Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
Tuần 14
Ngày soạn: 22/11/2009
Ngày giảng:
Tiết 66: lặng lẽ sa pa ( trích)
- Nguyễn Thành Long -
A.Mục tiêu:
Giúp HS: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, chủ yếu là nhân vật
anh thanh niên trong công việc thầm lặng, trong cách sống và những suy nghĩ , tình cảm,
trong quan hệ với mọi ngời.
- Phát hiện đúng và hiểu đợc chủ đề của truyện, từ đó hiểu đợc niềm hạnh phúc của
con ngời trong lao động.
- Rèn kỹ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố của tác phẩm truyện: miêu tả nhân
vật, những bức tranh thiên nhiên.
B.Chuẩn bị:
- GV : Đọc toàn bộ tác phẩm + chân dung nhà văn Nguyễn Thành Long.
- HS : Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK .
C.Tiến trình bài dạy:
*Hoạt động 1: Khởi động.
1-Tổ chức: 9A 9B 9C
2-Kiểm tra:
- Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Ông Hai trong văn bản Làng?
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS.
3-Bài mới: Giới thiệu bài:
Từ cuộc gặp gỡ với những con ngời đang lặng lẽ, miệt mài làm việc cho đất nớc ở Sa Pa
Nơi nghỉ mát kỳ thú nhng cũng là nơi sống và làm việc của những con ngời lao động với
những phẩm chất trong sáng, cao đẹp, Nguyễn Thành Long đã viết nên một truyện ngắn
đặc sắc, dào dạt chất thơ.
*Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản:
Hớng dẫn học sinh đọc: to, rõ,
chính xác, chậm rãi, tình cảm, sâu

lắng (GV đọc mẫu HS đọc
nhận xét).
? Giới thiệu những nét chính về tác
giả Nguyễn Thành Long.
? Nêu hoàn cảnh sáng tác văn bản.
? Tìm bố cục của văn bản, nêu nội
dung chính của từng phần.

I-Tiếp xúc văn bản.
1-Đọc kể tóm tắt.
(Kết hợp kể tóm tắt với đọc)
2-Tìm hiểu chú thích (SGK 188, 189)
*Tác giả: Nguyễn Thành Long (1925- 1991)
- Quê : Duy Xuyên, Quảng Nam.
- Là cây bút chuyên viết truỵện ngắn và ký.
*Tác phẩm: Là kết quả chuyến đi Lào Cai trong
mùa hè 1970 của tác giả.
3-Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Từ đầu đến Ngời lái xe lại nói
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
? Trong truyện có những nhân vật
nào;
? Nhân vật chính là ai.
? Nhân vật nào có vị trí quan trọng
trong truyện, vì sao.
? Nêu chủ đề của truyện.
Xe dừng lại lấy nớc, bác lái xe giới thiệu với ông
hoạ sỹ già và cô kỹ s 1 trong những ngời cô độc nhất
thế gian.

- Phần 2: Tiếp theo đến nh thế
Cuộc gặp gỡ và trò chuyện giữa anh thanh niên với
ông hoạ sỹ, cô kỹ s.
- Phần 3: Còn lại.
Họ chia tay, ông hoạ sỹ và cô kỹ s trẻ xuống đồi cứ
vấn vơng vì sao anh thanh niên không tiễn ra tận xe.
II-Phân tích văn bản.
1-Hệ thống nhân vật và chủ đề của truyện.
*Hệ thống nhân vật:
- Bác lái xe, ông hoạ sỹ, cô kỹ s, anh thanh niên, ông
kỹ s ở vờn rau, anh kỹ s khí tợng lập bản đồ sét
- Nhân vật chính:anh thanh niên.
-Nhân vật có vị trí quan trọng trong truyện:ông hoạ
sĩ, vì truyện mặc dù không kể theo ngôi thứ nhất nh-
ng đã đợc trần thuật chủ yếu từ điểm nhìn và ý nghĩ
của nhân vật ông hoạ sỹ.
*Chủ đề của truyện: Ca ngợi những con ngời lao
động mới đang ngày đêm lặng lẽ âm thàm làm việc
cống hiến hết mình cho sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội
ở miền Bắc trong những năm chiến tranh phá hoại
của đế quốc Mỹ.
*Hoạt động 3: Củng cố , dặn dò.
- GV hệ thống bài: Khắc sâu hệ thống nhân vật và chủ đề tác phẩm.,
- Hớng dẫn về nhà:+ Kể tóm tắt văn bản + học bài.
+ Soạn tiếp bài.
Ngày soạn: 22/11/2009
Ngày giảng
Tiết 67: lặng lẽ sa pa ( trích)
- Nguyễn Thành Long -

