BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH

NGUYỄN THỊ HOA

THỰC TRẠNG CHĂM SÓC TRẺ SINH NON, NHẸ CÂN
BẰNG PHƯƠNG PHÁP KANGAROO
TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2020

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

NAM ĐỊNH – 2020


BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH

NGUYỄN THỊ HOA

THỰC TRẠNG CHĂM SÓC TRẺ SINH NON, NHẸ CÂN
BẰNG PHƯƠNG PHÁP KANGAROO
TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2020

Chuyên ngành: Điều dưỡng Sản Phụ khoa

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. VŨ VĂN ĐẨU

NAM ĐỊNH – 2020

i

LỜI CÁM ƠN
Để thực hiện và hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp này, em đã nhận được sự hỗ
trợ, giúp đỡ cũng như là quan tâm, động viên từ nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân.
Chuyên đề cũng được hoàn thành dựa trên sự tham khảo, học tập kinh nghiệm từ các
kết quả nghiên cứu liên quan, các sách, báo chuyên ngành của nhiều tác giả, các tổ
chức nghiên cứu, tổ chức chính trị…Đặc biệt hơn nữa là sự hợp tác của cán bộ nhân
viên Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương và sự giúp đỡ, tạo điều kiện về vật chất và tinh
thần từ phía gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp.
- Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy Vũ Văn Đẩu - người trực tiếp
hướng dẫn khoa học đã luôn dành nhiều thời gian, cơng sức hướng dẫn em trong suốt
q trình thực hiện và hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp.
- Em xin trân trọng cám ơn Ban giám hiệu trường Đại học Điều dưỡng Nam Định
cùng tồn thể các thầy cơ giáo cơng tác trong trường đã tận tình truyền đạt những
kiến thức quý báu, giúp đỡ em trong quá trình học tập, thực hiện và hoàn thành chuyên
đề.
- Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Lãnh đạo Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương
cùng sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp tại Trung tâm Chăm sóc và điều trị
sơ sinh, đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt thời gian thực tế tại Trung
tâm.
Tuy có nhiều cố gắng, nhưng trong chuyên đề tốt nghiệp này khơng tránh khỏi
những thiếu sót. Em kính mong Q thầy cơ, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè tiếp
tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để chuyên đề được hoàn thiện hơn.
Một lần nữa em xin chân thành cám ơn!
Tác giả chuyên đề

Nguyễn Thị Hoa



ii

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là bài báo cáo chuyên đề tốt nghiệp của tôi trong thời gian
qua. Những số liệu là trung thực, hoàn toàn được thực hiện tại Trung tâm Chăm sóc
và điều trị sơ sinh, Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương, không sao chép bất kỳ nguồn
nào khác. Ngồi ra, trong bài báo cáo có sử dụng một số nguồn tài liệu tham khảo đã
được trích dẫn nguồn và chú thích rõ ràng. Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm trước
bộ mơn và nhà trường về sự cam đoan này.
Tác giả chuyên đề

Nguyễn Thị Hoa


iii

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

LỜI CÁM ƠN ..........................................................................................................i
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................ii
MỤC LỤC ............................................................................................................ iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................... v
DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ........................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH ẢNH ....................................................................................viii
ĐẶT VẤN ĐỀ......................................................................................................... 1

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ..................................................... 3
1.1. Cơ sở lý luận ................................................................................................. 3
1.1.1. Trẻ sinh non, nhẹ cân.................................................................................. 3
1.1.2. Phương pháp Kangaroo .............................................................................. 5
1.2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................ 12
1.2.1. Cơ sở pháp lý ........................................................................................... 12
1.2.2. Một số nghiên cứu về tình hình thực hiện phương pháp Kangaroo ở Việt
Nam ................................................................................................................... 12
Chương 2. MÔ TẢ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT ................................................ 16
2.1. Một số đặc điểm của đơn vị ......................................................................... 16
2.1.1. Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương ............................................................... 16
2.1.2. Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh .................................................... 16
2.2. Thực trạng chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng phương pháp Kangaroo tại
Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh, Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương năm
2020 ................................................................................................................... 17
2.2.1. Đánh giá năng lực của Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh trong việc
thực hiện phương pháp Kangaroo ....................................................................... 17
2.2.2. Quy trình thực hiện chăm sóc cho trẻ sinh non, nhẹ cân đã ổn định bằng
phương pháp Kangaroo ...................................................................................... 25
2.2.3. Đánh giá kỹ năng thực hiện phương pháp Kangaroo của nhân viên y tế.... 28


iv
2.2.4. Kết quả thực hiện chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân đã ổn định bằng phương
pháp Kangaroo ................................................................................................... 29
Chương 3. BÀN LUẬN ......................................................................................... 30
3.1. Thực trạng chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng phương pháp Kangaroo tại
Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh, Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương năm
2020 ................................................................................................................... 30
3.1.1. Những việc đã làm được ........................................................................... 30

3.1.2. Những việc chưa làm được ....................................................................... 30
3.1.3. Thuận lợi .................................................................................................. 31
3.1.4. Khó khăn .................................................................................................. 31
3.2. Giải pháp để áp dụng và duy trì thực hành phương pháp Kangaroo trong
bệnh viện tại Việt Nam....................................................................................... 32
3.2.1. Theo khuyến cáo của WHO để áp dụng và duy trì thực hành phương pháp
Kangaroo trong bệnh viện, cần có những hành động sau: ................................... 32
3.2.2. Đề xuất giải pháp để thực hiện chăm sóc cho trẻ sinh non, nhẹ cân đã ổn
định bằng phương pháp Kangaroo tại Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh,
Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương ......................................................................... 34
3.2.3. Phân tích giải pháp ................................................................................... 35
KẾT LUẬN ........................................................................................................... 36
ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ......................................................................................... 37
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BVPSTW

: Bệnh viện Phụ Sản Trung
Ương

CPAP (Continuous Positive Airway Pressure)

: Thơng khí áp lực dương liên
tục


EENC (Early Essential Newborn Care)

