SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KIÊN GIANG
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRUNG TRỰC

‘

BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HIỆN DỰ ÁN

TÊN DỰ ÁN
NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH THPT NGUYỄN TRUNG
TRỰC VỀ HIỆU ỨNG TÂM LÝ ĐÁM ĐÔNG

Lĩnh vực: Khoa học xã hội - hành vi
Tác giả :
Nguyễn Kiều Diễm Ngọc – 12 Chuyên Văn
Vương Đặng Mỹ Huyền – 12 Chuyên Văn
Người hướng dẫn: Lưu Lộc Uyển

NĂM HỌC 2017-2018
1


MỤC LỤC
Trang
PHẦN I : MỞ ĐẦU
2
1. Đặt vấn đề
2
2. Mục tiêu nghiên cứu
3
3. Mục đích nghiên cứu
3

4. Phương pháp nghiên cứu
3
PHẦN II. NỘI DUNG BÁO CÁO
3
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
3
1.1. Khái niệm hiệu ứng tâm lý đám đông
3
1.1.1. Khái niệm hiệu ứng tâm lý đám đơng
4
1.1.2. Các thí nghiệm về tâm lý đám đông
4
1.1.3. Biểu hiện trong đời sống thực
4
1.2. Phân loại hiệu ứng tâm lý đám đông
5
1.2.1. Hiệu ứng đám đông chủ động
5
1.2.2. Hiệu ứng đám đông tự phát.
5
1.3. Những yếu tố tạo hiệu ứng tâm lý đám đông
5
II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
6
1. Thực trạng nhận thức về hiệu ứng tâm lý đám đông của học sinh THPT
Nguyễn Trung Trực.
6
1.1 Các kênh nhận thức
6
1.2. Mức độ nhận thức tâm lý đám đông

6
2. Ảnh hưởng của hiệu ứng tâm lý đám đông với học sinh trường THPT
Nguyễn Trung Trực
7
2.1. Ảnh hưởng tiêu cực
7
2.2. Ảnh hưởng tích cực
8
3. Bàn luận
9
4. Giải pháp nâng cao nhận thức và phát huy những ứng dụng tích cực của
tâm lí đám đơng
11
4.1. Thiết kế trắc nghiệm tâm lý giúp học sinh kiểm tra mức độ chịu ảnh hưởng của
tâm lý đám đơng
11
4.2. Tích hợp trong giảng dạy nâng cao nhận thức về
giá trị sống cho học sinh
11
4.3 Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề kết hợp hoạt động trải nghiêm cung cấp
kiến thức cho học sinh về hiệu ứng tâm lý đám đơng.
11
4.4 Hình thành đám đơng tích cực trong giáo dục
11
5. Mối quan hệ của các biện pháp
12
6. Kết luận
12
7. Kiến nghị
13

Phụ lục
14

2


PHẦN I: MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn đề
Đã nhiều lần em nghe bạn bè than thở sau khi kiểm tra, rằng mình đã chọn
được đáp án đúng, nhưng sau đó nghe các bạn khác bảo sai nên sửa lại, cuối cùng
ra kết quả sai. Em tự nghĩ, vì sao các bạn khơng tin vào lựa chọn của mình mà lại
tin vào người khác, nhiều lần như thế sao vẫn không rút kinh nghiệm. Mặt khác,
trong trường học có những lúc các bạn đổ xơ ra xem, hị reo khi nghe ai nói có gì
vui ở lớp nào đó, dù khơng hiểu đó là việc gì.
Qua tìm hiểu, em biết được đó là hiện tượng tâm lý đám đông... Hội chứng
theo đám đơng có lẽ xảy ra từ khi lồi người chung sống cộng đồng với nhau. Xưa
kia, hội chứng này thường diễn ra một cách tự nhiên nhưng thời đại ngày nay, nó có
thể do chính con người dựng nên. Có thể thấy ảnh hưởng của hiện tượng này tại
mọi nơi, mọi lĩnh vực, mọi thời điểm trong đời sống hàng ngày. Trong xã hội ngày
nay, khi cuộc sống có nhiều biến động phức tạp, khi các phương tiện truyền thông
phát triển, công nghệ thông tin trở nên phổ biến, giới trẻ là đối tượng bị chi phối
nhiều nhất bởi hiện tượng tâm lý này, không chỉ trong các phương diện ở ngồi đời
sống mà thậm chí ngay trong mơi trường học đường.
Tuy nhiên, những kiến thức về hiện tượng tâm lý này vẫn còn xa lạ với cộng
đồng, nhật là giới trẻ. Đồng thời các bộ sách về tâm lý đám đơng vẫn cịn có nhiều
ý kiến trái chiều nhau, hơn nữa lại mang tính khái qt, chưa có tài liệu đưa ra
nghiên cứu cụ thể về đối tượng học sinh, hoặc chỉ nêu hiện tượng mà chưa lý giải
cũng như chưa đề xuất các hướng giải quyết. Với góc nhìn của học sinh, nhóm
nghiên cứu muốn đem đến một cái nhìn gần gũi, thực tế hơn của vấn đề này cho

các bạn trẻ, từ đó giúp các bạn nâng cao nhận thức và điều chỉnh hành vi của bản
thân.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: Tìm hiểu nhận thức của học sinh trường THPT
Nguyễn Trung Trực về hiện tượng tâm lý đám đông .

