<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. Phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 1</b>

Nguyễn Tuân là cây bút tài hoa của nền văn học Việt Nam. Trước Cách mạng,
Nguyễn Tuân nổi tiếng với các tác phẩm: Vang bóng một thời, Chiếc lư đồng mắt cua,
Chùa Đàn… Sau cách mạng nhà văn để lại dấu ấn sâu sắc qua một số tùy bút: Hà Nội
ta đánh Mỹ giỏi, Sông Đà… “Chữ người tử tù” là tác phẩm đặc sắc nhất của Nguyễn
Tuân trích trong tập “Vang bóng một thời” - sáng tác trước cách mạng. Nổi bật trong
tác phẩm “Chữ người tử tù” đó chính là hình tượng người anh hùng Huấn Cao mang
vẻ đẹp tài hoa và khí phách anh hùng lẫm liệt.

Là nhà văn “duy mỹ”, suốt đời đi tìm cái đẹp, Nguyễn Tuân đã thổi hồn vào những
trang viết, mang đến cho người đọc bao hình tượng đẹp. Tập truyện “Vang bóng một
thời” có lẽ là nơi hội tụ những nét đẹp cao quý: thú uống trà đạo, thú chơi thư pháp,
thả thơ, đánh thơ… Gắn liền với những thú chơi tao nhã ấy là những con người tài
hoa bất đắc chí. “Chữ người tử tù” là tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Tuân trích trong
tập truyện ấy và Huấn Cao là nhân vật được ông miêu tả đặc sắc nhất. Đó là anh hùng
thời loạn hội tụ những phẩm chất tài năng: khí phách hiên ngang - thiên lương trong
sáng - tài hoa uyên bác. Huấn Cao được xây dựng từ một nguyên mẫu lịch sử có thật
của thế kỉ XIX, là hiện thân của võ tướng – người anh hùng của cuộc khởi nghĩa Mỹ
Lương, một nhà thơ, nhà thư pháp Cao Bá Quát lừng lẫy một thời. Qua ngòi bút tài
hoa của Nguyễn Tuân, nguyên mẫu lịch sử này đã tự nhiên đi vào trang văn và hiện
lên lung linh sáng tỏa trên từng con chữ.

Sinh thời Cao Bá Quát có hai câu thơ sáng ngời nghĩa khí:
Thập cổ luân giao cầu cổ kiếm

Nhất sinh đê thủ bái mai hoa
(Mười năm lặn lội tìm gươm báu
Chỉ biết cúi đầu trước cành hoa mai)

Ngay từ đầu tác phẩm, Huấn Cao đã hiện lên như ánh hào quang phủ kín cả bầu trời

tỉnh Sơn. Qua lời trị chuyện của quản ngục và thơ lại ta thấy tiếng tăm của Huấn Cao
đã nổi như cồn. Điều làm cho bọn ngục quan phải kiêng nể không chỉ là tài viết chữ
đẹp mà cịn là “tài bẻ khóa, vượt ngục” của ông Huấn. Tuy nhiên, đây không phải là
trò của bọn tiểu nhân vô lại đục tường khoét vách tầm thường mà là hình ảnh của một
người anh hùng ngang tàng, một nam tử Hán đại trượng phu “đỉnh thiên lập địa”
không cam chịu cảnh tù đày áp bức, muốn bứt phá gơng cùm xiềng xích để thốt khỏi
vịng nơ lệ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

năm xưa. Tuy chí lớn của ơng khơng thành nhưng ông vẫn hiên ngang bất khuất, lung
linh sáng tỏa giữa cuộc đời.

Trước uy quyền của nhà lao, con người ấy càng sáng tỏa. Trò tiểu nhân thị oai, dọa
dẫm của bọn tiểu lại giữ tù càng làm cho ơng thêm phần ngang ngạo. Ơng vẫn giữ thái
độ bình thản, xem thường, dỗ gơng, phủi rệp, hóm hỉnh đùa vui. Huấn Cao “cúi đầu
thúc mạnh đầu thang gông xuống đất đánh thuỳnh một cái” làm vỡ tan đi chốn trang
nghiêm của chốn ngục tù. Đó là thái độ ngang tàng, bất chấp luật pháp của một xã hội
dơ bẩn.

