đại học quốc gia Hà nội
Tr-ờng Đại học khoa học xà hội và Nhân văn
=== ===

Nguyễn Thị Thu Ph-ơng

Báo chí Công an nhân dân
Với việc giáo dục pháp luật cho lực l-ợng
Công an nhân dân

Luận văn Thạc sỹ khoa học báo chí
MÃ số: 60.32.01

Hà Nội, tháng 11 năm 2006


đại học quốc gia Hà nội
Tr-ờng Đại học khoa học xà hội và Nhân văn
=== ===

Luận văn Thạc sỹ
Chuyên ngành Báo chí học
MÃ số 60.32.01

Báo chí Công an nhân dân
Với việc giáo dục pháp luật cho lực l-ợng
Công an nhân dân
(Khảo sát Tạp chí Công an nhân dân, báo Công an nhân dân, An ninh thủ đô và Công an
thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2005, 2006)

Cán bộ h-ớng dẫn:

Ng-ời thực hiện :
Lớp cao học:

PGS.TS Đinh Văn H-ờng
Nguyễn Thị Thu Ph-ơng
Khoá 7 (2003 2006)

Hà Nội, tháng 11 năm 2006


Danh mục các từ viết tắt

Công an nhân dân
Cán bộ chiến sỹ
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
An ninh quốc gia
An ninh thủ đô
Công an thành phố Hồ Chí Minh

CAND
CBCS
CNH, HĐH
ANQG
ANTĐ
CATP Hå ChÝ Minh


Lời cảm ơn

Sau quá trình học tập và nghiên cứu, tôi đÃ

hoàn thành luận văn Báo chí Công an nhân dân
với việc giáo dục pháp luật cho lực l-ợng Công
an nhân dân để báo cáo tr-ớc Hội đồng khoa
học. Có đ-ợc thành công này, tôi xin chân thành
cảm ơn sự tận tình giúp đỡ của các thầy, cô giáo
Khoa Báo chí tr-ờng Đại học Khoa học xà hội và
Nhân văn, cảm ơn bạn bè đồng nghiệp, các bạn
cùng lớp và gia đình; đặc biệt tôi xin chân thành
cảm ơn PGS. TS Đinh Văn H-ờng đà hết lòng
giúp đỡ tôi hoàn thành công trình.

Hà Nội, ngày 20-11-2006
Tác giả


Mở đầu
1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài
Cách đây 60 năm, trong khí thế cách mạng ngút trời của ngày đầu giành
độc lập, tr-ớc yêu cầu tuyên truyền nhằm củng cố, xây dựng lực l-ợng CAND
vừa mới thành lập còn non trẻ và vạch trần âm m-u, thủ đoạn, tội ác của kẻ thù;
và mặc dầu còn gặp vô vàn khó khăn của thời kỳ trứng n-ớc , song chỉ sau khi
n-ớc nhà độc lập, Nha Công an Trung -ơng đà xuất bản tờ báo chuyên ngành
mang tên Công an mới (tiền thân của báo CAND ngày nay và là chiếc nôi
của báo chí CAND), phát hành rộng rÃi trong ngành và ngoài xà hội. Trải qua
những thăng trầm của lịch sử, đ-ợc đặt nền tảng bởi tờ báo CAND, đến nay, hệ
thống báo chí CAND đà có những phát triển v-ợt bậc cả về số l-ợng và chất
l-ợng với 5 tờ báo, 2 tờ tạp chí phát hành công khai và ba tờ tạp chí phát hành
nội bộ (riêng báo CAND sau khi sáp nhËp víi b¸o An ninh thÕ giíi cã xu
h-íng ph¸t triển thành một tập đoàn báo chí với những ấn phẩm chuyên đề đặc
sắc nh- Văn hoá Văn nghệ Công an, An ninh thế giới cuối tháng), đó là ch-a

kể đến ch-ơng trình phát thanh Vì An ninh Tổ quốc, Truyền hình Vì an ninh Tổ
quốc, Trung tâm thông tin báo chí thuộc Văn phòng Bộ Công an. Từ thời kỳ
đầu cho đến nay, báo chí CAND luôn nhất quán các mục tiêu, trong đó thống
nhất quan điểm: Báo chí CAND là cơ quan tuyên truyền, giáo dục, h-ớng dẫn
về chính trị, chuyên môn, pháp luật và nghiệp vụ, khoa học kỹ thuật công an
cho CBCS CAND. Mỗi tờ báo, dù có tôn chỉ, mục đích khác nhau, chức năng
và nhiệm vụ mang tính đặc thù, nh-ng trong quá trình hình thành và phát triển
để khẳng định mình, có thể nói ngoài mục đích h-ớng tới bạn đọc đông đảo
trong cả n-ớc, báo chí công an đà có nhiều đóng gãp tÝch cùc trong viƯc gi¸o
dơc ph¸p lt cho CBCS trong lực l-ợng CAND.
Thời kỳ đổi mới và xây dựng đất n-ớc, báo chí ngày càng phát huy tốt
vai trò là một vũ khí t- t-ởng sắc bén bảo vệ Đảng, Nhà n-ớc và chế độ, là
ph-ơng tiện hữu hiệu nhất, đắc lực nhất để tuyên truyền đ-ờng lối, chủ tr-¬ng
1


chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà n-ớc tới đông đảo nhân dân. Tuy
nhiên, sự nghiệp cách mạng xây dựng và phát triển đất n-ớc đang đứng tr-ớc
nhiều thách thức gay gắt: Các thế lực thù địch đang đẩy mạnh âm m-u diễn
biến hoà bình , lợi dụng tôn giáo gây mất ổn định về chính trị, xà hội; Mặt trái
của cơ chế thị tr-ờng góp phần phát triển nạn tham nhũng, tiêu cực, xuất hiện
nhiều dạng tội phạm mới với trình độ công nghệ cao. Điều đó đà đặt ra những
thách thức mới, nhiệm vụ mới nặng nề hơn trên chiến trận bảo vệ ANQG và trật
tự an toàn xà hội.
Từ khi lực l-ợng CAND đ-ợc thành lập thì bảo vệ an ninh chính trị và
trật tự an toµn x· héi lµ nhiƯm vơ cùc kú quan trọng mà Đảng và Nhà n-ớc giao
cho lực l-ợng CAND. Tuy nhiên, có một thực tế là khi cơ chế thị tr-ờng mở ra
tạo đà cho kinh tế đất n-ớc phát triển, mặt trái của nó đà ảnh h-ởng không nhỏ
đến một bộ phận CBCS CAND, gây thoái hoá biến chất về phẩm chất đạo đức,
làm giảm sút lòng tin của nhân dân. Rất đau lòng là ở nhiều vụ án kinh tế, vụ

