Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 75: Quê hương - Tế HanhGiáo viên: Đỗ Thị Thùy Dung - Tổ trưởng Tổ Xã Hội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.68 MB, 23 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Em hãy ghi lại chính xác nội

dung và nghệ thuật của bài thơ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Tên thật: Trần Tế Hanh sinh năm 1921
mất năm 2009. Ơng có mặt trong phong
trào Thơ mới với những vần thơ mang nặng
nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết.
- Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng
Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996).
Tác phẩm chính: Hoa niên (1945),

Gửi miền Bắc (1955), Tiếng sóng (1960),

Hai nửa yêu Thương (1963)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

-CỔNG LÀNG VÀO NHÀ CỦA TÁC GIẢ

CỔNG LÀNG VÀO NHÀ CỦA TÁC GIẢ Ghe thuyền soi bóng trên sơng Trà BồngGhe thuyền soi bóng trên sơng Trà BồngLàng q Bình Dương n bình bên sơng Trà Bồng.TẾ HANH TẾ HANH VỚI BIỂU TƯỢNG CÁNH BUỒMVỚI BIỂU TƯỢNG CÁNH BUỒM
Bình minh thơ mộng

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:

Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…

Ngày hơm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm 
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. 
Nay xa cách lịng tơi ln tưởng nhớ 
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vơi,
Thống con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tơi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Chim bay dọc biển đem tin cá

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

-

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ:

b. Thể loại:

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả



Tiết 77 Văn bản Tiết 77 Văn bản QUÊ HƯƠNG - QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh -Tế Hanh

Quê hương - Tế
Hanh rút trong tập Nghẹn

ngào (1939), sau được in lại
trong tập Hoa niên (1945).

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Bài thơ gồm có mấy phần? 
Nêu nội dung của từng phần.

Bố cục gồm 4 phần:

- 2 câu đầu: Giới thiệu về làng chài.

- 6 câu tiếp theo: Cảnh đồn thuyền đánh cá ra khơi.

- 8 câu tiếp theo: Cảnh đồn thuyền đánh cá trở về

beán.

- 4 câu cuối: Nỗi nhớ làng khơn nguơi của tác giả.



c. Từ khó: SGK/17d. Bố cục:

I. Tìm hiểu chung

2. Tác phẩm
1. Tác giả

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

-Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:

Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông



II. Đọc – hiểu văn bản

1. Lời giới thiệu làng chài:

làm nghề chài lưới

cách biển nửa ngày sông

Tác giả đã giới thiệu
chung về làng quê của

mình qua những chi
tiết nào?

- Các từ ngữ:

I. Tìm hiểu chung

- Giọng văn kể, tả.

 Lời giới thiệu ngắn gọn, mộc mạc.



</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

-2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

Thuyền buồm

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió… 
II. Đọc – hiểu văn bản

1. Lời giới thiệu làng chài:

I. Tìm hiểu chung

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

-2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…

Tìm chi tiết miêu tả khung cảnh
thiên nhiên lúc đoàn thuyền ra khơi

đánh cá.

trời trong

trời trong gió nhẹgió nhẹ sớm mai hồngsớm mai hồng

a. Cảnh thiên nhiên:

→ Biện pháp liệt kê, tính từ miêu tả làm nổi

bật khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, báo

hiệu chuyến đi biển đầy hứa hẹn.

Em có nhận xét gì về khung cảnh
thiên nhiên và nó hứa hẹn một

chuyến ra khơi như thế nào?



</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

-2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió… 
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…

Hình ảnh đồn thùn cùng trai tráng của làng ra 
khơi đánh cá được tái hiện như thế nào?

hăng như con tuấn mã
hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo

Phăng mái chèo vượt trường giangvượt trường giang
giương to như mảnh hồn làng

Rướn

Tìm biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong các 
câu thơ trên và nêu tác dụng của nó.

b. Hình ảnh đồn thùn ra khơi:

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

-- Con thuyền:

+ So sánh: “như con tuấn mã”

+ Dùng động từ : “hăng”, “phăng”, “vượt”.

 Nghệ thuật: So sánh, nhân hóa để thể hiện khí thế

dũng mãnh của con thuyền khi ra khơi.
- Cánh buồm:

+ So sánh “như mảnh hồn làng”.

+ Dùng động từ : “giương”, “rướn”, “thâu”.

 Cánh buồm mang vẻ đẹp lãng mạn, là linh hồn của

làng chài.



2. Cảnh đồn thùn đánh cá ra khơi:

b. Hình ảnh đoàn thuyền ra khơi:

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

-3. Cảnh đồn thuyền đánh cá trở về bến.

3. Cảnh đồn thuyền đánh cá trở về bến.

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe”,

Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

-3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến.

3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến.

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ

Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.

Ngày hơm sau, ồn ào trên bến đỗ

Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.

ồn ào

tấp nập

 Sử dụng từ láy để tái hiện lại bức tranh lao 
động đông vui náo nhiệt.

Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở

Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở

về được tái hiện như thế nào?

Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở

về được tái hiện như thế nào?

a. Bức tranh lao động

Từ ngữ:



</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

- Hình ảnh con thuyền:

+ Nghệ thuật nhân hóa: im, mỏi, nằm.

+ Nghệ thuật ẩn dụ: Nghe …thấm dần.