A.Mục tiêu :
Giúp HS: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, chủ yếu là nhân vật
anh thanh niên trong công việc thầm lặng, trong cách sống và những suy nghĩ , tình cảm,
trong quan hệ với mọi ngời.
- Phát hiện đúng và hiểu đợc chủ đề của truyện, từ đó hiểu đợc niềm hạnh phúc của
con ngời trong lao động.
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
- Rèn kỹ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố của tác phẩm truyện: miêu tả nhân vật,
những bức tranh thiên nhiên.
B.Chuẩn bị:
- GV : Đọc tài liệu tham khảo.
- HS : Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK .
C.Tiến trình bài dạy:
*Hoạt động 1: Khởi động.
1.Tổ chức: 9A 9B 9C
2.Kiểm tra:
- Tóm tắt văn bản Lặng lẽ Sa Pa, nêu chủ đề của truyện?
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS.
3-Bài mới: Giới thiệu bài:
Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu hệ thống nhân vật trong văn bản, giờ học này các em sẽ đợc
tìm hiểu sâu hơn vào từng nhân vật, đặc biệt là các nhân vật anh thanh niên, ông hoạ sỹ.
*Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản.
? Nhân vật anh thanh niên có xuất
hiện từ đầu VB không, xuất hiện
trong hoàn cảnh nào .
? Cho biết hoàn cảnh sống và làm
việc của nhân vật anh thanh niên .
? Nhận xét gì về công việc của
nhân vật .

? Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh
sống và làm việc của anh thanh
niên .
?Anh thanh niên đã có suy nghĩ gì
về công việc của mình .
II-Phân tích văn bản (tiếp).
2-Nhân vật anh thanh niên.
- Không xuất hiện từ đầu truyện.
- Hiện ra trong cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật khác
với anh khi xe của họ dừng để nghỉ.
- Hiện ra trong chốc lát, đủ đế các nhân vật khác ghi
nhận một ấn tợng, một ký hoạ chân dung về anh
rồi dờng nh lại khuất lấp vào trong mây mù bạt
ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của núi cao Sa Pa hiện
lên qua sự nhìn nhận , suy nghĩ , đánh giá của các
nhân vật khác .
*Hoàn cảnh sống và làm việc:
- Một mình trên đỉnh núi cao, quanh năm suốt tháng
giữa cỏ cây và mây núi SaPa.
- Công việc: đo gió, đo ma, đo nắng, tính mây, đo
chấn động mặt đất, dự vào việc báo trớc thời tiết hàng
ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu đòi
hỏi phải tỉ mỉ , chính xác, có tinh thần trách nhiệm
cao.
Hoàn cảnh sống và làm việc thật đặc biệt: vắng
vẻ, cô đơn
*Những suy nghĩ của nhân vật về công việc.
- ý thức đợc công việc của mình và lòng yêu nghề,
thấy đợc công việc thầm lặng ấy là rất có ích cho cuộc
sống, cho mọi ngời.

- Có suy nghĩ thật đúng và sâu sắc về công việc đối
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
? Cách tổ chức ,sắp xếp công việc
của anh thanh niên ra sao .
? Trong cuộc trò chuyện giữa anh
thanh niên với các nhân vật
khác,em thấy nhân vật này còn
bộc lộ những nét tính cách và
phẩm chất gì nữa .
? Nhận xét chung về nhân vật anh
thanh niên
? Vai trò của nhân vật ông hoạ sĩ
trong tác phẩm .
? Nhân vật cô kĩ s hiện lên trong
truyện nh thế nào .
với cuộc sống con ngời khi ta làm việc, ta với công
việc là đôi, sao gọi là một mình đợc cất nó đi, cháu
buồn đến chết mất
- Còn có sách làm bạn cuộc sống không cô đơn,
buồn tẻ.
- Tổ chức, sắp xếp cuộc sống một mình ở trạm khí t-
ợng thật ngăn nắp, chủ động: trồng hoa , nuôi gà , tự
học và đọc sách ngoài giờ làm việc.
- Những nét tính cách và phẩm chất đáng mến: cởi
mở, chân thành, quý trọng tình cảm của mọi ngời,
khao khát đợc gặp gỡ và trò chuyện với mọi ngời,
khiêm tốn, thành thực.
* Yêu công việc, hết mình vì công việc, chân thành
cởi mở, mến khách, khiêm tốn.

