THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THU BHXH TẠI BHXH QUẬN
HÀ ĐÔNG
2.1 Giới thiệu khái quát về BHXH quận Hà Đông
2.1.1 BHXH quận Hà Đông
Hà Đông là một quận thuộc thành phố Hà Nội, nằm bên bờ sông Nhuệ, cách
thành phố Hà Nội 11 km về phía Tây.
Hà Đông nằm dọc theo quốc lộ 6 từ Hà Nội đi Hoà Bình và trên ngã 3 sông
Nhuệ, sông La Khê. Phía Bắc giáp huyện Từ Liêm, Hoài Đức. Phía Đông giáp quận
Thanh Xuân. Phía Tây giáp huyện Hoài Đức, Quốc Oai, Chương Mĩ. Phía Tây Nam
giáp huyện Chương Mĩ.Phía nam giáp huyện Thanh Oai. Sau khi điều chỉnh địa giới
hành chính theo Quyết Định số 23/2008/NĐ-CP quận Hà Đông có 17 đơn vị hành chính
là các phường: Hà Cầu, La Khê, Mộ Lao, Nguyễn Trãi, Phúc La, Phú La, Quang Trung,
Vạn Phúc, Văn Quán, Yết Kiêu, Biên Giang, Dương Nội, Đồng Mai, Kiến Hưng, Phú
Lãm, Phú Lương, Yên Nghĩa. Diện tích 47,91 km2,dân số hơn 198.600 người. Trên địa
bàn Quận còn có các cơ quan hành chính và trên 300 doanh nghiệp, chủ yếu là doanh
nghiệp ngoài quốc doanh với trên 25 ngàn lao động. Với đặc thù trên nên đối tượng
hưởng các chế độ, chính sách mà BHXH quận Hà Đông quản lý là rất lớn, đồng thời
tiềm năng khai thác, phát triển và mở rộng đối tượng thu BHXH, BHYT và thực hiện
các chế độ, chính sách về BHXH, BHYT ngày càng phát triển.
BHXH Quận Hà Đông được thành lập theo quyết định số 13b-QĐ/TC-CB ngày
15/06/1995 với tên gọi là BHXH thị xã Hà Đông. Từ ngày 1/8/2008, thực hiện Nghị
quyết số 15/2008/QH12 ngày 29/5/2008 của Quốc hội về việc điều chỉnh địa giới hành
chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh có liên quan.Từ ngày 24/7/2008, Tổng Giám
đốc BHXHVN ban hành Quyết định số 3902/QĐ-BHXH về việc tổ chức lại BHXH
thành phố Hà Nội trong đó có BHXH thành phố Hà Đông, ngày 19/6/2009, Tổng Giám
đốc BHXHVN đã ban hành Quyết định số 706/QĐ-BHXH về việc đổi tên BHXH thành
phố Hà Đông thành BHXH quận Hà Đông trực thuộc BHXH thành phố Hà Nội và
chính thức đi vào hoạt động theo sự phân cấp của BHXH thành phố Hà Nội. Thực hiện
chức năng, nhiệm vụ được giao, trong những năm qua, BHXH quận đã đẩy mạnh công
tác tuyên truyền, phổ biến và triển khai rộng rãi các chính sách về BHXH, BHYT đến
các cơ quan, đơn vị và các đối tượng thụ hưởng chế độ BHXH trên địa bàn. Do vậy, số

thu BHXH, BHYT, số lao động và số đơn vị tham gia BHXH năm sau luôn cao hơn
năm trước. Cùng với việc hiện tốt các công tác chuyên môn nghiệp vụ, đảm bảo thu
đúng, thu đủ và chi trả các chế độ BHXH, BHYT kịp thời, an toàn tới thay đối tượng,
góp phần đảm bảo an sinh xã hội và ổn định chính trị trên địa bàn. Vì vậy trong 3 năm
vừa qua BHXH quận đều được BHXH Việt Nam tặng bằng khen và chi bộ BHXH quận
3 năm liền là chi bộ Đảng trong sạch vững mạnh.
2.1.2 Hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH quận Hà Đông
- BHXH Quận Hà Đông có chức năng : giúp Giám đốc BHXH Thành phố tổ
chức thực hiện các chính sách, chế độ BHXH và quản lý tài chính BHXH trên địa bàn
quận. BHXH quận chịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện của Giám đốc BHXH Thành phố,
chịu sự quản lý hành chính trên địa bàn lãnh thổ của UBND Thành phố.
- Các nhiệm vụ chính của BHXH quận Hà Đông :
Xây dựng chương trình, kế hoạch công tác năm trình Giám đốc BHXH thành
phố Hà Nội phê duyệt và tổ chức thực hiện.
