sinh hoc 12 Dieu hoa hoat dong cua gen

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (202.75 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 19/9/2020
Ngày giảng: 24/9/2020

Tiết 4. ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN
I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau khi học xong bài học sinh cần phải:

Trình bày được cơ chế điều hồ hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ (theo mơ
hình jacop và mơnơ)

2. Kĩ năng

Rèn kĩ sống: kĩ năng tìm kiếm và xử lí thơng tin, lắng nghe tích cực,thể hiện sự tự
tin khi trình bày,ra quyết định,quản lí thời gian,.

3. Thái độ

- Từ kiến thức: "Hoạt động của các cấu trúc vật chất trong tế bào là nhịp nhàng
và thống nhất, bố mẹ truyền cho con khơng phải là các tính trạng có sẵn mà là các
ADN- cơ sở vật chất của các tính trạng" từ đó có quan niệm đúng về tính vật chất của
hiện tượng di truyền.

- Bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn gen động và thực vật quý hiếm.

- Tích cực, tự giác và nghiêm túc rèn luyện, hình thành thói quen tốt trong cuộc
sống hằng ngày như giữ chế độ ăn uống, làm việc, luyện tập thể dục, nghỉ ngơi.

4. Năng lực hướng tới

- Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Phát triển năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội.
- Phát triển năng lực ngôn ngữ.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên

Chuẩn bị: Hình 3.1, 3.2a, 3.2b

2. Học sinh: Nghiên cứu bài mới, làm bài tập về nhà, học bài cũ, chuẩn bị mơ hình 
học tập theo u cầu giáo viên.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động khởi động

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

chẽ đến lối sống - điều mà mỗi người có thể nỗ lực điều chỉnh được, nên chúng tôi sẽ tập
trung nói về nguyên nhân gây tiểu đường type 2. Do di truyền: Gen đóng một phần quan
trọng trong tính nhạy cảm với bệnh tiểu đường type 2. Có gen hoặc sự kết hợp của các gen
nhất định có thể tăng hoặc giảm nguy cơ phát triển bệnh của một người.Vai trò của các
gen được các nhà khoa học đặt ra bởi họ nhận thấy các tỷ lệ cao của bệnh tiểu đường type
2 trong gia đình và cặp song sinh giống hệt nhau, và sự biến động lớn về tỷ lệ mắc bệnh
tiểu đường của 1 chủng tộc.Người thừa cân hoặc béo phì có gen nhạy cảm đối với bệnh
tiểu đường type 2 cũng có nguy cơ mắc bệnh hơn hẳn một người thừa cân hoặc béo phì
bình thường khác.

2. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Tìm hiểu điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ (Mơ hình cấu
trúc operon Lac)

Hoạt động của thầy và trò Nội dung

GV yêu cầu học sinh nghiên cứư mục II.1 và
quan sát hình 3.1

? ơperon là gì

? Dựa vào hình 3.1 hãy mơ tả cấu trúc của ơpe
ron Lac

Điều hồ hoạt động của gen ở 
sinh vật nhân sơ

1. Mơ hình cấu trúc operon Lac
- Các gen có cấu trúc liên quan về
chức năng thường dc phân bố liền
nhau thành từng cụm và có chung 1
cơ chế điều hồ gọi chung la ơpe
ron

- cấu trúc của 1 ôperon gồm:
+ Z, Y, A: các gen cấu trúc
+ O (operator): vùng vận hành
+ P (prômoter): vùng khởi động
+ R: gen điều hồ

Hoạt động 2: Tìm hiểu điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ (Sự điều hoà
hoạt động của operon lac)

Hoạt động của thầy và trò Nội dung

GV yêu cầu học sinh nghiên cứu mục II.2 và
quan sát hình 3.2a và 3.2b

2. Sự điều hồ hoạt động của 
ơperon lac

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Quan sát hình 3.2a mơ tả hoạt động của các
gen trong ơpe ron lac khi mơi trường khơng có
lactơzơ?

- Khi môi trường khơng có chất cảm ứng
lactơzơ thì gen điều hồ (R) tác đọng như thế
nào để ức chế các gen cấu trúc khơng phiên mã?
- Quan sát hình 3.2b mơ tả hoạt động của các
gen trong ôperon Lac khi môi trường có
lactơzơ?

Tại sao khi mơi trường có chất cảm ứng lactơzơ
thì các gen cấu trúc hoạt đơng phiên mã?