3-Nhân vật ông hoạ sĩ và các nhân vật khác
*Nhân vật ông hoạ sĩ
-Hầu nh ngời kể chuyện đã nhập vào cái nhìn và suy
nghĩ của nhân vật ông hoạ sĩ để quan sát , miêu tả
cảnh thiên nhiên đến nhân vật chính của chuyện :anh
thanh niên .
-Ngay từ phút đầu gặp anh thanh niên , bằng sự từng
trải nghề nghiệp và niềm khao khát của ngời nghệ sĩ
đi tìm đối tợng nghệ thuật , ông đã xúc động bối rối :
Vì hoạ sĩ bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ớc đợc
biết , ôi , một nét thôi cũng đủ khẳng định một tâm
hồn , khơi gợi một ý sáng tác , một nét đủ là giá trị
một chuyến đi dài .
-Ông hoạ sĩ muốn ghi lại hình ảnh anh thanh niên
bằng nét bút kí hoạ , ngời con trai ấy đáng yêu thật ,
nhng làm cho ông nhọc quá . Với những điều làm cho
ngời ta suy nghĩ về anh.Và về những điều anh suy
nghĩ trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét
trên mặt biển , cuồn cuộn tuôn ra khi gặp ngời .
-Ông còn có những xúc cảm về anh thanh niên và
những điều khác nữa đợc khơi gợi từ câu chuyện của
anh thanh niên làm cho chân dung nhân vật chính
thêm sáng đẹp
*Các nhân vật khác
-Nhân vật cô kĩ s :cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh
niên khiến cô thấy bàng hoàng, cô hiểu thêm cuộc
sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của ngời thanh
niên ,về cái thế giới những con ngời nh anh mà anh kể
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9

? Nhân vật bác lái xe có vai trò gì
trong truyện .
.
, và về con đờng cô đang đi tới.
Đó là sự bừng dậy của những tình cảm lớn lao ,
cao đẹp khi ngời ta gặp đợc những ánh sáng đẹp đẽ
toả ra từ cuộc sống , từ tâm hồn ngời khác .- Nhân vật
bác lái xe:
Qua lời kể của nhân vật này , ông hoạ sĩ , cô gái , ngời
đọc đợc kích thích sự chú ý , đón chờ sự xuất hiện của
anh thanh niên , cũng qua đó ta còn biết đợc những
nét sơ lợc về nhân vật ngời thanh niên .*Thông qua
những cảm xúc , suy nghĩ cùng thái độ cảm mến của
các nhân vật phụ , hình ảnh anh thanh niên hiện ra
càng rõ nét và đẹp hơn .
-Ngoài ra trong tác phẩm còn có những nhân vật
không xuất hiện trực tiếp mà chỉ đợc giới thiệu qua lời
của nhân vật khác nhng cũng góp phần thể hiện chủ
đề của tác phẩm (Ông kĩ s ở vờn rau , anh cán bộ
nghiên cứu sét )
*Hoạt động3 :Tổng kết - ghi nhớ (SGK189 )
? Nhận xét về nghệ thuật đặc sắc
của văn bản .
? Nêu nội dung chính của truyện .
. .
1-Nghệ thuật
- Câu chuyện đậm chất trữ tình
-Tình huống hợp lý
- Cách kể chuyện tự nhiên , kết hợp giữa tự sự ,trữ
tình với bình luận .

