<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>SỞ GD&ĐT HÀ NỘI</b>
<b>TRƯỜNG THPT THĂNG LONG</b>

ĐỀ THI LẦN 2

<b>ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA NĂM 2019</b>
<b>Môn thi: NGỮ VĂN</b>

<i>Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề</i>

<b>Họ, tên thí sinh:...</b>
<b>Số báo danh:...</b>

<b> Mục tiêu: </b>

<b>Kiến thức: Kiểm tra mức độ đạt chuẩn kiến thức của học sinh cụ thể như sau: </b>
- Kiến thức làm văn, tiếng Việt

- Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
- Kiến thức đời sống.

<b>Kĩ năng: </b>

- Kĩ năng đọc hiểu văn bản.

- Kĩ năng tạo lập văn bản (viết đoạn văn nghị luận xã hội, viết bài văn nghị luận văn học).
<b>PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) </b>

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

… (1) “Tôi thường nghe người lớn nói rằng, giới trẻ ngày nay thờ ơ và khơng có lịng u nước. Nhưng

khơng. Tơi biết những người trẻ đã tự hào như thế nào khi Ngô Bảo Châu đoạt giải Fields, hay khi nghe
những cầu thủ của chúng ta đặt tay lên trái tim và hát quốc ca trước một trận đấu gay cấn. Tôi biết họ giận
dữ và xấu hổ như thế nào khi thấy những người đồng hương hành xử thiếu ý thức ở một phi trường quốc
tế. Tôi biết họ đã xúc động như thế nào trước những tấm ảnh người xa lạ đã chết đi khi cịn rất trẻ trong
chiến tranh. Tơi cũng biết, họ đã say sưa thế nào trước những cảnh đẹp quê hương trên đường “phượt”, và
nhớ nhà đến thế nào khi du học bên kia bờ đại dương. Đó chính là tình u đất nước.

… (2) Và tôi, khi đi qua tuổi mười tám, tôi nhận ra rằng đất nước đó, khơng chỉ là một hình ảnh trong tâm
tưởng, mà là một thực thể sống với đất, với biển, với rừng, với thể chế chính trị và những vấn đề xã hội.
Đất nước không chỉ là chùm khế ngọt, con đường quê mà là sơn hà xã tắc. Tình u đất nước, nó khiến ta
vững vàng qua mọi cơn bão. Nó thúc đẩy ước vọng bay xa. Nó giữ cho ta sự mơ mộng và niềm ti vào
những điều tốt đẹp. Tình u đất nước, nó mang đến cho chúng ta khao khát cống hiến đời mình khơng
ngừng nghỉ, và vì thế ta sẽ khơng trở nên ích kỉ và hèn mọn, dù ở vị trí nào hay làm bất cứ cơng việc gì đi
nữa.

(3) Vì thế, tơi ước mong sao những người trẻ vừa rời phịng thi đại học, hay vừa bước chân vào đời, dù
bạn có đi đến phương trời nào, cũng hay giữ trong tim tình u khơn ngi đối với đất nước này. Và như
thế, bạn sẽ không bao giờ mất đi những mơ mộng và niềm tin của một thời tuổi trẻ.

(4) Nếu tình yêu trai gái là thứ tình cảm lãng mạn nhất của con người thì tình yêu đất nước là thứ tình vơ
cùng lãng mạn trong đời sống của một công dân. Mười tám tuổi, bạn chắc chắn phải trở thành cơng dân.
(5) Vậy thì hãy trở thành một cơng dân lãng mạn.

