Tong hop ly thuyet hoa 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.3 MB, 16 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ

PHẦN I : HOÁ HỌC HỮU CƠ

CHƯƠNG I : ESTE – LIPIT 
I. TĨM TẮC LÍ THUYẾT

Este Lipit – Chất béo

Khái niệm

-Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit 
cacboxylic bằng nhóm OR thì được este.

- Công thức chung của este đơn chức :

RCOOR

'. (Tạo
từ axit RCOOH và ancol R’COOH)

R’OH + RCOOH 

o
2 4

t , H SO đặc RCOOR’ + H

2O.

Este đơn chức: CxHyO2 (y ≤ 2x)

Este no đơn chức: CnH2nO2 (n ≥ 2) hoặc

CnH2n+1COOCmH2m+1

- Lipit là những hợp chất hữu cơ có 
trong tế bào sống, khơng hịa tan trong 
nước, tan nhiều trong dung mơi hữu cơ 
.

- Chất béo là trieste của glixerol với axit 
béo (axit béo là axit đơn chức có mạch 
cacbon dài, khơng phân nhánh).

- Chất béo có 2 loại: Chất béo lỏng là do 
glixerol và axit béo không no, Chất béo 
rắn là do glixerol và axit béo no

Công thức cấu tạo:

CH2 - O - CO - R
1

CH - O - CO - R2
CH2 - O - CO - R3 
Cơng thức trung bình: (RCOO)3C H3 5

- Các axits béo thường gặp:

C17H35COOH: axit Stearic, C17H33COOH

axit oleic, C15H31COOH axit panmitic

Tính chất hóa 
học

-Phản ứng thủy phân
+ Môi trường axit:
RCOOR’ + H2O 

o
2 4

t , H SO đặc RCOOH + R’OH. 
+ Mụi Trường bazơ (P/ư xà phũng húa):
RCOOR’ + NaOH

o
t

 RCOONa + R’OH.
- Phản ứng ở gốc hidrocacbon không no :
+ Phản ứng cộng.

+ Phản ứng trùng hợp.

Điều chế thủy tinh hữu cơ (metyl metacrylat)

Phản ứng thuỷ phân của một số este đặc biệt: 
- Este đa chức:

(CH3COO)3C3H5+3NaOH 3CH3COONa + C3H5(OH)3

- Este thủy phân cho andehit vậy este có dạng sau:

RCOO-CH=CH-R’

- Este thủy phân cho xeton vậy este co dạng sau:
RCOO-C = CHR’

CH3

- Este thủy phân trong môi trường kiềm cho 2 muối và

H2O vậy este có dạng sau: RCOOC6H5

RCOOC6H5 + 2NaOH -> RCOONa + C6H5ONa + H2O

- Phản ứng thủy phân.

3 3 5

(RCOO)C H + 3H2O H





3

RC

OOH

+ C3H5(OH)3.

- Phản ứng xà phịng hóa.

3 3 5

(RCOO)C H + 3NaOH

o
t

>
3

RC

OONa

+C3H5(OH)3.

- Phản ứng hidro hóa chất béo lỏng.

17 33 3 3 5 2

17 35 3 3 5

(C H COO) C H +3H
(C H COO) C H



II. CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN (theo SGK)

1. Viết công thức cấu tạo thu gọn của các đồng phân este: 
Lưu ý:

- Viết theo thứ tự gốc muối của axit. Bắt đầu viết từ este fomiat H-COOR’, thay đổi R’ để có các đồng phân,
sau đó đến loại este axetat CH3COOR’’ …

1.ESTE no,đơn chức:CTC CnH2nO2 Số đồng phân =2

n-2

(n<5)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
2. Tìm cơng thức cấu tạo của este dựa trên phản ứng xà phịng hóa.

Lưu ý 1:

- Sản phẩm tạo muối và ancol: RCOOR’ + NaOH
o
t

 RCOONa + R’OH.

- Trước khi viết phản ứng xà phịng hóa cần xác định este đó tạo ra từ axít đơn chức hay đa chức, rượu đơn
chức hay đa chức.

- Thơng thường, qua phản ứng xà phịng hóa, tìm cách xác định khối lượng phân tử của muối hoặc rượu tạo
thành để suy ra gốc hiđrocacbon của axit và rượu trong este.

- Xác định số chức este dựa vào tỉ lệ nNaOH : nE = số chức este.

Lưu ý 2: Este 2 chức mạch hở khi xà phịng hóa cho 1 muối và một rượu.

- Công thức este R(COOR’)2 => Được tạo ra từ Axit 2 chức R(COOH)2 và rượu R’OH.

- Công thức este (RCOO)2R’ => Được tạo ra từ axit RCOOH và rượu hai chức R’(OH)2.

Lưu ý 3: Có sản phẩm muối (do xà phịng hóa) tham gia phản ứng tráng gương

- Một este khi xà phịng hóa cho ra 1 sản phẩm có thể tham gia phản ứng tráng gương thì este đó thuộc loại
este fomiat H-COO-R’. hoặc R-COO-CH = CH - R’.

- Một este khi xà phịng hóa cho ra 2 sản phẩm có thể tham gia phản ứng tráng gương thì este đó thuộc loại
H-COO-CH = CH - R’.

- Một este có thể tham gia phản ứng tráng gương thì este đó thuộc loại este fomiat H-COO-R’.
3.Xác định chỉ số axít, chỉ số xà phịng hóa.

Chỉ số axits = số mg KOH / số gam chất béo

4. Tìm cơng thức phân tử của este dựa trên phản ứng đốt cháy. 
Lưu ý :

- Đốt cháy một este cho nCO2 = nH2O thì este đó là este no đơn chức có cơng thức tổng qt CnH2nO2.

n.meste / nCO2 = 14n + 32 => n =?

- Khi đề bài cho đốt cháy một este không no (có một nối đơi) đơn chức CnH2n - 2O2 thì :

neste = nCO2 - n H2O.

5. Hiệu suất phản ứng.
Lưu ý:

Hiệu suất phản ứng: este

este

thuc tê'

=

100%

lí thuyê't

n

H

n



Trong đó : neste lí thuyết được tính khi giả sử rằng một trong hai chất tham gia phản ứng (axit, rượu) phản ứng hoàn

toàn.

6. Bài tốn tìm khối lượng xà phịng thu được từ phản ứng xà phịng hóa. 
Chất béo + 3NaOH -> Glixerol + xà phòng (khi biết số mol của NaOH)

mxp = Kl chất béo + nNaOH.40 – 1/3 nNaOH . 92

---
CHƯƠNG II :CACBOHIDRAT

I. TĨM TẮC LÍ THUYẾT

Monosaccarit Đisaccarit Polisaccarit

Cacbohđrat

Glucozơ Fructozơ Mantozơ Saccarozơ Tinh bột Xenlulozơ

Công thức 
phân tử

C6H12O6 C6H12O6 C12H22O11 C12H22O11 (C6H10O5)n (C6H10O5)n

CTCT thu 
gọn

CH2OH[CHOH]4

CHO

6 11 5 
C H O O

6 11 5
C H O

6 11 5 
C H O O

6 11 5
C H O

6 7 2 3

[C H O OH( ) ]

- có nhiều nhóm

–OH kề nhau.