3


3. Mục đích nghiên cứu: Hạn chế việc bị tác động của hiệu ưng đám đông tiêu cực,
định hướng tham gia hiệu ứng đám đơng tích cực
4. Phương pháp nghiên cứu.
4.1 Đối tượng nghiên cứu: Nhận thức về tâm lý đám đông.
4.2 Thời gian và khách thể nghiên cứu: Từ tháng 6/2017 đến 11/2017; học sinh
trường THPT Nguyễn Trung Trực.
4.3: Đối tượng khảo sát: Học sinh các lớp Chuyên, lớp A,lớp B, lớp C, cơ bản của
03 khối.
4.4 Thiết kế:
- Nghiên cứu lí thuyết và thống kê.
- Khảo sát ý kiến của 158 học sinh bằng phiếu khảo sát tâm lý nhiều lựa chọn để
tìm hiểu về cách suy nghĩ, ứng xử của một bộ phận học sinh, từ đó phân tích thực
trạng, mức độ ảnh hưởng của hiện tượng tâm lý đám đông
- Vẽ biểu đồ thống kê
- Tổng hợp, phân tích các hiện tượng trong đời sống và học đường có ngun nhân
từ tâm lý đám đơng
PHẦN II. NỘI DUNG BÁO CÁO
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1.1 Khái niệm hiệu ứng tâm lý đám đông
1.1.1 Khái niệm hiệu ứng tâm lý đám đơng
Đám đơng là một nhóm người được tập trung lại một cách tự phát hoặc tự giác
trong một thời gian ngắn

Tâm lý đám đơng (hay cịn gọi là tâm lý bầy đàn, tâm lý lây lan) là một hiện
tượng phổ biến, ở đó cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ , lời nói, thái độ, hành vi của một
cá nhân có thể bị tác động mạnh mẽ bởi những người bên ngồi dẫn đến việc họ có
thể có những cảm xúc, suy nghĩ, hành vi khác với bình thường, khi họ chỉ có một
mình, thậm chí các cá nhân có thể đánh mất chính mình. Người ta thường chạy theo
những cái mà đám đông cho là hay, đúng và sáng suốt, nhưng bản thân lại không
suy nghĩ về ý nghĩa của sự việc.Tâm lý đám đông là một trạng thái hừng hực, bộc
phát, xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn, có tác dộng tức thời về mặt xúc
4


cảm, làm người có mặt dễ bị kích động, dễ bị lôi cuốn vào những hành động cuồng
nhiệt, cực đoan.
1.1.2 Các thí nghiệm về tâm lý đám đơng
Thí nghiệm Asch: Vào những năm 50, nhà tâm lý học Solomon Asch đã tiến
hành một thí nghiệm về tâm lý đám đơng, mang tên thí nghiệm Asch. Một thanh
niên được chọn tham gia một chương trình có những câu hỏi trắc nghiệm với 4
người chơi khác đã được biết kịch bản từ trước. Người chủ trị ra một câu hỏi có 4
đáp án - 4 người chơi còn lại đã biết trước kịch bản sẽ cùng chọn một đáp án sai.
Kết quả, người thanh niên không biết trước kịch bản đã từ bỏ đáp án đúng mà anh
ta đã chọn để lựa chọn đáp án sai giống với bốn người chơi còn lại.
Thí nghiệm camera ẩn trong thang máy: Đây là một thí nghiệm xã hội trong một
thang máy có gắn một camera nhỏ chụp trộm (Candid Camera Elevator). Đoạn
phim được quay lại ở trên đây cho thấy những gì xảy ra khi người ngồi cuộc vơ tội
là “nạn nhân” bất đắc dĩ của một cuộc thử nghiệm hành vi tập thể.
Video này cho thấy phản ứng hài hước với hành vi xã hội lệch lạc trong thang
máy. Giống như hầu hết mọi người, những người tham gia thí nghiệm sẽ tự làm
theo hành vi của nhóm dù rất ngớ ngẩn như quay mặt vào tường, mặc dù họ khơng
biết chuyện gì đang thực sự xảy ra. Thí nghiệm này tiết lộ rằng các cá nhân sẽ ln
ln cố gắng để hịa hợp với đám đông ngay cả khi họ không hiểu được hành vi của

nhóm đó.
(Đường link video : )
1.1.3. Biểu hiện trong đời sống thực
Vụ việc hôi bia ở Đồng Nai, xin ấn đền Trần, rủ nhau đi xem hai cô gái hẹn
đánh nhau trên mạng, cướp hoa ở Đường hoa…
Một đám đông chen lấn để được ăn đồ ăn miễn phí, “đánh hội đồng” một người
chưa bao giờ gặp hay hè nhau ném đá một ai đó trên mạng dù họ chưa nghe câu
chuyện hoặc khơng hề có chuyên môn( trường hợp bé Đặng Nhật Nam, phát ngôn
của tiến sĩ Đặng Hoàng Giang về từ thiện…)
5


