Download Đề và đáp án thi HSG môn địa lý 12 tỉnh Thanh Hóa

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (140.66 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THANH HOÁ

ĐỀ CHÍNH THỨC

KÌ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
Năm học: 2012 – 2013

Mơn thi: Địa lí
Lớp 12 – THPT
Ngày thi: 15/03/2013

Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian phát đề)
 Đề thi gồm có 01 trang, gồm 03 câu

Câu I (6,0 điểm):

1. Thiên nhiên Việt Nam có sự phân hố đa dạng. Em hãy:

a. Trình bày sự khác nhau của thiên nhiên vùng núi Đông Bắc và vùng núi Tây Bắc.
b. Nêu nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau về thiên nhiên của hai vùng núi trên.
2. Dân cư là một nguồn lực quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội. Em hãy:
a. Chứng minh rằng dân cư nước ta phân bố chưa hợp lí.

b. Vì sao nước ta rất chú trọng phát triển kinh tế – xã hội ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số?
Câu II (8,0 điểm):

1. Cơng nghiệp năng lượng là ngành có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội
của đất nước. Em hãy:

a. Trình bày tình hình phát triển và phân bố của công nghiệp điện lực.

b. Tại sao cơng nghiệp dầu khí là ngành cơng nghiệp trọng điểm của nước ta?

2. Việc hình thành và phát triển các vùng chuyên canh có ý nghĩa to lớn trong việc phát huy thế
mạnh đất nước và thực hiện cơng nghiệp hố nơng thơn. Em hãy:

a. Trình bày ý nghĩa của việc hình thành các vùng chun canh nơng nghiệp ở nước ta.

b. So sánh hướng chun mơn hố trong sản xuất cây công nghiệp giữa vùng Trung du và miền
núi Bắc Bộ với Tây Nguyên. Giải thích nguyên nhân của hướng chun mơn hố trong sản xuất
cây cơng nghiệp của hai vùng đó.

Câu III (6,0 điểm): Cho bảng số liệu sau:

TỔNG SẢN PHẨM TRONG NƯỚC (GDP) PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ CỦA NƯỚC TA
(Đơn vị: Tỉ đồng)
 Năm

Khu vực 1995 2000 2005 2007 2010

Tổng số 228892 441646 839211 1143715 1980914

Nông, lâm nghiệp và thuỷ sản 62219 108356 175984 232586 407647
Công nghiệp và xây dựng 65820 162220 348518 480151 824904

Dịch vụ 100853 171070 314708 430979 748363

(Nguồn: Niên giám thống kê 2007 và 2012)
Qua bảng số liệu trên, em hãy:

1. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện sự thay đổi cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của
nước ta từ 1995 – 2010.

2. Nhận xét và giải thích về tình hình phát triển và sự thay đổi cơ cấu GDP phân theo khu vực
kinh tế của nước ta từ 1995 – 2010.

Thí sinh được sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam của Nhà xuất bản Giáo dục từ 2008 đến nay.
Số báo danh

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

HƯỚNG DẪN CHẤM

KÌ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
Năm học 2012 – 2013

Mơn thi: Địa lí
Lớp 12 – THPT
Ngày thi: 15/03/2013
Hướng dẫn chấm gồm có 05 trang

CÂU Ý NỘI DUNG ĐIỂM

I 6,0 điểm

1 Thiên nhiên Việt Nam có sự phân hố đa dạng. 2,0

a. Sự khác nhau về thiên nhiên vùng núi Đông Bắc và vùng núi Tây 
Bắc:

- Vùng núi Đông Bắc:

+ Thiên nhiên mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa.

+ Có mùa đơng lạnh đến sớm, kết thúc muộn, có 2 – 3 tháng nhiệt
độ dưới 180C.

- Vùng núi Tây Bắc:

+ Vùng núi thấp phía Nam có cảnh quan thiên nhiên nhiệt đới gió
mùa.