Người xưa thường nói “Nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại” (Một ngày ở trong tù bằng
nghìn thu ở ngồi). Thay vì buồn rầu, chán nản “gậm một mối căm hờn trong cũi sắt”
thì ơng lại thản nhiên nhận rượu thịt và ăn uống no say coi như một việc vẫn làm
trong cái hứng sinh bình. Chứng tỏ ơng nào xem nhà tù là chốn ngục tăm tối mà chỉ
xem nhà tù như một chốn dừng chân để nghỉ ngơi “Chạy mỏi chân thì hẵng ở tù”.
Đối với quản ngục, Huấn Cao rất: lạnh lùng, khinh bạc xưng hô "ta - ngươi", miệt thị
hạ nhục: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt
chân vào đây”. Cách trả lời ngang tàng, ngạo mạn đầy trịch thượng như vậy là bởi vì
Huấn Cao vốn hiên ngang, kiên cường; “đến cái chết chém cũng còn chẳng sợ nữa
là…”. Ơng khơng thèm đếm xỉa đến sự trả thù của kẻ đã bị mình xúc phạm. Huấn Cao
rất có ý thức được vị trí của mình trong xã hội, ơng biết đặt vị trí của mình lên trên
những loại dơ bẩn “cặn bã” của xã hội. “Bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất”.

Nhân cách của Huấn Cao quả là trong sáng như pha lê, khơng hề có một chút trầy
xước nào. Đối với ơng, chỉ có “thiên lương”, bản chất tốt đẹp của con người mới là
đáng q. Có lẽ chính vì vậy mà khi nghe tin xử trảm: ông vẫn thản nhiên, không sợ
hãi, chỉ khẽ mỉm cười, bất chấp cái chết, coi thường cái chết.

Bên cạnh dũng khí ngất trời của một bậc hảo hán, vẻ đẹp của Huấn Cao còn là vẻ đẹp
của con người tài hoa. Ơng có tài viết chữ đẹp. Trong thị hiếu thẩm mĩ của người xưa,
ở Việt Nam cũng như ở Trung Quốc, viết chữ đẹp là cả một nghệ thuật cao quý (Thư
pháp). Chơi chữ đẹp là một thú chơi thanh tao. Tài viết chữ đẹp của Huấn Cao do đó
là biểu hiện của nét đẹp của văn hố một thời. "Chữ ơng Huấn Cao đẹp lắm, vuông
lắm". Đẹp đến mức người ta khát khao, ngưỡng vọng "có được chữ ơng Huấn mà treo
là có một báu vật trên đời". Tuy nhiên, ông lại là người có ý thức giữ gìn cái đẹp, có
lịng tự trọng: “ Ta nhất sinh khơng vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu
đối bao giờ”. Nỗi khổ của quản ngục là có Huấn Cao trong tay, dưới quyền mình
nhưng lại khơng thể nào có được chữ ông Huấn. Quản ngục và Huấn Cao là hai con
người ở hai thế giới cách biệt, đối lập nhau: Quản ngục đại diện cho thế lực nhà tù,
nắm giữ pháp luật; Huấn Cao là kẻ tử tù. Huấn Cao là người sáng tạo cái đẹp; quản
ngục là người yêu quý cái đẹp lại là người bị ông trời “chơi ác, đem đày ải những cái
thuần khiết vào giữa một đống cặn bã”. Trên bình diện xã hội họ là hai kẻ đối lập
nhưng trên bình diện nghệ thuật họ lại là tri âm tri kỷ. Tình huống truyện là ở chỗ ấy,
cả hai kẻ lại gặp nhau trong cảnh éo le này.

Tóm lại, qua truyện “Chữ người tử tù” - hình tượng nhân vật Huấn Cao đã hiện lên
với những vẻ đẹp tồn bích.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Những nhân vật trong các tác phẩm văn học của nhà văn Nguyễn Tuân thường là
những người tài hoa, un bác. Chính vì vậy, Nguyễn Tuân được đánh giá là cây bút
tài hoa nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Và tác phẩm “Chữ người tử tù” được
xây dựng dựa trên hình tượng đẹp như vậy và tiêu biểu là nhân vật Huấn Cao xuất
hiện trong chuyện với vai trò là một người tài hoa, khí phách hiên ngang, thiên lương

trong sáng.

