ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI
Môn: GDCD - Lớp 8
(Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian phát đề)
Câu 1: (2 điểm)
Tệ nạn xã hội là gì?. Hãy kể tên một số TNXH mà em biết? Vì sao phải phịng chống các
TNXH?.
Câu 2: (3 điểm)
- Theo em, vì sao phải phòng chống nhiễm HIV/ AIDS?
- Em hiểu câu “Đừng chết vì thiếu hiểu biết AIDS” như thế nào?
-Mọi người có thể phịng, tránh HIV/ AIDS được khơng? Em hãy nêu những biện pháp
phòng, tránh mà em biết?
Câu 3: (3 điểm)
- Do có việc gấp, chị Hoa đem chiếc xe đạp của mình ra hàng cầm đồ để vay tiền. Đến
hẹn, chị mang tiền đến trả để lấy lại chiếc xe nhưng chiếc xe của chịđã bị Hà con trai của ôn
g chủ cửa hàng đem sử dụng làm gãy khung.
- Theo em, Hà có được quyền sử dụng chiếc xe đó khơng? Vì sao?
Ơng chủ cửa hàng có những quyền gì đối với chiếc xe của chị Hoa, căn cứ vào đâu?
- Chị Hoa có quyền địi bồi thường chiếc xe bị hỏng không? Ai sẽ phải bồi thường?
Câu 4: (2 điểm)
Nhân dân ta có câu :
“ Có làm thì mới có ăn
Khơng dưng ai dễ mang phần đến cho”
- Câu tục ngữ trên khuyên dạy chúng ta về đức tính gì?
- Em hiểu câu tục ngữ trên như thế nào?

Đáp án + Hướng dẫn chấm bài
Câu 1: (2 điểm)
Câu1
Câu 1

Nội dung đáp án

a

Tệ nạn xã hội là gì?
Là hiện tượng xã hội bao gồm hành vi sai lệch chuẩn mực xã
hội, vi phạm đạo đức, pháp luật, gây hậu qủa xấu về mọi mặt
đối với văn hố, có nhiều tệ nạn nhưng nguy hiểm nhất là cờ
bạc, ma tuý, mại dâm.

Điểm
0.5đ
2

1


b

c

- Đánh bạc, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng, tổ chức
sử dụng trái phép chất ma tuý. Mại dâm, dụ dỗ mại dâm...
- Lôi kéo trẻ em đánh bạc, uống rượu, hút thuốc, dùng chất
kích thích, Dụ dỗ dẫn dắt trẻ em mại dâm, bán và cho trẻ em 0.5đ
những văn hố phẩm đồi truỵ. Đồ chơi, trị chơi có hại cho sự
phát triển của trẻ em.
Phịng chống tệ nạn xã hội là vì
- Ảnh hưởng sức khoẻ.
- Ảnh hưởng tinh thần.
- Gia đình tan nát, ảnh hưởng kinh tế.
- Ảnh hưởng trật tự xã hội, suy thoái giống nòi.

- Gây đại dịch AIDS, dẫn đến cái chết.

1đ

Câu 2: (3 điểm)
*Mọi người phải phịng, tránh HIV/ AIDS vì: (1 điểm)
- Là đại dịch của thế giới và Việt Nam
- Làm ảnh hưởng kinh tế xã hội.
- Ảnh hưởng nịi giống.
- Ảnh hưởng sức khoẻ.
- Gia đình tan nát, Đi tù, Chết người.
*HS giải thích câu “Đừng chết vì thiếu hiểu biết về AIDS” hợp lý cho điểm tối đa (1đ)
- Đáp án: Mặc dù là căn bệnh thế kỷ nhưng hồn tồn có thể tránh được nếu chúng ta hiểu
biết các biện pháp phịng tránh.Mọi người đều có thể phòng, tránh được HIV/ AIDS.
*Biện pháp: (1 điểm)
+ Phải hiểu biết đầy đủ về HIV/ AIDS.
+ Không mua bán dâm, tiêm trích ma t.
+ Khơng dùng chung bơm kim tiêm.
+ Tránh tiếp xúc với máu của người bị nhiễm HIV/ AIDS.
Câu 3: ( 2điểm)
- Hà không được quyền sử dụng chiếc xe.
- Vì: Chiếc xe khơng phải của Hà nên Hà khơng có quyền sử dụng. (1điểm)
- Ơng chủ cửa hàng chỉ có quyền coi giữ,bảo quản xe. Căn cứ vào điều 175 Bé luật dân
sự thì Hà đã xâm phạm tài sản của người khác. (1 điểm)
- Chị Hoa có quyền địi bồi thường chiếc xe bị hỏng, vì đó là tài sản của chị.
Bố con ơng chủ cửa hàng phải có trách nhiệm bồi thường chiếc xe cho chị Hoa. (1 điểm)
Câu 4: (2điểm)
- Câu tục ngữ khuyên dạy chúng ta đức tính : Tự lập(0,5 điểm)
- Giải thích:
2



+ Nghĩa đen: Phải làm thì mới có sản phẩm phục vụ cho bản thân, khơng lãm sẽ khơng có ai
mang cho ta ăn mãi.(0,5 điểm)
+ Nghĩa bóng: Làm việc gì cũng nên tự lập, tự bản thân, khơng nên trông chờ vào người
khác mới mong thành công. (0,5 điểm)
+ HS lấy ví dụ minh họa. (0,5 điểm)
.