: Chăm sóc thiết yếu sơ sinh sớm

KMC (Kangaroo Mother Care)

: Phương pháp Kangaroo

NCU (Neonatal Care Unit)

: Đơn vị chăm sóc sơ sinh

NICU (Neonatal Intensive Care Unit)

: Đơn vị hồi sức sơ sinh tích cực

TTCS&ĐTSS

: Trung tâm Chăm sóc và điều trị
sơ sinh

UNICEF (United Nations International

: Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc

Children's Emergency Fund)
WHO (World Health Organisation)

: Tổ chức Y tế Thế giới



vi

DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 2.1. Thực hành ở trẻ sinh non và nhẹ cân ...................................................... 17
Bảng 2.2. Trẻ sinh non và nhẹ cân đang điều trị tại NCU....................................... 18
Bảng 2.3. Thuốc, vật tư và trang thiết bị trong chăm sóc điều trị trẻ sinh non và
nhẹ cân. ................................................................................................................. 20
Bảng 2.4. Chính sách, quy trình và tiêu chuẩn của TTCS&ĐTSS để hỗ trợ việc
quản lý trẻ sinh non và nhẹ cân. ............................................................................. 21
Bảng 2.5. Tập huấn cho nhân viên KMC ............................................................... 22
Bảng 2.6. Số liệu đăng ký của bệnh viện về trẻ sinh non và nhẹ cân ...................... 23
Bảng 2.7. Số giường, không gian và nhân viên ...................................................... 24
Bảng 2.8. Đánh giá kĩ năng KMC của nhân viên y tế............................................ 29


vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Trang
Biểu đồ 1.1. Tỷ lệ bệnh viện thực hiện KMC (n=95) ............................................. 12
Biểu đồ 1.2. Tình hình thực hiện KMC cho đẻ non, nhẹ cân < 2000 g ở Việt Nam
(n=48) ................................................................................................................... 13
Biểu đồ 1.3. Tình hình chăm sóc KMC cho trẻ sinh non, nhẹ cân tại Bênh viện
Phụ Sản-Nhi Đà Nẵng ........................................................................................... 14
Biểu đồ 2.1. Kết quả thực hiện chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng KMC tại
TTCS&ĐTSS ........................................................................................................ 29



viii

DANH MỤC HÌNH ẢNH
Trang
Hình 1. Trẻ được da - kề - da với mẹ ngay sau sinh ................................................. 2
PHỤ LỤC 1. Hình ảnh chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo
Hình 2.1. Trẻ sinh non, nhẹ cân nằm chung giường
Hình 2.2. Trẻ bị tách khỏi mẹ do mổ đẻ và phải ăn sữa cơng thức bằng bình sữa
Hình 2.4. Nhân viên KMC hướng dẫn người mẹ/người chăm sóc cách đặt trẻ vào vị
trí Kangaroo
Hình 2.5. Người mẹ/người chăm sóc cho trẻ ăn
Hình 2.6. Nhân viên KMC hướng dẫn người mẹ/người chăm sóc cách theo dõi trẻ
Hình 2.7. Người mẹ thực hiện KMC cho trẻ
Hình 2.8. Bố và bà khơng thực hiện KMC cho trẻ
Hình 2.9. Trẻ ở phịng KMC liên tục khơng được đặt ở vị trí Kangaroo


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Hàng năm, có khoảng 1,9 triệu trẻ (chiếm 12% trong tất cả các ca sinh) ở khu
vực Tây Thái Bình Dương được sinh ra non tháng (dưới 37 tuần tuổi thai). Ước tính,
có tới 81.600 trẻ trong số những trẻ sinh non này tử vong, chiếm 50% tổng số tử vong
ở trẻ sơ sinh. Khoảng 85% trẻ sinh non ở tuần thứ 32 - 36 và không cần phải chăm
sóc đặc biệt. Hơn một nửa số ca tử vong ở trẻ sinh non có thể phịng tránh được mà
khơng cần phải chăm sóc tại Đơn vị hồi sức sơ sinh tích cực (Neonatal Intensive Care
Unit - NICU). Phương pháp Kangaroo (Kangaroo Mother Care - KMC) bao gồm đặt
trẻ tiếp xúc da - kề - da với mẹ kéo dài, tự bú sữa mẹ hoàn toàn hoặc được cho ăn sữa
mẹ bằng phương pháp khác, và theo dõi chặt chẽ tình trạng bệnh của trẻ sẽ phịng
ngừa được các nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ sinh non và thúc đẩy sự tăng

trưởng và phát triển trí não của trẻ [8].
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh theo KMC đã được biết đến và sử dụng trên thế
giới và ở nước ta trong nhiều năm nay. Phương pháp này dựa trên cách bắt trước tự
nhiên, làm theo cách nuôi con và bảo vệ con của một loài chuột túi của Châu Úc, con
Kangaroo. Phương pháp này được đề xướng từ nước Bolivia, Châu Mỹ, rồi vì sự đơn
giản và hiệu quả cao của nó mà đã lan nhanh khắp năm châu. Ở các nước giàu, người
ta sử dụng KMC không liên tục để chống lạm dụng lồng ấp, cho ra viện sớm giảm
nhiễm khuẩn bệnh viện và tăng cường tình cảm giữa cha - mẹ và đứa trẻ mới sinh. Ở
nước ta và các nước đang phát triển khác, ngồi các lợi ích trên, người ta sử dụng
KMC liên tục chủ yếu nhằm chăm sóc mọi trẻ sơ sinh, nhất là trẻ sinh non, nhẹ cân
nhằm giữ ấm điều hòa thân nhiệt, tăng cường bú mẹ và sự gắn bó mẹ - con, giúp trẻ
mau phát triển và hạn chế bệnh tật và tử vong ở trẻ sơ sinh. Nhận thức được lợi ích
và tầm quan trọng của phương pháp này, nước ta đã sớm đưa phương pháp này vào
văn bản “Hướng dẫn quốc gia về Chăm sóc sức khỏe sinh sản”, phần Chăm sóc sơ
sinh từ năm 2009. Từ đó trở đi, điều này liên tục được nhấn mạnh thực hiện ở tất cả
các tuyến y tế trong cả nước [3].
Tại Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh (TTCS&ĐTSS), Bệnh viện Phụ
Sản Trung Ương (BVPSTW) đã đưa KMC vào hoạt động theo mơ hình thực hiện
chăm sóc cho trẻ sinh non, nhẹ cân đã ổn định bằng KMC từ nhiều năm qua. Để có
cái nhìn chi tiết hơn về cơng tác chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng KMC tại Trung


2
tâm, tơi thực hiện chun đề “Thực trạng chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng phương
pháp Kangaroo tại Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương năm 2020” nhằm mục tiêu:
Đánh giá thực trạng chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng phương pháp
Kangaroo tại Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh, Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương
năm 2020.

