<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. Dàn ý phân tích q trình tha hóa của Chí Phèo</b>

<b>I. Mở bài</b>

- Đơi nét về tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo.

- Trong tác phẩm, q trình bị tha hóa của Chí Phèo từ một nông dân hiền lành, chất
phác thành con người tha hóa cả tâm hồn lẫn ngoại hình, mặc dù vậy anh vẫn cịn
nhân tính được ngịi bút Nam Cao tập trung khắc họa một cách chân thực và rõ nét.

<b>II. Thân bài</b>

1. Sơ lược về nhân vật Chí Phèo - một nơng dân hiền lành, chất phác

- ồn cảnh uất thân không cha, không m , không nhà, không c a, một tấc đất cắm
dùi c ng khơng có.

- Tuy vậy, Chí vẫn giữ những phẩm chất tốt đ p

à một con người lương thi n đi h t nhà này đ n nhà khác, cày thu cuốc mư n
đ簸 ki m ống làm n chân chính.

Từng mơ ư c giản dị về cuộc ống gia đình có một ngơi nhà nho nh , cày thu
cuốc mư n Chí Phèo là một người lương thi n.

Có lịng tự trọng à ba á i n gọi l n đấm lưng, bóp chân, Chí cảm thấy nh c. à
người có th c về nhân phẩm.

2. Q trình bị tha hóa về cả tâm hồn lẫn ngoại hình
- Sự ki n Chí Phèo bị bắt vào tù

ì á i n ghྻn v i vợ hắn.

Ch độ nhà tù thực dân đã bi n Chí tr thành “con quỷ dữ của làng Đại”.
- ậu quả của những ngày tù

ình dạng “Cái đ u trọc lốc, hàm r ng cạo trắng h n, cái mặt thì câng câng đ y
những v t t o, hai con mắt gườm gườm”.

⇒Sự tha hóa về nhân hình.

Nhân tính du cơn, du đãng, triền mi n trong cơn ay, đập đ u, ch i b i, phá phách
và làm công c cho á i n.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Q trình tha hóa của Chí Phèo Đ n nhà á i n trả thù ⇒ Chí mắc mưu, tr thành
tay ai cho á i n.

⇒Chí đã bị cư p đi cả nhân hình lẫn nhân tính, là đi簸n hình cho hình ảnh người nơng
dân bị đè nén đ n cùng cực.

3. Tuy vậy, Chí Phèo vẫn cịn nhân tính
- Nhân tính Tính người.

- Chí Phèo vẫn cịn tình người, tính người au cuộc gặp gỡ và mấy ngày chung ống
ngắn ngủi v i Thị N .

- Sau cuộc gặp gỡ v i Thị N , nhân tính của Chí Phèo quay tr lại.
âng khuâng như tỉnh dậy au một cơn ay rất dài.

Tỉnh đ簸 cảm thấy mi ng đắng và “lòng mơ hồ buồn”.

Cảm thấy “ ợ rượu” ⇒ dấu hi u của ự th c tỉnh rõ ràng nhất.

Cảm nhận những thanh âm của cuộc ống âm thanh của ti ng chim hót, ti ng người
cười nói…

ắn đủ tỉnh đ簸 nhận th c hồn cảnh của mình, đ簸 thấy mình cơ độc.

⇒ Cuộc gặp v i Thị N đã làm Chí Phèo thực ự tỉnh táo au những cơn ay triền
mi n.

- Niềm hi vọng của thời trẻ quay tr lại mong muốn một gia đình nho nh , chồng
cuốc mư n, cày thu , vợ d t vải; ni lợn, khá giả thì mua d m ba ào ruộng.

- Tình y u v i Thị N khi n hắn đủ hi vọng và mong ư c có một gia đình “ ay là
mình ang v i t một nhà cho vui”.

⇒Gặp Thị N , Chí Phèo đã trải qua những cảm úc chưa hề có trong đời, đã thực ự
“tỉnh” đ簸 y u, đ簸 hi vọng, đ簸 mong ư c.

- Ngay cả khi bị từ chối, chính b i Chí Phèo cịn nhân tính, cịn nhân tính đ簸 đau đ n,
tuy t vọng cho ố phận mình

Tình y u bị ng n cấm b i bà cô Thị N , nói vậy, khi Thị N từ chối, Chí Phèo thất
vọng và đau đ n ắn tìm đ n rượu rồi “ơm mặt khóc rưng r c”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Nhưng “hắn không rẽ vào nhà Thị N mà thẳng đường đ n nhà á i n và nói
thẳng v i á i n Chí Phèo ác định đúng kẻ thù của mình.

Câu h i “Ai cho tao lương thi n” th簸 hi n ự th c trỗi dậy mạnh mẽ nhất của
nhân tính nhưng c ng là đau đ n nhất, Chí Phèo nhận ra rằng mình mong muốn tr về

thành người lương thi n nhưng không th簸 nào được nữa.

<b>III. Kết bài</b>

- hái quát những nét đặc ắc ngh thuật góp ph n th簸 hi n quá trình bị tha hóa nhưng
nhân tính vẫn cịn của Chí Phèo ngh thuật khắc họa tâm lí, bút pháp hi n thực…
- i n h trình bày cảm nhận bản thân.

<b>2. Phân tích q trình tha hóa của Chí Phèo - Mẫu 1</b>

Nam Cao một nhà v n l n của dân tộc đã đ簸 lại bao tác phẩm hay, mang cả giá trị nội
dung và giá trị nhân đạo âu ắc. Ơng là người có tấm lịng đơn hậu chan ch a tình
y u thương và gắn bó v i qu hương. ì vậy, ta có th簸 thấy cảm h ng chủ đạo của
ơng qua nhiều tác phẩm đó là hình tượng người nơng dân. Một trong những tác phẩm
đ簸 lại ấn tượng nhất trong lịng người đọc đó là "Chí Phèo", tác phẩm đã khái quát lại
một thời kỳ đ y bi n động của đất nư c những vùng nơng thơn nghèo, nơi có những
con người thấp cổ bé họng đã bị đày đ n đường cùng. Ta có th簸 thấy rõ điều đó qua
q trình tha hóa của nhân vật chính Chí Phèo của tác phẩm cùng t n.

Tác phẩm "Chí Phèo" được vi t vào n m 1936, thuộc đề tài nơng dân thời kì trư c
Cách mạng tháng Tám. Tác phẩm đã được đổi t n rất nhiều l n đ簸 phù hợp v i nội
dung. Đ n n m 1946, khi truy n ngắn này được in trong " uống cày" v i t n gọi "Chí
Phèo" đã th簸 hi n khái quát nhất và đ y đủ nhất tư tư ng của tác phẩm. Chí Phèo là
nhân vật chính của câu chuy n. ắn có một ố phận bất hạnh bị b rơi từ khi còn bé
tại một lò gạch c , rồi được người dân trong làng Đại truyền tay nhau nuôi dưỡng.
Đ n khi trư ng thành, hắn ch m chỉ lao động làm n nhưng bị buộc tội oan và đày đi
tù. Sau khi ra tù, những n m tháng nhà tù thực dân phong ki n đã bi n Chí từ một
con người lương thi n thành một t n hách dịch, rồi làm tay ai cho á i n. Cuộc
ống của Chí bừng áng hơn khi gặp được Thị N , và được th c tỉnh làm người,
nhưng rồi bị cự tuy t b i Thị N khi Thị N nghྻ lời bà cơ của mình. Chí t c giận,

rồi tìm á i n trả thù, gi t á i n rồi tự át.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

M màn bằng ti ng ch i của Chí, chắc c ng có người cho rằng hắn từ bé đã là người
ấu, được dạy dỗ khơng đàng hồng. Nhưng khơng, Nam Cao đã ti t lộ rằng trư c khi
đi tù hắn là một con người tốt. ắn có một tuổi thơ đặc bi t, không cha, không m ,
không một tấc đất cắm dùi, bị b rơi trong cái lò gạch hoang, rồi được người dân
trong làng Đại nuôi dưỡng. hi l n l n, Chí làm canh điền cho á i n, Chí b

c lao động của mình ra đ簸 ni bản thân, tính tình hắn tốt lắm "hiền như đất". ắn
còn rất giàu lòng tự trọng, hắn gh t m hành động của mình, cảm thấy nh c nhã khi
bị bà ba nhà á i n bắt làm những vi c "khơng chính đáng". ắn c ng là một con
người có ư c mơ, một ư c mơ bình dị như bao người khác "có một gia đình nh ",
"chồng cuốc mư n cày thu , vợ d t vải", "chung lại b một con lợn nuôi đ簸 làm vốn
li ng, khá giả thì mua d m ba ào ruộng làm". hi còn là chàng trai thanh ni n tuổi 20,
Chí vẫn được coi là một con người, có tấm lịng lương thi n, có hồi bão ư c mơ,
nhưng ch độ thực dân phong ki n thối nát đã đẩy một con người tốt ấy đ n bờ vực
-bị cự tuy t làm người.