Truyện kể về nhân vật Huấn Cao - một kẻ cầm đầu quân phản loạn dám đứng lên
chống lại triều đình. Khi được giải đến nhà giam ở tỉnh Sơn, vì cảm mến trước tấm
lịng viên quản ngục ơng đã đồng ý cho chữ. Và đó là một cảnh tượng xưa nay chưa
từng có. Tình huống truyện vơ cùng độc đáo. Huấn Cao là người cho chữ nhưng lại là
tử tù chờ ngày ra pháp trường, viên quản ngục là người xin chữ nhưng đồng thời lại là
người quản ngục nơi giam giữ Huấn Cao. Cuộc gặp gỡ đã tạo nên tình thế vơ cùng
kịch tính, làm nổi bật lên vẻ đẹp rạng ngời của nhân vật Huấn Cao.

Trước hết, nhân vật Huấn Cao bước ra với hình tượng được gắn ngay từ đầu là một
người tử tù, cổ đeo gông, nhưng lại mang trong mình một tài hoa đó là tài viết chữ
đẹp nổi tiếng khắp vùng. Với tài “bẻ khóa vượt ngục” dựa theo lời kể của viên quản
ngục, lại có tài viết chữ Hán nhanh và đẹp khiến cho viên quản ngục hết lần này đến
lần khác mong muốn có được chữ của ơng.

Tuy nhiên với vị trí là người tử tù, Huấn Cao lại có những hành động thể hiện khí
phách hiên ngang của mình. Ơng ln thể hiện rằng thái độ khinh thường bọn lính qua
hành động giỗ gơng. Thêm vào đó là cái tính cách không chịu khuất phục trước quyền
lực và tiền bạc. Với tình cách thản nhiên vơ ưu chờ ngày ra pháp trường kèm theo đó
là thản nhiên nhận rượu thịt từ tay viên quản ngục mà không cần mảnh may suy nghĩ.
Ngồi vẻ đẹp tài hoa un bác, một tính cách cũng khiến cho người đọc hiểu và
ngưỡng mộ nhân vật Huấn Cao đó là thiên lương trong sáng. Kiêu bạc là thế, nhưng
khi hiểu được tấm lòng chân thành của ngục quan, ơng vui vẻ nhận cho chữ, mà cịn
tỏ ra cảm động. “Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lịng trong thiên hạ”. Sau khi
cho chữ, ơng còn chân thành khuyên bảo viên quản ngục. Huấn Cao ca ngợi thiên
lương, tức là cái bản chất tốt đẹp của con người: “Tơi bảo thực đấy, thầy Quản nên
tìm về nhà quê mà ở đã… Ở đây, khó giữ thiên lương cho lành vững và rồi cũng
nhem nhuốc mất cả đời lương thiện đi”. Lời khuyên bảo cuối cùng đối với viên quản
ngục thể hiện cái tâm của nhân vật Huấn Cao vậy.

Như vậy, qua hình tượng nhân vật Huấn Cao khiến cho người đọc hiểu thêm được về
sự tài hoa, uyên bác, hiểu được thế nào là cái đẹp và niềm đam mê cái đẹp. Ngồi ra,
nó cịn là sự hy sinh cho cái đẹp và cái tâm thế luôn luôn bảo vệ cái đẹp. Nhà văn đã
sử dụng ngịi bút tả thực đầy kịch tính kết hợp với việc khắc hoạ tính cách nhân vật và
ngịi bút miêu tả phong cảnh hiện thực lẫn lãng mạn. Có thể nói "Chữ người tử tù" với
bút pháp sắc sảo khi dựng người, dựng cảnh, với ngôn ngữ văn xuôi giàu có và góc
cạnh, với vẻ đẹp tuyệt vời của Huấn Cao, tác phẩm xứng đáng là một áng văn chương
một thời vang bóng và nó mãi mãi vang bóng trong bạn đọc nhiều thời.