Hướng dẫn đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ) lập danh sách tham gia BHXH,
đôn đốc, theo dõi việc thu nộp BHXH của các đơn vị trên địa bàn quận hoặc trực tiếp
thu BHXH theo phân cấp của BHXH Việt Nam và BHXH thành phố Hà Nội.
Tiếp nhận kinh phí,danh sách và tổ chức chi trả cho các đối tượng hưởng các
chế độ BHXH do BHXH thành phố Hà Nội chuyển đến theo phân cấp. Theo dõi việc
thay đổi địa chỉ, danh sách tăng, giảm đối tượng hưởng chế độ trong quá trình chi trả.
Tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo về chế độ, chính sách BHXH để giải quyết
theo thẩm quyền hoặc báo cáo với BHXH thành phố Hà Nội xem xét giải quyết.
Tổ chức kí kết hợp đồng trách nhiệm và quản lí mạng chi trả BHXH ở xã,
phường.
Quản lí các đối tượng khám chữa bệnh (KCB) bắt buộc và tự nguyện theo quy
định của BHXH thành phố Hà Nội trên địa bàn phụ trách, hướng dẫn đôn đốc các đơn
vị thực hiện các thủ tục phục vụ cho việc khai thác, phát hành hoặc gia hạn thẻ KCB
theo phân cấp của BHXH thành phố Hà Nội.
Thực hiện công tác giám định chi KCB của người có sổ, thẻ BHXH tại cơ sở
KCB. Tiếp nhận và hướng dẫn người bệnh trong quá trình đến KCB, giải quyết những

vướng mắc và đảm bảo quyền lợi cho bệnh nhân có sổ, thẻ BHXH.
Thực hiện thông tin, tuyên truyền,giải thích chính sách,chế độ BHXH trên địa
bàn quận Hà Đông.
Quản lí công chức, viên chức, tài chính và tài sản thuộc BHXH quận Hà Đông
theo quy định của BHXH Việt Nam và BHXH thành phố Hà Nội
- Cơ cấu bộ máy tổ chức BHXH Hà Đông:
Sơ đồ bộ máy tổ chức của BHXH Hà Đông
Giám đốc:
Là người đứng đầu cơ quan BHXH, phụ trách chung và chịu trách nhiệm về toàn
bộ công tác chính sách trên địa bàn quận quản lí, phụ trách trực tiếp bộ phận chế độ
chính sách, bộ phận kế toán.
Phó giám đốc:
Có nhiệm vụ điều hành cơ quan khi Giám đốc đi vắng. BHXH quận Hà Đông có
hai Phó giám đốc, một Phó giám đốc phụ trách bộ phận thu và một Phó giám đốc phụ
trách bộ phận giám định
Bộ phận chế độ chính sách:
Bộ phận
Quản lý
Thu và
Cấp sổ thẻ
Bộ phận
giám
định chi
BHYT
Bộ phận
chế độ
chính sách
Bộ phận
Kế toán
Phó Giám đốc Phó Giám Đốc

Giám Đốc
BHXH
Quận Hà
Đông
Là nơi lưu trữ hồ sơ của các đối tượng hưu trí và hưởng trợ cấp BHXH, theo dõi ghi
biến động các đối tượng lương hưu và trợ cấp BHXH…Bộ phận này có nhiệm vụ:
- Quản lý hồ sơ đối tượng hưởng BHXH dài hạn trên địa bàn, tiếp nhận hồ sơ
do BHXH thành phố chuyển về. Quan sát biến động tăng giảm của từng loại đối tượng
tham gia, thông báo cho đối tượng và bộ phận kế hoạch tài chính để điều chỉnh hợp lí
và kịp thời đối tượng chết và hết hạn hưởng.
- Tổng hợp các kiến nghị, những đề xuất về mức hưởng của đối tượng, hướng
dẫn đối tượng và ban chi trả phường, xã lập hồ sơ xuất trình đề nghị cấp trên giải quyết.
- Tiếp nhận chuyển đến, chuyển đi của các cán bộ hưu trí và mất sức lao động.
Bộ phận kế toán:
- Chức năng: Giúp giám đốc quản lý và thực hiện nguồn tài chính do BHXH
phân cấp theo quy định của pháp luật.
- Nhiệm vụ:
Tổ chức cấp kinh phí cho các đại lý chi lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng
theo đúng quy định của ngành.
Tiếp nhận kinh phí và xây dựng kế hoạch chi quản lý bộ máy có hiệu quả, chống
lãng phí theo chế độ kế toán quy định của pháp luật.
Theo dõi lưu trữ dữ liệu và chứng từ sổ sách kế toán theo quy định của ngành,
của nhà nước.
