Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.2 MB, 15 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Bi?u th?c d?i s? ni ng?n g?n l bi?u th?c, l m?t ph?n quen thu?c trong cc d? thi tuy?n
sinh vo l?p 10 t? tru?c d?n nay. y cung l ph?n h?c sinh d? dng lm du?c bi n?u
ch?u kh rn luy?n cho mnh nh?ng k? nang v nh?n d?ng bi ton nhanh ch?ng tru?c
khi vo phng thi.
Luu quan tr?ng:
- Bi?u th?c d?i s? l ph?n h?u nhu cc d? thi vo l?p 10 d?u c xu?t hi?n
- Khi lm cc bi t?p v? bi?u th?c, di?u ki?n c?a bi?u th?c l khng bao gi? du?c
qun
- Ph?n ny t?t c? h?c sinh y?u trung bnh kh gi?i d?u ph?i h?c
- i ?u ki?n bi?u th?c c th? s? l 1 cu h?i ring bi?t trong d? thi, thu?ng chi?m 0,5
1 di?m ; ho?c khng c cu h?i d?ng ny nhung khi lm bi h?c sinh cung c?n
ph?i trnh by di?u ki?n c?a bi?u th?c, tru?ng h?p d thu?ng chi?m 0,25 0,5
di?m . R?t nhi?u d? thi ngu?i ta cho lun di?u ki?n c?a bi?u th?c v h?c sinh
khng ph?i tm di?u ki?n n?a. Hi?n nay nhi?u d? thi c?a cc s? c hnh th?c tr?c
nghi?m 100% ho?c c c? tr?c nghi?m v t? lu?n.
- D ? d?ng tr?c nghi?m hay t? lu?n th h?c sinh cung c?n n?m v?ng cch tm di?u
ki?n xc d?nh c?a bi?u th?c.
- H ?c ph?n ny cung gip h?c sinh lm t?t cc bi ki?m tra 1 ti?t, ki?m tra h?c k?
trn l?p.
- di?u ki?n l A = 0
B?ng l?i: ?i v?i bi?u th?c ch?a can th di?u ki?n d? t?n t?i (di?u ki?n xc d?nh)
bi?u th?c du?i d?u can ph?i l?n ho?c b?ng khng (t?c l bi?u th?c du?i d?u can
khng du?c m)
- th n lun xc d?nh v? i m?i gi tr? c?a tham s? du ?c ch? a trong can
th? c
- di?u ki?n l B ? 0
B?ng l?i: ?i v?i bi?u th?c c m?u th di?u ki?n d? t?n t?i l bi?u th?c ? m ?u ph?i
khc khng (c th? m ho ?c duong)
- di?u ki?n l A > 0
B?ng l?i: ?i v?i bi?u th?c c can th?c ? m ?u th di?u ki?n d? t?n t?i l bi?u th?c
du?i d?u can ph?i l?n hon khng
o N ?u m?u l 1 da th?c, trong da th?c d c xu?t hi?n can th?c th di?u ki?n
l
? h? u? ? a ? ho h ? ? h
?
? h? ? ? h h
- ?c bi?t di?u ki?n c nghia c?a bi?u th?c khng c m?u v khng c can th?c l
?
Luu : D ?ng ny c nhi?u cch h?i khc nhau nhung d?ng nghia v?i nhau, v d?: Tm
di?u ki?n c?a bi?u th?c, Tm x d? bi?u th?c P c nghia, Tm t?p xc d?nh c?a bi?u th?c P,
tm x d? bi?u th?c P t?n t?i.
2. BI T ? P M ? U
Bi 1. Tm di?u ki?n xc d?nh c?a cc bi?u th? c sau
a. H = - 3 + 4 15x + 1
b. =
c. =
d. = ( - 4) +
2
e. T = 9x- 6x + 3
f. X =
HU ? NG D ?N
a. H = - 3 + 4 15x + 1
i ?u ki?n xc d?nh (KX) l -3x + 4 = 0 -3x = -4
x =
V?y v?i x = th bi?u th?c H xc d?nh
KX l 9 + 6 + 1 ? 0 (3 + 1) ? 0
3 + 1 ? 0 ? -
V?y v?i x ? th bi?u th?c A xc d?nh
Phn tch: ? trn dang bi?n d?i theo h?ng d?ng th?c, n?u d
h?c h?t chuong trnh l?p 9, h?c sinh d? dng th?y du?c nghi?m
c?a 9 + 6 + 1 = 0 l = - v t? d di d?n k?t lu?n.
