Ngữ văn 6 . Tiết 84 . So sánh (tiếp theo)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (568.25 KB, 21 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>
<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>
<b>ĐÁP ÁN</b>
<b>1/ Câu (1) là câu có chứa phép so sánh </b>
<i> Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống </i>
<i>như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.</i>
<b>2/ So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự </b>
vật, sự việc khác có nét tương đồng.
<b>1/ Trong hai ví dụ sau, câu nào có chứa phép so sánh? </b>
<b>Chỉ ra các sự vật so sánh và từ so sánh trong câu?</b>
<i>(1)Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như </i>
<i>người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.</i>
<i>(2) Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem </i>
<i>hồng hơn xuống.</i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>I.Bài học</b>
<b>1. Các kiểu so sánh:</b>
<b>Tuần :21-Tiết:84 </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>(Tiếp theo)</b>
Xét ví dụ: SGK/41
<i><b>Tìm những câu thơ có chứa phép so sánh trong khổ thơ sau:</b></i>
<i> “Những ngơi sao thức ngồi kia</i>
<i>Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con</i>
<i>Đêm nay con ngủ giấc tròn</i>
<i> Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.”</i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<i><b>Những câu thơ có chứa phép so sánh trong khổ thơ là:</b></i>
<i>“Những ngơi sao thức ngồi kia</i>
<i>Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con</i>
<i>Đêm nay con ngủ giấc trịn</i>
<i>Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.”</i>
<b> </b>
<b> </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b><sub>SO SÁNH </sub></b>
<b>(Tiếp theo)</b>
<b>1. Các kiểu so sánh:</b>
Xét ví dụ: SGK/41
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
<b>Vế A</b>
<b>Vế A</b>
(sự vật được so
sánh)
Phương
diện so
sánh
Từ so
sánh
<b>Vế B</b>
<b>Vế B</b>
(sự vật dùng
để so sánh)
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b>Vế A</b>
<b>Vế A</b>
(sự vật được so
sánh)
Phương
diện so
sánh
Từ so
sánh
<b>Vế B</b>
<b>Vế B</b>
(sự vật dùng
để so sánh)
<i><b>Kiểu so </b></i>
<i><b>sánh</b></i>
<i>Những ngơi </i>
<i>sao</i>
<i>Thức ngồi</i>
<i><sub>kia</sub></i>
<i>chẳng </i>
<i>bằng</i>
<i>mẹ</i>
<b>khơng </b>
<b>ngang </b>
<b>bằng</b>
<i>Mẹ</i>
<i>là</i>
<i>ngọn gió</i>
<b>ngang </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
<b>Tìm thêm những </b>
<b>Tìm thêm những </b>
<b>từ ngữ chỉ ý so </b>
<b>từ ngữ chỉ ý so </b>
<b>sánh ngang bằng </b>
<b>sánh ngang bằng </b>
<b>hoặc không ngang </b>
<b>hoặc không ngang </b>
<b>bằng</b>
<b>bằng</b>
<b>Các từ </b>
<b>so sánh</b>
So sánh ngang
bằng
So sánh không
ngang bằng
<i>Là, như, y như, giống như, tựa như, bao </i>
<i>nhiêu, bấy nhiêu…</i>
<i>Hơn, hơn là, kém, không bằng, chưa </i>
<i>bằng, chẳng bằng…</i>
<b> </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>(Tiếp theo)</b>
<b>1. Các kiểu so sánh:</b>
Xét ví dụ: SGK/41
Có 2 kiểu so sánh:
+ So sánh ngang bằng.
+ So sánh khơng ngang bằng.
