Lý luậnchung về thanh toán quốc tế
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (122.74 KB, 13 trang )
Lý lnchung vỊ thanh to¸n qc tÕ
Trong xu hướng nền kinh tế quốc tế hóa mạnh mẽ như hiện nay,
sẽ khó có một quốc gia nào đứng vững và phát triển nếu thực
hiện đường lối á ®ãng cửa, không giao lưu kinh tế với nước ngoài.
Các quốc gia đều nhận thức được ý nghóa to lớn của việc tham gia
vao phân công lao động quốc tế, thương mại quốc tế và ý nghóa của
sự hòa nhập nền kinh tế nước mình vào nền kihn tế thế giới.
Có thể nói, trong thương mại quốc tế, thanh toán quốc tế là
khâu then chốt, khâu cuối cùng quyết đònh quá trình sản xuất lưu
tông hàng hóa.TTQT giúp hàng hóa thực hiện giá trò của mình
một cách đầy đủ nhất và giúp cho các bên tham gia XNK thực hiện
nghóa vụ thanh toán của mihnf có hiệu quả trong mối quan hệ hàng
tiền.
Vai trò của việc nâng cao chất lượng TTQT đối với hoạt động
XNK và hoạt động kinh doanh ngân hàng
1.1.Khái niệm thanh toán quốc tế:
Thanh to¸n qc tÕ lµ viƯc chi tr¶ nghÜa vơ vµ yªu cÇu vỊ tiỊn tƯ ph¸t sinh tõ
c¸c quan hƯ kinh tÕ, th¬ng m¹i, tµi chÝnh, tÝn dơng gi÷a c¸c tỉ chøc kinh tÕ qc
tÕ, gi÷a c¸c h·ng, c¸c c¸ nh©n cđa c¸c qc gia kh¸c nhau ®Ĩ kÕt thóc mét chu
tr×nh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i b»ng c¸c h×nh thøc chun tiỊn
hay bï trï trªn c¸c tµi kho¶n t¹i ng©n hµng.
XÐt vỊ mỈt kinh tÕ thanh to¸n qc tÕ bao gåm hai lÜnh vùc:
Thanh to¸n mËu dÞch: lµ quan hƯ thanh to¸n ph¸t sinh trªn c¬ së hµng ho¸,
dÞch vơ th¬ng m¹i kÕt hỵp xt nhËp khÈu dùa trªn gi¸ c¶ qc tÕ. Trong thanh
to¸n mËu dÞch c¸c bªn liªn quan sÏ bÞ rµng bc víi nhau theo c¸c hỵp ®ång ®·
ký kÕt hc cam kÕt th¬ng m¹i. NÕu hai bªn kh«ng ký hỵp ®ång chØ cã ®¬n ®Ỉt
hµng th× sÏ c¨n cø vµo c¸c ®¹i diƯn giao dÞch.
Thanh to¸n phi mËu dÞch: Lµ quan hƯ thanh to¸n ph¸t sinh kh«ng liªn quan
®Õn hµng ho¸, kh«ng mang tÝnh chÊt th¬ng m¹i. §ã lµ thanh to¸n c¸c chi phÝ cđa
c¸c c¬ quan ngo¹i giao ë c¸c níc së t¹i, c¸c chi phÝ vËn chun vµ ®i l¹i cđa c¸c
c¸c ®oµn kh¸ch, chÝnh phđ, c¸c tỉ chøc, c¸ nh©n.
ChÝnh v× vËy thanh to¸n qc tÕ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng u tè quan
träng ®Ĩ ®¸nh gi¸ hiƯu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Ỉc biƯt lµ lÜnh vùc ngo¹i th¬ng.
1.2. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n qc tÕ
1.2.1. Ph¬ng thøc chun tiỊn (Remittance)
a) Kh¸i niƯm:
Chun tiỊn lµ ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã kh¸ch hµng (ngêi tr¶ tiỊn -
ngêi nhËp khÈu) yªu cÇu ng©n hµng phơc vơ m×nh chun mét sè tiỊn nhÊt ®Þnh
cho mét ngêi kh¸c (ngêi hëng lỵi - ngêi xt khÈu) ë mét ®Þa ®iĨm nhÊt ®Þnh
b»ng mét h×nh thøc chun tiỊn do kh¸ch hµng yªu cÇu hc b»ng ®iƯn
(telegraphic tranfer - T/T) hc b»ng th (mail transfer - M/T). Ng©n hµng chun
tiỊn thêng ph¶i th«ng qua ®¹i lý, hc chi nh¸nh cđa m×nh ë níc ngoµi ®Ĩ thùc
hiƯn nhiƯm vơ chun tiỊn.
Các bên tham gia:
- Người chuyển tiền: người NK, người mắc nợ, người đầu tư,
kiều bào chuyển tiền về nước, người chuyển kinh phí ra nước ngoài.
- Người hưởng lợi: người XK, chủ nợ, người tiếp nhận vốn
đầu tư hoặc là người đó do người chuyển tiền chỉ đònh.
