ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THÚY HẰNG

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGÀNH CÔNG NGHỆ MAY
TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2013


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THÚY HẰNG

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGÀNH CÔNG NGHỆ MAY
TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 05

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : PGS.TS. Trần Khánh Đức

HÀ NỘI - 2013


LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn: Ban Giám Hiệu, các thầy cơ giáo
cùng tồn thể cán bộ viên chức, các phòng ban chức năng Trƣờng Đại học Giáo dục
- Đại học Quốc gia Hà Nội giảng dạy và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập,
nghiên cứu.
Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và sự kính trọng đến PGS.TS
Trần Khánh Đức đã trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình em trong suốt quá trình
nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các đồng chí trong Ban Giám Hiệu, các đồng chí
cán bộ, giáo viên các phịng, khoa của trƣờng Đại học Cơng nghiệp Hà Nội đã ủng
hộ, cung cấp số liệu và cho ý kiến đóng góp. Đồng thời tơi cũng xin cảm ơn sự động
viên và giúp đỡ của những ngƣời thân trong gia đình để tơi hồn thành khóa học và
luận văn.
Mặc dù đã cố gắng thật nhiều trong quá trình thực hiện đề tài, do khả năng
và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học cịn chƣa nhiều, luận văn khó tránh khỏi
những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến chân thành của
Q Thầy giáo, Cơ giáo, các bạn đồng nghiệp để luận văn này đƣợc hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2013
Tác giả luận văn

Trần Thúy Hằng

i


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT

Chữ viết tắt


Cụm từ viết tắt

1.

CBGV

Cán bộ - giáo viên

2.

CBQL

Cán bộ quản lý

3.

CSVC

Cơ sở vật chất

4.

CHXHCNVN

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam

5.

CNM&TKTT


Cơng nghệ May - Thiết kế Thời trang

6.

QL

Quản lý

7.

CTĐT

Chƣơng trình đào tạo

8.

ĐBCL

Đảm bảo chất lƣợng

9.

ĐH

Đại học

10.

ĐHCN HN


Đại học Công nghiệp Hà Nội

11.

ĐTN

Đồn thanh niên

12.

ĐVHT

Đơn vị học trình

13.

NXB

Nhà xuất bản

14.

QĐ-BGD-ĐT

Quyết định - Bộ Giáo dục & Đào tạo

15.

QĐ-BLĐ-TBXH Quyết định - Bộ Lao động- Thƣơng binh và Xã hội


16.

QLGD

Quản lý giáo dục

17.

TC

Tín chỉ

18.

TCN

Trung cấp nghề

19.

TCCN

Trung cấp chuyên nghiệp

20.

HĐKH

Hội đồng khoa học


21.

THCNM

Thực hành Công nghệ May

22.

TTQLCL

Trung tâm quản lý chất lƣợng

23.

TKTP

Thiết kế trang phục

24.

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

25.

UMAS, EMIS

Phần mềm quản lý kết quả học tập


26.

TK &ĐDSK

Thiết kế và đạo diễn sân khấu

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ....................................................................................................................... i
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ......................................................................... ii
Mục lục ..........................................................................................................................iii
Danh mục các bảng biểu ............................................................................................... vi
Danh mục sơ đồ, biểu đồ .............................................................................................. vii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO ............................................. 6
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................................................. 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................................. 7
1.2.1. Quản lý .................................................................................................................................. 7
1.2.2. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng ............................................................................. 11
1.2.3 . Đào tạo và quản lý đào tạo ............................................................................................... 13
1.3. Ngành Công nghệ May và quản lý hoạt động đào tạo ngành Công nghệ May ở
trƣờng Đại học ........................................................................................................................ 15
1.3.1. Ngành Công nghệ May ..................................................................................................... 15
1.3.2. Nội dung quản lý đào tạo ngành Công nghệ May .......................................................... 17
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý đào tạo ngành CNM của nhà trƣờng ................. 22
1.4.1. Yếu tố khách quan .............................................................................................................. 22
1.4.2. Yếu tố chủ quan .................................................................................................................. 25