Các trào lưu chụp hình Hàn Quốc, cầm chảo chạy quanh bờ hồ, sờ đầu rùa Ở
Văn miếu, đổ xô đi học một ngành nghề hot nào đó…
1.2. Phân loại hiệu ứng tâm lý đám đông
1.2.1. Hiệu ứng đám đông chủ động.
Hiệu ứng đám đông này do một người dẫn dắt có chủ đích theo hướng mà họ
muốn nhằm đạt được một kết quả, lợi ích nào đó. Người dẫn dắt này sẽ nghiên cứu
các đối tượng mình muốn tác động, xây dựng những đám đơng có định hướng hoặc
đám đông ảo để tác động vào đối tượng. Những hiệu ứng này thường nằm trong
tầm kiểm sốt và có quy luật. Các chương trình khuyến mãi, kinh doanh, các hoạt
động vận động, tranh cử… nằm ở loại này
1.2.2. Hiệu ứng đám đông tự phát.
Hiệu ứng đám đông này thường không có mục đích cụ thể, thường do những
hồn cảnh đặc biệt làm nảy sinh cảm xúc mạnh (buồn, vui, lo lắng, phần khích…)
dẫn đến việc cảm thấy cần thiết phải làm theo hoặc do suy nghĩ cùng làm cho vui,
không có hại gì, hay do tâm lý ganh đua, người ta có mình cũng phải có. Ta thường
thấy hiệu ứng này trong việc chen lấn ở lễ hội, các trào lưu, việc ném đá trên mạng
1.3. Những yếu tố tạo hiệu ứng tâm lý đám đông
Theo nhà tâm lý xã hội Gustave Le Bon, những đám đông luôn bị vô thức tác

động, họ xử sự như người nguyên thủy, những người dã man khơng có khả năng
suy nghĩ, suy luận.Thậm chí nhiệt tình đến cuồng loạn, mù qng. Nếu có một
người dẫn dắt (thủ lĩnh) họ sẽ mù quáng tin theo.
Con người sống và bị chi phối bởi các quy luật xã hội, chính vì thế xã hội
cũng tác động không nhỏ đến quan điểm, suy nghĩ và hành động của từng cá nhân.
Con người bình thường có xu hướng suy nghĩ và hành động theo số đông nhằm phù
hợp với đám đơng, từ đó tạo nên sự an tồn thống nhất, chỉ một số ít cá thể đặc biệt
có thể tách mình ra và có suy nghĩ độc lập.Đây là hiện tượng nảy sinh trong q
trình tiến hóa của loài người và xã hội. Đảm bảo an toàn cho một cá thể trong một
xã hội. Nếu cá thể đó suy nghĩ và hành động ngược với số đông, cá thể đó dễ bị dư
luận gây sức ép, kỳ thị và có thể phải ra khỏi tập thể.
6


Mặt khác, người ta thường cho rằng phán đoán của đa số bao giờ cũng đúng
hơn của cá nhân. Thực tế cho thấy suy nghĩ và hành động theo số đơng tạo cảm
giác an tồn và tăng khả năng đúng, nhưng lại khơng tạo sự đột phá mới vì đều đi
theo lối mịn của người trước.
Khi gặp hồn cảnh mơ hồ, thiếu thông tin, nhận thức mập mờ hoặc khi khả
năng nhận thức có hạn, người ta thường làm theo đám đơng để tránh lúng túng, khó
xử. Nếu chúng ta khơng biết được quy chuẩn nào đó, chúng ta sẽ nhìn ra xung
quanh để tìm kiếm nó. Quy tắc Cơng nhận Xã hội trở thành phương cách để tiết
kiệm thời gian và công sức khi cần xác định những điều được coi là đúng đắn và
phù hợp. Chúng ta coi những hành vi, ứng xử của người khác là chỉ dẫn cho hành
động của bản thân, và hợp thức hóa những gì mà chúng ta nên hoặc khơng nên làm,
do đó chúng ta khơng cần thiết phải bỏ cơng tìm hiểu đúng hay sai trong bất kỳ tình
huống nào. Điều này giúp chúng ta tiết kiệm được công sức và thời gian suy nghĩ.
Lịch sử cho thấy tâm lý đám đông là bản chất của con người từ thời nguyên
thủy, nên rất khó xóa bỏ, điều quan trọng là nhận thức được nó để có thể kiểm sốt
hảnh vi bản thân , cũng như sử dụng nó một cách tích cực.

II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
1. Thực trạng nhận thức về hiệu ứng tâm lý đám đông của học sinh THPT
Nguyễn Trung Trực.
1.1 Các kênh nhận thức:
Khảo sát cho thấy học sinh biết về hiệu ứng tâm lý đám đông thông qua:

Như vậy, rất ít học sinh có được những thơng tin đúng đắn, đầy đủ và khoa
học về tâm lý đám đông. Số HS được thầy cô giảng giải cũng chưa nhiều, nhưng đâ
là kênh gần gũi và có hiệu quả nhất. Thường những HS này sẽ có Phần lớn học
7


sinh biết về hiệu ứng tâm lý đám đông thông qua kênh báo chí, truyền thơng. Kênh
này thơng tin khá phong phú nhưng không phải thông tin nào cũng giá trị, khoa học
và đáng tin, vì vậy, hiểu biết của học sinh về hiệu ứng tâm lý đám đông khá mơ hồ,
chung chung và học sinh cũng không hiểu rõ thực ra mình có chịu ảnh hưởng từ
hiệu ứng tâm lý đám đông không.
1.2. Mức độ nhận thức tâm lý đám đơng:
Kết quả khảo sát cho thấy:

Nhìn chung, nhận thức của học sinh về hiệu ứng tâm lý đám đông chưa cao,
chưa đầy đủ, vì vậy các bạn cũng khơng nắm rõ bản thân có bị tác động bởi hiệu
ứng hay không, và cũng dễ bị lôi cuốn, tác động khi hiệu ứng này xảy ra.
2. Ảnh hưởng của hiệu ứng tâm lý đám đông với học sinh trường THPT
Nguyễn Trung Trực
2.1. Ảnh hưởng tiêu cực
Thứ nhất: Khiến cho học sinh mất đi chính kiến của bản thân, từ đó hình thành thói
quen thụ động dựa dẫm, a dua. Thậm chí học sinh cịn sợ hãi, nhút nhát, có tâm lý
giữ mình, tránh va chạm mà khơng dám bảo vệ cái đúng.
Trong câu hỏi 21 “Trong lớp xảy ra mất mát tài sản, mọi nghi ngờ, chứng cứ dồn

về bạn A. Bạn A vẫn một mực phủ nhận và bạn cũng tin bạn A. Bạn sẽ”
Tổng (158)
Nam(70) Nữ (88)
Bảo vệ bạn A đến cùng

20

19

39 (24.68)

Đứng về phía lớp chỉ trích bạn A

2

0

2 (1.27)

Giữ im lặng

32

38

70 (44.30)

8



Lựa chọn khác
Ta thấy có đến 44,30% giữ thái độ im lặng, trong khi chỉ có 8,8 % nghĩ đến việc
điều tra, nhờ thầy cô xem xét
Thứ hai: Làm mất khả năng quyết đốn, giải quyết sự việc, nhìn sự vật sự việc theo
hướng một chiều. Tạo ra các trào lưu vơ nghĩa, thậm chí phản cảm.
Thứ ba: Lan truyền các hiện tượng tiêu cực, gây ra các hành động bốc đồng, mất
kiểm soát, tiêu cực, trái đạo đức, làm học sinh tiêm nhiễm thói hư tật xấu (bạo lực
học đường…)
Ở câu hỏi 12 và 13, khi được hỏi cảm nhận về việc bản thân không làm bài tập và
bị phạt, nếu chỉ có chính HS đó thì tỉ lệ cảm thấy xấu hổ và có lỗi là 60,76%,
nhưng nếu hơn nửa lớp cùng khơng làm bài thì tỉ lệ HS cảm thấy xấu hổ và có lỗi
giảm cịn 33,54%
Thứ tư: Tạo ra những quyết định sai lầm bởi ảnh hưởng từ quyết định của đám
đông.
Ở câu hỏi 24. “Bạn cùng bạn mình đi qua một nơi bạn từng đến rất lâu về trước.
Bạn nhớ hình như đường đi rẽ phải, trong khi bạn của bạn- những người chưa đến
đây lần nào bảo rẽ trái. Bạn sẽ:”
Tổng (158)
Nam(70) Nữ (88)
Thuyết phục họ rẽ phải

63

60

123 (77.85)

Rẽ trái

4


6

10 (6.33)

Ta thấy vẫn có 6,33% lựa chọn rẽ trái dù quết định của đám đông thiếu căn cứ,
chưa đủ tin cậy
Thứ năm: Cản trở sự sáng tạo, không dám khẳng định cái tôi.
2.2. Ảnh hưởng tích cực
Thứ nhất: Lan truyền những thơng điệp tốt, tạo ảnh hưởng tích cực đến suy nghĩ,
hành động, ý thức của mọi người, hình thành mơi trường tích cực: cùng hát quốc
ca, cùng tham gia hoạt động thiện nguyện, cùng nhặt rác bảo vệ môi trường
Thứ hai: Giúp học sinh tìm được những định hướng, lựa chọn đúng đắn trong
những vấn đề như: lựa chọn nghề nghiệp, tìm ra phương pháp học tập mới,...
Thứ :ba Tạo sự hòa nhập cộng đồng; Tăng cường sức mạnh tập thể

3. Bàn luận
9


Qua khảo sát, có thể thấy học sinh ngày nay khá tự tin, độc lập, thể hiện được
suy nghĩ, cá tính riêng của mình. Tuy nhiên, trong trường hợp cần đưa những quyết
định quan trọng, ảnh hưởng đến kết quả học tập, tương lai hoặc mối quan hệ xã hội,
các bạn vẫn còn bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông.
Chẳng hạn ở câu hỏi số 8. “Giả như sắp hết giờ kiểm tra mà bạn vẫn còn một
câu ra đáp án khác với mọi người. Bạn khơng kịp tính lại thì hết giờ” thì vẫn có
đến 20, 25 % chọn làm theo đáp án mọi người.
Hoặc ở câu 14 “Bạn học khá tốt ở một môn học. Nhưng nhiều bạn trong lớp,
kể cả bạn thân đi học ở một trung tâm nói rằng bạn nên đi học thêm mới đủ sức
đạt kết quả cao. Hạn đăng kí chỉ cịn một ngày.”: có 41, 14 % quyết định đăng kí

