<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>mLk VI$T NAM </b></i>

<i><b>^'''.•m"v^'fi''i' .* w.< </b></i>

<b>PHAT TRIEN NGANH DICH VU OT VIET NAM TRONG GIAI DOAN HIEN NAY </b>

<i>Ddo Thi Thu Trang* </i>

1. Tinh hinh phat then nganh djch vu
cl Viet Nam

Hien nay, n h u cau ve cac san p h a m

dich vu d Viet N a m ngay cdng tang. Dich

vu kinh deanh nhU dad tad, tU van, dich

vu quan ly, tiep thi, ddng gdi bad bi, thiet

ke' san pham, q u a n ly cha't lUpng, p h a n

phdi, thdng tin, internet, cdng nghe thdng

tin va dich vu may tinh, xuc tien kinh

doanh, dich vu ke toan, q u a n g cdd, tai

chinh.. dang cd cau tdng dang ke. Cd che

thi trUdng khien cho cac doanh nghiep

budc phai sii d u n g cae dich vu k i n h doanh

de tdng n a n g liic c a n h t r a n h cua minh bdi

hp c6 the tiet kiem chi phi, t a n g hieu qua

heat dpng, tiep xuc vdi thi trUdng mdi, tdng

deanh thu. Tuy nhien, hien nay dich vu

kinh deanh d Viet N a m vdn heat dpng kem

' Thac sT, Khoa Kinh te - Quan tri Kinh doanh
Dai hpc Dan lap Phuang Dong

hieu qua va Ude tinh chi chiem dudi 4%

GDP cua Viet N a m so vdi mfle t r u n g binh

khoang 10% GDP cua cac nfldc p h a t trien

va khdng dap flng dfldc n h u cau hien cd cua

cac ddanh nghiep. Sfl yeu kem cua thi

trfldng dich vu kinh doanh cung la mpt yeu

to Idm cho mdi trfldng cua Viet N a m kem

hap ddn hdn vdi cac nhd dau tfl nfldc ngodi.

Nghien cflu ve dich vu kinh doanh do

Phdng Thfldng mai va Cdng nghiep Viet

N a m (VCCI) phd'i hpp vdi To chflc Hdp tac

ky t h u a t Dfle (GTZ) va Swisscdntact tien

h a n h dd'i vdi 14 loai dich vu k i n h doanh

chinh: ke toan, kiem tean, dao tao quan ly

kinh ddanh, tfl va'n q u a n ly kinh doanh,

dich vu p h a p ly, q u a n g cao/khuyen mai,

nghien cflu thi trUdng, thiet ke san pham,

dich vu hdi chd, dich vu q u a n ly chat

lupng, p h a n m e m he thd'ng thdng tin quan

ly, thong tin k i n h d o a n h t r e n i n t e r n e t , cac

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam...

<b>Oao Thj Thu Trang </b>

dich vu may tinh, dich vu t u va'n cong ban ve cae dich vu kinh doanh dupe

nghe... da chi ra r i n g : cae doanh nghiep nghien cflu. Mat khac, tren thi trfldng cd

vfla va nhd cd n h u cdu tfldng ddi ldn vdi nhieu loai n h a cung cap dich vu, trong do

mpt sd dich vu k m h doanh. Cac chu doanh cd mot sd nhd cung ca'p cac dich vu chat

nghiep cd mfle dp n h a n thflc cao va hieu cP Iflpng cao.

<i>B a n g 1: N h a n thiic, h i e u b i e t , t i e p c a n v a t y le sii d u n g n h i e u l^n d i c h </i>

L o a i d i c h v u

<i><b>i c p y^fXil va. L^ </b></i>

N h a n

thijfc

98

89

- 86

81

95

83

85

85

77

85

93

91

88

79

<i>y le SU a u n g </i>

H i e u b i e t

96

94

89

83

96

89

87

88

80

86

93

93

90

81

n n i e u l a n u i c h v u

DPn vi tinh: %

T i e p c a n
<b>1 </b>

23

24

10

4

53

7

8

20

9

19

36

51

12

9

SD n h i e u
l a n

87

67

60

53

65

62

76

68

57

47

83

94

72

50
1. Dich vu k e t o a n - k i e m toan

2. Dich vu p h a p ly

3. Dao tao q u a n ly kinh doanh

4. Tfl va'n q u a n ly kinh doanh

5. Quang cao va k h u y e n mai

6. Nghien cflu thi trfldng

7 Thiet ke san p h a m

8. Dich vu ve hdi chd trien lam

9. Q u a n ly chat Iflpng mdi trfldng

10. P h a n mem thong tin q u a n ly

11. Dich vu may tinh

12 Thdng tin tfl i n t e r n e t

13. Ddo tao ky t h u a t va day nghe.

I 14. Tfl van quan ly cdng nghe

<i>Ngudn: Bdo cdo nghien cUu "Thi trUdng phdt trien kinh doanh d Viet Nam" cua GTZ, VCCI vd </i>
<i>Swisscontact, thdng 6-2002. </i>

Bang 1 tdng ket sfl n h a n thflc, mfle dp nhflng san pham nay thi thfldng cd xu

hieu biet, tiep can va ty le sii dung nhieu hfldng tiep tuc sii dung va ty le dd la ra't

lan ddi vdi cac loai dich vu da nghien cflu. cao. Nhfl vay, van de d day chinh la tfl cac

Tuy nhien, viec tiep can lai khd khdn. n h a cung cap dich vu: thieu cac nha cung

Nhin vao ty le sii d u n g nhieu lan cac san cap, thieu cac san pham vdi cha't Ifldng

phjlm dich vu thi ta cang k h a n g dinh ve cad, hdac gia ca khdng p h u hdp... Cac nha

n h u c i u doi vdi cac san p h a m dich vu. Neu cung cap dich vu deu thieu ky nang tiep

<i>nhfl cac doanh nghiep da dfldc s\i dung thi va khdng the truyen tai mpt each hieu </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Dao Thj Thu Trang _{Phdt then ngdnh dich vu d Viet Norn...}

qua ve nhflng ldi ich tiem n a n g cac dich vu

kinh ddanh ma minh cung ca'p cd the

m a n g lai cho cae doanh nghiep. Dieu nay

cung la ly do k h i e n cho k h a c h h a n g thieu

t h e n g tin can thiet ve dich vu va vi vay ma

k h e n g tiep can dflpc vdi cac dich vu.