Tiểu kết chƣơng 1 ....................................................................................................... 26
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGÀNH CÔNG NGHỆ
MAY TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ................................ 27
2.1. Khái quát về Trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội. ........................................... 27
2.2. Khoa Công nghệ May và TKTT trƣờng Đại học Công Nghiệp Hà Nội ............. 27
2.2.1. Chức năng nhiệm vụ .................................................................................................... 27
2.2.2. Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................................. 28
2.2.3. Các loại hình đào tạo ................................................................................................... 28
2.2.4. Đội ngũ cán bộ - giáo viên .......................................................................................... 28
2.3.Thực trạng quản lý đào tạo ngành Công nghệ May ở khoa Công nghệ MayTKTT tại trƣờng Đại học Công Nghiệp Hà Nội. ........................................................ 28

iii


2.3.1. Thực trạng việc quản lý chƣơng trình đào tạo .......................................................... 28
2.3.2. Thực trạng quản lý kế hoạch đào tạo ......................................................................... 38
2.3.3 Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên ........................................................................ 40
2.3.4. Thực trạng quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên ........................................... 42
2.3.5. Thực trạng quản lý hoạt động hƣớng nghiệp và học tập của sinh viên ................. 46
2.3.6. Thực trạng quản lý công tác đánh giá kết quả học tập của sinh viên ..................... 53
2.3.7. Thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo ....................................... 56
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đào tạo ............................................................. 59
Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................................... 60
Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGÀNH CÔNG NGHỆ
MAY TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ................................ 61
3.1. Nhu cầu và định hƣớng phát triển đào tạo nhân lực ngành công nghệ May trong
các năm tới .................................................................................................................... 61
3.1.1 Nhu cầu đào tạo ngành May ........................................................................................ 61
3.1.2 Định hƣớng phát triển đào tạo nhân lực ngành Công nghệ May trong những năm tới 62
3.2. Một số nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..................................................................... 62

3.2.1. Đảm bảo tính khoa học ..................................................................................................... 63
3.2.2. Đảm bảo tính kế thừa, thực tiễn ........................................................................................ 63
3.2.3. Đảm bảo tính đồng bộ ....................................................................................................... 63
3.2.4. Đảm bảo tính khả thi ......................................................................................................... 64
3.3. Các biện pháp quản lý đào tạo ngành Công nghệ May tại trƣờng Đại học Công
nghiệp Hà Nội ......................................................................................................................... 64
3.3.1. Biện pháp 1 : Hồn thiện chuẩn đầu ra ngành đào tạo Cơng nghệ May ................. 64
3.3.2. Biện pháp 2 : Quản lý phát triển chƣơng trình đào tạo và kế hoạch đào tạo ................ 65
3.3.3. Biện pháp 3: Quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên ....................................... 68
3.3.4. Biện pháp 4: Quản lý hoạt động hƣớng nghiệp và học tập của SV .............................. 71
3.3.5. Biện pháp 5 : Quản lý hoạt động đổi mới đánh giá kết quả học tập của SV.......... 75
3.3.6. Biện pháp 6: Đổi mới công tác quản lý cơ sở vật chất - thiết bị phục vụ đào tạo .. 77
3.3.7. Biện pháp 7. Tăng cƣờng mối quan hệ giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp ............ 79
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động đào tạo ngành Công nghệ May
của trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội ........................................................................... 81

iv


3.4.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý đào tạo Ngành Công nghệ May .................. 81
3.4.2. Điều kiện thực hiện các biện pháp ............................................................................. 82
3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ...................... 82
3.5.1. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý ........................................... 83
3.5.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất .............................................. 85
Tiểu kết chƣơng 3 ....................................................................................................... 90
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................... 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 94
PHỤ LỤC ................................................................................................................ 96

v



DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến của CBQL và GV về thực trạng

Trang
32

quản lý chƣơng trình đào tạo ngành Cơng nghệ May
Bảng 2.2

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến doanh nghiệp về chuẩn đầu ra và