học, có 51% cịn phân vân trong chọn nghề (đáng ngạc nhiên là HS 12 chiếm đến
26, 58%), có 54, 49% chọn nghề theo ý ba mẹ, gia đình và có 31,01 % sẽ quyết
định đổi nghề nếu bạn bè người thân cho rằng nghề đó khơng hợp, khó tìm việc
làm.
Phần nhiều các bạn e ngại sự nổi bật, khác biệt, sợ làm phiền mọi người vì thế
tỏ ra ngượng ngùng, khơng dám bày tỏ chính kiến, suy nghĩ bản thân hoặc chỉ làm
khi đám đơng cùng làm
Có 32, 28 % khơng giơ tay đóng góp xây dựng bài dù biết câu trả lời, có 44,94
% chỉ hát Quốc ca to và rõ khi mọi người xung quanh cũng hát lớn. Trong câu hỏi
khảo sát số 11 “Khi cô giáo hỏi xem các bạn đã hiểu bài chưa, bạn cảm thấy chưa
hiểu rõ, nhưng hầu hết các bạn đồng thanh trả lời hiểu, bạn có giơ tay nhờ giáo
viên giảng lại khơng?”, có 52,53% chọn đáp án khơng (phần lớn lí do là xấu hổ,
không muốn gây chú ý, sợ mất thời gian.
Trong những trường hợp mơ hồ thông tin, bất ngờ, các bạn cũng dễ bị tác động
Câu hỏi khảo sát số 27 “Bạn đang ở nơi đông người, bỗng nhiên từ xa mọi
người hối hả chạy ngược hướng với bạn và hét: “Chạy đi!” Kết quả
Chạy ngay lập tức

59 (37.34)

Nán lại hỏi lí do

76 (48.10)

Tiếp tục đi

15 (9.49)

Trong các tình huống, tỉ lệ kết quả trong số liệu của các khối lớp, các trình độ
khơng chênh lệch, tỉ lệ bị tác động ở giới tính nữ có cao hơn nhưng khơng đáng kể.

Nhìn chung, các bạn học sinh có điều kiện tiếp xúc, khả năng tiếp thu nhiều
nguồn thông tin song vẫn còn dè dặt trong việc tự suy nghĩ, tự đưa ra ra quyết định,
thường muốn phải có kinh nghiệm thực tế chứ không quyết định sau khi tự phân
10


tích, xem xét. Các bạn vẫn bị cản trở bởi tâm lý e ngại sự nổi trội, khác với đám
đông hoặc đánh mất những mối quan hệ.
Bảng thống kê
* Ảnh hưởng tiêu cực
Mức độ
Tác
động
Không
ảnh
hưởng

Câu 8
Câu 9
Câu 11
Câu 13
Câu 19
Câu 21
Câu 24
Câu 25
TB
38
51
83
54 34.18

84
72
43
34,47 %
10 6.33%
24,05%
32.28% 52.53%
%
53.16% 45,57%
27,22%
115
103
64
53
59
39
110
52,68 %
123
72.78%
65,19% 40.51% 33.54% 37.34% 24.68%
69.62%
77.85%

*Ảnh hưởng tích cực
Mức độ Câu 12 Câu 22 Câu 26 TB
71 44.94% 67 42.4%
49,36 %
Tác
96

60.76%
động
83
47,40 %
Không
58
84
52,53 %
ảnh
36,08%
53.16%
hưởng
* Mức độ ảnh hưởng chung:
Mức độ
Tác động
Không
ảnh
hưởng

C8
C9
C 13
38
51
54
24,05% 32.28% 34.18%

C 12

C 14


C17 C 19 C 21
C 22
C 24
C 25
C26
C27
TB
49
84
72
71
43
67
135
40,65
96
65
10
31.01 53.16% 45,57% 44.94%
27,22% 42.4% 85,44% %
60.76% 41.14%
6.33%
%
115
103
53
100
59
39

83
110
15
49,85
58
83
123
84
72.78% 65,19% 33.54%
63.29 37.34% 24.68% 52,53%
69.62%
9.49%
%
36,08% 52.53%
77.85%
53.16%
%

11


4. Giải pháp nâng cao nhận thức và phát huy những ứng dụng tích cực của
tâm lí đám đơng
4.1. Thiết kế trắc nghiệm tâm lý giúp học sinh kiểm tra mức độ chịu ảnh
hưởng của tâm lý đám đông
Phần lớn học sinh đều tự khẳng định mình có hay khơng có chịu tác động của
đám đơng, song sự nhận định này hầu hết mang tính cảm tính. Nhóm nghiên cứu
hình thành bộ trắc nghiệm, kết quả chọn lựa tương ứng với mức điểm, thơng qua số
điểm, học sinh có thể tham khảo mức độ chịu ảnh hưởng từ đám đông của bản thân
4.2. Tích hợp trong giảng dạy nâng cao nhận thức về giá trị sống cho học sinh