+ Vùng núi cao có cảnh quan thiên nhiên giống như vùng ôn đới.
b. Nguyên nhân:

- Vùng núi Đông Bắc:

+ Chủ yếu là đồi núi thấp, trực tiếp đón gió mùa Đơng Bắc.

+ Địa hình gồm các cánh cung mở ra phía Bắc và Đơng Bắc  gió
mùa Đông Bắc xâm nhập sâu vào vùng.

- Vùng núi Tây Bắc:

+ Dãy Hồng Liên Sơn có hướng Tây Bắc – Đơng Nam giảm bớt
ảnh hưởng của gió mùa Đơng Bắc vào vùng.

+ Địa hình núi cao (trên 2600m) tạo nên sự phân hố của thiên
nhiên.

(Thí sinh có thể trả lời theo cách khác như tách ra các thành
phần tự nhiên khác nhau, nếu đúng và đầy đủ vẫn cho điểm tối đa).

0,25
0,25

2 Dân cư là một nguồn lực quan trọng đối với sự phát triển kinh

tế – xã hội: 4,0

a. Dân cư nước ta phân bố chưa hợp lí:

- Mật độ dân số trung bình nước ta năm 2006 là 254 người/km2.
- Giữa đồng bằng với trung du, miền núi: dân cư nước ta tập trung
chủ yếu ở đồng bằng (đồng bằng chiếm 1/4 diện tích nhưng chiếm
tới 75% dân số cả nước).

- Giữa các vùng kinh tế: Thí sinh so sánh mật độ giữa các cặp vùng
kinh tế với nhau, có số liệu chứng minh (chỉ cần 01 cặp vùng). Ví
dụ: Đồng bằng Sơng Hồng (1225 người/km2) với Tây Nguyên (89

người/km2) chênh lệch 13,76 lần; Đồng bằng Sông Hồng (1225

người/km2) với Tây Bắc (69 người/km2) chênh lệch 17,75 lần…

- Trong nội bộ một vùng kinh tế: Giữa Đông Bắc và Tây Bắc (Đông
Bắc 148 người/km2, Tây Bắc 69 người/km2, chênh lệch 2,14 lần).

- Giữa đồng bằng phía Bắc và đồng bằng phía Nam: Đồng bằng

0,25

0,5

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

CÂU Ý NỘI DUNG ĐIỂM
Sông Hồng (1225 người/km2) và Đồng bằng sông Cửu Long (429

người/km2) chênh lệch 2,86 lần.

- Giữa thành thị và nông thôn: Dân số nước ta tập trung chủ yếu ở
nông thôn, tuy nhiên tỉ lệ đang giảm xuống. Năm 2005, nông thôn
chiếm 73,1%, thành thị 26,9% dân số cả nước.

- Dân cư phân bố chưa hợp lí trong mối quan hệ so sánh với nguồn
tài nguyên thiên nhiên và điều kiện phát triển kinh tế của mỗi lãnh
thổ.

(Thí sinh có thể sử dụng số liệu mới hơn, nhưng phải chỉ rõ
thời gian và nguồn của số liệu).

0,5

0,25

b. Nước ta rất chú trọng phát triển kinh tế – xã hội ở vùng đồng bào
các dân tộc thiểu số, vì:

- Phần lớn các dân tộc ít người sống ở trung du, miền núi – nơi có
đường biên giới chung với các nước láng giềng.

- Trung du, miền núi là nơi tập trung nhiều tài nguyên thiên nhiên
nhưng cơ sở hạ tầng còn hạn chế, thiếu lao động.

- Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào các dân tộc thiểu số nhằm
xố đói, giảm nghèo, thực hiện bình đẳng dân tộc, giữ vững an ninh
quốc phòng.

- Phát triển kinh tế - xã hội trung du, miền núi làm giảm chênh lệch
về trình độ phát triển với đồng bằng.

(Thí sinh có cách trả lời khác nếu đúng và đầy đủ vẫn cho
điểm tối đa).