 Con thuyền trở thành nhân vật có hồn - một tâm hồn rất

tinh tế.

Hình ảnh dân chài được miêu tả ra sao?

Hình ảnh con thuyền sau chuyến đi dài như thế 
nào? Hình ảnh đó gợi cho em cảm xúc gì?vị. Vẻ đẹp khoẻ khoắn. Cuộc sống vất vả nhưng thi

b. Hình ảnh người dân chài và con thuyền:

Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

- Hình ảnh người dân chài: da ngăm rám nắng, nồng

thở vị xa xăm  Khỏe mạnh,

vạm vỡ qua lối tả thực, lãng mạn.



Tiết 75 Văn bản Tiết 75 Văn bản QUÊ HƯƠNG - QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh -Tế Hanh

-3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

4. Nỗi nhớ làng khơn nguơi của tác giả.

- Sử dụng điệp ngữ, liệt kê, câu cảm thán, lời thơ giản dị, 
tự nhiên... Thể hiện nỗi nhớ chân thành tha thiết về quê 
hương.

Nay xa cách lịng tơi ln tưởng nhớ

Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vơi,
Thống con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tơi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

- Nhớ: nước xanh, cá bạc, cánh buồm vôi, mùi nồng mặn,…

Nhớ về làng, tác giả nhớ tới 
những gì nhất?

Nêu những biện pháp nghệ 
thuật được sử dụng để thể 
hiện nỗi nhớ của tác giả với

quê hương?



</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

-* Ghi nhớ: SGK/ 18

Với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, bài 
thơ Quê hương của Tế Hanh đã vẽ ra một bức 
tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền 
biển, trong đó nổi bật lên hình ảnh khoẻ khoắn, 
đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt 
lao động làng chài. Bài thơ cho thấy tình cảm 
quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.

* Ý nghĩa văn bản:

Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu
tha thiết đối với quê hương làng biển.



</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Câu 1: Tế Hanh đã so sánh “cánh buồm” với 
 hình ảnh nào?

A. Con tuấn mã
 B. Dân làng

C. Mảnh hồn làng
 D. Quê hương

Bài tập trắc nghiệm:

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Câu 2: Nhận định nào dưới đây nói đúng nhất tình cảm của 
Tế Hanh đối với cảnh vật, cuộc sống và con người của 
quê hương ông?

A. Yêu thương, trân trọng, tự hào và gắn bó sâu sắc với 
cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương.

B. Nhớ về quê hương với những kỉ niệm buồn bã và đau 
xót, thương cảm.

C. Gắn bó và bảo vệ cảnh vật, cuộc sống và con người của 
quê hương ông.

D. Cả A, B, C đều sai.

Bài tập trắc nghiệm:

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

- Học thuộc lòng và nắm nội dung, nghệ thuật bài
thơ.

- Sưu tầm, chép lại một số câu thơ, đoạn thơ về tình
yêu quê hương.

- Soạn bài “ Khi con tu hú”.

+ Đọc kĩ bài thơ, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm (thể
loại, hồn cảnh ra đời).

+ Tìm chi tiết miêu tả:
Về cảnh mùa hè.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

 Hình ảnh cánh buồm trắng căng phồng, no gió

ra khơi được so sánh với mảnh hồn làng sáng lên vẻ đẹp
lãng mạn. Từ đó, hình ảnh cánh buồm căng gió biển

quen thuộc bỗng trở nên lớn lao, thiêng liêng vừa thơ
mộng vừa hùng tráng.

 Cánh buồm trắng căng phồng bay lướt trên

</div>

Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 75: Quê hương - Tế HanhGiáo viên: Đỗ Thị Thùy Dung - Tổ trưởng Tổ Xã Hội

<b> Em hãy ghi lại chính xác nội </b>

<b>dung và nghệ thuật của bài thơ </b>

-









<b>→ Biện pháp liệt kê, tính từ miêu tả làm nổi </b>

<b>bật khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, báo </b>

<b>hiệu chuyến đi biển đầy hứa hẹn.</b>







<b>-3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến.</b>

<b>3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến.</b>

<i><b>Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ</b></i>

<i><b>Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.</b></i>

<i><b>Ngày hơm sau, ồn ào trên bến đỗ</b></i>

<i><b>Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.</b></i>

<i><b>ồn ào</b></i>

<i><b>ồn ào</b></i>

<i><b> tấp nập</b></i>

<i><b> tấp nập</b></i>

<b> </b>

<b> </b>

<b>Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở </b>

<b><sub>Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở </sub></b>

<b>về được tái hiện như thế nào?</b>

<b>về được tái hiện như thế nào?</b>

<b> </b>

<b> </b>

<b>Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở </b>

<b>Cảnh đoàn thuyền đánh cá từ biển trở </b>

<b>về được tái hiện như thế nào?</b>

<b>về được tái hiện như thế nào?</b>



<b> Hình ảnh dân chài được miêu tả ra sao?</b>



<b>-3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến.</b>





<b>Bài tập trắc nghiệm:</b>

<b>Bài tập trắc nghiệm:</b>

<b>Bài tập trắc nghiệm:</b>

<b>Bài tập trắc nghiệm:</b>

<b>HƯỚNG DẪN TỰ HỌC</b>

<b>HƯỚNG DẪN TỰ HỌC</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về