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
MÔN : GIÁO DỤC CÔNG DÂN 8
Thời gian: 90 phút(Khơng kể thời gian giao đề)
Câu 1: (1điểm)
Giải thích vì sao nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân và vì dân?
Câu 2: (2 điểm)
Phân biệt sự giống, khác nhau giữa quyền khiếu nại và quyền tố cáo của cơng dân.
Câu 3: (2,5 điểm)
Ca dao có câu:
Mẹ già ở túp lều tranh
Sớm thăm tối viếng cho đành dạ con.
Lời ca dao là bài học thấm thía về bổn phận trách nhiệm của con cháu đối với ông bà
cha mẹ. Hãy viết một văn bản ngắn (một trang giấy thi) thể hiện suy nghĩ của em về vấn đề
trên.
Câu 4: (2 điểm)
Vì sao xã hội cần phải có pháp luật? Vì sao mọi người phải nghiêm chinh tuân theo pháp
luật?
Câu 5: (2,5 đ)
Tình huống:
H năm nay 18 tuổi. H đã đi làm nên đã có thu nhập riêng. Bố H mất sớm. Mẹ H hơn
50 tuổi thường xuyên đau ốm, không làm được việc nặng, lại phải nuôi em H đang học lớp

9. Cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn.
a/ H có nghĩa vụ đóng góp để nuôi mẹ và em không?
b/ pháp luật quy định như thế nào về nghĩa vụ này?
.................... HẾT ....................
3


HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HSG
MÔN : GIÁO DỤC CÔNG DÂN 8

4


CÂ
ĐÁP ÁN
ĐIỂM
U
1 * Giải thích:
- Nhà nước của dân: Nhà nước ta được thành lập là thành quả
cách mạng của nhân dân ta. (0,25đ)
- Nhà nước do dân : Trong mọi hồn cảnh nhân dân ta ln
chăm lo xây dựng và củng cố nhà nước của mình, mọi hoạt 01 điểm
động của nhà nước là do có sự đóng góp của nhân dân. (0,5đ)
- Nhà nước vì dân: Mọi hoạt động của nhà nước ta luôn chăm
lo xây dựng đời sống mới của nhân dân. (0,25đ)
HS phân biệt sự giống- khác nhau giữa quyền khiếu nại- quyền
tố cáo.
-Giống:
+ Đều là những quyền chính trị cơ bản của CD được quy
định trong Hiến pháp 1992

+ Tạo cơ sở pháp lí cho CD giám sát các hoạt động của cơ
quan, cán bộ, cơng chức nhà nước.
0,5 điểm
+ Tạo cơ sở pháp lí cho CD bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp
khi bị xâm phạm.
+ Ngăn ngừa, đấu tranh, phòng chống tội phạm.
-Khác nhau:
Thứ
Khiếu nại
Tố cáo
tự
Đối
- Là các quyết định - Là hành vi vi phạm pháp
tượng hành chính, hành vi luật gây thiệt hại hoặc đe
hành chính
doạ gây thiệt hại đến lợi
ích nhà nước, quyền, lợi
ích hợp pháp của cơng
dân, cơ quan, tổ chức.
Cơ sở - Là quyền, lợi ích - Là tất cả các hành vi vi
0,25
2
hợp pháp của bản thân phạm pháp luật gây thiệt
điểm
người khiếu nại khi bị hại hoặc đe doạ gây thiệt
xâm phạm
hại đến lợi ích nhà nước,
quyền, lợi ích hợp pháp
của cơng dân, cơ quan, tổ
0,25

chức.
điểm
Mục
- Là để khơi phục - Là nhằm phát giác, ngăn
đích
quyền và lợi ích hợp chặn, hạn chế kịp thời mọi
pháp của người khiếu hành vi vi phạm pháp luật
nại đã bị xâm phạm xâm phạm đến lợi ích nhà
hoặc bị thiệt hại
nước, quyền, lợi ích hợp
pháp của cơng dân, cơ
quan, tổ chức
Người - Phải có năng lực -Là mọi cơng dân, bất cứ
khiếu hành vi dân sự đầy đủ ai, không phân biệt tuổi
nại và (từ 18 tuổi trở lên, tác, nghề nghiệp cũng đều
0,5 điểm
tố cáo không bị mất năng lực có quyề tố cáo trước cơ
hành vi). Người chưa quan, tổ chức, cá nhân có
có năng lực hành vi thẩm quyền về việc làm vi

5


ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
Môn thi: GDCD 8
Thời gian làm bài: 120 phút

Câu 1: (1,5 điểm) Ca dao Việt Nam có câu:
" Người sao một hẹn thì nên
Người sao chín hẹn thì qn cả mười".

a/ Em hiểu gì về ý nghĩa của câu ca dao trên?
b/ Câu ca dao trên liên quan đến những phẩm chất đạo đức nào mà em đã được học?
Câu 2: ( 2,0 điểm)
a/ Em hiểu thế nào là tình bạn trong sáng, lành mạnh?
b/ Là học sinh cấp THCS, em hãy cho biết tình bạn trong sáng lành mạnh đã giúp gì cho em
trong học tập, rèn luyện và trong cuộc sống?
Câu 3: (3,0 điểm) Có ý kiến cho rằng: " Nếp sống kỷ luật làm cho con người gị bó, mất tự
do".
Em có tán thành ý kiến đó khơng? Vì sao?
Câu 4: (3,5 điểm) Bài tập tình huống:
Trên đường đi học, Hoa và Hồng phát hiện một thanh niên đang định đổ một xơ nước
nhờn có màu khác lạ và mùi nồng nặc, khó chịu xuống một hồ nước.
a/ Theo em, Hoa và Hồng có thể có những cách ứng xử như thế nào?
Hãy nêu mặt lợi, mặt hại và cảm xúc của từng cách ứng xử.
b/ Nếu ở trong tình huống của Hoa và Hồng, em sẽ chọn cách ứng xử nào? Vì sao em chọn
cách ứng xử đó?
--------------------------------Hết--------------------------------

