<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ</b>

<b>CÁC KĨ THUẬT HỖ TRỢ VIỆC GIẢNG DẠY KĨ NĂNG NGHE</b>

<b></b>

<b>---Giáo Viên: Trần Hữu Minh Trí</b>

<b>Trường: THCS Nguyễn Huệ</b>

<b>Tổ: Ngoại Ngữ</b>

<b>I)</b> <b>THỰC TRẠNG GIẢNG DẠY KĨ NĂNG NGHE TRONG CÁC TRƯỜNG</b>
<b>THCS.</b>

Trong những năm gần đây, cùng với xu hướng hội nhập hóa, tồn cầu hóa
đang diễn ra khắp nơi trên thế giới, đất nước ta cũng đang từng bước mở cửa tiếp
nhận những luồng văn hóa, kiến thức, kĩ thuật, cơng nghệ từ nhiều quốc gia, đặc
biệt là những quốc gia sử dụng tiếng Anh. Đứng trước thách thức, cơ hội to lớn đó,
ngành giáo dục và đào tạo nói chung cùng mỗi giáo viên bộ mơn tiếng Anh nói
riêng vinh dự lãnh trách nhiệm bổ trợ, nâng cao kĩ năng Anh ngữ cho các thế hệ học
sinh hiện tại và trong tương lai.

Với chủ trương tập trung phát triển các kĩ năng giao tiếp thay vì chú trọng
giảng dạy kiến thức ngữ pháp như trong những năm trước, giờ đây các kĩ năng giao
tiếp như Nghe và Nói đã được đưa lên một tầm ưu tiên, quan trọng chưa từng có.
Tuy nhiên, để giảng dạy một kĩ năng tiếp nhận (Receptive skill) khó như kĩ năng
Nghe lại là một điều khơng hề dễ dàng chút nào. Trong thực tế, khi học tập một
môn ngoại ngữ, đa phần học sinh đều gặp khó khăn khi phát triển, cải thiện kĩ năng
Nghe của mình. Một số lý do khách quan cho hiện trạng này có thể nhắc đến sự
thiếu hụt, lạc hậu của các phương tiện, trang thiết bị dạy học như máy nghe
băng/đĩa hoặc các phòng bộ môn tiếng Anh, phòng phương tiện truyền thông
(multimedia). Về các lý do chủ quan, những khó khăn khi học tập, giảng dạy bộ
mơn Nghe cịn do việc sử dụng chất giọng (accent) địa phương của giáo viên khi

phát âm tiếng Anh, chưa được đào tạo, huấn luyện những kĩ thuật giảng dạy kĩ năng
Nghe tiên tiến trên thế giới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>II) KHẢO SÁT DÀN BÀI CỦA MỘT TIẾT DẠY KĨ NĂNG NGHE .</b>

Theo các chương trình bồi dưỡng đào tạo hiện đang được giảng dạy tại các
trường Đại học khắp nơi trên thế giới, mỗi một tiết học tiếng Anh sẽ được phân chia
thành nhiều phần khác nhau giúp giáo viên có được cái nhìn tổng qt hơn về tiết
dạy của mình, từ đó dễ dàng hơn trong việc soạn thảo các hoạt đông, bài tập cho
từng phần. Nếu như các tiết học ngữ pháp, từ vựng được chia thành 3 phần theo
phương pháp P-P-P (Presentation – Practice – Production) thì 4 bốn kĩ năng
Nghe-Nói-Đọc-Viết lại được chia thành 3 phần Pre-/While-/Post- (vd: Pre-Listening,
While-Listening, và Post-Listening).

Sau đây chúng ta sẽ cùng lược qua mục tiêu cụ thể và tầm quan trong của từng
giai đoạn được áp dụng trong một giờ dạy kĩ năng Nghe.