Sau bảy, tám n m ra tù, con người hiền lành như đất ấy đâu cịn, Chí tha hóa và tr
thành con quỷ dữ tr n hai phương di n cả ngoại hình lẫn tính cách. ề ngoại hình,
hắn mang dáng vẻ của một t n lưu manh "cái đ u trọc lốc", "r ng cạo trắng h n", cái
mặt thì lúc nào c ng "câng câng", hai con mắt "gườm gườm" trông g m ch t. Trang
ph c thì bắt chư c bọn thực dân, mặc qu n nái đྻn, áo tây vàng, ngực thì phanh ra,
tr n đó cịn chạm trổ những hình thù qi dị... hơng chỉ ngoại hình, nhân tính của
hắn c ng bi n chất. ắn hung h ng liều lĩnh, hành động lời nói như của một t n cố
cùng liều thân. ắn chỉ uốt ngày làm bạn v i rượu chè, ay khư t, rồi đ n nhà á
i n mà ch i. Thay vì đi làm lao động, hắn lại chìm đắm trong những cơn ay, phá
hoại gia đình lương thi n khác. ắn chịu làm tay ai cho á i n, bị hắn lợi d ng đ簸
đổi lấy những cơn ay h t ngày.

Chí đã tr thành một t n quỷ dữ của làng Đại lúc nào không hay, tất cả mọi người
trong làng ợ hắn, tránh a hắn. Một cuộc đời thật vô nghĩa khi được inh ra làm
người mà lại không được công nhận làm người. ắn c ng nhận th c được lỗi l m của
bản thân, tìm ra được nguy n nhân đã gây ra bi kịch cho cuộc đời mình. á i n và
nhà tù thực dân phong ki n đã đẩy Chí đ n bư c đường cùng. ắn đã trả thù á i n
và tự át, hắn tìm đ n cái ch t c ng như là đ簸 giải thốt cho chính mình. Từ nhân vật
Chí, Nam Cao đã dựng l n một hình tượng mang nghĩa đi簸n hình, ti u bi簸u cho một
bộ phận cố nơng bị cư p đi cả về nhân hình lẫn nhân tính.

Nam Cao đã rất thành cơng trong vi c ây dựng hình tượng nhân vật Chí Phèo bằng
ngh thuật khắc họa nhân vật, tính cách thật độc đáo, mỗi nhân vật đều mang một tính
cách ri ng và đều được bộc lộ rõ nét, tạo ấn tượng mạnh v i người đọc. hông chỉ
vậy, lối k簸 chuy n của Nam Cao cịn gây bất ngờ khi thì hi n tại, quá kh , rồi tương
lai. Giọng v n ông tỉnh táo ắc lạnh, chua chát nhưng có lúc đằm thắm, y u thương
k t hợp v i ngôn ngữ ống động tinh t vơ cùng g n g i, bình dị v i lời n ti ng nói
của nhân dân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>3. Phân tích q trình tha hóa của Chí Phèo - Mẫu 2</b>

Nam Cao là một nhà v n hi n thực l n có tư tư ng nhân đạo vừa âu ắc, m i mẻ,
vừa độc đáo. Ông là nhà v n hi n thực uất ắc tràn đ y tinh th n nhân đạo, chuy n
vi t về hai đề tài người trí th c nghèo ống mòn m i, b tắc trong ã hội c và người
nơng dân bị b n cùng hóa, lưu manh hóa trư c Cách mạng tháng Tám. Trong đó, Chí
Phèo là một ki t tác trong v n uôi i t Nam hi n đại của nhà v n Nam Cao vi t vào
n m 1941. Truy n k簸 lại cuộc đời của một người dân cùng khổ t n là Chí Phèo. Chí
Phèo là bi簸u hi n ống động của bi kịch inh ra là người mà không được làm người.
Câu chuy n có nhiều bi kịch, nhưng đặc bi t, trong đó q trình th c tỉnh hồi inh và
bi kịch cự tuy t của Chí Phèo trong tác phẩm là một trong những đoạn th簸 hi n âu

ắc nghĩa nhân v n và giá trị nhân đạo của tác phẩm.

Chí Phèo, nguy n là một đ a con hoang, bị b rơi nơi lò gạch c khi vừa m i lọt lịng,
vốn là người nơng dân hiền lành, lương thi n nhưng đã bị ã hội phong ki n bóc lột,
đè nén, áp b c tr thành “con quỷ dữ làng Đại”. á i n đã đẩy Chí Phèo vào tù,
bi n Chí từ một người nơng dân hiền lành tr thành một thằng lưu manh và tr thành
tay ai đắc lực cho bọn cường hào trong làng. Chí g n như ống trong vơ th c, bị ã
hội ruồng b , bị cư p mất quyền làm người, bị cư p đi cả nhân hình lẫn nhân tính. à
c th Chí Phèo ay triền mi n. Say đ簸 qu n đi quyền làm người, ay đ簸 làm những
vi c mà người ta giao cho hắn làm, đốt phá, cư p giật, dọa nạt của bao người dân
lương thi n. Những cơn ay của hắn tràn cơn này ang cơn khác, thành một cơn dài,
m nh mông, hắn n trong lúc ay, th c dậy hãy còn ay. Chưa bao giờ hắn tỉnh, và có
lẽ hắn chưa bao giờ tỉnh táo, đ簸 nh có hắn đời.

C tư ng Chí Phèo mãi mãi ống ki p thú vật, rồi ẽ k t thúc bằng cách vùi ác một
bờ b i nào đó, nhưng bằng tài n ng và nhất là bằng trái tim nhân đạo của một nhà v n
l n, Nam Cao đã đ簸 Chí Phèo tr về ống ki p người một cách tự nhi n. Ông đã oi
rọi ánh áng của tình y u thương vào tận đáy tâm hồn đྻn tối của con quỷ dữ làng
Đại. Trong một đ m ay, hắn tình cờ gặp Thị N – người đàn bà d hơi ấu í và q
l a lỡ thì. Đ m hơm ấy, họ n nằm v i nhau, ự chung đ ng ngẫu nhi n ấy, mang tính
bản n ng của người đàn ông trong cơn ay. Những phẩm chất của người nông dân lao
động tiềm tàng âu trong con người hắn bất chợt đc khơi dậy. Chút tình y u thương
mộc mạc, tự nhi n cộng v i ự quan tâm ch m óc giản dị của Thị N đã đánh th c
lương tri, đánh th c bản chất lương thi n vốn có trong con người Chí. Chính nhờ cuộc
gặp gỡ đó, đã th c tỉnh ph n người trong Chí, giúp Chí c i b cái v quỷ dữ đ簸 ống
lại làm người, khao khát hoàn lương, lương thi n.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

âm thanh ấy chính là ti ng gọi náo n c, thi t tha, ti ng gọi thôi thúc của cuộc ống đã
vang l n rộn ràng trong tâm hồn vừa được khơi dậy của Chí.