- có nhiều
nhóm –OH
kề nhau.

- có 3 nhóm –
OH kề nhau.

- có nhóm -CHO - Có nhóm –
CO -

- 2 nhóm
α-glucozo

-Từ hai
α-glucozo và
β-glucozo

- Từ nhiều mắt
xích

α-glucozo

- Từ nhiều
nhóm

β-glucozo
Đặc điểm

cấu tạo

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
Tính chất

HH 
1. Tính
chất
anđehit

Ag(NO)3/NH3 Ag(NO)3/

NH3 trong

mơi trường
kiềm

Ag(NO)3/

NH3

Ag(NO)3/NH3

2. Tính
chất ancol
đa chức.

- Cu(OH)2 - Cu(OH)2 - Cu(OH)2 - Cu(OH)2 - Tan trong

dung dịch
[Cu(NH3)4](OH)2

3. Phản
ứng thủy
phân.

- Không pứ - Không pứ Cho 2 gốc
α-glucozo

Cho 2 gốc
α-glucozo
và

β- fructozo

Cho gốc
α-glucozo

Cho gốc
β-glucozo

4. Tính
chất khác

- Có phản ứng
lên men rượu

- Phản ứng
màu với I2.

- HNO3/

H2SO4

II. CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN

Bài toán và nhận biết từng loại cacbohiđrat. 
1. Phản ứng lên men rượu.

Glucozo -> 2C2H5OH + 2CO2 2 CaCO3

2. Phản ứng tráng gương.

Glu, Fruc, Manto ---> 2Ag
3. Phản ứng thủy phân.

Saccarozo --- > SP2 ---> 4 Ag

Tinh bột, xenlu ---> SP2 ---> 2Ag
4. Phản ứng quang hợp.

6nCO2 + 5n H2O -> (C6H10O5)n + 6nO2

5. Phản ứng điều chế thuốc súng.

(C6H10O5)n + 3nHNO3 -> [C6H7O2(ONO2)3]n + 3nH2O

Chú ý: Glucozo mạch vòng phản ứng được với CH3OH.

Yêu cầu: - Nắm được đặc điểm cấu tạo của từng loại.

---
CHƯƠNG III : AMIN – AMINO AXIT – PROTEIN

I. TĨM TẮT LÍ THUYẾT

Amin Amino axit Peptit và protein

Khái niệm Amin là hợp chất hữu được tạo nên khi
thay thế một hay nhiều nguyên tử H
trong phân tử

NH

3 bằng gốc
hidrocacbon.

Amino axit là hợp chất hữu
cơ tạp chức, phân tử chứa
đồng thời nhóm

amino(

NH

2) và nhóm
cacboxyl(COOH ).

CTPT C H6 5NH2

(anilin)

- Peptit là hợp chất
chứa từ 2



50 gốc



- amino axit liên kết
với nhau bởi các liên
kết peptit

[CONH].
- Protein là loại
polipeptit cao phân tử
có PTK từ vài chục
nghìn đến vài triệu.
CH3 – NH2

CH3

|
CH3 – N – CH3

CH3 – NH – CH3

TQ: RNH2

H2N – CH2 – COOH

(glyxin)

CH3 – CH – COOH

|
NH2

(alanin)

Ca(OH)

AgNO

/ NH

H

O/H

AgNO

/ NH

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
Tính chất

hóa học

- Tính bazơ.

3 2 2

CH NH H O

3 3

[ ] 



CH NH OH

Không tan H2O

- Tính bazơ yếu

- Tính chất lưỡng tính. 
- Phản ứng hóa este. 
- Phản ứng trùng ngưng.

- Phản ứng thủy phân. 
- Phản ứng màu biure.

HCl -Tạo muối
2
RNH HCl

3
R NH Cl 

 

-Tạo muối Tạo muối

2   

H N R COOH HCl
3

ClH NR COOH

Tạo muối hoặc thủy
phân khi đun nóng.

Bazơ tan 
(NaOH)

- Không pứ - Không pứ Tạo muối

2   
H N R COOH NaOH

2 2

H NRCOONaH O

Thủy phân khi đun
nóng.

Ancol 
ROH/ HCl

- Không pứ - Không pứ Tạo este

Br2/H2O - Kết tủa trắng

t0, xt  và  - amino axit tham gia

p/ư trùng ngưng.

Cu(OH)2 Tạo hợp chất màu tím

(đipeptit ko phản ứng
màu )

II. CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN (theo SGK)

1. Viết công thức cấu tạo các đồng phân Amin, Aminoaxit:
Lưu ý:

Đối với đồng phân Amin: Để viết đủ và nhanh, ta nên viết theo bậc.

Amin bậc một: R – NH2. Amin bậc hai: R – NH – R’. Amin bậc ba: '

R N R
R

  . (R, R’, R’’ ≥ CH3-)

2. Viết công thức cấu tạo các đồng phân Peptit và protein: (hoặc sản phẩm trùng ngưng của hốn hợp aminoaxit) 
Lưu ý:

- Thứ tự liên kết thay đổi thì chất và tính chất của chất cũng thay đổi: Ví dụ:

2  2   




H N CH CO NH CH COOH

CH

 Gly-Ala (Đầu N là Glyxin, đầu C là Alanin)

2     2




H N CH CO NH CH COOH
CH

 Ala – Gly (Đầu N là Alanin, đầu C là Glyxin)

=> Gly-Ala và Ala-Gly là 2 chất khác nhau.
3. Nhận biết và tách chất:

Yêu cầu: - Nắm được tính chất hóa học đặc trưng và phản ứng đặc trưng của từng loại.
4. So sánh tính bazơ của các Amin:

Lưu ý:

- Nhóm đẩy electron sẽ làm tăng mật độ electron của nguyên tử nitơ (dễ hút H+) nên tính bazơ tăng.
Nhóm đẩy e: (CH3)3C- > (CH3)2CH- > C2H5- > CH3-

- Nhóm hút electron sẽ làm giảm mật độ electron của nguyên tử nitơ (khó hút H+) nên tính bazơ giảm.
Nhóm hút e: CN- > F- > Cl- > Br- > I- > CH3O- > C6H5- > CH2=CH-

- Khơng so sánh được tính Bazơ của amin bậc ba.
5. Xác định công thức phân tử amin – amino axit:

a. Phản ứng cháy của amin đơn chức:

2 2 2 2

y y 1

+ (x + ) xCO + +

4  2 2

x y

C H N O H O N Hoặc 2 2 3 + 6n+3 2 2nCO + (2n + 3)H2 2 + N2
2

 

n n

C H N O O

-
2
O

n phản ứng với amin =

2 2

1
+

CO H O

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
- namin = 2nN2; Số “C” = namin / nCO2

b. Phản ứng với axit của amin.

