Tải Đáp án đề minh họa 2020 môn Ngữ văn lần 2 - Đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT năm 2020 môn Ngữ văn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (105.05 KB, 13 trang )

<b>Đề minh họa 2020 môn Ngữ văn lần 2</b>

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
<b>I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)</b>

Đọc đoạn trích:

Con người ln mong muốn được người khác lắng nghe và được cơng nhận. Do đó,
một người biết cách lắng nghe thường là người được yêu quý và tôn trọng. Những
người có thói quen hay phản đối người khác thường chỉ nhận được phản ứng bực bội
và bị lảng tránh.

Tuy nhiên, điều đó khơng có nghĩa là bạn khơng được phép bảo vệ lập trường của
mình, nhưng bạn cần thể hiện quan điểm trong sự hòa nhã. Đừng để những cảm xúc
nóng vội lấn át lý trí của bạn, hãy tạo điều kiện cho người đối diện nói hết quan điểm
của họ sau đó bạn mới trình bày nhận định của cá nhân mình. Khi đó, bạn khơng
những thực hiện được quan điểm của mình mà cũng khơng hạ thấp người khác.

Hãy làm cho người khác tận hưởng niềm vui được tỏa sáng. Hãy bỏ thói quen ln
cho rằng mình đúng. Đừng áp đặt, hãy gợi mở. Mọi người xung quanh bạn sẽ cảm
thấy thoải mái, tin tưởng và mở lịng ra với bạn hơn. Bạn sẽ có được niềm vui lớn khi
giúp người khác hạnh phúc..

(Trích Tất cả đều là chuyện nhỏ – Richard Carlson, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ
Chí Minh, 2017, tr.39-40)
Thực hiện các yêu cầu sau:

<b>Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.</b>

<b>Câu 2. Theo đoạn trích, người có thói quen hay phản đối người khác thường nhận</b>

được phản ứng như thế nào?

<b>Câu 3. Dựa vào đoạn trích, anh/chị hãy cho biết thế nào là “thể hiện quan điểm trong</b>
sự hòa nhã”?

<b>Câu 4. Lời khuyên “Hãy bỏ thói quen ln cho rằng mình đúng” trong đoạn trích có ý</b>
nghĩa gì với anh/chị?

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200
chữ) về sự cần thiết phải tôn trọng quan điểm của người khác.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên sóng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ội Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xơi

(Theo Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.88)
Trình bày cảm nhận của anh/chị về khung cảnh thiên nhiên và hình ảnh người lính
trong đoạn thơ trên.

<b>Gợi ý đáp án đề minh họa 2020 môn Ngữ văn</b>

<b>Câu 1: Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận</b>

<b>Câu 2: Người có thói quen hay phản đối người khác thường được nhận phản ứng: bực</b>
bội và bị lảng tránh.

“Thể hiện quan điểm trong sự hịa nhã” có thể hiểu là: tạo điều kiện cho người đối
diện thể hiện quan điểm của họ, sau đó bản thân mới trình bày quan điểm của cá nhân
mình bằng lí trí

<b>Câu 4: Gợi ý: “Hãy bỏ thói quen ln cho rằng mình đúng là một lời khuyên có ý</b>
nghĩa đối với mỗi người. Bởi khi làm được điều đó chứng tỏ bạn đã biết kiểm sốt tốt
cảm xúc của mình, biết dùng lí trí để xử lí mọi tình huống trong cuộc sống. Khơng chỉ
vậy, bỏ được thói quen này cịn cho thấy bạn là người ứng xử có văn hóa, biết tơn
trọng những người xung quanh mình.

- Có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp, móc xích
hoặc song hành.

Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo
nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết phải tôn trọng quan điểm của người khác.
Có thể theo hướng sau:

- Giải thích:

+ Tơn trọng là thái độ đánh giá cao, không vi phạm hay xúc phạm.

+ Quan điểm của mỗi người được hình thành từ cách suy nghĩ, đánh giá một sự vật,
sự việc, hiện tượng nào đó.