án hình sự nghiêm trọng, đều có sù tiÕp tay cho téi ph¹m cđa mét sè CBCS
trong lực l-ợng CAND. Vấn đề đặt ra là, vì sao những ng-ời đ-ợc giao nhiệm
vụ bảo vệ pháp luật lại vi phạm nghiêm trọng pháp luật? Sẽ có nhiều câu trả lời,
nh-ng có một nguyên nhân đà đ-ợc nhiều đồng chí lÃnh đạo Bộ Công an, lÃnh
đạo Tổng cục Cảnh sát nhân dân, Tổng cục An ninh nhân dân tổng kết, rút ra
sau mỗi vụ án là do kiến thức và ý thức chấp hành pháp luật của bộ phận CBCS
này còn rất kém. Chúng ta đang phấn đấu xây dựng một nhà n-ớc pháp quyền,
một xà hội văn minh mà mọi công dân đều phải sống và làm việc theo Hiến
pháp và pháp luật, trong đó lực l-ợng CAND càng phải thấy việc tuân thủ pháp
luật là hành động tự thân, thì mới làm tốt nhiệm vụ quan trọng mà Đảng, Nhà
n-ớc, Chính phủ và nhân dân giao phó.
Báo chí nói chung và báo chí CAND nói riêng, với chức năng giáo dục
chính trị t- t-ởng, giám sát và quản lý xà hội, với bản chất đặc thù là cung cấp
thông tin tới đông đảo độc giả, chắc chắn sẽ là một kênh giáo dục pháp luật
hiệu quả đến ng-ời dân, trong đó có lực l-ợng CAND. Với những luận điểm
2


trên đây, tôi đà chọn đề tài này, tr-ớc tiên là muốn có đ-ợc những đánh giá xác
thực và khoa học về vai trò của báo chí CAND trong việc tuyên truyền kiến
thức và ý thức chấp hành pháp luật cho lực l-ợng CAND, tìm ra những -u điểm
và hạn chế, để h-ớng tới những giải pháp mang lại hiệu quả tốt hơn khi thực
hiện vai trò và nhiệm vụ đó. Đồng thời, tôi cũng mong muốn, công trình khoa
học này, dù còn nhiều hạn chế nh-ng cũng sẽ là một kênh thông tin để giúp
ngành công an đánh giá việc thực thi pháp luật trong lực l-ợng đ-ợc toàn diện
hơn, h-ớng tới xây dựng lực l-ợng CAND chính quy, tinh nhuệ, tinh thông về
pháp luật, nghiệp vụ theo đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng từ khi mới thành lập
lực l-ợng.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Khi nghiên cứu đề tài này, tôi có khá nhiều thuận lợi: Nhận đ-ợc sự giúp

đỡ nhiệt tình của nhiều Vụ, Cục thuộc Bộ Công an, một số Tổng biên tập các tờ
báo công an có uy tín; thêm nữa, hệ thống văn bản pháp quy, pháp luật (đặc
biệt là những vấn đề liên quan trực tiếp tới nghiệp vụ công an trong đấu tranh
phòng ngừa tội phạm và bảo vệ ANQG) đ-ợc l-u trữ khoa học và hệ thống tại
nhiều đơn vị đ-ợc giao trọng trách, rất thích hợp cho việc tra cứu, nghiên cứu
khoa học. Tôi còn có một thuận lợi nữa là từ năm 1999 đến nay là phóng viên
báo CAND, có điều kiện tiếp xúc với cán bộ lÃnh đạo của Bộ Công an để phỏng
vấn về đề tài và ít nhiều cũng nắm đ-ợc -u thế và hạn chế của nhiều tờ báo
trong ngành Công an, nên thuận tiện hơn trong chọn lọc, xử lý các bài báo, tliệu.
Tuy nhiên, tôi cũng gặp rất nhiều khó khăn khi bắt tay thực hiện luận
văn: Ngành công an đến nay hầu nh- ch-a thực hiện một cuộc khảo sát khoa
học quy mô nào về vấn đề tuân thủ pháp luật trong lực l-ợng. Thêm nữa, nhiều
nội dung pháp luật liên quan đến bí mật ANQG, dù có xuất hiện trên một số tạp
chí, nh-ng theo quy định của ngành không đ-ợc tuyên truyền rộng rÃi. Vấn đề
giáo dục pháp luật trên báo chí nghe thì rất quen thuộc, dễ hiểu, nhất là với báo
chí CAND nh-ng đến nay, hầu nh- ch-a có một công trình khoa học nào
3


nghiên cứu, xem xét báo chí CAND đà và ch-a làm đ-ợc gì trong việc giáo dục
pháp luật cho lực l-ợng CAND. Tại Khoa Báo chí của Học viện Báo chí tuyên
truyền và Tr-ờng Đại học Khoa học xà hội và Nhân văn, cũng có một số khoá
luận tốt nghiệp đại học (hệ tại chức và chính quy) và luận văn thạc sỹ có nghiên
cứu khảo sát báo chí CAND, song chđ u ®Ị cËp ®Õn vÊn ®Ị chèng tham
nhịng, phòng chống tệ nạn xà hội hoặc đi vào nghiên cứu các thể loại báo chí
trên báo chí CAND; một số khoá luận nghiên cứu về tình hình xây dựng lực
l-ợng CAND trong thời kỳ mới, nh-ng lại không đề cập tới vấn đề pháp luật.
Do đó, ng-ời viết luận văn khá khó khăn trong việc thu thập t- liệu, đối chiếu
các con số, thẩm tra những ý kiến đóng góp, nhận xét khi đi sâu nghiên cứu vấn
đề.

3.ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Luận văn tập hợp các quan điểm, chủ tr-ơng của Đảng, Nhà n-ớc, Bộ
Công an về công tác công an và báo chí CAND, những đòi hỏi, yêu cầu mới đối
với báo chí CAND trong việc xây dựng lực l-ợng CAND đủ sức đảm đ-ơng
nhiệm vụ của thời kỳ CNH, HĐH đất n-ớc và hội nhập quốc tế.
Luận văn đ-ợc hình thành trên cơ sở tiếp thu và vận dụng lý luận và khoa
học về báo chí, vận dụng những tri thức khoa học về tâm lý trong việc nhận biết
khả năng tiếp nhận thông tin của đối t-ợng, từ đó đ-a ra những luận điểm về
cách tuyên truyền, giáo dục pháp luật sao cho luật pháp đi vào đời sống hiệu
quả, không khô cứng, giáo điều, tác động vào tâm thức của ng-ời đọc, trong đó
có lực l-ợng CAND, h-ớng tới xây dựng lực l-ợng CAND xứng đáng là lực
l-ợng nòng cốt bảo vệ chế độ và đất n-ớc.
Luận văn cũng sẽ cung cấp cách nhìn nhận, phân tích rõ nét, khoa học
khi đề cập đến vấn đề tuyên truyền, giáo dục pháp luật trên báo chí CAND
Những nội dung nghiên cứu trên sẽ giúp tôi mạnh dạn nêu lên những ý
kiến, suy nghĩ với mong muốn đóng góp vào sự nghiệp chung của báo chí
CAND trong việc nâng cao kiến thức và ý thức chấp hành pháp luật cho lực
4


