Giải pháp đối phó với ô nhiễm không khí trong nhà

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Một số gợi ý cải thiện chất lượng khơng khí ở trường học</b>

<i><b>Nghiên cứu do trường ĐH Khoa học Tự nhiên và Tổng cục Môi trường phối hợp thực</b></i>
<i><b>hiện chỉ ra, bụi PM2.5 là tác nhân chính ảnh hưởng đến chất lượng khơng khí của các</b></i>
<i><b>trường tiểu học ở Hà Nội, với nồng độ trong nhà cao hơn mức tiêu chuẩn mà Bộ Y tế</b></i>
<i><b>kiến nghị. </b></i>

Cuối năm 2019, vấn đề ơ nhiễm khơng khí đã trở thành mối quan tâm lớn của nhiều vị phụ
huynh khi có những ngày Chỉ số chất lượng khơng khí (AQI) lên trên mức nguy hại. Nhiều
người kiến nghị chính quyền và trường học nên có các quy định về biện pháp phản ứng, ví dụ
như nghỉ học, khi mức độ ô nhiễm ngoài trời lên trên ngưỡng nhất định.

Tuy nhiên, vào những ngày chỉ số AQI ngoài trời ở ngưỡng cho phép, ít ai quan tâm đến một
loại ơ nhiễm khơng khí khác khơng kém phần nguy hiểm vẫn diễn ra, đó là ơ nhiễm khơng khí
trong nhà.

Thuật ngữ “trong nhà” được hiểu là các khu vực có ít đường thơng khí trực tiếp ra mơi trường
xung quanh, mà thường phải sử dụng những lối thơng khí gián tiếp như điều hịa. Các khơng
gian được coi như “trong nhà” bao gồm nhà ở, văn phịng, đồn trạm, cơng sở, lớp học, tòa nhà
cao ốc, hoặc trong lòng các phương tiện giao thông ô tô, xe bus, tàu hỏa.

Số liệu thống kê cho thấy con người thường dành tới 87% thời gian trong các khơng gian kín
như vậy. Trẻ em thường dễ bị tổn thương trước những ảnh hưởng của ô nhiễm khơng khí hơn
người lớn bởi chúng đang trong giai đoạn phát triển hệ miễn dịch và cần hít thở tỷ lệ khí trên
khối lượng cơ thể cao hơn người lớn.

Trong mơi trường học đường, trẻ em là nhóm nhạy cảm nhất khi chất lượng khơng khí suy
giảm. Các chất ô nhiễm thường làm tăng tác động của các bệnh về da, mắt, làm giảm điều kiện
sinh hoạt và hiệu suất học tập của các em. Tuy nhiên, hiện ở Việt Nam có rất ít nghiên cứu xem
xét mức độ ô nhiễm không khí trong môi trường học đường này.

Một nghiên cứu mới công bố tháng 3/2020 do PGS. TS. Hồng Anh Lê, Khoa Mơi trường,
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội và bà Vũ Thị Quỳnh Linh, Tổng cục Môi trường, Bộ
TN&MT, thực hiện, đã chỉ ra rằng "giao thông và hoạt động của các khu dân cư xung quanh là
<i>hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng khơng khí của trường học".</i>

Hai nhà nghiên cứu đo đạc nồng độ một số chất ô nhiễm khơng khí phổ biến (PM 2.5, PM10,
CO2, NO2 và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi VOC) tại 10 trường tiểu học ở các quận nội
thành Hà Nội trong 2 tuần (từ 19/03-04/04/2013). Các thiết bị đo được đặt trong lớp học và
ngoài sân trường.

<i>Bản đồ Hà Nội và vị trí các trường tiểu học (kí hiệu ELS, đánh dấu sao) trong nghiên cứu |</i>
<i>Nguồn: VNU</i>

"Kết quả cho thấy bụi PM 2.5 là vấn đề ô nhiễm khơng khí chính trong các lớp học," PGS. TS.
Hồng Anh Lê nhấn mạnh.