Sau đó Chí tỉnh ngộ, nhìn lại cuộc đời mình cả trong quá kh , hi n tại và tương lai.

ơn h t, cái ư c mơ bình dị ngày nào "có một gia đình nho nh , chồng cuốc mư n
cày thu , vợ d t vải" bỗng dưng tr lại v i Chí. Chí đã tỉnh rượu và th c tỉnh về tình
cảm và nhận th c. Chí thấy hi n tại của mình thật đáng buồn b i “hắn đã t i cái dốc
b n kia của cuộc đời”. Tương lai đối v i hắn, còn đáng buồn hơn, hắn cịn lo ợ b i
hắn đã trơng thấy trư c “tuổi già, đói rét và ốm đau” và nhất là “cô độc”. Sau những
tháng ngày ống g n như vơ th c, Chí đã tỉnh táo và triền mi n trong uy nghĩ và úc
động. Như vậy, v i ự tr lại của lí trí và nhận th c về chính mình, cùng những tình
cảm, cảm úc của một con người, Chí đang th c tỉnh một cách tồn di n cả về nhận
th c và th c và bắt đ u hồi inh đ簸 tr về v i ki p người.

Ngòi bút Nam Cao đây thật ấm áp, th簸 hi n từng bi簸u hi n của ự th c tỉnh Chí
Phèo. Ơng thật ự rất y u qu những người lao động chân chính. ì hồn cảnh mà họ
bị đẩy vào con đường tội lỗi. Nhưng ngay cả khi bị cuộc đời làm bi n dạng nhân hình
và làm méo mó nhân tính thì Nam Cam vẫn nhìn thấy vẻ đ p trong áng luôn tiềm ẩn
trong con người họ. ọ chỉ c n gặp điều ki n thuận lợi thì ph n người ẽ bừng dậy
một cách mạnh mẽ.

Đúng lúc ấy thì Thị N bưng đ n cho Chí Phèo bát cháo hành đang nghi ngút khói.
à n u như Thị N không qua, chắc là hắn đã khóc được mất. i c làm này của thị
khi n hắn từ "h t c ngạc nhi n" đ n úc động "thấy mắt mình như ươn ư t" b i vì
một lẽ h t c đơn giản “l n đ u ti n hắn được người ta cho…”, “đời hắn chưa bao
giờ được n óc b i bàn tay đàn bà". ắn còn cảm nhận về hương vị cháo hành, nó
thơm và ngon lắm. Thị N cịn cảm nhận thấy hắn rất hiền. Dư i ánh áng của tình
y u, thị N bỗng tr thành một người đàn bà có duy n, c ng bi t lườm y u, bi t ྻ l ,
bi t "ngượng ngùng mà thinh thích khi nghྻ hai ti ng "vợ chồng". át cháo hành của
thị N làm hắn uy nghĩ nhiều. Trái tim tư ng chừng như chai đá của Chí Phèo đã d n
d n ống dậy. Cái ph n người trong hắn c ng hồi inh. Chí đã ống đúng v i con
người thật của mình, tr lại nguy n hình của anh canh điền ngày ưa. ành động
ch m óc đ y tình cảm y u thương ấy làm tâm trạng Chí đi từ úc động đ n n n n,
hồi tỉnh. Tình y u của Thị N đã m đường cho Chí Phèo tr lại làm người “Trời ơi!

ắn thèm lương thi n, hắn muốn làm hòa v i mọi người bi t bao.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

chọn những chi ti t rất chân thực th簸, mi u tả tâm lí nhân vật ắc ảo hi n cho n n
nghĩa của ự hồi inh là ự khẳng định c ống của thi n lương, của lòng lương
thi n.

Nhưng, bi kịch và đau đ n thay, cánh c a cuộc đời vừa hé m thì c ng ngay lập t c
đóng m lại trư c mắt Chí Phèo, rốt cuộc thì ngay chút tình thương y u của Thị N
khơng đủ mạnh đ簸 c u hắn. ời nói của bà cô Thị N như một gáo nư c lạnh tạt
thẳng vào mặt Chí Phèo làm tắt ngúm ngọn l a lịng vừa được nhྻn l n trong Chí. “Ai
lại đâm đ u đi lấy một thằng không cha không m như cái thằng Chí Phèo” đã tr
thành định ki n khắc nghi t lấp mất lối về của Chí. C ng như mọi người dân làng
Đại khác, bà đã quྻn coi Chí là một thằng lưu manh, hơn th nữa là một con quỷ dữ.
Rồi cả Thị N , người đàn bà mà hắn đặt trọn lịng hi vọng đó nghྻ lời bà cô c ng
"rư n cái môi vĩ đại mà ném vào hắn bao lời ch i mắng".

Như th , Chí Phèo thật ự rơi vào một bi kịch tinh th n đau đ n. Đó chính là bi kịch
của một con người ch t tr n ngưỡng c a tr về v i cuộc ống lương thi n. Chút hạnh
phúc nh nhoi, mong ư c được tr lại cuộc ống lương thi n cuối cùng vẫn không đ n
được v i Chí Phèo. à thật là khắc nghi t, khi bản tính người nơi Chí Phèo trỗi dậy,
c ng là lúc Chí Phèo hi簸u rằng mình khơng còn tr về v i lương thi n được nữa. Định
ki n ã hội thông qua bà cô thị N không cho hắn đặt chân l n nhịp c u hy vọng. Nói
a hơn, cái ã hội thực dân n a phong ki n đó đã cư p đi của Chí quyền làm người và
vĩnh viễn khơng trả lại. Nó đã ti u hủy và đã bẻ gãy chi c c u nối Chí v i cuộc đời.
Chí Phèo một l n nữa bị hắt hủi, ruồng b ph phàng. Chí Phèo lại uống rượu trong
nỗi tuy t vọng, đau đ n tột cùng "ơm mặt khóc rưng r c". Chí Phèo uống thật ay,
nhưng l n này khơng như mọi l n, càng ay thì Chí lại càng tỉnh, càng tỉnh càng nhận
ra bi kịch của cuộc đời mình. Phẫn uất, tuy t vọng Chí ách dao đi định đ n nhà Thị
N . Trong định, Chí định đ n nhà đâm ch t con “khọm già”, con “đĩ N ” nhưng ự

th c tỉnh th c về thân phận và bi kịch đã đẩy ch ch hư ng đi của Chí dẫn Chí đ n
thẳng nhà á i n. ơn ai h t lúc này Chí thấm thía tội ác của kẻ đã cư p đi quyền
làm người của mình rằng kẻ đã làm cho mình phải mang lốt quỷ, kẻ đã làm mình ra
nơng nỗi khốn cùng này chính là á i n. Anh càng thấm thía tội ác kẻ đã cư p đi
quyền làm người, cư p đi cả bộ mặt và linh hồn của mình.

