<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Giải tỏa nỗi lo đổi mới đề thi tốt nghiệp Ngữ văn</b>

<b>GD&TĐ - Trước những thông tin mới về đề thi tốt nghiệp môn Ngữ văn năm nay, </b>
<b>nhiều ý kiến tán thành nhưng cũng có khơng ít thể hiện băn khoăn, lo lắng.</b>

Để làm sáng rõ vấn đề, phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại đã có cuộc trao đổi với ơng Đỗ
Ngọc Thống - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT).

<i>Sau khi Vụ Giáo dục Trung học đăng tải một số đề thi tham khảo và các bài viết về định </i>
<i>hướng đổi mới kiểm tra, đánh giá theo yêu cầu phát triển năng lực trên báo Giáo dục và </i>
<i>Thời đại và một số báo khác, rất nhiều ý kiến tán thành và cũng nhiều ý kiến băn khoăn, lo </i>
<i>lắng. </i>

<i>Lo lắng nhất là thời gian ôn tập không cịn nhiều. Nhiều người cũng chưa tìm hiểu kỹ chủ </i>
<i>trương đổi mới đề thi môn Ngữ văn, kể cả một số phóng viên các báo nên chuyển tải thơng </i>
<i>tin chưa chuẩn xác đến bạn đọc.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>Ông Đỗ Ngọc Thống </i>

- Căn cứ vào nội dung đồng thuận qua Hội thảo Đổi mới kiểm tra, đánh giá chất lượng học
tập môn Ngữ văn ở trường phổ thông tổ chức tại Hà Nội (10/4/2014) và các kết luận của Hội
thảo, chúng tôi xin nêu lại một cách cụ thể rõ ràng chủ trương đổi mới đề thi Ngữ văn năm
nay như sau:

Đề thi sẽ tập trung vào 2 nội dung lớn:

Một là kiểm tra kĩ năng đọc hiểu văn bản. Nội dung dạy và học đọc hiểu văn bản đã có từ
lâu trong chương trình hiện hành, từ Tiểu học đến Trung học phổ thông; càng lên cao càng
học nhiều về đọc hiểu văn bản.

Khái niệm văn bản theo nghĩa rộng cũng đã được thống nhất trong chương trình và sách

giáo khoa Ngữ văn: có văn bản nói và văn bản viết; văn bản viết có văn bản văn học và văn
bản không phải văn học (nhiều nước gọi là văn bản thơng tin); trong văn bản văn học có văn
bản hư cấu (thơ truyện ngắn, tiểu thuyết…) và văn bản không hư cấu (văn nghị luận, hồi kí,
tự truyện, bút kí…)

Thế nào là đọc hiểu một văn bản cũng đã được thống nhất và thực hành trong nhà trường.
Có rất nhiều cấp độ thể hiện việc hiểu một văn bản. Tuy nhiên với đối tượng là học sinh
THPT việc kiểm tra đọc hiểu chỉ yêu cầu rất nhẹ nhàng, vừa sức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Như thế kiểm tra đọc hiểu chủ yếu xem học sinh có nắm được và hiểu đúng thông tin trong
văn bản hay không. Với phần này, các em chỉ cần trả lời ngắn gọn, không cần chú ý nhiều
về ngữ pháp, diễn đạt và trình bày, có thể chỉ cần gạch đầu dịng.

Văn bản ngữ liệu cho phần này sẽ là một đoạn văn bản ngắn, vừa sức, có thể khơng lấy lại
trong chương trình và sách giáo khoa Ngữ văn, ưu tiên cho các văn bản thuộc nhiều lĩnh
vực khác để tích hợp, yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức liên môn… Văn bản sẽ rất ngắn,
thường là đoạn văn, nội dung hỏi sẽ rất đơn giản, dễ nhận biết, phù hợp với trình độ của
học sinh trung bình...

Hai là kiểm tra kĩ năng viết, khơng có gì thay đổi lớn trong đề thi năm nay. Vẫn là yêu cầu
viết nghị luận xã hội và nghị luận văn học như mọi năm.

Chỉ khác là cách hỏi, cách nêu vấn đề có thay đổi để học sinh không thể viết chung chung,
viết thế nào cũng đúng; khắc phục tình trạng chép văn mẫu, chép tài liệu có sẵn…

Cịn đề theo hướng “mở” thì khơng có gì xa lạ với học sinh nữa. Năm nay chỉ điều chỉnh lại
quan niệm về đáp án mở cho chính xác và phù hợp hơn.

Như thế văn bản ngữ liệu dùng cho kiểm tra kĩ năng viết nghị luận văn học năm nay vẫn là
các văn bản, tác phẩm, trích đoạn có trong chương trình và sách giáo khoa Ngữ văn.

Dần dần những năm sau sẽ khuyến khích đề thi lấy tác phẩm, trích đoạn ngồi miễn sao
bảo đảm nội dung, độ khó tương đương với tác phẩm, trích đoạn trong chương trình và
sách giáo khoa để đạt được mục tiêu đánh giá đúng năng lực tiếp nhận tác phẩm của học
sinh.

<i>- Nhiều giáo viên dạy Văn bày tỏ sự lo lắng trước những đổi mới trong cách ra đề thi môn </i>
<i>Văn trong kỳ thi tốt nghiệp năm nay, ơng có nhắn nhủ gì với họ?</i>

- Trước sự đổi mới ít nhiều của đề thi Ngữ văn năm nay, giáo viên dạy các lớp 12 nên bình
tĩnh, suy nghĩ kĩ về những đề xuất đổi mới.

