- Trang chủ >>
- THPT Quốc Gia >>
- Ngoại Ngữ
Tải Phân tích bài thơ Đồng chí của Chính Hữu - Luyện thi THPT Quốc Gia môn Văn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (84.5 KB, 3 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Phân tích bài thơ “Đồng chí” của chính Hữu (Ngữ văn 9 - Tập 1).</b>
<b>HƯỚNG DẪN CÁCH VIẾT:</b>
Bài thơ “Đồng chí” ra đời vào đầu năm 1948, sau chiến dịch Việt Bắc của quân và dân ta đánh
thắng cuộc tiến công quy mô lớn của thực dân Pháp cuối năm 1947 lên khu căn cứ địa Việt Bắc.
Nhà thơ Chính Hữu lúc đó là chính trị viên đại đội thuộc trung đồn Thủ đơ, cùng đơn vị của
mình tham gia chiến đấu suốt chiến dịch. Đầu năm 1948 Chính Hữu viết bài thơ này.
Bài thơ là kết quả của những trải nghiệm thực và những cảm xúc sâu xa của tác giả với đồng đội
trong chiến dịch Việt Bắc. Bài thơ nói về tình đồng đội, đồng chí thắm thiết, sâu nặng của những
người lính cách mạng mà phần lớn họ xuất thân từ nông dân. Đồng thời bài thơ cũng thể hện lên
hình ảnh chân thực, giản dị mà cao đẹp của anh bộ đội trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp cịn rất khó khăn thiếu thốn.
Bài thơ” Đồng Chí” viết theo thể thơ tự do, với hai mươi dòng thơ, chia làm ba đoạn. Cả bài thơ
đều tập trung vào thể hiện chủ đề về tình”<i>Đồng Chí</i>”.
Cái bắt gặp đầu tiên của những người lính là từ những ngày đầu gặp mặt. Họ đều có sự tương
đồng về cảnh ngộ nghèo khó ”<i>quê hương anh nước mặn đồng chua, lành tôi nghèo đất cày lên</i>
<i>sỏi đá</i>”. Những người lính là những người của làng quê nghèo lam lũ, vất vả với cày cấy, ruộng
đồng với những làng quê khác nhau. Họ từ các phương trời không hề quen nhau ”<i>từ muôn</i>
<i>phương về tụ hội trong hàng ngũ của những người lính cách mạng</i>”. Đó chính là cơ sở của tình
đồng chí sự đồng cảm giai cấp của những người lính cùng chung nhiệm vụ chiến đấu để giải
phóng quê hương, đất nước. Diễn đạt ý nghĩa đó, tác giả đã diễn tả bằng hình ảnh:
“<i>Súng bên súng, đầu sát bên đầu</i>”.
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
trong đoạn thơ thứ hai là những biểu hiện cụ thể của tình đồng chí và sức mạnh của tình đồng
chí. Sự biểu hiện của tình đồng chí và sức mạnh của nó được tác giả gợi bằng hình ảnh ở những
câu thơ tiếp:
“ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà khơng mặc kệ gió lung lay
Giếng nước, gốc đa nhớ người ra lính”
“Đồng chí”- đó là sự cảm thơng sâu xa những tâm tư, nỗi lòng của nhau. Ba câu thơ trên đưa
người đọc trở lại với hoàn cảnh riêng của những người lính vốn là những người nơng dân đó. Họ
ra đi trở thành những người lính nhưng mỗi người có một tâm tư, một nỗi lịng về hồn cảnh gia
đình, người thân, cơng việc đồng q. Họ gửi lại tất cả cho hậu phương, gửi bạn thân cày cấy
ruộng nương của mình. Họ nhớ lại những gian nhf trống khơng “<i>mặc kệ gió lung lay</i>”. Nhưng
đành để lại, đành gửi lại, họ phải ra đi vì nghĩa lớn “cứu nước, cứu nhà.” Giờ ở tiền tuyến, họ
nhớ về hậu phương với một tình cảm lưu luyến khó quên. Hậu phương, tiền tuyến (người ở lại
nơi giếng nước, gốc đa) khơng ngi nhớ thương người thân của mình là những người lính nơi
tiền tuyến. Tuy dứt khốt, mạnh mẻ ra đi nhưng những người lính khơng chút vơ tình. Trong
chiến đấu gian khổ, hay trên đường hành quân họ đều nhớ đến hậu phương - những người thân
yêu nhất của mình:
“ Ơi! Những đêm dài hành qn nung nấu
Bỗng bồi hồi nhớ mắt người yêu”
(Nguyễn Đình Thi)
“Đồng chí”- đó là cùng chia sẻ những gian lao, thiếu thốn của cuộc đời người lính với những
hình ảnh chân thực, xúc động, gợi tả và gợi hình (từng cơn ốm lạnh sốt run người, vầng trán ướt
mồ hôi, áo rách vai, quần vài mãnh vá, miệng cười buốt giá, chân không giày) những ngày tháng
ở rừng. Để diển tả được sự gắn bó, chia sẻ, sự giống nhau vế cảnh ngộ người lính tác giả đã xây
dựng những câu thơ sóng đơi, đối ứng với nhau trong từng cặp, từng câu:
“ Anh với tôi biết từng cơn ốm lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi”
...
Miệng cười buốt giá
Chân khơng giày”
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
chính là tình cảm của người lính truyền cho nhau sức mạnh và niềm tin để họ vượt qua tất cả
những gian lao, thiếu thốn, thử thách trong chiến đấu. Tình đồng chí, đồng đội còn biểu hiện ở sự
thử thách. Đoạn thơ cuối thật cơ đọng bằng hình ảnh khi nhà thơ viết:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo”.
Đây là một bức tranh đẹp của tình đồng chí, đồng đội một bức tranh đặc sắc và có ý nghĩa. Bức
tranh trên là mội cảnh thực trong mội đêm phục kích “<i>chờ giặc tới</i>” tại một cảnh ”<i>rừng hoang</i>
<i>sương muối</i>” hoang vắng lạnh lẽo nổi bật lên ba hình ảnh gắn kết với nhau ”<i>vầng trăng khẩu</i>
<i>súng và người lính</i>” vầng trăng như treo khẩu súng của người lính. Người lính thì “<i>đứng cạnh</i>
<i>bên nhau chờ giặc tới</i>”. Câu thơ “<i>đầu súng trăng treo</i>” (chỉ có 4 chữ) gây cho người đọc một sự
bất ngờ lí thú “ <i>súng và trăng</i>” sao lại hồ quỵên vào nhau đẹp thế! Hình ảnh thơ nói lên ý nghĩa
cao đẹp của cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc của anh bộ đội cụ Hồ trong những năm đầu khánh
chiến chống Pháp.
</div>
<!--links-->
