NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN
XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP
3.1. Nhận xét chung về công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản
xuất ở công ty Thăng Long.
Cùng với sự chuyển đổi của nền kinh tế thị trường công ty Thăng Long đang dần
khẳng định chỗ đứng của mình và trong những năm gần đây đã có những thành tựu
đáng kể. Để đạt được vị trí đó là nhờ sự nỗ lực phấn đấu của ban lãnh đạo, đội ngũ
cán bộ công nhân viên toàn công ty; cùng với sự quan tâm giúp đỡ của sở công
nghiệp Hà Nội và các cơ quan chức năng trong quá trình hoạt động, sản xuất của
công ty. Đây là động lực để công ty ngày càng phát triển hơn nữa trong điều kiện
khắc nghiệt của nền kinh tế. Có được những thành tựu đó cũng là nhờ kết quả của
sự linh hoạt nhậy bén trong quản lý và sự đóng góp quan trọng của công tác kế
toán, đặc biệt không thể không kể đến sự phân tích khách quan khoa học của công
tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Bên cạnh đó công
ty còn có đội ngũ kế toán đầy đủ năng lực và tinh thần trách nhiệm cao trong
nhiệm vụ của mình để có được kết quả lao động cao nhất. Ngoài ra hệ thống sổ
sách của công ty đúng theo quy định nên các phần hành công việc kế toán thực
hiện khá trôi chảy. Công tác kế toán của công ty luôn đi sát với sự thay đổi của chế
độ và công ty đang từng bước vận dụng một cách linh hoạt hệ thống kế toán mới
vào thực tế.
Công ty Thăng Long là một công ty sản xuất kinh doanh chủ yếu theo đơn đặt
hàng, các đơn đặt hàng được xen kẽ nhau do đó các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
khá thường xuyên vì vậy công ty dùng phương pháp kế toán kê khai thường xuyên
là hợp lý. Bên cạnh đó, công ty áp dụng hình thức sổ kế toán nhật ký chứng từ vừa
đảm bảo giảm bớt khối lượng ghi chép, lại thuận tiện cho việc phân công công tác
rất phù hợp với bộ máy kế toán giản đơn gọn nhẹ của công ty. Tuy nhiên công ty
đã bỏ bớt các mẫu sổ như các bảng kê số 5, 6, 9 và sổ chi tiết một số tài khoản chi
phí. Điều này dẫn đến những khó khăn trong việc kiểm tra đối chiếu số liệu.
1 1
Riêng về tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm của công ty có đặc điểm: Việc tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành hiện
nay đòi hỏi sự đơn giản dễ tính giúp cho việc theo dõi tình hình sản xuất kinh
doanh của công ty được thuận lợi. Thì công ty đã chọn đối tượng tập hợp chi phí
và tính giá thành sản phẩm là từng đơn đặt hàng là rất hợp lý và khoa học phù hợp
với đặc điểm sản xuất kinh doanh cũng như quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm
của công ty, tạo điều kiện tính cho việc tính chi phí sản xuất và tính giá thành được
chính xác.
Tuy nhiên công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
của công ty con tồn tại một số điểm cần chú ý sau: Việc tập hợp chi phí nhân công
trực tiếp phần tiền thưởng của công nhân sản xuất theo sản phẩm hạch toán chưa
đúng kỳ điều này dẫn đến việc tập hợp chi phí sản xuất không chính xác, nhất là
khi công ty sản xuất theo đơn đặt hàng thì chi phí không ổn định vì vậy công ty cần
có biện pháp để có thể ổn định hơn trong chi phí sản xuất kinh doanh. Ngoài ra
việc trích khấu khao không đầy đủ chính xác theo thực tế.
3.2 Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí
sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty Thăng Long
Như đã trình bày ở trên, bên cạnh những ưu điểm vẫn còn tồn tại những mặt hạn
chế trong công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty
Thăng Long. Đây là những mặt còn yếu mà công ty phải có những biện pháp khắc
phục kịp thời. Trong bài viết này em xin manh dạn đưa ra một số ý kiến nhằm
hàon thiện hơn nữa công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
3.2.1. Hoàn thiện các khoản mục chi phí.
a. Chi phí Nguyên vật liêu trực tiếp
Giá trị nguyên vật liệu xuât dùng cho các đối tượng chi phí, bộ phận sử dụng trên
bảng phân bổ số 2 có chính xác hay không sẽ ánh hưởng trực tiếp đến kế toán tập
hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm. Vì vậy kế toán nên lập bảng kê xuất vật
liệu cho từng đối tượng, bộ phận cụ thể trước khi lập bảng phân bổ số 2 để đảm
bảo cho bảng phân bổ số 2 chính xác, đầy đủ và nhanh chóng cho cán bộ kế toán.