Trong cuộc sống, chúng ta cần phải tơn trọng quan điểm của người khác.
- Sự cần thiết phải tơn trọng quan điểm của người khác:

+ Mỗi người có suy nghĩ, cách đánh giá, hệ giá trị khác nhau nên sẽ có quan điểm
khác nhau về một vấn đề nào đó trong cuộc sống. Tơn trọng quan niệm của người
khác cũng chính là tơn trọng sự khác biệt của mỗi người.

+ Tôn trọng quan điểm của người khác giúp cho họ tự tin vào bản thân mình hơn, lạc
quan hơn vào cuộc sống.

+ Tôn trọng quan điểm của người khác giúp chúng ta có cái nhìn khách quan hơn về
cuộc sống, học được cách lắng nghe, đồng cảm, từ đó hồn thiện bản thân mình hơn.
+ Tơn trọng quan điểm của người khác cũng chính là tơn trọng quan điểm của chính
mình. Người biết tơn trọng quan điểm của người khác sẽ được mọi người yêu quý và
tôn trọng.

+ Tôn trọng quan điểm của người khác sẽ tạo ra một mơi trường sống lành mạnh, tích

cực, văn minh, thúc đẩy sự phát triển của mỗi cá nhân.

Học sinh lấy dẫn chứng để chứng minh cho từng luận điểm. Dẫn chứng được đưa ra
cần cụ thể và thuyết phục. Ví dụ: Khi nghe tin quân Thanh sang xâm lược, ban đầu
Nguyễn Huệ định thân chinh cầm quân đi ngay. Nhưng sau đó ơng đã lắng nghe ý
kiến của tướng sĩ, tế cáo trời đất, lên ngơi Hồng đế lấy niên hiệu là Quang Trung.
Việc Nguyễn Huệ tôn trọng quan điểm, ý kiến của các tướng sĩ giúp nhà vua thu phục
được lịng dân, tạo nên khối sức mạnh đồn kết của dân tộc, đánh đuổi được bè lũ bán
nước, cướp nước.

Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt.
Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
<b>Câu 2:</b>

1, Giới thiệu tác giả Quang Dũng và tác phẩm Tây Tiến và đoạn thơ

Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh và soạn nhạc. Nhưng
Quang Dũng trước hết là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khống, hồn hậu, lãng
mạn và tài hoa – đặc biệt khi ông viết về người lính Tây Tiến và xứ Đồi (Sơn Tây)
của mình

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Tây Tiến tái hiện trước mặt người đọc khung cảnh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ và
hình ảnh người lính Tây Tiến vừa hào hùng, vừa bi tráng.

2, Cảm nhận về khung cảnh thiên nhiên và hình ảnh người lính trong đoạn thơ trên
Đoạn thơ mở đầu bằng hai câu thơ mang cảm xúc chủ đạo của toàn đoạn thơ. Cảm
xúc ấy là nỗi nhớ:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

+ Đối tượng của nỗi nhớ ấy là con Sông Mã, con sơng gắn liền với chặng đường hành
qn của người lính. Đối tượng nhớ thứ hai là nhớ Tây Tiến, nhớ đồng đội, nhớ bao
gương mặt một thời chinh chiến.

+ Nỗi nhớ ấy được bật lên thành tiếng gọi tha thiết “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi” gợi
lên bao nỗi niềm lâng lâng khó tả.

+ Đối tượng thứ ba của nối nhớ đó là “nhớ về rừng núi”. Rừng núi là địa bàn hoạt
động của Tây Tiến với bao gian nguy, vất vả nhưng cũng thật trữ tình, lãng mạn.
Nhưng nay, tất cả đã “xa rồi”. “Xa rồi nên mới nhớ da diết như thế.

+ Điệp từ nhở được nhắc lại hai lần như khắc sâu thêm nỗi lòng của nhà thơ. Đặc biệt
tình cảm ấy được Quang Dũng thể hiện bằng ba từ “nhớ chơi vơi”, cùng với cách hiệp
vần “gi” ở câu thơ trên làm nổi bật một nét nghĩa mới. “Chơi vơi” là trạng thái trơ trọi
giữa khoảng khơng rộng, khơng thể bấu víu vào đâu cả. “

Nhớ chơi vơi” có thể hiểu là một mình giữa thế giới hồi niệm mênh mơng, bề bộn,
khơng đầu, khơng cuối, khơng thứ tự thời gian, khơng gian. Đó là nỗi nhớ da diết,
miên man, bồi hồi, bâng khuâng, sâu lắng làm cho con người có cảm giác đứng ngồi
khơng yên. b. Đoạn thơ còn lại là sự hồi tưởng về cuộc hành quân giữa núi rừng miền
Tây hùng vĩ

Con đường Tây Tiến mở ra theo cả hai chiều thời gian và khơng gian: Theo lời thơ,
một hành trình Tây Tiến gian khổ, nhọc nhằn, đầy thử thách với con người được mở
ra.