<b>3. Phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 3</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

nhân vật chính phần lớn là các nhà nho, những kẻ sĩ một thời “vang bóng”. “Chữ
người tử tù” là một trong những truyện ngắn đặc sắc được đưa vào tập “Vang bóng
một thời”.

Truyện chỉ có ba nhân vật xoay quanh chuyện xin chữ và cho chữ diễn ra trong nhà
giam tử tù. Bên cạnh viên quản ngục, thầy thơ lại là nhân vật Huấn Cao – một tử tù –
có khí phách hiên ngang, rất tài tử, đến chết vẫn coi trọng thiên lương – đã được nhà
văn Nguyễn Tuân xây dựng và miêu tả một cách tài hoa, độc đáo, đầy ấn tượng.
Huấn Cao là một kẻ sĩ dám xả thân vì đại nghĩa, dũng cảm đứng về phía nhân dân để
chống lại triều đình phong kiến mục nát đương thời, trở thành “người đứng đầu bọn
phản nghịch”. Trong tâm hồn quản ngục thì Huấn Cao là một con người “chọc trời
quấy nước” coi thường cường quyền bạo lực, “chẳng biết có ai nữa” trên đầu mình.
Với thầy thơ lại thì Huấn Cao “văn võ đều có tài cả”. Với bọn lính thì Huấn Cao là
“thủ xướng”, “hắn ngạo ngược và nguy hiểm nhất trong bọn”. Cách nhìn nhận ấy của
ngục quan, của viên thơ lại, của bọn lính đều cho thấy Huấn Cao là một lãnh tụ của
cuộc khởi nghĩa nông dân, tiếng tăm lừng lẫy; khi trở thành tử tù vẫn được người đời
khâm phục hoặc kinh sợ. Nguyễn Tuân miêu tả chiếc gông bằng gỗ lim dài đến tám
thước, nặng đến bảy tám tạ “đóng khung lấy sáu cái cổ phiến loạn”, miêu tả cái “dỗ

gông” với “một trận mưa rệp” trước cửa ngục và trước mũi bọn lính, điều đó cho thấy
Huấn Cao và các đồng chí của mình vơ cùng hiên ngang, bất khuất, coi thường mọi
nhục hình, đày đọa, trước cái chết vẫn ngẩng cao đầu. Câu nói của Huấn Cao với quản
ngục cũng thể hiện một khí phách ngang tàng trước cường quyền bạo lực: “Ngươi hỏi
ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây”. Chỉ
bằng một vài chi tiết nghệ thuật rất chọn lọc về hành động, cử chỉ, ngôn ngữ nhân vật,
một vài lời nhận xét bình phẩm, Nguyễn Tn đã khắc họa thành cơng tinh thần “đại
vô úy” của Huấn Cao. Nét vẽ chân dung của Nguyễn Tuân rất độc đáo và có thần.
Huấn Cao con là một kẻ sĩ tài tử, tài hoa được nhiều người mến mộ - “cái người mà
vùng tỉnh Sơn đã khen cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp”… Chữ của ông Huấn là
“một báu vật trên đời” tượng trưng cho cái đẹp, cái cao quý trong thiên hạ. Quản ngục
cũng là một người có học đã “biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền”. Đã từ rất lâu, “từ
những ngày nào, cái sở nguyện của viên quan coi ngục này là có một ngày kia treo ở
nhà riêng mình một câu đối do tay ơng Huấn Cao viết. Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm,
vuông lắm”. Huấn Cao là một khách tài tử, không chỉ tài hoa sáng tạo ra cái đẹp mà
cịn có một tâm hồn thanh cao, trong sạch. Ơng tự biết “chữ thì q thật”, nhưng
khơng “vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết bao giờ”. Điều đó cho thấy,
Huấn Cao đi “làm giặc” khơng phải “mưu bá đồ vương” mà chính là để “cứu vớt dân
đen đang đói khổ”; chữ là một thứ “vật báu” nhưng ông ta không bán văn bán chữ để
được phú quý giàu sang. Huẩn Cao cho chữ khơng phải vì tiền bạc, danh lợi bởi
-“tính ơng vẫn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ơng ít chịu cho chữ”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa, ta phụ mất một tấm lòng
trong thiên hạ”. Trước lúc bước ra pháp trường, Huấn Cao đã cho chữ quản ngục, đó
là một nghĩa cử. Trên bình diện “phép nước”, quản ngục và tử tù là đối địch, nhưng
trên lĩnh vực nghệ thuật thì hai người lại là tri âm. Khách tài tử không thể nào “phụ
một tấm lòng trong thiên hạ” là vậy. Vượt qua được cái đáng sợ của “phép nước”, phá
tan được hàng rào vị thế hiện tại trong xã hội, Huấn Cao và quản ngục đã trở thành
đôi bạn tri âm, giữa tài tử và người liên tài. Sức mạnh nghệ thuật hay ánh sáng tâm
hồn kẻ sĩ đã tạo nên sự kì diệu ấy?