2 2
Do vậy theo em nên mở mẫu bảng kê xuất vật liệu cho từng đối tượng, bộ phận sử
dụng.
b. Chi phí nhân công trực tiếp
Ở công ty Thăng Long chi phí nhân công trực tiếp bao gồm tiền lương và các
trích theo lương, tiền thưởng có tính chất lương. Trong đó đối với các khoản tiền
thưởng công ty phân loại theo A,B,C (với A = 0,5 lương thực tế; B = 0,75A và C=
0,5A) tính trên lương sản phẩm của công nhân trược tiếp sản xuất và kế toán coi
như một khoản tiền lương và tính vào chi phí sản xuất trong kỳ. Nhưng trên thực
tế, công ty phải chờ đến cuối kỳ khi xác định được mức lương thực tế của công
nhân mới có cơ sở số liệu đưa lên phòng kế toán. Vì vậy việc hạch toán khoản tiền
thưởng này phải chuyển sang kỳ sau, điều này dẫn đến giá thành sản phẩm không
chính xác nhất là đối với công ty sản xuất theo đơn đặt hàng thì khoản tiền thưởng
này lại càng không ổn định. Do đó công ty nên có biện pháp kịp thời để khắc phục
tình trạng trên nhằm hạch toán chi phí sản xuất đúng kỳ theo em công ty nên xây
dựng định mức chi phí nhân công trực tiếp để có cơ sở xác định khoản tiền thưởng
kịp thời. Việc xác định định mức chi phí nhân công trực tiếp dựa vào thời gian lao
động trực tiếp cần thiết để sản xuất một đơn vị sản phẩm và đơn giá của thời gian
lao động đó (đơn giá thời gian lao động thường tính cho một giờ công). Để đảm
bảo tính trung bình tiến của định mức thì công ty căn cứ vào mức độ lành nghề
trung bình của từng công nhân làm việc trong điều kiện bình thường. Về lý luận
cũng như thực tế định mức thời gian lao động trực tiếp thực hiện bằng cách bấm
giờ để xác định thời gian cần thiết hoàn thành một đơn vị sản phẩm. Sau khi xác
định được định mức số lượng thời gian lao động của công nhân trực tiếp thì tiến
hành xây dựng đơn giá tiền lương của một đơn vị thời gian. Đơn giá giờ công lao
động của công nhân phải xác định bao gồm tiền lương cơ bản, lương phụ, các
khoản phụ cấp và các khoản trích theo lương (BHYT,BHXH,KPCĐ) . Đơn giá tiền
lương được xác định như lương sản phẩm của công ty. Khi xác định được thời gian
cần thiết hoàn thành một đơn vị sản phẩm và đơn giá giờ công lao động trực tiếp
3 3
nhằm xác định định mức chi phí nhân công trực tiếp cho môt đơn vị sản phẩm thì
sử dụng công thức:
Định mức chi phí Định mức số lượng thời Định mức đơn
nhân công trực tiếp = gian lao động trực tiếp x giá giờ công
cho một đơn vị SP cho một đơn vị sản phẩm lao động trực tiếp
Định mức Đơn giá chi phí Khối lượng sản
chi phí nhân = nhân công cho x phẩm hoàn
công trực tiếp một đơn vị sản phẩm thành
c. Chi phí sản xuất chung
Đối với chi phí dich vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác của phân
xưởng: Để đảm bảo tính toán chính xác và hợp lý, kế toán nên tập hợp chi phí tiền
điện, tiền nước, các khoản chi phí khác bằng tiền theo phương pháp tập hợp chi phí
trực tiếp đối với từng phân xưởng. Cách làm này tuy khối lượng công việc tính
toán tăng lên nhưng nó đảm bảo độ chính xác cao trong tập hợp chi phí cho các đối
tượng sử dụng, đồng thời nó nâng cao ý thức trách nhiệm đối với từng công nhân
nhằm giảm khoản chi phí này một cách hợp lý, tránh hiện tượng sử dụng một cách
tuỳ tiện, lãng phí góp phần làm giảm giá thành sản phẩm.