(12 giá trị cơ bản) có thể ứng phó trước mọi tình huống và biết điều gì là đúng, điều
gì là sai, nên làm hoặc khơng nên làm.
Tích hợp giáo dục về giá trị sống thơng qua các hoạt động ngồi giờ lên lớp,
ngoại khóa
4.3 Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề kết hợp hoạt động trải nghiệm cung
cấp kiến thức cho học sinh về hiệu ứng tâm lý đám đông.
+ Tổ chức các câu lạc bộ .
+ Tổ chức trò chơi: Bạn có tin chính mình, Cây bút bằng nhau, Trò chơi
Virus ….
+ Các hoạt động hướng đến thể hiện chính kiến, sáng tạo và khả năng thu
hút của học sinh: Hội thi Thuyết trình với chủ đề “ Người thủ lĩnh giỏi là người biết
tập hợp mọi người”; Hội thi Hát quốc ca, Hội thi dân vũ…
4.4 Hình thành đám đơng tích cực trong giáo dục
Thành lập các nhóm hoạt động tập thể (ví dụ nhặt rác, dẹp bàn ghế…) để tác
động các đối tượng chưa tích cực. các nhóm tích cực này phải hướng đến tác động
các đối tượng khác một cách dần dần, từng bước với thái độ thân thiện và hồn
cảnh phù hợp. Khi đó, hiệu ứng sẽ mạnh hơn.
Phân chia lớp sao cho mỗi lớp đều có các đối tượng tích cực để tác động và
thái độ, tinh thần học tập của lớp. Việc phân chia lớp tập trung nhiều cá thể yếu sẽ
dễ tạo tác động xấu, tạo khơng khí học tập tiêu cực

12


5. Mối quan hệ của các biện pháp
Việc giúp học sinh nhận thức được bản thân sẽ tạo tiền đề để học sinh biết rõ
chính mình, từ đó tự tin, chủ động trong giao tiếp, học tập. Bên cạnh đó, các hoạt
động nâng cao nhận thức về giá trị sống sẽ giúp học sinh hình thành những giá trị
sống có ý nghĩa cho bản thân, từ đó có khả năng phân biệt tốt xấu, đúng sai, biết
dánh giá, phân tích vấn đề, biết sống thế nào cho có ý nghĩa. Khi đó, các hoạt động

đồn thể, học tập, vui chơi do nhà trường tổ chức sẽ tạo môi trường thuận lợi để
học sinh phát huy khả năng, tư duy của mình. Nếu khơng chuẩn bị tiền đề, học sinh
sẽ tham gia hoạt động một cách tùy hứng, hiệu quả giáo dục sẽ khơng cao.
6. Kết luận
Có thể thấy rằng, hiện tượng tâm lý đám động tồn tại nhiều tiêu cực, vẫn có
những mặt tích cực nếu chúng ta biết vận dụng và phát huy. Điểm tích cực lớn nhất
là về mặt nhận thức. Bởi nhận thức đúng sẽ hành động đúng. Trong nhà trường, nếu
biết vận dụng tâm lí đám đông sẽ tạo ra nhiều hiệu ứng tốt như : tuyên dương khen
thưởng, gương người tốt việc tốt…
Học sinh trung học là lứa tuổi đang có nhiều biến động tâm sinh lý, hay hoang
mang, thiếu chín chắn trong suy nghĩ, dễ bộc phát cảm xúc, thiếu kiềm chế, thường
có khuynh hướng hịa nhập theo bạn bè, ham thích cái mới nên dễ dàng bị ảnh
hưởng bởi các xu thế, trào lưu, bị đám đơng tác động. Vì vậy, việc giúp học sinh
nhận thức về vấn đề tâm lý đám đông cũng như rèn luyện khả năng tư duy độc lập
sẽ tạo cho học sinh khả năng miễn dịch, ứng phó với những ảnh hưởng tiêu cực từ
đám đông. Đồng thời, nếu người quản lý, người làm công tác giáo dục biết cách
ứng dụng, sẽ phát huy được hiệu quả tích cực của hiệu ứng đám đông, tạo môi
trường giáo dục hiệu quả, lành mạnh.
Có thể khẳng định rằng đề tài nghiên cứu nhận thức hiện tượng tâm lý đám
đông của học sinh trường THPT Nguyễn Trung Trực bước đầu có những ý nghĩa
khá sâu sắc bởi nếu áp dụng quá trình nghiên cứu vào thực tiễn sẽ làm tiền đề
thực hiện các mơ hình hoạt động cụ thể, có hiệu quả cho tổ chức Đoàn TNCS
13


HCM, trường học, gia đình và địa phương nhằm tích cực hóa tâm lý đám đơng
trong thanh thiếu niên.
7. Kiến nghị
Do thời gian nghiên cứu dự án chưa nhiều, việc triển khai giải pháp cịn ít nên
dự án chưa cung cấp được số liệu thống kê đủ lớn để chứng minh tính đúng đắn và

hiệu quả của các giải pháp đã nêu. Trong thời gian tới nhà trường tạo điều kiện để
thực hiện các giải pháp đồng bộ hơn, chúng em tin rằng sẽ đem lại hiệu quả cao
hơn trong việc tích cực hóa tâm lý đám đơng trong bộ phận lớn thanh thiếu niên
hiện nay.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Gustave Le Bon, Tâm lý học đám đông (Nguyễn Xuân Khánh dịch, Bùi Văn
Nam Sơn hiệu đính), Nhà xuất bản Tri thức, 2006.
2. James Surowiecki ,Trí tuệ đám đơng (The wisdom of crowds), Nhà xuất bản Tri
thức 2007.
3. Nhiều tác giả, Tâm lý học sư phạm –,Nhà xuất bản đại học sư phạm 1995
4. Trang Wikipedia :
- />- />5. Tác giả Hoa Hướng Dương , Bài viết “Tại sao người ta thích bắt chước hành
động của nhau?” –- đăng trên trang Soha.vn năm 2015