Chí Phèo đ n nhà á i n v i tư cách là một nơ l th c tỉnh, địi quyền làm người.
Thống thi t thay là ti ng k u của Chí Phèo cuối tác phẩm "Tao muốn làm người
lương thi n! Ai cho tao lương thi n? àm th nào cho mất được những mảnh v t chai
tr n mặt này? Tao không th簸 làm người lương thi n nữa! i t khơng! Chỉ có một
cách… bi t khơng!" Đó là những câu h i vút l n đ y cay đắng và không lời giải đáp.
Câu h i chất ch a nỗi đau đ n đ y phẫn uất của một con người thấm thía được nỗi
đau khơn cùng của bi kịch cá nhân. Câu h i đánh thẳng vào bộ mặt của ã hội bất
lương. Câu h i như c a vào tâm can người đọc về một thân phận con người đ y đắng
cay trong ã hội c . C m thù cao độ và không cịn lối thốt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

ã hội vơ nhân tính ấy cư p mất. hốn nạn thay cho Chí, ngay cả cái quyền được làm
một con người c ng bị ã hội người n thịt người ấy bóp nát. Cái ch t bi thảm của Chí
Phèo là lời tố cáo mãnh li t cái ã hội vô nhân đạo, ã hội thực dân n a phong ki n.
Cái ch t ấy là cái ch t của con người trong bi kịch đau đ n trư c ngưỡng c a về cuộc
ống làm người, là ti ng k u c u về quyền làm người, c ng là ti ng gọi của nhà v n

ãy c u lấy con người! ãy y u thương con người!

i nhân vật Chí phèo, Nam Cao đã đặt ra bi kịch của người nông dân trư c cách
mạng đó là bi kịch con người inh ra là người mà không được làm người. Điều này
th簸 hi n ự cảm thông âu ắc của Nam Cao v i khát vọng lương thi n trong con
người và ự b tắc của những khát vọng trong hi n thực ã hội ấy. Tác phẩm mang
nghĩa tri t lí âu ắc được th簸 hi n dư i hình th c ngh thuật vô cùng độc đáo. Tác giả
đã khéo lựa chọn những chi ti t rất chân thực, mi u tả tâm lí nhân vật, ây dựng nhân

vật đi簸n hình trong hồn cảnh đi簸n hình cộng v i cốt truy n v i các tình ti t hấp dẫn,
bi n hóa bất ngờ.

Tác phẩm Chí Phèo thơng qua q trình th c tỉnh hồi inh và bi kịch bị cự tuy t
quyền làm người của nhân vật chính, nhà v n đã mang đ n những giá trị nhân v n cao
đ p. Tác phẩm đã l n án, tố cáo tội ác của ch độ thực dân n a phong ki n đã đàn áp
và bóc lột nhân dân lao động. Qua đó nhà v n đồng cảm v i những nỗi khổ đau, bị
đày đọa và ự b tắc của những khát vọng của người nông dân. Đồng thời nhà v n
c ng kịp thời phát hi n và trân trọng trư c vẻ đ p tâm hồn của nhân vật và khao khát
thay đổi thực tại đ簸 mang đ n một cuộc ống tốt đ p hơn.

<b>4. Phân tích q trình tha hóa của Chí Phèo - Mẫu 3</b>

Có ki n cho rằng N u khơng vi t “Chí Phèo”, Nam Cao đã đ簸 lại cho n học
i t Nam một khoảng trống l n. Chí Phèo là tác phẩm đ u tay của Nam Cao trình
làng v i bạn đọc, ngay từ khi uất hi n nó đã tr thành một vấn đề, một ki t tác của
trào lưu v n học hi n thực. Đây là tác phẩm ti u bi簸u vi t về người nông dân b i đ n
đây người đọc m i hi簸u th nào là tận cùng nỗi khổ của người nông dân i t Nam
trong ã hội phong ki n. N u như những tác phẩm của các nhà v n hi n thực khác
Ngô Tất Tố, Nguyễn Công oan… hình ảnh người nơng dân chỉ hi n l n v i những
áp b c bất công, bị dồn đ n bư c đường cùng, nhưng họ vẫn còn giữ được con người
mình, nhưng đ n v i Nam Cao thì đã có những khám phá phát hi n m i mẻ, ông
không chỉ phát hi n ra bi kịch bị b n cùng hóa mà cịn khám phá phát hi n ra bi kịch
bị lưu manh tha hóa bị cự tuy t quyền làm người của người nông dân.

M đ u trang v n, Nam Cao đã đ簸 cho Chí Phèo uất hi n bằng một hình ảnh h t c
ống động độc đáo Chí Phèo khập khiễng vừa đi vừa ch i ti ng ch i của Chí Phèo
ngay lập t c cho người đọc hình dung về một ự vi c bất bình thường. ì lẽ gì mà
một con người phải cất l n những ti ng ch i như vậy? Tại ao những ti ng ch i đó lại
khơng được đáp trả…? Nhưng chúng ta ẽ thấy ti ng ch i này không phải là bâng quơ,

khơng đơn giản mà nó rất logic, rất có d ng . an đ u hắn ch i trời đ n ch i đời rồi
ch i ngay tất cả làng Đại… nhưng đối tượng của những ti ng ch i này là mơ hồ
không ác định đ n khi hắn ch i không bi t đ a nào đẻ ra thân hắn cho hắn khổ th
này… thì đối tượng đã được ác định.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

của ố phận, hắn đã phải cất ti ng ch i đ簸 thèm mong có ai đó ch i lại hắn, đ簸 hắn có
th簸 được giao ti p v i đời, v i người. ậy mà không người nào chịu ch i lại hắn, có
nghĩa là tất cả mọi người đã d t khối không coi hắn là người. Ch i lại hắn nghĩa là
còn thừa nhận hắn là người, còn bằng lòng giao ti p đối thoại v i hắn. Chí ch i cả
làng Đại v i hy vọng ẽ có ai đó ch i lại. Nhưng hắn chỉ nhận lại một ự im lặng
đáng ợ, và Chí vẫn cịn lại một mình Chí trong a mạc cơ đơn hắn c ch i rồi lại
nghྻ, chỉ có ba con chó dữ v i một thằng ay rượu.

ằng cách m đ u truy n độc đáo th này, tác giả không chỉ gi i thi u mà còn bắt đ u
hé m cho người đọc thấy tình trạng bi đát của một ố phận, đó là ố phận người nơng
dân bị ã hội tàn phá về tâm hồn, hủy di t cả nhân tính, do đó bị phủ nhận giá trị, tư
cách làm người. Nỗi thống khổ của Chí Phèo ban đ u tất cả là con ố không không
nhà, không c a, không cha m , khơng họ hàng thân thích, khơng một tấc đất cắm dùi.
Nhưng đó m i chỉ là m đ u, nỗi khổ đau đ n nhất của Chí Phèo là bị cả ã hội quay
lưng lại, bị cư p mất linh hồn người, bị loại ra kh i ã hội loài người, phải ống ki p
ống tối t m của thú vật. Từ quá kh đ n hi n tại, từ bản chất đ n hi n tượng Chí
Phèo đã bi n đổi. Trong quá kh Chí Phèo là một con người hiền như c c đất, có bản
chất lương thi n, từ khi vào làm canh điền cho nhà á i n, rồi bị á i n đẩy vào tù,

au 7-8 n m tù ra, Chí Phèo đã rơi vào vô th c và bị lưu manh tha hóa, tất cả mọi
hành động của Chí Phèo đều phải thông qua rượu, đều diễn ra trong vô th c đâm thu ,
chém mư n, cư p bóc, rạch mặt n vạ. Những tội ác của Chí c đ y l n trong con mắt
người dân làng Đại.

Tư ng như ố phận cuộc đời của Chí Phèo ẽ mãi mãi trượt dài tr n cái dốc lưu manh

tha hóa và rơi vào vực âu của ki p ống tội lỗi; nhưng ự uất hi n Thị N đã đưa
Chí Phèo từ vực âu của ki p ống lưu manh tha hóa đ n b n bờ của cõi đời lương
thi n. Đây có th簸 ྻm là một ự ki n trọng đại, một bi n cố m ra một bư c ngoặt của
cuộc đời Chí Phèo, đưa Chí Phèo tr lại v i ki p người. Sự uất hi n của Thị N cùng
bát cháo hành đã bi簸u hi n cho ự đồng cảm và tình người nhân hậu. Người đàn bà
ấu đ n ma ch quỷ hờn kia lại là người duy nhất làng Đại bi t được ao có lúc
nó hiền đ n th . ơi ấm của bát cháo hành chính là hơi ấm của tình người nhân hậu
đã làm cho con người lương thi n bấy lâu chìm khuất trong hình ảnh của con quỷ dữ,
thằng đ u bò đã ph c inh, giờ đây c ống tâm hồn đã trỗi dậy trong Chí Phèo.
Sau khi con người lương thi n ph c inh, tính cách tâm hồn con người Chí Phèo đã
tỉnh dậy lắng nghྻ những âm thanh bình dị mộc mạc hàng ngày mà lâu nay Chí qu n
lãng. Chí bỗng hồi tư ng về những kỉ ni m của thời m đ p Ao ư c có một gia đình
nho nh , chồng cuốc mư n cày thu , vợ d t vải, chúng lại b một con lợn đ簸 làm vốn
li ng, khá giả thì mua d m ba ào ruộng làm. Đáng lẽ ra hắn c ng ẽ có được một
cuộc ống bình thường như bao người khác nhưng giờ đây khi hắn tỉnh dậy hắn m i
thấy hắn đã già mà vẫn cịn cơ độc hắn vẫn đang ống b n lề cuộc đời một cách khốn
nạn, hắn cảm thấy buồn, cảm thấy tủi nh c. ơn lúc nào h t, lúc này hắn mong ư c
được làm người, được trò chuy n.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