Den nay, he thd'ng cae n g a n h dich vu

cua Viet N a m deu yeu kem ea ve cha't

lupng va Sd lupng. Trdng khi dd, nen kinh

te cang p h a t trien thi n h u cau d a n h cho

cac san p h a m dich vu cang ldn, tap t r u n g

nhieu vao cac linh viic m u i nhpn. Dd'i vdi

linh viic tai chinh- n g a n hang, cae ngan

h a n g thUdng mai trong nUde mdi thiic hien

dupe khdang 300 nghiep vu kinh deanh

khac nhau, trong dd t h u tfl dich vu chi

chiem 6-10%, cdn lai la t h u tfl cac boat

dpng tin dung. Trong dd, cac n g a n hdng

nfldc ngodi va n g a n h a n g lien doanh P Viet

Nam CO t r e n 30% ngudn t h u tfl dich vu vd

thflc hien tren 6000 nghiep vu kinh doanh

khac n h a u . Chinh vi vay, he thd'ng ngan

hdng P Viet Nam chfla dap flng dflpc het

n h u cau trong nfldc vd van cdn tinh t r a n g

n h a p sieu t r e n dfldi 10 trieu USD (mac du

gia tri xua't k h a u dich vu n g a n h a n g ndm

200 dat xa'p xi 600 trieu USD). Cac boat

dpng cung ca'p dich vu n g a n h a n g nhfl mdi

gidi chflng khdan, tfl van d a u tU, bad lanh

p h a t h a n h , thiic hien giad dich hdan ddi

cho cac ca n h a n cdn r a t b a n che. Viec x u a t

k h a u dich vu n g a n h a n g chu yeu chi lien

q u a n den t h a n h toan qud'c te. Ve cac n h a

cung cap dich vu, cho den nay, he thd'ng

NHTM Viet Nam bae gdm 5 NHTM Nha

nUdc, 1 n g a n h d n g chinh sach, 36 NHTM

Cd p h a n chiem 63,9% so' N H T M boat ddng

tai Viet N a m . N h d m n g a n h a n g cd vd'n dau

t u nUdc ngoai chi bao gdm 5 n g a n hdng

lien doanh va 26 chi n h a n h n g a n h a n g

nUdc ngoai. Cac N H T M Viet N a m cd mang

lUdi chi n h a n h rpng k h a p tai cac tinh

t h a n h trong ca nUde. Day la dieu kien

t h u a n ldi de cac n g a n h a n g t a n g cUdng

k h a n a n g huy dpng vd'n va md rdng tin

dung tai cae k h u viic cd tiem ndng. Trong

n g a n h bao hiem, do cd nhflng t h a y ddi tich

ciic dd'i vdi k h u vflc tfl n h a n , sau mpt thdi

gian ngdn, tfl chd ehi cd BaoViet, hien nay

da CO 6 cdng ty trong nfldc (trong dd cd 4

cdng ty ve bao hiem, mpt cdng ty ve tai

bao hiem, met cdng ty mdi gidi bao hiem)

va 30 van phdng dai dien ciia cac cdng ty

bao hiem nfldc ngoai. Ngoai ra, cdn cd cdc

td chflc bao hiem ldn cua n h a nfldc Id bao

hiem xa hoi va bao hiem y te. Dei tfldng

bao hiem cung dflpc md rpng: bao hiem

van tai bien, bao hiem n h a n thp, bao hiem

thien tai, bao hiem tien gdi...

N h u cau dd'i vdi dich vu v a n tai cho dau

r a - dau vdo ciia san xua't cung tang

n h a n h d a n g ke. N a m 2002, tong khd'i

Ifldng h a n g hda v a n chuyen t a n g 10,5%.

Hien nay, v a n chuyen b a n g dfldng bien

chiem tdi 80% tdng n h u cau van tai hang

hoa xua't n h a p k h a u cua Viet N a m nhflng

dpi t a u cua Viet N a m n h a n dfldc hdp ddng

van tai ra't it, thflc te mdi chi van chuyen

dupe khdang t r e n dudi 13% khdi lUdng

h a n g hda xua't n h a p k h a u cua nUdc ta,

p h a n cdn lai la do cac dpi tdu nUdc ngoai

thuc hien. Trong v a n tai h a n g khdng, d

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam.. <b>_{Dao Thj Thu Trang}</b>

Viet Nam chi cd 2 h a n g la Vietnam

Airlines va Pacific AirUnes, hai cdng ty

cung cap dich vu bd trd van tai h a n g

khdng la cdng ty dich vu h a n g khong

(VASCO) va cdng ty bay dich vu. Den nay,

Vietnam Airlines mdi chi dam n h a n dUde

40% thi p h a n k h a c h qud'c te.