* Theo chiều không gian: Tác giả gợi nhắc nhiều địa danh xa lạ. Sài Khao, Mường

Lát, Pha Luông, Mường Hịch Mai Châu… để đưa người đọc bước vào những địa hạt
heo hút, hoang dại theo bước chân quân hành của người lính Tây Tiến.

+ Ấn tượng đầu tiên hiện ra trong nỗi nhớ của người lính Tây Tiến là sương núi mịt
mù:

Sài Khao sương lập đoàn quân mỏi Trên đỉnh Sai Khao, sương dày đến độ vùi lấp cả
đường đi, vùi lấp cả đoàn quân trong mờ mịt. Đoàn quân hành quân trong sương lạnh
giữa núi rừng trùng điệp không tránh khỏi cảm giác mệt mỏi rã rời. Con người trở nên
hết sức bé nhỏ giữa biển sương dày đặc mênh mông ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm/ Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống + Những câu thơ chủ yếu dùng thanh trắc tạo
nên những nét vẽ gân guốc, mạnh mẽ, chạm nổi trước mắt người đọc cái hùng vĩ và
dữ dội của thiên nhiên + Nhịp ngắt 4/3 quen thuộc của thể thơ 7 chữ như bẻ gẫy câu
chữ để tạo độ cao dựng đứng giữa hai triền dốc núi:

– Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
– Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

Nhịp ngắt đã trở thành giao điểm phân định rạch ròi hai hướng lên xuống của vô vàn
con dốc tạo thành các cung đường hành quân của đoàn quân Tây Tiến, gợi ra những
dãy núi xếp theo hình nan quạt trải dài khắp miền Tây Bắc. Người đọc hình dung ra
hình ảnh dốc rồi lại dốc nối tiếp nhau, khúc khuỷu gập ghềnh đường lên, rồi lại thăm
thẳm hun hút đường xuống.

+ Những từ láy giàu sức tạo hình khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút được đặt liên tiếp
nhau để đặc tả sự gian nan trùng điệp. Dốc khúc khuỷu vì quanh co, hiểm trở, gập
ghềnh khó đi, vừa lên cao đã vội đổ dốc, cứ thế gấp khúc nối tiếp nhau. Thăm thẳm

khơng chỉ do chiều cao mà cịn gợi ấn tượng về độ sâu, cảm giác như hút tầm mắt
người, không biết đâu là giới hạn cuối cùng. Heo hút gợi ra sự vắng vẻ, quạnh hiu của
chốn rừng thiêng nước độc. Từ láy cũng mang đến cho người đọc cảm tưởng rằng
người lính Tây Tiến đã vượt qua vơ vàn những đèo dốc để chinh phục đỉnh núi cao
nhất.

* Theo chiều thời gian:

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người – Chiều chiều, tiếng thác nước gầm thét thị oai
sức mạnh hoang sơ bản năng của núi rừng. Cái dữ dội của thiên nhiên được đẩy cao
cực độ trong âm thanh gầm thét mạnh měkia. – Đêm đêm, sự hiện diện của cọp dữ
thấp thống đâu đây đe doạ tính mạng con người… Hai chữ Mường Hịch như một
dấu nặng to rơi xuống dòng thơ, khơng chỉ cịn là một địa danh cụ thể (nơi đặt sở chỉ
huy của mặt trận Tây Tiến) mà trở nên đầy ám ảnh, gợi ra dấu chân lởn vởn của thú
dữ trong vắng vẻ.