Hình 1. Trẻ được da - kề - da với mẹ ngay sau sinh



3

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Cơ sở lý luận
1.1.1. Trẻ sinh non, nhẹ cân
1.1.1.1. Một số định nghĩa và thuật ngữ y học về trẻ sinh non, nhẹ cân [3]
- Trẻ sinh non: là trẻ sinh ra trước 37 tuần tuổi thai.
- Cân nặng khi đẻ:
+ Trẻ cân nặng thấp khi đẻ, trẻ nhẹ cân: trẻ có cân nặng khi đẻ dưới 2500g
(thấp hơn và bao gồm trẻ 2499g), không phụ thuộc tuổi thai.
+ Trẻ rất nhẹ cân: trẻ có cân nặng khi đẻ dưới 1500g (thấp hơn và bao gồm trẻ
1499g), không phụ thuộc tuổi thai.
+ Trẻ cực kỳ nhẹ cân: trẻ có cân nặng khi đẻ dưới 1000g (thấp hơn và bao gồm
trẻ 999g), không phụ thuộc tuổi thai.
1.1.1.2. Các vấn đề và nguy cơ thường gặp của trẻ sinh non, nhẹ cân
Hạ thân nhiệt: do khả năng điều hòa nhiệt độ của trẻ sinh non rất kém nên
nhiệt độ cơ thể của trẻ phụ thuộc rất nhiều vào nhiệt độ môi trường. Trẻ sinh non bị
mất nhiệt nhiều hơn trẻ đủ tháng do hệ thần kinh chưa hồn chỉnh, da mỏng, diện tích
da rộng. Trẻ sinh non cũng dễ bị sốt cao, mất nước nhiều nếu nhiệt độ môi trường cao
và khô. Thân nhiệt hạ sẽ dẫn đến rối loạn chuyển hóa, nhiễm toan và các hậu quả
nghiêm trọng khác [3].
Suy hô hấp: do trung tâm hơ hấp ở trẻ sinh non chưa hồn chỉnh nên trẻ hay
rối loạn nhịp thở hoặc có cơn ngừng thở. Do phổi non, chưa trưởng thành, thiếu chất
sunfatant nên hội chứng bệnh màng trong hay xảy ra với trẻ sinh non dưới 28 tuần
tuổi thai, làm giảm sức căng bề mặt của phế nang nên và trao đổi khí ơ xy hạn chế
chức năng hơ hấp ở trẻ [3].
Nguy cơ nhiễm khuẩn cao: do da trẻ sinh non mỏng và có độ toan thấp nên

nguy cơ nhiễm khuẩn mà đường vào qua da rất cao. Hệ bạch cầu, đại thực bào chưa
trưởng thành, bổ thể không qua được rau thai và lượng Globulin miễn dịch thấp cả số
lượng và chất lượng nên khả năng chống nhiễm khuẩn của trẻ rất hạn chế [3].


4
Chức năng tiêu hóa chưa hồn chỉnh: do phản xạ bú yếu, các men tiêu hóa
ít, nhu động ruột và hệ thống mạch máu nuôi dưỡng kém nên trẻ dễ bị viêm ruột hoại
tử. Dung tích dạ dày nhỏ (khoảng 5-10ml), nằm ngang và cao sát với cơ hoành nên
trẻ rất dễ bị nôn, trớ [3].
Chức năng gan kém: hầu như khơng có glycogen dự trữ nên trẻ dễ bị hạ
đường máu. Do gan không sản xuất được một số men chuyển hóa nên trẻ đẻ non dễ
bị vàng da, vàng da kéo dài, nguy cơ tan máu, chảy máu cao [3].
Các nguy cơ khác: như bệnh lí võng mạc và chức năng thận yếu cũng hay
xảy ra đặc biệt ở trẻ rất non tháng dưới 28 tuần tuổi thai [3].
1.1.1.3. Một số nghiên cứu về trẻ sinh non, nhẹ cân và tử vong sơ sinh trên
Thế giới và ở Việt Nam
- Theo nghiên cứu của Hug, L. và cộng sự cho thấy sinh non là nguyên nhân
hàng đầu của tử vong trẻ < 5 tuổi. Năm 2017 trên Thế giới có 5,3 triệu trẻ em chết
trước 5 tuổi. Có 47% (2,5 triệu) chết sơ sinh. Trong đó 16% tử vong do sinh non [16].
- Theo nghiên cứu của Blencowe, H. và cộng sự cho thấy trẻ sinh non là
nguyên nhân gián tiếp của ít nhất 50% và trực tiếp của 35% tử vong sơ sinh. Hàng
năm có 15 triệu trẻ sinh non. Có 85% sinh non giữa 32-37 tuần và hầu hết các trẻ này
có thể được cứu sống với các chăm sóc thiết yếu sơ sinh. Có > 75% tử vong trẻ sinh
non có thể được cứu sống mà khơng cần các NICU. Có > 90 % sinh non và nhẹ cân
ở các nước đang phát triển. Và 90% nguồn lực nghiên cứu về trẻ nguy cơ cao lại tập
trung ở các nước phát triển [13].
- Theo báo cáo của United Nations International Children's Emergency Fund
(Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc - UNICEF), World Health Organisation (Tổ chức Y
tế Thế giới -WHO) Việt Nam và Vụ sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em năm 2015 có hơn 20