6


Câu

1
a
b

2

a


b
3

HƯỚNG DẪN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM
MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN
( Hướng dẫn và biểu điểm gồm 2 trang)
Nội dung
Ca dao Việt Nam có câu:
" Người sao một hẹn thì nên
Người sao chín hẹn thì qn cả mười".
a/ Em hiểu gì về ý nghĩa của câu ca dao trên?
b/ Câu ca dao trên liên quan đến những phẩm chất đạo
đức nào mà em đã được học?
Ca ngợi những người biết giữ lời hứa
Phê phán những người không biết giữ lời hứa
Giữ chữ tín;
Tự trọng;
Trung thực;
Tơn trọng người khác.
a/ Em hiểu thế nào là tình bạn trong sáng, lành mạnh?
b/ Là học sinh cấp trung học cơ sở, em hãy cho biết tình
bạn trong sáng lành mạnh đã giúp gì cho em trong học
tập, rèn luyện và trong cuộc sống?
Phù hợp với nhau về quan niệm sống;
Bình đẳng và tơn trọng lẫn nhau;
Chân thành, tin cậy và có trách nhiệm đối với nhau;
Thông cảm và đồng cảm sâu sắc với nhau.
Cùng tiến bộ trong học tập và rèn luyện ...
Cảm thấy ấm áp, tự tin, u cuộc sống, biết hồn thiện

mình để sống tốt hơn...
Có ý kiến cho rằng: " Nếp sống kỷ luật làm cho con người
gị bó, mất tự do".
Em có tán thành ý kiến đó khơng? Vì sao?
Khơng tán thành ý kiến đó
Giải thích: + Kỷ luật khơng làm cho con người mất tự do,
vì khi con người biết tơn trọng kỷ luật thì sẽ tự nguyện, tự
giác chấp hành những quy định chung, không bị ai ép
buộc nên sẽ khơng cảm thấy gị bó, trái lại sẽ cảm thấy
vui vẻ, thanh thản ...
+ Nếu sống khơng có kỷ luật thì người này sẽ

Điểm

2,0đ
0,5
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
2đ
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
3đ
0,5


1,25

7


4

a

xâm phạm quyền tự do của người khác; sống trong tâm
trạng lo lắng, bất an...
Bài tập tình huống:
Trên đường đi học, Hoa và Hồng phát hiện một
thanh niên đang định đổ một xơ nước nhờn có màu khác
lạ và mùi nồng nặc, khó chịu xuống một hồ nước.
a/ Theo em, Hoa và Hồng có thể có những cách ứng xử
như thế nào?
Hãy nêu mặt lợi, mặt hại và cảm xúc của từng cách ứng
xử.
b/ Nếu ở trong tình huống của Hoa và Hồng, em sẽ chọn
cách ứng xử nào? Vì sao em chọn cách ứng xử đó?
Có nhiều cách ứng xử khác nhau:
+ Lờ đi coi như không biết;
+ Ngăn cản không cho người thanh niên đổ nước bẩn
xuống hồ và giải thích cho họ hiểu tác hại của việc làm
của mình sẽ làm ơ nhiễm mơi trường nếu khơng được sẽ
báo cho người có trách nhiệm.
+ Báo cho người có trách nhiệm hoặc một người lớn tuổi
hơn ở gần đó biết;

...
TT cách ứng
Mặt lợi
Mặt hại
Cảm xúc
xử
1
Lờ đi coi
Khơng mất Ảnh
Ân hận
như khơng thời gian,
hưởng mơi
biết.
khơng có
trường
mâu thuẫn.. sống...
2
Ngăn cản
Có thể bảo Mất thời
Vui nếu
khơng cho vệ được
gian, có
ngăn
người thanh môi trường thể không chặn
niên đổ
họ hiểu
ngăn cản
được;
nước bẩn
được tác hại được hoặc thanh

xuống hồ.
của việc
bị trả thù... thản hạnh
làm đó…
phúc…
3
Báo cho
Ngăn chặn, Mất thời
Thanh
người có
xử lý kịp
gian...
thản,
trách nhiệm thời hành vi
hạnh
hoặc một
vi phạm...
phúc khi
người lớn
làm được

1,25
3,đ

0,25
0,25
0,25

0,5


0,5

0,5

8


b

tuổi hơn ở
gần đó biết.
- Chọn cách 2
- Vì mặt lợi nhiều hơn

việc có
ích...
0,25
0,5

--------------------------------Hết--------------------------------

9


ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI

Môn thi: Giáo dục công dân 8
Thời gian: 120 phút ( Không kể giao đề )
Câu 1: (2,5 điểm)
Tự lập là gì? Em hãy nêu những biểu hiện của tính tự lập trong học tập và trong cuộc

sống? Hãy giới thiệu một tấm gương học sinh nhờ tự lập đã vươn lên trong học tập và cuộc
sống?
Câu 2: (1,5 điểm) Ca dao Việt Nam có câu:
" Người sao một hẹn thì nên
Người sao chín hẹn thì quên cả mười".
a/ Em hiểu gì về ý nghĩa của câu ca dao trên?
b/ Câu ca dao trên liên quan đến những phẩm chất đạo đức nào mà em đã được học?
Câu 3: (3 điểm) Quyền khiếu nại và quyền tố cáo của cơng dân là gì? Nêu sự giống và khác
nhau giữa quyền khiếu nại và quyền tố cáo?
Câu 4: (3 điểm) Bài tập tình huống:
Trên đường đi học, Hoàng và Tùng phát hiện một thanh niên đang định đổ một xơ
nước nhờn có màu khác lạ và mùi nồng nặc, khó chịu xuống một hồ nước.
a/ Theo em, Hồng và Tùng có thể có những cách ứng xử như thế nào?
Hãy nêu mặt lợi, mặt hại và cảm xúc của từng cách ứng xử.
b/ Nếu ở trong tình huống của Hoàng và Tùng, em sẽ chọn cách ứng xử nào? Vì sao em chọn
cách ứng xử đó?

