CHỦ NGHĨA tư bản độc QUYỀN và CHỦ NGHĨA tư bản độc QUYỀN NHÀ nước ppt _ KINH TẾ CHÍNH TRỊ MAC LÊNIN
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (93.81 KB, 14 trang )
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN
VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC
QUYỀN NHÀ NƯỚC
Bài giảng pptx các môn ngành Y dược hay
nhất có tại “tài liệu ngành dược hay nhất”;
/>php?use_id=7046916
chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc
quyền nhà nước
i. chủ nghĩa tư bản độc quyền
ii. chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
iii. những biểu hiện mới của cntb trong giai đoạn hiện nay
(tự đọc)
i. chủ nghĩa tư bản độc quyền
1. Nguyên nhân hình thành tư bản ĐQ và bản chất của
CNTB ĐQ
a) Nguyên nhân hình thành TBĐQ
LLSX
ptriển
Xhiện những
ngành mới
NSLĐ tăng →
M tăng
Tích tụ,
TT TB
Tích tụ,
TT SX
Sự tác động của các QL KT dưới CNTB đã làm biến đổi cơ
cấu Ktế theo hướng SX tập trung QM lớn
Tự do
cạnh
tranh
Nhà TB cải tiến
Kthuật, tăng QM
tích luỹ
XN vừa, nhỏ bị phá
sản liên kết với
nhau
Xhiện một số
XN lớn
Khủng hoảng KT 1873, hàng loạt XN vừa và nhỏ bị phá
sản, số còn lại phải đổi mới Kthuật, tăng QM SX
Hệ thống tín dụng TBCN Ptriển → tập trung SX
Các XN, Cty lớn ctranh ngày càng gay gắt → các tổ chức
ĐQ
“Tự do cạnh tranh đẻ ra tập trung SX và sự tập trung SX
này, khi phát triển đến mức độ đ lại dẫn tới độc quyền”
b) Bản chất của CNTBĐQ
CNTBĐQ là CNTB trong đó ở hầu hết các ngành, các lĩnh
vực của nền ktế tồn tại các tổ chức TBĐQ và chúng chi phối
sự ptriển của toàn bộ nền ktế
2. Đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTB ĐQ
a) Sự tập trung SX và sự thống trị của các TC ĐQ
Tổ chức ĐQ là liên minh giữa những nhà TB lớn để tập
trung vào trong tay 1 phần lớn (thậm chí tồn bộ) SP của 1
ngành, cho phép liên minh này phát huy ahưởng đ đến
QTSX và Lthông của ngành đó
- Cácten là h.thức TCĐQ, trong đó các XN thành viên thoả
thuận với nhau về gcả, QM slượng, thị trường tiêu thụ, kỳ
hạn thanh toán... SX và tiêu thụ độc lập nhau
- đ là h.thức TCĐQ, trong đó việc tiêu thụ SP do BQT làm,
việc SX vẫn độc lập
Liên kết dọc: liên kết các XN lớn, các Tơrớt, đ thuộc các
ngành khác nhau có liên quan với nhau về ktế và kthuật →
các côngxooxiom
Biểu hiện mới của tập trung TB trong những năm gần đây:
- Tập trung và phi tập trung cùng tồn tại
- Sát nhập để tồn tại trong cạnh tranh
b) Tư bản tài chính
Nhu cầu về vốn của các TCĐQ cnghiệp tăng → xhiện các
TCĐQ ngân hàng
Ngân hàng có vtrị mới: từ chỗ là trung gian trong đ thanh
tốn và tín dụng, trở thành kẻ khống chế mọi đ của nền ktế
TB
Tạo thuận lợi hay gây k.khăn
trong CV vốn; cử người vào
BQT của TBCN
TB ngân hàng
TB tài chính
TB cnghiệp
Mua CP và cử người vào BQT
của NH hoặc lập ra NH riêng
Tư bản tài chính là sự thâm nhập và dung hợp vào nhau
giữa TBĐQ ngân hàng và TBĐQ trong công nghiệp
c) Xuất khẩu tư bản
XK TB là XK gtrị ra nước ngoài đ tư TB ra nước ngoài)
nhằm MĐ thu GTTD
XK TB là phương tiện chủ yếu để TBTC MR sự thống trị
trên phạm vi qtế
XK TB trở thành xu thế tất yếu vì:
- “Thừa TB” tại 1 số nước TB ptriển
- Tại những nước kém ptriển, thuộc địa có nguyên liệu dồi
dào, CN giá rẻ lại thiếu vốn và Kthuật
Tích cực: thúc đẩy QTrình CNH tại các nước nhập khẩu
TB diễn ra nhanh chóng
Tiêu cực: tài nguyên bị khai thác, nợ nần tăng
ii. chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
1. Nguyên nhân ra đời và bản chất của CNTBĐQ nhà
nước
a) Nguyên nhân ra đời
- Tích tụ và TT TB tăng → Tích tụ và TT SX tăng →
Xhiện những cơ cấu Ktế lớn địi hỏi có sự đtiết SX và phân
phối từ 1 trung tâm
- PCLĐXH ptriển → Xhiện 1 số ngành như: năng lượng,
GTVT, GD, NCKH cơ bản... cần nhà nước đảm nhiệm
- Nhà nước có những chính sách để xoa dịu:
gcTS ><
gcVS và nhân dân LĐ
- Nhà nước cần can thiệp, đtiết mâu thuẫn giữa các TCĐQ
trong phạm vi quốc gia và quốc tế
- Thi hành CN thực dân mới, cuộc đtranh với CNXH hiện
thực, tác động của CM KHCN đòi hỏi sự can thiệp của nhà
nước vào Ktế
b) Bản chất
- CNTBĐQNN là nấc thang ptriển mới của CNTBĐQ
CNTBĐQNN chỉ là CNTBĐQ có sự can thiệp, đtiết của nhà
nước về ktế, là sự kết hợp sức mạnh của TBĐQ với sức
mạnh của nhà nước về ktế
Nhà nước TS trở thành chủ SH TB, nhà TB XH, người qlý
XH bằng pluật nhằm phục vụ cho lợi ích của các TCĐQ
2. Những biểu hiện chủ yếu của CNTBĐQNN
a) Sự kết hợp về nhân sự giữa các TCĐQ và nhà
nước tư sản
Bộ máy chính phủ
Các đảng phái
Lợi ích của
giới chủ
Cung cấp kinh
phí
Hội chủ xí nghiệp
b) Sự hình thành và phát triển của sở hữu nhà
nước
SH nhà nước tăng lên và MQH giữa SH NN và SH ĐQ tư
nhân cũng được tăng cường
SH NN không chỉ bgồm: bất động sản, động sản, mà cả các
DN trong CN và KCHT KT – XH: GTVT, GD, y tế...
SH NN hình thành:
- XD DN nhà nước bằng vốn ngân sách
- QHH DN tư nhân bằng cách mua lại
- NN mua cổ phiếu tại DN tư nhân...
c) Sự điều tiết kinh tế của nhà nước tư sản
- Nhà nước SD các công cụ khác nhau để đtiết ktế: pháp lý,
gcả, thuế, tài chính – tiền tệ...
-1936 Xhiện tác phẩm: “Lý thuyết chung về việc làm, lãi
suất và tiền tệ” – Keynes → NN can thiệp quá sâu vào nền
Ktế → Xhiện mặt tiêu cực
- Dung hợp cả 3 cơ chế: thị trường, ĐQ tư nhân và đtiết của
nhà nước