<b>Từ ví dụ vừa </b>
<b>Từ ví dụ vừa </b>
<b>phân tích, em </b>
<b>phân tích, em </b>
<b>hãy cho biết có </b>
<b>hãy cho biết có </b>
<b>mấy kiểu so </b>
<b>mấy kiểu so </b>
<b>sánh?</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<i><b>Bài tập nhanh: </b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Điền từ chỉ ý so sánh thích hợp vào các câu sau:</b></i>
<i>1.Đẹp ……. hoa. </i>
<i>2.Nhanh ….. cắt.</i>
<i>3. Miệng cười …………hoa ngâu.</i>
<i> Cái khăn đội đầu ……….. hoa sen.</i>
<i>4. Công cha …… núi Thái Sơn</i>
<i> Nghĩa mẹ …….. nước trong nguồn chảy ra.</i>
<i>5. Tốt gỗ ……… tốt nước sơn.</i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
<i><b>Bài tập nhanh: Điền từ chỉ ý so sánh:</b></i>
<i>1</i>
<i>. Đẹp ………hoa.</i>
<i>2</i>
<i>. Nhanh……….cắt.</i>
<i>3</i>
<i>. Miệng cười ………… hoa ngâu.</i>
<i> Cái khăn đội đầu ………hoa sen.</i>
<i>4</i>
<i>. Công cha …….. núi Thái Sơn</i>
<i> Nghĩa mẹ ………. nước trong nguồn chảy ra.</i>
<i>5</i>
<i>. Tốt gỗ …….tốt nước sơn.</i>
<i>6</i>
<i>. Một giọt máu đào …………. ao nước lã.</i>
<i>7.</i>
<i> Chết trong ……….sống đục.</i>
<i><b>như</b></i>
<i><b>như</b></i>
<i><b>như thể</b></i>
<i><b>như thể</b></i>
<i><b>như</b></i>
<i><b>như</b></i>
<i><b>hơn</b></i>
<i><b>hơn</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>2. Tác dụng của so sánh:</b>
Xét ví dụ: SGK/42
<i><b>Tìm phép so sánh trong đoạn văn sau:</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
<i>Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ </i>
<i>Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn. </i>
<i>Dịng sơng Năm Căn mênh mơng, nước ầm ầm đổ ra </i>
<i>biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen </i>
<i>trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những </i>
<i>đầu sóng trắng. Thuyền xi giữa dịng con sông rộng </i>
<i>hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng </i>
<i>lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây </i>
<i>đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn </i>
<i>bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ơm lấy dịng </i>
<i>sơng, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, </i>
<i>màu xanh chai lọ,…lịa nhịa ẩn hiện trong sương mù </i>
<i>và khói sóng ban mai. </i>
(Đồn Giỏi)
<i>Thuyền chúng tơi chèo thoát qua kênh Bọ </i>
<i>Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xi về Năm Căn. </i>
<i>Dịng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra </i>
<i>biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen </i>
<i>trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những </i>
<i>đầu sóng trắng. Thuyền xi giữa dịng con sông rộng </i>
<i>hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng </i>
<i>lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây </i>
<i>đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn </i>
<i>bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ơm lấy dịng </i>
<i>sơng, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, </i>
<i>màu xanh chai lọ,…lòa nhịa ẩn hiện trong sương mù </i>
<i>và khói sóng ban mai. </i>
(Đoàn Giỏi)
<b>2. Tác dụng của so sánh:</b>
Xét đoạn văn:
Em hãy tìm phép
so sánh trong đoạn
văn trên.
Phép so sánh trong
đoạn văn có tác
dụng gì trong việc
miêu tả sự vật, sự
việc?
-
Tác dụng: Gợi
Tác dụng: Gợi
hình, giàu hình
hình, giàu hình
ảnh, sinh động.
ảnh, sinh động.
Phép so sánh có tác
dụng gì đối với
việc thể hiện tư
tưởng tình cảm của
người viết?
Tạo ra lối nói giàu
hàm xúc biểu hiện tư
tưởng và tình cảm của
tác giả đối với sự hùng
vĩ, rộng lớn của dịng
sơng Năm Căn.
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
<b>2. Tác dụng của so sánh:</b>
So sánh vừa có tác dụng gợi
hình, giúp cho việc miêu tả sự vật,
sự việc được cụ thể, sinh động; vừa
có tác dụng biểu hiện tư tưởng tình
cảm sâu sắc.
<b> </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>(Tiếp theo)</b>
Từ ví dụ
vừa phân
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
<b> </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>SO SÁNH </b>
<b>(Tiếp theo)</b>
<b>II. Luyện tập:</b>
<i><b>Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
<i><b>Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng </b></i>
<i><b>thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh </b></i>
<i><b>mà em thích. </b></i>
<i>b) Con đi trăm núi ngàn khe </i>
<i> Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm</i>
<i> Con đi đánh giặc mười năm </i>
<i> Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi . </i>
<i> (Tố Hữu) </i>
<i>c) Anh đội viên mơ màng </i>
<i> Như nằm trong giấc mộng</i>
<i> Bóng Bác cao lồng lộng </i>
<i> Ấm hơn ngọn lửa hồng . </i>
<i> (Minh Huệ) </i>
<i> </i>
<i>a) Q hương tơi có con sông xanh biếc</i>
<i> Nước gương trong soi tóc những hàng tre</i>
<i> Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè</i>
<i> Toả nắng xuống lịng sơng lấp lống. </i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
<b>Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh và cho biết kiểu so sánh sau đó </b>
phân tích tác dụng của một phép so sánh mà em thích.