Cảnh cho chữ là một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” đã làm cho bức chân dung
nhân vật Huấn Cao, ngục quan, thầy thơ lại trong cảnh tượng ấy, vơ hình trung đã trở
thành tương tri, tương thân, tâm đắc trong việc sáng tạo cái đẹp. Ánh sáng đỏ rực của
bó đuốc tẩm dầu, mùi mực thơm, màu trắng của tấm lụa bạch như xua tan đi bóng tối
ngục thất đầy mạng nhện, tổ rệp, phân gián, phân chuột. Ánh sáng đỏ rực của bó đuốc
hay ánh sáng thiên lương làm cho hình ảnh tử tù Huấn Cao thêm ngạo nghễ, uy nghi.
Cổ đeo gông, chân vướng xiềng, tử tù vung bút viết “những nét chữ vng vắn rõ
ràng”. Thật là đĩnh đạc, đường hồng, sau khi “đề xong lạc khoản”, Huấn Cao khen
mùi mực thơm, “thở dài” đỡ viên quản ngục đứng thẳng người dậy, nói: “… Tơi bảo
thực đấy, thầy quản nên tìm về nhà quê mà ở đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở
đây khó giữ thiên lương cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương
thiện đi”. Hình ảnh quản ngục “nước mắt rỉ vào kẽ miệng” vái tử tù một vái, nghẹn
ngào nói: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh” đã làm cho hình ảnh Huấn Cao trở nên kì vĩ.
Sắp bước lên đoạn đầu đài vẫn quyết giữ vững thiên lương. Kẻ “làm giặc” khơng thể
có cái tâm thế ấy.

Quả thật “Văn Nguyễn Tuân không phải thứ văn để người nông nổi thưởng thức” (Vũ
Ngọc Phan). Nghệ thuật xây dựng nhân vật Huấn Cao rất đặc sắc. Hầu như khơng có
chi tiết nghệ thuật nào thừa. Tiếng đồn đại, lai lịch, cử chỉ, ngôn ngữ, hành động…
của nhân vật được tác giả lựa chọn rất “đắt” làm hiện lên một Huấn Cao hiên ngang
bất khuất, tài tử tài hoa, quý trọng bằng hữu và trân trọng những tấm lòng biệt nhỡn
liên tài trong thiên hạ. Từ một nhân vật lịch sử trong thế kỉ XIX gắn liền với những
giai thoại, những câu đối: “Một chiếc cùm lim chân có đế – Ba vịng xích sắt bước thì
vương”…, Nguyễn Tn đã sáng tạo nên một hình tượng văn học Huấn Cao cho chữ
trước lúc ra pháp trường. Văn học lãng mạn Việt Nam thời tiền chiến chỉ có một hình
tượng Huấn Cao đẹp bi tráng như vậy.