Thực hiện chương trình cải cách hành chính của ngành; tổng hợp báo cáo trình
duyệt quyết toán hàng quý đối với BHXH Thành phố; tham gia thông tin, tuyên truyền
chế độ chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn quận Hà Đông.
 Bộ phận quản lý thu và cấp sổ thẻ
Đây là bộ phận do phó giám đốc phụ trách. Bộ phận này vừa có nhiệm vụ quản
lý thu đồng thời vừa làm công tác cấp sổ thẻ. Cụ thể như sau:
- Hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn lập danh sách lao động,

tiền lương đăng ký nộp BHXH. Tổ chức phối hợp tốt với các ngành các cấp địa phương
để thu BHXH theo điều lệ BHXH và các văn bản hướng dẫn của các bộ, các ngành và
cơ quan BHXH cấp trên.
- Thực hiện công tác cấp, quản lý và sử dụng sổ, thẻ BHXH đối với đối tượng
tham gia BHXH theo đúng quy định của pháp luật. Tổ chức xét duyệt hồ sơ theo phân
cấp của BHXH thành phố và đề nghị BHXH tỉnh xét cấp sổ BHXH cho NLĐ tham gia
BHXH. Quản lí danh sách lao động, tiền lương, theo dõi sự biến động tăng giảm; tiến
hành đối chiếu công nợ đối với đơn vị và xác nhận kịp thời trên sổ BHXH khi có sự
thay đổi về địa điểm, chức danh và mức đóng BHXH.
- Hàng quí tổng hợp tình hình thực hiện của các đơn vị báo cáo giám đốc và
trình BHXH Thành phố xét duyệt. Phối hợp với bộ phận chế độ để xét hưởng 2 chế độ
(ốm đau, thai sản).
- Vận động và phổ biến chủ trương chính sách BHXH cho các đơn vị và NLĐ,
triển khai thu nộp, kiểm tra việc thực hiện trích nộp ở các đơn vị và thực hiện các
nhiệm vụ được giao.
Bộ phận giám định chi:
Theo dõi bệnh viện KCB tại trung tâm y tế và bệnh viện trên địa bàn
quận,kiểm tra các thủ tục giấy tờ,phiếu khám bệnh BHYT. BHXH quận Hà Đông có hai
nhân viên giám định chi,một nhân viên thường trực tại trung tâm y tế và một nhân viên
thường trực ở BHXH quận Hà Đông.
- Đội ngũ cán bộ,công chức ,viên chức của đơn vị
BHXH quận Hà Đông có 32 cán bộ, công chức, viên chức, trong đó có đến 80 %
có trình độ từ đại học trở lên. Cụ thể như sau: 1 Giám đốc, 2 Phó giám đốc, 8 cán bộ ở
phòng chế độ chính sách, 6 cán bộ ở phòng kế toán, 12 cán bộ ở phòng quản lí thu, 2
cán bộ ở phòng giám định chi, 1 cán bộ ở phòng BHXH tự nguyện.Với đội ngũ cán bộ
giàu kinh nghiệm, BHXH quận Hà Đông luôn nỗ lực hết mình để hoàn thành tốt nhiệm
vụ mà BHXH thành phố Hà Nội giao cho
- Cơ sở vật chất kĩ thuật của BHXH quận Hà Đông
BHXH quận Hà Đông nằm trên đường Lê Lợi-quận Hà Đông, với toà nhà 3
tầng. Mỗi cán bộ, nhân viên được trang bị 1 máy tính và mỗi phòng ban được trang bị 1

máy in. Ngoài ra các phòng ban được trang bị đầy đủ các vật dụng như tủ cá nhân, bàn
ghế, quạt máy…để cán bộ nhân viên có thể phục vụ tốt nhiệm vụ của mình.
2.1.3 Một số kết quả hoạt động của BHXH quận Hà Đông trong thời gian gần đây
Với các mục tiêu và biện pháp được đề ra, BHXH quận Hà Đông đã phấn đấu
thực hiện và đạt được một số kết quả trọng tâm sau:
- Về công tác tổ chức:
Giai đoạn đầu mới chuyển giao về BHXH thành phố Hà nội, BHXH quận Hà
Đông tiếp nhận gần ½ số cán bộ do BHXH thành phố Hà nội chuyển từ BHXH tỉnh Hà
Tây và BHXH các Huyện về do vậy có nhiều đặc điểm khác nhau về tác phong làm
việc, sinh hoạt và cách xử lý nghiệp vụ và sự phân cấp về quản lý nghiệp vụ của BHXH
thành phố, song tập thể lãnh đạo BHXH quận Hà Đông và đội ngũ cán bộ, công chức,
viên chức sớm hòa nhập cùng toàn ngành khẩn trương bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm
vụ, thành lập các tổ chức đoàn thể theo sự phân cấp của cấp trên, phát động phong trào
thi đua yêu nước trong toàn thể đội ngũ cán bộ nhân viên với phương châm hành động:
“ Đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, hiệu quả phục vụ thật tốt đối tượng tham gia và thụ
hưởng chính sách BHXH, BHYT” nhằm chuyển đổi phong cách làm việc hành chính
sang phong cách phục vụ người lao động, chấp hành nghiêm chỉnh pháp lệnh cán bộ
công chức.