- Nghệ thuật quy chiếu tầng bậc .
2-Nội dung
Hình ảnh những con ngời lao động bình thờng , tiêu
biểu là anh thanh niên làm công tác khí tợng ở một
mình trên núi cao . Qua đó , truyện khẳng định vẻ
đẹp của con ngời lao động và ý nghĩa của những
công việc thầm lặng .
*Hoạt động 4:Củng cố , dặn dò
- GV hệ thống bài : Chủ đề của VB
- Hớng dấn HS làm bài tập :Bài tập SGK (190 ) + 5 bài tập trong SBT (86)
- Hớng dẫn về nhà : + Học bài và làm các bài tập .
+Chuẩn bị tốt cho giờ viết bài tập làm văn số 3 .
_________________________________
Ngày soạn: 22/11/2009
Ngày giảng
Tiết 68 ,69: Viết bài tập làm văn số 3
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
A. Mục tiêu:
Giúp HS : -Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự có sử
dụng yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận .
-Rèn luyện kĩ năng diễn đạt , trình bày.
B .Chuẩn bị:
GV: Bài soạn ( đề, đáp án).
HS: Chuẩn bị theo hớng dẫn của GV.
C. Tiến trình bài dạy:
*Hoạt động 1: Khởi động.
1-Tổ chức: 9A 9B 9C
2-Kiểm tra:
Kiểm tra sự chuẩn bị của HS cho giờ viết bài

3-Bài mới: Giới thiệu bài:
Chúng ta đã tìm hiểu các yếu tố nghị luận , miêu tả nội tâm với việc tạo lập văn
bản tự sự. giờ học này các em vận dụng kiến thức đã học và tạo lập 1 văn bản theo yêu cầu.
*Hoạt động 2: Bài mới.
I.Đề bài .
Tởng tợng và kể lại cuộc trò chuyện của mình với
nhân vật ngời anh hùng Nguyễn Huệ và trận đại
phá quân Thanh.
II.Lập dàn ý:
a- Mở bài:
Giới thiệu hoàn cảnh gặp gỡ nhân vật Nguyễn Huệ.
b- Thân bài :
+ Những cảm nhận về nhân vật( ngoại hình to cao,
oai phong, trang phục kiểu tớng võ xa, lời nói sang
sảng, ấm áp,nét mặt hiền hậu, bao dung )
+ Nhân vật Nguyễn Huệ kể lại cuộc hành quân
thần tốc và trận đại thắng quân Thanh.(theo các sự
việc chính trong văn bản)
+ Nhận xét của bản thân về nhân vật qua lời nhân
vật kểchuyện,: tài trí, quyết đoán, có tầm nhìn xa
trông rộng, tài dùng binh nh thần, lẫm liệt, oai
phong trong trận chiến.
c-Kết bài:
+ Kết thúc sự việc .
+ Nhấn mạnh hình ảnh ngời anh hùng yêu nớc, tài
trí.
III-Đáp án chấm bài
1-Mở bài (1điểm )
Giới thiệu hoàn cảnh gặp nhân vật Nguyễn Huệ .
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010

Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
2- Thân bài
-Kể lại những cảm nhận về nhân vật (2 điểm )
- Nhân vật nguyễn Huệ kể lại cuộc hành quân thần
tốc và trận đại phá quân Thanh (3 điểm )
- Nhận xét của bản thân về nhân vật Nguyễn Huệ
(2 điểm )
3- Kết bài (1 điểm )
- ấn tợng về lần gặp gỡ .
-Nhấn mạnh hình ảnh gnời anh hùng yêu nớc tài trí
Nguyễn Huệ .
*Hoạt động 3: Luyện tập
-GVgiao bài tập về nhà cho HS : + Đọc lại văn bản (Hoàng Lê nhất thống chí) .
+Viết lại phần thân bài cho đề văn trên .
*Hoạt động 4 : Củng cố , dặn dò
-GV : +Thu bài
+ Nhận xét giờ viết bài .
-Hớng dẫn HS về nhà : +Hoàn thành bài tập .
+Sọan : Ngời kể chuyện trong văn bản tự sự.
_____________________________________
Ngày soạn: 22/11/2009
Ngày giảng
Tiết 70: ngời kể chuyện trong văn bản tự sự .
A-Mục tiêu
Giúp HS :
-Hiểu và nhận diện đợc thế nào là kể chuyện , vai trò và mối quan hệ giữa ngời kể
chuyện với ngôi kể trong văn bản tự sự .
-Rèn luyện kĩ năng nhận diện và kết hợp các yếu tố này trong khi đọc văn cũng nh
khi viết văn .
B-Chuẩn bị