34

chƣơng trình đào tạo
Bảng 2.3

Ý kiến của doanh nghiệp về cần bổ sung thời lƣợng sinh viên thực tập

37

Bảng 2.4

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến của CBQL và GV về thực trạng

38


quản lý kế hoạch đào tạo
Bảng 2.5

Tổng hợp về trình độ, học vấn của đội ngũ CB-GV

41

Bảng 2.6

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến của CBQL và GV về hoạt động

42

giảng dạy của giáo viên
Bảng 2.7

Tổng hợp phiếu thăm dò sinh viên năm cuối và đã tốt nghiệp về

44

chất lƣợng giảng dạy của giáo viên
Bảng 2.8

Tổng hợp kết quả tốt nghiệp của sinh viên hệ cao đẳng năm 2011,

47

2012, 2013
Bảng 2.9


Tổng hợp khảo sát Sinh viên dành thời gian tƣ̣ ho ̣c mỗi ngày

47

Bảng 2.10

Tổng hợp điều tra tình hình học tập của sinh viên

48

Bảng 2.11

Tổng hợp điều tra tình hình học tập của sinh viên (góp ý)

49

Bảng 2.12 Quy định chuyển điểm số sang điểm chữ của trƣờng Đại học Công

51

nghiệp Hà Nội
Bảng 2.13

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến CBQL và giáo viên về hoạt động

51

hƣớng nghiệp và học tập của sinh viên
Bảng 2.14


Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến CBQL và giáo viên về hoạt động

55

đánh giá quá trình và kết quả học tập của sinh viên
Bảng 2.15

Thống kê cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo năm 2013

56

của khoa CNM- TKTT
Bảng 2.16

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến CB và giáo viên về thực trạng

57

quản lý CSVC, trang thiết bị phục vụ đào tạo
Bảng 3.1

Các thang điểm và cách quy đổi

75

Bảng 3.2

Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp

83


Bảng 3.3

Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp

85

Bảng 3.4

Khảo nghiệm mối tƣơng quan tính cần thiết và tính khả thi của các

88

biện pháp

vi


DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Trang
Hình 1.1

Cấu trúc hệ thống quản lý

8

Hình 1.2

Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý và hệ thống


10

thông tin
Biểu đồ 2.1

Ý kiến của CB- GV về thƣc trạng quản lý chƣơng trình

33

đào tạo
Biểu đồ 2.2

Ý kiến doanh nghiệp về chuẩn đầu ra và chƣơng trình

36

đào tạo
Biểu đồ 2.3

Tổng hợp phiếu trƣng cầu ý kiến CB-GV về quản lý kế

39

hoạch đào tạo
Biểu đồ 2.4

Thực trạng quản lý giảng dạy của giáo viên

43


Biểu đồ 2.5

Góp ý của sinh viên

49

Biểu đồ 2.6

Thực trạng quản lý hoạt động hƣớng nghiệp và học tập

52

của sinh viên
Biểu đồ 2.7

Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo

58

Biểu đồ 3.1

Biểu đồ thể hiện tính cần thiết của các biện pháp quản lý

84

Biểu đồ 3.2

Biểu đồ thể hiện kết quả chung tính cần thiết của các

84


biện pháp quản lý
Biểu đồ 3.3

Biểu đồ thể hiện tính khả thi của các biện pháp quản lý

86

Biểu đồ 3.4

Biểu đồ thể hiện kết quả chung tính khả thi của các biện

87

pháp quản lý
Biểu đồ 3.5

Biểu đồ về mối tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính
khả thi của các biện pháp.

vii

89


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Giai đoạn đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc và hội nhập
quốc tế, nguồn lực con ngƣời Việt Nam càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết
định sự thành cơng của công cuộc phát triển đất nƣớc. Giáo dục, đặc biệt giáo dục