- Công tác thu, cấp sổ thẻ BHXH, BHYT, BHTN:
Thực hiện các quy định của Nhà nước về BHXH, BHYT giai đoạn trước và sau
khi hợp nhất, BHXH quận Hà Đông đã triển khai và áp dụng nhiều biện pháp như tuyên
truyền, hướng dẫn thực hiện các Nghị định và Thông tư hướng dẫn về chính sách
BHXH, BHYT, BHTN trong đó chú trọng các giải pháp mở rộng đối tượng tham gia
BHXH, BHYT, BHTN nhất là việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh, ngoài công lập, tập trung đôn đốc các đơn vị tham gia
BHXH, BHYT. Tổng số thu BHXH, BHYT từ khi điều chỉnh địa giới hành chính theo
Nghị quyết 15 (tháng 8/2008 đến hết tháng 7 năm 2009) được: 116 tỷ 730 triệu đồng
trong đó: số thu BHXH, BHYT, 7 tháng đầu năm năm 2008 được 69 tỷ 730 triệu đồng,
đạt 57,8% kế hoạch năm 2009 do BHXH thành phố giao.
+ Duyệt hồ sơ cấp sổ BHXH được: cho 708 lao động.

+ In và phát hành được: 17.044 thẻ KCB cho đối tượng.
+ Từ tháng 8 năm 2008 đến nay đã tuyên truyền mở rộng được: 52 đơn vị với 607 lao
động tham gia BHXH, BHYT.
Thu BHXH, BHYT tự nguyện:
+ Thu BHXH tự nguyện 7 tháng năm 2009 được : 142 lượt người với số tiền là
114.765.000 đồng.
+ Thu BHYT tự nguyện 7 tháng năm 2009 được: 4.909 lượt người với số tiền là:
954.728.000 đồng.
- Công tác Giám định chi:
Duy trì công tác thường trực tại Trung tâm y tế đảm bảo quyền lợi cho đối tượng
có thẻ BHYT đi khám, chữa bệnh, cụ thể tổng số chi khám chữa bệnh nội, ngoại trú từ
tháng 8 năm 2008 đến nay cho 5.502 lượt người, với số tiền là: 50.594.500 đồng, chi
khám chữa bệnh nội ngoại trú tại Trung tâm y tế Hà Đông cho 5.409 lượt người với số
tiền là: 44.098.012 đồng.
- Công tác công nghệ thông tin:
Các bộ phận nghiệp vụ tiến hành lưu trữ hồ sơ của đối tượng, đóng chứng từ, sổ
sách đưa vào lưu trữ đảm bảo khoa học, gọn gàng, ngăn nắp, thuận tiện phục vụ công
tác nghiệp vụ thường xuyên.
Nâng cấp và cài đặt phần mềm hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác
thu, in sổ BHXH và cài đặt phần mềm kế toán, trang bị máy đáp ứng yêu cầu được
giao.
2.2 Thực trạng hoạt động thu BHXH tại BHXH quận Hà Đông.
2.2.1 Cơ sở thu BHXH tại BHXH quận Hà Đông
Thu BHXH là hoạt động của các cơ quan BHXH cùng với sự phối hợp của các
ban ngành chức năng trên cơ sở các quy định của pháp luật nhằm tạo lập nguồn tài
chính tập trung, từ việc đóng góp của các bên tham gia Bảo hiểm xã hội và những
nguồn tài chính bổ sung khác.
Thu BHXH là một hoạt động cần thiết và không thể thiết trong hoạt động
BHXH. Nó sẽ đảm bảo cho sự tạo lập và sử dụng một quỹ tiền tệ tập trung và tạo ra
nguồn tài chính để có thể tiến hành các hoạt động BHXH. Sự cần thiết thể

hiện ở chỗ:
- Thu BHXH là cơ sở để đo sự đóng góp giữa các bên tham gia BHXH và đánh
dấu sự đóng góp giữa các bên tham gia.
- Tạo lập nguồn tài chính tập trung từ đó có thể tiến hành thống nhất các hoạt
động BHXH.