0,25
0,25

0,25

II 8,0 điểm

1 Công nghiệp năng lượng 4,0

a. Tình hình phát triển và phân bố của cơng nghiệp điện lực:
- Tình hình phát triển:

+ Cơng nghiệp điện lực ở nước ta có từ rất sớm nhưng thực sự phát
triển mạnh vào cuối thế kỉ XX đến nay.

+ Sản lượng điện tăng nhanh: từ 5,2 tỉ kwh (1985) lên 52,1 tỉ kwh
(2005).

+ Cơ cấu sản lượng điện thay đổi: trước kia thuỷ điện chiếm 70%,
đến 2005 nhiệt điện lại chiếm 70% (nhiệt điện than, dầu, khí).

+ Phát triển mạng lưới tải điện: đáng chú ý là đường dây cao áp 500
kv dài 1488 km từ Hồ Bình đến Phú Lâm (thành phố Hồ Chí Minh)
- Phân bố:

+ Các nhà máy thuỷ điện: Thí sinh kể tên ít nhất 03 nhà máy.
+ Các nhà máy nhiệt điện than: Thí sinh kể tên ít nhất 03 nhà máy.
+ Các nhà máy điện tuabin khí: Phú Mĩ, Bà Rịa, Cà Mau.

+ Các nhà máy nhiệt điện điêzen: Hiệp Phước, Thủ Đức (Thành phố
Hồ Chí Minh).

0,25

0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
b. Cơng nghiệp dầu khí là ngành cơng nghiệp trọng điểm của nước

ta, vì:

- Cơng nghiệp dầu khí là ngành có thế mạnh lâu dài, mang lại hiệu
quả cao về kinh tế - xã hội và có tác động mạnh mẽ đến sự phát triển

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Cơng nghiệp dầu khí là ngành có thế mạnh lâu dài: tiềm năng lớn
về dầu mỏ và khí đốt (dẫn chứng); nhu cầu cho sản xuất và tiêu
dùng về dầu khí và các sản phẩm từ dầu khí ngày càng lớn.

- Cơng nghiệp dầu khí là ngành mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội
cao: nguồn hàng xuất khẩu thu ngoại tệ lớn; góp phần đẩy nhanh tốc
độ tăng GDP; tạo điều kiện cho sự ra đời và phát triển của nhiều
ngành kinh tế mới…

- Sự phát triển của cơng nghiệp dầu khí có tác động mạnh mẽ đến sự
phát triển của các ngành kinh tế khác: thúc đẩy nhiều ngành kinh tế
phát triển như giao thơng vận tải, ngoại thương, điện, phân bón, lọc
hố dầu…

0,5

0,5
2 Việc hình thành và phát triển các vùng chuyên canh có ý nghĩa

to lớn trong việc phát huy thế mạnh đất nước và thực hiện cơng

nghiệp hố nơng thơn 4,0

a. Ý nghĩa của việc hình thành các vùng chuyên canh nơng nghiệp ở
nước ta:

- Góp phần khai thác tốt hơn điều kiện sinh thái nông nghiệp và điều
kiện kinh tế - xã hội khác nhau giữa các vùng.

- Tạo ra vùng nguyên liệu tập trung, ổn định để phát triển các ngành
công nghiệp chế biến.

- Nâng cao hiệu quả kinh tế và giải quyết việc làm.
- Ý nghĩa khác…

(Đây là câu hỏi mở, tuỳ vào cách trả lời của thí sinh để chấm
điểm. Tuy nhiên, cần tập trung bám sát vào các gợi ý trên).

0,25
0,25
0,25
0,25

b. So sánh hướng chuyên mơn hố trong sản xuất cây cơng nghiệp

giữa vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên. Giải thích
ngun nhân của hướng chun mơn hố trong sản xuất cây cơng
nghiệp của hai vùng đó.

* So sánh:

- Giống nhau:

Cả hai vùng đều có hướng chun mơn hố chính là chuyên
canh cây công nghiệp lâu năm.

- Khác nhau:

+ Trung du và miền núi Bắc Bộ: cây cơng nghiệp có nguồn gốc cận
nhiệt và ôn đới.

