<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>HÓA HỌC HEMOGLOBIN</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>MỤC TIÊU</b>

1. PHÂN LOẠI CROMOPROTEIN

2. MÔ TẢ CẤU TẠO HEME VÀ GLOBIN

3. PHÂN TÍCH SỰ KẾT HỢP GIỮA HEME VÀ
GLOBIN

4. CÁC DẠNG HEMOGLOBIN

5. VAI TRỊ CỦA HEME TRONG VẬN CHUYỂN
KHÍ (O₂; CO₂)

6. KHẢ NĂNG TẠO CARBON MONOXYD Hb VÀ
KHẢ NĂNG OXY HĨA Hb.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>CROMOPROTEIN</b>

• <b>PROTEIN TẠP, CĨ CHỨA CHẤT MÀU</b>

• <b>GỒM:</b>

<b>1.</b> <b>CĨ NHÂN PORPHYRIN: </b>
<b>PORPHYRINOPROTEIN</b>

VD: HEMOGLOBIN; MYOGLOBIN; OXYDOREDUCTASE

<b>2.</b> <b>KHƠNG CĨ NHÂN PORPHYRIN: </b>

<b>CROMOPROTEIN</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>PORPHYRIN</b>

• CẤU TẠO BẮT NGUỒN TỪ VỊNG PYROL

• VỊNG PYROL:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

NHÂN PORPHIN

• ĐÁNH SỐ THỨ TỰ VÒNG PYROL:

– SỐ LA MÃ: I, II, III, IV

– THEO CHIỀU KIM ĐỒNG HỒ

• ĐÁNH DẤU CẦU NỐI METHYLEN

– α (GIỮA PYROL I VÀ PYROL II)

– Β (GIỮA PYROL II VÀ PYROL III)

– γ (GIỮA PYROL III VÀ PYROL IV)

– δ (GIỮA PYROL IV VÀ PYROL I)

• ĐÁNH SỐ CÁC ĐỈNH PORPHIN:

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

BẢNG 1: CÁC GỐC THẾ CỦA PORPHYRIN

<b>TÊN GỐC THẾ</b> <b>CÔNG THỨC</b> <b>KÝ HIỆU</b>

METHYL -CH₃ -M

ETHYL -CH₂-CH₃ -E

HYDROXYETHYL -CH₂-CH₂OH -EOH
VYNYL -CH=CH₂ -V

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13></div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14></div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

TÍNH CHẤT CỦA PORPHYRIN

• BA LOẠI PORPHYRIN Ở NGƯỜI:
– PROTOPORPHYRIN

– UROPORPHYRIN

– COPROPORPHYRIN

• TÍNH TAN CỦA PORPHYRIN PHỤ THUỘC
NHĨM CARBOXYL THẾ

– UROPORPHYRIN: 8 NHÓM CARBOXYL

– PROTOPORPHYRIN: 2 NHÓM CARBOXYL

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

• Hb: protein hình cầu, đường kính # 55Ao

• PTL Hb: 64456

• Ở HỒNG CẦU ĐỘNG VẬT

• LÀ PORPHYRINOPROTEIN

• GỒM GLOBIN VÀ HEME

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Heme</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>CẤU TẠO</b>

• PHẦN PROTEIN THUẦN: GLOBIN

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>Hemoglobin</b>

<b>Globin</b>

<b>Heme</b>

<b>2 chuỗi alpha</b>
<b>2 chuỗi beta</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b>PROTOPORPHYRIN IX</b>

• TETRAPYROL

– METHYL: 1, 3, 5, 8

– VINYL: 2, 4

– PROPIONYL: 6, 7

• NGUYÊN TỬ SẮT GẮN VỚI 4 NGUYÊN TỬ N
CỦA 4 VỊNG PYROL

– 2 LK CỘNG HĨA TRỊ

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25></div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

1 CẦU NỐI GẮN VỚI

HISTIDIN F8 CỦA GLOBIN
(GẦN)

1 CẦU NỐI GẮN VỚI

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

<b>Fe</b>

<b>Fe</b>

<b>His gần</b>

<b>His xa</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

<b>OXY HÓA</b>

<b>HEME</b> <b>HEMATIN (Fe3+₎</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29></div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

• PHÂN TỬ Hb CĨ 574 aa

• Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

– 2 CHUỖI ALPHA (141 aa / CHUỖI)

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<b>CẤU TRÚC BẬC II CỦA Hb</b>

• CHUỖI α: 7 XOẮN ALPHA (A – B – C – D – E
– F – G)

• CHUỖI β: 8 XOẮN ALPHA(A – B – C – D – E –
F – G – H)