- Nguồn thu BHXH phản ánh rõ nét mối quan hệ ba bên trong BHXH, là cơ sở
để tạo ra các quan hệ khác trong BHXH. Do nguồn thu được hình thành từ ba nguồn
chủ yếu là đóng góp từ người lao động, người sử dụng lao động và phần hỗ trợ từ Ngân
sách Nhà nước. Thực chất đây là mối quan hệ về lợi ích trong đó: người lao động sẽ
hưởng các quyền lợi khi họ không may gặp phải rủi ro hoặc sự kiện bảo hiểm, người sử
dụng lao động sẽ phải bỏ ra ít chi phí hơn khi người lao động không may gặp phải rủi ro.
Nhà nước đạt được mục tiêu ổn định xã hội, giảm bớt căng thẳng cho thị trường lao động
vốn đã rất có nhiều xung đột về lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động,
góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế.
Đặc biệt, dựa trên cơ sở các chính sách BHXH mà mục đích lớn nhất là bảo đảm
đời sống cho người lao động và gia đình họ, người tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được
thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập mất đi khi họ bị suy giảm, mất khả năng lao
động, mất việc làm; khi họ hết tuổi lao động theo quy định sẽ được hưởng chế độ hưu
trí (lương hưu); khi chết sẽ được hưởng trợ cấp tiền tuất, mai táng phí; ngoài ra được
hưởng trợ cấp khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và dưỡng
sức.Việc ban hành chính sách BHXH phải dựa trên thu nhập của người lao động, mức
sống, tuổi thọ, điều kiện làm việc...(Căn cứ vào nội dung này để cụ thể hóa cơ sở thu
bảo hiểm).
Bên cạnh đó, dựa vào các văn bản pháp luật được ban hành, BHXH quận Hà
Đông đã và đang thực hiện thu BHXH bắt buộc đối với NLĐ dựa trên cơ sở thu theo
một số các quyết định do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành như: Quyết định số
902/QĐ-BHXH ngày 26/06/2007, Quyết định số 1333/QĐ-BHXH ngày 21/02/20 và
Quyết định số 4427/BHXH-BT về thu BHXH,BHYT.
2.2.2 Quy trình thu BHXH tại BHXH quận Hà Đông
• Bước 1 : Lập và giao kế hoạch thu

Kế hoạch thu là cơ sở để triển khai công tác thu BHXH ở từng đơn vị, đây cũng
là nhiệm vụ trong năm của phòng quản lý thu. Để lập kế hoạch thu, phòng quản lý thu
phải dựa vào kết quả thu thực tế của những năm trước để đưa ra chỉ tiêu cụ thể cần
phải đạt được cho BHXH quận trong năm nay. Sau đó, BHXH quận sẽ lập kế hoạch
chi tiết để hoàn thành kế hoạch đề ra.
• Bước 2 : Xác định đối tượng tham gia BHXH và mức thu
Việc xác định đối tượng tham gia có vai trò rất quan trọng vì mỗi đối tượng có quy
định đóng BHXH khác nhau. Xác định chính xác đối tượng tham gia nhằm tránh việc
thu sai BHXH. Việc xác định mức thu gắn liền với việc xác định đối tượng, bởi khi đã
xác định đúng đối tượng thì có thể xác định được mức thu tương ứng cho đối tượng
đó.
• Bước 3 : Tổ chức thu và đôn đốc các đơn vị nộp BHXH
Hàng tháng, sau khi xác định số tiền phải nộp BHXH của các đơn vị, BHXH quận sẽ
tiến hành thu theo quy định. Các đơn vị sử dụng lao động tham gia BHXH phải đóng
BHXH trích từ tiền lương của người lao động và từ quỹ lương của đơn vị mình. Cơ
quan BHXH quận có trách nhiệm theo dõi việc nộp BHXH của từng đơn vị, nếu đơn vị
nào chậm nộp BHXH hai tháng trở lên thì phải thông báo kịp thời để đôn đốc việc nộp
BHXH theo đúng quy định và áp dụng việc nộp phạt với những đơn vị vi phạm.
Sau khi thu BHXH, BHXH quận tiến hành ghi chép kết quả nộp BHXH của từng
đơn vị và đối chiếu xem đơn vị đó còn thiếu hay không, việc này được làm mỗi quý
một lần. Đơn vị đóng thiếu thì sẽ đóng bổ sung vào quý sau. Cuối cùng, BHXH quận
ghi mức nộp vào sổ BHXH của từng người lao động tham gia của từng đơn vị.