Amin + axit -> muối (áp dụng định luật bảo tồn khối lượng ).
- Tính kl axits -> số mol axit = số mol amin -> Mamin = m/n

c. Anilin tác dụng với dd Br2 thu được kết tủa.
d. Bài toán về aminoaxit:

- Xác định công thức cấu tạo:

+ Giả sử công thức tổng quát của aminoaxit là (H2N)n-R(COOH)m.

+ Xác định số nhóm –NH2 dựa vào số mol HCl, và số nhóm –COOH dựa vào số mol NaOH.

- Phương trình đốt cháy một aminoaxit bất kì: 2 2 2 2

y z y t

+ (x + - ) xCO + +

4 2  2 2

x y z t

C H O N O H O N

---
CHƯƠNG 4 POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME

1. Khái niệm

Polime là những hợp chất có khối lượng phân tử lớn do nhiều đơn vị nhỏ (mắc xích) liên kết với nhau.
2. Cấu tạo mạch polime

 Có ba kiểu cấu tạo mạch polime: Mạch không nhánh; Mạch có nhánh; Mạch mạng khơng gian
3. Khái niệm về các loại vật liệu polime

a) Chất dẻo là những vật liệu có tính dẻo. b) Cao su là những vật liệu có tính đàn hồi.

c) Tơ. d) Keo dán.

Thành phần chính của chất dẻo, cao su, tơ, keo dán là polime. 
Tơ thiên nhiên: Bông, len, tơ tằm….

Tơ tổng hợp: poliamit (nilon,capron), tơvinylic….

Tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo: tơ visco, tơ xenlulozo axetat….

Cấu trúc mạch polyme

- mạch không phân nhánh: amilozo

- mạch phân nhánh: như amilopectin, glicogen..

-mạch mạng khơng gian: nhựa Bakelic, cao su lưu hóa…
4. So sánh hai loại phản ứng điều chế polime

Phản ứng
Mục so sánh

Trùng hợp Trùng ngưng

Định nghĩa Là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ 
giống nhau hoặc tương tự nhau (monome) 
thành phân tử lớn (polime).

Là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ thành phân 
tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử 
nhỏ khác (như H2O,...).

Quá trình n Monome → Polime n Monome → Polime + các phân tử nhỏ khác

Sản phẩm Polime trùng hợp Polime trùng ngưng

Điều kiện của
monome

Có liên kết đơi hoặc vịng kém bền Có ít nhất hai nhóm chức có khả năng phản ứng.

CÁCH TÍNH SỐ ĐỒNG PHÂN CÁC CHẤT HỮU CƠ: 
1.ESTE no,đơn chức:CTC CnH2nO2 Số đồng phân =2

n-2

(n<5)
2. AMIN no,đơn chức:CTC CnH2n+3N Số đồng phân =2n-1 (n<5)

3. Số đồng phân trieste tạo bởi glixerol và hỗn hợp n axít béo =n2(n +1)/2

4.Số đồng phân pép tít được tạo ra từ các chất khác nhau :Nếu có n α-aminoaxít khác nhau thì có
n giai thừa đồng phân được tạo từ các aminoaxít khác nhau.

Ngồi ra số đồng phân no đơn chức của các hợp chất hữu cơ khác

Ancol =2n-2(n<6) ; Axitcaboxylic =2n-3(n< 7) ; Anđehit =2n-3(n< 7) ; Ete = (n-1)(n-2)/2 ( 2<n<5)

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ

PHẦN II : HỐ HỌC VƠ CƠ

Chương 5: ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI

A. TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI – DÃY ĐIỆN HÓA CỦA KIM LOẠI 
I./ Tính chất vật lí:

Kim loại có những tính chất vật lí chung :Tính dẻo - Tính dẫn điện - Tính dẫn nhiệt - Ánh kim
+ Dẫn điện, dẫn nhiệt: Ag > Cu > Al > Fe…

+ Kim loại cứng nhất Cr. Dẻo nhất Au. Nhiệt độ nóng chảy cao nhất W. Mềm nhất kim loại kiềm (Li). Trạng thái lỏng

Hg.

+ Kim loại nặng: Fe, Zn, Pb, Cu , Ag , Hg… kim loại nhẹ : Na, K, Mg , Al…..

o

t

CuSO4 + SO2 ↑ + 2H2O

Chú ý: HNO3 , H2SO4 đặc nguội không phản ứng với các kim loại Al , Fe, Cr …

3./ Tác dụng với nước: các kim loại Li , K , Ba , Ca , Na phản ứng được với nước ở nhiệt độ thường tạo bazơ và khí

H2 Thí dụ: 2Na + 2H2O





2NaOH + H2

4./ Tác dụng với dung dịch muối: kim loại mạnh hơn khử ion của kim loại yếu hơn trong dung dịch muối thành kim
loại tự do. Thí dụ: Fe + CuSO4





FeSO4 + Cu

Điều kiện để kim loại A đẩy kim loại B ra khỏi muối : A + Bn+
+ Kim loại A đứng trước kim loại B trong dãy hoạt động hóa học

+Kim loại A không tan trong nước (Li, K, Na, Ca, Ba tan được trong nước); Muối tạo thành phải tan
III./ Dãy điện hóa của kim loại:

1./ Dãy điện hóa của kim loại:

K+ Na+ Ca2+ Mg2+ Al3+ Zn2+ Fe2+ Ni2+ Sn2+ Pb2+ H Cu2+Fe3+ Hg2+ Ag+ Pt2+ Au3+

Tính oxi hóa của ion kim loại tăng dần

K Na Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb H2 Cu Fe2+ Hg Ag Pt Au

Tính khử của kim loại giảm dần
2./ Ý nghĩa của dãy điện hóa:

Dự đốn chiều của phản ứng giữa 2 cặp oxi hóa khử xảy ra theo chiều: chất oxi hóa mạnh hơn sẽ oxi hóa chát khử
mạnh hơn sinh ra chất oxi hóa yếu hơn và chất khử yếu hơn.

Thí dụ: phản ứng giữa 2 cặp Fe2+/Fe và Cu2+/Cu là:
Cu2+ + Fe





Fe2+ + Cu
Oxh mạnh khử mạnh oxh yếu khử yếu

Fe2+ + Ag+ -> Fe3+ + Ag

B. SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI

I./ Khái niệm: Sự ăn mòn kim loại là sự phá hủy kim loại hoặc hợp kim do tác dụng của các chất trong môi trường
xung quanh. M ----> Mn+ + ne

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
1./ Ăn mịn hóa học: là q trình oxi hóa - khử, trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp đến các chất
trong môi trường.

2./ Ăn mịn điện hóa học:

a./ Khái niệm: ăn mịn điện hóa là q trình oxi hóa – khử, trong đó kim loại bị ăn mịn do tác dụng của dung
dịch chất điện li và tạo nên dòng electron chuyển dời từ cực âm đến cực dương.

b./ Cơ chế: + Cực âm: kim loại có tính khử mạnh hơn bị oxi hóa.
+ Cực dương: kim loại có tính khử yếu hơn.

