Soạn nghị luận xã hội văn 10
Đề 1: Viết một đoạn văn bàn về tinh thần tự học
Cuộc sống thay đổi khơng ngừng, chính vì vậy, kiến thức trong mọi lĩnh vực
ngày càng được mở rộng phong phú. Để có thêm tri thức, con người ta phải
không ngừng học hỏi, mở mang tri thức. Có rất nhiều cách để chúng ta có
thể học tập, trong đó, tự học là cách đơn giản nhưng mang lại hiệu quả vô
cùng lỡn cho chúng ta so với những cách học khác. Vậy tự học là gì? Tự học
chính là ý thức học, là bản chất vấn đề giúp ta tiếp thu được kiến thức từ
nhiều nguồn khác nhau. Học tập là vốn quý suốt đời. Nhờ có tinh thần tự học,
chúng ta có thể chủ động trong việc học, ghi nhớ kiến thức, tiết kiệm được
thời gian, tiền bạc, sức khỏe. Và nhờ tự học, ta có thể biến lý thuyết thành
thực hành để vừa nắm vững hơn vốn lý thuyết vừa hình thành kĩ năng. Chúng
ta đã được biết đến những tấm gương tự học trong xã hội như Lương Thế
Vinh, Mạc Đĩnh Chi, hay Bác Hồ kính u…đó đều là những con người điển
hình của tinh thần tự học trong cuộc sống. Từ việc tự học, họ khơng chỉ giúp
ích cho bản thân mà còn cho cả xã hội, cho đất nước. Khi biết cách tự học,
chúng ta sẽ có thể hiểu hết được bản chất của vấn đề, từ đó đưa ra phương
án giải quyết vấn đề nhanh chóng và chính xác nhất. Khơng có con đường
nào đến tri thức nhanh hơn con đường tự học. Khi chúng ta biết được lợi ích
của việc tự học đem lại cho bản thân ta những gì, ta sẽ chủ động học tập,
chủ động tìm kiếm, suy nghĩ, từ đó nắm bắt được bản chất của vấn đề. Tuy
nhiên cách học của nhiều học sinh hiện nay lại không mang lại hiệu quả tốt
vì họ khơng thường xun rèn luyện và trau dồi tinh thần tự học. Học sinh chỉ
dựa vào những bài giảng vẻn vẹn 45 phút ở trên lớp mà không chịu đi tìm
hiểu, khám phá ở bên ngồi. Chính vì lệ thuộc vào thầy cô như vậy mà học
sinh luôn rơi vào trạng thái bị động, không biết cách ứng phó với những đề
bài có hướng gợi mở. Nếu khơng tự học thì chúng ta sẽ bị tụt hậu về sau, vì
khơng có ai dẫn đường, chỉ lối chúng ta không biết đường ra. Hậu quả của
việc ỷ lại thực sự nghiêm trọng như vậy đó. Mỗi người, mỗi cơng dân cần phải
hằng ngày rèn luyện tinh thần tự học để trau dồi bản thân hơn.

Đề 2: Viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ về vấn đề: Làm thế nào
để giữ môi trường sống của chúng ta ngày càng sạch đẹp?
Môi trường sống của con người là một khái niệm rộng, nó bao gồm tất cả các
yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến
cuộc sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và mọi sinh vật tồn
tại trên trái đất. Môi trường sạch đẹp là môi trường không bị ô nhiễm, vẻ mĩ
quan cao và có sự hài hịa. Thực trạng ơ nhiễm mơi trường đang diễn ra rất
nghiêm trọng. Ơ nhiễm nguồn khơng khí: các nhà máy đã và đang thải ra
mơi trường khơng khí một nguồn cacbonnic khổng lồ, các loại axit, các loại
khí gây hiệu ứng nhà kính, khói bụi xe hơi và các loại động cơ khác. Ô nhiễm
nguồn nước: hiện nay thế giới và đặc biệt là Việt Nam đã bị ô nhiễm nguồn
nước, nhu cầu về nước uống và nước sinh hoạt ở nhiều vùng miền đang bị
thiếu nghiêm trọng, số lượng người được sử dụng nước sạch chiếm tỉ lệ
không lớn. Các nguồn nước: ao, hồ, sông, suối, biển cả đại dương, nguồn
nước ngầm, nước mưa,... Ô nhiễm nguồn đất: đất đai ngày càng bị thối hố,
bị rửa trơi, rác thải cơng nghiệp, rác thải sinh hoạt, rác thải bệnh viện. Đối
với sức khỏe con người: khơng khí ơ nhiễm có thể giết chết nhiều cơ thể sống
trong đó có con người. Ơ nhiễm ozone có thể gây bệnh đường hơ hấp, bệnh
tim mạch, viêm họng, đau ngực, tức thở,...Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ô
nhiễm môi trường. Nguyên nhân chính là do ý thức của con người không tôn
trọng luật pháp bảo vệ môi trường. Tình trạng chặt phá rừng đầu nguồn,
rừng phịng hộ, diện tích bao phủ bị giảm nghiêm trọng. Vì lợi nhuận kinh tế
trước mắt mà các công ti, nhà máy xí nghiệp đã bất chấp luật pháp thải ra
mơi trường, nước thải cơng nghiệp chưa qua xử lí, rác thải công nghiệp, rác
thải y tế, rác thải sinh hoạt không phân huỷ được,... Nhận thức của con người
về ô nhiễm mơi trường cịn rất hạn chế... Luật pháp chưa thực sự nghiêm
minh, chưa đủ mạnh để ngăn chặn mọi sự vi phạm pháp luật về bảo vệ môi
trường... Việc giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ mơi trường sống chưa được
quan tâm đúng mức, chưa được tổ chức thường xun. Ơ nhiễm mơi trường

gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng nên cần có những biện pháp để ngăn
chặn. Bản thân con người phải ý thức được những tác hại to lớn khi mơi
trường ơ nhiễm. Hệ thống pháp lí, chế tài nghiêm minh để xử phạt thích đáng
cho các cá nhân và tổ chức vi phạm. Nhà trường phối hợp với các ban ngành
thường xuyên nhắc nhở, tuyên truyền, kiểm tra ý thức tự giác của mọi người
về việc giữ gìn vệ sinh. Nên có những hình thức khiển trách đúng mức đối với
những học sinh có thói quen vứt rác bừa bãi. Giáo dục ý thức cộng đồng về
bảo vệ môi trường. Trong thời gian gần đây, chúng ta thường được nghe nói
đến phong trào "Giờ Trái Đất". Đó cũng là một trong những hoạt động thiết


thực để góp phần bảo vệ mơi trường. Và chúng ta cần phải thực hiện các giải
pháp trên một cách đồng bộ, thường xuyên để khắc phục những hậu quả của
sự ô nhiễm môi trường, tạo ra môi trường sống trong lành cho con người.

Đề 3: Viết một đoạn văn về hiện tượng sống ảo của một bộ phận
sống ảo của một bộ phận giới trẻ hiện nay.
Nếu ngày xưa người ta phải tốn rất nhiều thời gian để viết một bức thư và
cũng phải đợi để nhận được lá thư đó. Thì ngày nay xã hội đang rất phát triển
không ngoại trừ cả các phương tiện thông tin đại chúng. Do quá lạm dụng
các ứng dụng rất tiện lợi đó mà các bạn trẻ hiện nay đang có lối sống khơng
lành mạnh, đó là sống ảo.Sống ảo là gì? Và nó có điều gì mà rất nhiều bạn
ham mê nó đến vậy? Sống ảo là sống trong hoang tưởng không đúng với
thực tại của cuộc sống. Các bạn không cần giao lưu hay tham gia những
chương trình ngoại khóa cũng có thể kết bạn và nói chuyện với mọi người
khắp nơi. Đó là mạng xã hội facebook, instagram, twitter, Yahoo!..... và có rất
nhiều mạng xã hội hữu ích khác. Vì chúng quá là hiện đại nên các bạn đã
ham mê quá mức. Các bạn có thể ngồi hàng giờ để nhắn tin với những người
mới quen mà quên đi các bạn của mình. Đã gọi là thế giới ảo thì cuộc sống
trong đó vơ cùng đẹp và hấp dẫn. Mỗi người có thể xây dựng một ngơi nhà