<b>- Pre-(Listening) : </b>

Phần/ giai đoạn này đóng vai trò mở đầu cho một tiết dạy nghe. Trong phần này,
học sinh sẽ được làm quen với chủ đề, nội dung, một từ vựng hoặc ngữ pháp mà
học sinh sẽ gặp phải trong đoạn băng sắp được nghe. Đây là phần mà tôi cho là
quan trọng nhất trong một tiết dạy và học nghe, vì nó là nhân tố chính tạo tiền đề
cho học sinh thực hiện thành cơng các giai đoạn cịn lại của bài nghe, từ đó quyết
định thành công, sự hiệu quả của cả tiết học. Giáo viên cần áp dụng một hoặc nhiều
kĩ thuật giảng dạy bộ môn nghe vào giai đoạn này để gợi cảm hứng và hỗ trợ cho
học sinh tốt hơn.

<b>- While-(Listening) : </b>

Đây là giai đoạn thực hành, khi học sinh sử dụng những kiến thức đã được học
trong phần Pre-listening để tiến hành các hoạt động, bài tập về kĩ năng nghe. Giáo
viên sẽ sử dụng máy nghe và băng đĩa hoặc đọc văn bản trong tài liệu học tập để
học sinh có thể nghe và hồn thành bài tập, hoạt động của mình. Để tiến hành giai
đoạn này tốt, giáo viên cần bao quát được lớp học, giữ trật tự và kịp thời hỗ trợ, giải
đáp thắc mắc của học sinh, cũng như xử lý các sự cố kĩ thuật có thể gặp phải. Trong
<b>phần While-Listening, học sinh cần được nghe văn bản ít nhất từ hai tới ba lần để</b>
đạt hiệu quả tốt nhất.

<b>- Post-(Listening): </b>

Phần/ giai đoạn này nhắm đến hai mục tiêu chính.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

thể thiết kế một số câu hỏi, trò chơi giúp học sinh ôn lại kiến thức, nội dung
liên quan tới văn bản để nghe.

<b>o</b> Sử dụng kiến thức, kĩ năng nghe vừa đạt được thông qua hoạt động nghe để
phát triển các kĩ năng khác như đọc, viết, nói. Một trong số các hoạt động
phổ biến nhất ở giai đoạn này có thể kể đến hoạt động thảo luận câu hỏi,
chủ đề (topic discussion).

<b>III) CÁC KĨ THUẬT ĐỂ CẢI THIỆN MỘT TIẾT DẠY NGHE .</b>

Phần này của chuyên đề sẽ giới thiệu một số kĩ thuật, phương pháp có thể áp dụng
vào một tiết dạy nghe. Các kĩ thuật dưới đây sẽ được chia thành 3 loại, ứng với ba
phần của một tiết dạy nghe (Pre-Listening, While-Listening, và Post-Listening)

<b>1) Pre-Listening :</b>

<b>a) Sử dụng tranh ảnh:</b>

Giáo viên dẫn dắt, giới thiệu chủ đề của bài nghe bằng cách cung cấp một
số tranh, ảnh cho học sinh. Học sinh có thể được yêu cầu đoán nội dung bài nghe
bằng những bức tranh gợi ý. Phương pháp này đặc biệt hữu dụng với học sinh lứa
tuổi trung học cơ sở, nhất là các em học sinh lớp sáu, lớp bảy nếu các bức tranh
được sử dụng có màu sắc tươi sáng, ngộ nghĩnh. Ngồi ra, một trong bảy loại hình
thơng minh (The Theory of Multiple Intelligences) chính là loại hình thơng minh
hình ảnh (visual intelligence). Với các học sinh sở hữu loại hình thơng minh này,
việc sử dụng các giáo cụ trực quan, cụ thể là tranh ảnh sẽ giúp các em dễ dàng hơn
trong việc tiếp cận, ghi nhớ kiến thức mới.

<b>b) Trình chiếu phim ngắn:</b>

Giáo viên chiếu một đoạn phim ngắn mô tả sơ lược về nội dung đề tài. Sau
khi học sinh xem xong, giáo viên có thể đưa ra một số câu hỏi thông hiểu đã chuẩn
bị trước. Hoạt động này giúp việc giới thiệu các chủ đề trừu tượng, trúc trắc trở nên
thuận lợi, dễ dàng hơn. Có thể kết hợp vừa trình chiếu phim, vừa đưa tranh ảnh để
tăng tính hiệu quả.