l-ợng CAND nói riêng và mọi công dân Việt Nam, phấn đấu để báo chí CAND
ngày càng nâng cao chất l-ợng, uy tín, trở thành tờ báo của mọi nhà. ở một góc
độ khác, ng-ời viết luận văn còn hy vọng công trình này sẽ là một đóng góp
hữu ích cho các toà soạn báo, nâng cao kiến thức về pháp luật cho đội ngũ
phóng viên các báo công an, giúp họ vững vàng hơn khi xử lý các vấn đề trực
tiếp liên quan đến pháp luật.
4. Đối t-ợng và phạm vi nghiên cứu
Ng-ời viết luận văn sẽ nghiên cứu các văn bản, quan điểm chỉ đạo về
công tác xây dựng lực l-ợng CAND của Đảng, Đảng uỷ công an Trung -ơng và
lÃnh đạo Bộ Công an; đồng thời đi sâu tìm hiểu các văn bản pháp quy, các tài

liệu liên quan đến chủ tr-ơng đổi mới và tăng c-ờng sự lÃnh đạo quản lý, nâng
cao chất l-ợng của hệ thống báo chí CAND, trong đó có vấn đề giáo dục pháp
luật cho lực l-ợng.
Luận văn sẽ tập trung khảo sát 4 tờ báo và tạp chí CAND gồm: Tạp chí
CAND, báo CAND, báo ANTĐ và báo CA TP Hồ Chí Minh từ năm 2005 đến
nay. Sở dĩ ng-ời viết lựa chọn 4 ấn phẩm này là do mỗi ấn phẩm có những sắc
thái, đặc thù riêng. Tạp chí CAND sẽ có cách tiếp cận vấn đề giáo dục pháp
luật khác với báo CAND; trong 4 ấn phẩm trên, có báo nghiêng về lý luận, có
báo phát triển theo h-ớng xà hội hoá, thị tr-ờng, có báo của Bộ Công an, có báo
của Công an địa ph-ơng. Với cách chọn lựa nh- vậy, ng-ời viết hy vọng sẽ tìm
đ-ợc nhiều cách tiếp cận vấn đề giáo dục pháp luật, tài liệu sẽ phong phú hơn
và vấn đề đ-ợc mổ xẻ toàn diện hơn.
Tuy nhiên, ng-ời viết chọn thời điểm khảo sát từ năm 2005 đến nay là
hoàn toàn ngẫu nhiên, xuÊt ph¸t tõ ý t-ëng, ― sù chän lùa ngÉu nhiên sẽ giúp
tác giả có những đánh giá khách quan và chân thực về -u điểm và hạn chế,
cũng nh- việc đ-a ra các giải pháp khắc phục để việc tuyên truyền, giáo dục
pháp luật đạt hiệu quả tốt nhất.

5


Trên cơ sở đó, ng-ời viết sẽ cố gắng nghiên cứu thêm một số tờ báo
ngoài ngành, để có thể so sánh, đánh giá nhiều chiều khi các báo cùng nêu một
vấn đề liên quan đến pháp luật, không ngoài dụng ý giúp việc nhìn nhận, đúc
rút ra một luận điểm nào đó đạt tính thuyết phục cao.
Ng-ời viết cũng sÏ pháng vÊn, trß chun víi mét sè CBCS ë những đơn
vị có liên quan trực tiếp tới pháp luật nh- Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật
tự xà hội, ma tuý, quản lý kinh tế và chức vụ, An ninh kinh tế, để nắm bắt tâm
t-, nguyện vọng của CBCS khi đọc 4 ấn phẩm nói trên họ nhận đ-ợc gì, mong
đợi gì và muốn các ấn phẩm này cải tiến nh- thế nào để việc tuyên truyền giáo

dục pháp luật hiệu quả, đồng thời có thêm cơ sở cho việc đánh giá vai trò của
báo chí CAND với việc giáo dục pháp luật cho lực l-ợng.
Do vấn đề pháp luật rất rộng, phạm vi nghiên cứu của đề tài cũng sẽ tập
trung giới hạn tìm hiểu viƯc tuyªn trun mét sè bé lt liªn quan trùc tiếp tới
công tác chuyên môn và nghiệp vụ của lực l-ợng CAND nh- Luật hình sự, luật
Tố tụng hình sự, luật CAND, luật ANQG, luật Phòng chống tham nhũng; Pháp
lệnh công chức
5. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Ng-ời viết sẽ điểm lại những nét chung nhất về công tác xây dựng lực
l-ợng CAND, trong đó yếu tố giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ
trong tâm, qua đó để khẳng định, báo chí có vai trò rất quan trọng để thực hiện
nhiệm vụ đó, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế, xuất hiện nhiều dạng tội
phạm mới có trình độ cao
Cụ thể, ng-ời viết đề tài sẽ tìm hiểu vai trò của bốn tờ báo khi thực hiện
tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho lực l-ợng; đồng thời muốn tìm hiểu những
hạn chế, nh-ợc điểm khi đăng tải những vấn đề liên quan đến pháp luật trên các
ấn phẩm đ-ợc khảo sát. Do từ tr-ớc tới nay, ngành công an cũng nh- báo chí
CAND ch-a có công trình khoa học nào nghiên cứu vấn đề này, tác giả mong
muốn đây là dịp để tìm hiểu tâm t-, nguyện vọng của CBCS trong lực l-ợng khi
tiếp cận các vấn đề pháp luật trên b¸o chÝ
6


Từ cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn sẽ mạnh dạn đề xuất một số giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giáo dục pháp luật trên hệ thống
báo chí công an
6. Ph-ơng pháp luận nghiên cứu
- Đề tài đ-ợc thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác Lê nin
và t- t-ởng Hồ Chí Minh, dựa trên đ-ờng lối, quan điểm của Đảng và Nhà n-ớc
ta về công tác t- t-ởng, định h-ớng chiến l-ợc phát triển báo chí, tăng c-ờng sự

lÃnh đạo, quản lý, nâng cao chất l-ợng báo chí nói chung và báo chí CAND nói
riêng. Đây cũng là ph-ơng pháp luận chung cho cả luận văn.
- Tr-ớc khi đi vào hệ thống báo chí CAND, ng-ời viết luận văn sẽ nghiên
cứu chủ tr-ơng, chính sách của Đảng và Nhà n-ớc về công tác xây dựng lực
l-ợng CAND, về yêu cầu ®ỉi míi cđa b¸o chÝ CAND, qua ®ã sÏ ®¸nh giá công
tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật trên bốn ấn phẩm báo chí đ-ợc khảo sát.
- Ng-ời viết luận văn sẽ sử dụng một số ph-ơng pháp khi nghiên cứu, đó
là ph-ơng pháp thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh để lý giải vấn đề, xác
định luận cứ, luận điểm.
- Luận văn sẽ sử dụng các nguồn thông tin sau:
+ Thu thập, s-u tầm các văn bản, nghị quyết, luật định, một số báo và tạp
chí
+ Kế thừa những kết quả nghiên cứu khoa học có đề cập đến việc tuyên
truyền nhiều lĩnh vực trên báo chí CAND
+ Thảo luận, tham khảo ý kiến của nhiều nhà quản lý, nhà báo giỏi ở một
số Vụ, Cục có liên quan trực tiếp tới công tác báo chí
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, phần nội
dung gồm có 4 ch-ơng:
* Ch-ơng I: Quan điểm của Đảng, Đảng uỷ Công an Trung -ơng và lÃnh đạo
Bộ Công an về XDLL CAND thời kỳ CNH, HĐH đất n-ớc
7