Trong điều kiện chưa thể tập hợp trực tiếp cho các đối tượng sử dụng, kế toán
nên sử dụng tiêu thức phân bổ là chi phí NVL trực tiếp phát sinh tại phân xưởng.
Vì trên thực tế hiện nay công ty ngày càng hiện đại hoá công nghệ sản xuất nên số
lượng công nhân ngày càng giảm đi. Vì vậy tiêu thức phân bổ theo tiền lương của
nhân công trực tiếp sản xuất là chưa hợp lý, chưa đạt được độ chính xác cao.
Đối với việc tính khấu hao tài sản cố định: ở công ty Thăng Long hiện nay có
một số tài sản cố định đã đưa vào sử dụng nhưng không trích khấu hao điều này
không hợp lý vì tất cả các tài sản cố định đã đưa vào sử dụng thì buộc phải tính
khấu hao. Hơn nữa việc tính khấu hao không chính xác sẽ làm cho giá thành thấp
và công ty ở tình trạng lãi giả lỗ thật. Vì vậy công ty nên thực hiện kiểm tra đánh
4 4
giá lại tất cả các tài sản cố định đã đem vào sử dụng để tính khấu hao chính xác và
kịp thời. Còn đối với những tài sản không cần dùng thì nên thanh lý hoặc nhượng
bán tránh tình trạng ứ đọng vốn.
3.2.2. Hoàn thiện sổ sách kế toán :
Nhìn chung, sổ sách kế toán công ty là khá phù hợp. Song để phục vụ tốt công
tác tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm công ty nên thay
đổi một số một số điểm sau nhằm hoàn thiện hệ thống sổ sách, chứng từ của mình.
- Để đáp ứng yêu cầu quản lý của công ty và cũng để thuận tiện cho việc theo dõi
theo em công ty nên mở hệ thống sổ chi tiết ở các tài khoản cần theo dõi thường
xuyên liên tục, thường xuyên để có thể theo dõi và quản lý một cách sát sao hơn.
- Công ty cần hoàn thiện các bảng kê số 5,6.9 để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho
công tác kiểm tra đối chiếu số liệu nhanh chóng, dễ dàng hơn.
3.3.3 Phương pháp hạ giá thành sản phẩm
Hạ giá thành sản phẩm là một trong các biện pháp cơ bản nhất, bền vững nhất
cho sự tồn tại và phát triển của công ty. Có thể nói rằng hạ giá thành một cách có
hệ thống là một nguyên tắc quan trọng nhất của việc nâng cao hiệu quả sản xuất
kinh doanh. Để hạ giá thành sản phẩm, đứng trên góc độ quản lý, người quản lý
cần biết nguồn gốc hay con đường hình thành, để từ đó biết được những nguyên
nhân cơ bản cấu thành của giá thành để từ đó có thể biết những nguyên nhân cơ
bản nào làm tăng giảm giá thành và chỉ có trên cơ sở đó người quản lý mới đưa ra
được các biện pháp cần thiết để hạn chế , loại trừ ảnh hưởng của nhân tố tiêu cực,
động viên phát huy những ảnh hưởng của nhân tố tích cực. Khai thác khả năng
tiềm tàng trong quản lý, sử dụng các nguồn vốn vật tư, lao động, tiền vốn để không
ngừng hạ giá thành của từng loại sản phẩm cũng như toán bộ sản phẩm. Muốn thực
hiện được các yếu cầu nói trên ta phải thực hiện một cách có hệ thống kết hợp
nhiều biện pháp với nhau.