đại học - nơi cung cấp lực lƣợng lao động trực tiếp hết sức quan trọng ngày càng có
vai trị và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ ngƣời Việt Nam
mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Điều này địi hỏi giáo dục phải có
chiến lƣợc phát triển đúng hƣớng, hợp quy luật với xu thế và xứng tầm thời đại.
Cách mạng khoa học công nghệ và kinh tế thị trƣờng tác động vào sản xuất
làm nảy sinh nhiều vấn đề mang tính quy luật. Các kỹ thuật và cơng nghệ đƣợc áp
dụng trong sản xuất có sự thay đổi nhanh chóng, điều này tác động đến cơ cấu và
trình độ lao động, do đó cần nhiều kỹ sƣ, cán bộ có trình độ đại học, cao đẳng
miệng nói tay làm, vừa có kiến thức về quản lý sản xuất, vừa giỏi thực hành. Thực
hiện quan điểm giáo dục của Đảng: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhà nƣớc và của toàn dân...”, nhằm đáp
ứng nhu cầu học tập, học thƣờng xuyên, học suốt đời....ngày càng cao của mọi tầng
lớp nhân dân trong xã hội. Con đƣờng tất yếu phải thực hiện là “phát triển nhanh
quy mô; đồng thời phải đảm bảo về chất lƣợng”.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ
rõ nhiệm vụ chủ yếu của giáo dục và đào tạo: “ Phát triển, nâng cao chất lƣợng giáo
dục và đào tạo, chất lƣợng nguồn nhân lực, phát triển khoa học, công nghệ và kinh tế
tri thức...”. Trong những năm qua, nền giáo dục nƣớc ta đã có bƣớc phát triển mới về
quy mô và các điều kiện bảo đảm chất lƣợng, góp phần quan trọng vào cơng cuộc phát
triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc. Bên cạnh đó, trong giáo dục cũng bộc lộ những bất
cập, yếu kém. Một trong những nguyên nhân đó là cơng tác quản lý giáo dục cịn hạn
chế, chƣa theo kịp yêu cầu đổi mới mạnh mẽ sự nghiệp giáo dục, hoạt động giáo dục
và đào tạo nƣớc ta mới chỉ đáp ứng đƣợc về mặt số lƣợng mà chƣa đáp ứng đƣợc về
chất lƣợng. Ngành dệt may là một ngành đóng vai trị quan trọng trong cơng cuộc xây
dựng đất nƣớc. Bên cạnh vai trị cung cấp hàng hóa cho thị trƣờng trong nƣớc, ngành

1


dệt may hiện nay đã vƣơn ra các thị trƣờng nƣớc ngồi, ngày càng giữ vị trí quan trọng

trong nền kinh tế quốc dân.
Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may đạt 17,2 tỷ USD, tăng
8,5% so với năm 2011. Ngành May là ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động
nhất và đóng góp khơng nhỏ cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nƣớc. Ngành dệt
may nƣớc ta hiện thu hút khoảng 2,5 triệu lao động. Dự kiến đến năm 2015, con số
này sẽ tăng lên 3,5 triệu lao động. Để đáp ứng nhu cầu lao động đó, nhất là nguồn
nhân lực có chất lƣợng cao, nhiều trƣờng đại học đã tiến hành đào tạo nhân lực cho
ngành công nghiệp này.
Trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội (ĐHCN HN) là một trƣờng đại học công
lập trực thuộc Bộ Công Thƣơng, nhà trƣờng đang đào tạo 5 chuyên ngành Thạc sĩ,
24 chuyên ngành đại học và các nghề đào tạo khác với quy mô đào tạo hơn 40.000
học sinh- sinh viên. Nhà trƣờng luôn chú trọng đến đào tạo kiến thức chuyên môn,
chuyên ngành, đào tạo kỹ năng nghề nghiệp… đáp ứng yêu cầu của các đơn vị sử
dụng lao động. Chính nhờ sự phát triển nhanh, chất lƣợng đào tạo đảm bảo nên vị
thế và uy tín của nhà trƣờng trong xã hội ngày càng cao, là địa chỉ tin cậy đối với
ngƣời học và các doanh nghiệp.
Tuy nhiên chất lƣợng đào tạo của Trƣờng Đại học Cơng nghiệp Hà Nội nói
chung, ngành Cơng nghệ May nói riêng vẫn cịn có những hạn chế. Đó là chƣa định
hình rõ theo hƣớng ứng dụng, cơng nghệ hay theo hƣớng hàn lâm, các học phần cịn
mang tính chắp vá, chƣa sát với mục tiêu ngành học, sinh viên chƣa đƣợc trang bị
nhiều kỹ năng mềm vì vậy cịn cịn thụ động, các mơn học tự chọn mang tính
chun sâu cịn ít... Chƣơng trình của một số mơn học chƣa cập nhật kịp thời, còn
lạc hậu so với tiến bộ của khoa học kỹ thuật, chƣa đáp ứng với yêu cầu ngày càng
cao của xã hội. Lao động trong ngành công nghệ may từ trƣớc tới nay chủ yếu
khơng qua đào tạo chính quy, hoặc đƣợc đào tạo nhƣng chƣa cơ bản, các doanh
nghiệp may mặc của Việt Nam thƣờng chấp nhận gia công, chế biến thông qua
nƣớc thứ ba, vì vậy giá trị thu đƣợc rất hạn chế. Để nâng cao giá trị sản xuất trong
ngành công nghệ may có nhiều yếu tố, trong đó chất lƣợng nhân lực có tính chất
quyết định, mà nhân lực muốn có chất lƣợng dứt khốt phải qua đào tạo. Trong thời
gian qua đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về đào tạo nói chung, nhƣng chƣa có