-GV : bài soạn + các đoạn văn mẫu .
-HS :chuẩn bị bài theo hớng dẫn của GV.
C-Tiến trình bài dạy
*Hoạt động 1: Khởi động
1-Tổ chức:
2 - Kiểm tra :
-Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS
3-Bài mới: Giới thiệu bài :
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
ở các lớp 6 ,7, 8 chúng ta đã đợc học về ngôi kể và chuyển đổi ngôi kể, trong chơng
trình Ngữ văn lớp 9, các em tiếp tục đợc học nâng cao hơn một bớc về ngời kể chuyện và
ngôi kể trong văn tự sự, cụ thể nh thế nào ? chúng ta cùng tìm hiểu trong giờ học hôm nay.
*Họat động 2:Bài mới
-1 HS đọc
?
Cho biết đoạn trích trên kể về ai,
về sự việc gì
?Ai là ngời kể về các nhân vật và sự
việc trên .
? Những dấu hiệu nào cho biết ở
đây các nhân vật không phải là ngời
kể chuyện
? Những câu giọng cời nhng đầy
tiếc rẻ, những ngời con gái sắp xa
ta, nhìn ta nh vậylà nhận xét
của ngời nào , về ai .
? Nếu câu nói này là câu nói trực
tiếp của anh thanh niên thì ý
nghĩa , tính khái quát của câu nói

có sự thay đổi không .
? Vì sao có thể nói : Ngời kể
chuyện ở đây dờng nh thấy hết và
biết tất mọi việc , mọi hành động ,
tâm t , tình cảm của các nhân vật .
? Qua ngữ liệu trên , hãy cho biết
trong văn bản tự sự ta có thể kể
theo những ngôi nào , tác dụng của
từng ngôi.
? Ngời kể chuyện trong văn bản tự
sự có vai trò gì .
I.Vai trũ ca ngi k chuyn trong vn
bn t s:
1.Ng liu: sgk/192,193
2. Nhn xột:
- Kể về phút chia tay giữa ngời hoạ sĩ già , cô kĩ
s và anh thanh niên
- Ngời kể là vô nhân xng , không xuất hiện
trong câu chuyện.
- Các nhân vật đều trở thành đối tợng miêu tả
một cách khách quan . Mặt khác, ngôi kể và lời
văn không có sự thay đổi (không xng tôi hoặc
xng tên một trong ba nhân vật đó )
- Lời nhận xét của ngời kể chuyện về anh thanh
niên và suy nghĩ của anh ta .
- Câu những ngời con gáinh vậy, ngời kể
chuyện nh nhập vai vào nhân vật anh thanh
niên để nói hộ suy nghĩ và tình cảm của anh ta ,
nhng vẫn là câu trần thuật của ngời kể chuyện .
Câu nói đó vang lên không chỉ nói hộ anh

thanh niên mà là tiếng lòng của rất nhiều ngời
trong tình huống đó .
- Tính khái quát sẽ bị hạn chế rất nhiều .
=>Căn cứ vào chủ thể đứng ra kể câu chuyện ,
đối tợng đợc miêu tả , ngôi kể, điểm nhìn và lời
văn , ta có thể nhận xét nh trên.
3. Kt lun:
Ghi nh: Sgk/193.
*Hoạt động 3:Luyện tập
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
1HS đọc yêu cầu BT
-Hớng dẫn HS làm bài tập
- HS trình bày miệng trớc lớp .
-HS khác nhận xét , bổ sung .
- GV đánh giá
-HS đọc yêu cầu bài tập .
-GV hớng dẫn HS làm bài tập
1-Bài tập 1 ( SGK/193)
Cách kể ở đoạn trích này là nhân vật tôi(ngôi thứ
nhất)-chú bé trong cuộc gặp gỡ cảm độngvới mẹ
mình sau những ngày xa cách .
-Ưu điểm và hạn chế của ngôi kể này:
+ Giúp cho ngời kể dễ đi sâu vào tâm t , tình cảm miêu
tả đợc những diễn biến tâm lý tinh vi , phức tạp đang
diễn ra trong tâm hồn nhân vật tôi.
+Hạn chế: trong việc miêu tả bao quát các đối tợng
khách quan sinh động , khó tạo ra cái nhìn nhiều
chiều ,do đó đễ gây nên sự đơn điệu trong giọng văn
trần thuật .

