<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phân tích bài thơ “Con bướm vàng” của nhà thơ Trần Đăng Khoa.</b>
<b>BÀI LÀM:</b>

Trần Đăng Khoa viết thơ cho thiếu nhi, hay nói đúng hơn ơng làm thơ khi còn là một
cậu thiếu nhi. Thơ của Trần đăng Khoa là sự cảm nhận thiên nhiên tinh tế. Từ cây chuối, gốc
dừa, lá trầu, trái bưởi. Cho đến đàn kiến hành quân, con cua đồng, hay con chuồn chuồn, chú
bướm vàng bên bờ cỏ. Hoặc là các sự vật hiện tượng như nắng, mưa, mây, gió...Tất cả đều trở
thành thơ. Tất cả đều trở thành gần gủi nhưng thi vị như chính nó xuất phát từ chính hơi thở
của tâm hồn tác giã.
Đánh giá của tôi trên đây thật chưa sâu sắc và toàn diện về thơ của Trần Đăng Khoa, nếu có
dịp xin mời bạn hãy đọc lại tập thơ “Góc sân và khỗng trời” mới thấy hết một tài năng thơ
trẻ. Những bài thơ đã in sâu vào tâm trí của triệu triệu cậu học sinh khi còn cắp sách đến
trường và vẫn còn được đưa vào sách giáo khoa để giãng dạy hiện nay. Thế mới thấy được vị
trí của thơ ông trong đời sống văn học đương đại. Đặc biệt thơ giành cho thiếu nhi.

Để minh chứng cho lời đánh giá trên , tơi xin trích dẫn một trong nhiều bài thơ mà tơi
u thích. Bài thơ: “ Con bướm vàng” Mỡ đầu bài thơ, tác giã viết một cách tự nhiên:

Con bướm vàng!
Con bướm vàng!

Một phát hiện tình cờ của một cơ, cậu học trị đang trên con đường đến trường. Lời
thơ rất hồn nhiên như chính tiếng reo vui sướng của cậu học trị. Con bướm như một nàng tiên
“bay nhẹ nhàng” nỗi bật lên “bên bờ cỏ”.xanh. Gợi cho chú bé tính tị mị thèm muốn được
quan sát.

“Em thích q
Em đuổi theo”.
Nhưng, tiếc thay:

“Con bướm vàng.

Có bộ cánh.
Vút lên cao”

Để lại chú bé ngẫn ngơ bên đám cỏ xanh với bao nuối tiếc:
“ Em nhìn theo.

Con bướm vàng !
Con bướm vàng.”

Hai câu thơ đầu và hai câu thơ cuối vẫn chỉ là “Con bướm vàng” nhưng diễn tả hai
tâm trạng khác nhau, đó là tâm trạng của sự mời mọc thèm muốn và tâm trạng của sự tiếc
nuối thất vọng. Lời thơ tự nhiên như lời kể chuyện, nhưng lại lơ gíc như chính sự việc diễn ra,
hồn tồn khơng có sự sắp đặt vần điệu, diễn đạt đúng tâm trạng của trẻ thơ.

Từ chú bướm vàng bên bờ cỏ đến chú bướm vàng trên trời xanh, gợi cho chú bé biết
bao mơ ước: ước gì ta cũng có đơi cánh như chú bướm vàng để được thoả thích vẫy vùng trên
bầu trời cao, ước gì, ước gì...Bài thơ như khơng có câu kết. Cái nhìn theo tiếc nuối của cậu bé
không chỉ dừng lại chỉ một con bướm vàng, mà là cả một bầu trời mênh mông với bao điều
cậu bé còn chưa biết, cả một thế giới rhiên nhiên diệu kỳ để cho chú bé thoả sức tưỡng
tượng...

Câu thơ chỉ có ba chử, từ ngữ không cần phải gọt dủa.nhưng tứ thơ lại mạch lạc, rỏ
ràng và mang tính nghệ thuật, dể thuộc , dể đi vào tâm hồn trẻ thơ. Đọc bài thơ ta như thấy
chính mình là cậu bé, bỡi có tuổi thơ nào lại khơng có những kỹ niệm hái hoa , “Có những
ngày trốn học, bắt bướm cạnh cầu ao”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>BÀI VIẾT</b>

Thơ văn nói chung và thơ văn thiếu nhi nói riêng vốn xuất phát từ cuộc sống, hay nói
một cách chính xác thơ văn vốn là tinh tuý được chắt lọc ra từ cuộc sống, và mãnh đất ni

dưỡng nó chính là con người. Mác Xim Goóc Ki đã từng nói” Văn học là nhân học”. Chức
năng của văn học là phục vụ chính cuộc sống con người.