2


một nghiên cứu nào về công tác quản lý đào tạo ngành cơng nghệ May, một ngành
mang tính đặc thù.
Với những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý đào tạo ngành Công
nghệ May tại trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội” làm đề tài để nghiên cứu.
Trên cơ sở phân tích thực trạng thơng qua các số liệu thống kê, và kết quả
điều tra nhằm đƣa ra các biện pháp quản lý đào tạo ngành Công nghệ May tại
Trƣờng Đại học Cơng nghiệp Hà Nội có hiệu quả, góp phần nâng cao chất lƣợng
đào tạo của trƣờng Đại học Cơng nghiệp Hà Nội nói chung, của Khoa Cơng nghệ
May & Thiết Thời trang nói riêng, để cung cấp nguồn nhân lực có chất lƣợng cao
cho ngành May – Thời trang, đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp, góp phần
nâng tỉ trọng đóng góp của ngành Cơng nghệ May -Thời trang trong tổng GDP của
Việt Nam.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động đào tạo, quản lý đào
tạo ngành Công nghệ May ở trƣờng Đại học Công nghiệp Hà nội, tác giả đề xuất
một số biện pháp quản lý hoạt động đào tạo ngành Công nghệ May của trƣờng Đại
học Công nghiệp Hà Nội nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực ngành công nghệ May
trong giai đoạn mới.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xây dựng cơ sở lý luận về đào tạo và quản lý đào tạo ngành Công nghệ May
- Khảo sát & đánh giá thực trạng đào tạo và quản lý đào tạo ngành Công nghệ
May của trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đào tạo ngành Công nghệ May của
trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội.
4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

Công tác quản lý đào tạo ngành Công nghệ May của trƣờng Đại học Cơng
nghiệp Hà Nội.
4.2. Khách thể nghiên cứu
Q trình đào tạo ngành Công nghệ May của trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội.