triệu trẻ em trên thế giới sinh ra bị nhẹ cân tương đương với khoảng 1 trên 7 trẻ sơ
sinh trên thế giới bị nhẹ cân. Trẻ sơ sinh bị nhẹ cân là một nguyên nhân quan trọng
dẫn đến trên 80% ca tử vong trẻ sơ sinh. Đối với những trẻ sơ sinh sống sót được trẻ có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng thấp còi, bị các vấn đề về phát triển và thể chất
sau này khi lớn lên [9].
- Theo báo cáo của UNICEF, WHO Việt Nam và Vụ sức khỏe bà mẹ và Trẻ
em năm 2017 cho thấy tỷ lệ tử vong trẻ < 5 tuổi tại Việt Nam có 55% là tử vong sơ
sinh, trong đó 41% tử vong sơ sinh do sinh non [10].


5
- Theo báo cáo của Vũ Thị Vân Yến, Nguyễn Ngọc Lợi tại TTCS&ĐTSS,
BVPSTW năm 2012 có 1,37% trẻ tử vong. Trong số trẻ tử vong 2 nhóm trẻ ≤ 28 tuần
và < 1000g có tỷ lệ tử vong cao nhất (59,2% và 49,1%) [11].
1.1.2. Phương pháp Kangaroo
1.1.2.1. Thế nào là chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo
Chăm sóc trẻ bằng KMC là cách chăm sóc trẻ sơ sinh bằng cách đặt trẻ nằm
tiếp xúc da - kề - da trên ngực mẹ để được giữ ấm và nuôi dưỡng bằng sữa mẹ. Chăm
sóc trẻ bằng KMC là một giải pháp an toàn, hiệu quả, dễ thực hiện mà đáp ứng được
nhu cầu cơ bản cho sự sống của trẻ mới sinh: kích thích thở, được giữ ấm, được sữa
mẹ, bảo vệ trẻ không bị nhiễm khuẩn và cảm nhận được tình u thương từ người
mẹ. Chăm sóc trẻ bằng KMC chủ yếu áp dụng cho trẻ sinh non, nhẹ cân. Tuy nhiên
với nhiều lợi ích mà phương pháp này mang lại cho bà mẹ và trẻ, KMC còn được
thực hiện cho tất cả trẻ sơ sinh đẻ thường và trẻ sơ sinh phải chuyển viện. Cho trẻ tiếp
xúc da - kề - da với mẹ sau đẻ là bước khởi đầu quan trọng nhằm giữ ấm cho trẻ và
giúp trẻ làm quen với quá trình thực hiện KMC về sau. Đặt trẻ ở vị trí Kangaroo khi
chuyển viện cũng là một biện pháp giữ ấm hiệu quả và an tồn cho trẻ. Vì vậy KMC
được coi là một giải pháp can thiệp phù hợp, có tính khả thi và góp phần làm giảm tỷ
lệ bệnh tật, tử vong ở trẻ sơ sinh đặc biệt ở các nước đang phát triển [3].
1.1.2.2. Các nội dung của phương pháp Kangaroo
Tiếp xúc da - kề - da ở vị trí Kangaroo: tiếp xúc da - kề - da với mẹ phải

được thực hiện càng sớm, càng nhiều giờ trong ngày và càng kéo dài càng tốt phụ
thuộc vào cân nặng và toàn trạng của trẻ. Theo khuyến nghị của WHO, ngay sau khi
đẻ trẻ cần được tiếp xúc da - kề - da với mẹ ít nhất là trong 2 giờ đầu. Đối với những
trẻ bệnh phải chuyển lên tuyến trên, cần đặt trẻ tiếp xúc da - kề - da với mẹ hoặc
người chăm sóc trẻ trong suốt thời gian vận chuyển nhằm giữ ấm và theo dõi trẻ được
chặt chẽ hơn [3].
Nuôi dưỡng trẻ bằng sữa mẹ: đặt trẻ ở vị trí Kangaroo ngay sau khi sinh giúp
trẻ ngửi mùi sữa mẹ và dễ dàng tìm thấy vú mẹ vì thế được bú mẹ sớm tạo điều kiện
cho sự khởi đầu tốt đẹp cho thực hành nuôi con bằng sữa mẹ. Tiếp xúc da - kề - da
kích thích mẹ tiết sữa nhiều hơn, thuận lợi hơn cho con bú. Chăm sóc trẻ bằng KMC
hỗ trợ sự thành cơng của thực hành nuôi con sữa mẹ [3].


6
Hỗ trợ người mẹ và gia đình chăm sóc trẻ: cần giải thích cho người mẹ và
gia đình biết về lợi ích của KMC và hướng dẫn họ về các bước tiến hành đồng thời
tạo điều kiện thuận lợi để họ có thể thực hiện được phương pháp này trong bệnh viện.
Cần động viên, khuyến khích và hỗ trợ bà mẹ nếu họ có khó khăn cản trở việc thực
hiện [3].
Ra viện sớm: hầu hết các trẻ sinh non, nhẹ cân áp dụng KMC có thể ra viện
sớm nếu được thực hiện tốt. Quyết định cho trẻ ra viện phụ thuộc vào cân nặng, tuổi
thai, tình trạng sức khỏe của trẻ, hồn cảnh và khả năng theo dõi chăm sóc tiếp theo
của người mẹ và gia đình [3].
Thực hiện KMC ngoại trú và theo dõi sự phát triển cho trẻ: trẻ vẫn có thể tiếp
tục thực hiện KMC. Cần có sự hướng dẫn thật cụ thể cho việc thực hiện tại nhà để
bảo đảm trẻ vẫn nhận được những chăm sóc cơ bản nhất [3].
1.1.2.3. Lợi ích của chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo đối với trẻ
Được giữ ấm giảm nguy cơ hạ thân nhiệt: Các trẻ được chăm sóc bằng KMC
nghĩa là ln được nằm trên ngực mẹ, là môi trường ổn định nhất về thân nhiệt. Nhiệt
độ cơ thể mẹ sẽ ủ ấm cho cơ thể con khơng bị ảnh hưởng bởi mơi trường bên ngồi