Cac dich vu t h e n g tin lien lac cung

dang p h a t trien m a n h me. Thi trUdng cdng

nghe thdng tin d Viet N a m cd mfle tdng

trfldng tdi 20% trong 2 n a m 2004-2005. Sd

ngfldi thfldng xuyen t r u y n h a p internet

tang vdi to'c dp 20%/nam. N h u cau sd dung

dien thoai cd' dinh va dien thoai di dpng

t a n g len khong ngiing. 100% tinh t h a n h

nfldc ta da thflc hien so' boa cho du cflde

thdng tin lien lac nfldc ta cung vao hang

cao trong khu vflc. Hien tai, Viet Nam cd 6

n h a cung cap dich vu vien thdng la: Tdng

cdng ty Bflu chinh Vien thdng Viet Nam

(VNPT), Cdng ty cd p h a n dich vu Bflu

chinh Vien thdng (SPT), Cdng ty Dien tfl

Vien thdng quan dpi (Vietel), Cdng ty

Thong tin Dien Iflc (ETC), Cdng ty Vien

thdng Ha Npi (Hanoi Telecom) vd Cdng ty

Dien tfl Hang hai (Vishipel). Trong dd, chi

Cd VNPT la ddanh nghiep nha nfldc gifl vai

trd chu dao trong thi trfldng bflu chinh

vien theng vd la doanh nghiep cd gid'y

phep kinh doanh cung cap cac dich vu bflu

chinh, vien thong mpt each day dii. Viettel

la doanh nghiep thfl hai da cd dii gia'y

phep kinh doanh, cac doanh nghiep khac

chi dfldc cap giay phep cung ca'p mpt sd

Idai hinh dich vu ra't ban che. Tuy nhien,

xu hfldng hien nay la sd nha khai thac va

cung ca'p dich vu bflu chinh vien thdng se

t a n g len. Cung vdi cac tien bp khdng

ngflng cua khoa hpc, cdng nghe va nhieu

loai hinh dich vu bflu chinh vien thdng mdi

r a ddi, cac kbdeb h a n g se ce cd hdi liia

chpn loai hinh dich vu va cac nha cung cap

tdt nha't cho minh.

Nganh du lich cung la nganh cd mfle

cau cao. Ludng khach du lich ddng nha't

vao Viet Nam la tfl cac nfldc Ddng Bac a,

chiem tdi gan 1/2 tdng Iflpng khach. Trong

dd, rieng kbdeb du lich Trung Qude da

chiem tdi 1/3 tdng Iflpng khach du lich

nfldc ngoai vao Viet Nam. Xet trong sd

khach qude te den Viet Nam nam 2003,

neu chia theo muc dich chinh cua chuyen

di thi du lich t h u a n tuy chiem ty trpng

56% (nam 2001 la 52,8%), du lich cdng vu

chiem 17% (Nam 2001 la 16,2%), du lich

tham t h a n n h a n chiem 16% (nam 2001 la

17,4%) va theo cac muc dich khac la 11%

(nam 2001 la 13,6%). Khach du lich npi

dia cua Viet Nam tiep tuc tang trfldng

tfldng ddi dn dinh, ndm 1995 dat 5,5 trieu

Iflpt ngfldi, nam 1998 da len tdi 9,8 trieu

Iflpt, nam 2000 la 11,2 trieu lUdt va nam

2002 dat 13 trieu lupt. Chi tieu cua khach

nei dia thudng r a t thap, t r u n g binh chi

khoang 10-12 USD/ngay/du khach, trong

dd chi cho luu t r u va an udng chiem

khoang 75%, so' cdn lai cho van chuyen va

cac dich vu khac.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Dao Thj Thu Trang </b> _{Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam.}

<b>Bang </b>

Nam

1995

1996

1997

1998

: 1999

2000

<i>\ 2001 </i>

^ 2002

<b>2 Ket qua </b>

Khach

1000

khach

; 1.351

1.607

; 1.715

: 1.520

; 1.782

1 2.140

i 2.330

: 2.628

<b>kinh doanh cua nganh du lich giai doan 1995-2005 </b>

qud'c te

Tdc dp

<i>\ tang (%) </i>

: 33

; 19

7

-13

12

20

<b>i 8 </b>

: 15

<i>Khach npi dia \ Thu nhap i </i>

1000 ! Tdc dp tang { Ty ddng

khach i (%)

5.500 57 : 8.000

6.500 18 i 9.500

8.500 1 31

9.600 13

12.919

12.700

10.685 4 i 14.500

11.200 4,8 1 17.400

11.659 : 4,1 ; 20.500

13.000 : 11,5 i 23.500

5

tfl du lich

To'c dp

tang (%)

18

35

-1,7

14

20

17,8

14,6

<i>Bdo cdo tong ket cua ngdnh cdc ndm </i>

thi trudng... cung t a n g len dang ke. Vao

dau nhflng n a m 1990, k i n h doanh dich vu

q u a n g cao bat d a u cd nhflng bfldc phat

trien do sfl chuyen doi n e n kinh te theo

hfldng thi trfldng va p h a t trien dau tfl

nfldc ngodi. Ngfldi kinh ddanh da y thflc

dfldc q u a n g cad la mpt trong nhflng dieu

kien q u a n trpng de b a n h a n g . Nd Id

phfldng tien he trd dac Iflc che canh t r a n h

t r e n t h i trfldng. Den nay, d Viet Nam da

ce h d n g chuc n g h i n ddn vi lam k i n h ddanh

dich vu q u a n g cad. H i n h thflc q u a n g cad

hien nay cung da d a n g hdn trfldc. Tuy

nhien, ngudn t h u trong dich vu q u a n g cao

d Viet N a m chu yeu la tvf cac san pham

nfldc ngoai. Dich vu nghien cflu t h i trfldng

t h i ngfldi cung ca'p chu yeu la cac cong ty
nUdc ngddi hdac cac cdng ty lien ddanh va

ba, ky ket hdp ddng trao ddi khach. Ddng cung chii ye'u phuc vu che cac n h a dau tU

thdi, nhieu h a n g Ifl h a n h da cd nd liic vfldn nfldc ngoai: cdng ty AC Neilson, Taylor

r a thi trfldng nfldc ngddi. Nelsen Sdfies... Dieu dd chflng td cac

-•^ J-- i u-., 1- u ., J- u doanh nghiep Viet N a m chfla a u e n vdi
<i>N h u cau doi vdi nhflng h n h vflc dich vu & .t' . «»" ^nua <^ucn </i>
<i>.. , ., .' •> ' 1. • - -., nhflng dich vu k i n h d o a n h mdi. </i>

mdi nhfl: tfl van, q u a n g cao, nghien cUu ^ • " " " '""^•

<i>Nguon: Tong cue Du lich Viet Nam, </i>

<i>1996,1997,1998,1999,2000, 2001, 2002. </i>

Ngdnh du lich cung la mpt trong nhflng
n g a n h cd Ifldng cung n h i e u nha't. Cac