10


ĐÁP ÁN
Câu 1: ( 2,5 điểm)
Nội dung trình bày
- Khái niệm tự lập: Tự lập là tự làm lấy, tự giải quyết cơng việc của
mình, tự lo liệu, tạo dựng cuộc sống cho mình; khơng trơng chờ, dựa dẫm,
phụ thuộc vào người khác.
- Biểu hiện của tự lập:
+ Trong học tập:
• Tích cực suy nghĩ giải quyết khó khăn trong học tập.
• Tìm tịi ra phương hướng học tập tốt.

• Chủ động học hỏi, tìm hiểu những kiến thức trong học tập.
+ Trong cuộc sống:
• Khơng lùi bước trước khó khăn gian khổ.
• Tự mình tìm cách phấn đấu vươn lên trong cuộc sống.
-Nêu tấm gương học sinh:
Nêu được tấm gương phù hợp với yêu cầu của đề, diễn đạt mạch lạc,
cảm xúc….
Câu 2( 2 điểm)
Nội dung trình bày
a/ - Ca ngợi những người biết giữ lời hứa
- Phê phán những người không biết giữ lời hứa
b/ - Giữ chữ tín;
- Tự trọng;
- Trung thực;
- Tơn trọng người khác.
Câu 3 ( 3 điểm)
Nội dung trình bày

Điểm
0,75

0,5

0,5
0,75
Điểm
0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
Điểm

11


a/ Quyền khiếu nại là quyền của công dân, đề nghị cơ quan, tổ chức có
thẩm quyền xem xét lại các quyết định, các việc làm của cán bộ, công chức
nhà nước khi thực hiện công vụ theo quy định của pháp luật, quyết định kỷ
luật, khi cho rằng, quyết định hoặc hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm
quyền lợi ích hợp pháp của mình. Người khiếu nại có thể khiếu nại trực
tiếp hoặc gửi đơn khiếu nại đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết
theo quy định của pháp luật.
b) Quyền tố cáo là quyền của cơng dân, báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân
có thẩm quyền biết về một vụ việc vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan,
tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại đến lợi ích của
Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức
c) Những điểm giống nhau và khác nhau giữa khiếu nại và tố cáo:
- Giống nhau:
+ Khiếu nại và tố cáo đều là những quyền chính trị cơ bản của cơng dân
được quy định trong Hiến pháp năm 1992 và các văn bản pháp luật.
+ Đều là công cụ để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà
nước, tập thể và của cá nhân
+ Đều là phương tiện để công dân tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã
hội.
- Khác nhau:
Thứ
Khiếu nại
Tố cáo

tự
Đối
- Là các quyết định hành - Là hành vi vi phạm pháp luật
tượng chính, hành vi hành chính
gây thiệt hại hoặc đe doạ gây
thiệt hại đến lợi ích nhà nước,
quyền, lợi ích hợp pháp của công
dân, cơ quan, tổ chức.
Cơ sở - Là quyền, lợi ích hợp pháp - Là tất cả các hành vi vi phạm
của bản thân người khiếu nại pháp luật gây thiệt hại hoặc đe
khi bị xâm phạm
doạ gây thiệt hại đến lợi ích nhà
nước, quyền, lợi ích hợp pháp
của công dân, cơ quan, tổ chức.
Mục
- Là để khôi phục quyền và - Là nhằm phát giác, ngăn chặn,
đích
lợi ích hợp pháp của người hạn chế kịp thời mọi hành vi vi
khiếu nại đã bị xâm phạm phạm pháp luật xâm phạm đến
hoặc bị thiệt hại
lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích
hợp pháp của công dân, cơ quan,
tổ chức

0,5

0,5

0,75


0,25
0,25

0,25

0,5

12


Người
khiếu
nại và
tố cáo

- Phải có năng lực hành vi -Là mọi công dân, bất cứ ai,
dân sự đầy đủ (từ 18 tuổi trở không phân biệt tuổi tác, nghề
lên, không bị mất năng lực nghiệp cũng đều có quyền tố cáo
hành vi). Người chưa có năng trước cơ quan, tổ chức, cá nhân
lực hành vi đầy đủ có thể có thẩm quyền về việc làm vi
thực hiện quyền khiếu nại phạm pháp luật của bất cứ người
thông qua người đại diện.
nào, tổ chức, cơ quan nào, gây
- Người khiếu nại phải là thiệt hại cho lợi ích của nhà
người có quyền, lợi ích hợp nước, tập thể và của cơng dân
pháp có liên quan trực tiếp
đến quyết định, hành vi mình
khiếu nại.
Câu 4( 3 điểm)
Nội dung trình bày

a/ Có nhiều cách ứng xử khác nhau:
+ Lờ đi coi như không biết;
+ Ngăn cản không cho người thanh niên đổ nước bẩn xuống hồ và giải
thích cho họ hiểu tác hại của việc làm của mình sẽ làm ơ nhiễm mơi
trường nếu khơng được sẽ báo cho người có trách nhiệm.
+ Báo cho người có trách nhiệm hoặc một người lớn tuổi hơn ở gần đó
biết;
...

Điểm
0,25
0,25
0,25

13


TT

cách ứng xử

Mặt lợi

1

Lờ đi coi như
không biết.

Không mất thời Ảnh hưởng
gian, khơng có mơi trường

mâu thuẫn..
sống...