[3].
Giảm cơn ngừng thở, ổn định nhịp thở, nhịp tim: những cử động từ người
mẹ cùng với nhịp thở và nhịp tim đập từ mẹ sẽ tác động lên cơ thể con giúp trẻ nhanh
chóng điều hịa và ổn định nhịp tim và nhịp thở [3].
Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ: tiếp xúc da - kề - da giữa mẹ và con kích thích
sản xuất sữa nhiều hơn. Vị trí Kangaroo đặt con nằm giữa hai bầu vú mẹ rất thuận lợi
cho trẻ nhận ra vú mẹ, ngửi thấy mùi sữa mẹ và có thể bú sớm ngay sau khi đẻ, bú dễ
dàng và nhiều lần hơn [3].
Tăng cân và phát triển: bú mẹ sớm, đầy đủ giúp trẻ tăng cân nhanh. Hơn thế
nữa, trẻ bú được sữa non, bú mẹ hoàn toàn nên nhận được toàn bộ các nucleotide cần
thiết cho sự phát triển của não giúp cho sự hoàn thiện và phát triển hệ thần kinh [3].
Phát triển tinh thần và cảm xúc: trẻ được nằm trên ngực mẹ trong một vị
trí an tồn và được bảo vệ với tình yêu thương từ mẹ, vì vậy mối quan hệ gắn bó mẹ
- con được thiết lập sớm. Trẻ cảm nhận được tình u, mơi trường bảo vệ, u thương
ngay từ những giờ phút đầu tiên của đời nên ít bị ảnh hưởng bởi các stress trong cuộc
sống sau này [3].


7
Giảm mắc bệnh và tử vong: bú mẹ sớm, tăng cân đủ, hoàn thiện nhanh hệ
thống miễn dịch sẽ giúp trẻ chống đỡ bệnh tật và giảm nguy cơ tử vong. Hơn thế nữa
khi ở cùng mẹ, trẻ có ít nguy cơ tiếp xúc với các vi khuẩn từ môi trường bên ngoài
nên giảm tỷ lệ mắc bệnh. So với trẻ đẻ được chăm sóc trong lồng ấp, những trẻ được
chăm sóc bằng KMC ít mắc các bệnh nhiễm khuẩn, viêm dường hơ hấp dưới, ít bị hạ
thân nhiệt. Trẻ nhanh chóng ổn định sức khỏe, vì thế rút ngắn thời gian ở tại cơ sở y
tế [3].
Chăm sóc bằng KMC có lợi ích đặc biệt đối với trẻ sinh non, nhẹ cân: giúp
cải thiện rõ rệt cơ hội sống, hồn thiện 5 giác quan một cách nhanh chóng. Trẻ cảm
thấy ấm áp qua tiếp xúc da - kề - da (xúc giác), lắng nghe giọng nói của mẹ (thính
giác), bú sữa mẹ (vị giác), tiếp xúc bằng mắt với mẹ (thị giác) và ngửi mùi của mẹ

(khứu giác). Vì vậy chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân bằng KMC là sự chăm sóc mang
tính nhân văn bảo đảm một sự khởi đầu tốt nhất cho sự lớn lên và phát triển của trẻ
[3].
1.1.2.4. Các mơ hình chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo theo
tuyến
WHO đã khuyến cáo “Tất cả trẻ sơ sinh, không phân biệt tuổi thai và cân nặng
khi đẻ, phải được thực hiện chăm sóc tiếp xúc da - kề - da ngay sau đẻ”, để giữ ấm
cho trẻ, thiết lập mối tương tác mẹ - con và thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ. Các trẻ
sinh non, nhẹ cân cần phải chăm sóc y tế lâu dài nên khi trẻ ổn định qua giai đoạn hồi
sức cấp cứu sơ sinh, trẻ cần được thực hiện chăm sóc KMC tồn diện - đặt trẻ nằm
tiếp xúc da - kề - da ở vị trí Kangaroo liên tục 24/24 giờ, càng sớm và càng kéo dài
càng tốt [3].
 Mơ hình 1: Thực hiện tiếp xúc da - kề - da ngay sau đẻ
- Tuyến thực hiện: tất cả các cơ sở y tế có chăm sóc cuộc đẻ, như Trạm Y tế,
các bệnh viện tuyến huyện, tỉnh và tuyến trung ương.
- Đối tượng áp dụng: tất cả các trẻ đẻ thường, đủ tháng, khỏe mạnh và người
mẹ khỏe mạnh cả thể chất và tinh thần.


8
 Mơ hình 2: Thực hiện tiếp xúc da - kề - da cho trẻ chuyển tuyến
- Đối tượng áp dụng: các trẻ sơ sinh cần chuyển tuyến từ nhà đến cơ sở y tế
hoặc chuyển tuyến để được điều trị và chăm sóc phù hợp.
 Mơ hình 3: Thực hiện chăm sóc KMC đối với trẻ cần hồi sức cấp cứu
- Tuyến thực hiện: bệnh viện tuyến trung ương/tỉnh đã có trung tâm hồi sức
cấp cứu sơ sinh và chăm sóc KMC.
- Đối tượng và điều kiện áp dụng: các trẻ sơ sinh cần hồi sức tích cực thường
là trẻ sơ sinh có biến chứng liên quan đến trẻ sinh non (như suy hô hấp do phổi chưa
trưởng thành, vàng da tăng bilirubin nặng…) hoặc ngạt khi sinh, nhiễm khuẩn nặng
và phải hồi sức bằng các phương tiện máy thở, ni dưỡng bằng đường tĩnh mạch