tuyệt đẹp trên đó và có rất nhiều người gọi là bạn. Nhiều bạn đã lạm dụng
mạng xã hội để đăng những hình ảnh khơng lành mạng chỉ với mục đích là
được mọi người chú ý. Hay dùng những lời nói khơng văn minh để thể hiện
mình hay gọi theo cách khác là "anh hùng bàn phím" đã gây ra nhiều mâu
thuẫn. Có nhiều bạn lại xem phải những thơng tin, hình ảnh khơng đúng mà
có lối sống sai lệch, tinh thần khơng ổn định. Và có hiện tượng phổ biến là
tình yêu trên mạng. Đây không phải là điều sai nhưng liệu bạn đã đủ chín
chắn và thơng minh để biết đây là tình yêu thật sự hay là sự thật đây chỉ là
để lừa đảo. Nhiều bạn đã nhẹ dạ cả tin mà tin vào những lời đường mật của
một người chưa hề gặp rồi khi biết rằng chàng trai bạn hằng yêu thương chỉ
mang tên lừa đảo. Thật sự có rất nhiều mối nguy hiểm mà bạn khơng lường
trước được. Bạn có thể ngồi hàng giờ để lên mạng, chìm đắm trong thế giới
ảo và xa lánh thế giới thật. Các bạn trẻ sẽ khi bước ra thế giới thật cảm thấy
thật lạ lẫm, không xác định được hướng đi của mình. Đã dẫn đến tình cảm
của con và bố mẹ ngày càng rạn nứt, bạn bè xa dần nhau. Và quan trọng là
việc học của các bạn sẽ giảm sút, thành tích đi xuống hay nói cách khác việc
đỗ đại học là quá xa vời. Quả thực mạng xã hội rất hữu ích. Giúp chúng ta
làm quen với nhiều bạn hơn. Không tốn nhiều thời gian để nhắn tin và có thể
đăng ảnh, chia sẻ cảm xúc của mình với mọi người. Nhưng các bạn cần dùng


chúng đúng lúc và hợp lí. Có thể học xong các bạn lên để cập nhật tin tức
hay để giải toả căng thẳng. Người lớn cũng nên quan tâm các bạn nhiều hơn.
Vì đây là thời điểm các bạn bắt đầu lớn dễ bị cám dỗ. Cần tạo ra nhiều môi
trường cho các bạn vui chơi sau giờ học để khơng dẫn đến tình trạng ngồi lên
mạng suốt ngày. Sống ảo có thể coi là một căn bệnh khó chữa. Nó gây ảnh
hưởng khơng nhỏ tới sức khỏe và tinh thần của giới trẻ. Vậy mỗi người cần có
lối sống lành mạnh không bị quá thu hút bởi mạng xã hội. Nói cách khác
mạng xã hội như con dao hai lưỡi. Nếu bạn biết các sử dụng thì nó vơ cùng
có ích. Nhưng nếu bạn q ham mê nó có thể là con dao giết chết tâm hồn

bạn.
Đề 4: Viết một đoạn văn bàn về sức mạnh của lời nói
“Lời nói khơng xơng khói nhưng bền lâu”
Lời nói có sức mạnh khơn lường, có thể làm ta vui hay buồn, hài lịng hay
tuyệt vọng. Lời nói là sản phẩm của ngơn ngữ chung. Tuy nhiên bởi tính hai
mặt của nó nên cần phải biết lựa chọn ngôn ngữ sao cho phù hợp để tạo ra
hiệu quả cao nhất trong giao tiếp. Một lời nói đúng đắn có thể xua đi căng
thẳng, hàn gắn được vết thương ở trong lòng. Lời nói tuy dễ thực hiện nhưng
chứa đựng sức mạnh lớn lao. Khi xảy ra xung đột, một người biết nhượng bộ,
dùng lời lẽ mềm dẻo để hòa giải tất sẽ khơng có bạo lực xảy ra. Việc lớn sẽ
thành việc nhỏ, việc nhỏ trở thành khơng có. Khơng ai muốn xảy ra bạo lực
hay gây tổn thương cho người khác. Nếu biết nói lời dễ nghe thì những điều
đáng tiếc có thể đã khơng xảy đến. Khi người khác buồn phiền, một lời động
viên đúng lúc có thể khiến họ vui lên, vơi bớt nỗi buồn đau. Họ cảm thấy
được đồng cảm sẻ chia. Từ đó, tăng cường ở họ sức mạnh vươn lên và niềm
tin vào cuộc sống. Khi người khác buồn phiền, đừng quay lưng lại với họ.
Cũng khơng cần bạn phải làm gì lớn lao. Hãy kiên nhẫn nghe họ tỏ bày và có
lời khuyên đúng đắn. Lời nói chân thành, đúng lúc chẳng khác gì phép màu,
làm tái sinh sự sống trong một tinh thần vốn đã héo khơ. Tuy nhiên, một lời
chê bai hiềm khích thốt ra từ sự tự mãn vơ hình cũng khiến một tâm hồn
trong trắng mang một vết chàm. Một lời nói ích kỷ, phán xét chưa thấu tình
đạt lý dễ khiến con người ta mang một nỗi tổn thương, một vết cứa và khiến
họ day dứt trong suốt những năm tháng về sau. Một lời nói dối gây ra sự
nhầm lẫn, mất niềm tin và mang lại nỗi ám ảnh ray rứt suốt đời,...
Mỗi lời nói của chúng ta đều ẩn chứa một sức mạnh vơ hình. Một lời động
viên đúng lúc có thể giúp cho những người đang trong cơn bế tắc lấy lại tinh
thần và vượt qua khó khăn. Nhưng cũng có những lời nói có thể giết chết một
người đang trong cơn tuyệt vọng. Hãy biết nói lời dễ nghe, đúng đắn và chân
thành để bản thân được vui vẻ và gây được điều vui vẻ ở người khác. Cuộc