Ân hận

2

Ngăn cản
khơng cho
người thanh
niên đổ nước
bẩn xuống hồ.

Có thể bảo vệ
được mơi
trường họ hiểu
được tác hại
của việc làm
đó…

Vui nếu
ngăn chặn
được; thanh
thản hạnh
phúc…

3

Mặt hại


Mất thời gian,
có thể khơng
ngăn cản
được hoặc bị
trả thù...

Báo cho người Ngăn chặn, xử Mất thời
có trách nhiệm lý kịp thời hành gian...
hoặc một người vi vi phạm...
lớn tuổi hơn ở
gần đó biết.

Cảm xúc

Thanh thản,
hạnh phúc
khi làm được
việc có ích...

b/
- Chọn cách 2
- Vì mặt lợi nhiều hơn

0,5

0,5

0,5

0,25

0,5

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI
Môn thi: Giáo dục công dân 8
Thời gian: 120 phút ( Không kể giao đề )
Câu 1: ( 3 điểm)
Em hiểu thế nào là hủ tục? Những hủ tục lạc hậu có ảnh hưởng gì tới cuộc sống của
người dân? Nêu ví dụ.
14


Câu 2 (2 điểm):
Khẩu hiệu hành động của mọi công dân Việt Nam là : “Sống và làm việc theo Hiến
pháp và Pháp luật” bằng những hiểu biết của mình em hãy làm rõ quan điểm trên (theo
những gợi ý dưới đây):
a. Hiến pháp là gì?
b. Pháp luật là gì?
c. Vì sao phải: “Sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật”?
d. Trách nhiệm của bản thân em trong việc thực hiện khẩu hiệu trên?
Câu 3 (3,0 điểm).
Nhân ngày thế giới phòng chống HIV/AIDS (ngày 01 tháng 12) Nhà trường tổ chức diễn
đàn với chủ đề: “HIV/AIDS - Hiểm hoạ khơng của riêng ai!”
Hỏi: Em hãy trình bày tham luận của mình về chủ đề trên?
Câu 4 (2,0 điểm).
*Tình huống:
Để tranh thủ thời gian trong giờ học, Hà thường mang bài tập của mơn khác ra làm. Có
bạn khen đó là cách làm việc hay, vừa thể hiện tính tự giác, vừa có tính sáng tạo, mặt khác
lại chất lượng và hiệu quả và đã làm theo Hà.
a. Hãy nêu suy nghĩ của em về cách làm trên?
b. Theo em việc tích cực đổi mới phương pháp học tập có phải là biểu hiện của làm việc

tự giác, sáng tạo và, chất lượng, hiệu quả khơng? Vì sao?
Hết

HƯỚNG DẪN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM
(Hướng dẫn và biểu điểm chấm gồm 03 trang )
MÔN : GIÁO DỤC CÔNG DÂN 8
Nội dung
Định nghĩa :Hủ tục là những phong tục tập quán lạc hậu, lỗi thời,
không phù hợp với quan niệm về văn hóa, văn minh, đạo đức và nếp
sống của xã hội hiện đại.

Điểm

Những phong tục tập quán lạc hậu có ảnh hưởng không tốt tới

2,5 đ

0,5 đ

15


Câu1
(3 điểm)

cuộc sống của người dân, ví dụ:
+ Nạn tảo hôn dẫn đến sinh con sớm, sinh con nhiều trong khi cơ thể
chưa phát triển đầy đủ nên ảnh hưởng đến sức khỏe.Tảo hơn, trẻ thất
học, xa gia đình sớm, các em chưa ý thức được cuộc sống vợ chồng, vì
thế hạnh phúc khơng thể đảm bảo, dẫn đến li hôn, cuộc sống dang dở,

bất hạnh, tảo hôn làm ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình và xã hội.
+ Khi ốm không đưa đến các cơ sở y tế chữa bệnh mà chỉ tin vào việc
cúng bái, gây hậu quả khơng tốt cho người bệnh ảnh hưởng đến tính
mạng.
+ Quan niệm trọng nam khinh nữ, phải có con trai lối dõi dẫn đến việc
sinh đẻ khơng có ké hoạch, con cái đông, dẫn đễn điều kiện sống thiếu
thốn,trẻ không được đến trường gây nhiều khó khăn cho gia đình và xã
hội.
+ Hiện tượng mê tín dị đoan, lên đồng, bói tốn, xem quẻ, xin xăm gây
ảnh hưởng xấu đến xã hội.
+ Vứt rác bừa bãi ; Ăn ở mất vệ sinh gây ô nhiễm môi trường dẫn đến
các đại dịch bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân, cộng đồng…….

a. Hiến pháp là luật cơ bản của Nhà nước, có hiệu lực pháp lí cao nhất
trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Mọi văn bản pháp luật khác đều
được xây dung, ban hành trên cơ sở các qui định của Hiến pháp, không
được trái với Hiến pháp.
b. Pháp luật là các qui tắc xử sự chung, có tính bắt buộc, do Nhà nước
Câu ban hành, được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các biện pháp giáo
2
dục, thuyết phự, cưỡng chế.
(2 điểm ) c. Chúng ta phải “Sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật”
Vì: Nhà nước ta là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân; Nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật, mọi cơng dân đều có
quyền và nghĩa vụ như nhau được pháp luật qui định. Như vậy, mỗi
công dân cần phải tuân theo Pháp luật và bắt buộc phải sống và làm
việc theo Hiến pháp và Pháp luật.
d. Trách nhiệm của bản thân em trong việc thực hiện khẩu hiệu trên là:
- Trong học tập luôn thực hiện những nhiệm vụ thầy cô giáo giao cho,
thực hiện đúng nội quy của nhà trường, hoàn thành nghĩa vụ phổ cập

giáo dục...
- Trong gia đình phải kính trọng, lễ phép, vâng lời, biết ơn và chăm sóc
ơng bà, cha mẹ.
- Thực hiện tốt nếp sống văn minh, phòng chống tệ nạn xã hội, đảm bảo
trật tự an toàn xã hội như khơng gây gổ đánh nhau, nói tục, bảo vệ môi
trường.