* Khi môi trường có lactơzơ: gen
điều hồ R tổng hợp prôtêin ưc chế,
lactôzơ như là chất cảm ứng gắn vào
và làm thay đổi cấu hình prơtêin ức
chế, prôtêin ức chế bị bất hoạt không
găn dc vào gen vận hành O nên gen
được tự do vận hành hoạt động của
các gen cấu trúc A,B,C giúp chúng

phiên mã và dịch mã (biểu hiện).

3. Hoạt động luyện tập

Từ sơ đồ dưới đây hãy mơ tả cơ chế điều hịa hoạt động của operon lac.

4. Hoạt động vận dụng

Câu 1: Trong cơ chế điều hòa hoạt động của Opêron Lac ở vi khuẩn E.coli, gen điều hịa
có vai trị:

A. Trực tiếp kiểm soát hoạt động cảu gen cấu trúc.
B. Tổng hợp prôtêin ức chế.

C. Tổng hợp prôtêin cấu tạo nên enzim phân giải lactozơ.
D. Hoạt hóa enzim phân giải lactozơ.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

A. Vùng mang thơng tin mã hóa cấu trúc protein ức chế, protein này có khả năng ức chế
quá trình phiên mã

B. Vùng khi hoạt động sẽ tổng hợp nên protein, protein này tham gia vào quá trình trao đổi
chất của tế bào hình thành nên tính trạng

C. Trình tự nucleotit đặc biệt, tại đó protein ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên
mã

D. Nơi mà ARN polimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã tổng hợp nên ARN thông tin
Câu 3: Ở LAC Operon, Operator là:

A. Một vùng nằm ở cuối vùng phiên mã ở Operon, có tác dụng kết thúc phiên mã.

B. Một đoạn ADN nằm ở gần prômôtơ, là vùng gắn của prôtêin ức chế.

C. Một đoạn ADN nằm ở gần prômôtơ, là vùng gắn của prơtêin hoạt hóa.
D. Một đoạn ADN nằm ở gần prômôtơ, là vùng gắn của ARN polymeraza.
Câu 4: Chức năng của gen điều hịa là:

A. Kích thích hoạt động điều khiển tổng hợp prôtêin của gen cấu trúc.

B. Tạo tín hiệu để báo hiệu kết thúc q trình điều khiển tổng hợp prơtêin của gen cấu
trúc.

C. Kiểm sốt hoạt động của gen cấu trúc thông qua các sản phẩm do chính gen điều hịa
tạo ra.

D. Ln ln ức chế q trình điều khiển tổng hợp prơtêin của các gen cấu trúc.
Câu 5: Trình tự các gen trong 1 opêron Lac như sau:

A. Gen điều hoà (R) vùng vận hành (0) các gen cấu trúc: gen Z - gen Y - gen A
B. Vùng khời động (P) vùng vận hành (0) các gen cấu trúc: gen Z - gen Y - gen A
C. Vùng vận hành (0) vùng khởi động (P) các gen cấu trúc: gen Z - gen Y - gen A
D. Điều hoà (R) vùng khởi động (P) vùng vận hành (0) các gen cấu trúc.

5. Hoạt động mở rộng

Điều gì sẽ xảy ra nếu gen điều hồ của Opêron Lac ở vi khuẩn bị đột biến tạo ra sản phẩm
có cấu hình khơng gian bất thường?

A. Opêron Lac sẽ chỉ hoạt động quá mức bình thường khi mơi trường có lactơza.
B. Opêron Lac sẽ khơng họat động ngay cả khi mơi trường có lactơza.

C. Opêron Lac sẽ hoạt động ngay cả khi mơi trường khơng có lactơza.
D. Opêron Lac sẽ không hoạt động bất kể môi trường có loại đường nào.

IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
1. HD học bài cũ

Sơ đồ hóa bằng sơ đồ tư duy về nội dung bài học
2. HD chuẩn bị bài mới

- Về nhà trả lời câu hỏi trong SGK vào vở.
- Tìm hiểu trước bài 4.

Giao nhiệm vụ:

Nhóm 1: Tìm hiểu đột biến gen ? nguyên nhân cơ chế đột biến gen?

Nhóm 2: Tìm hiểu các dạng đột biến gen ? phân biệt hậu quả ccác dạng đột 
biến gen?

HOÀN THÀNH BẢNG PHÂN BIỆT CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN VỀ HẬU QUẢ

Dạng ĐB Khái niệm Hậu quả