kéo dài…Vì vậy, việc phối hợp chăm sóc KMC cho nhóm trẻ này thường khơng liên
tục và địi hỏi các tiêu chuẩn rất chặt chẽ: tình trạng của trẻ, kĩ năng chăm sóc phối
hợp hồi sức cấp cứu sơ sinh và chăm sóc KMC của cán bộ y tế, điều kiện của cha
mẹ, và mơi trường phịng hồi sức cấp cứu sơ sinh đảm bảo cho cha mẹ thực hiện chăm
sóc KMC kết quả.
 Mơ hình 4: Thực hiện chăm sóc KMC cho trẻ sinh non, nhẹ cân đã ổn
định
- Tuyến thực hiện: bệnh viện tuyến huyện, tỉnh và trung ương.
- Đối tượng và tiêu chuẩn thực hiện: trẻ sinh non, nhẹ cân đã ổn định qua giai
đoạn hồi sức cấp cứu sơ sinh, tuổi thai còn dưới 37 tuần và cân nặng còn dưới 2500g.
- Nguyên tắc thực hiện chính:
+ Trẻ tiếp tục được điều trị và chăm sóc theo tình trạng non tháng/nhẹ cân.
+ Trẻ được chăm sóc tiếp xúc da - kề - da ở vị trí Kangaroo liên tục 24/24 giờ.
+ Ni dưỡng bằng sữa mẹ hồn tồn và bằng phương pháp phù hợp: bú mẹ,
vắt sữa trực tiếp vào miệng trẻ, sữa mẹ bằng thìa, bằng cốc, ống bơm, qua ống thông
dạ dày.
+ Ra viện sớm và được theo dõi, chăm sóc sức khỏe và sự phát triển tồn diện
cho trẻ.
+ Người mẹ tiếp tục được cán bộ y tế của khoa tư vấn, giúp đỡ thực hiện KMC
cho con và chia sẻ công chăm con với chồng hoặc người thân trong gia đình.
 Mơ hình 5: Chăm sóc KMC tại nhà và cộng đồng
- Đối tượng và tiêu chuẩn thực hiện:


9
+ Tất cả trẻ đẻ tại nhà.
+ Trẻ sơ sinh đã được thực hiện chăm sóc KMC tại bệnh viện và được hướng
dẫn tiếp tục thực hiện chăm sóc KMC tại nhà và ngoại trú.
1.1.2.5. Các bước thực hiện chăm sóc KMC cho trẻ sinh non, nhẹ cân đã
ổn định

Trẻ càng non tháng và nhẹ cân thì càng có nhiều vấn đề và nguy cơ tử vong
cao hơn nhóm trẻ non tháng/nhẹ cân ít (34-36 tuần tuổi thai hoặc cân nặng 1500g2000g). Vì vậy, chăm sóc KMC và tiếp xúc da - kề - da nếu được bắt đầu sớm ngay
trong giai đoạn hồi sức cấp cứu sơ sinh sẽ tăng kết quả điều trị và chăm sóc cho tồn
bộ nhóm trẻ này. Sau giai đoạn hồi sức cấp cứu sơ sinh, trẻ cần được điều trị và chăm
sóc tiếp 7-10 ngày để ổn định tình trạng sinh non, nhẹ cân, để thích nghi dần với cách
ni dưỡng tự nhiên và mơi trường sống. Thực hiện mơ hình chăm sóc KMC cho trẻ
trong giai đoạn này rất hiệu quả. Tình trạng non yếu của trẻ được ổn định sớm hơn,
trẻ đáp ứng nuôi dưỡng bằng sữa mẹ nhanh hơn. Nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện
cũng ít hơn, nên thời gian và chi phí nằm viện thấp hơn. Đồng thời người mẹ và gia
đình được trực tiếp chăm sóc con nhiều hơn nên có kinh nghiệm và tự tin để ra viện
sớm hơn và tiếp tục chăm sóc KMC cho con tại nhà. Để đảm bảo kết quả chăm sóc
trẻ sau giai đoạn hồi sức cấp cứu sơ sinh, cần thực hiện đúng theo các tiêu chuẩn và
các nguyên tắc sau [3]:
 Tiêu chuẩn trẻ sinh non, nhẹ cân chuyển thực hiện chăm sóc KMC:
- Tuổi thai cịn dưới 37 tuần.
- Cân nặng cịn dưới 2500g.
- Khơng cịn tình trạng bệnh lý nguy hiểm: suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết.
- Đã bắt đầu ăn được qua miệng.
- Có mẹ, bố hoặc người nhà có thể ở cùng và chăm sóc KMC liên tục cho trẻ.
 Tiêu chuẩn người mẹ/người chăm sóc thực hiện chăm sóc KMC:
- Đã được cán bộ y tế tư vấn và hướng dẫn thực hiện KMC cho con.
- Có sức khỏe tốt cả về thể chất và tinh thần.
- Tự nguyện và thoải mái hợp tác tham gia chăm sóc con.
- Có đủ quần áo và đồ dùng thích hợp cho mẹ/người chăm sóc và con.
 Đồ dùng sinh hoạt và dụng cụ hỗ trợ người mẹ thực hiện chăm sóc
KMC:


10
- Giường: có thể nâng cao đầu giường để người mẹ có thể thay đổi sang tư thế

nửa nằm nửa ngồi khi thực hiện chăm sóc KMC.
- Đệm, ga, chăn, gối được đảm bảo vệ sinh và thay giặt thường xuyên
- Áo địu: áo giúp cho người mẹ nâng giữ con an toàn khi con nằm tiếp xúc da
- kề - da trên ngực mẹ và ở tư thế thẳng đứng. Các kiểu áo này may theo văn hóa quần
áo địa phương, bằng chất liệu mềm, chun giãn, thuận tiện cho người mẹ có thể đi lại
dễ dàng, làm một số việc trong khi con vẫn được tiếp xúc da - kề - da ở vị trí
Kangaroo.
- Gương có cán để người mẹ ngắm nhìn và theo dõi con khi con ở vị trí KMC.
 Cán bộ chăm sóc KMC
Cán bộ chăm sóc KMC thực hiện tư vấn và giúp đỡ cho người mẹ và gia đình
trong thời gian thực hiện chăm sóc KMC tại bệnh viện, đặc biệt lần đầu và những
ngày đầu thực hiện phương pháp này. Mục tiêu để đảm bảo các nguyên tăc chăm sóc
KMC được thực hiện trong suốt q trình khởi đầu chăm sóc KMC tại bệnh viện. Vì
vậy cán bộ y tế cần thực hiện tư vấn, hỗ trợ cho từng người mẹ và trẻ hoặc với nhóm
người mẹ để họ có thể trao đổi và hỗ trợ nhau tiếp tục trong quá trình cùng chăm sóc
KMC cho con mình:
- Lợi ích của chăm sóc KMC đối với trẻ sinh non, nhẹ cân.
- Vệ sinh, phòng ngừa nhiễm khuẩn đối với trẻ: người mẹ/người chăm sóc ln
rửa tay bằng xà phịng, vệ sinh thân thể, quần áo trước, trong và sau khi tiếp xúc chăm
sóc trẻ.
- Đặt trẻ tiếp xúc da - kề - da ở vị trí Kangaroo (đúng tư thế, an tồn cho trẻ và
đưa trẻ vào/ra khỏi túi Kangaroo).
- Ni dưỡng trẻ bằng sữa mẹ với các phương pháp cho ăn phù hợp với trẻ:
sữa mẹ qua sonde dạ dày, thìa, cốc, ống bơm, bú mẹ trực tiếp, vắt sữa trực tiếp vào
miệng trẻ.
- Cách bế, nâng giữ trẻ khi khi đánh thức trẻ dậy để cho ăn, để mát xa cho trẻ.
- Cách vận động, thư giãn cơ thể cùng với con ở vị trí Kangaroo.
- Giải tỏa những lo lắng, buồn phiền, sợ hãi của người mẹ và gia đình
- Vận động gia đình, cộng đồng hỗ trợ cho người mẹ đang chăm sóc KMC cho
con sinh non, nhẹ cân để động viên người mẹ, người cha thực hiện chăm sóc KMC

liên tục 24/24 giờ và kéo dài.


11
- Giúp đỡ người mẹ và gia đình chuẩn bị cho trẻ ra viện và tiếp tục chăm sóc
KMC tại nhà, theo dõi sức khỏe ngoại trú cho trẻ.
 Theo dõi trẻ:
- Theo dõi thường quy: thân nhiệt, cân nặng, nuôi dưỡng.
- Theo dõi các dấu hiệu bất thường: suy hơ hấp, màu da, tính chất phân và nước
tiểu, tình trạng tinh thần, đáp ứng của trẻ, các biểu hiện bất thường khác.
 Điều trị:
- Điều trị bệnh kèm theo: nếu có bệnh kèm theo, cần điều trị theo phác đồ.
- Điều trị dự phòng: trẻ sinh non, nhẹ cân được uống các loại vitamin A, D, E,
tiêm vitamin K1, uống viên sắt để đề phòng thiếu máu, xuất huyết.
1.1.2.6. Một số nghiên cứu về lợi ích của KMC đối với trẻ sinh non, nhẹ
cân trên Thế giới và ở Việt Nam
- Theo nghiên cứu của Moore, E. R. và cộng sự. Nghiên cứu tổng hợp 38
nghiên cứu trên 3472 cặp mẹ con trẻ khỏe, đủ tháng và non tháng muộn. Nghiên cứu
tại 21 quốc gia, trong đó có 8 nghiên cứu da - kề - da sau mổ đẻ cho thấy lợi ích của
da - kề - da: Cho trẻ bú mẹ lâu hơn 64 ngày. Bú cữ đầu tiên thành công cao hơn. Bú
mẹ hiệu quả hơn. Trẻ ổn định hơ hấp tuần hồn tốt hơn). Trẻ có đường máu cao hơn.
Nhiệt độ khác biệt nhẹ [17].
- Theo nghiên cứu của Valizadeh, S. và cộng sự năm 2014 cho thấy lợi ích của
phương pháp Kangaroo giúp dung nạp sữa tốt [18].
- Theo nghiên cứu của Boundy E.O. và cộng sự cho thấy lợi ích của KMC cho
trẻ non tháng, nhẹ cân. Nhóm được thực hiện KMC so sánh với không KMC: 36%
giảm tỉ lệ tử vong, 47% giảm nhiễm trùng huyết, 78% giảm hạ thân nhiệt, 88% giảm
hạ đường máu, 58% giảm tái nhập viện và 50% tăng tỉ lệ bú sữa mẹ [14].
- Theo nghiên cứu của Bera, A. và cộng sự năm 2014 và nghiên cứu của
Feldman, R. và cộng sự năm 2014 cho thấy KMC có ảnh hưởng có lợi lên sự phát

triển lâu dài của trẻ sinh non, nhẹ cân [12], [15].


12
1.2. Cơ sở thực tiễn
1.2.1. Cơ sở pháp lý
- Căn cứ Quyết định 4620/QĐ-BYT về việc ban hành “Hướng dẫn quốc gia
về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản”, ban hành năm 2009 [1].
- Căn cứ Quyết định 1142/QĐ-BYT về việc phê duyệt tài liệu chuyên môn
“Hướng dẫn tổ chức thực hiện đơn nguyên sơ sinh và góc sơ sinh tại các tuyến y tế”,
ban hành năm 2011 [2].
- Căn cứ Quyết định /QĐ-BYT về ban hành tài liệu đào tạo “Chăm sóc trẻ
bằng phương pháp Căng ga ru”, ban hành năm 2013 [3].
- Căn cứ Quyết định 4177/2016/QĐ-BYT về phê duyệt “Kế hoạch hành động
quốc gia về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ em giai đoạn 2016-2020”,
ban hành năm 2016 [4].
1.2.2. Một số nghiên cứu về tình hình thực hiện phương pháp Kangaroo
ở Việt Nam
1.2.2.1. Theo báo cáo của Hoàng Anh Tuấn, Vụ sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em
gửi phiếu khảo sát tháng 11 năm 2018 đến 140 bệnh viện (10 bệnh viện tuyến Trung
ương/ thuộc Bộ Y tế và 130 tuyến tỉnh và tương đương), có 95 bệnh viện gửi lại phiếu
cho thấy tình hình thực hiện KMC [6]:

39.0
61.0

Có

Khơng


Biểu đồ 1.1. Tỷ lệ bệnh viện thực hiện KMC (n=95)
“ Nguồn: Vụ sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em -2018” [6]


13
1.2.2.2. Theo báo cáo của Đội Early Essential Newborn Care (Chăm sóc thiết yếu sơ
sinh sớm - EENC), Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em khảo sát 48 bệnh viện trên tồn
quốc tháng 7 năm 2019 thấy tình hình thực hiện KMC cho trẻ sinh non, nhẹ cân <
2000 g [5].
60

55
46

50
40
30
20
10
0

8
0 0 0

0 0 0

MIỀN BẮC
n=17
KMC


MIỀN TRUNG MIỀN NAM
n=11
n=2

KMC ≥20 giờ

KMC BÚ MẸ

Biểu đồ 1.2. Tình hình thực hiện KMC cho đẻ non, nhẹ cân < 2000 g
ở Việt Nam (n=48)
“Nguồn: Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em-2019” [5]
 Nhận xét:
Thực trạng:
- Trẻ non tháng, nhẹ cân bị cách ly mẹ ngay sau sinh với tỉ lệ cao.
- Trẻ không được làm da - kề - da ngay sau sinh đúng chuẩn (hoàn tất cữ bú
đầu tiên và ít nhất 90 phút sau sinh).
- Trẻ không được bú sữa mẹ sớm chiếm tỉ lệ cao.
- Nhiều trẻ bị cách ly nhập vào đơn vị nhi sơ sinh không phù hợp.
- Trẻ hầu như khơng được chăm sóc KMC.
- Các bệnh viện báo cáo có triển khai KMC nhưng thực hành KMC còn nhiều
hạn chế.
Rào cản và thách thức:
- Thực hành cũ chưa thay đổi: cách ly mẹ và trẻ một cách thường quy, thực
hành lấy nhân viên y tế là trung tâm.
- Thiếu sự quan tâm của lãnh đạo.


14
- Sự phối hợp của phòng sinh, phòng mổ, sau mổ và sơ sinh trong thực hiện
q trình chăm sóc da - kề - da liên tục cho trẻ non tháng/nhẹ cân.

- Thiếu cơ sở vật chất hỗ trợ cho gia đình đặc biệt là bà mẹ: khơng gian,
phịng tắm, nhà vệ sinh.
- Thiếu nhân lực.
- Thiếu sự giám sát thường xuyên.
1.2.2.2. Theo nghiên cưú của Nguyễn Thị Thu Phương và cộng sự năm 2017
cho thấy thực trạng công tác thực hành chăm sóc bà mẹ Kangaroo tại Bênh viện Phụ
Sản-Nhi Đà Nẵng [7]:
- 2007: Bắt đầu thực hiện với 8 ghế
- 2011-2013: 10 giường KMC có hỗ trợ thở thơng khí áp lực dương liên tục
(Continuous Positive Airway Pressure - CPAP)
- 2013-2014: 14 giường KMC có hỗ trợ CPAP
- 5/2014: 30 giường KMC, trong đó 14 giường có CPAP, 10 giường có hỗ trợ
ơ xy
- 9/2015: 40 giường KMC, trong đó 14 giường có CPAP, 18 giường có hỗ trợ
ô xy
- 5/2016: 50 giường KMC
- 8/2016: 50 giường KMC ở Sơ sinh và 5 giường ở Hậu Sản
 Kết quả:
1400
1200
1000
800
600
400
200
0

Năm 2014
Trẻ sinh non


Năm 2015

Năm 2016

Trẻ được chăm sóc KMC

Biểu đồ 1.3. Tình hình chăm sóc KMC cho trẻ sinh non, nhẹ cân
tại Bênh viện Phụ Sản-Nhi Đà Nẵng
“Nguồn: Đơn vị Nhi sơ sinh-2017” [7]


15
 Nhận xét:
Thuận lợi:
- Qui trình hướng dẫn quốc gia thực hiện KMC.
- Hỗ trợ và định hướng của lãnh đạo bệnh viện.
- Đội ngũ nhân viên chăm sóc sơ sinh nhiệt huyết.
- Đội EENC hoạt động tích cực.
- Sự đồng thuận của gia đình.
- Hỗ trợ của Bộ Y tế, WHO, UNICEF.
Rào cản và thách thức:
- Sự phối hợp của phòng sinh, phòng mổ, sau mổ và sơ sinh trong thực hiện
q trình chăm sóc da - kề - da liên tục cho trẻ non tháng/nhẹ cân.
- Thiếu cơ sở vật chất hỗ trợ cho gia đình đặc biệt là bà mẹ: khơng gian, phịng
tắm, nhà vệ sinh.
- Thiếu ghi nhận các số liệu chăm sóc và tái khám một cách hệ thống.
- Thiếu nhân lực và không gian.
Kết luận: Với kinh nghiệm thực tiễn và các bằng chứng từ các nghiên cứu
khoa học khẳng định về lợi ích của KMC nhằm tăng cường sức khỏe, giảm tỷ lệ mắc
bệnh và tử vong ở trẻ sơ sinh, đặc biệt ở trẻ sinh non, việc áp dụng phương pháp này

ngày càng được chấp nhận rộng rãi ở nhiều quốc gia trên Thế giới trong đó có Việt
Nam. Đây là một phương pháp chăm sóc trẻ khơng những mang ý nghĩa về mặt y học
mà cịn mang đậm tính nhân văn, xây dựng tình cảm gắn bó mẹ con, gia đình, cộng
đồng. Hãy thực hiện chăm sóc trẻ bằng KMC để tạo một môi trường tốt nhất cho trẻ
ngay trong giai đoạn đầu của cuộc đời [3].