2-Bài tập 2 (b) :(SGK/194)
Chọn một trong ba nhân vật là ngời kể chuyện , sau đó
chuyển đoạn văn trích ở mục I thành một đoạn văn
khác , sao cho nhân vật , sự kiện , lời văn và cách kể
phù hợp với ngôi thứ nhất .
*Hoạt động 4: Củng cố , dặn dò
- GV hệ thống bài : Ngôi kể , ngời kể chuyện trong văn bản tự sự
- Hớng dẫn bề nhà: +Học bài
. +Hoàn thành các bài tập .
+Soạn VB: Chiếc lợc ngà
Duyệt tiến độ chơng trình
.
.
.
.
.
Ng y . tháng .năm 2009
Ngời duyệt
Ngày soạn: 29/11/2009
Ngày giảng:
Tiết 72 Chiếc lợc ngà (T1)
Nguyễn Quang Sáng
A.Mục tiêu bài học:
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
- Cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con anh Sáu.
Nắm đợc nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu, nghệ thuật xây
dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên, lời kể chuyện ở ngôi thứ nhất dung dị, đậm
chất Nam Bộ.
-Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài kiểm tra phần Tiếng Việt, với phần tập làm văn

ở bài ôn tập
`- Rèn kĩ năng đọc , kể diễn cảm.
B.Chuẩn bị:
-ảnh chân dung nhà văn Nguyễn Quang Sáng.
-Phiếu học tập
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
*Hoạt động 1:Khởi động
1. Tổ chức:
2 .Kiểm tra :
- Kể tóm tắt nội dung truyện Lặng lẽ Sa Pa.Vì sao nói truyện ngắn này bàng bạc
chất thơ, có thể coi nh một bài thơ bằng văn xuôi về cảnh vật và con ngời ở Sa Pa?
3.Bài mới :
*Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc bài
Các nhóm treo kết quả bài tập tóm tắt ở
nhà.
Đại diện 2 nhóm lên trình bày
Các nhóm khác nhận xét bổ sung
?Nêu những hiểu biết của em về nhà văn
Nguyễn Quang Sáng?
-Giải thích từ khó trong SGK
Đoạn trích chia làm mấy phần?Nêu ý mỗi
phần?
I. Tiếp xúc văn bản.
1. Đọc , kể tóm tắt:
- Đọc bài
- Tóm tắt
2.Tìm hiểu chú thích:
a. Tác giả:
Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932 ,quê ở

An Giang
Từ sau 1954 tập kết ra Bắc, viết văn
Tác phẩm có nhiều thể loại chủ yếu viết về
cuộc sống và con ngời Nam Bộ trong hai
cuộc kháng chiến cũng nh sau hoà bình.
b. Từ khó: 15 từ ở SGK
3.Bố cục và ngôi kể:
- Bố cục: 3phần
+P1:Từ đầu đến bắt nó về- Tình trạng
cha con anh Sáu trớc buổi chia tay.
+P2:Tiếp đến:tuột xuống Buổi chia tay
đầy nớc mắt.
+P3 còn lại:Anh Sáu ở chiến khu làm
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
? Nhận xét gì về ngôi kể? ngôi kể ấy có
tác dụng gì?
Quan sát đoạn truyện kể về nhân vật bé
Thu trong những ngày ông Sáu về thăm
nhà, tìm những chi tiết kể về lần đầu bé
Thu gặp cha?
-Bé Thu tròn mắt nhìn. Đó là đôi mắt nhìn
nh thế nào?(Mở to không chớp, biểu lộ sự
ngạc nhiên)
-Bé Thu vụt chạy và kêu thét- Đó là những
cử chỉ nh thế nào?
(nhanh , mạnh, biểu lộ ý muốn cầu cứu)
Những cử chỉ và tiếng kêu ấy biểu hiện
cảm xúc gì của bé Thu tronglúc này?
chiếc lợc ngà và hi sinh.