Có một thời, người ta xem văn học là những gì cao siêu chỉ giành cho những tầng lớp
trên của xã hội, văn học tách rời cuộc sống và xa lạ với người lao động. Đứng trên quan điểm
lập trường khoa học của chủ nghĩa Mác, mọi sản phẩm của lao động trí ốc và lao động chân
tay đều là của nhân dân lao động. Văn học không chỉ là món ăn tinh thần mà văn học cịn
mang một chức năng hết sức quan trọng đó là giáo dục, đặc biệt là giáo dục lứa tuổi thiếu nhi.
Thơ văn phải hình thành nên nhân cách con người, đó là con người yêu quê hương, đất nước,
yêu cuộc sống, yêu đồng loại...Nhìn lại một quá trình phát triển của văn học cách mạng nước
nhà. Văn học đã đóng góp một phần to lớn hình thành nhân cách của nhiều thế hệ cống hiến
cho cơng cuộc giãi phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Dẫu đã đi hết hai phần cuộc đời,
nhưng trong tơi vẫn cịn nguyên vẹn những bài thơ những bài văn của một thời tóc cịn để
chỏm mà tơi được thầy cơ dạy dổ. Mà đâu có những gì cao siêu, đâu có gì to tát “Ăn to nói
lớn”. Tình bạn, tình thầy cơ, tình mẹ, tình làng nghĩa xóm. Tất cả đều chân chất mộc mạc như
hạt lúa củ khoai. Này nhé, để giáo dục tình bạn, giáo dục lòng dủng cảm cho học sinh người
ta đưa vào sách giáo khoa bài thơ: “ Gà cùng ngan vịt.

Chơi ở bờ ao.
Chẵng may té nhào.
Gà rơi xuống nước.
Không chậm lỡ bước .
Ngan vịt đuổi theo.
Rẻ đám rong bèo.
Cắp gà lên cạn”.

Để giáo dục học sinh biết quí trọng mồ hôi công sức của người lao động. Người ta đưa
vào bài thơ: “ Chó bảo Gà”.

‘Gà định vào vườn rau.

Chó bèn sủa gâu gâu.
Cơng lao người trồng trọt.
Vất vã đã bao lâu.

Gà khơng được vào đó.
Để phá hoại hoa màu”.

Nào phải lúc nào cũng phải rao giãng, các em phải yêu tổ quốc. phải yêu đồng

bào...Yêu tổ quốc hay yêu đồng bào và nói sâu xa hơn là yêu chế độ đi chăng nữa. Củng xuất
phát từ tình yêu cuộc sống, yêu mẹ, yêu cha, yêu thầy cô, yêu ông bà. Yêu ngọn cỏ bông hoa,
yêu bờ tre gốc rạ, yêu con kiến chú chim sâu bé nhỏ...Con người không biết yêu biết quý
những gì nhỏ bé gần gủi đó thì có nên nói những gì to tát khơng nhỉ. Quả thật có nhiều bài
văn bài thơ, có những tác phẩm giành cho thiếu nhi cách đây đã hơn 30 năm nhưng tôi vẫn
còn thuộc lòng, hoặc vẫn còn nhớ nguyên xi cốt chuyện. kể cả văn học nước ngoài và văn học
trong nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

căm , biết ghét...Tất nhiên, cũng như các bộ môn khác, văn học trong nhà trường cũng phải
luôn luôn đổi mới phù hợp với xu thế của thời đại, của cuộc sống. Nhưng dù là gì đi nữa văn
học cũng khơng tách rời được những nội dung nói trên. Dù thời đại có thay đổi gì đi chăng
nữa, “ Dế mèn phiêu lưu ký”, “Truyện Kiều”...vv Nó vẫn là nó, khơng gì thay thế được.

Nói như vậy, cũng khơng phải là tơi đồng tình với tất cả các bài văn, bài thơ đang
được sử dụng cho lứa tuổi thiếu nhi trong nhà trường và lứa tuổi thiếu nhi nói chung hiện nay.
Chắc các bạn cũng đồng tình với tơi quan điểm đó. Trong thời buổi kinh tế thị trường khơng ít
tác giã chạy theo thị hiếu thấp kém chỉ vì những nhu cầu cuộc sống. Nếu không tin, xin mời
bạn hãy ghé thăm một gian hàng sách thiếu nhi trong một hiệu sách, dù nó ở nơng thơn hay là
thành phố. Thật đung là thời buổi “ Nhà nhà làm thơ, người người viết truyện”. Bìa thì xanh,
đỏ, vàng, tím. Đẹp thật, hấp dẫn thật. Nhưng xin hãy bỏ một chút thời gian đọc thử mà chiêm
nghiệm. Sao mà chuyện nào cũng na ná như nhau, nhàn nhạt về hành văn. lỏng lẻo về bố cục

nhưng lại giật gân về nội dung với nhiều từ “Bốp, chát, bùm”...Thơ văn trong nhà trường thì
khơng phải như vậy, nhưng khơng phải khơng có những bài cần phải xem xét lại về nội dung
và nghệ thuật. Vì văn thơ phải đi vào lịng người, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của lứa
tuổi.

Và cũng xin bỏ một chút thời gian để làm công tác điều tra thống kê xem thử, có bao
nhiêu học sinh đọc thuộc lịng những bài thơ b văn đã được học. Đó chưa nói đến cảm nhận
của các em về bài thơ bài văn đó. Tơi tin chắc các bạn và tơi sẻ cảm thấy đau lịng về thực tế
phủ phàng đó. Hảy thử đặt câu hỏi tại sao như thế nhỉ? và thử tìm ra đáp án trả lời.

</div>

<!--links-->