<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Soạn bài Viết bài làm văn số 5 - Nghị luận xã hội lớp 11</b>

<b>1. Soạn bài Viết bài làm văn số 5 - Nghị luận văn học mẫu 1</b>

<b>Đề 1: Người xưa có câu: "Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều". Anh chị</b>
<b>hãy nói rõ ý kiến của mình về quan niệm trên.</b>

Luận điểm:

- Giải thích ý nghĩa của câu nói: quan niệm và thái độ của các nhà nho xưa với các
nhân vật trong tác phẩm văn học nói riêng, trong cuộc sống nói chung về hơn nhân và
tình u đơi lứa.

- Dẫn chứng: Cuộc đời của Thuý Kiều trong 15 năm lưu lạc

+ Sau ngày Tết thanh minh - “Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình”

+ Mối tình Kim - Kiều là mối tình táo bạo, đẹp đẽ: nhiều lần hẹn thề, đính ước.

- Phân tích nhân vật Kiều: Tất cả là do chế độ phong kiến vô nhân đạo, tàn ác,..

=> Đó là cách đánh giá sai, bảo thủ, phiến diện.

<b>Đề 2: Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật Chí Phép trong</b>
<b>truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.</b>

Phân tích cuộc đời nhân vật Chí Phèo qua các giai đoạn:

- Chí Phèo có tuổi thơ bất hạnh: mồ cơi, phải đi ở rồi làm thuê cho nhiều gia đình ở
trong làng. Hắn là một cố nông hiền lành, chăm chỉ, có những mơ ước giản dị và
lương thiện.

- Chí Phèo bị Bá Kiến ghen tuông rồi đẩy đi tù. Ra tù, Chí Phèo bị tha hóa cả ngoại
hình lẫn tính cách. Hắn say triền miên. Hắn giao tiếp với mọi người bằng tiếng chửi.
Thậm chí, từ kẻ thù, hắn trở thành tay sai cho Bá Kiến trong những cuộc tranh chấp ở
làng, ...

- Nhưng hắn chưa mất hẳn nhân tính. Tình u mộc mạc giản dị với thị Nở đã đánh
thức con người lương thiện ở Chí. Hắn vùng lên giết chết Bá Kiến và tự kết liễu đời
mình trong bế tắc.

- Nguyên nhân dẫn đến sự tha hóa của Chí Phèo: do hắn phải sống trong mơi trường
"quần ngư tranh thực". Nạn nhân của sự tranh chấp giữa các phe cánh phong kiến
chính là những người dân hiền lành như Chí. Mơi trường xã hội phi nhân tính đã đẻ ra
những con người như Chí Phèo.

- Khẳng định: Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ cường hào ở nơng thơn trước kia.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Tâm lí Huấn Cao chuyển biến qua hai giai đoạn:

- Giai đoạn đầu: Viên quản ngục tỏ thái độ biệt đãi Huấn Cao. Huấn Cao từ chối bằng
việc sự miệt thị, bực tức.

Các em có thể dựa vào đoạn trích "... Rồi đến một hơm ... Ta chỉ muốn có một điều: là
nhà ngươi đừng đặt chân vào đây".

Phân tích thái độ và lời nói của quản ngục; phân tích thái độ tâm lí của Huấn Cao
trong lời đáp lại quản ngục; vì sao Huấn Cao lại có thái độ như vậy? Thái độ đó có
hợp với hồn cảnh và tính cách nhân vật không?).

- Giai đoạn sau: Huấn Cao cảm nhận được "tấm lòng biệt nhỡn liên tài" của quản

ngục, mặc dù trong hoàn cảnh đề lao tù túng, ẩm thối nhưng Huấn Cao vẫn viết chữ
tặng quản ngục và khuyên bảo những lời tâm huyết.

(Các em có thể dựa vào đoạn: "... Một người tù cổ đeo gông ... ở đây khó giữ thiên
lương cho lành vững và rồi cùng đến nhem nhuốc mất cả đời lương thiện đi".

Phân tích cử chỉ, lời nó của Huấn Cao đối với quản ngục. Thái độ và lời nói của Huấn
Cao đối với quản ngục ở đoạn này hoàn toàn khác trước - Vì sao?)

- Rút ra nhận xét: Thái độ của Huấn Cao ở hai giai đoạn tuy khác nhau, nhưng hợp lí,
hợp hồn cảnh, làm nổi bật nhân cách Huấn Cao: Một con người vừa cao ngạo, bất
khuất vừa tài hoa, chân tình, biết trân trọng những tấm lịng tốt trong thiên hạ, biết đề
cao thiên lương đẹp đẽ của con người.