c. =
= 0
KX l
- 2 + 1 ? 0
= 0 = 0
( - 1) ? 0 - 1 ? 0
= 0 <sub>= 0</sub>
? 1
? 1
V?y v?i 0 = ? 1 th bi?u th?c N xc d?nh
Phn tch: Bi ny v?a c can th?c v?a c m?u, v v?y c?n xt
t?t c? cc di?u ki?n, ? dy n?m ? m ?u nhung n ch? l m?t
s? h?ng trong c? da th?c m?u nn di?u ki?n lc ny l = 0
ch? khng ph?i l > 0
- 4 = 0 (1)
KX
- 2 2 + 2 > 0 (2)
- 4 = 0
= 4
= 0
1
- 4 = 0 = 0
= 0
(2) ( - 2) > 0,?
V?y di?u ki?n xc d?nh c?a bi?u th?c G l
= 4 h ? = 0
Phn tch: Bi ny c 8 cc b?n luu , d?i v?i can th?c b?c
ba th bi?u th?c c nghia v?i m?i bi?n trong can, v bi?u th?c
trong can b?c ba c th? m ho?c duong ho?c b?ng 0 ch? khng
nhu bi?u th?c trong can b?c hai l khng m (= 0)
2
e. T = 9x- 6x + 3
Bi?u th?c ny khng ch?a can th?c, khng ch?a m?u v
v?y di?u ki?n xc d?nh l ?
f. X =
KX l - 4 + 3 > 0 - 4 + 4 - 1 > 0
( - 2) - 1 > 0
- 2 > 1 > 3
- 2 < - 1 < 1
V?y v?i > 3 h ? < 1 th bi?u th?c X c nghia
Bi 2. Tm di?u ki?n xc d ?nh c?a cc bi?u th? c sau
a. H =
b. A =
-2
c. N = x - 8 - + 23
d. G = - - 6
e. = + 8 - 2 - 4
f. X =
HU ? NG D ? N
a. H =
- 3 < 0
= 0
KX c ?a H l < 3
- 3 ? 0
b. A =
-= 0
= 0
KX c ?a A l + 2 + 1 ? 0 ( + 1) ? 0
- 1 ? 0 - 1 ? 0
0 = ? 1
V?y di?u ki?n xc d?nh c?a A l 0 = ? 1
2
c. N = x - 8 - + 23
KX c?a N l - = 0 = 0
Phn tch: Ta th?y > 0 ? nn - < 0 ? nhu v?y ta lo?i
tru?ng h?p ny v bi?u th?c du?i can b?c hai ph?i = 0
d. G = - - 6
KX c ?a G l - - 6 = 0
1 1 23
- 2. . + + =
2 4 4
1 23
( - ) + = 0,?
2 4
V?y bi?u th?c G xc d?nh v?i m?i gi tr?
e. = + 8 - 2 - 4
- 3 + 12 - 4 ? 0
KX c ?a T l
- 3 + 12 - 4 ? 0
2 - 4 = 0
- 3 ( - 4) ? 0
- 3 - 4 - 3 ? 0
2 = 4 = 2
- 3 ? 0 ? 3
> 2
- 4 ? 0 ? 2
? 3
= 2 = 2
> 2
V?y di?u ki?n xc d?nh c?a T l
? 3
f. X =
KX c ?a X l + 2 2 + 2 ? 0
1 + 2 2 + 2 ? 0
? 0
? 0
(1 + 2 ) ? 0
1 + 2 2 + 2 ? 0
? 0
? 0
- 1
?
2 ? - 1
2
? 0
V?y di?u ki?n xc d?nh c?a X l
?
Bi 3. Tm a d? cc bi?u th? c sau c nghia
b. A = - + 1
c. N =
d. G =
-e. T = + -
f. X = +
( )
HU ? NG D ?N
a. H = - 4 + 4 - 8
Bi?u th?c H c nghia khi - 4 + 4 - 8 = 0
4 - 4 + 8 = 0 (2 - 1) + 8 = 0 v l
V?y khng t?n t?i d? bi?u th?c H c nghia
Phn tch: Ngoi cch k?t lu?n trn bi ny c th? k?t lu?n l:
bi?u th?c H v nghia ho?c khng t?n t?i bi?u th?c H
b. A = - + 1
1 1 3 1 3
- 2. + + = 0 ( - ) + = 0
2 4 4 2 4
1 3
( - ) + = 0,?
