Kiểm soát đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh của Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (277.47 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TÓM TẮT LUẬN VĂN

1. Lý do chọn đề tài

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước nhằm

chăm lo đời sống người lao động. Chính sách BHXH với tính nhân văn và nhân đạo cao

cả, dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro, lấy số đơng bù số ít. Vì thế, chính sách BHXH đảm

bảo tính an sinh xã hội (ASXH), là nền tảng cho sự phát triển kinh tế và ổn định chính trị

ở mỗi quốc gia.

Cùng với sự hình thành của hệ thống BHXH thì BHXH tỉnh Điện Biên được

thành lập theo Quyết định số:89/QĐ-TCCB ngày 2/8/1995 của Tổng Giám đốc Bảo

hiểm xã hội Việt Nam. BHXH Điện Biên đã góp phần bảo đảm quyền lợi chế độ cho

NLĐ tại các DNNQD. Chi trả các chế độ kịp thời nhằm bù đắp thu nhập giúp NLĐ ổn
định cuộc sống.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Điện Biên có khoảng 2.212 doanh nghiệp ngồi quốc

doanh. Tất cả các doanh nghiệp này đều đã tham gia và đóng BHXH với tư cách là chủ

sử du ̣ng lao đô ̣ng . Tuy nhiên, thực trạng thực hiê ̣n chính sách BHXH của nhiều doanh
nghiê ̣p còn chưa tốt, chưa thực sự đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Cịn có trường hợp doanh
nghiê ̣p khơng thực hiê ̣n chính sách BHXH , cụ thể hơn là không đóng BHXH cho NLĐ
làm ảnh hưởng lớn và trực tiếp đến quyền lợi, ảnh hưởng đến sự bảo tồn và phát triển của

quỹ BHXH, tác động khơng nhỏ đến tình hình an sinh xã hội. Vì thế, để tổ chức thực hiện
tốt nhiê ̣m vu ̣, liên quan đến BHXH , kiểm soát các DNNQD trong viê ̣c thực hiê ̣n đóng
BHXH cho NLĐ của cơ quan BHXH có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên kiểm soát

đóng BHXH của BHXH Điện Biên còn nhiều ha ̣n chế như : lực lượng kiểm sốt BHXH
cịn mỏng, trình độ cán bộ chưa chuyên sâu ; hê ̣ thống pháp luâ ̣t chưa đồng bô ̣ , nhiều kẽ
hở...

Xuất phát từ tình hình thực tế nói trên, việc đi sâu nghiên cứu những vấn đề liên
quan đến kiểm soát BHXH tại BHXH tỉnh Điện Biên trong giai đoạn hiện nay để từ đó đề

ra giải pháp đồng bộ, mang tính chiến lược cho kiểm sốt BHXH đang là một địi hỏi cấp

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

quốc doanh của bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên" để nghiên cứu nhằm làm rõ những 
nguyên nhân hạn chế đến hiệu quả trong kiểm soát viê ̣c đóng BHXH cho người lao đô ̣ng
tại các DNNQD , từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của
công tác này.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Luận văn được thực hiện hướng tới những mục tiêu cơ bản sau:

- Xác định được khung nghiên cứu về kiểm soát đóng bảo hiểm xã hội đối với

doanh nghiệp ngoài quốc doanh của Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên.

- Làm rõ thực trạng kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh nghiệp ngoài

quốc doanh của Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên, đánh giá những ưu điểm, hạn chế và
nguyên nhân của hạn chế trong giai đoạn 2012 -2016.

- Đề xuất một số giải pháp hồn thiện kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với

doanh nghiệp ngoài quốc doanh của Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên.
3. Phương pháp nghiên cứu

Tác giả sử dụng nghiên cứu định tính và định lượng theo các bước sau:

Bước 1: Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh

nghiệp ngoài quốc doanh của BHXH tỉnh.

Bước 2: Thu thập dữ liệu thứ cấp về kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh nghiệp

ngồi quốc doanh giai đoạn 2012 - 2016, tình hình kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh

nghiệp ngoài quốc doanh của BHXH tỉnh Điện Biên.

Bước 3: Phân tích đánh giá tình hình kiểm sốt đóng BHXH của các doanh nghiệp

ngồi quốc doanh, từ đó đánh giá thực trạng kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh nghiệp

ngoài quốc doanh của BHXH Điện Biên, những kết quả đạt được của kiểm soát cũng như

nghiên cứu những tồn tại hạn chế và nguyên nhân.

Bước 4: Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm hồn thiện kiểm sốt của BHXH

Điện Biên về đóng BHXH đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh.

5. Kết cấu của luận văn

Luận văn được kết cấu thành 3 chương:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

hiểm xã hội đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh của cơ quan bảo hiểm xã hội
cấp tỉnh.

Chương 2: Phân tích thực trạng kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh 
nghiệp ngoài quốc doanh của bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên.

Chương 3: Giải pháp hồn thiện kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh 
nghiệp ngoài quốc doanh của bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên.

Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về kiểm sốt đóng bảo 
hiểm xã hội đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh của cơ quan bảo hiểm xã hội 
cấp tỉnh

Luận văn dựa vào khung nghiên cứu kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD theo

quy trình quản lý: Bộ máy kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh nghiệp ngoài quốc

doanh; Nội dung kiểm sốt doanh nghiệp ngồi quốc doanh; Phương pháp kiểm sốt

đóng BHHX đối với DNNQD; Quy trình đóng BHXH đối với DNNQD để xây dựng cơ

sở lý thuyết kiểm sốt đóng BHHX đối với doanh nghiệp ngồi quốc doanh của BHXH

cấp tỉnh. Trong chương I, luận văn trình bày cơ sở lý luận về: Đóng BHXH của DNNQD:

Đưa ra khái niệm về BHXH và đặc điểm của BHXH, đóng BHXH đối với DNNQD,

khái niệm về kiểm soát đóng BHXH đối với doanh nghiệp ngồi quốc doanh; Nêu mục

tiêu, nguyên tắc, bộ máy kiểm sốt đóng BHXH, Nội dung kiểm sốt đóng BHXH;

Phương pháp đóng BHXH đối với DNNQD; Quy trình kiểm sốt đóng BHXH đối với

DNNQD, các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD. Trọng tâm

của chương I là lý luận về kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD, luận văn nêu rõ mục

tiêu kiểm soát đóng BHXH đối với DNNQD bảo hiểm xã hội bắt buộc: Đảm bảo quyền

lợi cho NLĐ, phát triển mở rộng đối tượng tham gia BHXH, đảm bảo số thu quỹ BHXH

đối với DNNQD về đối tượng tham gia. Nguyên tắc kiểm soát đóng BHXH: Tuân thủ

theo yêu cầu của pháp luật; Không trùng lắp về phạm vi, nội dung; Thực hiện theo kế

hoạch. Nguyên tắc kiểm soát đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh nghiệp ngoài quốc

doan: bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ, kịp thời; đúng nội

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

quốc doanh ( Cơ cấu tổ chức; Nhân sự kiểm sốt); Nội dung kiểm sốt đóng bảo hiểm xã

hơ ̣i đối với doanh nghiệp ngồi quốc doanh (Kiểm soát hồ sơ, tài liệu pháp lý; kiểm soát

về lao động và tiền lương, kiểm soát về đăng ký, quản lý hồ sơ tham gia BHXH, kiểm

soát việc trích đóng BHXH); Phương pháp kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với

doanh nghiệp ngoài quốc doanh (phương pháp kiểm soát chọn mẫu, phương pháp kiểm

tra từ tổng hợp đến chi tiết,các phương pháp kiểm tra bổ trợ); Quy trình kiểm sốt đóng

bảo hiểm xã hội đối với các doanh nghiệp:Quy trình kiểm sốt đóng BHXH đối với

DNNQD hiện hành được thực hiện theo Quyết định số 1518/QĐ-BHXH ngày 18/10/2016

của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, được tuân theo các bước: Chuẩn bị kiểm soát;

Tiến hành kiểm soát; Kết thúc kiểm soát. Đồng thời luận văn cũng phân tích cụ thể từng

nhân tốc ảnh hưởng đến kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh nghiệp ngoài

quốc doanh của cơ quan bảo hiểm cấp tỉnh: Nhân tố thuộc bảo hiểm xã hội cấp tỉnh

(Quản lý công chức, viên chức thực hiện nhiệm vụ; Cần tuyển dụng những người có trình

độ Đại học; Ứng dụng CNTT); Nhân tố thuộc doanh nghiệp ngoài quốc doanh và các

nhân tố thuộc về mơi trường bên ngồi cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp tỉnh. Cuối chương I

là phần học hỏi kinh nghiệm của BHXH tỉnh Sơn La và BHXH tỉnh Lai Châu để rút ra

bài học kinh nghiệm.

Chương 2: Thực trạng kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh nghiệp 
ngoài quốc doanh của bảo hiểm xã hội Điện Biên.

Luận văn đã phân tích được thực trạng kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD tại

BHXH tỉnh Điện Biên giai đoạn 2012-2016, trong đó nêu khái quát về quá trình hình

thành phát triển, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và kết quả thu của BHXH tỉnh Điện

Biên cụ thể như sau:

Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên thành lập theo QĐ số: 21/QĐ-TCCB-BHXH

ngày 07/01/2004 của BHXH Việt Nam. Với chức năng, nhiệm vụ: Thực hiện công tác

thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chế độ chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT;

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

chữa bệnh có đủ điều kiện, tiêu chuẩn chuyên môn, kỹ thuật và giám sát việc cung cấp

dịch vụ khám, chữa bệnh; bảo vệ quyền lợi người tham gia bảo hiểm y tế và chống lạm

dụng quỹ bảo hiểm y tế… Đến nay, tổ chức bộ máy gồm 11 phòng và 10 BHXH huyện,

thị, thành phố trực thuộc với 235 công chức, viên chức. Trong đó: cơng chức, viên chức

có trình độ từ trình độ Trung cấp – Cao đẳng đạt 46,8%, trình độ Đại học trở lên là 53%
trong đó có 05 viên chức có trình độ Thạc sỹ (chiếm 2%).