<b>2. Soạn bài Viết bài làm văn số 5 - Nghị luận văn học mẫu 2</b>
<b>2.1. Đề 1 (trang 10 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</b>

Người xưa có câu: "Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều". Anh (chị) hãy nói rõ suy
nghĩ của mình về quan niệm trên.

Lời giải chi tiết:

Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

Thân bài:

* Giải thích câu nói:

- Ý câu nói khun người phụ nữ thời xưa không nên học theo Thúy Kiều bởi nàng
dám vượt qua những chuẩn mực của lễ giáo phong kiến.

=> Khẳng định: Đây là ý kiến sai lầm, bảo thủ, phiến diện

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Đây là một quan niệm sai lầm, bảo thủ, chỉ nhìn nhận và đánh giá Thúy Kiều một
cách phiến diện. Lấy đạo đức nho giáo cứng nhắc để đánh giá phẩm chất của một
người con gái.

- Thúy Kiều vừa đáng thương vừa mang những vẻ đẹp phấm chất đáng trân trọng.

+ Trong tình yêu: Chủ động đi tìm tình yêu, tìm người yêu. Đối với người yêu, nàng
tỏ ra đoan trang, đúng mực.

+ Trong quan hệ với cha mẹ: Nàng là người con hiếu thảo, dám hi sinh tình yêu để
giữ trọ đạo hiếu làm con.

+ Trong nghịch cảnh: nàng ln tìm cách thoát khỏi cuộc sống tủi nhục chốn lầu xanh

+ Kết thúc quãng đời mười năm lăm lưu lạc, Thúy Kiều đồn tụ với gia đình, gặp lại
Kim Trọng. Nàng đã "Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ", đổi tình yêu thành tri kì với
Kim Trọng.

=> Truyện Kiều là một kiệt tác của dân tộc với những giá trị lớn lao, sâu sắc, chúng ra
cần có thái độ khách quan và đúng đắn.

Kết bài:

- Khẳng định câu nói trên là quan điểm sai lầm.

- Mở rộng vấn đề

<b>2.2. Đề 2 (trang 10 Ngữ văn 11 tập 2)</b>

Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên
của Nam Cao.

Lời giải chi tiết:

Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Dẫn dắt vấn đề

Thân bài

a) Trước khi đi ở tù

- Người nông dân lương thiện:

+ Sinh ra tội nghiệp, không cha không mẹ, sống và làm thuê cho nhiều người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

+ Hiền lành, từng “ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ
dệt vải..”

=> Con người lao động nghèo khổ đáng thương, hiền lành.

- Khi bóp chân cho bà Ba: Thấy nhục chứ yêu đương gì, run run sợ hãi, uất ức chịu
đựng.

=> Con người ln ý thức được nhân phẩm, có lịng tự trọng và nhẫn nhịn trong thân
phận tơi địi, đáng thương.

b) Khi ở tù về: thay đổi cả nhân hình lẫn nhân tính

* Mối quan hệ giữa bá Kiến - Chí Phèo:

- Chí là người nơng dân hiền lành, lương thiện đã bị bá Kiến hãm hại đẩy vào tù, sau
khi ở tù ra Chí hồn tồn thay đổi cả về ngoại hình lẫn nhân tính.

+ Ngoại hình: “Cái đầu ….gớm chết”, trên mặt thì đầy những nét lằn ngang lằn dọc
(kết quả của những lần rạch mặt ăn vạ).

+ Nhân tính: Hắn vừa đi vừa chửi, về hơm trước hơm sau lại ra chợ uống rượu với
thịt chó từ sáng sớm đến chiều tối, sống triền miên trong vô thức từ cơn say này đến
cơn say khác, làm tay sai đắc lực cho bá Kiến và trở thành con quỷ dữ của làng Vũ
Đại => Chí đã bị vứt bên lề cuộc sống.

- Chí Phèo 3 lần đến nhà bá Kiến, lần nào cũng mang theo hung khí (vỏ chai hoặc con
dao) => Bá Kiến là nguyên nhân của sự tha hoá, nỗi đau bị từ chối quyền làm người
và bi kịch của Chí.

* Mối quan hệ Thị Nở và Chí Phèo: Là quan hệ trực tiếp thể hiện phần nhân tính chìm
khuất cũng như bi kịch bị từ chối quyền làm người của Chí.

- Sự xuất hiện của Thị Nở có một ý nghĩa khá đặc biệt trong việc thể hiện số phận,
tính cách nhân vật Chí.