hi con người lương thi n trong Chí Phèo đã ph c inh thì hắn lại càng khao khát
được làm người hơn bao giờ h t. Nhưng khao khát vẫn chỉ là khao khát, như ánh c u
vồng v t tắt au cơn mưa, như ngọn l a nh bị dập tắt khi m i vừa được nhྻn nhóm
khát vọng làm người của hắn đã bị cự tuy t hồn tồn. Chí lại tr về v i ự cơ độc, và
đau đ n, ót a khi nhận ra mình đã khơng cịn đường về quay tr lại hông được!
Ai cho tao lương thi n? àm th nào đ簸 mất những v t mảnh chai tr n mặt này? Đây
chính là ự tự th c cao độ của Chí Phèo về bi kịch của bản thân mình. ình ảnh
những v t mảnh chai tr n mặt chính là dấu v t của những n m tháng tội đồ. ình ảnh
này đã hằn âu trong tâm trí của người dân làng Đại và tr thành nỗi ám ảnh kinh
hoàng đối v i họ. Trong con mắt của mọi người, Chí Phèo là con quỷ dữ. Thằng đ u
bị và hình ảnh này khơng th簸 tẩy óa đi được nữa. Chính định ki n đã ng n cản bư c

chân của Chí Phèo tìm về v i cõi đời lương thi n.

ơn ai h t, Thị N là người đྻm lại cho Chí Phèo ự đồng cảm về tình người nhân
hậu, nhưng chính Thị N c ng là người đẩy Chí Phèo đ n bờ vực của cái ch t. Thị
vừa là phương ti n, là công c lại vừa là nạn nhân của định ki n.

Đ n đây, Chí Phèo rơi vào bi kịch của ự lựa chọn giữa ự ống và nhân cách cái à
cuối cùng, Chí Phèo đã tìm đ n cái ch t đ簸 khẳng định nhân cách của mình Chí Phèo
c m dao đâm ch t á i n – kẻ thù l n nhất của đời mình rồi tự át. Chí Phèo đã lựa
chọn – một ự lựa chọn nghi t ngã, nhưng đó là cách duy nhất đ簸 con người lương
thi n trong Chí được ống, đ簸 nhân cách con người của hắn được tồn lại.

ành động tự át của Chí Phèo là cuộc chi n đấu mạnh mẽ nhất, dữ đội nhất và là
cuộc chi n đấu cuối cùng giữa con người hiền như c c đất và con quỷ dữ thằng đ u
bò. Trong cuộc quy t đấu này, Chí Phèo đã ch t, nhưng nhân cách lương thi n đã trỗi
dậy và t a áng, đó c ng chính là chi n thắng tất y u của cái thi n đối v i cái ác, đồng
thời c ng là ự th簸 hi n rõ ràng nhất của tư tư ng nhân đạo và tinh th n nhân v n của
ngịi bút Nam Cao.

<b>5. Phân tích q trình tha hóa của Chí Phèo - Mẫu 4</b>

Chưa bao giờ tr n những trang v n học lại thấm đẫm cái a nư c mắt của rượu, cái
chát chúa của những câu ch i và cả tấn bi kịch cho một ki p người không ra người,
quỷ không ra quỷ như trong “Chí Phèo” của Nam Cao. ằng bi t tài mi u tả tâm lí,
khả n ng lách âu vào những diễn bi n trong nội tâm nhân vật, tác giả Nam Cao đã
ây dựng thành công nhân vật Chí Phèo v i q trình tha hóa từ người nông dân
lương thi n thành một t n lưu manh, “con quỷ dữ” đ y ám ảnh và quằn quại trong bi
kịch bị từ chối quyền làm người.

C ng như bao người nơng dân khác, Chí Phèo uất hi n trong trang v n của Nam Cao

v i hoàn cảnh uất thân và lai lịch đáng thương. Chí vốn là một đ a con hoang bị cha
m b rơi nơi “cái lò gạch c ” và được một bác đi thả ống lươn nhặt về. Đ n n m hai
mươi tuổi, không một tấc đất cắm dùi, hắn phải đi đ簸 ki m tiền nuôi thân. hi vào
làm thu tại nhà á i n, vì ghྻn v i chàng trai kh ྻ mạnh, lực lưỡng, lão địa chủ đã
rắp tâm đẩy anh canh điền chất phác, lương thi n vào vịng tù tội. i kịch tha hóa và
bị từ chối quyền làm người đ y đau đ n của Chí Phèo chính th c bắt đ u.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

mơ chân chính “một gia đình nho nh . Chồng cuốc mư n cày thu , vợ d t vải. Chúng
lại b một con lợn nuôi đ簸 làm vốn li ng. há giả thì mua d m ba ào ruộng”. Anh
canh điền dù nghèo khó nhưng vẫn có th c về lòng tự trọng, khi bị bà ba - vợ á

i n gọi l n bóp chân, hắn chỉ thấy nh c nhã.

Nhưng rồi, khát vọng nh bé, bình dị về một mái ấm gia đình của Chí đã bị t n cường
hào á i n tư c đoạt. Nhà tù tr thành cánh c a khép lại cuộc ống của một con
người và đưa Chí gia nhập th gi i của quỷ. Sau khi ra tù, từ anh canh điền lương
thi n, Chí hóa thành “con quỷ dữ của làng Đại” v i ự tha hóa về cả nhân hình và
nhân tính. ề nhân hình, y đã bị tư c đoạt hình hài của một con người v i “Cái đ u
thì trọc lóc, cái r ng cạo trắng h n, cái mặt thì đྻn đྻn mà rất cơng cơng, hai mắt
gườm gườm….”. Chỉ bằng vài ba nét vẽ, tác giả đã phác họa thành cơng hình hài của
một t n “ ng - đá” khi n ai bắt gặp c ng đều ợ hãi và né tránh. Nhưng ám ảnh hơn
cả là ự tha hóa về nhân tính bản chất hiền lành, chất phác bị thay th b i ự lưu
manh, tàn nhẫn. Chí tr thành một kẻ liều mạng v i những công vi c như k u làng,
đập phá, đâm chém, rạch mặt n vạ,...

M đ u tác phẩm, Nam Cao đã đưa chi ti t ti ng ch i uất hi n đ簸 làm nổi bật rõ nét
bị kịch bị loại kh i ã hội con người của Chí “ ắn vừa đi vừa ch i…”. Trong cơn
ay, hắn ch i cả làng Đại nhưng không một ai l n ti ng, chỉ có ti ng ủa của vài
ba con chó dữ đáp trả b i ai c ng nghĩ “Chắc nó trừ mình ra”. Chí c th trượt dài
tr n con đường lưu manh hóa, đ n lúc gặp Thị N , những khát vọng về cuộc ống

lương thi n ngày ưa ùa về thì đã quá muộn. Dù muốn tr lại làm người nhưng cánh
c a quay về đã bị khép lại. Cuối cùng, vi c Thị N rời b y đã nhận ra rằng tấm vé
quay tr về làm người lương thi n khơng dành cho hắn. Chí khơng th簸 óa đi những
v t o tr n mặt, không th簸 thay đổi những định ki n về “con quỷ dữ” trong anh. Đ簸
rồi Chí chát chúa, cay đắng trong bi kịch của con người nhưng bị khai trừ ra kh i th
gi i con người “Ai cho tao lương thi n”, “Tao không th簸 làm người lương thi n được
nữa rồi”. à cuối cùng, y ch t t c tư i, đ n đau, vật vã trong hành trình lưu manh
hóa.