14


PHỤ LỤC
PHIẾU KHẢO SÁT TÂM LÝ HỌC
Chào bạn!
Nhằm thu thập thơng tin cho đề tài nghiên cứu khoa học, nhóm nghiên cứu gửi đến các
bạn phiếu khảo sát này.Những thông tin dười đây sẽ chỉ sử dụng cho công tác
nghiên cứu khoa học chứ hồn tồn khơng nhằm để đánh giá bất cứ một cá
nhân nào, vì vậy mong các anh/chị thoải mái thể hiện đúng suy nghĩ và quan
điểm bản thân để cơng việc nghiên cứu có kết quả chính xác. Câu trả lời của
các anh/chị sẽ được hồn tồn bảo mật
Xin chân thành cám ơn
I. THƠNG TIN CHUNG
Giới tính: Nam  Nữ  Khối lớp: 10  11  12  Ban: Tự nhiên  Xã hội  Khác 
II. NỘI DUNG:

Mong các bạn trả lời bằng cách đánh dấu X vào những nội dung phù hợp với quan niệm,
ý kiến của bạn hoặc trả lời ngắn gọn ở những thông tin yêu cầu ghi cụ thể.
1. Bạn nghĩ mình có phải là người dễ bị ảnh hưởng bởi người khác không?
 Rất dễ
 Khá dễ
 Hầu như khơng
 Hồn tồn khơng
2. Đối tượng nào trong lớp có ảnh hưởng nhất với bạn? (VD: Người đó muốn làm
gì đó và bạn bỗng nhiên cũng muốn làm theo.)
 Cán sự lớp
 Một bạn nổi bật trong lớp
 Bạn thân
 Không ai cả
3. Bạn thường bị người khác ảnh hưởng trong lĩnh vực nào?
 Học tập
 Chọn nghề
 Vui chơi giải trí
 Thói quen, sinh hoạt
Khác (Ghi rõ) : …………………………………………………………………
4. Bạn có thường tự quyết định các vấn đề của mình khơng?
 Ln ln
 Đa số
15


 Thỉnh thoảng
 Hầu như khơng
5. Bạn có thích tụ tập trong một đám đơng khơng?
 Rất thích
 Thích một chút

 Khơng thích lắm
 Hồn tồn khơng
6.Khi thấy số đơng trong lớp chụm lại bàn tán sôi nổi một việc mà bạn không biết,
bạn sẽ:
 Bỏ đi chỗ khác
 Không quan tâm và làm việc riêng của mình
 Tìm cách nghe ngóng để có thể tham dự vào cuộc trị chuyện đó
7. Bạn có cho rằng trở nên khác biệt và thể hiện cá tính là điều nên làm?
 Có
Khơng
 Còn tùy trường hợp
8. Giả như sắp hết giờ kiểm tra mà bạn vẫn còn một câu ra đáp án khác với mọi
người. Bạn khơng kịp tính lại thì hết giờ. Bạn sẽ:
 Vẫn giữ đáp án của mình
 Làm theo đáp án của mọi người
 Bỏ trống
9. Trong giờ học, khi thầy cô đặt câu hỏi xây dựng bài, bạn sẽ:
 Luôn giơ tay để trả lời
 Chỉ giơ tay khi biết câu trả lời
 Không giơ tay dù biết câu trả lời
10. Khi tham gia làm việc nhóm, bạn sẽ:
 Chờ mọi người nêu ý kiến rồi thống nhất
 Nêu suy nghĩ nhưng sẵn sàng thống nhất ý kiến với mọi người
 Bảo vệ ý kiến của bạn dù mọi người không đồng ý
11. Khi cô giáo hỏi xem các bạn đã hiểu bài chưa, bạn cảm thấy chưa hiểu rõ,
nhưng hầu hết các bạn đồng thanh trả lời hiểu, bạn có giơ tay nhờ giáo viên giảng lại
khơng?
 Có
 Khơng
Vì sao? .........................................................................................................................................

? ...................................................................................................................................................
12. Giả sử trong lớp chỉ có bạn khơng làm bài tập và bị phạt, bạn cảm thấy:
 Rất xấu hổ và có lỗi
 Chỉ có lỗi một chút
16


 Bình thường
13. Giả sử hơn nửa lớp khơng làm bài tập và bị phạt, trong đó có bạn, bạn cảm
thấy:
 Rất xấu hổ và có lỗi
 Chỉ có lỗi một chút
 Bình thường
14. Bạn học khá tốt ở một môn học. Nhưng nhiều bạn trong lớp, kể cả bạn thân đi
học ở một trung tâm nói rằng bạn nên đi học thêm mới đủ sức đạt kết quả cao. Hạn
đăng kí chỉ cịn một ngày. Bạn sẽ
 Quyết định đăng kí học
 Khơng đi học, tự học ở nhà
15. Bạn đã nghĩ đến chọn nghề nào trong tương lai chưa?
 Đã chắc chắn
 Cịn phân vân
 Khơng biết chọn gì
 Chưa nghĩ đến
16. Nếu đã quyết định, bạn chọn ngành nghề đó vì lí do gì?
 Bản thân u thích, nghĩ mình làm được
 Người khác tư vấn bảo là hợp với bạn
 Vì nhiều người chọn ngành đó nên bạn nghĩ ngành đó “hot”
 Vì thấy mọi người chung quanh có vẻ ổn định với nghề đó
Lí do khác : ..................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