* Ch-ơng II: Báo chí CAND với việc giáo dục pháp luật cho lực l-ợng
CAND
* Ch-ơng III: Một số kiến nghị, giải pháp nâng cao hiệu quả tuyên truyền,
giáo dục pháp luật cho lực l-ợng CAND trong thời kỳ mới
* Phần kết luận
Nội dung của luận văn sẽ đ-ợc trình bày theo thứ tự các ch-ơng nói trên.


8


Ch-ơng I
Quan điểm của Đảng, Đảng uỷ Công an Trung
-ơng và lÃnh đạo Bộ Công an về XDLL CAND thời
kỳ CNH, HĐH đất n-ớc
1.1 CAND, một lực l-ợng nòng cốt của Đảng, Nhà n-ớc và nhân dân
Việt Nam
Trong bÃo táp của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ngày 19-81945 lực l-ợng CAND Việt Nam đ-ợc chính thức ra đời với nhiệm vụ cao cả
bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền của Nhà n-ớc non trẻ thành quả cách mạng
và và cuộc sống của nhân dân. Trải qua hơn 60 năm chiến đấu, công tác và
tr-ởng thành trong cuộc đấu tranh, lực l-ợng CAND đà đ-ợc Đảng, Nhà n-ớc,
Chủ tịch Hồ Chí Minh lÃnh đạo, giáo dục và rèn luyện đà từng b-ớc tr-ởng
thành, lập nên những chiến công oanh liệt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đ-ợc
Đảng và nhân dân giao phó bảo vệ vững chắc nền an ninh trật tự của Tổ Quốc.
Nhìn lại chặng đ-ờng hơn 60 năm qua, có thể nói lực l-ợng CAND đÃ
công tác, chiến đấu, đà phải đ-ơng đầu với những cơ quan tình báo, gián điệp
đế quốc đầu sỏ, trải qua bao gian nan thử thách, vừa chiến đấu vừa xây dựng
từng b-ớc tr-ởng thành, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp bảo vệ ANQG, bảo
vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lÃnh thổ, bảo vệ chế độ đ-ợc nhân dân yêu mến,
tin t-ởng, đ-ợc bạn bè quốc tế đánh giá cao.
Ngay từ những năm đầu mới giành đ-ợc chính quyền, khi đó ch-a có
một hình mẫu nào về tổ chức bộ máy công an một n-ớc dân chủ nhân dân và
con ng-ời CAND mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đà khẳng định rõ ràng, dứt khoát
bản chất của lực l-ợng CAND Việt Nam là : Công an của ta là Công an nhân
dân, vì dân mà phục vụ và dựa vào nhân dân mà làm việc . (Chủ tịch Hồ ChÝ
Minh víi CAND ViƯt Nam, ViƯn Khoa häc C«ng an xuất bản, Hà Nội 1980).
Sau đó, Ng-ời xác định tiếp: Làm công tác chính quyền, ở công an hay ë

9


quân đội đều là làm đầy tớ cho nhân dân cả, vì chính quyền dân chủ có nghĩa
là chính quyền do ng-ời dân làm chủ .
CAND chẳng những gắn bó mật thiết với nhân dân mà còn biết phối hợp
với các lực l-ợng khác, phát huy truyền thống đại đoàn kết dân tộc, tr-ớc hết là
đoàn kết nôị bộ, hoàn thành tốt nhiệm vụ. CAND còn biết vận dụng có chọn
lọc những kinh nghiệm của l-ợc l-ợng an ninh thế giới, đồng thời tăng c-ờng
hợp tác có hiệu quả với các n-ớc anh em trong cuộc đấu tranh phòng chống tội
phạm và khủng bố quốc tế. Đặc biệt, trong sự phối hợp chung tạo nên thế trận
an ninh nhân dân vững chắc, phải kể đến sự hợp đồng chiến đấu đặc biệt giữa
CAND và Quân đội nhân dân, nhân tố quyết định đánh thắng quân thù trong
thời chiến và dẹp tan các thế lực phản động trong thời bình. CAND và Quân đội
nhân dân đà hợp thành sức mạnh vô địch bảo vệ Nhà n-ớc Xà hội chủ nghĩa.
Bác Hồ đà từng nói, Công an và Quân đội là hai cánh tay của nhân dân, của
Đảng, của Chính phủ, của vô sản chuyên chính.
Có thể nói, một trong những ph-ơng châm công tác, chiến đấu điển hình
nhất nằm trong bản chất nghiệp vụ của lực l-ợng CAND, đó là: Phát huy sức
mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, quan hệ mật thiết và dựa vào
nhan dân tạo nên sức mạnh tổng hợp, chủ động phòng ngừa, chủ động và liên
tục tấn công địch, trở thành một nguyên tắc chỉ đạo đấu tranh có tính truyền
thống của CAND.
Nói về bản chất, nguyên tắc và ph-ơng châm chiến đấu công tác có tính
chất đặc thù của lực l-ợng CAND nh- vậy, để thấy rằng, trong tác nghiệp,
CBCS Công an phải xử lý rất nhiều mối quan hệ chằng chịt trên nền pháp lý và
pháp luật XHCN. Vì thế, có trình độ văn hóa và hiểu biết pháp luật nhằm vận
dụng, hóa giải thành công các mối quan hệ trong công tác...trở thành phẩm chất
đầu tiên vô cùng quan trọng của mỗi CBCS CAND.
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X của Đảng năm 2006 tiếp

tục khẳng định: Xây dựng lực l-ợng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ,
từng b-ớc hiện đại phục vụ sự nghiệp đổi mới CNH, HĐH đất n-ớc. Luật
10