- Ngôi kể:
Ngôi thứ nhất,đặt vào nhân vật anh Ba.
Tác dụng: tăng độ tin cậy và tính trữ tình
của câu truyện.
II. Phân tích Văn bản:
1. Nhân vật bé Thu:
a. Thái độ và tình cảm của bé Thu trong
hai ngày đầu.
-Nghe gọi con bé giật mình, tròn mắt nhìn.
Nó ngơ ngác , lạnh lùng.
Con bé thấy lạ quá , mặt nó bỗng tái đi,
vụt chạy và kêu thét : má, má.
=>Bé Thu lo lắng và sợ hãi.
*Hoạt động 3: Luyện tập:Phiếu học tập:
Trả lời các câu hỏi sau
1. Văn bản này sử dụng phơng thức biểu đạt nào?Có sự tham gia của phơng thức nào khác
không?
( tự sự và có sự tham gia của miêu tả, lập luận nh là các yếu tố bổ sung)
1. Tên truyện : Chiếc lợc ngà có liên quan nh thế nào đến nội dung câu truyện này?
( Chiếc lợc ngà là cầu nối tình cảm cha con ông Sáu. Nó là kỉ vật của ngời cha vô
cùng yêu con để lại cho con trớc lúc hi sinh)
*Hoạt động 4 :Củng cố , dặn dò
-Kể tóm tắt nội dung truyện.
+Về nhà:
Nhóm 1(dãy 1): tìm các chi tiết :trong hai ngày tiếp theo thái độ và tình cảm
của bé Thu đối với anh Sáu diễn biến nh thế nào?
Nhóm 2(dãy 2):Tìm hiểu về thái độ và hành động của bé Thu trong buổi chia
tay.
Nhóm 3(dãy 3):Tìm hiểu các chi tiết về ông Sáu.
Ngày soạn: 29/11/2009

Ngày giảng:

Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
Tiết 72: Chiếc lợc ngà (T2)
Nguyễn Quang Sáng
A. Mục tiêu bài học:
Cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con anh Sáu. Nắm đợc
nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu, nghệ thuật xây dựng tình
huống truyện bất ngờ mà tự nhiên, lời kể chuyện ở ngôi thứ nhất dung dị, đậm chất Nam
Bộ.
-Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài kiểm tra phần Tiếng Việt, với phần tập làm văn ở bài
ôn tập
- Rèn kĩ năng đọc , kể diễn cảm.
B. Chuẩn bị:
-ảnh chân dung nhà văn Nguyễn Quang Sáng.
-Phiếu học tập
Các nhóm chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
*Hoạt động 1:Khởi động
1. Tổ chức:
2,Kiểm tra:
Kể tóm tắt nội dung đoạn trích. Phân tích thái độ và tình cảm của bé Thu trong phút đầu
gặp hai ngời khách lạ. Lí giải nguyên nhân của thái độ ấy?
3. Bài mới: Giáo viên tóm tắt nội dung tiết 1- giới thiệu vào bài tiết 2
*Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
?Trong hai ngày đêm tiếp theo thái độ và
tình cảm của bé Thu đối với anh Sáu diễn
ra nh thế nào?
Nhóm 1 trình bày

Khi mời ông Sáu vào ăn cơm, bé Thu nói
nh thế nào?Nhận xét gì về cách nói ấy?
Trong bữa ăn bé Thu đã có phản ứng gì?
Phản ứng đó cho thấy thái độ của bé Thu
đối với ông Sáu nh thế nào?
Phản ứng đó có phải là dấu hiệu của đứa
trẻ h không ? tại sao?
Nhóm 2 trình bày
a. Thái độ và tình cảm của bé Thu
trong hai ngày đầu (tiếp)
-Vô ăn cơm
-Cơm chín rồi
=>Nói trống không- không chấp nhận ông
Sáu là cha.
-Khi ông Sáu bỏ trứng cávào chén nó ,nó
hất cái trứng ra, cơm văng tung toé cả
mâm.Ông Sáu đánh nó, nó sang bà ngoại ,
khóc.
=>Nó cự tuyệt một cách quyết liệt hơn tr-
ớc tình cảm của ông Sáu.
-Không phải là đứa bé h vì bé Thu không
chấp nhận một ngời khác với cha mình
trong tấm ảnh =>Chứng tỏ tình cảm thơng
yêu của nó với cha.
b. Thái độ và hành động của bé Thu trong
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010
Nguyễn Thuỳ Chi Ngữ văn 9
?Anh mắt bé Thu ngày ông Sáu đi nh thế
nào?
Điều đó biểu lộ một nội tâm nh thế nào?

