<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

'í ạp chí Khoa học D ÍQGHN, Ngoại ngữ 24 (2008) 135-146

<b>Lýửiuyết biến thể phạm trù (X-bar tiieory): </b>

<b>Một công cụ hữu hiệu ưong phân tích cú pháp</b>

V õ Đ ạ i Q u a n g *

<i>PhòngQ uán lý Nghiên cứu Khoa học và Bồi dưỡng. T nrờng Đại học Ngoại ngữ, </i>
<i>Đ ại họ Quoc ỉỊÌa Hà Nội, D ường Phạm Văn Dông, Câu Ciâỵ, Hủ Nội, Việt Nam</i>

Nhận ngày 20 tháng 05 nảm 2008

Tóm tắt. Nội iung chính cùa bài:

(ị) Vài nét vé nõ hinh ngơn ngừ học tạo sinh do N. Chomsky khói xướng
(ií) Mơ hinh !■ thuyết blẽh thế phạm trù so khởi

(iii) M õ h ì n h V th u y ỏ l b iế n t h ế p h ạ m Irù d ư tm g đ ạ i

(iv) Độ tinh h' và sức mạnh cùa Lý thuyết biôh thê’ phạm trù

1. Lý th u y ế t b iế n th ế p h ạ m trù: M ột bộ p h ậ n
của n g ữ p h á p íạo iuứi (G eneratíve gram m ar)

<i>ỉ . ĩ . N ^ t f ’hap tạ o tin h</i>

" N g ũ p h á p tạo s in h là m ộ t k h u y n h
l i o n g n g ô i n g ữ h ọ c l i i ộ n <4ại, l à m ộ t
tro n g các n h á n h cùa n g ừ p h á p h in h th ú c
Iron^ ngôn n g ừ lọ c x u ấ t hiện vói tư tư ó n g
cua N. C hom sky 11] tro n g n h ữ n g Ih ập niên

g iữ a t h ế kỳ 20 dxa v ào sự m ô tà ngôn n g ữ
dư ới d ạ n g các rrơ h ìn h hìn h th ứ c th eo m ột
kiếu xác đ ịn h " . T 'o n g ngôn n g ữ học tạ o sinh,
" n g ũ p h á p " có nặhĩa là "sự m ô tả triệt đ ể vể
n g ô n n g ừ ". "T ạo iin h ” k h ô n g có n g h ĩa là sàn
sinh h ay sá n g tạc. N ó là th u ậ t n g ữ loán học
d ư ọ c s ứ d ụ n g có đ iểu ch in h tro n g ngôn ngữ
học và m a n g n g h a " p h ù h ợ p h ay k h ô n g phù
h ợ p tro n g nội b< n g ô n n g ữ " . N g ữ p h á p tạo
sinh gổm m ộ t tập h ợ p các chi d ẫ n h ìn h thứ c

* ĐT: 84-4-7547042

E-mail: vodaiquanịSyahoo.com

xác đ ịn h rõ tấ t cà n h ữ n g cấu trú c đ ư ợ c chấp
n h ậ n n h ư là bộ p h ậ n cấu th àn h cúa n g ô n ngữ
đ a n g đ ư ợ c n g h iê n cứ u . N ói cách khác, ngừ
p h á p ỉạo sin h g iú p n h ậ n d iện xem các y ếu tô
cấu Iriic, đ ơ n vị n à o p h ũ h ợ p với m ộ t ngón
n g ữ cụ thế.

Bộ p h ậ n ch ú y éu c ù a n g ử p h á p tạ o sin h la
các p h é p cái b iến . Vì vậy, n g ữ p h á p tạo sinh
còn đ ư ợ c gọi là n g ữ p h á p cài biến h o ặc ngữ
p h á p c h u y ê n đổ i. M ục đích ciia n g ừ p h á p tạo
sin h là m iêu tả n ă n g lực ngôn n g ữ cùa người
nói, k h ám p h á q u y lu ật nội tại cùa cấu trúc
n g ô n n g ữ . C ấu trú c ngôn n g ừ đ ư ọ c hình
d u n g d ư ớ i d ạ n g m ộ t "co chê” hoặc "kê't cấu"