CAND (đ-ợc Quốc hội n-ớc Cộng hoà xà hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua
tại kỳ họp thứ 6, QH Khóa XI từ ngày 18-10 đến 29-11-2005, có hiệu lực từ 17- 2006) đà khẳng định vị trí, chức năng của CAND, ở Điều 4 nêu rõ:
1.CAND là lực l-ợng nòng cốt của lực l-ợng vũ trang nhân dân trong sự
nghiệp bảo vệ ANQG và giữ gìn trật tự, an toµn x· héi cđa Nhµ n-íc Céng hoµ
x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam. CAND gåm lùc l-ỵng An ninh nhân dân và Cảnh
sát nhân dân. 2. CAND có chức năng tham m-u cho Đảng, Nhà n-ớc về bảo vệ
ANQG và giữ gìn trật tự, an toàn xà hội; thực hiện thống nhất quản lý về bảo
vệ ANQG và giữ gìn trật tự, an toàn xà hội; đấu tranh phòng chống âm m-u,
hoạt động của các thế lực thù địch, các loại tội phạm và các vi phạm pháp luật
về ANQG, trật tự, an toàn xà hội . Đồng thời ở Điều 5 về Nguyên tắc tổ chức
và hoạt động của CAND, Luật CAND xác định rõ: 1.CAND đặt d-ới sự lÃnh
đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam, d-ới sự thống
lĩnh của Chủ tịch n-ớc, sự thống nhất quản lý của Chính phủ và sự chỉ huy,
quản lý trực tiếp của Bộ tr-ởng Bộ Công an. 2. CAND đ-ợc tổ chức tập trung,
thống nhất và theo cấp hành chính từ trung -ơng đến cơ sở.3. Hoạt động của
CAND tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; cấp d-ới phục tùng cấp trên; dựa vào
nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân; bảo vệ lợi ích của Nhà n-ớc,
quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân .
Nh- vậy, cả về sự lÃnh đạo của Đảng, cả về tính pháp lý của Nhà n-ớc đÃ
xác định rõ về ph-ơng h-ớng, ph-ơng châm xây dựng lực l-ợng CAND trong
thời kỳ CNH, HĐH đất n-ớc. Một đặc điểm mà luận văn đặc biệt l-u ý là ở
Điều 5 Luật CAND xác định rất rõ : Hoạt động của Công an nhân dân tuân
thủ Hiến pháp và pháp luật , đây cũng là mục tiêu của luận văn h-ớng tới để
lý giải khi đề cập đến vai trò của báo chí CAND trong viƯc gi¸o dơc, h-íng dÉn
ph¸p lt cho CBCS CAND.


11


1.2 Thực trạng lực l-ợng CAND khi b-ớc vào thời kỳ CNH, HĐH đất n-ớc
1.2.1 Thuận lợi
Trải qua hơn nửa thế kỷ, nhất là trong thời kỳ đổi mới đất n-ớc, tr-ớc
những biến động hết sức phức tạp của thế giới, đặc biệt là sự tan rà của hệ
thống Xà hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu đà tác động mạnh đến t- t-ởng
cán bộ, đảng viên và nhân dân, trong đó có lực l-ợng CAND, nh-ng hầu hết
CBCS CAND thể hiện rõ lập tr-ờng cách mạng kiên định, bản lĩnh chính trị
vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, có tinh
thần cách mạng tấn công, tận tụy trong công tác, m-u trí dũng cảm trong chiến
đấu, chấp nhận hi sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ, giữ vững ổn định chính trị của
đất n-ớc, đảm bảo trật tự an toàn xà hội, góp phần quan trọng vào những thành
tựu to lớn của sự nghiệp cách mạng, vào thành tựu to lớn của 20 năm đổi mới
đất n-ớc. ĐÃ có hàng vạn g-ơng ng-ời tốt, việc tốt, hàng ngàn chiến sĩ thi đua,
chiến sĩ quyết thắng, hàng trăm đơn vị và cá nhân đ-ợc Nhà n-ớc phong tặng
danh hiệu Anh hùng lực l-ợng vũ trang nhân dân và nhiều g-ơng hi sinh oanh
liệt vì sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Trong điều kiện công tác chiến đấu có nhiều khó khăn, môi tr-ờng phức
tạp, đời sống còn thiếu thốn, lại bị tác động tiêu cực của cơ chế thị tr-ờng, sự
tấn công mua chuộc của các thế lực thù địch và các đối t-ợng phạm tội, nh-ng
đại bộ phận CBCS CAND vẫn giữ đ-ợc lối sống trong sạch, lành mạnh, có
phẩm chất đạo đức cách mạng, luôn luôn giữ gìn và phát huy bản chất giai cấp
công nhân và truyền thống tốt ®Đp cđa CAND ViƯt Nam, thĨ hiƯn râ tinh thÇn
phơc vụ nhân dân, sâu sát quần chúng nhân dân, sát cơ sở, có ý thức trách
nhiệm trong công tác, chiến đấu và xây dựng đơn vị. Trong giao tiếp và giải
quyết công việc với nhân dân, đ-ợc dân tin, dân yêu, dân ủng hộ nên đà vận
động đ-ợc đông đảo quần chúng nhân dân tham gia đấu tranh trong phong trào

bảo vệ An ninh Tổ quốc.
Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ Công an Trung -ơng lần thứ IV tháng 122005, đà nêu rõ: Những năm qua, bình quân số đảng viên đủ t- cách hoàn
12


thành tốt nhiệm vụ chiếm 86,55%; đảng viên là cấp uỷ, lÃnh đạo, quản lý các
cấp đủ t- cách hoàn thành tốt nhiệm vụ chiếm 95% trở lên. Từ năm 2001 đến
nay, Đảng bộ Công an TW đà kết nạp 9.690 đảng viên. Các đơn vị trực tiếp
chiến đấu, đại bé phËn CBCS ®· cã kiÕn thøc nghiƯp vơ chung, có năng lực
nghiệp vụ chuyên ngành. Riêng đội ngũ cán bộ, lÃnh đạo chỉ huy các cấp công
an, số đông đà đ-ợc đào tạo bồi d-ỡng một cách cơ bản có hệ thống, có trình
độ chính trị cao và đồng đều.
1.2.2 Khó khăn và hạn chế
Điều đáng quan tâm nhất là trong những năm vừa qua, lực l-ợng CAND
còn bộc lộ một số yếu kém và hạn chế. Một bộ phận CBCS còn thiếu hụt về
trình độ và kiến thức về pháp luật, pháp lý quốc tế, kinh tế đối ngoại; trình độ
ngoại ngữ, tin học, năng lực tổ chức thực hiện, điều hành chỉ huy cuộc đấu
tranh bảo vệ an ninh, trật tự còn hạn chế. Mặt bằng kiến thức, trình độ văn hóa,
khoa học kỹ thuật, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, kể cả lÃnh đạo chỉ
huy còn ch-a đồng đều. Điều đáng lo ngại là tr-ớc những diễn biến phức tạp
của tình hình thế giới và sự tác động của những tiêu cực của nền kinh tế thị
tr-ờng, một bộ phận cán bộ, đảng viên, chiến sĩ CAND thiếu rèn luyện, tu
d-ỡng đà không kiên định lập tr-ờng cách mạng, thiếu vững vàng tr-ớc những
khó khăn, thử thách và có biểu hiện suy thoái về phẩm chất đạo đức, một số
đồng chí đà vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Tình hình trên cho thấy thực trạng của lực l-ợng CAND khi b-ớc vào
thời kỳ CNH, HĐH đất n-ớc còn nhiều bất cập và hạn chế, ch-a đáp ứng đ-ợc
yêu cầu ngày càng cao của thời kỳ mới. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ đ-ợc giao,
lực l-ợng CAND phải phát huy những -u điểm đà có khắc phục những yếu kém
tồn tại nói trên để xây dựng đội ngũ thật sự vững mạnh toàn diện đáp ứng yêu