III./ Chống ăn mịn kim loại:

a./ Phương pháp bảo vệ bề mặt: 
b./ Phương pháp điện hóa:

Nối kim loại cần bảo vệ với một kim loại có tính khử mạnh hơn. Thí dụ: để bảo vệ vỏ tàu biển làm bằng thép
người ta gắn vào những mặt ngoài của vỏ tàu (phần chìm dưới nước) những lá kẽm (Zn).

C . ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI

I./Nguyên tắc: Khử ion kim loại thành nguyên tử. Mn+ + ne ----> M
II./ Phương pháp:

1./ Phương pháp nhiệt luyện: dùng điều chế những kim loại (sau Al) như: Zn , Fe , Sn , Pb , Cu , Hg …
Dùng các chất khử mạnh như: C , CO , H2 hoặc Al để khử các ion kim loại trong oxit ở nhiệt độ cao.

Thí dụ: PbO + H2





o

t

Pb + H2O Fe2O3 + 3CO





o

t

2Fe + 3CO2

2./ phương pháp thủy luyện: dùng điều chế những kim loại Cu , Ag , Hg …
Dùng kim loại có tính khử mạnh hơn để khử ion kim loại trong dung dịch muối
Thí dụ: Fe + CuSO4 ---> Cu + FeSO4



2Cu + 2H2SO4 + O2

c./Tính lượng chất thu được ở các điện cực m=

n
AIt

96500

m: Khối lượng chất thu được ở các điện cực A: Khối lượng mol nguyên tử (hay M)
I: Cường độ dòng điện (ampe) t : Thời gian (giây)

n : số electron mà nguyên tử hay ion cho hoặc nhận

--- 
Chương 6: KIM LOẠI KIỀM , KIM LOẠI KIỀM THỔ , NHÔM

A. KIM LOẠI KIỀM VÀ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA KIM LOẠI KIỀM 
+ Kim loại kiềm

I./ Vị trí trong bảng tuần hồn, cấu hình electron: Kim loại kiềm gồm: Liti (Li) , Natri (Na) , Kali (K) , Rubiđi (Rb)
, Xesi (Cs) , Franxi (Fr).

Thuộc nhóm IA ; Cấu hình electron: ns1; Đều có 1e ở lớp ngồi cùng
II./ Tính chất hóa học: Cótính khử mạnh: M ---> M+ + e

1./ Tác dụng với phi kim:

Thí dụ: 4Na + O2 ---> 2Na2O 2Na + Cl2 ---> 2NaCl

2./ Tác dụng với axit (HCl , H2SO4 loãng): tạo muối và H2

Thí dụ: 2Na + 2HCl ---> 2NaCl + H2↑

3./ Tác dụng với nước: tạo dung dịch kiềm và H2

Thí dụ: 2Na + 2H2O ---> 2NaOH + H2↑

III./ Điều chế:

1./ Nguyên tắc: khử ion kim loại kiềm thành nguyên tử.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
2NaCl



đpnc

 



2Na + Cl2 4NaOH



đpnc

 



4Na + 2H2O + O2

+ Một số hợp chất quan trọng của kim loại kiềm:
I./ Natri hidroxit – NaOH

+ Tác dụng với axit: muối và nước

Thí dụ: NaOH + HCl ---> NaCl + H2O

+ Tác dụng với oxit axit:

CO2 +2 NaOH ---> Na2CO3 + H2O (1)

CO2 + NaOH ---> NaHCO3 (2)

Lập tỉ lệ :

2
CO
NaOH

n
n

f  *

f



1 :

NaHCO3 *

1 

f



2 :

NaHCO3 & Na2CO3 *

2 

f

:

Na2CO3

+ Tác dụng với dung dịch muối:

Thí dụ: 2NaOH + CuSO4 ---> Na2SO4 + Cu(OH)2↓

+ Tác dụng với Halogen:

NaOH + Cl2 - - -> NaCl + NaClO + H2O.

6KOH + 3Cl2 - - - > 5KCl + KClO3 + 3H2O ( pứ ở nhiệt độ cao)

* Điều chế: Na + H2O - - -> NaOH + ½ H2 hoặc NaCl + H2O - - -> NaOH + ½ Cl2 + ½ H2

II./ Natri hidrocacbonat – NaHCO3

1./ phản ứng nhiệt phân:
Thí dụ: 2NaHCO3





o

t Na

2CO3 + CO2 + H2O

2./ Tính lưỡng tính:

+ Tác dụng với axit: NaHCO3 + HCl ---> NaCl + CO2 + H2O

+ Tác dụng với dung dịch bazơ: NaHCO3 + NaOH ---> Na2CO3 + H2O

III./ Natri cacbonat – Na2CO3

+ Tác dụng với dung dịch axit mạnh: Thí dụ: Na2CO3 + 2HCl ---> 2NaCl + CO2 + H2O

+ Muối cacbonat của kim loại kiềm trong nước cho mơi trường kiềm
IV./ Kali nitrat: KNO3

Tính chất: có phản ứng nhiệt phân Thí dụ: 2KNO3 ---> 2KNO2 + O2

(KNO3 được dùng làm thuốc nổ)

PHẦN III:KIM LOẠI KIỀM KIỀM THỔ - KIM LOẠI KIỀM THỔ VÀ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA KIM

LOẠI KIỀM THỔ 
A./ Kim loại kiềm thổ

I./ Vị trí – cấu hình electron:

Thuộc nhóm IIA gồm các ngun tố sau: Beri (Be) , Magie (Mg) , Canxi (Ca) , Stronti (Sr) , Bari (Ba). Cấu hình
electron: ns2 Đều có 2e ở lớp ngồi cùng.

II./ Tính chất hóa học:

Có tính khử mạnh (nhưng yếu hơn kim loại kiềm) M ---> M2+ + 2e
1./ Tác dụng với phi kim:

Thí dụ: Ca + Cl2 ---> CaCl2

2Mg + O2 ---> 2MgO

2./ Tác dụng với dung dịch axit:

a./ Với axit HCl , H2SO4 loãng: tạo muối và giải phóng H2 ; Thí dụ: Mg + 2HCl ---> MgCl2 + H2

b./ Với axit HNO3 , H2SO4 đặc: tạo muối + sản phẩm khử + H2O

Thí dụ: 4Mg + 10HNO3 ( lỗng) ---> 4Mg(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O

3./ Tác dụng với nước: Ở nhiệt độ thường: Ca , Sr , Ba phản ứng tạo bazơ và H2.