<i>(Trích Nếu biết trăm năm là hữu hạn – Phạm Lữ Ân, nxb Hội nhà văn, trang 156, 157) </i>
<b>Câu 1. Nhận biết </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Câu 2. Nhận biết </b>

Trong đoạn (2), tác giả văn bản nhận ra đất nước ở những phương diện nào? (0,5 điểm)
<b>Câu 3. Thông hiểu </b>

Chỉ ra và phân tích hiệu quả của một phép tu từ được sử dụng trong đoạn (2) (1,0 điểm)
<b>Câu 4. Thơng hiểu </b>

Anh/chị có đồng tình với ý kiến của tác giả: “Tình u đất nước, nó mang đến cho chúng ta khao khát
cống hiến đời mình khơng ngừng nghỉ, và vì thế ta sẽ khơng trở nên ích kỉ và hèn mọn và dù ở vị trí nào
hay làm bất cứ cơng việc gì đi nữa” khơng? Vì sao? (1,0 điểm)

<b>PHẦN II: LÀM VĂN (7,0 điểm) </b>
<b>Câu 1 (2,0 điểm) Vận dụng cao </b>

Từ văn bản ở phần đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn có độ dài khoảng 200 chữ, bày tỏ suy nghĩ về lời nhắn
nhủ của tác giả: Hãy trở thành một công dân lãng mạn

<b>Câu 2 (5,0 điểm) (Vận dụng cao </b>

Trong bài thơ Tây Tiến, tác giả Quang Dũng đã nhớ lại con đường hành quân của người lính qua những
dốc núi:

… “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Khổ sau, nhà thơ tái hiện kỉ niệm một chiều sương cao nguyên:
… “Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng người trên độc mộc

Trơi dịng nước lũ hoa đong đưa.”

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>HƯỚNG DẪN LÀM BÀI</b>

<b>Câu </b> <b>Nội dung</b>

<b>Đọc hiểu </b> 1.

<b>Phương pháp: căn cứ các thao tác lập luận đã học </b>
<b>Cách giải: </b>

- Thao tác lập luận chính: Phân tích
2.

<b>Phương pháp: căn cứ nội dung đoạn trích </b>
<b>Cách giải: </b>

Tác giả đã nhận ra đất nước trên những phương diện:

- Đất nước không chỉ là hình ảnh trong tâm tưởng mà cịn là thực thể sống với đất, biển,
rừng, với thể chế chính trị và những vấn đề xã hội.

- Đất nước khơng chỉ là chùm khế ngọt, cịn đường q mà là sơn hà xã tắc.
3.

<b>Phương pháp: căn cứ các biện pháp tu từ đã học; phân tích </b>
<b>Cách giải: </b>

- Liệt kê
- Tác dụng:

+ Nhấn mạnh, một đất nước được hình thành từ nhiều yếu tố.

+ Nhấn mạnh tình u đất nước có ý nghĩa, vai trò quan trọng đối với tất cả mọi người, là
động lực, niềm khao khát thúc đẩy con người không ngừng tiến lên.

4.

<b>Phương pháp: phân tích, lý giải </b>
<b>Cách giải: </b>

<i>Tình u đất nước, nó mang đến cho chúng ta khao khát cống hiến đời mình khơng ngừng</i>
<i>nghỉ, và vì thế ta sẽ khơng trở nên ích kỉ và hèn mọn…. </i>

- Đồng tình với quan điểm của tác giả
- Lý giải:

+ Mang trong mình tình yêu, con người sẽ tự sinh ra ý niệm về sự hi sinh và cống hiến. Tình
yêu

đất nước cũng không phải là ngoại lệ. Khi yêu đất nước ta cũng mang trong mình khao khát
được cống hiến hết mình để xây dựng đất nước giàu mạnh.

+ Đã mang trong mình tình yêu nước và khát khao cống hiến sẽ tạo nên một con người
khơng ích kỉ, khơng hèn mọn. Luôn trân quý mọi công việc dù là tay chân hay trí óc.

+ …
<b>Làm văn</b>

<b>1</b> <b>Phương pháp: phân tích, lý giải, tổng hợp </b>

<b>Cách giải: </b>

1. Giới thiệu vấn đề: Hãy trở thành một công dân lãng mạn.
2. Bàn luận vấn đề

- Công dân lãng mạn theo quan điểm của tác giả chính là một công dân yêu nước.