<i><sub>a) Q hương tơi có con sông xanh biếc</sub></i>
<i> Nước gương trong soi tóc những hàng tre</i>
<i> Toả nắng xuống lịng sơng lấp lống. </i>
(Tế Hanh)
<i> </i>
<i>Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè</i>
<sub></sub>
<b><sub> So sánh ngang bằng</sub></b>
<b> So sánh không ngang bằng</b>
<i><b>Tác dụng: cho thấy tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, yêu quê </b></i>
<i><b>hương tha thiết của tác giả.</b></i>
<i><b>Tác dụng: cuộc đời của mẹ đã trải qua biết bao vất vả, cực nhọc , thể </b></i>
<i><b>hiện lòng yêu thương của tác giả đối với bầm.</b></i>
<i>b</i>
<i>) </i>
<i>Con đi trăm núi ngàn khe </i>
<i> Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm</i>
<i> Con đi đánh giặc mười năm </i>
<i> Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi . </i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
<i>c)</i>
<i>Anh đội viên mơ màng </i>
<i> Như</i>
<i>nằm trong giấc mộng(1)</i>
<i> Bóng Bác cao lồng lộng </i>
<i> Ấm </i>
<i>hơn</i>
<i> ngọn lửa hồng(2). </i>
<i> (Minh Huệ)</i>
<b> So sánh ngang </b>
<b>bằng</b>
<b> So sánh khơng ngang </b>
<b>bằng</b>
<i><b>Tác dụng: cho thấy tình cảm u kính của anh bộ đội nói riêng và </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>
<i><b>Bài tập 2: Những câu văn có sử dụng phép </b></i>
<i><b>so sánh trong bài “Vượt thác”:</b></i>
Hãy nêu những câu văn
có sử dụng phép so sánh
trong bài “Vượt thác”
<i>- Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng </i>
<i>phải lướt cho nhanh để về cho kịp.</i>
<i>- Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.</i>
<i>- Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như </i>
<i>cắt.</i>
<i>- Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các </i>
<i>bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm </i>
<i>bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như </i>
<i>một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.</i>
<i>- Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp </i>
<i>xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu </i>
<i>tiến về phía trước.</i>
Em thích hình ảnh so
sánh nào? Vì sao?
<i><b>Hình ảnh: Dượng </b></i>
<i>Hương Thư… hùng vĩ.</i>
(Phép so sánh thể hiện trí
tưởng tượng phong phú
của tác giả. Hình ảnh
nhân vật hiện lên đẹp,
khỏe, hào hùng. Thể hiện
sức mạnh và khát vọng
chinh phục thiên nhiên
của con người)
</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>
<i>Bài tập 3: Dựa theo bài Vượt thác, hãy viết một đoạn văn từ ba đến </i>
năm câu tả dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ; trong
đoạn văn có sử dụng cả hai kiểu so sánh đã được giới thiệu.
</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>
<b>CỦNG CỐ</b>
<b>CỦNG CỐ</b>
<i><b>Tìm thành ngữ liên quan đến những hình ảnh sau và đặt câu </b></i>
<i><b>với những thành ngữ vừa tìm được.</b></i>
Chậm như rùa Đẹp / tươi như hoa
</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>
<b>SO SÁNH</b>
KHÁI NIỆM: So sánh là
đối chiếu
sự vật, sự việc
này với sự vật, sự việc
khác có
nét tương đồng.
<b>KHÁI NIỆM</b>
Có hai kiểu so
sánh: So sánh
ngang bằng và
so sánh không
ngang bằng
So sánh vừa có tác
dụng gợi hình, vừa có
tác dụng gợi cảm.
<b>PHÂN </b>
<b>LOẠI</b>
<b>TÁC DỤNG</b>
<b>CẤU TẠO</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>
-
Học bài và làm bài tập cịn lại.
-
Tìm thêm ví dụ (tự đặt câu) có sử dụng các kiểu so sánh.
-
<i><sub>Soạn bài mới: Nhân hóa</sub></i>
+ Phân tích ví dụ để tìm hiểu nhân hóa là gì?
+ Tìm các kiểu nhân hóa.
+ Làm các bài tập ở phần luyện tập.
</div>
<!--links-->