Thí dụ: Ca + 2H2O ---> Ca(OH)2 + H2

* Điều chế: Điện phân nóng chảy muối clorua 
CaCl2 - - -> Ca + Cl2

B./ Một số hợp chất quan trọng của canxi:

I.Oxit của kim loại kiềm thổ: (thể hiện đầy đủ tích chất của oxit kim loại)
II./ Canxi hidroxit – Ca(OH)2:

+ Tác dụng với axit: Ca(OH)2 + 2HCl ---> CaCl2 + 2H2O

+ Tác dụng với oxit axit: Ca(OH)2 + CO2 ---> CaCO3↓ + H2O (nhận biết khí CO2)

+ Tác dụng với dung dịch muối: Ca(OH)2 + Na2CO3 ---> CaCO3 ↓ + 2NaOH

+ Tác dụng với Cl2 : Ca(OH)2 + Cl2 ---> CaOCl2 (Clorua vôi) + H2O

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
+ Phản ứng phân hủy: CaCO3





o

t CaO + CO

+ Phản ứng với axit mạnh: CaCO3 + 2HCl ---> CaCl2 + CO2 + H2O

+ Phản ứng với nước có CO2: CaCO3 + H2O + CO2 ---> Ca(HCO3)2

IV./ Canxi Hidrocacbonat – Ca(HCO3)2:

+ Phản ứng nhiệt phân: Ca(HCO3)2 ----> CaCO3 + H2O + CO2

+ Tính lưỡng tính: Ca(HCO3)2 + 2HCl ---- > CaCl2 + 2CO2 + 2H2O.

Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 - - - > 2CaCO3 + 2H2O

V./ Canxi sunfat:

Thạch cao sống: CaSO4.2H2O

Thạch cao nung: CaSO4.H2O

Thạch cao khan: CaSO4

C./ Nước cứng:

1./ Khái niệm: nước có chứa nhiều ion Ca2+ và Mg2+ được gọi là nước cứng.
Phân loại:

a./ Tính cứng tạm thời: gây nên bởi các muối Ca(HCO3)2 và Mg(HCO3)2

b./ Tính cứng vĩnh cửu: gây nên bởi các muối CaSO4 , MgSO4 , CaCl2 , MgCl2

c./ Tính cứng tồn phần: gồm cả tính cứng tạm thời và vĩnh cửu.
2./ Cách làm mềm nước cứng:

Nguyên tắc: là làm giảm nồng độ các ion Ca2+ , Mg2+ trong nước cứng.
a./ phương pháp kết tủa:

* Đối với nước có tính cứng tạm thời:
+ Đun sơi , lọc bỏ kết tủa.

Thí dụ: Ca(HCO3)2





o

t CaCO

3 ↓ + CO2 ↑ + H2O

+ Dùng Ca(OH)2 (vừa đủ), lọc bỏ kết tủa:

Thí dụ: Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 ---> 2CaCO3↓ + 2H2O

+ Dùng Na2CO3 ( hoặc Na3PO4):

Thí dụ: Ca(HCO3)2 + Na2CO3 ---> CaCO3 ↓ + 2NaHCO3

* Đối với nước có tính cứng vĩnh cửu và tồn phần: dùng Na2CO3 (hoặc Na3PO4)

Thí dụ: CaSO4 + Na2CO3 ---> CaCO3↓ + Na2SO4

b./ Phương pháp trao đổi ion:

3./ Nhận biết ion Ca2+ , Mg2+ trong dung dịch:

Thuốc thử: dung dịch chứa CO32- (như Na2CO3 …)

NHÔM VÀ HỢP CHẤT CỦA NHƠM 
A./ Nhơm:

I./ Vị trí – cấu hình electron:
Nhóm IIIA , chu kì 3 , ơ thứ 13.

Cấu hình electron: Al (Z=13): 1s22s22p63s23p1 hay [Ne]3s23p1 Al3+: 1s22s22p6
II./ Tính chất hóa học:

Có tính khử mạnh (yếu hơn kim loại kiềm, kiềm thổ) Al --> Al3+ + 3e
1./ Tác dụng với phi kim:

Thí dụ: 2Al + 3Cl2 ---> 2AlCl3 ; 4Al + 3O2 ---> 2Al2O3

2./ Tác dụng với axit:

a./ Với axit HCl , H2SO4 lỗng:

Thí dụ: 2Al + 6HCl ---> 2AlCl3 + 3H2 ; 2Al + 3H2SO4 ---> Al2(SO4)3 + 3H2

b./ Với axit HNO3 , H2SO4 đặc:

Thí dụ: Al + 4HNO3 (loãng) ---> Al(NO3)3 + NO + 2H2O ; 2Al + 6H2SO4 (đặc)





o

t

Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O

Chú ý: Al không tác dụng với HNO3 đặc nguội và H2SO4 đặc nguội

3./ Tác dụng với oxit kim loại: 
Thí dụ: 2Al + Fe2O3





o

t

Al2O3 + 2Fe

4./ Tác dụng với nước:

Nhôm không tác dụng với nước dù ở nhiệt độ cao vì trên bề mặt của Al phủ kin một lớp Al2O3 rất mỏng, bền và mịn

không cho nước và khí thấm qua.
5./ Tác dụng với dung dịch kiềm:

Thí dụ: 2Al + 2NaOH + 2H2O ---> 2NaAlO2 + 3H2 ↑

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
1./ Nguyên liệu: quặng boxit (Al2O3.2H2O)

2./ Phương pháp: điện phân nhơm oxit nóng chảy
Thí dụ: 2Al2O3



đpnc

 



4Al + 3O2

B./ Một số hợp chất của nhôm 
I./ Nhơm oxit – Al2O3:

Al2O3 là oxit lưỡng tính

Tác dụng với axit: Al2O3 + 6HCl ---> 2AlCl3 + 3H2O

Tác dụng với dung dịch kiềm: Al2O3 + 2NaOH ---> 2NaAlO2 + H2O

II./ Nhôm hidroxit – Al(OH)3:

Al(OH)3 là hidroxit lưỡng tính.

Tác dụng với axit: Al(OH)3 + 3HCl ---> AlCl3 + 3H2O

Tác dụng với dung dịch kiềm: Al(OH)3 + NaOH ---> NaAlO2 + 2H2O

Điều chế Al(OH)3:

AlCl3 + 3NH3 + 3H2O ---> Al(OH)3 ↓ + 3NH4Cl

Hay: AlCl3 + 3NaOH ---> Al(OH)3 + 3NaCl

III./ Nhôm sunfat:

Quan trọng là phèn chua, công thức: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O hay KAl(SO4)2.12H2O

IV./ Cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịch:
+ Thuốc thử: dung dịch NaOH dư

+ Hiện tượng: kết tủa keo trắng xuất hiện sau đó tan trong NaOH dư

--- 
Chương 7: SẮT VÀ MỘT SỐ KIM LOẠI QUAN TRỌNG

SẮT (Fe=56)

I./ Vị trí – cấu hình electron: 
Sắt ở ơ thứ 26, nhóm VIIIB, chu kì 4

Cấu hình electron: Fe (Z=26): 1s22s22p63s23p63d64s2 hay [Ar]3d64s2
Fe2+: [Ar]3d6 Fe3+: [Ar]3d5

II./Tính chất vật lí :

Sắt có tính nhiễm từ khí bị nam châm hút. Dẫn điện kém và giảm dần :Ag>Cu>Au>Al>Fe
II./ Tính chất hóa học:

Có tính khử trung bình Fe ---> Fe+2 + 2e Fe ---> Fe+3 + 3e
1./ Tác dụng với phi kim:

Thí dụ: Fe + S





to FeS; 3Fe + 2O2





o

t Fe

3O4 ; 2Fe + 3Cl2





o

t 2FeCl

2./ Tác dụng với axit:

a./ Với dung dịch HCl, H2SO4 loãng: tạo muối Fe (II) và H2

Thí dụ: Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2↑

b./ Với dung dịch HNO3 và H2SO4 đặc nóng: tạo muối Fe (III)

Thí dụ: Fe + 4 HNO3 (loãng) → Fe(NO3)3 + NO↑ + 2H2O

o

t

2FeO + CO2↑

2./ Sắt (II) hidroxit: Fe(OH)2

Thí dụ: 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O ---> 4Fe(OH)3↓

3./ Muối sắt (II):

Thí dụ: 2FeCl2 + Cl2 ---> 2FeCl3 ; Fe(NO3)2 + AgNO3 --- > Fe(NO3)3 + Ag

Chú ý: FeO , Fe(OH)2 khi tác dụng với HCl hay H2SO4 lỗng tạo muối sắt (II)

Thí dụ: FeO + 2HCl ---> FeCl2 + H2

Fe(OH)2 + 2HCl ---> FeCl2 + 2H2O

II./ Hợp chất sắt (III):

Hợp chấtsắt (III) chỉ có tính oxi hóa.

1./ Sắt (III) oxit: Fe2O3 Là oxit bazơ: tác dụng với axit tạo muối sắt (III) và nước.

Thí dụ: Fe2O3 + 6HNO3 ---> 2Fe(NO3)3 + 2H2O

Dùng CO, H2 , Al khử thành Fe ở nhiệt độ cao: Thí dụ: Fe2O3 + 3CO





o

t

2Fe + 3CO2

Điều chế: phân hủy Fe(OH)3 ở nhiệt độ cao.

Thí dụ: 2Fe(OH)3





o

t

Fe2O3 + 3H2O

2./ Sắt (III) hidroxit: Fe(OH)3

Tác dụng với axit: tạo muối và nước : Fe(OH)3 + 3H2SO4 ---> Fe2(SO4)3 + 6H2O

Điều chế: cho dung dịch kiềm tác dụng với muối sắt (III). Thí dụ: FeCl3 + 3NaOH ---> Fe(OH)3 ↓ + 3NaCl

3./ Muối sắt (III): Có tính oxi hóa (dễ bị khử)

Thí dụ: Fe + 2FeCl3 ---> 3FeCl2 ; Cu + 2FeCl3 ---> 2FeCl2 + CuCl2

CROM VÀ HỢP CHẤT CỦA CROM 
I./ Vị trí – cấu hình electron:

Ơ thứ 24, thuộc nhóm VIB, chu kì 4 ; Cấu hình electron: Cr (Z=24): 1s22s22p63s23p63d54s1 hay [Ar]3d54s1
II./ Tính chất hóa học:

Crom có tính khử mạnh hơn sắt, các số oxi hóa thường gặp của crom là: +2 , +3 , +6 
1./ Tác dụng với phi kim: tạo hợp chất crom (III)

Thí dụ: 4Cr + 3O2

Chú ý: Cr không tác dụng với HNO3 đặc nguội và H2SO4 đặc nguội.

III./ Hợp chất của crom: 
1./ Hợp chất crom (III):

a./ Crom (III) oxit: (Cr2O3) là oxit lưỡng tính

Thí dụ: Cr2O3 + 2NaOH ---> 2NaCrO2 + H2O và Cr2O3 + 6HCl ---> 2CrCl3 + 3H2O

b./ Crom (III) hidroxit: Cr(OH)3 là một hidroxit lưỡng tính.

Thí dụ: Cr(OH)3 + NaOH ---> NaCrO2 + 2H2O và Cr(OH)3 + 3HCl ---> CrCl3 + 3H2O

Chú ý: muối crom (III) vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử.

Thí dụ: 2CrCl3 + Zn ---> 2CrCl2 + ZnCl2 và 2NaCrO2 + 3Br2 + 8NaOH ---> 2Na2CrO4 + 6NaBr + 4H2O

2./ Hợp chất crom (VI):

a./ Crom (VI) oxit: CrO3 Là oxit axit.

Có tính oxi hóa mạnh: S , P , C , C2H5OH bốc cháy khi tiếp xúc với CrO3

b./ Muối crom (VI):

Có tính oxi hóa mạnh. Thí dụ: K2Cr2O7 + 6FeSO4 + 7H2SO4 ---> 3Fe2(SO4)3 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 7H2O

ĐỒNG VÀ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG 
I./ Vị trí – cấu hình electron:

Ơ thứ 29, thuộc nhóm IB, chu kì 4. Cấu hình electron: Cu (Z=29) 1s22s22p63s23p63d104s1 hay [Ar]3d104s1
II./ Tính chất hóa học: Là kim loại kém hoạt động, có tính khử yếu.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ

Thí dụ: 2Cu + O2





o

t

2CuO; Cu + Cl2





o

t

CuCl2

o

t

3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

III./ Hợp chất của đồng:

1./ Đồng (II) oxit: Là oxit bazơ: tác dung với axit và oxit axit.Thí dụ: CuO + H2SO4 ---> CuSO4 + H2O

Có tính oxi hóa: dễ bị H2 , CO , C khử thành Cu kim loại. Thí dụ: CuO + H2





o

t

Cu + H2O

2./ Đồng (II) hidroxit: Là một bazơ: tác dụng với axit tạo muối và nước.
Thí dụ: Cu(OH)2 + 2HCl ---> CuCl2 + 2H2O

Dễ bị nhiệt phân: Thí dụ: Cu(OH)2





o

t

CuO + H2O

---
A. NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ

Khí Thuốc thử Hiện tượng Phản ứng

- Q tím ẩm Hóa hồng

- H2S, CO,… Kết tủa vàng SO2 + H2S  2S + 2H2O

- dd Br2,

ddI2,

dd KMnO4

Mất màu

SO2 + Br2 + 2H2O  2HBr + H2SO4

SO2 + I2 + 2H2O  2HI + H2SO4

SO2 + 2KMnO4 + 2H2O  2H2SO4 + 2MnSO4 + K2SO4

SO2

- Nước vôi trong Làm đục SO2 + Ca(OH)2 CaSO3 + H2O

- Q tím ẩm Lúc đầu làm mất màu, sau đó
xuất hiện màu đỏ

Cl2 + H2O  HCl + HClO

HClO  HCl + [O] ; [O] as O2

Cl2

- dd(KI + hồ tinh

bột) Không màu  xám

Cl2 + 2KI  2KCl + I2

Hồ tinh bột + I2 dd màu xanh tím

I2 - Hồ tinh bột Màu xanh tím

N2 - Que diêm đỏ Que diêm tắt

- Q tím ẩm Hóa xanh
NH3

- Khí HCl Tạo khói trắng NH3 + HCl  NH4Cl

NO - Oxi khơng khí Không màu  nâu 2NO + O2 2NO2

NO2 - Khí màu nâu, mùi hắc, làm q tím hóa đỏ 3NO2 + H2O  2HNO3 + NO

- Nước vôi trong Làm đục CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

- Q tím ẩm Hóa hồng
CO2

- Khơng duy trì sự cháy

- dd PdCl2  đỏ, bọt khí CO2 CO + PdCl2 + H2O  Pd + 2HCl + CO2

CO

- CuO (t0) Màu đen  đỏ CO + CuO (đen) t0

 Cu (đỏ) + CO2

- Đốt có tiếng nổ. Cho sản phẩm vào CuSO4 khan

không màu tạo thành màu xanh CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2O