Trong những năm qua, mặc dù kinh tế của tỉnh cịn gặp nhiều khó khăn, nhiều

doanh nghiệp ngoài quốc doanh đăng ký đóng BHXH tăng theo hàng năm, số lượng

người lao động tăng từ 4.962 (năm 2012) lên 7.014 (năm 2016); Số tiền đóng BHXH của

khối DNNQD tăng liên tục song số nợ BHXh của DNNQD cũng có dấu hiệu tăng do

nhiều nguyên nhân. Trong luận văn, tác giả đi sâu vào phân tích thực trạng về bộ máy

kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD (gồm Cơ cấu về bộ máy kiểm soát; Nhân sự

trong bộ máy kiểm soát); Thực trạng về thực hiện nội dung kiểm sốt đóng BHXH đối

với DNNQD tại BHXH Điện Biên; Thực trạng thực hiện phương pháp kiểm sốt đóng

BHXH đối với DNNQD (BHXH tỉnh Điện Biên áp dụng thường xuyên phương pháp

kiểm tra từ tổng hợp đến chi tiết); Thực trạng thực hiện quy trình kiểm sốt đóng BHXH

đối với DNNQD (Chuẩn bị kiểm soát: Căn cứ vào các thông tin của doanh nghiệp thành

lập kế hoạch kiểm soát từ năm 2012 – 2016; Tiến hành kiểm soát: Bên cạnh những đơn vị

thực hiện tốt chế độ của NLĐ thì cịn lại một số doanh nghiệp chậm đóng, nợ đóng, đóng

thiếu số người thuộc diện phải tham gia BHXH; Kết thúc kiểm soát: Tồn tại những doanh

nghiệp nợ BHXH với số tiền nợ khá lớn).

Qua phân tích thực trạng , luận văn đánh giá mục tiêu kiểm sốt đóng BHXH. Từ

đó, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của kiểm sốt đóng BHXH và tìm ra ngun nhân

dẫn đến hạn chế trong kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD.

Chương 3: Giải pháp hốn thiện kiểm sốt đóng bảo hiểm xã hội đối với doanh

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên đã đưa ra định hướng hồn thiện kiểm sốt đóng

BHXH đối với DNNQD đến năm 2020: Cần tổ chức biên soạn tài liệu tập huấn cho đội
ngũ công chức, viên chức làm kiểm sốt đóng BHXH: Nâng cao trình độ về tin học, kế

toán, nghiệp vụ… Tăng cường cơng tác tự đào tạo. Về lâu dài kiểm sốt đóng BHXH cần

phải phù hợp hơn với thơng lệ quốc tế trang bị những máy móc, phương đạị. Qua nghiên

cứu khung lý thuyết, thực trạng kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh nghiệp ngoài quốc

doanh tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Điện Biên, tác giả đưa ra những giải pháp:

- Đối với bộ máy kiểm sốt đóng BHXH đối với doanh nghiệp ngồi quốc doanh

+ Cơ cấu bộ máy kiểm soát: Thành lập nhiều tổ nghiệp vụ theo chuyên môn.

Cần trao thêm quyền xử lý vi phạm cho Đồn kiểm sốt.

+ Nhân sự kiểm soát: Sử dụng nguồn nhân lực hợp lý, sử dụng luân phiên cán

bộ làm công tác kiểm sốt. Cơng tác đào tạo và tự đào tạo cần triển khai nhiều hơn

nữa.

- Đối với nội dung kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD: Cần được tiến hành đa

dạng và trọng tâm hơn. Tổng kết hành vi vi phạm phổ biến theo từng chuyên

ngành.

- Đối với phương pháp kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD: Tâp trung đề xuất

vào phương pháp kiểm soát chọn mẫu. Vì đây là phương pháp có tính khả thi cao
nhưng còn một số điểm chưa hợp lý, cần phải bổ sung nhiều tiêu chí đánh giá
doanh nghiệp hơn nữa.

- Đối với quy trình kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD:

+ Giải pháp hồn thiện cơng tác chuẩn bị kiểm sốt

+ Giải pháp hồn thiện cơng tác tiến hành kiểm sốt

+ Giải pháp hồn thiện cơng tác kết thúc kiểm sốt

Bên cạnh những giải pháp trên, học viên còn thực hiện đề xuất một số giải

pháp khác: Phối hợp với cơ quan chức năng trên địa bàn nhằm tăng cường hiệu quả

trong kiểm sốt đóng BHXH đối với DNNQD; Tăng cường công tác tuyên truyền

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Cuối cùng học viên đưa ra một số kiến nghị với BHXH Việt Nam, kiến nghị với

</div>