Nhiều giáo viên lo không đủ thời gian ôn cho học sinh kiến thức tiếng Việt. Nỗi lo đó khơng
có căn cứ, vì đề thi khơng nhằm kiểm tra kiến thức lý thuyết tiếng Việt mà chỉ kiểm tra khả
năng vận dụng tiếng Việt của học sinh. Như thế khơng cần ơn tập gì về lý thuyết tiếng Việt
cả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>Nhiều giáo viên lo không đủ thời gian ôn cho học sinh kiến thức tiếng Việt. Nỗi lo đó </b></i>
<i><b>khơng có căn cứ, vì đề thi không nhằm kiểm tra kiến thức lý thuyết tiếng Việt mà chỉ </b></i>
<i><b>kiểm tra khả năng vận dụng tiếng Việt của học sinh. Như thế không cần ôn tập gì về lý</b></i>
<i><b>thuyết tiếng Việt cả.</b></i>

<b>Ơng Đỗ Ngọc Thống</b>
tả, đặt câu trong một đoạn văn ngắn khoảng 4 - 5 dịng. Và nếu có thật như thế thì cũng nên
xem lại cách dạy và học Ngữ văn của nhà trường.

Đối với phần kiểm tra kĩ năng viết, như trên đã nêu khơng có gì thay đổi nhiều, trừ cách hỏi,
cách nêu vấn đề.

Vì thế giáo viên cần tăng cường cho học sinh luyện tập cách phân tích đề, nhằm hiểu đúng ý
đồ của đề, nắm vững các yêu cầu từ đó xác định đúng trọng tâm của bài viết; thao tác nghị

luận chính và giúp các em vận dụng một cách tổng hợp nhiều thao tác khác nhau trong một
bài văn.

Chú ý tập cho học sinh lập dàn ý cho bài viết; luyện tập cách viết một đoạn văn ngắn; một
bài văn ngắn sao cho phù hợp với thời gian 120 phút.

Không viết tản mạn, Sa đà quá sâu vào một ý nào đó mà cần viết ngắn gọn, sáng rõ điều
mình cần thuyết phục người đọc.

Các hình thức cho một câu chủ đề sau đó yêu cầu học sinh phát triển thành một đoạn văn
hoàn chỉnh hoặc viết đoạn văn theo yêu cầu diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp… cần
được chú ý trong ôn luyện kĩ năng viết.

Cũng cần nhắc nhở học sinh việc trình bày hình thức đoạn văn, bài văn, chữ viết, chính tả,
dùng từ và ngữ pháp.

Nhiều giáo viên lo lắng về việc văn bản phần đọc hiểu khơng nằm trong chương trình... cũng
là nỗi lo khơng có căn cứ.

Việc cho một văn bản, trích đoạn ngắn khơng có trong chương trình và nội dung cũng không
thuộc văn chương (loại văn bản thông tin) nêu ngay trong đề thi để yêu cầu học sinh đọc và
trả lời ngắn vài ba câu hỏi xem có nắm được nội dung và thơng tin chính trong đó khơng
thiết nghĩ khơng có gì khó khăn cả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) kiểm tra đọc hiểu cũng khơng hề có một văn
bản đã học nào của Việt Nam, nhưng học sinh của chúng ta đều làm tốt cả đấy thôi.

Cần kiểm tra kĩ năng đọc hiểu, vì cuối cùng dạy đọc hiểu là để các em bước ra cuộc sống,
đọc một văn bản bất kỳ phải hiểu đúng nội dung thơng tin trong đó.

Một người lao động có thể khơng cảm thụ và lý giải hết cái hay, cái đẹp của một bài thơ đọc
được trong sách báo; nhưng không thể hiểu sai một thông báo, một bản hợp đồng kinh tế,
một bản hướng dẫn sử dụng máy móc, thuốc men, một bản thuyết minh di tích lịch sử…
<i>Vậy với các em học sinh, ơng có lời khun, nhắn nhủ gì để tự tin vượt qua kỳ thi tốt nghiệp </i>
<i>với những đổi mới, trong đó có mơn Ngữ văn?</i>

- Với các em học sinh lớp 12, tôi đọc được nhiều comment phản hồi lại chủ trương đổi mới
của Bộ GD&ĐT, nhiều em tán thành, nhiều em lo lắng vì thời gian ơn thi cịn q ít.

Nỗi lo của các bạn là đúng, nhưng như trên tôi đã nêu, chính phần đọc hiểu được coi là đổi
mới năm nay lại là phần giúp các em “gỡ” điểm.

Vì u cầu của đề sẽ khơng đánh đố, khơng có tình trạng may rủi do cảm tính của người
chấm. Đáp án sẽ rất rõ ràng, minh bạch, làm xong có thể biết ngay mình được mấy điểm
đọc hiểu.

Bộ GD&ĐT đang nỗ lực đổi mới để tiến đến việc đánh giá đúng, chính xác, khách quan kết
quả học tập môn Ngữ văn của học sinh. Hạn chế kiểu đề thi bắt các em nhớ máy móc; học
thuộc lòng các bài văn mẫu, viết thế nào cũng được điểm; phân hóa rõ những học sinh có
năng lực thực sự; khuyến khích học có phương pháp và động viên khích lệ các học sinh có
những suy nghĩ độc lập, biết tranh luận bảo vệ ý kiến của mình…

Chúng tơi nghĩ đó là định hướng đúng đắn. Tuy nhiên để tiến đến mục tiêu cuối cùng ấy,
phải có lộ trình thích hợp, khơng thể thay đổi một lúc, nhưng cũng không thể không bắt đầu
những gì có thể.

Một số thay đổi về định hướng thi tốt nghiệp năm nay chỉ là bước đầu và chắc chắn khơng
gây ra những khó khăn cho học sinh. Trái lại có thể đem đến cho các em niềm vui từ yêu
cầu vận dụng những gì đã học vào cuộc sống một cách hiệu quả.

<i>- Xin cảm ơn ông!</i>

</div>

<!--links-->