Xây dựng nhân vật Huấn Cao – kẻ sĩ tài tử, anh hùng – nhà văn Nguyễn Tuân vừa
biểu lộ một tấm lịng kính phục, ưu ái đặc biệt, vừa thể hiện một bút pháp tài hoa, độc

đáo tuyệt vời. Ngoài việc ca ngợi một con người tài tử, bất khuất, anh hùng, truyện
“Chữ người tử tù” còn hàm chứa một ý tưởng sâu sắc: thương tiếc những tài năng bị
hãm hại, khẳng định cái đẹp có một sức mạnh kì diệu khơng một thế lực tàn bạo nào
có thể hủy diệt được. Cái đẹp của tài hoa, cái đẹp của thiên lương đã làm lung linh
nhân cách kẻ sĩ Huấn Cao, để chúng ta ngưỡng mộ. Thấm thía biết bao bài học thiên
lương ở đời. Sống vì thiên lương. Và chết cũng giữ trọn thiên lương. “Chữ người tử
tù” là một truyện ngắn kiệt tác lung linh vẻ đẹp thiên lương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Nguyễn Tuân là một trong những nhà văn lãng mạn nổi tiếng. Các tác phẩm của ơng
đều xây dựng hình ảnh những con người tài hoa. Nổi bật trong đó là hình tượng Huấn
Cao trong tác phẩm “Chữ người tử tù”.

Dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân, Huấn Cao hiện lên là con người tài hoa, nghệ sĩ.
Ơng có tài viết chữ nhanh và đẹp. Tài đó là tài viết chữ Nho bằng bút lơng, mực tàu.
Tài đó nâng lên thành thi pháp, nâng người sở hữu tài thành người nghệ sĩ, nâng viết
chữ thành sáng tạo cái đẹp, sáng tạo nghệ thuật.

Không chỉ là người nghệ sĩ, Huấn Cao còn là một bậc anh hùng. Lý do khiến Huấn
Cao nhập lao chứng tỏ ông là bậc anh hùng khi đứng đầu đội quân chống lại triều
đình phong kiến đổ nát. Khi nhập lao, trước lời nói và hành động của lính áp giải,
Huấn Cao với hành động "dỗ gông" và thái độ lạnh lùng, khinh bạc chứng tỏ một tinh
thần khẳng khái của một bậc trượng phu không chấp những kẻ tiểu nhân. Tại ngục
giam, Huấn Cao luôn giữ vững thái độ ung dung, thản nhiên và tự tại. Khi Quản ngục
diện kiến, đứng trước người xét xử cho mình, ơng vẫn giữ ngun thái độ, khơng sợ
sệt: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân
vào đây”. Câu trả lời quản ngục chứng tỏ khí phách hiên ngang của một bậc anh hùng.
Ngày nhận hung tin đưa ra quan trường, trong khi Thơ lại và quản ngục lo lắng, bồn
chồn "tái nhợt người, "hớt hải và ngập ngừng" thì trái lại Huấn Cao khơng một chút lo
lắng. Huấn Cao chỉ lặng nghĩ rồi mỉm cười. Một thái độ thản nhiên, điềm tĩnh và coi
cái chết nhẹ tựa lơng hồng. Ngịi bút tài hoa của Nguyễn Tuân khắc hoạ sinh động

hình tượng Huấn Cao - một anh hùng hiên ngang, khí phách.

Khơng dừng lại ở đó, ơng cịn là một người có thiên lương trong sáng. Khi nghe thơ
lại nói ý nguyện của Quản ngục. Dửng dưng trước tiền bạc, danh vọng, Huấn Cao
khẳng định rằng “ Ta nhất sinh khơng vì vàng ngọc, quyền thế viết câu đối". Chỉ có
những người tri âm, tri kỷ mới có được con chữ quý giá ấy - “mới chỉ viết cho ba
người bạn thân". Khi biết được tấm lòng biệt nhỡn liên tài, cũng biết trân trọng cái
đẹp của viên quản ngục. Huấn Cao đã xúc động mà quyết định cho chữ. Để rồi một
cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” đã diễn ra. Trong khơng gian tù túng của ngục tù,
dưới ánh sáng leo lét của nến nhưng bừng lên ánh sáng của nghệ thuật, Huấn Cao nói
những lời cuối với Quản ngục: "Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy Quản nên thay chốn ở
đi. Chỗ này không phải là nơi để treo một bức lụa trắng trẻo với những nét chữ vng
vắn tươi tắn nó nói lên những cái hoài bão tung hoành của một đời con người. Thoi
mực, thầy mua ở đâu tốt và thơm quá. Thầy có thấy mùi thơm ở chậu mực bốc lên
khơng?... Tơi bảo thực đấy, thầy Quản nên tìm về nhà quê mà ở đà, thầy hãy thoát
khỏi cái ghế này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây, khó giữ thiên lương
cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi". Lời khuyên
của Huấn Cao với viên quản ngục chứng tỏ nhân vật không chấp nhận cái đẹp lẫn lộn
cùng cái ác, muốn thưởng thức cái đẹp phải chăm lo, giữ gìn cái thiên lương. Lời
khuyên chân thành của Huấn Cao khiến nhân vật như trở thành người khai sáng,
người đi truyền đạo giáo. Quả thực, Huấn Cao là một con người có thiên lương trong
sáng.

