Quá trình tạo lập văn bản

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (550.47 KB, 15 trang )

TÌNH HUỐNG

???

???
Trong lúc

thầy giáo vắng mặt,
có hai bạn học sinh
đã gây gổ đánh nhau.

Khi thầy trở lại thấy lớp rất mất trật tự.
Thầy gọi bạn lớp trưởng lên và hỏi lí do.
Nếu em là bạn lớp trưởng ấy, em sẽ làm gì?

Trong một giờ học, thầy giáo có việc đột xuất phải

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Ý NGHĨA CỦA VIỆC
TẠO LẬP VĂN BẢN

Đối với người nói (người viết):

Trình bày sự vật, sự việc và bộc lộ
suy nghĩ, tình cảm của mình

Đối với người nghe (người đọc):

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Đề 1

Em con ham chơi điện tử

nên bỏ bê việc học hành.

Con hãy viết một bức thư

khuyên nhủ em.

Chat
Game

I. CÁC BƯỚC TẠO LẬP VĂN BẢN

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Đề 2

Vì đi trọ học xa

nên em con rất nhớ nhà,

ảnh hưởng tới kết quả học tập.

Con hãy viết một bức thư

động viên em.

I. CÁC BƯỚC TẠO LẬP VĂN BẢN

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Viết cho em, đứa em –
ham chơi

Viết cho em, đứa em -
nhớ nhà

- <b>Mục đích</b> Viết để khuyên nhủ em
từ bỏ đam mê xấu

Viết để động viên em
vượt qua nỗi nhớ, cố
gắng học tốt

- <b>Nội dung</b> Viết về tác hại của trị
chơi điện tử

Thơng cảm, sẻ chia và
động viên em nỗ lực học
tập

- <b>Cách thức</b> Phân tích bảo ban bằng
lí lẽ

Tâm tình, thuyết phục
bằng tình cảm

- <b>Đối tượng</b>

Đề 1 Đề 2

<b>Định </b>
<b>hướng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Lí do viết thư: Lo lắng
trước tình trạng đam
mê điện tử của em.
Mở bài

Lí do viết thư:

Thương nhớ em và
lo lắng khi em không
yên tâm học tập.

Đề 1

Bố cục Đề 2

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

– Cảnh báo về tác hại của trò

chơi điện tử:

 <sub>Lãng phí thời gian, sức lực, </sub>

tiền bạc

 <sub>Ảnh hưởng tới kết quả học </sub>

tập

 <sub>Dễ bị tiêm nhiễm văn hố </sub>

khơng lành mạnh, ảnh
hưởng tới quá trình hình
thành nhân cách sau này.

– Thái độ của mọi người trước

sự đam mê điện tử của em:

 <sub>Bố mẹ buồn rầu</sub>
 <sub>Thầy cô thất vọng</sub>
 <sub>Anh (chị) lo lắng</sub>

– Trách nhiệm hiện tại của bản

thân em:

 <sub>Tu dưỡng đạo đức</sub>
 <sub>Chăm lo học tập</sub>

– Tình yêu và sự hi vọng

của gia đình dành cho em:

 <sub>Luôn yêu thương em.</sub>
 <sub>Mong muốn em học tốt</sub>
 <sub>Hi vọng em sớm trưởng </sub>

thành, độc lập.

– Giải pháp giúp em vơi nỗi

nhớ nhà: viết thư, gọi điện,
tranh thủ về thăm nhà,…

– Thuyết phục em chuyển

hoá nỗi nhớ thành động

lực học tập

 <sub>Hăng say học tập sẽ át </sub>

đi nỗi nhớ

 <sub>Học tập tốt là món q </sub>

tinh thần lớn tặng gia
đình

Thân
bài

Đề 1

Bố cục Đề 2

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Mong em từ bỏ đam
mê điện tử để chăm lo
học tập tốt

Kết bài

Chúc em nghị lực
hơn và có kết quả
học tập tốt

 <sub>Yêu cầu về hình thức: đúng chính tả, ngữ pháp, có </sub>

tính liên kết và mạch lạc.

 <sub>Học sinh tự kiểm tra việc thực hiện các bước 1, 2, 3. </sub>

Sửa chữa các phần sai và bổ sung các phần thiếu.
Bước 2: Xây dựng bố cục

Bước 3: Diễn đạt các ý ghi trong bố cục

 <sub>Yêu cầu về nội dung: sát với bố cục, đầy đủ ý.</sub>

Bước 4: Kiểm tra

Đề 1

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i>Nhiệm vụ</i> <i>Cụ thể</i>
1 Định hướng

văn bản

• Về đối tượng: Nói, viết cho ai ?
• Về mục đích: Để làm gì ?

• Về nội dung: Về cái gì ?

• Về cách thức: Như thế nào ?
2 Xây dựng bố

cục

Yêu cầu: rành mạch, hợp lí, đúng định
hướng ở bước 1

3 Diễn đạt các
ý đã ghi trong
bố cục

• Hình thức: Lời văn trong sáng, có tính
liên kết và mạch lạc.

• Nội dung: chính xác, sát với bố cục.
<i>Bước </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Bài tập 2 (SGK trang 46):

Bài viết của bạn khơng phù hợp vì bạn đã định hướng sai ở trong bước 1. Cụ thể như sau:

Viết cho thầy cơ Viết cho bạn bè
- Mục đích Viết để tường thuật lại

quá trình học tập của
bản thân.

Viết để truyền kinh
nghiệm học tốt.

- Nội dung Báo cáo thành tích học
tập.

Báo cáo kinh nghiệm

học tập.

- Cách thức Xưng hô thầy – em
(con).

Xưng hô bạn - mình
- Đối tượng

Định hướng sai Định hướng đúng
Yêu cầu

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Bài tập 3 (SGK trang 46-47): Cách trình bày dàn bài (cách trình bày
bước 2)

a. Các câu trong dàn bài phải rõ ý, ngắn gọn, nhưng khơng cần
hồn chỉnh, khơng cần tuyệt đối đúng ngữ pháp và không nhất
thiết phải liên kết chặt chẽ với nhau. Vì dàn bài mới chỉ là dạng
đề cương, chưa phải là bản thân văn bản.

b. Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài được phân biệt với
nhau qua một hệ thống kí hiệu nhất quán và việc trình bày các
mục phải thống nhất, rõ ràng, rành mạch, hợp lí.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Bài tập 4 (SGK trang 47):

Để viết bức thư phải thực hiện lần lượt 4 bước tạo
lập văn bản.

Mở bài: Lí do viết thư
II. LUYỆN TẬP

Bước 1: Định hướng

Viết cho bố

- <b>Mục đích</b> Viết để xin lỗi bố

- <b>Nội dung</b> <sub>Thể hiện nỗi ân hận và xin được</sub> <sub>tha thứ</sub>

- <b>Cách thức</b> Chân thành, hối lỗi.
- <b>Đối tượng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Thân bài:

- Ý lớn 1: Bày tỏ sự ân hận