• Bước 4 : Chuyển tiền về BHXH thành phố
Tất cả số tiền BHXH quận thu được đều phải chuyển về tài khoản của BHXH thành
phố Hà Nội. BHXH quận thu dưới hình thức chuyển khoản và không được chi bất cứ
khoản tiền gì từ số tiền thu được.
Các đơn vị sử dụng lao động phải nộp tiền về BHXH quận Hà Đông chậm nhất vào
ngày cuối tháng và hình thức nộp là vào tài khoản của BHXH quận Hà Đông mà đơn
vị đăng ký tham gia.
• Bước 5 : Thống kê số liệu và lập báo cáo gửi lên cơ quan BHXH thành phố

BHXH quận Hà Đông có nhiệm vụ lập báo cáo mỗi tháng, quý, năm để gửi lên
BHXH thành phố Hà Nội. Báo cáo tháng gửi trước ngày 22 hàng tháng, báo cáo quý
gửi trước ngày 15 tháng đầu của quý sau, báo cáo năm gửi ngày 20/01 năm sau. Nội
dung của báo cáo tháng, quý là kết quả công tác thu - chi trong tháng, quý; còn báo cáo
năm là kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị năm nay và phương hướng nhiệm vụ năm
tới.
2.2.3. Phương pháp thu BHXH
Hiện nay, công tác thu đóng góp BHXH ở BHXH quận Hà Đông bao gồm 2
phương pháp thu nộp BHXH như sau:
2.2.3.1 Phương pháp thu trực tiếp
Theo phương pháp này cán bộ và bộ phận chuyên trách của cơ quan BHXH sẽ
trực tiếp thu đóng góp BHXH từ những người tham gia. Phương pháp này thường được
áp dụng với những NLĐ làm việc tự do tự nguyện tham gia BHXH và những NLĐ
không có chủ sử dụng lao động.
NLĐ tham gia đóng góp BHXH cam kết đóng BHXH bằng tiền mặt, bằng séc
hay bằng chuyển khoản Ngân hàng. Nếu thanh toán bằng tiền mặt thì cơ quan BHXH
cần phải đảm bảo sao cho thủ tục thanh toan tránh được hiện tượng gian lận nội bộ và
lạm dụng quỹ, đồng lõa giữa nhân viên thu nộp BHXH và người đóng BHXH. Ưu điểm
của phương thức thu trực tiếp từ người lao động là cơ quan BHXH quận có thể nắm bắt
được thông tin về đối tượng hưởng nhanh chóng và chính xác. Đồng thời cơ quan
BHXH tiếp nhận được các yêu cầu, thắc mắc của đối tượng hưởng từ đó đưa ra các biện
pháp giải quyết kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng hưởng. Bên cạnh đó thì
phương thức thu này cũng có hạn chế đó là đối tượng hưởng các chế độ BHXH đang
ngày một tăng lên yêu cầu một số cán bộ thu mới đáp ứng hết được việc thu dẫn đến tốn
kém về chi phí và đối tượng phải đi xa hơn, mất phí đi lại.
2.2.3.2 Phương pháp thu gián tiếp
Đây là phương pháp phổ biến ở Việt Nam, thông qua hệ thống các đại lý thu
BHXH. Đại lý của cơ quan BHXH hầu hết là chủ sử dụng lao động. Ngoài ra còn có
các bưu điện, ngân hàng các cơ quan tổ chức, đoàn thể quần chúng ở các quận huyện,
xã phường…(gọi chung là đơn vị thu).

Theo Điều 37 Nghị định số 12/CP ngày 26/1/1995 quy định hàng tháng người sử
dụng lao động có trách nhiệm đóng BHXH theo quy định tại khoản 2 điều 36 của Nghị
định 12/CP ngày 26/1/1995 và trích tiền lương của tổng số NLĐ theo quy định tại
khoản 2 điều 36 của Nghị định này để đóng cùng một lúc vào quỹ BHXH. Tiền lương
tháng căn cứ đóng BHXH gồm có lương theo ngạch bậc, chức vụ hợp đồng và các
khoản phụ cấp.
Trình tự thực hiện thu BHXH tại BHXH quận Hà Đông như sau:
Khi bắt đầu tham gia BHXH hoặc khi phát sinh đối tượng mới, đơn vị sử dụng
lao động lập danh sách theo mẫu 02a-TBH, kèm theo các tờ khai cấp sổ BHXH và các
giấy tờ có liên quan gửi về cơ quan BHXH (theo phân cấp quản lý) trước ngày 15 hàng
tháng để đề nghị thu và phát sổ BHXH, thẻ BHYT.