deanh nghiep h e a t dpng trdng linh vflc

nay t r e n thi trUdng ra't da dang, thupc mpi

t h a n h p h a n kinh te va do vay, mUe dp

canh t r a n h r a t khdc liet. So' lUdng cac cdng

ty cung cap dich vu du lich tdng n h a n h
chdng dac biet la trong kinh doanh dich

vu Ifl hdnh. Den cudi n a m 1997, ca nUdc cd

850 doanh nghiep k i n h doanh du lich

trong dd cd 90 doanh nghiep Ifl h a n h qud'c

te (276 doanh nghiep N h a nfldc, 460 cdng

ty trach nhiem hflu b a n , doanh nghiep tfl
n h a n vd 114 doanh nghiep lien doanh

nfldc ngoai). Cac cdng ty du lich da cd

q u a n he vdi hdn 800 h a n g cua hdn 50 qud'c

gia va lanh thd t r e n t h e gidi. Nhieu ceng

ty da dau tfl chd hdat dpng tiep thi, q u a n g

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Phdt trien ngdnh dich vu d Viet Nam.. Dao Thj Thu Trang

Van hoa kinh doanh P Viet Nam

k h u y e n khich cac chu doanh nghiep tfl
giai quyet khd k h d n trong npi bp chfl

khong khuyen khich t h u e dich vu ben
ngodi doi vdi mpt so' chflc ndng can thiet

cho qua trinh van h a n h ciia doanh nghiep.
Bdi vay, nhieu d e a n h nghiep kheng cdi

dich vu kinh doanh la can thiet doi vdi
k h a n a n g canh t r a n h ciia hp va cdn r a t de

<i>dat khi thii sii dung mpt loai h i n h dich vu </i>
mdi. Hien nay p h a p luat chfla yeu cau ta't
ca cac cdng ty phai dfldc kiem toan hdng

nam, viec lap sd sach chflng tfl chfla phai

la bat budc dd'i vdi mpi ddn vi san xud't

kinh ddanh nen n h u cau dd'i vdi dich vu ke
tean, kiem toan cdn tha'p. Nhflng nen kinh

te cdng p h a t trien, chinh sach md eda se
tao dieu kien cho cac doanh nghiep tiep

xuc va giao dich vdi cac doanh nghiep nfldc
ngoai nhieu hdn ddi hdi cac ddanh nghiep

phai cd trinh dp cao hPn trong kiem toan
vd ke toan. Do p h a n ldn doanh nghiep Id

vfla va nhd khdng cd k h a ndng dap flng
n h u cau nay thi dich vu ke toan, kiem

toan c6 cd hdi p h a t trien n h a n h hdn. Do dd,
chinh ap Iflc cua hoi n h a p kinh te qud'c te

da tao sflc ep canh t r a n h ldn ddi vdi cae
doanh nghiep Viet Nam khdng sfl dung

dich vu cho san xud't.

Nhu cau ciia dan chung ddi vdi san

p h a m dich vu phuc vu ddi sdng ra't ldn vi
nd thoa man dfldc mdng mud'n ve tinh

t h a n va lam chd cha't Ifldng cudc sdng ciia
ngfldi dan dfldc n a n g cad. Ddi vdi nhdm

nganh dich vu phuc vu ddi sdng n h a n dan,
cd nhieu nganh dich vu p h a t trien manh

nhfl dich v u cham sdc sflc khoe, sSc dep,
dich vu giup viec gia dinh va cac dich vu

phuc vu ddi sd'ng tinh t h a n khac. Dieu nay

the hien mfle song cua ngfldi dan dang
dflpc cai thien rd ret. Tuy vay. P nhieu

vung, dac biet d ndng thdn, mien nui, do
thu n h a p thap, ngfldi dan it cd kha nang

t h a n h toan cho cac dich vu y te- dich vu
thiet yeu cho cudc song- chfla ke cac dich
vu cao ca'p khac nen thi trUdng dich vu d

nhUng khu viic dd van cdn chUa phdt trien
dupe nhieu.

Dich vu giao due dao tao tang ca cau

l i n cung. Chu trUdng cua chinh phu la

•'GiU vai trd ndng cdt cua cae trUdng cdng

lap di doi vdi da dang hoa cdc loai hinh

giao due ddo tao". Viet Nam da phat trien

cac trUdng ban cdng, dan lap d nhflng ndi

Cd dieu kien, tflng bfldc md cac trfldng tU

thuc d mpi ca'p hpc. Dieu nay da tae t h u a n

ldi cho nhieu phUdng thUe dao tao khac

nhau, dap flng nhu cau hpc tap cua nhflng

ngfldi khdng du kha nang hpc trfldng cdng

lap hoac khdng du dieu kien hpc tap trung

tai trfldng.

Co the tha'y nhu cau ddi vdi cae san

pham dich vu ngdy cang tang d Viet Nam.

Tuy nhien, ddi vdi cac nganh dich vu gifl

vai trd chu chdt trong nen kinh te thi

ngudn cung chu yeu Id cac cdng ty ddc
quyen n h a nfldc. Mac du vay, do sflc ep

ciia cd che thi trfldng, hien nay da cd

nhieu nhd cung cap cung canh t r a n h trong

linh viic ngan hang, bUu chinh- vien thdng,

van tai h a n g khdng. NhUng dd chi la hinh

thflc, bdi cac cdng ty dpc quyen nha nfldc
v i n nam vi the chii dao nhfl VNPT d bflu

chinh - vien thong, Vietnam Airlines d

h a n g khong. Cho den nay, sd Ifldng cac

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Dao Thj Thu Trang </b> _{Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam.}

n h a cung flng dich vu d Viet N a m deu da

t a n g m a n h nhflng vdn chUa dap flng het

n h u cau tieu d u n g t r e n g nfldc.

<i><b>2. Gia ca, chat lu'dng djch vu a Viet </b></i>
<b>Nam </b>

Neu n h u theo p h a n tich ve cung- cau

h a n g hoa dich vu d tren: cac khach h a n g

mud'n sU dung dich vu cd t h e m a n g lai cho

hp nhUng ldi ich k i n h te rd r d n g va n h a n h
chdng, dae biet la ve cae phUdng dien giam

chi phi, t a n g t i n h hieu qua, tiet kiem thdi

gian, t a n g k h a n a n g c a n h t r a n h (tflc la

san p h a m dich vu cha't Iflpng cae, gia

t h a n h re) thi hien nay, cac n h a cung ca'p

dich vu d Viet N a m deu chfla dap flng
dfldc yeu cau nay.