+ Tây Nguyên: cây công nghiệp nhiệt đới.
* Giải thích:

- Trung du và miền núi Bắc Bộ:

+ Địa hình: Núi, cao nguyên, đồi thấp.
+ Đất đai: đất feralit đỏ vàng, phù sa cổ.

+ Khí hậu: nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đơng lạnh, chịu ảnh hưởng
sâu sắc của điều kiện địa hình vùng núi (nên vào mùa đơng khí hậu
của vùng mang tính cận nhiệt đới, ơn đới trên núi).

- Tây Ngun:

+ Địa hình: Các cao nguyên rộng lớn ở các độ cao khác nhau.

+ Đất đai: quan trọng nhất là đất badan với tầng phong hoá sâu tập
0,5

0,25
0,25

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

CÂU Ý NỘI DUNG ĐIỂM
trung thành vùng rộng.

+ Khí hậu: mang tính cận xích đạo gió mùa phân hố thành hai mùa
mưa, khơ rõ rệt; nền nhiệt cao quanh năm.

(Thí sinh có cách trả lời khác nếu đúng và đầy đủ vẫn cho
điểm tối đa).

0,25
0,5

III 6,0 điểm

1 Vẽ biểu đồ 3,0

a. Xử lí số liệu:

CƠ CẤU GDP PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ CỦA NƯỚC TA

(Đơn vị: %)
 Năm

Khu vực 1995 2000 2005 2007 2010

Tổng số 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Nông, lâm nghiệp và

thuỷ sản 27,2 24,5 21,0 20,3 20,6

Công nghiệp và xây

dựng 28,8 36,7 41,5 42,0 41,6

Dịch vụ 44,0 38,8 37,5 37,7 37,8

b. Vẽ biểu đồ:
- Yêu cầu:

+ Vẽ biểu đồ miền.

+ Đảm bảo chính xác, khoa học, thẩm mỹ.

+ Có đầy đủ tên biểu đồ, chú giải, ghi số liệu đúng cho mỗi miền.
+ Trục tung: chia tối đa đến 100%, khơng có mũi tên, ghi đơn vị %
phía trên bên trái trục tung.

+ Trục hồnh: chia năm chính xác, có mũi tên và chữ “năm” ở cuối
trục.

- Trừ điểm:

+ Vẽ biểu đồ khác: khơng tính điểm.

+ Các tiêu chí trên, mỗi tiêu chí khơng đạt hoặc sai trừ 0,25
điểm/tiêu chí.

0,5

2,5

2 Nhận xét và giải thích về tình hình phát triển và sự thay đổi cơ
cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của nước ta từ 1995 – 2010 3,0

a. Nhận xét:

- Tình hình phát triển:

+ GDP nước ta từ 1995 – 2010 tăng (số liệu chứng minh, 8,7 lần).
+ Trong các khu vực thì khu vực công nghiệp và xây dựng tăng
nhanh nhất (12,5 lần), các khu vực cịn lại tăng chậm (nơng, lâm
nghiệp và thuỷ sản tăng 6,6 lần; dịch vụ tăng 7,4 lần).

- Sự thay đổi cơ cấu:

+ Tỉ trọng khu vực công nghiệp và xây dựng tăng (dẫn chứng).
+ Tỉ trọng các khu vực cịn lại giảm (dẫn chứng).

b. Giải thích:

Tình hình phát triển và sự thay đổi cơ cấu GDP nước ta chịu
0,5

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

ảnh hưởng của:

- Quá trình cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước.
- Sự thành cơng của cơng cuộc Đổi mới.

(Thí sinh có cách trả lời khác, nếu đúng và đẩy đủ vẫn cho
điểm tối đa. Có thể thưởng 0,5 điểm cho thí sinh phân tích mối quan
hệ giữa phát triển GDP và thay đổi cơ cấu GDP từ 1995 – 2010,
nhưng điểm của câu không vượt quá 3,0 điểm).

0,5
0,5

Ghi chú:

</div>

Download Đề và đáp án thi HSG môn địa lý 12 tỉnh Thanh Hóa

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về