- Hồ sơ liên quan gửi kèm theo gồm có:
+ Trường hợp đơn vị lần đầu tham gia BHXH, BHYT
Cơ quan, đơn vị (bao gồm cả hộ kinh doanh cá thể) tham gia BHXH, BHYT lần
đầu phải nộp kèm theo danh sách tham gia BHXH, BHYT (mẫu 02a-TBH) bản đăng ký
tham gia BHXH (mẫu C1A-BHHN), bản sao quyết định thành lập (nếu có), giấy phép
kinh doanh, quy chế trả lương đã đăng ký với cơ quan quản lý Nhà nước về lao động
theo phân cấp (nếu có). Đối với cá nhân sử dụng lao động là bản HĐLĐ. Riêng các đơn
vị sử dụng lao động thuộc diện phải xây dựng và đăng ký quy chế trả lương, nếu chưa
có, yêu cầu bổ sung và gửi đến chậm nhất là sau 30 ngày.
Người lao động đóng BHXH, BHYT phải có HĐLĐ hoặc quyết định tuyển
dụng, thuyên chuyển, sổ BHXH (nếu có). Trường hợp người lao động lần đầu tham gia
BHXH, BHYT đơn vị phải kê khai đúng về nhân thân theo hồ sơ của NLĐ, thực hiện
việc khám sức khỏe theo đúng quy định của Bộ Y tế khi tuyển dụng lao động.
Đối với tờ khai cấp sổ BHXH phải có hồ sơ gốc để kiểm tra. Các trường hợp
đơn vị chưa lập tờ khai hoặc không đủ hồ sơ gốc khi đến đăng ký, cán bộ thu hướng
dẫn đơn vị lập và gửi đến sau kèm theo danh sách đề nghị cấp sổ BHXH.
+ Đối với các trường hợp tăng mới lao động trong các đơn vị đang tham gia BHXH,
BHYT
Danh sách tham gia BHXH, BHYT được chấp nhận để đề nghị phát hành cấp sổ

BHXH sau khi đơn vị đã cung cấp HĐLĐ hoặc quyết định tuyển dụng, thuyên chuyển
kèm theo sổ BHXH (nếu có). Trường hợp NLĐ lần đầu tham gia BHXH, đề nghị đơn vị
gửi kèm theo bản phô tô CMTND, giấy khám sức khỏe đề kiểm tra đối chiếu đối tượng.
Tờ khai cấp sổ BHXH và hồ sơ gốc nếu chưa có cũng xử lý như hướng dẫn ở trên.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ của đơn vị không quá 5 ngày làm việc, bộ phận thu thẩm
định xác định ngay các đối tượng được tham gia BHXH tại đơn vị để thiết lập hồ sơ
thu.
Căn cứ danh sách đối tượng đủ điều kiện thu đã xác định do bộ phận thu chuyển
đến cùng tờ khai cấp sổ và hồ sơ gốc của từng NLĐ (nếu có), bộ phận phát hành sổ, thẻ
kiểm tra và thực hiện cấp sổ BHXH. Thời gian thẩm định hồ sơ cấp sổ BHXH theo Luật
BHXH. Trường hợp sau khi thẩm định hồ sơ, phát hiện đối tượng không đúng phải báo
giảm hay phải sửa lại các thông số về nhân thân, nghề nghiệp, mức lương… bộ phận cấp
sổ có thông báo đến bộ phận thu để điều chỉnh lại dữ liệu.
Trước ngày cuối tháng, đơn vị sử dụng lao động lập và gửi đến cơ quan BHXH
biểu 03a-TBH của tháng kèm theo các quyết định hoặc phụ lục HĐLĐ điều chỉnh mức
lương, phụ cấp, sổ BHXH. Trường hợp đơn vị không phát sinh thay đổi trong tháng cũng
phải ghi rõ trên biểu 03a-TBH hoặc có văn bản thông báo để cơ quan BHXH có căn cứ
thực hiện. Sau ngày 05 tháng sau, đơn vị không lập biểu, cơ quan BHXH căn cứ dữ liệu
tháng trước liền kề để in trước biểu 03a-TBH và biểu 08-TBH gửi đơn vị xác nhận để lưu
trữ. Các thay đổi trong đó nếu có, yêu cầu đơn vị sử dụng lao động điều chỉnh và báo
biểu tháng sau liền kề.
Căn cứ báo biểu tăng giảm lao động, mức lương nộp BHXH, BHYT do đơn vị gửi
đến, trước ngày 10 tháng sau, bộ phận thu phải có thông báo theo mẫu 08-TBH gửi đến
đơn vị sử dụng lao động
Việc ghi điều chỉnh, xác nhận trên sổ BHXH sau khi đã cấp được thực hiện theo
quy định của BHXH Việt Nam. Riêng đối tượng đã chôt sổ nghỉ thôi việc sau đó được
hưởng chế độ thai sản, nơi nào thanh toán trợ cấp thai sản nơi đó ghi bổ sung thời gian
nghỉ việc đước tính là thời gian có đóng BHXH và chốt lại sổ BHXH.