3


5. Vấn đề nghiên cứu
Quản lý đào tạo ngành Công nghệ May tại trƣờng Đại học Công nghiệp Hà
Nội.
6. Giả thuyết khoa học
Hiện nay, cơng tác quản lý q trình đào tạo ngành Công nghệ May của
Trƣờng Đại học Công nghiệp Hà nội đã đạt đƣợc những kết quả nhất định song vẫn
còn nhiều bất cập, chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu nhân lực của xã hội. Nếu áp dụng
các biện pháp quản lý hoạt động đào tạo ngành Công nghệ May một cách hợp lý,
đồng bộ, có tính khả thi, phù hợp với thực tiễn nhà trƣờng… sẽ góp phần nâng cao
chất lƣợng đào tạo, đáp ứng nguồn nhân lực cho ngành Cơng nghệ May nói riêng và
cho xã hội nói chung.
7. Phạm vi nghiên cứu
Hoạt động quản lý đào tạo ngành Công nghệ May của trƣờng Đại học Công
nghiệp Hà Nội từ năm học 2011 đến 2013.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
+ Ý nghĩa khoa học
Tổng kết thực tiễn công tác quản lý đào tạo ngành Công nghệ May của Khoa
Công nghệ May – Thiết kế thời trang trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội, chỉ ra
đƣợc những bài học thành công và những hạn chế, cung cấp cơ sở khoa học để đề
xuất những biện pháp quản lý đào tạo cho ngành Cơng nghệ May của trƣờng.
+ Ý nghĩa thực tiễn
- Góp phần đổi mới công tác quản lý đào tạo của Trƣờng Đại học Cơng nghiệp

Hà Nội nói chung và quản lý đào tạo ngành cơng nghệ May nói riêng .
- Đảm bảo chất lƣợng đào tạo và nâng cao uy tín của Nhà trƣờng đối với các
cơ sở sử dụng lao động do trƣờng đào tạo
9. Phƣơng pháp nghiên cứu
9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
+ Phân tích và tổng hợp các quan điểm, lý thuyết về đào tạo và quản lý đào tạo
và đào tạo ngành Công nghệ May.
9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp quan sát.

4


- Phƣơng pháp điều tra bằng phiếu khảo sát, phỏng vấn...
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Phƣơng pháp tham vấn chuyên gia.
- Phƣơng pháp nghiên cứu hồ sơ.
9.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ, xử lý thông tin
Phƣơng pháp thống kê và phân tích thống kê , bảng biểu, sơ đồ, biểu đồ...
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, mục lục, phụ lục và tài liệu tham
khảo, luận văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng :
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận quản lý đào tạo
Chƣơng 2.Thực trạng quản lý đào tạo ngành Công nghệ May tại trƣờng Đại
học Công nghiệp Hà Nội .
Chƣơng 3. Các biện pháp quản lý đào tạo ngành Công nghệ May tại trƣờng
Đại học Công nghiệp Hà Nội .

5



CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Quản lý là một trong những hoạt động quan trọng nhất trong các hoạt động
của con ngƣời. Quản lý xuất hiện, phát triển cùng với sự xuất hiện, phát triển của xã
hội loài ngƣời. Ngày nay, quản lý đã trở thành một khoa học, một nghệ thuật, một
nghề phức tạp nhất trong xã hội. Nghiên cứu quản lý sẽ giúp cho con ngƣời nhận
thức đƣợc quy luật, vận động theo quy luật và đạt đƣợc mục tiêu đề ra.
Khái niệm về quản lý đã đƣợc biết đến từ hàng ngàn năm trƣớc Cơng
ngun. Khi đó quản lý mang tính triết lý của Triết học. Cùng với sự phát triển của
lịch sử loài ngƣời đến nay, quản lý đã trở thành ngành khoa học độc lập. Xã hội
càng phát triển thì khoa học quản lý cũng phát triển theo. Cho tới nay, đã có rất
nhiều tƣ tƣởng, học thuyết quản lý khác nhau và các cơng trình nghiên cứu về khoa
học quản lý nói chung và quản lý giáo dục(QLGD) nói riêng.
Hoạt động quản lý đã mang lại lợi ích to lớn trong mọi lĩnh vực của cuộc sống,
giúp cho xã hội ngày càng phát triển. Từ xa xƣa, đã có nhiều nhà khoa học nghiên cứu
về quản lý. Ở phƣơng Đông thời cổ đại, đặc biệt ở Trung Hoa và Ấn Độ đã xuất hiện
những nhà tƣ tƣởng về quản lý lỗi lạc mà đến nay vẫn còn ảnh hƣởng sâu sắc đến
phong cách quản lý của nhiều nhà quản lý của các nƣớc châu Á nhƣ: Khổng tử ( 551 –
479 trƣớc Công nguyên), Mạnh tử(372 – 289 tr.CN), Hàn Phi Tử (280 – 233 tr.CN),
Hàn Phi Tử ( 280 – 233 tr.CN), Thƣơng Ƣởng (390 – 338 tr.CN).
Trong khuôn khổ luận văn thạc sĩ có thể thấy các luận văn đi nghiên cứu theo
hƣớng cơ bản sau:
- Trần Thị Bích Lan (2010), Biện pháp quản lý đào tạo tại Trƣờng Cao đẳng
Múa Việt Nam.
- Lê Văn Bắc (2010), Biện pháp quản lý đào tạo hệ đại học vừa làm vừa học
tại các cơ sở liên kết của trƣờng Đại học Hùng Vƣơng .
- Nguyễn Thị Hƣơng Giang (2011) Quản lý đào tạo đối với hệ vừa học vừa
làm, khoa ngoại ngữ Viện đại học Mở Hà Nội.