17. Khi đã tự quyết định chọn một nghề, nhưng bạn bè, người thân đều ngăn cản,
cho rằng nghề đó khơng hợp, khó tìm việc làm, bạn có quyết định thay đổi khơng?
 Có
 Khơng
18. Nếu bạn chưa quyết định được nghề bạn sẽ dựa vào đâu để quyết định?
Chọn theo những bạn giống mình
Chọn nghề báo chí, dư luận nói có khả năng phát triển trong tương lai
Hỏi ý kiến thầy cơ
Theo ý ba mẹ, gia đình
19. Trong một cuộc họp, một cuộc hội nghị tại lớp, tại chi đoàn, nếu đa số đã
thống nhất với vấn đề thảo luận, khi người chủ trì hỏi có ai có ý kiến khác, bản thân
bạn cũng có suy nghĩ khác, vậy bạn có đưa tay biểu quyết hoặc phát biểu ý kiến
khác khơng?
 Có
 Khơng
17


20. Khi nghe bạn bè xung quanh nói về một bạn học chung trường rằng bạn ấy
xấu tính, khơng nên chơi chung, bạn sẽ:
 Cảm thấy khơng có cảm tình với bạn ấy
 Quyết định tránh tiếp xúc với bạn ấy là tốt nhất vì cho rằng “khơng có lửa làm sao
có khói”
 Nếu có dịp tiếp xúc sẽ kiểm chứng xem như thế nào
 Cho rằng có là người thân bạn ấy mới biết bạn ấy ra sao, không nên đánh giá vội.
 Khơng để tâm điều đó.
21. Trong lớp xảy ra mất mát tài sản, mọi nghi ngờ, chứng cứ dồn về bạn A. Bạn A
vẫn một mực phủ nhận và bạn cũng tin bạn A. Bạn sẽ
 Bảo vệ bạn A đến cùng
 Đứng về phía lớp chỉ trích bạn A

 Giữ im lặng
Lựa chọn khác (ghi rõ) ................................................................................................................
Câu 22: Trong giờ chào cờ đầu tuần, bạn có hát Quốc ca thật to và rõ ràng
khơng?
 Ln ln
 Có, nếu mọi người cũng hát lớn
 Khơng.
23. Khi thấy nhiều bạn bè chia sẻ một thơng tin (hình ảnh, clip…) về một hiện
tượng xã hội được cho là tiêu cực, cần cảnh báo hoặc phê phán trên mạng, bạn sẽ
 Tiếp tục chia sẻ thơng tin đó cho người khác
 Khơng chia sẻ nhưng sẽ vào bình luận phê phán như mọi người
 Chỉ chia sẻ khi kiểm tra được nguồn thơng tin chính thống, đáng tin
 Bỏ qua
24. Bạn cùng bạn mình đi qua một nơi bạn từng đến rất lâu về trước. Bạn nhớ
hình như đường đi rẽ phải, trong khi bạn của bạn- những người chưa đến đây lần
nào bảo rẽ trái. Bạn sẽ:
 Thuyết phục họ rẽ phải
 Rẽ trái
25. Bạn đang đi trên đường và thấy một đám đông tụ tập, bạn sẽ:
 Nhanh chóng gia nhập
 Hỏi xem có chuyện gì
 Phớt lờ
26. Giả sử trong một hoạt động từ thiện, bạn dự định sẽ quyên góp một số tiền
nhỏ nhưng thấy mọi người xung quanh đóng góp hơn bạn rất nhiều. Bạn sẽ:
 Giữ nguyên ý định ban đầu
 Cân nhắc lại số tiền và thêm chút ít
18


 Quyên góp theo mọi người

27. Bạn đang ở nơi đông người, bỗng nhiên từ xa mọi người hối hả chạy ngược
hướng với bạn và hét: “Chạy đi!”. Bạn sẽ:
 Chạy ngay lập tức
 Nán lại hỏi lí do
 Tiếp tục đi
28: Bạn có nghĩ rằng mình bị ảnh hưởng từ đám đơng:
 Có
 Khơng
 Khơng chắc
29. Theo bạn, chân lý có ln thuộc về đám đơng?
 Có
 Khơng
Giải thích ngắn gọn lý do : ...........................................................................................................
......................................................................................................................................................
30. Bạn có bao giờ nghe về khái niệm “tâm lý đám đông?
 Hiểu rõ về khái niệm
 Có nghe nói
 Chưa từng
31. Bạn biết đến hiệu ứng “tâm lý đám đông qua nguồn nào?
 Tài liệu khoa học
 Thầy cơ
 Báo chí truyền thơng
 Bạn bè
 Khác
32. Nếu phần đông lớp bảo bạn trả lời phiếu khảo sát này một cách ngẫu nhiên để
đỡ tốn thời gian, bạn sẽ
 Làm theo lời các bạn
 Suy nghĩ và hoàn thành phiếu khảo sát một cách nghiên túc, đúng với bản thân
 Trả lời theo cách mình cho là tốt
CÁM ƠN TẤT CẢ CÁC BẠN ĐÃ GIÚP ĐỠ.


19