<b>c)</b> <b>Trị chơi ghi nhớ (Memorize game)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>d) Kĩ thuật động não (Brainstorming)</b>

Đây là một trong những kĩ thuật phổ biến trong giảng dạy các môn ngoại
ngữ hiện nay. Giáo viên sẽ đưa ra chủ đề liên quan đến hoạt động nghe ; học sinh
hoạt động theo nhóm từ bốn tới sáu học sinh và liệt kê tất cả những ý tưởng liên
quan tới chủ đề đó. Khi thực hiện kĩ thuật này, giáo viên nhắc học sinh chú trọng
vào tìm kiếm ý tưởng mà không cần quá tập trung vào vấn đề ngữ pháp.

<b>e)</b> <b>Tìm từ khóa </b>

Đây là kĩ thuật gần như khơng thể thiếu trước khi tiến hành hoạt động nghe.
Mỗi học sinh sẽ đọc văn bản hoặc câu hỏi cho sẵn và gạch chân, đánh dấu những
từ khóa quan trọng. Những từ khóa này sẽ giúp học sinh dễ dàng hồn thành các
bài tập được giao hơn.

<b>f)</b> <b>Dự đoán (Prediction)</b>

Đây là kĩ thuật khá phổ biến khi giảng dạy các tiết học nghe và đọc. Cụ thể,
học sinh có thể được yêu cầu dự đoán nội dung của văn bản sắp nghe/ đọc nếu
như văn bản đó có tranh ảnh minh họa. Ngoài ra, với một số bài tập như
True/False hay điền từ, giáo viên cũng có thể yêu cầu học sinh dự đoán kết quả
nhờ vào các điểm ngữ pháp hoặc kiến thức đời sống của mỗi cá nhân.

<b>2) Post-Listening :</b>

<b>a) Kĩ thuật hỏi đáp 1 phút.</b>

Sau khi tiến hành hoạt động nghe, giáo viên gọi một số học sinh để trả lời các câu
hỏi thông hiểu được chuẩn bị sẵn. Học sinh có thể suy nghĩ và trả lời nhưng
không được vượt quá thời hạn một phút. Đây là một hoạt động khá thú vị và có
thể khiến lớp học trở nên sơi động nếu giáo viên chuẩn bị những câu hỏi hay, hấp
dẫn.

<b>b) Thảo luận chủ đề.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>c)</b> <b>Tóm tắt nội dung.</b>

Học sinh thảo luận theo cặp để tóm tắt lại nội dung của bài nghe. Sau đó,
giáo viên sẽ gọi một số học sinh trình bày phần tóm tắt của mình. Hoạt động này

giúp tăng cường ngữ pháp và khả năng nói của học sinh.

<b>d) Viết đoạn văn ngắn.</b>

Giáo viên yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm và viết một đoạn văn ngắn
tóm tắt lại nội dung bài nghe hoặc viết về một chủ đề được giao. Chủ đề viết cần
phù hợp với trình độ của học sinh, tiến trình dạy học và hơn hết phải liên quan và
mở rộng những kiến thức trong bài nghe. Ngồi ra, giáo viên có thể đưa hoạt
động này thành bài tập về nhà; học sinh về nhà làm và nộp lại vào buổi học hôm
sau.

<b>IV) TỔNG KẾT</b>

Giảng dạy một tiết học nghe, trái với quan niệm thông thường, là một công
việc không đơn giản. Trước hết, giáo viên cần xác định, phân chia từ trước một
<i>tiết dạy thành ba phần/giai đoạn Pre-Listening, While-Listening và Post-Listening</i>
để có cái nhìn tốt hơn về những q trình cần thực hiện. Tiếp theo, giáo viên cần
lựa chọn một số hoạt động phù hợp với từng phần để đưa vào bài giảng. Theo ý
kiến cá nhân, phần Pre-Listening đóng vai trị quan trọng nhất trong một tiết học
nghe vì nó giúp học sinh làm quen, chuẩn bị tốt để đạt hiệu quả tốt nhất khi bắt
đầu nghe.

</div>

<!--links-->