng anh - xin được gọi Giáo sư như thế vì tơi cùng tuổi
với anh, cùng cầm tinh con Chuột. Chắc rằng không chỉ tôi, mà
rất nhiều người Việt Nam đã rơi nước mắt vì vui mừng khi
nghe thơng tin anh nhận giải thưởng Fields. Được biết, anh
sẵn sàng về Việt Nam 3 tháng mỗi năm để làm việc, cùng
đóng góp cho nền Tốn học nước nhà, chúng tơi mừng và tin
vì anh là người Việt Nam và cũng có lịng tự hào như chúng
tơi, phải không anh - GS Ngô Bảo Châu? (Lê Văn Huy,

<i>)</i>

</div>

<!--links-->