sống ngắn ngủi, cớ gì phải gây cho nhau những tổn thương khơng nên có. Lời
nói chẳng mất tiền mua và ln sẵn có trên mơi. Thế nên, hãy biết lựa lời mà
nói cho vừa lịng nhau.

Đề 5: Viết một đoạn văn thể hiện nhận thức và trách nhiệm của
tuổi trẻ trước hiện tượng lãng phí trong cuộc sống hiện nay.
Cuộc sống hiện nay đang ngày càng phát triển hơn, vật chất dư thừa dẫn
đến việc con người cũng có môi trường sống thoải mái hơn. Tuy nhiên điều
này cũng kéo theo một vài hệ lụy mà tiêu biểu là vấn nạn lãng phí. Vậy lãng
phí là gì? Lãng phí là hiện tượng, tình trạng con người thực hiện, tiến hành, tổ
chức một cơng việc nào đó mà làm tốn kém, hao tổn một cách vơ ích. Có một
bộ phận khơng nhỏ con người trong xã hội có thói quen lãng phí, đó có thể là
lãng phí của cả vật chất, thời gian… Ở mỗi cá nhân lại có đối tượng và cách
thức lãng phí khác nhau, có người lãng phí thời gian vào những chuyện vơ
bổ, cũng có người lãng phí trong sử dụng điện, nước, tiền bạc. Sử dụng lãng
phí gây tiêu tốn những thứ tài sản (tiền bạc, thời gian, vật chất) một cách vơ
ích, thừa thãi mà còn gây nguy cơ thiếu hụt những thứ tài sản ấy, gây khó
khăn trực tiếp cho con người trong tương lai. Hành động lãng phí nếu kéo dài
có thể trở thành một thói quen khó bỏ, tính cách con người sẽ trở nên dễ dãi,
khơng có kế hoạch, kỉ luật. ãng phí thời gian. Một trong những cách thức lãng
phí đáng tiếc nhất mà khơng nhiều người nhận ra, đó chính là lãng phí thời
gian. Thời gian là thứ tài sản to lớn nhưng vơ hình nên khó nhận biết, cũng
bởi vậy mà nhiều người để thời gian trôi vụt qua tầm tay một cách đáng tiếc
mà không biết nắm bắt. Thời gian có thể mang đến những cơ hội to lớn để
phát triển và khẳng định bản thân, thế nhưng một bộ phận không nhỏ giới
trẻ ngày nay vì q sa đà vào những thú vui khơng lành mạnh hay sống
khơng có mục đích đã gây lãng phí thời gian một cách nghiêm trọng. Ta như
biết được đã là vấn đề chống lãng phí chính là vấn đề của toàn xã hội, nhất
là trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay. Thực tế cho thấy

được rằng, chính việc sống giản dị, tiết kiệm cũng là sống đẹp bởi mang lại


những điều tốt đẹp cho cuộc sống. Chúng ta hãy sống thật tiết kiệm và nhớ
đến thế hệ sau. Nếu như chúng ta trong xã hội hiện nay mà lại khai thác q
mức thì thế hệ sau khơng những khơng có gì để khai thác mà cũng đã làm
ảnh hưởng đến chính chất lượng đời sống của thế hệ mai sau. Rừng chúng ta
khai thác trắng, khai thác quá mức, khai thác đến mức không cần thiết khiến
cho tài nguyên bị cạn kiện, mức độ ô nhiễm môi trường như gia tăng,… Có
rất nhiều hệ lụy diễn ra nhưng con người chưa ý thức được. Hãy biết tiết kiệm
để tránh lãng phí khơng cần thiết cho chính bạn và thế hệ sau này. Mỗi người
chỉ có một lần để sống, những cơ hội cũng chỉ đến một lần nên hãy tận dụng
những gì ta đang có và sử dụng chúng một cách có hiệu quả, có ý nghĩa
nhất.