cầu thời kỳ CNH, HĐH...
Từ những cơ sở trên cho thấy, xây dựng lực l-ợng CAND cách mạng,
chính quy, tinh nhuệ, từng b-ớc hiện đại là yêu cầu khách quan, bức thiết của
thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất n-ớc. Điều đó vừa có ý nghĩa cấp bách của
13


yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự trong thời kỳ cách mạng, vừa có ý
nghĩa cơ bản, lâu dài của công tác xây dựng lực l-ợng CAND: Một lực l-ợng
trụ cột của Nhà n-ớc chuyên chính vô sản, của nhân dân d-ới sự lÃnh đạo của
Đảng (Chỉ thị số 58/CT-TW của Ban Bí th- TWĐ 1985)
Xét d-ới góc độ kiến thức, sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của
lực l-ợng CAND, theo đánh giá của Vụ Pháp chế, Bộ Công an, nhìn chung
tuyệt đại đa số CBCS Công an có trình độ hiểu biết về pháp luật, có ý thức và
chấp hành tốt pháp luật của Nhà n-ớc, Chỉ thị, Quy định cụ thể hóa pháp luật
của lực l-ợng CAND. Song trên thực tế, công tác phổ biến, h-ớng dẫn, giáo dục
và tuyên truyền pháp luật trong lực l-ợng CAND còn thiếu những giải pháp cơ
bản, có nơi làm còn hời hợt, chiếu lệ, vì thế hiệu quả ch-a cao. Nhiều vấn đề
liên quan đến pháp luật nh-ng đ-ợc xác định là bí mật nội bộ ngành , nên
không thể phổ cập rộng rÃi đến toàn thể CBCS trong lực l-ợng.
1.3 Chủ tr-ơng xây dựng lực l-ợng CAND cách mạng, chính quy,
tinh nhuệ, từng b-ớc hiện đại
Hiến pháp n-ớc Cộng hòa xà hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, tại điều
47 ghi rõ: Nhà n-ớc xây dựng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng
b-ớc hiện đại dựa vào nhân dân và làm nòng cốt cho phong trào nhân dân... .
Đại hội lần thứ X của Đảng (3-2006) cũng xác định rõ: Xây dựng lực
l-ợng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng b-ớc hiện đại
Điều 9, Luật CAND cũng xác định rõ : 1. Nhà n-ớc có chính sách đào
tạo bồi d-ỡng sỹ quan, hạ sỹ quan, chiến sĩ CAND, xây dựng CAND cách
mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng b-ớc hiện đại. 2. Cơ quan, tổ chức và mọi

công dân có nhiệm vụ tham gia xây dựng CAND trong sạch, vững mạnh

14


1.3.1 Xây dựng lực l-ợng CAND cách mạng
Đây là mục tiêu quan trọng nhất, trong đó nội dung chủ yếu đ-ợc xác định
là:
- Xây dựng l-ợc l-ợng CAND tuyệt đối trung thành với Đảng Cộng sản Việt
Nam, với Nhà n-ớc xà hội chủ nghĩa và nhân dân lao động Việt Nam, có tinh
thần yêu n-ớc sâu sắc, kiên định mục tiêu dân tộc và chủ nghĩa xà hội. Sẵn
sàng chiến đấu hi sinh bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lÃnh thổ của đất
n-ớc, sự nghiệp cách mạng của Đảng, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ nhân
dân.
- Đảng lÃnh đạo trực tiếp tuyệt đối về mọi mặt với CAND
- Xây dựng CAND là của dân, do dân và vì dân, gắn bó mật thiết và phục vụ
cho lợi ích của nhân dân. Lực l-ợng CAND phải có khả năng tập hợp quần
chúng, thuyết phục và tổ chức nhân dân thực hiện công cuộc bảo vệ An ninh
trật tự của đất n-ớc
- Có giác ngộ sâu sắc về chủ nghĩa Mác - Lênin và t- t-ởng Hồ Chí Minh,
về đ-ờng lối chính sách của Đảng và Nhà n-ớc...
- Luôn bám sát thực tiễn, tìm tòi, sáng tạo với tinh thần đổi mới
- Có phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, g-ơng mẫu, có lối sống
trong sạch, lành mạnh, tiến bộ, văn minh, thực hiện nghiêm túc 6 điều Bác Hồ
dạy CAND
1.3.2 Xây dựng lực l-ợng CAND chính quy
Chính quy là xây dựng hoàn chỉnh và thực hiện nghiêm túc những quy định,
nguyên tắc, quy chế và chuẩn mực nhằm tạo nên sự thống nhất về chính trị, tổ
chức và hành động của lực l-ợng CAND, thĨ hiƯn ë :
- Tỉ chøc bé m¸y cđa CAND từ Bộ đến địa ph-ơng là một tổ chức lực l-ợng

vũ trang chặt chẽ, khoa học, cơ động và mang tính chiến đấu cao, đảm bảo tinh
gọn, mạnh, tăng c-ờng cho sơ sở, nâng cao hiệu lực và hiệu quả và hoạt động
của bộ máy CAND...
15


- Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng tổ chức đ-ợc quy định rõ ràng,
khoa học, định rõ tiêu chuẩn chức trách cán bộ và nhiệm vụ cụ thể cđa tõng
chøc danh...
- Cã hƯ thèng ®iỊu lƯnh néi vơ, nội quy kỷ luật, chế độ công tác nghiêm
minh, chặt chÏ, CBCS cã ý thøc tæ chøc kû luËt, tinh thần tự giác cao, chấp
hành nghiêm chỉnh 5 lời thề, 10 điều kỷ luật và điều lệnh nội vụ, đảm bảo quân
phong, quân kỳ, lễ tiết tác phong, kính trọng lễ phép khi tiếp xúc với nhân
dân...
- Các hoạt động bảo vệ an ninh trật tự của lực l-ợng CAND đ-ợc thể chế
hòa bằng các văn bản pháp luật, đảm bảo cho tổ chức và hoạt động của CAND
phát huy hiệu quả, hoàn thành nhiệm vụ đ-ợc giao, giữ vững kỷ c-ơng pháp
luật và đ-ợc pháp luật bảo vệ.
1.3.3 Xây dựng lực l-ợng CAND tinh nhuệ
Tinh nhuệ là tính chất tổng hợp, toàn diện của lực l-ợng CAND, tạo nên sức
mạnh và hiệu quả trong chiến đấu, công tác đảm bảo khả năng tấn công kẻ địch
và tội phạm một cách sắc bén, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật
tự trong mọi điều kiện, hoàn cảnh.
- Muốn tinh nhuệ thì tổ chức phải tinh gọn, có tính cơ động và sức chiến đấu
cao, quán xuyến đ-ợc đối t-ợng, địa bàn, tập trung thống nhất, chuyên sâu...
- Đội ngũ cán bộ có trình độ, tri thức toàn diện và chuyên sâu trong lĩnh vực
công tác đ-ợc phụ trách, có năng khiếu và bản lĩnh nghề nghiệp; nắm vững
pháp luật, tinh thông về nghiệp vụ, sử dụng thành thạo các biện pháp chủ
tr-ơng, đối sách
- Có khả năng vận động, tổ chức quần chúng tham gia tích cực phong trào

quần chúng bảo vệ ANTQ, góp phần xây dựng nền An ninh nhân dân vững
chắc, phát huy sức mạnh tổng hợp của nhân dân trong công cuộc bảo vệ ANQG
và giữ gìn TTATXH
- Có tinh thần cảnh giác cách mạng cao, giữ bí mật, m-u trí sáng tạo, có khả
năng tổng kết thực tiễn và nâng cao hiệu quả công tác, chiến đấu...
16


- ứng dụng có hiệu quả các thành tựu phát triển của các lĩnh vực khoa học tự
nhiên, khoa học xà hội nhân văn, khoa học công nghệ của công an...
- Có lực l-ợng trực tiếp chiến đấu mũi nhọn, đ-ợc trang bị hiện đại, cơ động,
có khả năng tác chiến cao; kịp thời, sắc bén, hiệu quả trong công tác chống các
loại tội phạm đặc biệt, giải quyết các tình huống đặc biệt...
1.3.4 Xây dựng l-ợng CAND từng b-ớc hiện đại
Hiện đại là một trong những mục tiêu không thể thiếu để có thể đáp ứng yêu
câù nhiệm vụ của thời kỳ mới. Lực l-ợng CAND phải đ-ợc trí tuệ hóa, trí thức
hóa, không ngừng nâng cao trình độ năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới.
- Ngoài các yêu cầu về trang bị ph-ơng tiện hiện đại phục vụ chiến đấu và
công tác, nghiên cứu ứng dụng có chọn lọc những kinh nghiệm, kiến thức tiên
tiến, đội ngũ CBCS trong lực l-ợng CAND phải có trình độ năng lực toàn diện
để đáp ứng yêu cầu xây dựng l-ợc l-ợng CAND từng b-ớc hiện đại; có khả
năng làm chủ và quản lý sử dụng thành thạo, hiệu quả mọi trang bị khoa học kỹ
thuật hiện đại phục vụ cho công tác và chiến đấu.
- Có năng lực t- duy sắc sảo, tác phong khoa học theo kịp quá trình phát
triển, đối mới của đất n-ớc, nhanh nhạy nắm bắt và giải quyết những vấn đề
nảy sinh trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất n-ớc. Có năng lực dự
báo và định h-ớng phát triển tình hình về bảo vệ ANQG và giữ gìn trật tự an
toàn, xà hội.
Có thể nói các mục tiêu cụ thể của xây dựng lực l-ợng CAND cách
mạng, tinh nhuệ, chính quy, từng b-ớc hiện đại là một tổng thể thống nhất có

mối quan hệ biện chứng, gắn bó chặt chẽ hữu cơ, tạo nên sức mạnh tổng hợp
bảo đảm cho lực l-ợng CAND xứng đáng là công cụ chuyên chính trọng yếu,
tin cậy, sắc bén của Đảng, Nhà n-ớc XÃ hội chủ nghĩa, thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ bảo vệ ANQG vµ trËt tù an toµn x· héi trong mäi thêi kỳ của cách
mạng.

17


1.4. Giáo dục pháp luật cho lực l-ợng CAND là một nhiệm vụ trọng
tâm của ngành Công an
1.4.1 Vai trò của giáo dục pháp luật đối với lực l-ợng CAND
Quá trình đ-a pháp luật vào cuộc sống đ-ợc bắt đầu bằng hoạt động phổ
biến, giáo dục pháp luật, bởi vì thực hiện pháp luật dù bằng hình thức nào
tuân theo pháp luật, thi hành (chấp hành) pháp luật, sử dơng (vËn dơng) ph¸p
lt hay ¸p dơng ph¸p lt, tr-íc hết phải có hiểu biết pháp luật. Nếu không
nhận thức đầy đủ vai trò quan trọng và không thực hiện tốt công tác giáo dục
pháp luật thì dù công tác xây dựng pháp luật (công tác lập pháp) có làm tốt đến
mấy cũng không đạt đ-ợc hiệu quả thực thi pháp luật. Do đó, giáo dục pháp
luật chính là đòi hỏi khách quan bắt nguồn từ lợi ích của Nhà n-ớc, của xà hội,
của mọi công dân.
CAND là lực l-ợng vũ trang, nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh
trật tự, là cơ quan thi hành và bảo vệ pháp luật, hoạt động của lực l-ợng CAND
quan hệ nhiều đến các vấn đề luật pháp và cần phải tuân thủ pháp luật một cách
chặt chẽ. Do đó, pháp luật có vai trò rất quan trọng đối với lực l-ợng CAND,
góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý Nhà n-ớc, quản lý xà hội về
lĩnh vực an ninh trật tự, đồng thời góp phần nâng cao ý thức pháp luật và văn
hoá pháp lý của CBCS CAND.
Với vai trò quan trọng nh- vậy, giáo dục pháp luật phải đ-ợc xác định là
một trong những công tác trọng tâm của lực l-ợng CAND. Chúng ta đang coi

trọng việc xây dựng pháp luật về an ninh, trật tự, nh-ng cũng đà đến lúc phải
đầu t- nhiều hơn nữa cho việc tổ chức thực hiện pháp luật trên lĩnh vực này mà
tr-ớc hết là phổ biến, giáo dục pháp luật. Đó là trách nhiệm của các cơ quan
nhà n-ớc có thẩm quyền và lÃnh đạo Công an các cấp.
1. 4.2 Công tác giáo dục pháp luật trong CAND
Đảng uỷ Công an Trung -ơng và lÃnh đạo Bộ Công an nhận thức rõ: Đẩy
mạnh hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đóng vai trò ngày càng quan
18