n à o đó. Két cấu n ày đ ư ợ c các n h ã n g h iên cứu
q u a n sát tro n g q u á trin h h o ạt đ ộ n g tự nhiên
cù a ngôn ngữ . Đ án g lư u ý horn là, kẽ’t cấu này
đ ư ợ c đ ư a v à o h o ạ t đ ộ n g b ằ n g con d ư ờ n g
n h â n tạ o p h ụ c v ụ ch o việc n g h iên cứ u khoa
học với m ụ c đ ích tìm hiểu bản chất c ù a ngôn
n g ừ v à các m ụ c đ ích ứ n g d ụ n g khác. N gữ
p h á p n ày đ ư ợ c xây d ự n g n h ư m ộ t h ệ th ô n g

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

136 <i>_{Võ ĐiỊÌ Quaiig / Tợp chi Khoa học DHQCHN, Ngoại ngữ 24 (2008) Ĩ35-Ĩ46}</i>

su y diễn. D ựa vào h ệ th ố n g này có th ê gỉái
th u y ê í m ộ t cách trự c tiếp và h ợ p lý tã't cả sự
đ a d ạ n g c ủ a các ch ứ c n à n g cù a từ v à các cấu
trú c cú p h á p trong d iễ n ngôn. N g ữ p h á p tạo
sinh bao gôm ba th à n h tô’co bản: th à n h tô'cú
p h á p học. th àn h tô’n g ữ n g h ĩa học v à ỉh à n h tô'
â m vị học. T rong cấu trú c củ a n g ữ p h á p tạo
sinh, th à n h t ố cú p h á p h ọ c là th à n h <i>tô</i> tru n g
tàm . T h àn h tố ngữ n g h ĩa h ọ c v à th à n h tô 'â m
vị học có chứ c n ă n g ch ín h y ếu là giái th u y ế t
cho th àn h tô’ cú p h áp . Đ ó n g g ó p đ á n g trân
trọ n g n h ư n g cũng đ ã từ n g g ây n h iẽu tra n h
cãi cùa n g ữ p h á p tạo sin h là hai khái niệm co
bán: "câu trú c chim " v à "câu trú c n ố i". Câu
trú c chim cùa câu giái thích ý n g h ĩa c ủ a câu.
C ấu trú c nối chính là b iếu h iệ n n g ữ âm cúa
câu. D iễn ngôn đ ư ợ c m ô tà b ă n g m ộ t hệ
th u ậ t n g ữ ciia toàn b ộ các q u y tắc h o à n chính
cẩn y êu đ ế sản sinh ra các câu - p h á t ngôn

trong d iễn ngôn. C ác q u y tắc n ày là n h ữ n g
quy tắc khái q u á t tố n g h ợ p , b a o trù m cả cú
p h áp học. h ìn h thái h ọ c b iến đ ổ i từ, h ìn h thái
học cấu tạo từ và âm vị

học-M ục đ ích co b àn cú a lý th u y ế t n g ô n n g ữ
học tạo sinh là th ế h iện m ộ l cách h ìn h thức
hiếu biết tro n g tiêm th ứ c c ù a ngư ời b án ngữ
v ể ngôn n g ừ của họ. H iể u b iế t đ ỏ đ u ọ c gọi là
n g ừ n ăn g cùa người b ả n n g ừ (n aliv e sp eak er
com petence). C ẩn p h â n biệt g iữ a " n g ữ n ăn g "
(com petence) và " n g ữ h iện " (p erfo rm an ce) -
sự sừ d ụ n g ngôn n g ữ tro n g g iao tiế p v à tư
duy. Các n h à ngôn n g ữ h ọ c tạ o sin h không
tậ p tru n g s ự chú ý n h iểu v ào " n g ừ hiện " do
có sự can thiệp cùa các y ê u tố ngồi ngơn
n g ữ và p h i ngôn n g ừ tro n g q u á írìn h hành
chức của ngôn ngữ. C âu h ò i m à n g ừ p h á p
tạo sinh d ặ t ra lã: N g ư ờ i b ả n n g ữ có đ ư ợ c tri
th ứ c gì vê’ n g ô n n g ữ cù a m in h m ộ t cách vô
thức? Và, đ ơ ì tư ợ n g m à n g ữ p h á p tạo sinh
cần giải thích là gi? Đ iểu lu ô n đ ư ợ c các n h à
n g ũ p h á p học tạo sin h k h ẳ n g đ ịn h là các
n gôn n g ữ đ ể u có câu trú c v à việc s ứ d ụ n g

n g ô n n g ữ k h ô n g chi đ o n th u ấ n là s ự ké't hợp
các p h ã n tứ củ a n g ô n ngừ.