Q trình tha hóa của nhân vật Chí Phèo đã th簸 hi n ự thành công của tác giả trong
vi c ây dựng nhân vật đi簸n hình trong hồn cảnh đi簸n hình. ằng quan ni m v n
chương ti n bộ, ắc ảo, nhà v n Nam Cao đã nhận ra hành trình bị b n cùng hóa, lưu
manh hóa mang tính quy luật của ố phận người nông dân trư c Cách mạng tháng
Tám. Đồng thời, thơng qua cuộc đời của Chí, chúng ta còn thấy được giá trị hi n thực
âu ắc của tác phẩm. Đó là ti ng nói tố cáo ã hội phong ki n tàn bạo, bất nhân đã
cư p đi cuộc ống chân chính của con người. Qua đó, chúng ta thấy được ự cảm
thơng, thương ót của nhà v n Nam Cao đối v i người ố phận người nơng dân trong
hành trình bị b n cùng hóa và lưu manh hóa.

Gấp trang ách lại nhưng ám ảnh về một anh canh điền lương thi n cuối cùng ch t
đau đ n, bi thảm trong bi kịch bị tư c đoạt, bị chối b và bị khai trừ kh i ã hội lồi
người vẫn cịn đó. Điều này được tạo n n b i tài n ng của nhà v n Nam Cao trong
vi c ây dựng hình tượng nhân vật cùng bi t tài mi u tả tâm lí nhân vật ắc nét và tinh
t .

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

hi đọc Chí Phèo của Nam Cao, giáo ư Nguyễn Đ ng Mạnh đã nhận thấy một điều
thật âu ắc Chí Phèo là hi n thân đ y đủ những gì gọi là khốn khổ, tủi nh c nhất của
người dân cày một nư c thuộc địa, bị cào é, bị huỷ hoại từ nhân tính đ n nhân hình.
Chị Dậu bán con, bán chó, bán ữa nhưng chị vẫn cịn được là con người. Chí Phèo
phải bán cả di n mạo và linh hồn của mình đ簸 tr thành con “quỷ dữ”. Trong muôn

vàn nỗi khốn khổ tủi nh c mà Chí đã n m trải, nỗi đau khổ l n nhất có lẽ chính là cái
bi kịch bị cự tuy t quyền làm người thật ót a, nh c buốt của Chí c mãi hồi cắn é
tr n từng câu chữ của Nam Cao.

“ i kịch là tình cảnh éo lྻ đ y đau thương, b tắc chưa có lối thốt mà con người phải
chịu đựng”. i簸u thྻo nghĩa ấy, ố phận Chí Phèo là một chuỗi dài bi kịch mà bi kịch
au bao giờ c ng đau đ n hơn bi kịch trư c. Đọc những dòng đ u ti n của tác phẩm,
độc giả đã thật ự bị ám ảnh b i ti ng ch i rất lạ của một nhân vật chưa được n u t n
“ ắn vừa đi vừa ch i… ắt đ u hắn ch i trời… Rồi hắn ch i đời… ắn ch i tất cả
làng Đại… ắn ch i cha đ a nào không ch i nhau v i hắn… ẳn ch i đ a ch t
m nào đẻ ra thân hắn, đẻ ra cái thằng Chí Phèo”. Đấy là ti ng ch i của một t n ay
rượu, một ti ng ch i vô th c. Nhưng nhiều khi trong vô th c, con người lại th簸 hi n
chính mình nhiều hơn khi tỉnh. Nhờ bi n pháp ngh thuật t ng cấp, nhờ những câu
v n ngắn, nhịp v n gấp tư ng chừng như các câu v n bị é rách, bị cắt v n mà người
đọc có cảm giác được ch ng ki n tận mắt ự quằn quại, của Chí trong cơn đau bi cự
tuy t quyền làm người. Chí ch i trời (đấng tối cao của mn lồi). Chí ch i làng (cái
cộng đồng g n g i, thi ng li ng của con người)…

Nhưng không ai l n ti ng cả. Người ta khơng l n ti ng vì người ta khơng cơng nhận
Chí là người. Cả làng Đại khơng ai hi簸u Chí. Chí một mình đối di n v i a mạc cơ
đơn. Giá có một người đ簸 ch i nhau, có lẽ Chí cịn đỡ khổ. i vì người ta ống, dù
đ簸 ch i nhau c ng không th簸 ch i một mình. Chí chỉ cịn bi t ch i người đẻ ra y.
Ch i người đẻ ra mình thì c ng là ch i chính bản thân. Ti ng ch i của Chí th簸 hi n ự
vật vã, dẫu là vơ th c, đ簸 tìm ra c n nguy n của khổ đau. Nhưng khốn khổ thay, Chí
càng ch i càng b tắc. Giá như ngày ấy làng Đại có một người l n ti ng, c ng
như au đó, Thị N “khơng chỉ bi t cho mà còn bi t giữ”… Giá như… giá như… chỉ
c n một l n giá như ảy ra, chỉ c n một trong hàng nghìn người làng Đại coi Chí
là người thì tấn bi kịch của đời Chí ẽ có cơ hội khơng ảy ra. Nhưng chuy n gì ảy
ra thì nó đã ảy ra… Nam Cao ngược dịng thời gian tr lại v i quá kh đ簸 dẫn dắt
người đọc, giúp họ thấu hi簸u quá trình bị cự tuy t quyền làm người từ thấp đ n cao

của Chí, đồng thời, ông c ng chỉ rõ c n nguy n dẫn Chí đ n tình trạng ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

thu , vợ d t vải”. ậy mà, nghi t ngã thay, cuộc đời đã khơng dành cho Chí những
cái rất đỗi dung dị, bình thường ấy.

Chỉ vì cơn ghྻn tng vu vơ, á i n đã đẩy Chí Phèo vào tù. Mỉa mai thay, nhà tù,
cái công c cải tạo con người của ch độ thực dân đã ti p tay cho bọn phong ki n,
cường hào địa chủ gi t ch t ph n người trong Chí Phèo, bi n hắn từ một người nông
dân lương thi n thành t n lưu manh, bị loại b ra ngoài ã hội con người. Đây là l n
th hai Chí bị cự tuy t quyền làm người.

Tr về làng Đại, Chí Phèo uất hi n trong một bộ dạng thật kì qi “cái đ u thì
trọc lóc, cái r ng cạo trắng h n, cái mặt đྻn mà lại rất câng câng, hai con mắt gườm
gườm trông g m ch t”. Đó là mặt của “một con vật lạ”. ại nữa, “hắn mặc qu n nái
đྻn v i cái áo tây vàng, cái ngực phanh ra đ y những nét chạm trổ rồng phượng v i
một ông tư ng c m chuỳ trơng g m ch t”. Đó là hình hài của một kẻ côn đồ, hung
hãn, chỉ bi t gây gổ, đâm chém, về làng hôm trư c, hôm au, Chí đã đi n cuồng lao
vào trả thù á i n bằng cách n vạ, ch i đ簸u. Nhưng, c á khơn róc đời đã ma
mãnh cư p ln của Chí cái quyền được trả thù kẻ có thù v i mình. Chí Phèo lại từng
bư c tr thành tay ai cho kẻ thù, tr thành công c của á i n. ắn chỉ còn bi t
rạch mặt, n vạ đ簸 địi tiền, đ簸 đâm chém những ai khơng cùng phྻ cánh v i c á.
Từ đó, hắn chìm trong cơn ay. ắn n trong lúc ay, ngủ trong lúc ay và đánh nhau
trong cơn ay, “ ắn đã phá tan bao nhi u gia đình, đập vỡ bao nhi u hạnh phúc, làm
chảy máu và nư c mắt bao nhi u người lương thi n”. Những n ng lực vốn có của con
người n ng lực cảm úc, th c, h u như bị ti u huỷ, chỉ còn lại một n ng lực đ m
chém, phá phách trong những cơn ay không bao giờ d t. C như th đời hắn trượt
dài. Nhìn vào mặt hắn người ta không bi t hắn bao nhi u tuổi. Đời hắn đã ྻm như
đời b đi, nhân hình bị huỷ hoại, nhân tính bị ói mịn. Cả làng Đại “đều ợ và
tránh mặt hắn mỗi l n hắn đi qua”. Ngay bản thân hắn c ng đã qu n ự có mặt của
hắn tr n đời. Có th簸 nói, trư c khi gặp Thị N , Chí đã bị cự tuy t quyền làm người

đ n cao độ.