Chd den nay, k h u viic dich vu ciia nUdc

ta van la ndi dUpc bad hp va ddng eUa

nhieu nhat. H a u het cae linh viic dich vu

chu chdt cua nen kinh te n h u dien, nUde,
dien thoai, dudng sdt, v a n tai bien deu de

cac tong cdng ty n h a nUde dpc quyen cung

cap. Mpt sd linh viic khac n h u hdng khdng,

vien thdng dUpc kinh doanh dUdi hinh

thflc ban dpc quyen. Dpc quyen nhd nfldc

da b a n che sfl p h a t trien dich vu. Chinh vi

thieu mei trfldng c a n h t r a n h ma cha't
Ifldng cac san p h a m dich vu d Viet N a m

cen r a t tha'p trong khi gia ca lai qua cao.

He qua Id, chi phi tai chinh va thdi gian
cho viec gia n h a p thi trfldng d Viet Nam

thupc Idai cao nha't t h e gidi. Theo Cdng ty

Tai chinh qud'c te (IFC) d a n h gia mdi

trUdng kinh ddanh ciia 133 nUdc t r e n the

gidi cho tha'y rdng: chi phi ca ve thdi gian

va tai chinh cua cac cdng ty cho viec xin
gia'y phep kinh doanh (bao gdm ta't ca cac

cdng doan tii xin hd sd den cdng chflng cac
gia'y td can thiet, xac m i n h gia'y td, phe

duyet ciia cac ca'p cd t h a m quyen...chd den

khi cd t h e b a t d a u h e a t dpng k i n h ddanh)

d Viet N a m la cae nha't. Bad cad nay da

dfla d a n chflng sd s a n h ve thdi gian can

thiet de hoan ta't cac t h u tuc va cd the bat
dau kinh doanh d A u s t r a l i a la 2 ngay, d

Singapdre la 8 ngay, Malayxia la 31 ngay,

cdn d Viet N a m la 63 ngay. Ve chi phi tai

chinh de doanh nghiep gia n h a p thi

trfldng t i n h t h e e p h a n t r d m t h u n h a p dau

ngfldi thi Viet N a m cung la nUdc ce mfle
chi phi cad nha't: 30%. Trdng khi dd chi

phi nay d cac nfldc khac nhfl D a n Mach la

0%, Thai Lan la 7,3%, Singapere la 1,2%.

Cung vdi chinh sach md ciia nen kinh te,

chinh phu da d a n h nhieu dau tU cho cac

linh vUc dich vu m u i nhpn n h d m n a n g cao
cha't lupng dich vu. Trong n g a n h h a n g

khdng, nhieu may bay mdi, hien dai nhU

Boing 747, Boing 777 da dUpc sd dung

phuc vu van tai h a n g hoa va h d n h khach.

Cac san bay dUdc siia chfla va n a n g ca'p

nhfl san bay Npi Bai, san bay N h a
Trang..., nhieu t u y e n bay mdi trong nfldc

vd qud'c te da dflpc thiet lap. Cac Trung

t a m q u a n ly bay d H a Npi vd t h a n h phd

Hd Chi Minh da dflpc dau tfl xay dflng lai,

ddi mdi t r a n g t h i e t hi, d a m bao thflc hien

cae dich vu khdng Iflu, q u a n ly cac vflng
thdng bao bay. Tuy nhien, cho den nay,

dai da so' may bay dflpc sfl d u n g trong

n g a n h h a n g khdng d Viet Nam, dac biet la

cac may bay ldn deu t h u e ciia nfldc ngoai.

Viec b i d dfldng, dai t u may bay dfldc thflc

hien d nfldc ngoai t h o n g qua h i n h thflc
da'u t h i u . Hien nay, n h i e u quy t r i n h da'u

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam... <b>Dao Thj Thu Trang </b>

t h i u bi vi p h a m nghiem trpng, gay t h a t

thoat tai chinh ldn cho Tong cdng ty.

Chinh nhflng sai l i m dd la mpt trong

nhflng nguyen n h a n lam cho n g a n h h a n g

khdng lam vao c i n h t h u a Id trong mpt thdi
gian va gia cfldc tdng cad sd vdi cac h a n g

h a n g khdng khac ciia nfldc ngddi, dan den

bat Ipi chd ngfldi tieu dung, khe khdn

trong d i u tfl.

Chang nhflng the, chi phi cho cae dich
vu kinh doanh tai Viet Nam hien van qua

cao. Do dd, gia cfldc vien thdng qud'c te vd
dien thoai di dpng van dat hPn cae nfldc

trong khu vUc Ddng a tfl 25-35%, sflc canh

t r a n h cua dich vu vien thong kem, cac

dich vu gpi dien thoai vd Fax chieu tfl Viet
Nam di qud'c te t a n g cham, a n h hUPng den

ngudn thu ngoai te. Ve chat lUpng, nganh
bUu chinh v i i n thdng la n g a n h n h a n h

chdng tiep can cdng nghe tien tien mdi
tich cue nha't d Viet Nam. Vao gifla nhflng

nam 1980, n g a n h bflu chinh viin thong
Viet Nam dfldc xep vao h a n g lac hau cua

the gidi. Luc dd, mat dp dien thoai cua ta
xa'p XI 1/8 mfle t r u n g binh cua cae nfldc

chau Phi. Thiet bi cu dd d i n den thdng tin
lien lac ngay trong mdt tinh cung gap khd

khan, thdng tin lien t i n h hi h a n che ve
cha't Iflpng, khdng tfl dpng lien lac dflpc vdi

qud'c te. Trfldc nhflng ndm 1990, cac ddn vi
v i i n thdng cung ca'p chu yeu cac dich vu

thdng dung ddn gian nhfl: dien theai cd
dinh, dien theai cdng cdng, dich vu telex,

