Tiết 89- Đêm nay Bác không ngủ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (423.89 KB, 14 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

VN BN- Tit 93

đÊM NAY BáC KHÔNG NGủ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1. Tác giả( 1927-2003)

-

Nguyễn Thái, sinh năm 1927 tại

Nghệ An.

-

Ông giữ chức vụ chủ tịch hội

Văn nghệ tỉnh Nghệ An.

-

Ngoài thơ, ơng cịn viết truyện,

kí và phê bình.

I/

TÌM HIỂU CHUNG

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

2. Tác phẩm

:

*Hồn cảnh:

Mùa đơng n m 1951, trời lâm thâm,

ă

m a lạnh, bên bờ sông Lam, Nghệ An, nghe một anh

bạn là chiến sĩ vệ quốc quân kể nh ng chuyện đ ợc

ữ

chứng kiến về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên

đ ờng Ng ời đi chiến dịch Biên giới - Thu đông 1950,

Ư

Minh Huệ vô cùng xúc động, viết bài thơ này.

*Thể thơ:

ngũ ngôn (5 tiếng một dòng

thơ, bốndòng một khổ thơ).

*Phương thức biểu đạt:

Kết hợp tự sự và trữ

tình, thêm yếu tố miêu tả.

*Mạch cảm xúc chính:

Tình cảm của Bác đối

với bộ đội, dân cơng và tình cảm của anh đội

viên đối với Bác.

3. Đọc

I/ TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

Bài thơ ra đời

trong hoàn cảnh 
nào? Được viết 
theo thể thơ gì? 
Phương thức biểu 
đạt?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

1. Tâm trạng của người đội viên

a. Lần thứ nhất:

- Ngạc nhiên, băn khoăn đến khắc khoải

- Dõi theo những cử chỉ, hành động của Bác 
+ Điệp từ "càng“: tình thương tăng cấp.

-Mơ màng như nằm trong giấc mộng đẹp đẽ, 
ấm áp

+So sánh, ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng

Tình cảm thân thiết, ngưỡng mộ của anh

đội viên với Bác

- Thổn thức, thầm thì... => Sự xúc động

Thương yêu, cảm phục trước tấm lòng của

Bác

II/ TÌM

HIỂU VĂN BẢN

I/ TÌM HIỂU CHUNG

Trong lần thức dậy thứ 
nhất, tâm tư của anh đội 
viên được thể hiện qua 
những câu thơ nào?
-”Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càngthương”
-”Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.”
-”Thổn thức cả nỗi lịng
Thầm thì anh hỏi nhỏ
Bác ơi Bác chưa ngủ

Bác có lạnh lắm khơng?”

- “Anh nằm lo Bác ốm
Lịng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hồi.”

Tác giả đã sử dụng biện 
pháp nghệ thuật gì để 
diễn tả tâm tư tình cảm 
đó?Tác dụng của các 
biện pháp đó?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

1. Tâm trạng của người đội viên

II/ TÌM

HIỂU CHI TIẾT

I/ TÌM HIỂU CHUNG

a. Lần thứ nhất:
b. Lần thứ ba

-Hốt hoảng, giật mình,nằng nặc mời Bác ngủ
+ “Nằng nặc”:một mực địi cho kì được.

+ Đảo trật tự ngôn từ, lặp cụm từ

Diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tình cảm 
lo lắng chân thành mộc mạc của người đội

viên với Bác.

-Niềm vui sướng khi hiểu được tấm lịng và sự 
vĩ đại của Bác.

* Lịng kính u, biết ơn, niềm hạnh phúc được 
nhận tình thương yêu và sự chăm sóc của

Bác,niềm tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà bình 
dị.Tình cảm của anh đội viên cũng là tình cảm 
của nhân dân đối với Bác.

Tâm tư của anh đội 
viên trong lần thức dậy 
thứ ba được diễn tả bằng 
các chi tiết thơ nào? Có 
gì khác so với lần trước?

Em hiểu”nằng nặc” là 
gì? Nhận xét của em về 
cách cấu tạo lời thơ:
 “Mời Bác ngủ Bác ơi!
…Bác ơi! Mời Bác ngủ”và 
tác dụng của nó?

-”Anh hốt hoảng giật mình”
-”Anh vội vàng nằng nặc
 Mời Bác ngủ Bác ơi!
 Trời sắp sáng mất rồi
 Bác ơi! Mời Bác ngủ!”
-”Anh đội viên nhìn Bác
 Bác nhìn ngọn lửa hồng 
Lịng vui sướngmênh mơng
Anh thức ln cùng Bác.”