=> Yêu nước là một thứ tình cảm đẹp, đáng trân trọng mà mỗi con người cần có, cần phát
huy.

- Biểu hiện tình u nước:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

+ Là biết ngăn chặn cái xấu, cái ác

+ Là sẵn sàng cố hiến tuổi trẻ, có lý tưởng đẹp phục vụ đất nước, cộng đồng.
+ …

- Tình u nước chính là nguồn gốc, là động lực giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, gian
khổ; tình yêu nước cũng khiến cho bản thân ta sống đẹp hơn, nhân văn hơn.

- Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cũng có rất nhiều cách khác nhau
để thể hiện tình yêu nước: chăm chỉ học tập, mục đích học tập rõ ràng, rèn luyện đạo đức
thân thể,….

<b>2</b> <b>Phương pháp: phân tích, tổng hợp </b>
<b>Cách giải: </b>

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Quang Dũng là nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh và soạn nhạc. Nhưng trước hết

Quang Dũng là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khống, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa – đặc
biệt khi ơng viết về người lính Tây Tiến và xứ Đồi (Sơn Tây) của mình.

<i>- Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu cho đời thơ Quang Dũng, thể hiện sâu sắc phong cách nghệ</i>
<i>thuật của nhà thơ, được in trong tập Mây đầu ô. Vẻ đẹp của sự lãng mạn được thể hiện rõ</i>
trong đoạn thơ miêu tả khung cảnh thiên nhiên.

• Phân tích hai đoạn thơ trên

*Đoạn 1: Cảm nhận về cung đường Tây Tiến và người lính Tây Tiến
a) Cung đường Tây Tiến hùng vĩ, dữ dội

Tác giả tập trung bút lực để khắc họa núi cao vực sâu, đèo dốc điệp trùng:
<i>Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm </i>

<i>Heo hút cồn mây súng ngửi trời </i>
<i>Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống </i>

- Những câu thơ chủ yếu dùng thanh trắc tạo nên những nét vẽ gân guốc, mạnh mẽ, chạm nổi
trước mắt người đọc cái hùng vĩ và dữ dội của thiên nhiên

- Nhịp ngắt 4/3 quen thuộc của thể thơ 7 chữ như bẻ gẫy câu chữ để tạo độ cao dựng đứng
giữa hai triền dốc núi:

<i>- Những từ láy giàu sức tạo hình khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút được đặt liên tiếp nhau để</i>
đặc

tả sự gian nan trùng điệp

<i>- Độ cao, độ sâu của của dốc được đo bằng con số ước lệ vô cùng “ngàn thước lên cao ngàn</i>

<i>thước xuống”. </i>

<i>- Lối lặp từ: dốc lên - dốc thăm thẳm, ngàn thước lên- ngàn thước xuống góp thêm phần tạo</i>
ấn tượng về sự điệp trùng của núi cao, vực sâu.

b) Hình ảnh người lính Tây Tiến

<i>- Sự lạc quan, yêu đời, khỏe khoắn thể hiện qua câu thơ: </i>
<i>Heo hút cồn mây súng ngửi trời </i>

<i>- Sự bay bổng, lãng mạn: Giữa cái dữ dội tột đỉnh của thiên nhiên “dốc lên… ngàn thước</i>
<i>xuống”, họ vẫn giữ được ánh nhìn vơ cùng bay bổng: </i>

<i>Nhà ai Pha Lng mưa xa khơi </i>

*Đoạn 2: Bức tranh sông nước miền Tây trong chiều sương
- Trước hết là khung cảnh thiên nhiên:

<i>Người đi Châu Mợc chiều sương ấy </i>
<i>Có thấy hồn lau nẻo bến bờ </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>thực. Sương chiều bảng lảng đầy thi vị, chứ khơng cịn là “sương lấp đồn qn mỏi” khi</i>
màn đêm bng xuống

+ Sông nước, bến bờ lặng tờ, hoang dại như thời tiền sử, chỉ có màu lau trắng trải dài tít tắp,
phất phơ theo chiều gió thổi, xơn xao ẩn chứa những nỗi niềm của con người… Thiên nhiên
<i>như có linh hồn, “hồn lau” hài hòa với “hồn thơ” của những người lính đa cảm. Cũng có thể</i>
<i>hiểu “hồn lau” là một ẩn dụ đặc sắc gợi về vẻ đẹp giản dị, gần gũi, hồn hậu của những con</i>
người miền Tây- những người lao động trên sông nước mênh mông.