0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ

0,5 đ

0,5 đ

0,5 đ

16


Câu 3
(3 điểm)

Câu 4

(2 điểm)

*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương
đương như sau:
- Trình bày được những hiểu biết cơ bản của bản thân về căn bệnh
HIV/AIDS………
- Thực trạng của căn bệnh HIV/ AIDS trên thế giới nói chung và ở Việt
Nam nói riêng…
- Hậu quả của căn bệnh HIV/ AIDS đối với cá nhân, gia đình và xã
hội…
- Những việc làm thiết thực, ý nghĩa, chia sẻ với những người bị nhiễm
HIV/AIDS, góp phần ngăn chặn đại dịch trên……
- Rút ra bài học cho bản thân……
*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương
đương như sau:
a/ Học sinh trả lời được:
- Việc làm của Hà tưởng như tiết kiệm được thời gian làm được nhiều
việc nhưng thực ra đó là việc làm sai trái, vi phạm nội quy của nhà
trường, lại khơng có chất lượng hiệu quả vì Hà khơng nghe giảng được
do đó khơng hiểu bài ảnh hưởng đến kết quả học tập.
- Việc làm đó thể hiện sự thiếu tôn trọng giáo viên trong giờ dạy đó.
b/ Theo em việc tích cực đổi mới phương pháp học tập là biểu hiện của
làm việc có tính tự giác, sáng tạo, và chất lượng, hiệu quả.
-Vì cải tiến đổi mới phương pháp học tập giúp chúng ta đỡ tốn thời
gian học mà hiểu bài sâu, nắm vững kiến thức, kĩ năng….kết quả học
tập cao.

0,5đ
0,5đ
0,5đ

1,0đ
0,5đ

1,0đ

0,25đ
0,25đ
0,5đ

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8

17


MƠN THI : GDCD
Thời gian: 120 phút (Khơng kể thời gian giao đề)
Câu 1: (2 điểm)
Hãy trình bày:
- Khái niệm HIV/AIDS?
- Các con đường lây truyền HIV/AIDS.
- Hãy nhận xét về tình hình lây nhiễm HIV/AIDS ở Việt Nam hiện nay và đề xuất giải pháp
khắc phục tình trạng đó?
Câu 2: (2điểm)
Tình bạn trong sáng lành mạnh có những đặc điểm nào ? Em hãy cho biết những điều
sai lầm cần tránh trong tình bạn ? Em sẽ làm gì nếu em ở vào mỗi tình huống sau ?
- Có người rủ bạn em hút thuốc lá.
- Bạn em có chuyện buồn trong cuộc sống.
- Bạn em phê bình em.
Câu 3 (3 điểm )
Dựa vào nội dung bài 13 GDCD8: “Phòng chống tệ nạn xã hội”em hãy viết một đoạn

văn ngắn nói về trách nhiệm của học sinh trong việc phòng chống tệ nạn ma túy học đường ?
Câu 4 (2 điểm):
Ngôi nhà số 18 ở phố H thuộc quyền sở hữu của ơng Hưng. Ơng Hưng cho bà Mai
th tầng một để buôn bán. Do làm ăn thua lỗ, bà Mai đã gán lại ngơi nhà đó cho ơng Tuấn
là chủ nợ.
a. Ơng Hưng có quyền cho bà Mai th ngơi nhà đó khơng? Vì sao?
b. Bà Mai có quyền gán ngơi nhà đó cho ơng Tuấn khơng?
c. Ơng Tuấn có quyền sử dụng ngơi nhà đó khơng? Vì sao?
d. Ơng Hưng cần gặp ai để địi lại ngơi nhà đó cho mình?
Câu 5: (1 điểm)
Mơi trường là gì? Bằng sự hiểu biết của em, hãy nêu một số việc làm của con người
tác động xấu tới thiên nhiên, gây ảnh hưởng đến môi trường. Em hãy đề xuất những biện
pháp khắc phục ?
----------------- Hết------------------

Câu

Hướng dẫn chấm
Nội dung

Điểm
18


1

*u cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương
đương như sau:
- Khái niệm HIV/AIDS:
+ HIV là tên của một loại vi-rút gây suy giảm miễn dịch ở người.

AIDS là giai đoạn cuối của sự
nhiễm HIV, thể hiện triệu chứng của các bệnh khác nhau, đe dọa
tính mạng con người.
+ HIV/AIDS đang là một đại dịch của thế giới và Việt Nam. Đó là
căn bệnh vơ cùng nguy hiểm
đối với sức khỏe, tính mạng của con người và tương lai nòi giống
của dân tộc, ảnh hưởng
- Các con đường lây nhiễm:
* Dùng chung bơm kim tiêm.
* Truyền máu.
* Quan hệ tình dục khơng lành mạnh và an tồn.
* Mẹ truyền sang con .