> Cảnh núi rừng miền Tây hoang sơ và hiểm trở qua ngòi bút Quang Dũng hiện lên
với đủ cả núi cao, vực sâu, dốc thẳm, mưa rừng, sương núi, thác gầm, cọp dữ.

b.2. Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến: * Những gian khổ, hi sinh: – Địa hình hiểm trở
của núi rừng đã gợi ra sự vất vả, những hơi thở nặng nhọc của người lính Tây Tiến
trên mỗi chặng hành quân vượt dốc. Đồn qn khơng chỉ có lúc mỏi mệt “Sài Khao
sương lập đồn qn mỏi, mà cịn có khơng ít những mất mát, hi sinh:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Hai chữ “dãi dầu đã gói ghém trong đó biết bao những khó khăn gian khổ mà người
lính Tây Tiến đã trải qua trên những cung đường hành qn. Chữ “gục” đã khắc tạc

hình ảnh người lính kiệt sức thật tội nghiệp. Những thanh “ngã xuất hiện cách quãng
đều đặn cũng góp phần tạo nên âm điệu ảo não trong câu thơ.

Đáng chú ý là lối xưng hô của nhà thơ, không phải là cách gọi “đồng chi phổ biến
quen thuộc trong những năm đầu kháng chiến chống Pháp, mà là “anh bạn. Một từ
giản dị ấy thôi nhưng gói ghém cả tình đồng chí, cả tình bạn bè và cả nghĩa ruột thịt
sâu nặng.

Tuy nhiên, nhà thơ đã dùng những cụm từ “không bước nữa”, “gục lên súng mũ bỏ
quên đời để tránh đi màu sắc tang thương, để vơi đi nỗi nghẹn ngào xót xa đang trào
dâng. Chính vì thế, câu thơ nói về cái chết nhưng khơng có màu sắc bi lụy.

* Sự lạc quan, yêu đời, khỏe khoắn: 0

Heo hút cồn mây súng ngửi trời – Dốc dựng đứng giữa trời, nên khi chinh phục được,
người lính tưởng chừng như đang bồng bềnh đứng giữa biển mây, độ cao của bầu trời
chỉ còn trong tầm mũi súng. Từ “ngửi là cách nói tếu táo, tinh nghịch của lính tráng,
dám trêu ghẹo cả tạo hóa. Nó khơng chỉ cho thấy sự lạc quan, u đời của lính Tây
Tiến mà cịn gợi ra tư thế khỏe khoắn của con người trước thiên nhiên. Người lính
giữa thiên nhiên khắc nghiệt khơng hề bị chìm lấp đi mà nổi bật lên đầy thách thức.
* Sự bay bổng, lãng mạn:

– Giữa mịt mù sương lạnh, người lính Tây Tiến vẫn thấy con đường hành quân thật
đẹp và nên thơ.

Mường Lát hoa về trong đêm hơi Vẫn là sương khói ấy thơi, nhưng cách nói “hoa về
khiến sương khơng cịn lạnh giá nữa mà gợi sự quần tụ, sum vầy thật tình tứ và ấm áp
– Giữa cái dữ dội tột đỉnh của thiên nhiên “dốc lên… ngàn thước xuống”, họ vẫn giữ
được ánh nhìn vơ cùng bay bổng:

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

– Ở đây, Quang Dũng đã rất tài hoa trong nghệ thuật phối hợp thanh điệu. Đang từ
những thanh trắc liên tiếp trong 3 câu thơ trên, đột ngột một dịng thơ tồn thanh bằng
đã cân bằng lại mạch thơ, tạo cảm giác nhẹ nhàng, thư thái như chưa từng có hành
trình trèo đèo vượt dốc nào.

– Người lính Tây Tiến dường như quên hết những mệt mỏi, gian khổ, phóng tầm mắt
ra xa. Trong màn mưa phủ kín đất trời, một vài đốm nhà nhỏ ẩn hiện thấp thoáng,
bồng bềnh như giữa biển khơi, thật thi vị, nên thơ, ấm áp… .