Người ta ẽ đỡ khổ n u khơng bi t mình ống trong cái khổ. Người ta ẽ đỡ đau đ n
khi bị tư c quyền làm người mà không hề hay bi t. Trư c khi gặp Thị N , Chí Phèo
chưa nhận th c được tấn bi kịch của đời mình. Chí đâu bi t chính ã hội thực dân
phong ki n chẳng những đã inh ra Chí mà cịn ni dưỡng tính cơn đồ hung hãn của
Chí bằng cách tư c đoạt d n quyền làm người của Chí. Đúng lúc Chí dấn thân đ n
chỗ tột cùng của ự tha hố, đúng lúc người ta tư ng Chí ẽ triền mi n trong cuộc đời
một con quỷ dữ thì Nam Cao đã phát hi n trong chiều âu tâm linh của nhân vật một
đốm l a nh nhoi bừng áng. Chí ao ư c được tr lại làm người lương thi n. ai trị,
vị trí của Thị N trong tác phẩm là rất quan trọng. Con người “d hơi, ấu ma ch
quỷ hờn” lại là nguồn áng duy nhất cịn lại làng Đại có th簸 chi u áng cõi đời
t m tối của Chí. Cơ th簸 đàn bà của Thị không khơi gợi bản n ng thú vật y. Tình
thương của Thị N đã gợi dậy cái tính người mà lâu nay Chí đã đánh mất.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

trong Chí những tình cảm lành mạnh. Ăn cháo mà hắn thấy mắt ươn ư t. ậy đó, chỉ
c n một ự thương y u – dù chỉ là tình thương y u của kẻ d hơi, của một người con
gái q l a lỡ thì, có dịng giống mả hủi, c ng đủ làm ống lại bản tính người đã ch t.
S c cảm hố của tình thương quả là vơ bi n. Nam Cao đã thực ự hố thân vào nhân
vật đ簸 cảm thông, đ簸 chia ẻ những giây phút hạnh phúc rất người của Chí. Th là au
hơn hai mươi n m bị cự tuy t quyền làm người, Chí Phèo đã tự tìm cho mình con
đường tr lại làm người. Tình y u của Thị N đã m đường cho Chí tr lại làm người.
Tình y u của Thị N đã ây cho Chí một chi c c u nối đ簸 làm hoà v i th gi i người.
Nhưng bi kịch và đau đ n thay, rốt cuộc thì ngay Thị N c ng khơng th簸 thuộc về Chí.
Một chút hạnh phúc nh nhoi cuối cùng vẫn khơng đ n được v i Chí. Thị N là chi c
c u vồng au cơn mưa. Chí đau đ n nhận ra rằng chẳng có chi c c u nào đưa Chí tr
về v i cuộc ống con người. Xã hội đã cư p đi quyền được ống, được làm người của
Chí và vĩnh viễn khơng trả lại. Những v t dọc ngang tr n mặt, k t quả của bao nhi u
cơn ay, bao nhi u l n đâm chém, rạch mặt n vạ…đã bẻ gãy chi c c u nối Chí v i
cuộc đời. Chí đau ót nhận thấy “ hơng được nữa rồi chỉ cịn cách này”. ưỡi dao

của Chí đã vung l n đ簸 ti u di t á i n và au đó là k t liễu đời mình. ậy là cuối
cùng Chí c ng trả được mối thù. Nhưng cái giá phải trả của Chí là quá đắt. Cái ch t
th thảm như một con vật của Chí là bi kịch l n nhất của nhân vật này và c ng là lời
tố cáo mạnh mẽ ã hội vô nhân, là lời k u c u khẩn thi t về quyền con người.

Từ ố phận nhân vật Chí Phèo, Nam cao muốn khái quát một hi n tượng phổ bi n
nông thôn ta trư c Cách mạng một bộ phận nông dân lao động lương thi n bị đẩy vào
con đường lưu manh hố. Đồng thời, qua đó, Nam Cao cịn t rõ ự đồng tinh v i
khát vọng lương thi n và l n án ã hội vô nhân đã vùi dập nhân tính làm tha hố con
người. ơn nữa, nhà ván đã tìm thấy dư i đáy tâm hồn tư ng như cằn cỗi của người
lao động của người lao động vẫn lấp lánh ánh áng nhân phẩm. Từ đấy, vút l n một
ti ng k u khẩn thi t hãy c u lấy con người. Điều ấy làm cho Nam Cao tr thành một
trong những nhà nhân đạo l n nhất, âu ắc nhất của v n học hi n thực ph phán. à
“Chí Phèo” tr thành ki t tác của nền v n học th kỉ này.

Chí Phèo đã ch t tr n ngưỡng c a tr về v i “ ã hội bằng phẳng của những con người
lương thi n”. Đó c ng là lúc người đọc thấm thìa đ n tận cùng bi kịch bị cự tuy t
quyền làm người thật quá ph phàng, a ót của Chí. Nỗi đau ấy c âm ỉ mãi khi mà
cùng v i thời gian, khi quyền con người còn bị úc phạm thì bi kịch của đời Chí Phèo
cịn được nhắc mãi. Nỗi đau của Chí Phèo đã tr thành nỗi đau của tồn nhân loại.
Ngịi bút của Nam Cao c ắc nhọn mãi cho đ n tận bây giờ.

<b>7. Phân tích q trình tha hóa của Chí Phèo - Mẫu 6</b>

“- Ai cho tao lương thi n? àm ao đ簸 óa h t được những mảnh chai tr n khn mặt
này…?”

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

trình tha hóa của nhân vật Chí Phèo, từ một anh nơng dân hiền lành chất phác thành
con người tha hóa cả về tâm hồn lẫn ngoại hình, tuy vậy Chí vẫn cịn nhân tính.

Chí Phèo ra đời vào n m 1941, khi mà những tác phẩm về đề tài người nông dân đã
tr n n quá c . Thậm chí đ簸 t ng ự hấp dẫn, tò mò đối v i người đọc, một nhà uất
bản cịn thay đổi nó v i cái t n hợp thời hơn Đôi l a ng đôi. Nhưng không, bằng tài
n ng và ự áng tạo độc đáo của mình, Nam Cao đã vi t n n ố phận của người nông
dân v i những nét ri ng và khác bi t. Ngay từ t n nhan đề au này ơng đặt lại là Chí
Phèo c ng đã gợi cho người đọc về một hi n tượng của ã hội nông thôn i t Nam
trư c Cách mạng tháng Tám – 1945. Từ Chí bi n thành Chí Phèo là cả một câu
chuy n về cuộc đời của một con người trượt dài tr n cái dốc của tha hóa. Đ n khi
muốn dừng lại, muốn quay đ u mà khơng th簸 được nữa.