Theo em vì sao anh đội 
viên lại thấy “ lịng vui 
sướng mênh mơng” và 
quyết định thức ln 
cùng Bác?

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

1. Tâm tư của người đội viên chiến sĩ

II/ TÌM

HIỂU CHI TIẾT

I/ TÌM HIỂU CHUNG

a. Lần thứ nhất:
b. Lần thứ ba

* Lịng kính u, biết ơn, niềm hạnh phúc 
được nhận tình thương yêu và sự chăm sóc 
của Bác,niềm tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà 
bình dị.Tình cảm của anh đội viên cũng là 
tình cảm của nhân dân đối với Bác.

CÂU HỎI THẢO LUẬN

Tại sao nhà thơ không 
kể, tả lần thức giấc thứ 
hai của anh đội viên ?

-Tác giả dùng dấu (…) thay 
cho lần thức giấc thứ hai. 
 - Chỉ kể hai lần mới nổi bật

được tâm trạng khác nhau: 
lần đầu chỉ là sự ngạc

nhiên, cảm phục nhưng vẫn 
vâng lời Bác đi ngủ; lần thứ 
ba thì hốt hoảng giật mình…
và vui sướng khi cảm nhận 
được sự vĩ đại của Bác,

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

2. Hình tượng Bác Hồ

-Cử chỉ:

đốt lửa, dém chăn từng người, nhón

chân nhẹ nhàng.

+ Các cụm động từ + Điệp ngữ “ từng người”

=> Lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương.

-

Hình dáng:

vẻ mặt trầm ngâm, mái tóc bạc,

ngồi đinh ninh, chịm râu im phăng phắc, cao

ồng lộng

+ Các từ láy gợi hình => gợi hình ảnh Bác cụ

thể chân thực, sinh động.

+ So sánh ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng

=>Bác gần gũi, thân thiết vừa cao cả, thiêng

liêng.

II/ TÌM

HIỂU CHI TIẾT

Hình tượng Bác Hồ

được khắc họa

trong hoàn cảnh

thời gian và khơng

gian nào?

Tìm các từ ngữ miêu

tả cử chỉ, hình dáng

của Bác?Nhận xét về

cách sử dụng từ ngữ

và các biện pháp

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

2. Hình tượng Bác Hồ

CÂU HỎI THẢO LUẬN
 Câu chuyện về một đêm 
không ngủ của Bác có 
thể kết thúc ở đây. Việc 
tác giả viết thêm khổ thơ 
cuối có ý nghĩa gì?

*

Khổ thơ cuối:

-

Nâng ý nghĩa câu chuyện: việc Bác

không ngủ là lẽ thường tình của

cuộc đời Bác.

-

- Điệp ngữ “

Đêm nay”:

Khẳng định

cả cuộc đời Bác dành trọn cho dân,

cho nước.

-

Lời nói, tâm tư:

khơng an lịng,

thương đồn dân cơng, càng

thương

càng

nóng ruột, mong…

+ Điệp ngữ

“càng

” + các động

từ…

=> Lòng yêu thương bao la, rộng

lớn.

Lời nói, tâm tư của 
 Bác được diễn tả như 
thế nào qua các hình 
ảnh thơ? Qua đó em có 
suy nghĩ gì về tình cảm 
 của Bác?

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

*

Bác thật giản dị , chân thưc, gần gũi

mà vĩ đại.Vẻ đẹp của Bác là sự thống

nhất, hài hòa giữa vĩ đại và giản dị.

Chính sự giản dị đã làm nên sự vĩ đại.

Tình thương của Bác thật rộng lớn.

Đúng như nhà thơ Tố Hữu viết:

“Bác ơi tim Bác mênh mông thế

Ơm cả non sơng mọi kiếp người!”

Đêm nay Bác không ngủ
 (Phù điêu nhôm của Hà Trí Dũng)

*Khổ thơ cuối

:

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

III/ TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật:

-

Thể thơ năm chữ có nhiều vần liền thích hợp

với lối kể chuyện.

- Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm.

- Lời thơ giản dị, chân thành nhiều từ láy gợi

hình, gợi cảm.

- Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật tu từ

2. Nội dung:

- Tình cảm u kính, cảm phục của người chiến

sĩ,cũng là của mọi người đối với Bác.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

1. Tâm tư của người đội viên chiến

sĩ

Tiết 93,94:

ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ

Minh Huệ

III/ TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật:

2. Hình tượng Bác Hồ

2. Nội dung:
•Ghi nhớ:(sgk)

IV/ LUYỆN TẬP:

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13></div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>

Tiết 89- Đêm nay Bác không ngủ

<b> VN BN- Tit 93</b>

đÊM NAY BáC KHÔNG NGủ

<i><b>1. Tác giả( 1927-2003)</b></i>

-

<b><sub>Nguyễn Thái, sinh năm 1927 tại </sub></b>

<b>Nghệ An.</b>

-

<b><sub>Ông giữ chức vụ chủ tịch hội </sub></b>

<b>Văn nghệ tỉnh Nghệ An.</b>

-

<b><sub>Ngoài thơ, ơng cịn viết truyện, </sub></b>

<b>kí và phê bình.</b>

<b>I/ </b>

<b>TÌM HIỂU CHUNG</b>

<i><b>2. Tác phẩm</b></i>

<b>:</b>

<b>*Hồn cảnh:</b>

<b>Mùa đơng n m 1951, trời lâm thâm, </b>

<b>ă</b>

<b>m a lạnh, bên bờ sông Lam, Nghệ An, nghe một anh </b>

<b>bạn là chiến sĩ vệ quốc quân kể nh ng chuyện đ ợc </b>

<b>ữ</b>

<b>chứng kiến về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên </b>

<b>đ ờng Ng ời đi chiến dịch Biên giới - Thu đông 1950, </b>

<b>Ư</b>

<b>Minh Huệ vô cùng xúc động, viết bài thơ này.</b>

<b> </b>

<b>*Thể thơ:</b>

<b> ngũ ngôn (5 tiếng một dòng </b>

<b>thơ, bốndòng một khổ thơ).</b>

<b> </b>

<b>*Phương thức biểu đạt:</b>

<b> Kết hợp tự sự và trữ </b>

<b>tình, thêm yếu tố miêu tả. </b>

<b>*Mạch cảm xúc chính:</b>

<b> Tình cảm của Bác đối </b>

<b>với bộ đội, dân cơng và tình cảm của anh đội </b>

<b>viên đối với Bác.</b>

<b>3. Đọc</b>

<b>I/ TÌM HIỂU CHUNG</b>

<i><b>1. Tác giả</b></i>

<i><b>1. Tâm trạng của người đội viên </b></i>

<b>II/ TÌM</b>

<b>HIỂU VĂN BẢN</b>

<b>I/ TÌM HIỂU CHUNG</b>

<i><b>1. Tâm trạng của người đội viên </b></i>

<b>II/ TÌM</b>

<b>HIỂU CHI TIẾT</b>

<b>I/ TÌM HIỂU CHUNG</b>

<i><b>1. Tâm tư của người đội viên chiến sĩ</b></i>

<b>II/ TÌM</b>

<b>HIỂU CHI TIẾT</b>

<b>I/ TÌM HIỂU CHUNG</b>

<i><b>2. Hình tượng Bác Hồ </b></i>

-Cử chỉ:

<b>đốt lửa, dém chăn từng người, nhón </b>

<b> chân nhẹ nhàng.</b>

<b>+ Các cụm động từ + Điệp ngữ “ từng người”</b>

<b>=> Lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương. </b>

-

<b>Hình dáng:</b>

<b>vẻ mặt trầm ngâm, mái tóc bạc, </b>

<b>ngồi đinh ninh, chịm râu im phăng phắc, cao </b>

<b>ồng lộng</b>

<b>+ Các từ láy gợi hình => gợi hình ảnh Bác cụ </b>

<b>thể chân thực, sinh động.</b>

<b>+ So sánh ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng </b>

<b>=>Bác gần gũi, thân thiết vừa cao cả, thiêng </b>

<b>liêng.</b>

<b>II/ TÌM</b>

<b>HIỂU CHI TIẾT</b>

<i><b>Hình tượng Bác Hồ </b></i>

<i><b>được khắc họa </b></i>

<i><b>trong hoàn cảnh </b></i>

<i><b>thời gian và khơng </b></i>

<i><b>gian nào? </b></i>

<i><b>Tìm các từ ngữ miêu </b></i>

<i><b>tả cử chỉ, hình dáng </b></i>

<i><b>của Bác?Nhận xét về </b></i>