- Ngân hàng chuyển tiền là: ngân hàng ở nước người chuyển
tiền.
- Ngân hàng đại lý của ngân hàng chuyển tiền là: ngân hàng
ở nước người hưởng lợi.
b. Sơ đồ trình tự tiến hành nghiệp vụ:
Ng©n hµng
chun tiỊn
Ng©n hµng
®¹i lý
Ngêi
chun tiỊn
Ngêi
hëng lỵi
(3)
(1)
(4)
(2)
(1) Sau khi tháa thn ký hỵp ®ång th¬ng m¹i qc tÕ, ngêi xt khÈu thùc
hiƯn viƯc cung øng hµng ho¸ dÞch vơ cho ngêi nhËp khÈu ®ång thêi chun giao
toµn bé chøng tõ cho ngêi nhËp khÈu.
(2) Người chuyển tiền viết đơn yêu cầu chuyển tiền ( bằng thư
hoặc bằng điện ) cùng với ủy nhiệm chi ( nếu có tài khoản mở
tại ngân hàng ) gửi tới ngân hàng chuyển tiền.
(3) Chuyển tiền ra nước ngoài qua ngân hàng đại lý.
(4) Ngân hàng đại lý chuyển tiền cho người hưởng lợi.
c. Ưu nhược điểm của phương thức chuyển tiền
* Ưu điểm: thủ tục đơn giản, không có chứng từ phức tạp,
rườm rà, người NK và người XK không phải tiến hành thanh toán
trực tiếp với nhau.
* Nhược điểm: độ an toàn trong phương thức này không cao,
nhưng việc thanh toán phụ thuộc vào thiện chí của người NK. Trong
trường hợp người Nk chuyển tiền trước khi giao hàng mà vì một lí do
nào đó, việc giao hàng của người XK chậm trễ hoặc không đúng
yêu cầu của người NK, thì người NK sẽ bò ứ đọng vốn. Vì vậy
phương thức thanh toán này chủ yếu áp dụng cho thanh toán phi mậu
dòch, các chi phí liên quan đến trả nợ, bồi thường, còn nếu áp dụng
trong thanh toán XNK thì chủ yếu đối với khách hàng quen biết, có
tín nhiệm cao.
1.2.2. Phương thức thanh toán nhờ thu.
( Collection of payment )
a. Khái niệm:
Nhờ thu là một phương thức thanh toán trong đó người XK sau
khi hoàn thành nghóa vụ giao hàng hoặc cung ứng một dòch vụ cho
khách hàng ủy thác cho ngân hàng phơc vơ mình thu hộ số tiền ở
người NK trên cơ sở hối phiếu của người XK lập ra.
Các bên tham gia vµo qu¸ tr×nh thanh to¸n nhê thu:
- Người XK là người hưởng lợi ( beneficary )
- Ngân hàng bên XK là ngân hàng nhận sự ủy thác của
người XK (remmiting bank )
- Ngân hàng thu tiền là ngân hàng ®¹i lý bªn người NK
(collecting bank end / or presenting bank)
- Người NK là người trả tiền ( drawee)
b. Các h×nh thøc nhờ thu
C¨n cø vµo chøng tõ trong thanh to¸n, nhê thu ®ỵc chia lµm hai lo¹i chÝnh:
* Nhê thu phiÕu tr¬n (Clean collection): lµ ph¬ng thøc thanh to¸n mµ trong
®ã ngêi b¸n ủ th¸c cho ng©n hµng thu hé tiỊn ë ngêi mua c¨n cø vµo hèi phiÕu
do m×nh thiÕt lËp cßn chøng tõ hµng ho¸ th× giao cho ngêi mua kh«ng th«ng qua
ng©n hµng.
Quy trình nghiệp vụ:
Sơ đồ 1.2: Quy trình nghiệp vụ nhờ thu phiếu trơn
Ngân hàng
xuất khẩu
Ngân hàng
nhập khẩu
Ngời
xuất khẩu
Ngời
nhập khẩu
(2)
(7)
(4)
(5)
(1)
(6)
(3)
Hàng + Chứng từ
(1): Ngời xuất khẩu giao hàng và lập bộ chứng từ gửi thẳng cho ngời nhập
khẩu.
(2): Ngời xuất khẩu ký phát hối phiếu uỷ thác cho ngân hàng phục vụ mình
thu hộ tiền của ngời nhập khẩu.
(3) Ngân hàng xuất khẩu gửi th uỷ nhiệm kèm theo hối phiếu cho ngân hàng
đại lý nhờ thu hộ
(4) Ngân hàng đại lý gửi hối phiếu cho ngời nhập khẩu trả tiền
(5) Ngời nhập khẩu sau khi tiến hành trả tiền, hoặc ký chấp nhận trả tiền trên
hối phiếu, hoặc từ chối trả tiền, gửi trực tiếp cho ngân hàng đại lý.
(6) Ngân hàng đại lý gửi tiền hoặc hối phiếu cho ngân hàng uỷ thác.