Xét về cơ cấu, giá thành sản phẩm được cấu thành bởi : Chi phí NVL trực tiếp,
chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung. Vì vậy để hạ giá thành công ty
5 5
phải tiến hành các biện pháp hữu hiệu để giảm đáng kể các chi đó, tiết kiệm tối đa
các chi phí này để có thể giảm giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận cho công ty.
a. Tiết kiệm chi phí NVL trực tiếp
Khoản mục chi phí NVL trực tiếp chịu ảnh hưởng của hai yếu tố :
- Định mức tiêu hao NVL theo một đơn vị sản phẩm
- Giá trị của một đơn vị vật liệu tiêu hao
Muốn hạ giá thành sản phẩm trước hết ta phải làm sao giảm được khoản mục chi
phí này tới mức thấp nhất có thể được mà không ảnh hưởng tới chất lượng sản
phẩm. Vấn đề đó sẽ được thực hiện theo hướng sau:
+ Đối với định mức tiêu hao NVL: Để sản xuất sản phẩm ta phải chịu một lượng
tiêu hao nhất định về NVL. Để có thể giảm được định mức tiêu hao này đòi hỏi
công ty phải xây dựng được các định mức kinh tế kỹ thuật, định mức tiêu hao tiên
tiến phù hợp với được điểm kinh tế kỹ thuật của công ty mình nhằm tiết kiệm các
khoản mục chi phí về NVL. Tìm kiếm NVL thay thế, khuyến khích người lao động
học hỏi, sáng tạo để có được những sáng kiến kỹ thuật nhằm tiết kiệm chi phí vật
liệu tiêu hao....
+ Đối với giá trị của một đơn vị vật liệu tiêu hao: Yếu tố này phụ thuộc vào giá
mua trên thị trường và trình độ tổ chức quá trình thu mua. Thông thường công ty
không khống chế được giá cả trên thị trường, song công ty có thể tìm kiếm nhà
cung cấp có mức giá thấp nhất. Mặt khác, công ty phải tổ chức quá trình thu mua
sao cho hợp lý, khoa học tiết kiệm tối thiểu chi phí thu mua. Muốn vậy bộ phận
cung tiêu thụ cần lập kế hoạch thu mua vật liệu một cách chi tiết, đáp ứng tốt nhu
cầu vật liệu cần thiết, giảm tối thiểu lượng vật liệu phát sinh ngoài kế hoạch.
b. Tiết kiệm chi phí nhân công trực tiếp
Để tiết kiệm được chi phí nhân công thì công ty phải xây dựng định mức tiêu hao
lao động hợp lý nhằm giảm chi phí tiền lương, tiến hành kiểm tra, kiểm soát
thường xuyên định mức lao động, đơn giá tiền lương, đảm boả tăng năng xuất lao
động và tốc độ tăng thu nhập thực tế có quan hệ tỷ lệ phù hợp. Cải tiên quy trình
công nghệ để giảm thời gian lao động hao phí cho một đơn vị sản phẩm.
6 6
c. Giảm thấp chi phí sản xuất chung
Chi phí sản xuất chung của công ty Thăng Long được cấu thành bởi 5 yếu tố chi
phí. Chi phí sản xuất chung càng thấp càng thể hiện trình độ quản lý cao. Để có thể
giảm chi phí sản xuất, trước hết công ty phải xác định đúng nội dung kinh tế của
các yếu tố chi phí. Trước hết các khoản chi phí sản xuất chung phát sinh phải được
hạch toán theo đúng chế độ kế toán. Để giảm thấp được chi phí sản xuất chung, mà
không làm ảnh hưởng tới việc quản lý, ta phải áp dụng một hệ thống các biện pháp
nhằm giảm một cách có hệ thống các yếu tố thuộc chi phí sản xuất chung: Tiết
kiệm mức tiêu hao điện năng, tiết kiệm tiền nước, sử dụng có hiệu quả tài sản cố
định, tổ chức tôt sản xuất ở phân xưởng... Ngoài ra, việc theo dõi quản lý chi phí
sản xuất chung phát sinh cũng như việc tổ chức sản xuất hợp lý, khoa học cũng
góp phần tích cực vào việc giảm thấp chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm.
Trên đây là một số ý kiến đóng góp của em nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập
hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty Thăng Long. Để thực
hiện các phương hướng trên phải có sự kết hợp giữa phòng kế toán với các phòng
ban khác, đó là sự cố gắng của toàn thể cán bộ công nhân viên trong công ty. Do
vậy cần có sự chỉ đạo chặt chẽ hơn nữa từ Ban giám đốc công ty tới các phòng ban,
phân xưởng
7 7