H2

- CuO (t0) CuO (đen)  Cu (đỏ) H2 + CuO(đen)

 Cu(đỏ) + H2O

- Que diêm đỏ Bùng cháy
O2

- Cu (t0) Cu(đỏ)  CuO (đen) Cu + O2 t0

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
- Q tím ẩm Hóa đỏ

HCl

- AgNO3 Kết tủa trắng HCl + AgNO3



AgCl+ HNO3

- Q tím ẩm Hóa hồng

- O2 2H2S + O2 2S + 2H2O

Cl2 H2S + Cl2 S + 2HCl

SO2 2H2S + SO2 3S + 2H2O

FeCl3 H2S + 2FeCl3 2FeCl2 + S + 2HCl

KMnO4

Kết tủa vàng

3H2S+2KMnO42MnO2+3S+2KOH+2H2O

5H2S+2KMnO4+3H2SO42MnSO4+5S+K2SO4+8H2O

H2S

- PbCl2 Kết tủa đen H2S + Pb(NO3)2



PbS+ 2HNO3

H2O(Hơi) CuSO4 khan Trắng hóa xanh CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2O

O3 dd KI Kết tủa tím KI + O3 + H2O  I2 + 2KOH + O2

B. NHẬN BIẾT ION DƯƠNG (CATION)

Ion Thuốc thử Hiện tượng Phản ứng

Li+ Ngọn lửa màu đỏ thẫm

Na+ Ngọn lửa màu vàng tươi

K+ Ngọn lửa màu tím hồng

Ca2+ Ngọn lửa màu đỏ da cam

Ba2+

Đốt
trên ngọn lửa

vô sắc

Ngọn lửa màu lục (hơi vàng)
Ca2+ ddSO24, dd 2

CO 

 trắng Ca2+ + SO24 CaSO

4 ;Ca2+ + CO23 CaCO3

ddSO24, dd 2
3

CO  Ba2+

+ SO24 BaSO

4 ;Ba2+ + CO23 BaCO3

Ba2+

Na2CrO4

 trắng

Ba2+ + CrO24

 BaCrO4 

Ag+

HCl, HBr, HI
NaCl, NaBr,

NaI

AgCl  trắng
AgBr  vàng nhạt

AgI  vàng đậm

Ag+ + Cl  AgCl 

Ag+ + Br  AgBr 

Ag+ + I  AgI 

Pb2+ PbI2 vàng Pb2+ + 2I  PbI2

Hg2+

dd KI

HgI2 đỏ Hg2+ + 2I  HgI2

Pb2+ PbS  đen Pb2+ + S2  PbS 

Hg2+ HgS  đỏ Hg2+ + S2  HgS 

Fe2+ FeS  đen Fe2+ + S2  FeS 

Cu2+ CuS  đen Cu2+ + S2  CuS 

Cd2+ CdS  vàng Cd2+ + S2  CdS 

Ni2+ NiS  đen Ni2+ + S2  NiS 

Mn2+

Na2S, H2S

MnS  hồng nhạt Mn2+ + S2  MnS 

Zn2+  xanh, tan trong dd NH3 dư Cu(OH)2 + 4NH3  [Cu(NH3)4](OH)2

Cu2+  trắng, tan trong dd NH3 dư Zn(OH)2 + 4NH3  [Cu(NH3)4](OH)2

Ag+

dd NH3

 trắng, tan trong dd NH3 dư AgOH + 2NH3  [Cu(NH3)2]OH

Mg2+  trắng Mg2+ + 2OH  Mn(OH)2

Fe2+  trắng,

hóa nâu ngồi khơng khí

Fe2+ + 2OH  Fe(OH)2 

2Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  2Fe(OH)3 

Fe3+

dd Kiềm
NaOH

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ

Al3+  keo trắng

tan trong kiềm dư

Al3+ + 3OH  Al(OH)3 

Al(OH)3 + OH  AlO2 + 2H2O

Zn2+

Zn2+ + 2OH  Zn(OH)2 

Zn(OH)2 + 2OH 
2
2
ZnO 

+ 2H2O

Be2+

Be2+ + 2OH  Be(OH)2 

Be(OH)2 + 2OH 
2
2
BeO 

+ 2H2O

Pb2+

 trắng
tan trong kiềm dư

Pb2+ + 2OH  Pb(OH)2 

Pb(OH)2 + 2OH 
2
2
PbO 

+ 2H2O

Cr3+  xám, tan trong kiềm dư

Cr3+ + 3OH  Cr(OH)3 

Cr(OH)3 + 3OH 

3
6
Cr(OH) 

Cu2+  xanh Cu2+ + 2OH  Cu(OH)2 

NH4+ NH3 NH4



+ OH --- > NH3 + H2O

C. NHẬN BIẾT ION ÂM (ANION)

Ion Thuốc thử Hiện tượng Phản ứng

OH Q tím Hóa xanh

Cl

 trắng Cl + Ag+  AgCl (hóa đen ngoài ánh sáng)

Br  vàng nhạt Br + Ag+  AgBr (hóa đen ngồi ánh sáng)

I

  vàng đậm I

+ Ag+  AgI (hóa đen ngồi ánh sáng)
3

4

PO

 vàng PO34+ 3Ag+  Ag3PO4

S

AgNO3

 đen S2 + 2Ag+  Ag2S

2
3

CO

 trắng CO23+ Ba2+  BaCO3 (tan trong HCl)

2
3
SO

 trắng SO23+ Ba2+  BaSO3 (tan trong HCl)

2
4
SO

 trắng SO24+ Ba2+  BaSO4 (không tan trong HCl)

2
4

CrO

BaCl2

 vàng CrO24+ Ba2+  BaCrO4

S

Pb(NO3)2  đen S2 + Pb2+  PbS

2
3

CO

Sủi bọt khí CO23+ 2H+  CO2 + H2O (không mùi)

2
3
SO

HCl

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ

S

Sủi bọt khí S2

+ 2H+  H2S (mùi trứng thối)