2đ

- Nhận xét tình hình nhiễm HIV/AIDS và đề ra giải pháp:
+ Nhận xét tình hình:
* Hiện nay tình hình nhiễm HIV/AIDS ở nước ta ngày càng gia
tăng với cấp độ nhanh và diễn
biến phức tạp……
* Năm 1990: Phát hiện người nhiễm HIV/AIDS đầu tiên ở Thành
phố Hồ Chí Minh.
* Tháng 8 năm 2003 có 70780 người nhiễm HIV được phát hiện,
10840 bệnh nhân AIDS và
6065 người chết do AIDS.
* Năm 2008 có trên 200000 người nhiễm HIV/AIDS.
- Đề xuất giải pháp.
+ Đẩy mạnh tuyên truyền cho mọi người nâng cao hiểu biết về
HIV/AIDS.
+ Đưa giáo dục HIV/AIDS vào trong trường học.

+ Xử lý nghiêm các hành vi làm lây truyền HIV/ AIDS.
+ Không phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS và gia đình
của họ; tích cực tham gia các
hoạt động phịng chống HIV/AIDS

1,0

1,0

19


2

. * Đặc điểm của tình bạn trong sáng, lành mạnh.
- Phù hợp với nhau về quan niệm sống.
- Bình đẳng, tơn trọng nhau.
- Chân thành, tin cậy và có trách nhiệm với nhau.
- Thông cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau.
- Tình bạn trong sáng, lành mạnh có thể có giữa hai người cùng
giới và hai người khác giới.
* Những sai lầm cần nên tránh :
- Tránh bao che khuyết điểm cho nhau
- Không chạy đua về số lượng bạn bè
- Không nên quá sa đà vào hoạt động bạn bè, tham quan, du lịch...
- tránh đối xử thô bạo dù trong tình bạn có bị đổ vỡ
* Tình huống ứng xử :
- Có người rủ bạn em hút thuốc lá: Em sẽ khuyên can nói với bạn
về tác hại của thuốc lá, nếu bạn vẫn hút em sẽ nói với người khác
để cùng khuyên can bạn.

- Bạn em có chuyện buồn trong cuộc sống: Nếu bạn em gặp khó
khăn trong cuộc sống em sẽ gặp gỡ để cùng chia sẻ và làm những
việc để giúp bạn vượt qua khó khăn theo khả năng của mình.
- Bạn em phê bình em: Em sẽ bình tĩnh lắng nghe, những ý kiến
đúng em sẽ tiếp thu, những ý kiến chưa đúng em sẽ giải thích cho
bạn hiểu, em chân thành cảm ơn bạn đã góp ý kiến cho mình.

1,0

0,5

0,5

0,5
0,5

20


3

4

Bài viết phải đảm bảo nội dung đúng thể loại nghị luận, trình
bày sạch đẹp, khoa học.
- Giới thiệu tệ nạn xã hội: đặc biệt ma túy đang là vấn đề bức
xúc của toàn nhân loại.
- Các biểu hiện của tệ nạn ma túy : Sản xuất, buôn bán, vận
chuyển, tàng trữ, sử dụng.
- Tác hại của ma túy :

+ Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nguy cơ dẫn tới căn bệnh HIV/
AIDS
+ Thiệt hại về kinh tế .
+ Băng hoại về đạo đức, phá vỡ hạnh phúc gia đình.
+ Rối loạn an ninh trật tự xã hội.
- Thực trạng tệ nạn ma túy học đường và trách nhiệm bản
thân trước tệ nạn này :
Học sinh trình bày được các ý sau:
+ Thực trạng chung, nguyên nhân
+ Thực trạng ở địa bàn mình đang học tập, sinh sống nguyên
nhân
+ Đưa ra các giải pháp của bản thân để phòng tránh.
+
Khẳng định tác hại của ma túy và quyết tâm bài trừ tệ nạn ma túy
trong học đường.
a. Ơng Hưng có quyền cho bà Mai th ngơi nhà đó vì ơng Hưng
là chủ sở hữu ngơi nhà.
b. Bà Mai khơng có quyền gán ngơi nhà đó cho ơng Tuấn.
c. Ơng Tuấn khơng có quyền sử dụng ngơi nhà, vì người gán ngôi
nhà cho ông Tuấn không phải là chủ sở hữu ngơi nhà.
d. Ơng Hưng viết đơn gửi đến tồn án để giải quyết tranh chấp về
nhà ở để đòi lại ngơi nhà đó cho mình.

0,5
0,5
1,0

1,0

0,5

0,5
0,5
0,5

5

* Mơi trường là tồn bộ các điều kiện tự nhiên bao quanh con
0,5
người, có tác động đến đời sống,sự tồn tại, phát triển của con
người và tự nhiên. Những điều kiện đó hoặc đã có trong tự
nhiên(như rừng cây, đồi núi, sông, hồ) hoặc do con người tạo
ra(nhà máy, đường xá, cơng trình thủy lợi; khói buị, rác thải...).
* Một số việc làm của con người tác động xấu tới thiên nhiên, gây
ảnh hưởng đến mơi trường:
0,5
+ Việc khai thác khống sản đang phá hoại môi trường khu bảo tồn
21


thiên nhiên Kim Hỉ- huyện Na Rì- tỉnh Bắc Cạn.
+ Động vật q hiếm đang biến mất dần dần.
-Bị tót, bò rừng ở khu bảo tồn Ea sơ huyện Ea Ker- Đắc Lắc.
-Voi Tây Nguyên.
-Vọoc ngũ sắc, vượn má đen, voọc đen tuyền, voọc Hà Tĩnh.
-Lan bài đốm, lan bài xoan, lan bài xanh.