Nguyễn Tn đã xây dựng hình tượng nhân vật Huấn Cao với một vẻ đẹp “toàn bích”.
Đồng thời thể hiện quan niệm về cái đẹp cũng như tấm lòng yêu nước của nhà văn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Nguyễn Tuân được đánh giá là bậc thầy của ngôn ngữ. Các tác phẩm của ông đều xây
dựng được những nhân vật - họ đều là những nghệ sĩ trong nghề nghiệp của mình.
Nổi bật lên là Huấn Cao trong tác phẩm “Chữ người tử tù”.

“Chữ người tử tù” ban đầu tên là “Dòng chữ cuối cùng”, được in trên tạp chí Tao đàn
năm 1938. Sau đó được đưa vào in trong tập “Vang bóng một thời” của Nguyễn Tuân.
Tập truyện bao gồm mười một truyện kết tinh tài năng sáng tác của nhà văn. Huấn
Cao hiện lên là nhân vật trung tâm với vẻ đẹp được đánh giá là “tồn thiện, tồn
bích”.

Trước hết, Huấn Cao hiện lên với hình ảnh một con người có tài viết chữ rất đẹp. Qua
lời nhận xét của viên quản ngục thì "Chữ ơng Huấn đẹp lắm, vng lắm, có được chữ
ơng treo trong nhà là một vật báu ở đời". Từ lâu, ông Huấn Cao đã nổi tiếng khắp
vùng tỉnh Sơn nhờ tài năng viết chữ "rất nhanh và rất đẹp". Trong xã hội xưa, cái tài
của ông khiến cho người đời phải ngưỡng mộ, thán phục, ai ai cũng muốn xin một
chữ của ông để đem về treo trong nhà. Nét chữ của Huấn Cao khơng chỉ đẹp mà cịn
thể hiện hồi bão tung hồnh của cả một đời người.

Nhưng khơng chỉ là tài năng mà Huấn Cao còn hiện lên với một khí chất hơn người
khi được đặt vào hồn cảnh chốn lao tù. Bị bắt với tội danh phản nghịch nhưng thực
chất Huấn Cao lại là một anh hùng dám đứng lên vì chính nghĩa, vì nhân dân. Chứng
kiến cuộc sống của nhân dân lầm than, Huấn Cao cảm thấy thương xót và phẫn nộ với
triều đình đã mục nát. Chính vì lẽ đó, ơng khơng hề run sợ mà vẫn hiên ngang trước
việc làm của mình. Hình ảnh Huấn Cao với khí thế bất khuất được thể hiện qua chi
tiết: "Huấn Cao khom mình, chúc mũi gơng nặng, thúc mạnh vào đầu thang gông
xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái". Nguyễn Tuân đã gợi tả lên hình ảnh người
anh hùng ngang tàn, muốn phá bỏ xiềng xích dưới ách nô lệ. Điều này càng thể hiện
rõ nét hơn qua chi tiết Huấn Cao không hề muốn nhận biệt đãi từ người quản ngục.
Ơng Huấn dứt khốt tun bố rằng: "Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều.
Là nhà ngươi đừng bao giờ đặt chân vào đây”. Sau câu trả lời là thái độ thản nhiên
đón nhận sự trả thù về thể xác. Huấn Cao đã coi cái chết nhẹ tựa như lông hồng - một
tinh thần “uy vũ bất năng khuất” của người anh hùng trong thiên hạ. Dù sắp chết
nhưng ông chẳng hề sợ hãi kẻ đại diện cho luật pháp, quyền lực ở nhà giam - viên
quản ngục. Cũng coi sự biệt đãi như một thú vui bình sinh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

thể tồn tại cùng với cái xấu xa, tàn ác.