+ Dưới mắt người dân làng Vũ Đại, thị Nở nghèo, xấu, dở hơi, là dịng dõi của nhà

“có ma hủi”. Nhưng với Chí thì thị Nở là người “có dun”. Bởi vì thị khơng chỉ là
người mà cịn là ước mơ hạnh phúc của Chí, thị đã giúp Chí phát hiện lại chính mình.

+ Nhưng thị cũng là nỗi đau sâu thẳm của Chí. Nghèo xấu, dở hơi…thế mà Chí vẫn
khơng “xứng đơi” với thị => Tơ đậm cái bi đát, hẩm hiu trong số phận Chí.

* Việc gặp Thị Nở như một bước ngoặc trong cuộc đời Chí. Tình u của Thị Nở
dành cho Chí đã thức tỉnh linh hồn của Chí, kéo Chí từ thú vật trở lại làm người

- Chí có sự thay đổi về tâm lí:

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

+ Đói rét, bệnh tật hắn có thể chịu được nhưng hắn sợ nhất là sự cơ độc.

- Chí cảm nhận được âm vang cuộc sống chung quanh mình:

+ Tiếng chim hót trong lành buổi sáng.

+ Tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá ven sơng.

+ Tiếng người cười nói đi chợ về.

- Chí hồi tưởng về quá khứ và hi vọng trong tương lai.

+ Có một thời hắn mơ ước có cuộc sống gia đình “Chồng cày th…làm”.

+ Thị sẽ mở đường cho Chí trở lại cuộc sống lương thiện.

* Khi bị thị Nở dứt tình thì tâm trạng của Chí có nhiều thay đổi: Chí ngạc nhiên sau
đó Chí chợt hiểu. Q trình diễn biến tâm lí đầy phức tạp: thức tỉnh – hi vọng – thất
vọng, đau đớn – phẫn uất – tuyệt vọng.

+ Chí thức tỉnh và muốn làm người lương thiện. Chí khơng thể đập phá, rạch mặt ăn
vạ được nữa.

+ Nhưng ai cho Chí lương thiện.

+ Kẻ thù của Chí khơng phải một mình bá Kiến mà là cả xã hội đương thời thối nát và
độc ác.

+ Dưới con mắt của mọi người, của xã hội ấy, Chí Phèo chỉ có thể là con quỷ dữ
khơng thể là người. Vì thế một người tập trung tất cả cái xấu như thị Nở đã phũ phàng
cự tuyệt chí.

+ Chí vơ cùng đau đớn tuyệt vọng “ơm mặt khóc rưng rức”. Chí dùng dao đâm chết
kẻ thù và tự sát. Chí đã chết trên ngưỡng cửa lương thiện => Bi kịch bị cự tuyệt quyền
làm người.

Kết bài:

- Khái quát lại vấn đề cần nghị luận

<b>2.3. Đề 3 (trang 10 Ngữ văn 11 tập 2)</b>

Phân tích thái độ của Huấn Cao đối với quản ngục trong Chữ người tử tù của Nguyễn
Tuân

Lời giải chi tiết:

Mở bài:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

- Đưa ra vấn đề cần nghị luận

Thân bài:

- Hoàn cảnh ra đời tác phẩm

- Giới thiệu về nhân vật Huấn Cao:

+ Vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao

* Vẻ đẹp tài hoa:

* Vẻ đẹp khí phách

* Vẻ đẹp thiên lương

- Những câu nói của Huấn Cao với viên quản ngục: ( thông qua cảnh cho chữ)

+ Ông đã thể hiện được rõ quan điểm của mình trước những con người biết quý cái
đẹp, mong ước thực hiện và thể hiện được cái đẹp chân chính.

+ Lời khuyên với quản ngục: Ở đây lẫn lộn…mất cái đời lương thiện đi -> Lời
khuyên khuyến khích con người hướng thiện. Ơng có tấm lịng thiên lương trong
sáng, biết yêu quý và có những lời khen, khuyên với Viên Quản Ngục.

=> Rút ra nhận xét: Thái độ của Huấn Cao ở hai giai đoạn tuy khác nhau, nhưng hợp
lí, hợp hoàn cảnh, làm nổi bật nhân cách Huấn Cao: Một con người vừa cao ngạo, bất
khuất vừa tài hoa, chân tình, biết trân trọng những tấm lịng tốt trong thiên hạ, biết đề
cao thiên lương đẹp đẽ của con người.

Kết Luận:

- Khái quát lại vấn đề

- Mở rộng, liên hệ

</div>

<!--links-->