22


ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI

MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN 8
Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1 (1,5 điểm):
Tệ nạn xã hội là gì? Tại sao nói “Tệ nạn xã hội là con đường ngắn nhất dẫn đến tội ác”?
Học sinh cần làm gì để phịng chống tệ nạn xã hội?
Câu 2 (2 điểm):
So sánh sự khác nhau giữa đạo đức và pháp luật (về cơ sở hình thành, hình thức thể
hiện, biện pháp thực hiện)?
Câu 3 (1,5 điểm):
Tính đến năm 2010 nước ta có bao nhiêu di sản văn hóa được UNESCO cơng nhận là
di sản văn hóa thế giới? Kể tên và phân loại những di sản văn hóa đó?
Câu 4 (2 điểm):
Khẩu hiệu hành động của mọi công dân Việt Nam là : “Sống và làm việc theo Hiến
pháp và Pháp luật” bằng những hiểu biết của mình em hãy làm rõ quan điểm trên (theo
những gợi ý dưới đây):
e. Hiến pháp là gì?
f. Pháp luật là gì?
g. Vì sao phải: “Sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật”?
h. Trách nhiệm của bản thân em trong việc thực hiện khẩu hiệu trên?
Câu 5 (3 điểm):
Ngôi nhà số 18 ở phố H thuộc quyền sở hữu của ơng Hưng. Ơng Hưng cho bà Mai thuê
tầng một để buôn bán. Do làm ăn thua lỗ, bà Mai đã gán lại ngơi nhà đó cho ơng Tuấn là chủ
nợ.
a. Ơng Hưng có quyền cho bà Mai th ngơi nhà đó khơng? Vì sao?
b. Bà Mai có quyền gán ngơi nhà đó cho ơng Tuấn khơng?
c. Ơng Tuấn có quyền sử dụng ngơi nhà đó khơng? Vì sao?
d. Ơng Hưng cần gặp ai để địi lại ngơi nhà đó cho mình?
------- Hết -------

23



HƯỚNG DẪN CHẤM THI
MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN 8

Câu
1

2

Đáp án
Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch
chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu
về mọi mặt đối với đời sống xã hội.
Sở dĩ nói: “Tệ nạn xã hội là con đường ngắn nhất dẫn đến tội ác” bởi
vì chính tệ nạn xã hội hủy hoại sức khỏe tinh thần và đạo đức của
con người. Làm tiêu tán của cải vật chất và tan vỡ hạnh phúc gia
đình, những hậu quả này khiến con người rơi vào tuyệt vọng, khơng
làm chủ được chính mình và dễ dàng sa vào con đường tội ác.
Học sinh lấy ví dụ chứng minh như: tệ nạn ma túy thì dẫn đến hậu
quả gì... và khơng ít những tội ác đã làm đau lịng mọi người chỉ vì
nghiện ma túy như giết người, cướp của...
Là học sinh cần phải:
+ Sống lành mạnh giản dị, có giới hạn, giúp nhau khơng sa vào tệ
nạn xã hội.
+ Nghiêm chỉnh chấp hành những quy định của Pháp luật.
+ Tích cực tham gia các hoạt động phòng chống tệ nạn trong nhà
trường và ở địa phương.
So sánh sự khác nhau giữa đạo đức và pháp luật về:
Đạo đức

Pháp luật
Đúc kết từ thực tế cuộc
Cơ sở
sống và nguyện vọng của
Do nhà nước ban hành.
hình thành nhân dân qua nhiều thế
hệ
Các văn bản pháp luật như
bộ luật, luật... trong đó qui
Hình thức Các câu ca dao, tục ngữ, định các quyền và nghĩa vụ
thể hiện các câu châm ngôn...
của công dân; nhiệm vụ và
quyền hạn của cơ quan cán
độ, công chức nhà nước.
Biện pháp Tự giác thông qua tác Bằng tác động của Nhà
bảo đảm động của dư luận xã hội nước thông qua tuyên
thực hiện như lên án, khuyến truyền, giáo dục, thuyết
khích, khen chê...
phục hoặc răn đe, cưỡng
chế và xử lí các hành vi vi

Điểm
0,5

0,5

0,5

0,75


0,75

24


phạm.
Tính đến năm 2010 nước ta có 13 di sản được UNESCO cơng nhận
0,2
là di sản văn hóa (kể đúng 1 di sản là 0,1 điểm).
- Những di sản văn hóa vật thể:
+ Hồng Thành Thăng Long – Hà Nội
0,6
+ Vịnh Hạ Long – Quảng Ninh
+ Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình)
+ Cố đơ Huế
+ Thánh địa Mĩ Sơn (Quảng Nam)
+ Phố cổ Hội An (Quảng Nam)
- Những di sản văn hóa phi vật thể:
+ Hội Gióng
+ Quan họ Bắc Ninh
+ Ca trù
+ Nhã Nhạc Cung Đình Huế
+ Khơng gian văn hóa cồng chiêng Tây Ngun
- Ngồi ra cịn có:
0,5
+ 82 bia tiến sĩ triều Lê – Mạc thuộc Văn Miếu Quốc Tử Giám – Di
sản văn hóa kí ức.
+ Cao nguyên đá Đồng Văn – Hà Giang công nhận là cơng viên địa
chất tồn cầu.


3

0,2
4

a. Hiến pháp là luật cơ bản của Nhà nước, có hiệu lực pháp lí cao
nhất trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Mọi văn bản pháp luật khác
đều được xây dung, ban hành trên cơ sở các qui định của Hiến pháp,
không được trái với Hiến pháp.
b. Pháp luật là các qui tắc xử sự chung, có tính bắt buộc, do Nhà
nước ban hành, được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các biện
pháp giáo dục, thuyết phự, cưỡng chế.
c. Chúng ta phải “Sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật”
Vì: Nhà nước ta là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân; Nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật, mọi cơng dân đều có
quyền và nghĩa vụ như nhau được pháp luật qui định. Như vậy, mỗi
công dân cần phải tuân theo Pháp luật và bắt buộc phải sống và làm
việc theo Hiến pháp và Pháp luật.

0,5
0,5
0,5

25