sd Ifldng ngfldi sd dung cung b a n che, chu

yeu tap t r u n g d cac ddn vi h a n h chinh, cd

quan n h a nfldc, cac td chflc xa hdi. Vad
d i u nhflng n a m 1990, n h a nfldc d i u tfl

xay dflng lai h i u bet tdan bp mang Ifldi

vien thdng trong ca nfldc vdi trang thiet hi
hien dai nhdm dap flng nhu c i u sfl dung

ngay cang t a n g trong n h a n dan. Nhieu
loai hinh dich vu mdi ra ddi nhfl dich vu

dien thoai di dpng, internet... Den nay.
chat Iflpng dich vu vien thong da dflpc

dam bao nhflng gia cfldc vien thdng cao da
vd tinh khuyen khich ngfldi sfl dung tim

den each lien lac khac re hdn. Trong tdng
Iflu Ifldng dien thoai quoc te do khach

hang gpi h a n g nam, p h i n tfl nfldc ngoai
gpi den nhieu ga'p 4 l i n gpi tfl Viet Nam di.

Mpt p h i n nguyen n h a n ciia gia cfldc cao la
do mai tdi nam 2008, Viet Nam mdi cd ve

tinh rieng cua minh tren quy dao dia tinh,
chung ta v i n phai di thue cua nfldc ngoai

de cung cap dich vu trong nfldc.

Tai Viet Nam, trinh dp cdng nghe cdn

chUa phat trien va chUa tuan thu cac

nguyen t i c thi trUdng nen dich vu ngan

hang cen rat ddn dieu, chu yeu la boat

ddng huy ddng vdn vd cho vay. Trong boat

dpng tin dung cac NHTM Viet Nam

thUdng cho vay diia tren ddn de nghi vay

vdn, phUdng an san xuat kinh doanh va

tai s i n the chap, c i m cd vdi mfle cho vay

ban hep do nhflng ban che cua cac ngan

h a n g trong viec thu thap, khai thac, xd ly

thdng tin ve khach hang. Cac NHTM

thfldng thien ve cho vay tflng l i n , tflng dfl

an vdi thu tuc giii ngan chi tiet vd chat

che. Trong khi dd, cac ngan hang nfldc

ngodi thUdng tien h a n h cho vay va thu np

tren cd sd danh gia tdng the boat dpng cua

doanh nghiep va giai ngan theo ke hoach

da xem xet trUde khi ky hdp ddng tin dung.

Viec cho vay thUdng dUde xem xet dUa

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Dao Thj Thu Trang </b> Phdt then ngdnh dich vu d Viet Nam...

t r e n cae gia'y td cd gia hdac uy tin cdng ty,

thUdng hieu doanh nghiep hoac sii bao

lanh cua cong ty me. Cac n g a n h a n g nUdc

ngodi cdn cung ca'p h a n g loat cac s i n

p h a m cho vay tien ich nhU cho vay b a n

mfle, cho vay t h i u chi, cho t h u e tai chinh,

chiet k h a u thUdng mai, tai trd dii an... Do

each thflc cung cap thdng t h o a n g hdn ma

cae ngan h a n g nfldc ngoai tai Viet N a m c6

t h u n h a p va thflc hien dflpc nhieu nghiep

vu kinh deanh hdn cac N H T M Viet Nam.

Nhflng dich vu mdi xua't hien d Viet

N a m cen chUa dam b i d dUpc chat lUdng

san pham. Dd'i vdi dich vu p h a p ly, tU van,

viec dao tao d bac dai hpc mdi chi dUdc chu

trpng trong nhUng ndm g i n day, trinh dp

va uy tin ciia chuyen gia trong nUdc chUa

cao, thieu kinh nghiem thiic te, thieu kien

thflc, trong khi cac luat sfl nfldc ngoai bi

h a n che h a n h nghe tai Viet Nam. Vi vay,

chat Iflpng dich vu t r e n linh vflc ndy

khdng the dflpc n a n g cao trong thdi gian

n g i n hien nay. Ben c a n h dd, dich vu tU

van p h a p ly cdn dUpc b i o hp tUdng dd'i

m a n h md Viet N a m t h e n g qua cac bien

p h a p h a n che nhU: b a n che cac ceng ty

luat nUdc ngdai cung cap tU van luat Viet

Nam, b a n che sd lUdng chi n h a n h cdng ty

luat nude ngddi...

<b>Linh viic dich vu du lich cd tdc dp phat </b>

<b>trien nhanh. Nhieu khach san ldn da dUdc </b>

<b>xay diing trong nhflng nam gan day, dac </b>

<b>biet la nhflng khach san lien doanh vdi </b>

<b>cha't lUdng phuc vu kha to't. So' lUdng </b>

<b>khach san dat tieu chuan 3 sao trd len </b>

<b>ngay cang tang. Tuy nhien, xet ve tdng the, </b>

he thd'ng khach s a n Viet N a m van cdn

tha'p kem, p h i n ldn k h a c h s a n cdn nhd.

Nhieu k h a c h s a n thieu cac cd sd vat chat

de phuc vu hoi nghi, trien lam. Hien nay

cd t r e n 30 k h a c h s a n bdn sao cd phdng hoi

nghi quo'c te va dd la cdn sd' r a t nhd. Cho

du CO nhUng tien bp d a n g ke, nhUng nhdm

dich vu du lich lU h a n h , dieu hdnh tua

(tour) du lich va hUdng d a n du lich d Viet

N a m v a n cdn n h i e u yeu kem, thieu

chuyen nghiep.

Cd nhieu dich vu dUpc d i u t u d i m b i o

chat lupng phuc vu tdt nhU dich vu giao

due, y te nhUng chi la d nhUng t h d n h phd

ldn va gia dich vu cad. Cdn d nhflng vung

ndng thdn, vflng sau, mien nui, ngfldi dan

khdng cd k h i n d n g chi t r i che nhflng dich

vu chat Iflpng cad. Hp chap n h a n sd dung

nhflng dich vu kem chat lUpng hoac khdng

sii dung dich vu. Vi the ma n h i n chung,

chat lupng dich vu P t a t c i cac n g a n h deu

tha'p.