- Trên nền thiên nhiên tĩnh lặng và thơ mộng đó nổi bật hình ảnh con người:
<i>Có nhớ dáng người trên độc mộc </i>

<i>Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa </i>

<i>+ “Dáng người trên đợc mợc” phải chăng đó là dáng hình mềm mại, uyển chuyển của thiếu</i>
nữ sơn cước trên chiếc thuyền độc mộc trên dịng sơng Mã, tạo nên chất thơ làm tiêu tan vẻ
<i>dữ dội của “dòng nước lũ” hung hãn </i>

<i>+ Như để hoà hợp với con người, những bông hoa rừng cũng đong đưa làm duyên trên dòng</i>
<i>nước xiết. “Hoa đong đưa” là một hình ảnh lạ, hoa lá vơ tri như được thổi hồn vào, gợi ra</i>
ánh mắt lúng liếng tình tứ của những cô gái vùng núi xinh đẹp trẻ trung

+ Dường như trong khổ thơ nào của bài thơ cũng thấp thống bóng dáng của người đẹp như
vậy:

<i>- Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi </i>
<i>- Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói </i>

<i>- Mai Châu mùa em thơm nếp xơi (đoạn 1) </i>
<i>- Kìa em xiêm áo tự bao giờ </i>

<i>- Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm (đoạn 3) </i>

→ Hình ảnh người đẹp thấp thống trong các khổ thơ đã điểm cho kí ức Tây Tiến chút lãng
mạn, mơ mộng, khiến cho câu chữ trở nên mềm mại hơn và lòng người cũng nhẹ nhàng
hơn…

<i>- Những từ có thấy, có nhớ là những lời tự hỏi lịng mình đầy bâng khng, lưu luyến khi đã</i>
cách xa với Tây Tiến cả về không gian và thời gian…

*Nhận xét về cảm hứng lãng mạn trong thơ Quang Dũng:

- Hai đoạn là hai nét vẽ về cung đường Tây Tiến: đoạn thứ nhất thiên về tái hiện vẻ đẹp hùng
vĩ, dữ dội; đoạn thứ hai thiên về tái hiện vẻ đẹp thơ mộng trữ tình. Hai vẻ đẹp ấy hòa trộn tạo
nên ấn tượng riêng về cung đường hành quân của những người lính trẻ trong những năm
tháng kháng chiến chống Pháp gian khổ mà hào hùng.

- Trên cung đường đó, thấp thống hiện ra hình ảnh người lính Tây Tiến, đó là những chàng
trai trẻ vừa rời ghế nhà trường, vừa hồn nhiên, tinh nghịch, vừa lãng mạn, đa tình nhưng
cũng là những chàng trai rắn rỏi, gân guốc với lí tưởng cao đẹp của một thời đại anh hùng
“cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh”

- Bút pháp lãng mạn két hợp với màu sắc bi tráng

+ Bút pháp lãng mạn ưa khám phá những vẻ đẹp dữ dội, phi thường, hay sử dụng thủ pháp
đối lập mạnh mẽ.

+ Màu sắc bi tráng chủ yếu được thể hiện trong việc tái hiện cung đường dữ dội và sự hi sinh
anh dũng của người lính. Tác giả khơng né tránh sự mất mát, song bi mà không lụy, mất mát
mà vẫn cứng cỏi, gân guốc.

</div>

<!--links-->