Như vậy, Huấn Cao chính là nhân vật điển hình cho phong cách sáng tác của Nguyễn
Tuân trước cách mạng. Những nhân vật trung tâm của ơng đều là những người có tài
năng phi thường, phẩm chất tốt đẹp.

<b>6. Phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 6</b>

Nguyễn Đăng Mạnh khi đánh giá về nhà văn Nguyễn Tuân đã khẳng định rằng:
“Nguyễn Tuân là cái định nghĩa về người nghệ sĩ”. Các tác phẩm của ơng thường xây
dựng hình tượng nhân vật tài hoa trong chính nghề nghiệp của mình. “Chữ người tử
tù” là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của ơng. Nổi bật
trong truyện là hình tượng của nhân vật Huấn Cao.

Trước hết, Huấn Cao được hiện lên với vẻ đẹp của tài năng và khí phách của một
đấng trượng phu. Tuy đang mang trong mình trọng tội, trở thành một tử tù đang trên
đường về kinh lãnh án. Nhưng Huấn Cao vẫn luôn giữ vững được cốt cách của bậc
quân tử. Trong cuộc đối thoại của viên quản ngục và thầy thơ lại, Huấn Cao hiện lên
với tài năng hơn người. Khơng chỉ có tài viết chữ “rất nhanh rất đẹp” mà cịn có tài
“bẻ khóa vượt ngục” - một con người văn võ tồn tài. Đặc biệt nhất là thái độ của
Huấn Cao trong những ngày chờ đến ngày lên kinh thi hành án. Dù thể xác bị giam
cầm nhưng vẫn tự do trong suy nghĩ, hành động “dỡ cái gông nặng tám tạ xuống nền
đá tảng đánh thuỳnh một cái”, thái độ “lãnh đạm” trước sự đe dọa của tên lính áp
giải”. Dưới con mắt của Huấn Cao, tất cả chỉ là một lũ tiểu nhân đang “thị uy”. Vì vậy,
ơng ln tỏ ra khinh bạc. Thậm chí trước sự biệt đãi riêng của viên quản ngục, Huấn
Cao cũng coi đó là chuyện thường tình, ơng vẫn thản nhiên “ăn thịt, uống rượu như
một việc vẫn làm trong hứng bình sinh”. Thể xác bị cầm tù nhưng tinh thần thì hồn
tồn tự do. Nghe câu hỏi của viên quản ngục, Huấn Cao trả lời: “Ngươi hỏi ta cần gì à?
Ta chỉ muốn một điều. Là nhà ngươi đừng bước chân vào đây nữa”. Câu nói ấy đã

cho thấy Huấn Cao đã bỏ hết thảy những sợ hãi của một kẻ tử tù trước viên quan coi
ngục. Sau khi nói xong, ơng đã chờ đợi việc trả thù như một chuyện hiển nhiên,
nhưng chỉ nghe được câu “Xin lĩnh ý”. Đó chính là tinh thần “uy vũ bất năng khuất”
mà ta vẫn thấy được trong những bậc anh hùng thời xưa. Quyền lực, danh vọng cũng
không thể khiến họ khuất phục, sợ hãi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

của một đời con người”. Lời nói của ơng đã khẳng định rằng cái đẹp, cái tốt thì khơng
thể nào sống cùng với cái xấu, cái ác. Lời khuyên chân thành đã cảm hóa được viên
quản ngục để rồi “vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà dòng nước mắt rỉ
vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào: Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.

</div>

<!--links-->
Đề 8: Phân tích nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng.

• 3
• 2
• 17