• ĐÁNH SỐ XOẮN: A – B – C …

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

<b>CẤU TRÚC BẬC III CỦA Hb</b>

• CẤU TRÚC BẬC II CUỘN XOẮN TẠI NHỮNG
ĐOẠN KHƠNG XOẮN

• GIỐNG CẤU TRÚC BẬC III CỦA MYOGLOBIN

• MỘT CHUỖI POLYPEPTID XOẮN VÀ CUỘN
KẾT HỢP VỚI 1 HEME TẠO 1 BÁN ĐƠN VỊ
CỦA Hb

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34></div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

• 4 BÁN ĐƠN VỊ CỦA Hb CÓ THỂ ĐƯỢC CHIA
THÀNH 2 PHẦN GIỐNG HỆT NHAU (DIMER)

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

• HAI CHUỖI POLYPEPTID TRONG MỖI DIMER
GẮN CHẶT VỚI NHAU BẰNG LK KỴ NƯỚC

(HYDROPHOBIC INTERACTION)

• HAI DIMER CĨ THỂ DI CHUYỂN SO VỚI

NHAU BỞI NHỮNG LK PHÂN CỰC (YẾU)
→ TRẠNG THÁI DEOXYHEMOGLOBIN VÀ

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

<b>Dạng T </b>

<b>(deoxyhemoglobin)</b>

<b>Dạng R </b>

<b>(oxyhemoglobin)</b>
<b>+ 4O₂</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

<b>DẠNG T CỦA Hb</b>

• KHƠNG GẮN OXY

• LK ION VÀ LK HYDRO XUẤT HIỆN NHIỀU
LÀM KÌM HÃM SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA CÁC
CHUỖI POLYPEPTID

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

<b>DẠNG R CỦA Hb</b>

• Hb GẮN VỚI OXY

• CĨ SỰ ĐỨT GÃY MỘT SỐ LK ION VÀ LK
HYDRO DO SỰ GẮN OXY

• CÁC CHUỖI POLYPEPTID DI CHUYỂN TỰ DO
HƠN

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

CÁC DẠNG HEMOGLOBIN

• PHƠI THAI: Hb Gower I ζ₂ε₂

• BÀO THAI: HbF (α₂G_γ

2 và α2Aγ2)

• NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH:
– HbA (98%): α₂β₂

– HbA₂ : α₂δ2

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

GEN MÃ HÓA GLOBIN

<b>Gen alpha </b>
<b>globin</b>
<b>(NST 16)</b>

<b>ζ</b> <b>_α1</b> <b>_α2</b>

<b>ε</b> <b>G_γ</b> <b>A_γ</b> <b>_δ</b> <b>_β</b>

<b>Gen bêta</b>
<b>globin</b>
<b>(NST 11)</b>

<b>Hb Gower I</b>

<b>ζ₂ε₂</b> <b>HbF α2γ2 </b> <b>HbA_α</b> <b>2</b>

<b>2δ2 </b>

<b>HbA α₂β₂</b>

<b>G: glycin A: Alanin</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

<b>BỆNH HEMOGLOBIN</b>

• BỆNH HỒNG CẦU HÌNH LiỀM: HbS
– 2 CHUỖI ALPHA BÌNH THƯỜNG

– 2 CHUỖI BÊTA ĐỘT BiẾN

• BỆNH HỒNG CẦU HÌNH BIA: HbC (Glu6Lys)

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

<b>Hồng cầu bình thường</b> <b>Hồng cầu hình liềm</b>

<b>Val</b> <b>His</b> <b>Leu</b> <b>Thr</b> <b>Pro</b> <b>Glu</b> <b>Glu</b>

<b>1</b> <b>2</b> <b>3</b> <b>4</b> <b>5</b> <b>6</b> <b>7</b> <b>146</b>

<b>Val</b> <b>His</b> <b>Leu</b> <b>Thr</b> <b>Pro</b> <b>Val</b> <b>Glu</b>

<b>1</b> <b>2</b> <b>3</b> <b>4</b> <b>5</b> <b>6</b> <b>7</b> <b>146</b>

<b>Trình tự acid amin trong chuỗi bêta bình thường</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44></div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

KẾT HỢP THUẬN NGHỊCH VỚI OXY

<b>Hb + O₂</b> <b>→ HbO₂</b>

• LÀ PHẢN ỨNG GẮN OXY VÀ THUẬN
NGHỊCH

• O₂ GẮN VỚI Fe2+ _{QUA LIÊN KẾT PHỐI TRÍ}

• 1 NGUN TỬ Fe+ _{GẮN VỚI 1 PHÂN TỬ}

OXY

<b>Hb + 4O₂</b> <b>→ Hb(O₂)₄</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

• TẠI PHỔI:

– pO₂cao (100 mmHg): Hb gắn oxy → HbO₂

• TẠI MƠ:

– pO₂thấp (40 mmHg): Hb nhả oxy cho mơ

</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47></div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