N h u vay, n h u c i u d a n h cho h a n g boa

dich vu d Viet N a m hien nay r a t ldn trong

khi dd, cac n h a cung ca'p trong nUdc khong

dap flng dflpc bet, t h e m vdo dd la tinh

<b>t r a n g dpc quyen cung ca'p cua cac doanh </b>

nghiep nhd nfldc, khdng cd vd'n d i u tfl, di

<b>t h u e cua nfldc ngodi... da khien cho dich </b>

<b>vu cd gia cao ma cha't Ifldng khdng dfldc </b>

<b>dam bao. </b>

<b>3. NhOmg va'n de dat ra doi vdi nganh </b>

<b>djch vu d Viet Nam </b>

<b>Thi trfldng cac san pham dich vu d Viet </b>

<b>Nam hien nay con chfla hoan chinh. </b>

<b>Nhflng san pham dich vu tuy da dfldc cac </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam... <b>_{Ddo Thj Thu Trang}</b>

doanh nghiep cd' g i n g n a n g cao chat

Ifldng, tad uy the canh t r a n h nhflng nhin

chung, n a n g Iflc c a n h t r a n h v i n cdn kem

bdi xua't p h a t diem t h a p ve ceng nghe, td

chflc q u i n ly, chuyen men nghiep vu.

Nganh dich vu Viet Nam hien dang gap
<i>phai nhflng van de n a n giai sau: Tha </i>
<i>nhdt, cac loai h i n h dich vu cdn r a t ddn </i>

dieu va chat Ifldng ddi khi khdng dflpc
d i m bao. Hien nay, n g a n h n g a n h a n g Viet

Nam mdi chi cung cap khoang 300 nghiep
vu khac nhau, trong khi cac doanh nghiep

nfldc ngodi cd the cung cap tdi 6000 loai
hinh nghiep vu. Cae doanh nghiep, dac

biet la doanh nghiep n h a nUdc, cdn ehUa
tao t h u a n Ipi va binh dang cho khach hang

thupc cac t h a n h p h i n kinh te khac nhau
trong viec tiep can va sd dung dich vu. Vi

du nhu nganh ngan hdng cd sii phan biet
ddi xd r a t rd r a n g dd'i vdi khach hdng

trong khu vUc tU n h a n va khach hang
trong khu viic n h a nUdc. Nganh van tai,

du lich CO sii p h a n biet dd'i xfl giUa khach
h a n g trong nUde va qud'c te...

<i>ThU hai, cae doanh nghiep thieu chien </i>
lUdc kinh doanh ben vUng, cac boat dpng

kiem tra, kiem toan trong ndi bp doanh
nghiep cdn yeu, thieu tinh dpc lap dac biet

la cac doanh nghiep Nha nUdc dUdc sii bid
hp cao. Chinh vi vay md cac boat dpng

cung cap dich vu khd cd the dat dUdc
nhUng chuan miic qude te.

<i>Tha ba, tiem liic tdi chinh thap chinh la </i>

nhflng rui ro tiem t a n g ciia tat c i cac
doanh nghiep cung ca'p dich vu d Viet

Nam. Ngay n g a n h bflu chinh vien thdng la
nganh di dau trong viec ap dung khoa hpc

cdng nghe, cung la nganh ce to'c dp phat

trien va hien dai boa n h a n h nhflng do
xua't p h a t diem tha'p nen ve quy md va

n a n g liic mang ludi v i n chUa tUdng xdng
vdi cac nUde khac trong khu viic va quo'c
te. Ly do thieu vd'n d i u tU cung khien cho

nhieu nganh gap phai tinh trang di thue
tai s i n cua nUde ngodi nhU nganh hang

khdng, khdng the d i u tU cdng nghe mdi
ma p h i i dung cac cdng nghe lac hau,

khong the xay diing nhUng cd sd kinh
doanh dat chuan mfle quo'c te (vi du nganh

dich vu du lich nUde ta mdi chi co khoang
30 khach san dat tieu chudn 5 sao). Dieu

do khien cho gia t h a n h cac s i n pham dich
vu cao ma chat lupng van khdng dupe d i m

bio.

<i>ThU tu, ket cau ha tang thap kem la </i>

nguyen nhan ban che cac doanh nghiep

cung cap dich vu cho khach hang mpt each

tdt nha't. Khi he thong dudng xa ehUa tot
thi anh hUdng r a t ldn tdi nhieu ngdnh dich

vu nhu ngdnh du lich (cac doanh nghiep

khd khdn trong viec dUa du khach tdi cae

diem du lich, gay cam giac khd chiu cho du

khach), nganh giao thdng van tai (khien

cho viec van chuyen hang boa bi cham so
vdi tien dp yeu c i u , de gdy tai nan cho

ngUdi dieu khien phUdng tien van tai)...

<i>Tha ndm, gia ca cua cac dich vu hien </i>

nay tren thi trUdng Viet Nam eon cao so

vdi cae nUde khac trong khu viic vd quo'c te

vi vay chung ta r a t khd cd the canh tranh

dupe tren thi trUdng the gidi. TrU viec

ngUdi dan trong nUde p h i i chap n h a n mUc

gia n h u hien nay thi viec xuat khau dich

vu se khdng cd nhflng bfldc kha quan.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Dao Thj Thu Trang _{Phdt then ngdnh djch vu d Viet Nam...}

Ngay trong thi trUdng npi dia, neu cac s i n

p h a m dich vu Viet N a m k h d n g dupe n h a

nUdc bao hp thi cflng khd cd the canh

t r a n h .

<i>Tha sdu, dpi ngu lao dpng d cac n g a n h </i>

dich vu mui nhpn tuy dong ve se' lUdng va

cd d i y du kien thflc cd b a n nhflng chfla

dupe bd' tri thich hpp n e n gay r a lang phi

ngudn liic. Nhieu n g a n h dich vu tii phat,

t r i n h dp ngUdi cung cap d mfle dp tha'p va

ehUa chuyen nghiep nhU trong linh viic

thUPng mai, van tai tU n h a n , dich vu bat

dpng s i n . . .