Bé Thu phản ứng nh thế nào khi nghe ông
Sáu nói Thôi ,ba đi nghe con?
Đó là tâm trạng nh thế nào?
Nhận xét gì về nghệ thuật khắc hoạ nhân
vật bé Thu trong đoạn trích trên? Từ đó bé
Thu hiện lên với tính cách gì trong cảm
nhận của em?
? Vì sao ngời thân mà ông Sáu khao khát
đợc gặp nhất chính là đứa con? Tìm chi
tiết miêu tả cảnh ông Sáu lần đầu trông
thấy con-lúc ấy tâm trạng của ông nh thế
nào?
?Hình ảnh ông Sáu khi bị con khớc từ đợc
miêu tả nh thế nào?Tâm trạng của ông ra
sao?
?Ông Sáu đã có những biểu hiện gì khi bé
Thu phản ứng trớc và trong bữa cơm?
?Từ những biểu hiện đó nỗi lòng nào của
ông đợc bộc lộ?
Theo dõi đoạn truyện kể về ngày ông Sáu
ra đi.
?Em nghĩ gì về đôi mắt anh Sáu nhìn con
và nớc mắt của ngời cha lúc chia tay?
buổi chia tay
- Cái nhìn không ngơ ngác, không lạnh
lùng ,nó nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa
=>Tâm lí thăng bằng, không còn lo lắng
sợ hãi nữa.
-Nó bỗng kêu thét lên : Ba..a..ba..a
,nhanh nh sóc, nó thót lên và dang tay ôm

chặt lấy cổ ba nó, nói trong tiếng khóc.
-Nó hôn ba nó
-Ôm chầm lấy ba nó, mếu máo
=>Tình yêu nỗi nhớ, niềm ân hận, nuối
tiếc của bé Thu bị dồn nén lâu nay bùng ra
mạnh mẽ, hối hả ,cuống quýt, mãnh liệt ào
ạt.
*Miêu tả dáng vẻ ,lời nói cử chỉ. để bộc lộ
nội tâm kết hợp bình luận về nhân vật=>Bé
Thu: hồn nhiên chân thật trong tình cảm,
mãnh liệt trong tình yêu thơng.
2. Nhân vật ông Sáu
-Từ tám năm nay ông cha một lần gặp mặt
đứa con gái đầu lòng mà ông vô cùng th-
ơng nhớ.
Gọi Thu ! Con., vừa bớc , vừa khom ng-
ời đa tay chờ đón con.
=>Vui và tin đứa con sẽ đến với mình.
-Đứng sững, nỗi đau đớn khiến mặt anh
sầm lại, hai tay buông xuống nh bị gãy.
->Buồn bã ,thất vọng.
-Nhìn con ,khe khẽ lắc đầu cời. Khi con
hất miếng trứng cá, anh vung tay đánh, hét
lên.
=>Tình yêu thơng của ngời cha trở nên bất
lực.Ông buồn vì tình yêu thơng của ngời
cha cha đợc con đền đáp.
-Nhìn con với đôi mắt trìu mến lẫn buồn
rầu, một tay ôm con ,một tay lau nớc mắt
rồi hôn lên mái tóc con

=>Đó là đôi mắt giàu tình yêu thơng và độ
lợng, đó là nớc mắt sung sớng, hạnh phúc
của ngời cha cảm nhận đợc tình ruột thịt từ
con mình.
-ở chiến khu: ân hận vì đã đánh con, tự
Trng THCS Tõn Lp Nm hc 2009- 2010