• MYOGLOBIN: GẮN 1 PHÂN TỬ OXY

• HEMOGLOBIN: GẮN 4 PHÂN TỬ OXY

• MỨC ĐỘ BÃO HÒA OXY Ở CẢ MYOGLOBIN

</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49>

• ĐỒ THỊ MINH HỌA ĐỘ BÃO HỊA OXY THEO
ÁP SUẤT RIÊNG PHẦN OXY (pO₂) _{GỌI LÀ}

</div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50></div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51>

• MYOGLOBIN CĨ ÁI LỰC VỚI OXY CAO HƠN
HEMOGLOBIN

•

P

₅₀

: ÁP SUẤT OXY RIÊNG PHẦN

CẦN ĐỂ OXY GẮN VÀO 50% VỊ TRÍ

GẮN KẾT

– P₅₀(MYO) = 1 mmHg

– P₅₀(HEMG) = 26,8 mmHg

</div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

• CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG LÊN ÁI LỰC CỦA
Hb ĐỐI VỚI OXY

– pH

– Nồng độ CO₂

– 2,3 diphosphoglycerat (DPG): tăng cao
trong hồng cầu sẽ giảm ái lực của Hb với
oxy, và ngược lại

</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53>

KẾT HỢP VỚI CO

₂

TẠO CARBONYL

HEMOGLOBIN

• pO₂ 40 mmHg Ở 37O_{C: 2,9 ml CO}

2 HỊA TAN

TRONG HUYẾT TƯƠNG

• Hb VẬN CHUYỂN CO₂:
– TRỰC TIẾP: 15 – 20%

</div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54>

• VẬN CHUYỂN TRỰC TIẾP:

<b>R – NH₃+</b> <b>_{+ CO}</b>

<b>2</b> <b>→ 2H+</b> <b>+ R – NH – COO</b>

-•

VẬN CHUYỂN GIÁN TIẾP

<b>CO</b>

<b>₂</b>

<b>+ H</b>

<b>₂</b>

<b>O ↔H</b>

<b>₂</b>

<b>CO</b>

<b>₃</b>

<b>→ H</b>

<b>+</b>

<b>_{+ HCO}</b>

<b></b>

3-•

2 ION H

+

_{KẾT HỢP VỚI 2 ACID AMIN}

</div>
<span class='text_page_counter'>(55)</span><div class='page_container' data-page=55></div>
<span class='text_page_counter'>(56)</span><div class='page_container' data-page=56>

KẾT HỢP VỚI CARBON MONOCYD (CO)

TẠO CARBON MONOXYD HEMOGLOBIN

• CO GẮN VỚI Hb TẠI ĐiỂM GẮN OXY

• ÁI LỰC CAO GẤP 210 LẦN OXY

• CẠNH TRANH OXY ĐỂ GẮN VÀO Hb

• COHb BỀN VỮNG VÀ LÀM Hb KHĨ NHẢ OXY
HƠN

</div>
<span class='text_page_counter'>(57)</span><div class='page_container' data-page=57>

NGỘ ĐỘC CARBON MONOCYD

• THƠNG KHÍ TỐT CHO BỆNH NHÂN

• NGỬI OXY NỒNG ĐỘ CAO

• OXY CAO ÁP

</div>
<span class='text_page_counter'>(58)</span><div class='page_container' data-page=58>

OXY HÓA HEMOGLOBIN TẠO

METHEMOGLOBIN

• MetHb LÀ Hb CĨ NGUN TỬ Fe2+ _{BỊ OXY}

HĨA THÀNH Fe3+

</div>
<span class='text_page_counter'>(59)</span><div class='page_container' data-page=59>

NGUN NHÂN GÂY MetHb

• CHẤT OXY HÓA: SODIUM NITRIT,
FERRICYANUA, NITROBENZEN,

NITROPHENOL, POLYPHENOL….

</div>
<span class='text_page_counter'>(60)</span><div class='page_container' data-page=60>

• BÌNH THƯỜNG: MetHB < 1% NHỜ HỆ
THỐNG KHỬ

– NADH dependent methemoglobin reductase (HC)

– NADP/NADPHH+

– ACID ASCORBIC

– HỆ GLUTATHION KHỬ

• NHIỀU CHẤT OXY HÓA, VƯỢT KHẢ NĂNG
KHỬ CỦA HỒNG CẦU → MetHb TĂNG →
THIẾU OXY MƠ

</div>
<span class='text_page_counter'>(61)</span><div class='page_container' data-page=61>

TÍNH CHẤT ENZYM CỦA HEMOGLOBIN

• NHƯ OXYDOREDUCTASE, XÚC TÁC PHẢN
ỨNG OXY HĨA KHỬ

• NHƯ PEROXYDASE:

H

₂

O

₂

+ AH

₂

→ 2H

₂

O + A

• HOẠT TÍNH CATALASE YẾU:

</div>

<!--links-->