1.2. <i>M ô i Hên h ệ giữ a các thành tô' cùa ngir phÓỊ </i>
<i>tạo sinh</i>

M ột Irong n h ữ n g loại h ìn h tri íhửc m á
ng ư ò i sứ d ụ n g n g ô n n g ữ cãn p h á i có là tri
th ứ c v ề p h ư ơ n g th ứ c m à các từ đ ư ợ c kết h ọ p
với n h au đ ê tạ o câu. Loại h in h kiêh th ứ c nàv
đ ư ọ c gọi là k iế n th ứ c cú p h á p . N goài ra,
n g ư ò i sứ d ụ n g n g ô n ngừ cãn p h ái có hiếu
biét vê' h ìn h th ái c ú a các từ tro n g n g ô n n g ũ
của m ình. Loại k iêh th ứ c này đ ư ợ c gọi là kiến
thứ c h ìn h thái h ọ c và là v âh đ ẽ q u a n tâm cúa
th à n h tố h ìn h thải học tro n g n g ữ p h á p íạo
sinh. N g ũ p h á p tạo sinh có n h iệm vụ giài
thích hiểu b iế t cù a ng ư ò i b án n g ừ v ế nghĩa
cú a từ v à <i>v ẽ</i> m ịì liên hệ c ũ n g n h ư khả n ăn g
kết h ợ p n g ữ n g h ĩa. Đây là đ ơ ì tư ọ n g cúa
th àn h p h ầ n n g h ĩa học. C u ơ ì c ù n g là th àn h tố
âm vj học. T h à n h tô' này liên q u an đ éh hiếu
biêl c ú a n g ư ờ i b à n n g ừ v ê n g ừ âm của tiếng
m ẹ đ è và <i>v ẽ</i> việc n g ữ âm đ ư ợ c tố chứ c n h u
th ê 'n à o tro n g h à n h chức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

V3 <i>Dại Quang / Tạp chi Khoa học DHQGHN. Ngoại ngừ 24 (2008Ì</i> I35-J4é 137

2. Đ o àn ngữ (p h ra se ) và cáu (sentence): Đ ối
h rợ n g h ư ó iìg tới của Lý th u y ế t b iế n th ế
p h ạ m trù

2 .1. <i>Câu</i>

2.1.1. C ho đ ẽh nay, chư a có m ột đ ịn h

n g h ĩa n ào vể " c â u " có thị làm hài lò n g tâ't cà
các n h à nghiên cứ u , Mỏi đ ịn h nghĩa th ư ờ n g
chi n h â n m ạn h m ộ t hoặc m ột s ố th u ộ c ỉính
cùa th ự c thê "c â u ". Các đ ịn h nghĩa tru y ẽn
íh ố n g v ẽ câu thién v ế việc m ỏ ỉá ch ú n g n h ư
n h ữ n g đ ơ n vị h o à n c h in h VC n g ữ p h á p , n g ừ

n g h ĩa v à có k h á n ăn g đ ứ n g đ ộ c lập. C ách
hiếu n h ư vậy có th ế đ ư ợ c á p d ụ n g cho nhiểu
câu n h ư n g k h ô n g phái cho tất cá các câu.
Trong diễn ngơn, ng ư ị i sứ d ụ n g ngôn n g ữ
Ih ư ờ n g lược bó m ột s ố th à n h p h ăn câu dê’
đ â m b áo độ trôi cháy cúa ciiồn ngôn hoặc đ ể
trá n h sự lặp lại khôn^; cấn ih ic l H ãy q u a n sát
vi d ụ sau:

- WJitTf <i>a rt' </i>1/0» vji’t'iis’’
• <i>To the</i>f’irfi/rcs.