Nồng độ bụi PM2.5 trong nhà trung bình ở các trường tiểu học là khoảng 130 µg/m3 (± 31), cao
hơn mức tiêu chuẩn mà Bộ Y tế kiến nghị 65 µg/m3, và thấp hơn nồng độ bụi PM2.5 ngồi trời
168 µg/m3 (± 78). Đặc biệt, các trường học nằm gần đường giao thơng có nồng độ bụi mịn PM
2.5 cao gấp 2 - 3 lần so với tiêu chuẩn trên.

Các trường nằm gần chợ và đường giao thơng cũng có nồng độ VOCs trong lớp học và trong
sân trường tương đối cao so với tiêu chuẩn. Tuy nhiên, ở tất cả các trường, nồng độ CO2 và
NO2 đều ở ngưỡng cho phép.

Kết quả trên được trình bày trong bài báo “Investigation of Indoor and Outdoor Air Quality at
Elementary Schools in Hanoi, Vietnam” (tạm dịch: Điều tra chất lượng khơng khí trong nhà và
ngồi trời tại các trường tiểu học ở Hà Nội, Việt Nam) xuất bản trên tạp chí<i> VNU Journal of</i>
<i>Science: Earth and Environmental Sciencesvào tháng 3/2020.</i>

<b>Đối phó với ơ nhiễm khơng khí trong nhà</b>

đề ơ nhiễm khơng khí trong nhà - điều mà rất ít người quan tâm tới và càng ít thơng tin nghiên
cứu về nó hơn.

Nghiên cứu này đưa ra một số gợi ý cho việc cải thiện chất lượng khơng khí tại trường học.
Trước hết, do khơng phải trường học nào cũng có hiện tượng ơ nhiễm như nhau nên trong
tương lai, khi các trường muốn đối phó với ơ nhiễm khơng khí trong nhà, họ cần đo lường và
xác định bối cảnh của riêng mình để có phương án lựa chọn thích hợp.

Chẳng hạn như quyết định lắp điều hịa trong các lớp. "Điều hịa có thể giải quyết được vấn đề
này nhưng sẽ không giải quyết được vấn đề kia", PGS. TS. Hoàng Anh Lê nhận xét. Một mặt,
điều hịa có thể giảm bụi, nhưng mặt khác lại tăng nồng độ CO2 do khơng gian kín và nhiều
người hít thở. Như vậy, ơng khun các lớp học dùng điều hòa nên mở cửa sau 1 vài tiếng sử
dụng để trao đổi khí với bên ngồi.

Với các loại bụi, nghiên cứu chỉ ra rằng các hoạt động vui chơi, chạy nhảy trên sân trường của
học sinh có thể làm bụi bốc lên, tăng nồng độ các chất bụi PM trong khơng khí. Do vậy các
trường có thể lát phẳng nền sân để phần nào hạn chế tình trạng này.

Tương tự, những hợp chất hữu cơ dễ bay hơi VOCs [có nguy cơ ảnh hưởng đến hệ thần kinh]
thường có trong các loại bàn ghế gỗ ép mới, chất tẩy rửa vệ sinh... Do vậy, lớp học cần bố trí
thời gian, tần suất làm sao để các hoạt động vệ sinh không gây ảnh hưởng đến khung giờ học
tập và vui chơi của các học sinh.

Mặc dù Việt Nam đã có những tiêu chuẩn về khơng khí trong nhà tại các nhà máy, cơ sở sản
xuất, nhưng trong các không gian sinh hoạt, làm việc hằng ngày (nhà ở, văn phịng, trường
học...) vẫn chưa có quy định này. PGS. TS. Hoàng Anh Lê hi vọng giống như vấn đề ơ nhiễm
khơng khí xung quanh, ơ nhiễm khơng khí trong nhà sẽ ngày càng được quan tâm và quy định
hiệu quả hơn nữa.

• 7
• 318
• 0