– Hai chữ “nhà ai phiếm chỉ thật tình tứ, có lẽ trong tưởng tượng của những người
lính Tây Tiến cũng là những chàng trai Hà thành hào hoa thì chủ nhân của những nếp
nhà kia là những sơn nữ xinh đẹp

* Giàu tình cảm thể hiện qua hai câu thơ kết tái hiện một cảnh tượng thật đầm ấm:
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

– Sau bao nhiêu gian khổ băng rừng, vượt núi, lội suối, trèo đèo, những người lính
tạm dừng chân, nghỉ ngơi ở một bản làng, quây quần bên những nồi cơm đang bốc
khói. Khói cơm nghi ngút, hương thơm lúa nếp ngày mùa và sự ân cần của những cô
gái Mai Châu đã xua tan đi những mệt mỏi…

– Câu thơ trên có ba thanh trắc xuất hiện cách quãng đều đặn như tạc hình những tia
khói mảnh dẻ bay lên qua kẽ lá rừng, đồng thời đã đẩy nỗi nhớ lên cung bậc da diết
nhất – Câu thơ cuối lại toàn thanh bằng tạo nên một cảm giác êm dịu, ấm áp đến vô
cùng. Như vậy, ấn tượng đọng lại cuối cùng trong kí ức của người lính Tây Tiến sau
những chặng đường hành quân không phải là sự dữ dội, hiểm nguy mà là hương vị và
tình người nồng ấm của mảnh đất miền Tây

* Tiểu kết:

– Sức hấp dẫn chủ yếu của đoạn thơ là vẻ đẹp hùng vĩ dữ dội, hoang sơ của rừng núi
miền Tây trải dài theo chặng đường hành quân của người lính Tây Tiến, được phác
thảo bằng bút pháp lãng mạn ưa cực tả và thủ pháp đối lập

– Nỗi nhớ chính là cảm xúc bao trùm cả đoạn thơ, khi thì khắc khoải với những kỉ
niệm, lúc lại ẩn hiện trong những địa danh “hình khe thế núi, lúc lặp đi lặp lại bằng
ngôn từ diễn tả trực tiếp…

<b>Đề thi thử THPT Quốc gia 2020 môn Ngữ văn theo đề minh họa</b>

<b>- Đề 1</b>

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi ở bên dưới:
Điều gì là quan trọng?

Chuyện xảy ra tại một trường trung học.

Thầy giáo giơ cao một tờ giấy trắng, trên đó có một vệt đen dài và đặt câu hỏi với học
sinh:

- Các em có thấy gì khơng?
Cả phịng học vang lên câu trả lời:
- Đó là một vệt đen.

Thầy giáo nhận xét:

- Các em trả lời không sai. Nhưng không ai nhận ra đây là một tờ giấy trắng ư?

Và thầy kết luận:

- Có người thường chú tâm đến những lỗi lầm nhỏ nhặt của người khác mà quên đi
những phẩm chất tốt đẹp của họ. Khi phải đánh giá một sự việc hay một con người,
thầy mong các em đừng quá chú trọng vào vết đen mà hãy nhìn ra tờ giấy trắng với
nhiều mảng sạch mà ta có thể viết lên đó những điều có ích cho đời.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Câu 1 (0,5 điểm). Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản</b>
trên.

<b>Câu 2 (1,0 điểm). Nội dung chính mà văn bản trên muốn đề cập đến là gì? Dựa vào</b>
nội dung đó, hãy đặt cho văn bản một nhan đề khác.

<b>Câu 3 (0,5 điểm). Trong lời khuyên của thầy giáo, hình ảnh “vết đen” tượng trưng</b>
cho điều gì?

<b>Câu 4 (1,0 điểm). Theo anh/chị, việc chỉ “chú tâm đến những lỗi lầm nhỏ nhặt của</b>
người khác mà quên đi những phẩm chất tốt đẹp của họ” thể hiện một cách đánh giá
con người như thế nào?

Hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 100 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về lời khuyên
của thầy giáo trong văn bản ở phần Đọc hiểu:

“Khi phải đánh giá một sự việc hay một con người, thầy mong các em đừng quá chú
trọng vào vết đen mà hãy nhìn ra tờ giấy trắng với nhiều mảng sạch mà ta có thể viết
lên đó những điều có ích cho đời”.