2 4
V?y bi?u th?c A c nghia v?i m?i gi tr? a
Phn tch: - + 1 l phuong trnh b?c hai s? du?c h?c trong
chuong trnh l?p 9 (chuyn d? 7). Phuong trnh ny c ? =
- 3 < 0, tu duy gi?i quy?t nh?ng bi c ?< 0l:
? ?i v?i phuong trnh b?c hai 1 ?n ( + + = 0),
n?u ?< 0 th d?u c?a phuong trnh cng d?u v?i h? s? A:
+ + > 0 ? > 0
?< 0 h
+ + < 0 ? < 0
N?m du?c di?u ny s? r?t l?i th? trong cc bi t?p tr?c nghi?m.
V?i bi t?p t? lu?n d?ng ny ch? c?n dua v? d?ng h?ng d?ng
th?c c?ng ho?c tr? cho 1 s? v k?t lu?n > 0 h ? <
0? ? ? ?
c. N =
= 0
Bi?u th?c N c nghia khi
- 16 ? 0
< 4
- 16 < 0 < 16
> - 4
? 16 ? 16
Luu : ? d?u tuong duong cu?i cng v ? k?t lu?n l ho?c
ch? khng ph?i v. ( " " h? h h? " "). N?u chua
hi?u th lin h? Th ?y H?ng TX ? Facebook ho?c Youtube nh.
d. G =
-= 0
Bi?u th?c G c nghia khi
- 9 ? 0
2 + 10 ? 0
- 9 > 0 - 9 > 0 > 3
- 9 ? 0 - 9 ? 0 < - 3
? - 5
2 + 10 ? 0 ? - 5
> 3
- 3 > ? - 5
> 3
V?y bi?u th?c G c nghia khi
- 3 > ? - 5
e. T = + -
Bi?u th?c T c nghia khi
> 0
> 0 > 0
? 2
- 4 ? 0 ? 2
V?y bi?u th?c T c nghia khi 0 < ? 2
Phn tch: Ta th?y - 4 = ( - 2)( + 2) v v?y ngay t?
> 0
ban d?u ta ch? trnh by g?n l ch? khng c?n trnh
- 4 ? 0
- 2 ? 0
+ 2 ? 0
- 4 ? 0
> 0
f. X = +
( )
+ ( - 2) - 4 ? 0
Bi?u th?c X c nghia khi
3 - 9 = 0
+ ( - 2) - 4 ? 0 - 2 + 2 + ( - 2) ? 0
= 3 = 3
- 2 + 2 + ( - 2) ? 0
= 3
- 2 + 2 + ( - 2) ? 0
- 2 + 2 + ( - 2) ? 0
= 3
? 2
= 3
? 0
= 3
V?y bi?u th?c X c nghia khi = 3
3. BI T ? P RN LUY ? N
Cc bi t?p du?i dy du?c t?ng h?p v trch t?:
Bi 4. Tm di?u ki?n xc d?nh c?a cc bi?u th? c sau.
a. 2 + 2 +
b. 3 - 7 + 15 - 3
c.
( )( )
d.
e. - 2 + 4 - 10
f. + 5 + 6
g. - 4 + 5
h. - - 6
( )( )
i.
-j.
k.
Bi 5. V? i gi tr? no c ?a a th cc bi?u th? c sau c nghia.
b.
c.
d.
( ) ( )
e.
f.
g.
h.
( )
i.
j.
k.
Bi 6. V? i gi tr? no c ?a x th cc bi?u th? c sau c nghia.
a.
b. + - 2 +
c. + - 15 + 5
( )
d. +
Bi 4. a. ? b. = = 5c. > 3 h ? < - 3d. < 8e. bi?u
th?c khng t?n t?i? f. = - 2 h ? = - 3g. t?n t?i ? h. =
- 2 h ? = 3i. ? 1j. = 2k. > 2
Bi 5. a. ? - 3 ? 2b. ? 2c. ? 3 ?
d. ? 4 ? e. ? 0 ? f. ? 1g. ?
h. ? 0 ? 2i. ? 4j. ? 2 ? - 5k. ? 1