Sẽ chẳng có gì đáng nói n u con người ta inh ra trong hoàn cảnh thi t thòi, thi u may
mắn đ簸 rồi a ngã, bi n chất. Đó là do hồn cảnh inh ra khơng có cha m , khơng có
người dạy bảo, ni dưỡng t t … Rất nhiều định ki n như th đã hình thành trong tư
duy của mỗi chúng ta từ lâu. Nhưng v i trường hợp của Chí trong tác phẩm này thì
khác. ất hạnh ngay từ lúc inh ra. Trong bộ dạng tr n truồng, ám ịt cái lị gạch
c , Chí c từng ngày l n l n bằng cách truyền tay nhau của người làng. úc thì anh bị
đྻm cho, khi thì bị đྻm bán… rồi c ng l n l n tr thành một thanh ni n hai mươi tuổi
vạm vỡ, kh ྻ khoắn và làm canh điền cho nhà á i n. Nhìn nhận n ng lực vươn
l n của con người trong hoàn cảnh như th , Chí là chàng trai đ y nghị lực. hơng gia
đình, khơng nhà c a, khơng tấc đất cắm dùi, thân phận thì đợ, làm nơ bộc cho nhà
giàu. ậy mà tâm tính lại tốt. i t ư c mơ về một cuộc ống bình dị, giản đơn mà
hạnh phúc chồng cày thu , cuốc mư n, vợ d t vải… i t nh c nhã, ấu hổ khi bị bà
ba – vợ á i n, d dỗ, àm ỡ. Trư c khi bư c vào tác phẩm v i bộ dạng ay khư t,
vừa đi vừa ch i, Chí đã là một anh cố nơng hiền lành, chất phác, lương thi n như th .
Nhưng thói đời cơ cực lại thường hay giơ vuốt, con người tốt tính đ n đâu n u khơng
tự mình gian trá, lọc lừa mà ống trong hồn cảnh ấy thì c ng ẽ bị nó ơ cuốn đi mà
vùi, mà dập cho đ n khi còn chẳng nhận ra là người. Đánh giá một cách khách quan,
ã hội thực dân n a phong ki n nông thôn i t Nam trư c Cách mạng tháng Tám –
1945 là thói đời như th . Người đọc vẫn bàn tán rằng, cơn ghྻn vu vơ của á i n ẽ
rất đỗi bình thường n u ông ta c ng chỉ là một người nơng dân của làng Đại.

Nhưng nó lại tr thành cơn thịnh nộ cùng cực của một kẻ háo ắc đã làm đ n ch c v
cao nhất nơi đây. ậy là quyền inh, quyền át trong tay, muốn cho ai ống thì ống,
muốn cho ai ch t thì ch t, hoặc tàn nhẫn hơn thì có kẻ cịn ống không bằng ch t. Cơn
ghྻn ấy tr thành hi簸m họa, bàn đạp đ簸 đẩy Chí lao vào guồng quay của ự tha hóa.
Mà trư c h t là tha hóa về nhân hình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

M i tù về mà hắn đã ngồi uống rượu v i thịt chó uốt từ trưa đ n chiều. à rồi từ
đấy, ngày nào người ta c ng thấy hắn ay. Chí làm náo loạn cả làng Đại v i những
trận ay đi n cuồng, lảo đảo ách chai đ n nhà á i n mà ch i b i, mà n vạ. ành
động uống rượu ay đã đẩy hắn đi a hơn người ta tư ng. an đ u Chí chỉ làm trong
vơ th c, ay đ簸 ch i á i n nhưng d n d n ay đ簸 vòi vĩnh, đ簸 đòi lợi ích cho bản
thân. Muốn vậy Chí tình nguy n bi n mình tr thành tay ai cho á i n. ao nhi u
gia đình tan hoang b i Chí, máu c ng đã đổ, Chí đã tr n n ngang ngược, hung hãn
trong những cơn ay triền mi n. Chẳng bi t tự lúc nào Chí đã bán linh hồn cho quỷ dữ.
Từ vi c bị đẩy nhưng rồi Chí tự trượt dài tr n cái dốc của ự tha hóa. Chí mất h t tính
người và người làng Đại c ng chẳng ai coi Chí là người. Chí tr thành Chí Phèo –
một ph n thừa thãi, b đi của ã hội. ậy n n những gì Chí Phèo làm ngay từ khi m
đ u tác phẩm đó là ch i nhưng c ng chẳng ai thèm đáp trả. Ti ng hắn ch i c ng chỉ
như ti ng những con vật bình thường của cuộc ống, chẳng ai buồn nghྻ, buồn đáp
lại.

Đó c ng là lúc Chí đã hoàn toàn rơi uống vực âu của ự tha hóa. Nỗi cơ độc tuy t
cùng ấy Chí khơng th簸 giải t a được cùng ai, Chí đã bị đẩy ra kh i th gi i lồi người,
ra ngồi rìa của ã hội. Sự tha hóa của Chí là một ự phản ánh chân thực, nghi t ngã
nhất về ã hội nông thôn i t Nam trư c Cách mạng tháng Tám. Đồng thời c ng là
lời tố cáo mạnh mẽ những kẻ tàn nhẫn, độc ác đã cố tình đẩy Chí và lợi d ng Chí đ簸
bi n anh thành con quỷ của làng Đại. Chân dung ấy của anh chính là hi n thân cho
nỗi thống khổ l n nhất của người nông dân trong ã hội lúc bây giờ.

Nhưng dư i ngòi bút nhân đạo của Nam Cao, Chí Phèo khơng hề đơn độc. Trong cơn

cùng cực của cuộc đời, Chí được nhà v n khơi dậy ph n người ít i cịn ót lại. Ti ng
ch i trong hình hài của con quỷ dữ ấy ẩn ch a những thèm khát vô cùng được tr về
th gi i lồi người. Đó là ti ng gào thét của một con người đã chót bán linh hồn cho
quỷ dữ. Nam Cao như đồng cảm, thấu hi簸u điều ấy dù giọng v n có ph n ắc lạnh.
Đây chính là c n nguy n đ簸 Chí hồn tồn th c tỉnh, trỗi dậy khát vọng hoàn lương
au cái đ m định m nh gặp Thị N . Thực chất bản tính lương thi n của Chí khơng hề
mất đi, mà nó chỉ tạm thời bị vùi âu, âm ỉ. N u khơng cịn nhân tính, Chí chẳng th簸
nhận ra một cuộc đời đắng cay v i quá kh tư ng như bình y n mà đ y nh c nhã, v i
hi n tại già nua, cô độc và v i tương lai mờ mịt, đáng ợ b i ự cơ độc. Chí c ng
chẳng th簸 nghྻ được những âm thanh, cảm nhận được những hương vị của cuộc ống
n u vẫn c triền mi n trong những cơn ay. Chí càng khơng th簸 cảm nhận được vị
ngon của tình người qua bát cháo hành…

ao cảm úc, uy tư của một con người lại trỗi dậy, Chí ao ư c, khao khát được quay
về ã hội bằng phẳng của loài người. Rồi ngay cả khi niềm hi vọng ngắn ngủi ấy
nhanh chóng bị dập tắt b i định ki n, Chí vẫn mơ tư ng. ành động địi lương thi n,
địi óa những mảnh chai tr n mặt trư c á i n là một vi c làm đ y d ng cảm.
hơng phải là con người ao Chí dám dõng dạc mà cất ti ng như th . Thực chất, đó là
nỗi đau của đời Chí. i kịch khơng được làm người đẩy Chí đ n một hành vi quả
quy t, gi t kẻ thù và tự k t liễu đời mình. Đó là cách duy nhất Chí có th簸 làm lúc này
đ簸 minh ch ng cho khát vọng làm người của anh là có thật. Đây khơng phải là hành vi
của một con quỷ, mà đó là ự b tắc, đau đ n khơng có ự lựa chọn nào khác của một
con người. Ph n nhân tính của Chí đã trỗi dậy mạnh mẽ, Chí đã hồi inh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>

<!--links-->
Phân tích hình ảnh nước mắt của Chí Phèo

• 2
• 7
• 15