2 lựa chọn thuốc mới parkinson
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.63 MB, 29 trang )
LỰA CHỌN THUỐC CHO
BỆNH NHÂN PARKINSON MỚI CHẨN ĐOÁN
PGS.TS NGUYỄN THANH BÌNH
TRƯỞNG BỘ MƠN THẦN KINH – TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
TRƯỞNG KHOA THẦN KINH VÀ BỆNH ALZHEIMER - BỆNH VIỆN LÃO KHOA TRUNG ƯƠNG
EM-VN-101252
Bài trình bày này được tài trợ bởi Boehringer Ingelheim
NỘI DUNG BÁO CÁO
• ĐẠI CƯƠNG VỀ BỆNH PARKINSON
• ĐÁNH GIÁ BỆNH PARKINSON
• CÁC NHĨM THUỐC ĐIỀU TRỊ PARKINSON
• CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH THỜI ĐIỂM VÀ LOẠI THUỐC ĐIỀU TRỊ
BỆNH PARKINSON
• BỆNH LÝ THỐI HĨA THẦN KINH
• TỔN THƯƠNG TẾ BÀO THẦN KINH HỆ DOPAMINERGIC : GIẢM DOPAMIN
• TỔN THƯƠNG TẾ BÀO NGỒI HỆ DOPAMINERGIC
• XUẤT HIỆN THỂ LEWY TRONG CÁC TẾ BÀO
• ALPHA SYNUCLEIN
Các RL không vận động
Các RL nhận thức,
SSTT
Các ảo giác
Hành vi
x
Trầm cảm, lo âu
Các RL
Thực vật
Tuần trăng
Các RL vận động
thân trục
(đi, thăng bằng, lời
nói,…)
Dao động, các loạn động
mật
Các RL vận động
ĐÁNH GIÁ BỆNH PARKINSON
CHẨN ĐỐN XÁC ĐỊNH LÀ BỆNH PARKINSON
KHƠNG CĨ :
CĨ
• HỘI CHỨNG PARKINSON
✓ SSTT SỚM
• KHƠNG ĐỐI XỨNG
✓ TÉ NGÃ/KHƠNG ỔN ĐỊNH TƯ THẾ
SỚM
• KHƠNG CĨ NGUN NHÂN
KHÁC (THUỐC AN THẦN
KINH…)
✓ CÁC RL CƠ VÒNG NẶNG
✓ HC THÁP
✓ HC TIỂU NÃO
✓ (…)
• CHẨN ĐỐN THỂ : RUN, CỨNG, ĐIỂN HÌNH
• CHẨN ĐỐN GIAI ĐOẠN THEO HOERH VÀ YARH
• TỪ 1 ĐẾN 5
ĐÁNH GIÁ CÁC KHÍA CẠNH CỦA BỆNH
• CÁC RL VẬN ĐỘNG
• CÁC RL NGỒI VẬN ĐỘNG
• ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG SỐNG HÀNG NGÀY, GIA ĐÌNH, XÃ HỘI
VÀ NGHỀ NGHIỆP
• CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG
UPDRS
▪ THANG ĐIỂM QUỐC TẾ: UNIFIED PARKINSON'S DISEASE
RATING SCALE (UPDRS) FAHN VÀ CS1987
I – CÁC RL TÂM THẦN
II – HOẠT ĐỘNG SỐNG HÀNG NGÀY
III – KHÁM VẬN ĐỘNG
IV – BIẾN CHỨNG ĐIỀU TRỊ
CÁC YẾU TỐ KHÁC
• TUỔI
• NGHỀ NGHIỆP: SỬ DỤNG TAY
• BỆNH ĐỒNG MẮC
• KINH TẾ
• NGUY CƠ BỊ TĂNG XUNG ĐỘNG THẦN KINH : TRẺ, ĐỘC THÂN, DÙNG
CHẤT KÍCH THÍCH
ĐIỀU TRỊ BỆNH PARKINSON
Các
nguyên nhân
Điều trị
nguyên nhân ???
Các tổn thương
tế bào thần kinh
hệ dopaminergique
Điều trị kép
Triệu chứng Lâm sàng
Điều trị triệu chứng
ĐIỀU TRỊ : NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG
• NỘI KHOA: BỆNH PARKINSON, BỆNH KÈM THEO
• NGOẠI KHOA: DBS
• PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
ĐIỀU TRỊ THUỐC: ĐẢM BẢO DOPAMIN ???
• L DOPA
• ĐỒNG VẬN DOPAMIN
• IMAO, COMTI
• KHÁNG CHOLINERGIC
CHUYỂN HÓA L-DOPA
Ngoại biên
Não
3-O-méthyl-dopa
COMT
L-dopa
L-dopa
DAAA
bensérazide
carbidopa
DAAA
MAO B
dopamine
COMT
DOPAC
dopamine
3-MT
MAO B
COMT
HVA
CÁC CHẤT ỨC CHẾ MEN
Ngoai biên
Não
3-O-méthyl-dopa
3-O-méthyl-dopa
COMT
entacapone
tolcapone
L-dopa
L-dopa
DAAA
tolcapone
bensérazide
carbidopa
dopamine COMT
MAO B
DAAA sélégiline
rasagiline DOPAC
dopamine
3-MT
MAO B
COMT
HVA
LEVODOPA
• THUỐC ĐIỀU TRỊ CHÍNH
• HIỆU QUẢ TRÊN TẤT CẢ CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH PARKINSON:
- GIẢM ĐỘNG
- RUN
- CỨNG
• NHƯỢC ĐIỂM : LIỀU VÀ THỜI GIAN
• BIẾN CHỨNG VẬN ĐỘNG : DAO ĐỘNG VẬN ĐỘNG VÀ LOẠN ĐỘNG
CÁC THUỐC ĐỒNG VẬN DOPAMINERGIQUES
• BROMOCRIPTINE
• PIRIBÉDIL
• LISURIDE
• ROPINIROLE
• PERGOLIDE
• PRAMIPEXOLE
• CABERGOLINE
• ROTIGOTINE
Apomorphine : dùng dưới da, tác dụng ngắn
ĐỒNG VẬN DOPAMIN
•
•
•
•
•
HIỆU QUẢ Ở CẢ GIAI ĐOẠN SỚM, MUỘN
ĐƠN TRỊ LIỆU HOẶC KẾT HỢP L-DOPA
ÍT BIẾN CHỨNG VẬN ĐỘNG
DẠNG PHĨNG THÍCH KÉO DÀI: DỄ TN THỦ.
PRAMIPEXOL : TRẦM CẢM, RL GIẤC NGỦ: HC CHÂN KHƠNG N.
• NGUY CƠ : XUNG ĐỘNG THẦN KINH
MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ
• CẢI THIỆN TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• HẠN CHẾ BIẾN CHỨNG VẬN ĐỘNG
• NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG
BỆNH PARKINSON MỚI CHẨN ĐOÁN
THỜI ĐIỂM NÀO BẮT ĐẦU ĐIỀU TRỊ ?
CHƯA THỐNG NHẤT
- TRÌ HỖN : VẬN ĐỘNG, CLCS
- ĐIỀU TRỊ SỚM : ELLDOPA & LEAP TRIAL
ĐIỀU TRỊ SỚM : CẢI THIỆN CLCS