2
3

SiO 

 keo SiO23+ 2H+  H2SiO3

2
3

HCO

Sủi bọt khí 2

t
3

HCO







CO2 +

2
3

CO 

+ H2O

2
3

HSO 

Đun nóng

Sủi bọt khí 2

HSO

3





SO2 +
2
3

SO 

+ H2O

3
NO

Vụn Cu, H2SO4 Khí màu nâu

3
NO

+ H+  HNO3

3Cu + 8HNO3  2Cu(NO3)2 + 2NO+4H2O

2NO + O2  2NO2

2
NO

H2SO4 Khí màu nâu đỏ do

HNO2 phân tích

2NO2 + H+  HNO2

3HNO2  2NO + HNO3 + H2O

2NO + O2  2NO2

D. NHẬN BIẾT CÁC CHẤT HỮU CƠ

Chất Thuốc thử Hiện tượng Phản ứng

Ankan Cl2/ás

Sản phẩm
sau PƯ làm

hồng giấy
quỳ ẩm

CnH2n+2 + Cl2 as CnH2n+1Cl + HCl

dd Br2 Mất màu CnH2n + Br2 CnH2nBr2

dd KMnO4 mất màu 3CnH2n + 2KMnO4 + 4H2O  3CnH2n(OH)2 + 2MnO2 + 2KOH
Anken

Khí Oxi Sp cho pứ

tráng gương 2CH2 = CH2 + O2 2 2

PdCl ,CuCl

CH3CHO

Ankađien dd Br2 Mất màu CnH2n2 + 2Br2 CnH2nBr4

dd Br2 Mất màu CnH2n2 + 2Br2 CnH2nBr4

dd KMnO4 mất màu 3CHCH+8KMnO4 3HOOCCOOH + 8MnO4+8KOH
AgNO3/NH3

( Hợp chất
ankin - 1)

kết tủa màu
vàng nhạt

HC  CH + 2[Ag(NH3)2]OH  Ag  C  C  Ag + 2H2O + 4NH3

RC  CH + [Ag(NH3)2]OH  RC  CAg + H2O + 2NH3

Ankin

Toluen dd KMnO4, t0 Mất màu

Stiren dd KMnO4 Mất màu

Ancol Na, K  không

màu 2R  OH + 2Na  2R  ONa + H2
Ancol

bậc I

CuO (đen)
t0

Cu (đỏ),
Sp cho pứ
tráng gương

R  CH2 OH + CuO
0

R  CH = O + Cu + H2O

R  CH = O + 2Ag[(NH3)2]OH

 R COONH4 + 2Ag + H2O + 3NH3

Ancol

bậc II CuO (đen) t

Cu (đỏ),
Sp không pứ

tráng gương

R  CH2OH  R + CuO
0

R  CO  R + Cu + H2O
2 2

+ 2MnO + 2H O

CH = CH

 

4 2

+ 2KMnO 4H O

CHOH = CH OH
3

2

H O
4 80-100 C

+ 2KMnO

COOK

2 2

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Lý thuyết hóa học 12 GV Phạm Đức Thọ 
Ancol

đa chức Cu(OH)2

dung dịch
màu xanh

lam

Anilin nước Brom Tạo kết tủa
trắng

AgNO3 trong

NH3  Ag trắng

R  CH = O + 2Ag[(NH3)2]OH

 R  COONH4 + 2Ag + H2O + 3NH3
Cu(OH)2

NaOH, t0  đỏ gạch RCHO + 2Cu(OH)2 + NaOH
0

RCOONa + Cu2O + 3H2O
dd Brom Mất màu RCHO + Br2 + H2O  RCOOH + 2HBr

Anđehit

Andehit no hay ko no đều làm mất màu nước Br2 vì đây là phản ứng oxi hóa khử. Muốn phân biệt

andehit no và khôngno dùng dd Br2 trong CCl4, mơi trường CCl4 thì Br2 khơng thể hiện tính oxi hóa

nên chỉ phản ứng với andehit khơngno

Chất Thuốc thử Hiện tượng Phản ứng

Quì tím Hóa đỏ

Axit cacboxylic 2

CO   CO

2 2R  COOH + Na2CO3 2R  COONa + CO2 + H2O

Q tím

Hóa xanh
Hóa đỏ
Khơng đổi

Số nhóm  NH2 > số nhóm  COOH

Số nhóm  NH2 < số nhóm  COOH

Số nhóm  NH2 = số nhóm  COOH
Aminoaxit

2
3
CO 

 CO2 2H2NRCOOH + Na2CO3 2H2NRCOONa + CO2 + H2O
Amin Quì tím Hóa xanh (trừ anilin khơng làm q tím hóa xanh)

Cu(OH)2 dd xanh lam 2C6H12O6 + Cu(OH)2 (C6H11O6)2Cu + 2H2O
Cu(OH)2

NaOH, t0  đỏ gạch

CH2OH  (CHOH)4  CHO + 2Cu(OH)2 + NaOH
0

 CH2OH  (CHOH)4  COONa + Cu2O + 3H2O
AgNO3 /

NH3  Ag trắng

CH2OH  (CHOH)4  CHO + 2Ag[(NH3)2]OH

 CH2OH(CHOH)4COONH4 + 2Ag + H2O + 3NH3
Glucozơ

dd Br2 Mất màu CH2OH(CHOH)4CHO + Br2 CH2OH(CHOH)4COOH+2HBr
Thuỷ phân

sản phẩm
tham gia pứ
tráng gương

C12H22O11 + H2O  C6H12O6 + C6H12O6

Glucozơ Fructozơ

Vôi sữa Vẩn đục C12H22O11 + Ca(OH)2  C12H22O11.CaO.2H2O
Saccarozơ

C12H22O11

Cu(OH)2 dd xanh lam C12H22O11 + Cu(OH)2  (C12H22O11)2Cu + 2H2O
Cu(OH)2 dd xanh lam C12H22O11 + Cu(OH)2  (C12H22O11)2Cu + 2H2O
AgNO3 /

NH3  Ag trắng

Mantozơ 
C12H22O11

Thuỷ phân

sản phẩm
tham gia pứ
tráng gương

C12H22O11 + H2O  2C6H12O6 (Glucozơ)

Thuỷ phân

sản phẩm
tham gia pứ
tráng gương

(C6H10O11)n + nH2O  nC6H12O6 (Glucozơ)
Tinh bột

(C6H10O5)n

ddịch iot Tạo dung dịch màu xanh tím, khi đun nóng màu xanh tím biến mất, khi để ngi màu xanh tím lại xuất hiện

2
NH

2 
+ 3Br

Br Br

+ 3HBr
(kết tủa trắng)
2

2 2

 

  

 

CH OH HO CH

CH H + Cu(OH) + HO CH

CH OH HO CH

2 2

 

   

 

CH OH HO CH

CH O CH + 2H O

CH OH HO CH

</div>

Tong hop ly thuyet hoa 12

<b>PHẦN I : HOÁ HỌC HỮU CƠ </b>

<i>RCOOR</i>

<i>RC</i>

OOH

<i>RC</i>

OONa

thuc tê'

=

100%

lí thuyê't

<i>n</i>

<i>H</i>

<i>n</i>



<i>NH</i>

<i>NH</i>



<i></i>

Ca(OH)

AgNO

/ NH

H

O/H

AgNO

/ NH

<b>PHẦN II : HỐ HỌC VƠ CƠ </b>



















































 





 





 





 





 





 





 



<i>f</i>



1

:

1



<i>f</i>