2.2.4 Kết quả thu BHXH tại BHXH quận Hà Đông
Bảo hiểm xã hội quận Hà Đông là cơ quan thực hiện chính sách BHXH đối với

người lao động trên địa bàn thành phố, dưới sự chỉ đạo trực tiếp về nghiệp vụ của Bảo
hiểm xã hội TP Hà Nội, được sự quan tâm của lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, HĐND,
UBND thành phố Hà Đông và sự phối kết hợp của các ban, ngành, đoàn thể thành phố,
nhất là sự ủng hộ nhiệt tình của các xã, phường, các đơn vị sử dụng lao động và đối
tượng hưởng chế độ BHXH. Để có những đánh giá một cách chính xác và khách quan về
hiệu quả công tác thu BHXH, em xin được phân tích kết quả đạt được của BHXH quận
Hà Đông giai đoạn 2005-2009 trên 4 mặt sau:
+ Quản lý đối tượng thu BHXH
+ Quản lý nguồn thu BHXH
+ Quản lý quỹ tiền lương trích nộp BHXH
+ Tình hình nợ đọng BHXH
2.2.4.1 Quản lý đối tượng thu BHXH
Quản lý đối tượng thu BHXH là một trong những nhiệm vụ trọng yếu của hệ
thống BHXH và của nghiệp vụ thu BHXH, là công việc có ý nghĩa quyết định đến chất
lượng hoạt động, chất lượng quản lý và đến sự chính xác của thu chi quỹ BHXH, đảm
bảo quyền lợi chính đáng của người tham gia BHXH.
Đối tượng tham gia BHXH được hiểu là đối tượng của hệ thống BHXH, là các
cá nhân và thể nhân có lợi ích và nghĩa vụ liên quan đến quỹ BHXH, thuộc phạm vi
điều chỉnh và thực hiện chính sách chế độ BHXH. Đó cũng chính là đối tượng có nghĩa
vụ đóng góp BHXH theo luật định, đồng thời được thụ hưởng quyền lợi từ quỹ BHXH
theo chế độ quy định của Nhà nước và pháp luật. Một trong các mục tiêu của BHXH
quận Hà Đông là quản lý cho được các đối tượng tham gia BHXH phù hợp với chức
năng, nhiệm vụ mà BHXH Thành phố giao phó.
Đối tượng thu BHXH:
Người lao động làm việc tại:
- Doanh nghiệp quốc doanh phải đóng 5% tiền lương hàng tháng.
- Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, khu chế xuất, khu công nghiệp đóng
5% tiền lương tháng.
- Các tổ chức kinh doanh, dịch vụ thuộc cơ quan hành chính sự nghiệp (gọi là
đơn vị có thu) phải đóng 5% tiền lương tháng.

- Các cơ quan hành chính sự nghiệp (quản lý nhà nước, cơ quan Đảng, đoàn thể,
hội quần chúng, dân cư đén cấp huyện) phải đóng 5% tiền lương tháng.
- Cán bộ chủ chốt ở xã, phường phải đóng 5% mức sinh hoạt phí hang tháng.
- Người Việt Nam lao động ở nước ngoài phải đóng 15% mức tiền lương đã
đóng BHXH trước khi ra nước ngoài làm việc đối với người lao động đã có quá trình
tham gia BHXH bắt buộc ở trong nước. Còn đối với đối tượng lao động chưa tham gia
BHXH bắt buộc ở trong nước phải đóng 15% của 2 lần mức tiền lương tối thiểu.
Người sử dụng lao động:
- Doanh nghiệp quốc doanh đóng 15% tổng quỹ lương của đơn vị.
- Doanh nghiệp ngoài quốc doanh sử dụng trên 10 lao động: phải đóng 15%
tổng quỹ lương của người tham gia.
- Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, khu chế xuất, khu công nghiệp: phải
đóng 15% tổng quỹ lương của người tham gia.
- Các tổ chức kinh doanh, dịch vụ thuộc cơ quan hành chính, sự nghiệp, cơ quan
Đảng, đoàn thể: phải đóng 15% tổng quỹ lương của người tham gia.
- Các đơn vị sự nghiệp dán thu bù chi, đơn vị sự nghiệp hưởng nguồn thu bằng
viện trợ nước ngoài để trả lương cho công nhân viên chức trong đơn vị: phải đóng 15%
tổng quỹ lương của người tham gia.