T ập hợp <i>"T o the pÌL-tunm"</i> chi đ ó n g vai trò
n h ư là lòi đ á p . N g h ĩ.1 đ ãy đii cua cảu có thè'

p l i ụ t 1'õi lii N h ũ n g c h i r í

đ o ạn ciin cảu n h ư v ậy íh u ị n g xuất hiộn
Irong d iễn ngơn nói và c ù n g ngày c.ing th ò n g
d ụ n g Irong d icn ngôn viỏt. Các câu tin h lưọc
(elliptical sentences) lÀ m ộí Irong n h ữ n g đặc
đicm cùa tiếu th u y ế t và Iruyộn n g ắn m à m ục

đích l.i tái tạ o lại các p h á i n g ô n nói. C h ú n g
cũ n g đ u ự c s ừ d ụ n g Irong các q u á n g cáo và
các th ô n p báo. N hủ ngôn n g ữ học Geoffrey
Leech đ ặ t tên ch o p h o n g cách n h ư v ậy là
p h o n g cách “ th ô n g tụ c q u á n g đ ạ i'' (public
colloquial). T h eo q u a n sát cùa Lcech, tấn sô'
xuất hiện n g à y càng tăn g cùa các câu tinh
lưọc là m ột h iện tư ợ n g ciia n ến vản h o á n h ân
loại cuỏì th ê 'k ý hai

rrươi-N h ư vậy, câu v ù a là đ ơ n vị p h o n g cách
v ừ a là đcm vị n g ữ p h áp . Đ iếu n ày đ ặ í ra v ấn
đ ể là làm t h ế n ào đ ế có th ế m ô tả c h ú n g m ộ t

cách h ìn h th ứ c b ả n g các th u ật n g ữ n g ữ pháp.
Đ ế có th ế giải thích đ ư ợ c cá loại câu hoàn
ch in h v ẽ n g ữ p h áp , n g ữ nghĩa và cà câu tơn
tại ị h ìn h íh ứ c các chiết đ o ạn {fragments),
cẩn b ắt đ ấ u b ằ n g việc p h â n biệt hai loại câu:
câu ch ư a h o à n ch in h (m inor) và câu hoàn
ch in h (m ajor). Sự p h â n biệí vè' Ih u ật n g ữ này
ch o p h ép n g ư ò i n g h iên rứ u . vì các m ụ c đích
m iéu lả n g ữ p h áp , tậ p Irung v ào loại câu
h o à n chinh (m ajor sentences). Sự p h â n biệt
n ày c ũ n g cho p h é p n h ậ n thức hai n h ó m quy
tắc; N hóm các q u y tắc n g ữ p h áp chi phôi q u á
trin h cấu tạo câu (sentence fo rm atio n rules)
v à nh ó m các q u y tắc cấu tạo v ản b ản (text
fo rm atio n rules). C ác q u y lie cấu tạo v ăn bàn
tác đ ộ n g lên càu khi ch ú n g là n h ữ n g p h ẩn

cùa d iễn ngơn có liên kết (connected
discourse). T uy nhiên, có thê nói đ ê n các m ứ c
đ ộ không h o àn chinh có thè' <i>có</i> tro n g cãu-
H ẵy xem xét các câu sau;

(i) A n d a half of a larger,

(ii) M ary d e n ie d Ictling the cat out.
(iii) She d en ied il.

C âu (i) là câu k h ô n g hoàn ch in h vì thiếu
th à n h p h ă n ch ú n g ữ và đ ộ n g từ. C áu (ii) là
c 3 u h o ^ n c h i n h V.Vn <i>n</i> đ â y l.i v ô 'p r â u (iii)
v ào loại cáu n.ìo? Vói tu cách là m ột p h át
n g ò n (uU crance), nó p h ụ thuộc v ào n h ữ n g
cảu đ ã đ ư ợ c p h á t ra Irưóc đó và ngư ời nghe
k h ô n g th ê biẽt đ u ợ c các đại từ <i>"she"</i> và <i>"it" </i>
nói vê’ ai và cái gi. Sị khơng h ọ p lý khi coi
câu n ày là cáu k h ô n g h o án chinh vi nó có đẩy
đ ú các íh à n h p h ă n câu (G ram m atically
com plete). Có lẽ n èn coi câu này là câu hoàn
ch in h đ ư ợ c rú t gọn (reduccd m ajor sentence).
M ột giải p h á p h ữ u ích đ ỏ ì vói sự lư õ n g nan
v ẽ p h â n loại n h ư tro n g trư ò n g h ọ p này là
n ên có sự p h â n biộí giữ a sự h o àn chinh vê'
n g ữ p h á p (gram m aíical com pleteness) và