Cảm nhận của anh / chị về hình tượng nhân vật Mị trong cảnh mùa xn ở Hồng Ngài
(“Vợ chồng A Phủ” - Tơ Hồi). Từ đó liên hệ với nhân vật Chí Phèo trong cảnh buổi
sáng đầu tiên khi tỉnh rượu (“Chí Phèo” - Nam Cao), để nhận xét về cách khám phá
vẻ đẹp tâm hồn con người lao động của hai nhà văn?

<b>Đáp án đề thi thử THPT Quốc gia 2020 môn Sử theo đề minh</b>

<b>họa</b>

Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản: Tự sự, nghị luận, miêu tả.
<b>Câu 2 </b>

- Nội dung chính được đề cập đến trong văn bản: Cách nhìn nhận, đánh giá một sự
việc, một con người.

- Đặt nhan đề khác cho văn bản: Bài học từ người thầy/ Bài học về cách đánh giá con
người/ Những vệt đen trên tờ giấy trắng…

Ý nghĩa ẩn dụ của hình ảnh “vết đen”: chỉ những sai lầm, thiếu sót, hạn chế… mà mỗi
chúng ta đều có thể mắc phải.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

thiếu đi sự độ lượng, bao dung cần thiết để nhìn nhận, đánh giá người khác một cách

toàn diện.

Hướng dẫn làm bài

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: HS viết đúng hình thức đoạn văn, viết
đúng quy định về số chữ, đảm bảo tính lơgic mạch lạc.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận
c. Triển khai vấn đề nghị luận
- Giải thích:

Thơng điệp từ lời khuyên của thầy giáo: Khi đánh giá một con người không nên quá
chú ý vào những sai lầm, thiếu sót mà cần biết trân trọng những điều tốt đẹp, biết nhìn
thấy trong tâm hồn mỗi người đều cịn những khoảng trống để từ đó có thể tạo dựng,
vun đắp, hồn thiện nhân cách.

- Bình luận:

Lời khun của thầy giáo đưa ra một bài học đúng đắn và giàu tính nhân văn, bởi:
+ Cách đánh giá chỉ “chú trọng vào những vệt đen” mà không biết trân trọng “nhiều
mảng sạch” là cách đánh giá quá khắt khe, không tồn diện, thiếu cơng bằng, khơng
thể có được cái nhìn đầy đủ, đúng đắn về một con người.

+ Con người khơng ai khơng có những thiếu sót, sai lầm, bởi vậy biết nhìn ra “tờ giấy
trắng với nhiều mảng sạch” để có thể “viết lên đó những điều có ích cho đời” sẽ tạo
cơ hội cho mỗi người sửa chữa sai lầm, có động lực, cơ hội hồn thiện bản thân đồng
thời giúp chúng ta biết sống nhân ái, yêu thương, làm cho mối quan hệ giữa người với

người trở nên tốt đẹp hơn.

- Liên hệ bản thân:…
Lưu ý

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
<b>Câu 2</b>

Hướng dẫn làm bài

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai
được vấn đề. Kết bài kết luận được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận:
Dàn ý:

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

- Giới thiệu về tác giả Tơ Hồi; Nhân vật Mị trong cảnh đêm tình mùa xuân (Vợ
chồng A Phủ)

- Giới thiệu về tác giả Nam Cao; Nhân vật Chí Phèo trong cảnh buổi sáng đầu tiên khi
tỉnh rượu.

=> Hai nhà văn đều đi sâu khám phá vẻ đẹp tâm hồn con người lao động.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận;
cảm nhận sâu sắc; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.

Thân bài:

* Hình tượng nhân vật Mị trong cảnh mùa xuân ở Hồng Ngài

- Mị có phẩm chất tốt đẹp nhưng bị đày đọa cả về thể xác và tinh thần

+ Mị là một thiếu nữ xinh đẹp, tài hoa, hồn nhiên, yêu đời; chăm chỉ làm ăn, yêu tự
do, ý thức được quyền sống của mình.

+ Mị là giàu lòng vị tha, đức hi sinh.

+ Là con dâu gạt nợ, Mị bị đối xử như một nô lệ. Mị sống khổ nhục hơn cả súc vật,
thường xuyên bị A Sử đánh đập tàn nhẫn. Mị sống như một tù nhân trong căn buồng
chật hẹp, tối tăm.