trọng, góp phần quản lý đất n-ớc, quản lý xà hội bằng pháp luật, xây dựng Nhà
n-ớc pháp quyền XÃ hội chủ nghĩa. Đảng uỷ Công an Trung -ơng và lÃnh đạo
Bộ Công an chủ tr-ơng đ-a công tác giáo dục pháp luật trở thành một trong
những công tác trọng tâm, th-ờng xuyên của lực l-ợng CAND. Vì vậy, khi
Đảng và Nhà n-ớc ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác
phổ biến, giáo dục pháp luật nh-: Chỉ thị số 02/1998/CT- TTg ngày
07/01/1998; Quyết định số 03/1998/QĐ-TTg ngày 07/01/1998; Quyết định số
13/2003/QĐ-TTg ngày 17/01/2003 của Thủ t-ớng Chính phủ, Chỉ thị số 32CT-TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí th- Trung -ơng Đảng, lÃnh đạo Bộ
Công an đà kịp thời chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả hoạt động này
trong lực l-ợng CAND. Ngày 26/03/1998, Bộ tr-ởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ
Công an) ban hành Chỉ thị số 07/1998/CT-BNV (V19) về Tăng c-ờng pháp chế
XHCN trong lực l-ợng CAND tr-ớc tình hình mới. Tiếp theo, ngày 23/05/1999
Quyết định số 764/2004/QĐ-BCA (V19) ngày 09/08/2004 thay thế Quyết định
này) thành lập Hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật Bộ
Công an do một đồng chí Thứ tr-ởng làm Chủ tịch hội đồng. Tại các Tổng cục,
Công an 64 tỉnh, thành phố trực thuộc trung -ơng đà thành lập Hội đồng phối
hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật, xây dựng quy chế hoạt động của Hội
đồng. Trong những năm qua các Hội đồng này tiếp tục đ-ợc củng cố
Bộ Công an đà xây dựng và tổ chức trao thẻ cho 117 báo cáo biên pháp
luật ở cơ quan Bộ và h-ớng dẫn triển khai việc cấp thẻ báo cáo viên pháp luật

cho số báo cáo viên ở Công an 64 địa ph-ơng. Ngày 03/05/2000 Bộ tr-ởng Bộ
Công an đà ban hành Quyết định số 390/2000/QĐ-BCA (V19) về Quy chế báo
cáo viên pháp luật của lực l-ợng CAND. Công an các địa ph-ơng đà xây dựng
đội ngũ báo cáo viên pháp luật và triển khai việc cấp thẻ Báo cáo viên pháp luật
theo sự chỉ đạo của Bộ (hiện nay có gần 2000 báo cáo viên pháp luật đang hoạt
động). Các hoạt động của báo cáo viên pháp luật đà dần dần đi vào nề nếp,
th-ờng xuyên. Số báo cáo viên pháp luật này đà trở thành nòng cốt trong hoạt
19


®éng phỉ biÕn gi¸o dơc ph¸p lt vỊ an ninh trật tự ở Trung -ơng và địa
ph-ơng.
Công tác giáo dục pháp luật những năm qua đà giúp phổ biến đ-ờng mọi
đ-ờng lối chủ tr-ơng, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà n-ớc đến
CBCS CAND, giúp nâng cao kiến thức và ý thức chấp hành pháp luật cho lực
l-ợng, hạn chế đ-ợc CBCS vi phạm do không tinh thông pháp luật. Tuy nhiên,
công tác này vẫn ch-a đạt hiệu quả vững chắc, nhiều nơi còn làm qua loa, chiếu
lệ.
Công tác giáo dục pháp luật cho lực l-ợng CAND đ-ợc thực hiện bằng
nhiều hình thức khác nhau nh-: Tổ chức hội nghị triển khai, tập huấn các văn bản
quy phạm pháp luật mới ban hành, hình thành tủ sách pháp luật, đ-a nội dung
giảng dạy pháp luật vào trong các tr-ờng CAND, sân khấu hoá vấn đề pháp luật
bằng các vở kịchTuy nhiên, Vụ pháp chế, Bộ Công an cho biết, một trong những
kênh giúp việc giáo dục pháp luật cho lực l-ợng CAND đ-ợc toàn diện, sâu
rộng và đạt hiệu quả thực chất nhất, đó là các ph-ơng tiện thông tin đại chúng, báo
chí xuất bản, đặc biệt là hệ thống báo chí của ngành Công an đang lớn mạnh
không ngừng.

20



Ch-ơng II
báo chí CAND với việc giáo dục pháp luật cho
lực l-ợng CAND
2.1 Về báo chí CAND
2.1.1Những chuyển biến về chất l-ợng, hiệu quả của báo chí CAND
Ngày 17/10/1997, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung -ởng Đảng khoá VIII
đà ra Chỉ thị 22-CT/TW về Tiếp tục đổi mới và tăng c-ờng sự lÃnh đạo, quản
lý công tác báo chÝ xt b¶n‖ . Sau khi cã h-íng dÉn thùc hiện Chỉ thị 22 của
Ban T- t-ởng Văn hoá Trung -ơng và Bộ Văn hoá - Thông tin, Bộ Công an đÃ
ban hành Chỉ thị 06/CT/1998/BNV của Bộ tr-ởng về tăng c-ờng lÃnh đạo, chỉ
đạo và quản lý đối với hoạt động báo chí, xuất bản CAND lần thứ 3 để triển
khai thực hiện. Có thể nói, bám sát vào các chủ tr-ơng, đ-ờng lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà n-ớc, 10 năm qua, báo chí CAND đà có nhiều
khởi sắc với những thành tích v-ợt bậc, vừa đảm bảo những nguyên tắc mang
tính đặc thù, vừa từng b-ớc tiếp cận trình độ của một nền báo chí hiện đại và
tiên tiến, bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, của ngành, phục vụ đắc lực sự
nghiệp bảo vệ An ninh Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất n-ớc.
M-ời năm qua, báo chí (và cả lĩnh vực xuất bản) CAND đà có nhiều đổi mới
và tiến bộ quan trọng về nội dung và hình thức, từng b-ớc nâng cao chất l-ợng
chính trị, chất l-ợng văn hoá, khoa học và nghiệp vụ, giữ vững quan điểm chính
trị, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của tờ báo, tiếp tục khẳng định đ-ợc vị trí
trong làng báo chí Việt Nam, góp phần quan trọng vào việc tuyên truyền kịp
thời các chủ tr-ơng chính sách của Đảng và Nhà n-ớc và của Bộ Công an về an
ninh trật tự, tích cực đấu tranh chống các quan điểm sai trái, vạch trần âm m-u
thủ đoạn thâm độc của các thế lực thù địch, nâng cao tinh thần cảnh giác, động
viên cổ vũ nhân dân tham gia phòng chống tội phạm, phòng chống tệ nạn xÃ
hội và tham gia phong trào quần chúng bảo vệ An ninh Tổ quốc. Qua thông tin
về tình hình an ninh trật tự và các vụ án để tuyên truyền về thành tích, chiến
21