De n a n g cao n a n g liic canh t r a n h cua

cac s i n p h a m dich vu t r e n thi trUdng

(trong nUdc va qud'c te), chinh phu va cac
doanh nghiep deu p h i i chu y :

- Thiic hien cac boat ddng khao sat,

nghien cflu thi trfldng de k h a i thac tdt hdn

nfla tiem ndng thi trUdng.

- Ddi vdi nhUng ngdnh dich vu kinh

doanh mdi p h a t trien p h i i cung cap n h d n g
dich vu cd chat lUpng cad, sii dung nhieu

bien p h a p de kich c i u , t a e thdi quen tieu

dung t r e n g dan chung. Tad dieu kien cho

doanh nghiep, n h a n dan tiep can vdi thi

trUdng, n i m bat kip thdi n h u cau cua tflng

nhdm dan cfl Idm cd sd chd cac hdat dpng
s i n xua't, kinh ddanh.

- Ap dung khda hpc ky t h u a t trdng ta't

ca cac n g a n h dich vu de thed kip t r i n h dp

qud'c te. Trdng thflc te, viec ap dung cdng

nghe mdi, dac biet la cdng nghe thdng tin

d nfldc ta cdn nhieu h a n che. C h u n g ta da

cd nhieu m a n g hdat dpng cd hieu qua nhfl

d cac n g a n h n g a n h a n g , tai chinh, h a n g

khdng, vien thdng, du lich... seng van chi
d mfle bat d i u bfldc vdo nae 1 cua Ip trinh

flng d u n g cdng nghe thdng tin cua quan ly

n h a nfldc. N h i e u ngdnh dich vu khac cdn

phuc vu k h a c h h a n g vdi nhflng boat dpng

ra't thd sd. Dieu dd lam a n h hfldng r a t ldn

tdi chat lupng dich vu. Ap d u n g khoa hpc
cdng nghe la bUdc cd b a n de n a n g cad ndng

liic canh t r a n h cua cac s i n p h a m dich vu,

cung de t r a n h t i n h t r a n g t u t h a u n h a m

dap flng tdt hdn n h u cau thi trUdng.

- Cac ddanh nghiep p h a i ce' gang xay

diing thUdng hieu. Dei vdi linh viic dich

vu, thUdng hieu r a t q u a n trpng bdi ngUdi

ta chi Cd t h e n h a n biet dupe chat lUpng

s i n p h a m khi da tieu dflng chung. Neu

nhfl ngfldi tieu d u n g ce t h e d a n h g i i trflc

tiep chat lUpng c i c s i n p h a m hdng hea

khac thdng qua h i n h thflc, mfli vi, hinh

dang... ma chfla c i n sd d u n g thi hp lai

khdng the lam the vdi cac s i n p h a m dich

vu. Chinh vi vay, thfldng hieu dam bid

cho cac doanh nghiep cung cap dich vu cho

dflng t r e n thi trUdng, tad sii tin tUdng cho

ngUdi sii dung.

- N h a nUdc dUa r a k h u n g gia t r i n chd

cac s i n p h a m dich vu. Dac biet, dd'i vdi

nhUng n g a n h hien nay v i n ap dung mfle

gia quy dinh nhfl n g a n h bflu chinh- vien

thdng, n g a n h h a n g khdng, van tai dfldng

s i t , dich vu dien, nfldc, N h a nfldc h a mfle

gia chd p h u hdp, b i n g vdi mfle gia cua k h u

vflc va qude te. De lam dfldc dieu dd, Nha

nfldc c i n khac phuc nhflng chi phi qua cao

cho d i u tfl b a n d a u .

- Xay dung he t h d n g q u a n ly cha't Ifldng,

dfla r a tieu c h u a n cha't Ifldng cu the cho

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Phdt then ngdnh dich vij d Viet Nam... Oao Thj Thu Trong </b>

tflng nganh, tflng linh vflc dich vu, nghien q u i n ly vao tat ca cac nganh dich vu de

cflu dfla t r e n nhflng c h u a n mfle qude te. giup cac s i n pham dich vu d Viet Nam

<i>- Khuyen khich cac n h a d i u tU nUdc ''^''^ ""^^ '^^'^^ ^^^'^ ^^<?"S, dat tieu chudn </i>

ngeai d i u t u vdn, cdng nghe, kinh nghiem ^ ^ ° ^ ^^'

<b>Tai l i e u t h a m k h a o </b>

<i>1. Diic Hai (1993), "Ngdnh dich vu d cdc nitdc phdt trien". Thong tin chien lUdc phat trien </i>
khoa hoc kinh te ky thuat, (4), 7-8.

<i>2. Nguyin Thu Hing (2004), "Chuyen dich cd cdu cdc ngdnh dich vu d Viet Nam", Tap chi </i>

Nghien cdu kinh te (316) 26-35.

<i>3. Hoi thao quo'c te' ve Cac dich vu phat trien kinh doanh tai Viet Nam (2000), "Site manh vd </i>
<i>thdch dd ciia mot sd linh vitc dich vu kinh doanh then chdt". Tin tham khao noi bo - kinh te xa </i>

hoi, (19), 23-32.

<i>4. Hoang Van Hoan (1997) "Bdn vi kinh doanh dich vu trong cd che thi trUdng", Tap chi Du </i>

lich Viet Nam, (48) 8-9.

5. Kim Ngoc (2002), "Nganh dich vu trong nen kinh te thi trdng the gi6i nhQng thap ky dau

<i>theky XX", NhUng vdn de kinh te the gidi, (6), 18-25. </i>

<i>6. Bui Tien Quy (2000), Phdt trien vd qudn ly Nhd niidc ve kinh tedich vu, NXB Khoa hoc va </i>

Ky thuat. Ha Noi.

<i>7. Via Dinh Thuy (1995) "Ve phUcfng hUdng muc tieu ndng cao chdt liicfng dich vu den ndm </i>

<i>2000", Tap chi ThUdng mai, (1-2) 30-31. </i>

</div>

<!--links-->