+ Sống trong đau khổ, Mị gần như vô cảm “ngày càng không nói, lùi lũi như con rùa
ni trong xó cửa”.

- Tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đêm tình mùa xn

+ Bên trong hình ảnh “con rùa ni trong xó cửa” vẫn đang cịn một con người khát
khao tự do, hạnh phúc. Gió rét dữ dội cũng khơng ngăn được sức xuân tươi trẻ trong
thiên nhiên và con người, tất cả đánh thức tâm hồn Mị.

+ Mị uống rượu để quên hiện tại đau khổ. Mị nhớ về thời con gái, Mị sống lại với
niềm say mê yêu đời của tuổi trẻ.

+ Tiếng sáo (biểu tượng của tình yêu và khát vọng tự do) từ chỗ là hiện tượng ngoại
cảnh đã đi sâu vào tâm tư Mị.

+ Mị thắp đèn như thắp lên ánh sáng chiếu rọi vào cuộc đời tăm tối. Mị chuẩn bị đi

chơi nhưng bị A Sử trói lại; tuy bị trói nhưng Mị vẫn tưởng tượng và hành động như
một người tự do, Mị vùng bước đi.

- Khái quát nghệ thuật

+ Bút pháp hiện thực sắc sảo, nghệ thuật phân tích tâm lí tinh tế, Tơ Hồi đã xây dựng
thành cơng nhân vật Mị.

+ Có áp bức, có đấu tranh; Mị chính là điển hình sinh động cho sức sống tiềm tàng,
sức vươn lên mạnh mẽ của con người từ trong hoàn cảnh tăm tối hướng tới ánh sáng
của nhân phẩm và tự do.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

- Sau khi gặp Thị Nở và được Thị chăm sóc, u thương, Chí Phèo lần đầu tiên tỉnh
rượu sau những cơn say triền miên và đã có sự chuyển biến sâu sắc trong tâm trạng:
+ Từ tỉnh rượu đến tỉnh ngộ:

Tỉnh rượu: lần đầu tiên - từ khi ra tù, Chí hết say và cảm nhận được thời gian và âm
thanh hằng ngày của cuộc sống. Âm thanh cuộc sống đang từng tiếng một gõ nhịp vận
hành cùng với sự thức tỉnh của Chí Phèo. Những âm thanh này ngày nào mà chẳng
có, nhưng đây lại là lần đầu tiên Chí mới nhận ra.

Tỉnh ngộ: nhận thức và nhìn lại cuộc đời mình trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai.
+ Khát khao hoàn lương và mong ước hạnh phúc. Chí mong muốn trở lại làm người
lương thiện

=> Nam Cao cho cho ta thấy được bản tính tốt của con người có ngay trong con người
bị tha hố. Bản tính ấy sẽ trỗi dậy khi có chất xúc tác.

* Nhận xét về cách khám phá vẻ đẹp tâm hồn con người lao động của hai nhà văn
- Hai nhân vật Mị và Chí Phèo của nhà văn Tơ Hồi, Nam Cao là những hình tượng

điển hình cho số phận con người lao động vượt lên sự đè nén của cường quyền và
thần quyền để khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của con người.

+ Mị: Tưởng chừng như đã trở thành vật vô tri, vô giác trong nhà thống lý, nhưng vẫn
tiềm tàng sức sống mãnh liệt trong đêm tình mùa xn.

+ Chí Phèo: Dù bị hủy hoại cả về nhân hình lẫn nhân tính nhưng Chí vẫn khao khát
hướng đến cuộc sống lương thiện.

=> Mỗi nhà văn có một cách sáng tạo riêng, nhưng khi viết về người nơng dân thì các
tác giả đều hướng tới khám phá vẻ đẹp tâm hồn của họ. Từ đó, đề cao, trân trọng
những phẩm chất đáng quý của người nông dân.

Kết bài:

- Đánh giá chung về vấn đề nghị luận.

+ Nhân vật Mị chính là điển hình sinh động cho sức sống tiềm tàng, sức vươn lên
mạnh mẽ của con người từ trong hoàn cảnh tăm tối, hướng tới ánh sáng của nhân
phẩm và tự do.