h o àn ch in h v ế n g ữ n g h ĩa (sem antic

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

138 <i>Vo Đũi QuứtiỊỊ</i> / <i>Tạp chi Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 24 (2008) ĩ 35-146</i>

việc p h â n loại câc câu cách n g ô n (aphorism s)
n h ư <i>"E asỵ come easy go"</i> h o ặc các câu k h u ô n
m ẫu (form ula) n h ư <i>"goodbỵ".</i> Đ ây là n h ữ n g
câu k h ò n g h o à n ch in h v ế n g ử p h á p n h ư n g lại
h o à n ch in h v ể n g ữ nghĩa. N h ìn n h ậ n ở góc
đ ộ q u a n hệ g iữ a các cú tro n g câu, có th ê nói
d ê h các ỉoại câu n h ư câu dơn^ câu g h é p và
cẵu p h ứ c. C âu th ư ờ n g đ ư ọ c p h â n loại th eo
h ìn h th ứ c v à ch ứ c n ăn g . V ế h ìn h thức, các
sách n g ữ p h á p th ư ờ n g nói đ ê h cảc ioại câu
n h ư câu tư ờ n g Ih u ậ t (d eclarativ e), c lu nghi
v ấn (ừìterrogatìve), câu m ện h lệnh (im perative)
và câu càm thán (exdam atìve). Các h ìn h ứìửc
này tirong ứ n g với các chức n ăn g n h ư kê’

(statem ent), hòi (question), m ện h lệnh

(com m and) vả cảm ứiáj> (exclamation).

2.1.2. C ác n h à cú p h á p học tạo sinh

thưỊTìg chi giớ i h ạ n s ự c h ú ý Vâo loại câu

h o àn chinh (m ajor) và coi việc <i>cấu</i> tạo các câu
k h ô n g đ ẩ y đ ú (m inor) là đ ịa h ạ t n g h iê n cứu
c ủ a các n h à n g ữ p h á p h ọ c v ăn b ản h o ặc các
n h à n g h iên c ứ u d iễ n ngôn. N ói cụ th ể hơn,
với m ụ c đích tìm <i>b iê \</i> v ế p h ư ơ n g th ứ c các câu
trú c n g ô n n g ử p h ả n án h c ấu trủ c cúa tư d u y ,

các n h à củ p h á p học tạo sin h th ư ờ n g chi chú
<b>ý </b><i>đ c r s</i><b> h ệ hìnVi c â u ( s c n t c n c c p a r a d ig m s ) , đc"n </b>
n h ử n g hìn h th á i đ ư ợ c lý tư ở n g h o á (idealised
form s) m à n h ữ n g h ệ hình, hìn h thái này bộc
lộ n h ữ n g q u y tắc liên q u a n đ ế n việc kiến tạo
câu. N h ữ n g câu đ ẩ y đù, tứ c n h ử n g càu có
đ ẩ y đ ủ các th à n h p h ẩ n câu. là m ộ ỉ tro n g hâi
đ ó ì tư ợ n g h ư ớ n g lới cù a Lý th u y ế t th an h
b iến th ế p h ạ m trù . M ột đ ơ ì Krợng p h â n tích
k h ác m à lý th u y ế t n ày q u a n tam là các h ìn h
th ứ c biểu h iện q u a n hệ cú p h ả p củ a ''đ o ả n
n g ữ " (phrase).