+ Sự thức tỉnh của Chí Phèo đã thể hiện rõ vẻ đẹp trong tâm hồn người lao động, dù
bị vùi dập đến tận cùng vẫn khơng thể mất đi vẻ đẹp đó.

=> Mị và Chí Phèo đã vượt qua mọi sự đè nén của cường quyền và thần quyền để
khẳng định vẻ đẹp tiềm ẩn trong tâm hồn.

Lưu ý

d. Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận

e. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)</b>
Đọc đoạn trích sau:

Một ước mơ phù hợp là yếu tố quan trọng góp phần làm nên một việc có ý nghĩa. Ước
mơ là hình ảnh của những điều nằm trong tâm trí ta, và nếu bạn là người có quyết tâm
thì bạn sẽ tìm cách đạt được nó. Những người làm nên nghiệp lớn trên thế giới đều là
những người biết mơ ước.

Ước mơ không bao giờ hình thành ở những người thờ ơ, lười biếng hay thiếu tham
vọng. Bạn hãy đặt ra những ước mơ nằm trong khả năng của mình và lên kế hoạch cụ
thể để từng bước hiện thực hóa chúng. Trong khi vạch ra kế hoạch cụ thể để đạt được
thành công, cả trong sự nghiệp lẫn cuộc sống thường ngày, bạn đừng bị lung lay hay
nhụt chí bởi những người xem bạn như là kẻ mơ mộng. Để đạt được thành cơng như
mong muốn trong một thế giới đang có nhiều thay đổi này, bạn phải học hỏi tinh thần
của các bậc tiền bối – những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự phát triển
của văn minh nhân loại. Tinh thần ấy là dòng huyết mạch của sự phát triển và là cơ
hội để bạn giải phóng hết năng lực tiềm ẩn của mình. Hãy biết quên những ước mơ
khơng thành của ngày hơm qua. Thay vào đó, cần biến ước mơ của ngày mai thành
những công việc cụ thể, để một ngày không xa trong tương lai, chúng sẽ trở thành
hiện thực.

Ước mơ không phải là cái sẵn có, cũng chẳng phải là cái khơng thể có. Ước mơ chính
là con đường chưa được định hình, là hình ảnh của những điều nằm trong tâm trí bạn
mà nếu có đủ quyết tâm, bạn hồn tồn có thể hiện thực hóa chúng.

Nếu bạn tin tưởng vào những ước mơ của mình thì hãy cố gắng thực hiện bằng tất cả
khả năng của mình. Nhưng nếu những ước mơ ấy khơng thể trở thành hiện thực thì
bạn cũng đừng q thất vọng. Hãy ni dưỡng cho mình một khát khao mới và tiếp

tục nỗ lực. Sớm muộn gì, chúng cũng trở thành hiện thực, một khi bạn còn cố gắng.

(Trích Khơng gì là khơng thể, George Matthew Adams, NXB Tổng hợp Tp Hồ Chí
Minh)
<b>Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản.</b>

<b>Câu 2. Theo đoạn trích, để đạt được thành cơng như mong muốn thì cần phải học hỏi</b>
điều gì?

<b>Câu 3. Dựa vào đoạn trích, hãy cho biết thế nào là một “ước mơ phù hợp”?</b>

<b>Câu 4. Lời khun “Hãy ni dưỡng cho mình một khát khao mới và tiếp tục nỗ lực”</b>
trong đoạn trích có ý nghĩa gì với anh/chị?

Dựa vào đoạn trích, anh/chị hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) bàn về “cần
biến ước mơ của ngày mai thành những công việc cụ thể, để một ngày không xa trong
tương lai, chúng sẽ trở thành hiện thực.”

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

“Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Họ chuyền lửa qua mỗi nhà, từ hòn than qua con cúi

Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Họ gánh theo tên xã tên làng trong mỗi chuyến di dân

Họ đắp đập be bờ cho người sau trồng cây hái trái
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm

Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Để đất nước này là đất nước nhân dân”

(Trích trường ca Mặt đường khát vọng, Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ văn 12, tập 1, NXB
GD Việt Nam 2019)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Chỉ ra nét mới trong cách cảm nhận về Đất
Nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

</div>