2.2. <i>Doản n g ữ (phrase)</i>

"Đ o ản n g ừ " là gì? Đ oản n g ử là m ộ t đ ơ n
v ị cú p h á p th ư ờ n g b ao g ổ m n h iểu h ơ n m ộ t
íừ v à n ằm tru n g g ian g iữ a từ (w o rd ) v à cú
(clause) tro n g câu. G iai đ o ạ n tru n g g ian tro n g

cảc kẽ't cấu là m ộ t tro n g n h ử n g v ăn d ể q u an
tâ m cùa Lý th u y ê í th a n h b iê h th ể p h ạ m trù.
T ro n g h ẩu hê't các k h u y n h h ư ớ n g n g ữ p h á p
hiện đại, d o ả n n g ữ d ư ợ c coi là hòn đ á tảng
c ú a các lý th u y ê í cú p h á p . T ro n g m ộ t đ o ản
ngữ , các từ riên g lé liên kẻ't với n h a u đ ế tạo
th à n h m ộ t th ự c th ể cú p h á p đ ơ n có khả
n ă n g d i c h u y ển và có th ể đ ư ợ c th ay th ế bời
m ộ t từ khác. T ro n g các câu sa u , n h ữ n g từ
đ ư ọ c gạch c h â n có k h á n ă n g d i ch u y ến và

đ ư ợ c th ay thế:

The m an w e n t d o w n th e h ill.

D o w n th e hill w e n t th e m an (d i chuyển).
H e w e n t th ere (th ay thê).

H ai p h é p th ử đ ư ọ c s ử d ụ n g đ ể xác đ jn h
đ o ả n n g ữ ỏ đ ả ỵ n h ư sau: (i) N ê u m ột chuồi
t ừ có th ể đ ư ợ c dịch c h u y ế n n h ư m ộ t nhỏm
(g ro u p ) thì c h ú n g có th ế lạ o ỉh à n h m ộ t đ o ản
n g ữ (p h é p d ịch chuyến); (ii) N ê u m ộ t chuổi
từ có th ể đ ư ợ c th ay th ê 'b ằ n g m ộ t từ đ ơ n nhất
thì c h ú n g có th ê tạ o th à n h m ộ t đ o ả n n g ũ
(p h é p th ay thê).

C ác đ o ả n n g ữ đ ư ợ c lạ o th à n h tù các thự c
từ . N ói ch ín h xác h ơ n , có Ih ể coi các đ o ản
n g ủ là kê't q u ả p h ó n g chiêu c ủ a các ỉh ư c tù
này. C ác đ o ả n n g ữ có th ế c h ứ a tro n g lòng
ch ú n g các đ o ản n g ữ khác. N g u y ê n lý lổng
ch ứ a (e m b ed d in g ) là n g u y ỏ n lý q u a n trọng
v ế cách th ứ c m à các đ o ả n n g ữ kếỉ nỏi vói
n h a u đ ế tạo ỉh à n h các cảu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

146 VS <i>Dại Quan^</i> / <i>Tạp chí Khoa bọc DHQCHN, NgCĩại tigừ 24 (2008) Ĩ35-Ì46</i>

cơng cụ tiê'p cận cú p h áp triột dỐ và; chính v) T ài liệ u th a m k h ả o
vậy, nó n g ày càn g đ ư ọ c khiing đ ịn h đỏ’ trỏ

th àn h m ộ ĩ m ô h m h p h ản tích c h u ẩ n m ự c 1^1

y , , r / C a m b r id g u , M A : M ỈT P re ss. 1965.

tro n g ngôn n g ư học hiện đại.

<b>X-bar theory: An effective instrument for syntactic analysis</b>

V o D a i Q u a n g

<i>Office fo r Sdeniifxc Research and Further Traininỹ^ M anagem ent, CoỉleỊ^eoỊ Foreiị,n LarĩỊịmỊĩ^eSr </i>
<i>Vietnam National U niversity, Hafwi, Pham Van DorĩịỊ stre e t, Cau Giaụ, Hanoi, Vietnam</i>

T his article is a b o u t the follow ing issues:

(i) An o v erv iew of the g en erativ e m odel in linguistics a d v o c a te d by N o am C hom sky
(ii) P rim itive X -bar theory

(iii) C u rren t X -bar m odel

</div>

<!--links-->