6


- Tô Thị Phƣơng Lan (2011) Quản lý đào tạo hệ vừa làm, vừa học tại trƣờng
đại học Điện lực.
- Nguyễn Thị Quý (2011), Quản lý hoạt động đào tạo của trƣờng đại học dầu
khí Việt nam.
- Nguyễn Thị Sinh (2011) Quản lý phát triển chƣơng trình Cơng nghệ May của
trƣờng Đại học Cơng nghiệp Hà Nội.
- Đinh Hồng Hƣơng (2012), Biện pháp quản lý đào tạo trình độ xây Trung
cấp nghề xây dựng ở trƣờng Cao đẳng xây dựng số 1.
- Nguyễn Thị Nga (2012), Biện pháp quản lý đào tạo ở trƣờng Trung cấp Kinh
tế-Tài chính Hà Nội
Trong thời gian qua đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về đào tạo nói chung,
nhƣng chƣa có một nghiên cứu nào về công tác quản lý đào tạo ngành công nghệ
May, một ngành kỹ thuật mang tính đặc thù ở Trƣờng Đại học Cơng nghiệp Hà Nội.
Chính vì vậy tác giả chọn đề tài: “Quản lý đào tạo ngành Công nghệ May
tại trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội” để nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp
thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục của mình.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
1.2.1.1. Khái niệm, bản chất của quản lý
Ngay từ xã hội nguyên thuỷ, con ngƣời đã sống theo từng đám đông để chống
chọi với thiên nhiên và thú dữ. Để tập hợp một đám đông thành một sức mạnh
thống nhất thì hoạt động quản lý nhƣ một tất yếu tự nhiên.
Quản lý xuất hiện, phát triển cùng với sự xuất hiện, phát triển của xã hội loài
ngƣời. Ngày nay, quản lý đã trở thành một khoa học, một nghệ thuật, một nghề
phức tạp nhất trong xã hội hiện tại.
Thuật ngữ quản lý đƣợc định nghĩa theo nhiều cách khác nhau dựa trên cơ sở

những cách tiếp cận khác nhau. Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác
động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến những ngƣời lao động nói
chung là khách thể quản lý nhằm thực hiện đƣợc những mục tiêu dự kiến” [21, tr18]

7


Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý là quá trình
đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế
hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra [9 , tr 9].
Với nhà lý luận quản lý kinh tế Pháp A.Fayon thì: “Quản lý là đƣa xí nghiệp
tới đích, cố gắng sử dụng tốt nhất các nguồn lực (nhân tài, vật lực) của nó”.
Nhà triết học V.G.Afanatsev lại cho rằng : “Quản lý xã hội một cách khoa học
có nghĩa là nhận thức, phát hiện các qui luật, các khuynh hƣớng phát triển xã hội và
hƣớng (kế hoạch hóa, tổ chức điều chỉnh và kiểm tra) sự vận động xã hội cho phù
hợp với khuynh hƣớng ấy; Phát hiện và giải quyết kịp thời các mâu thuẫn của sự
phát triển, khắc phục trở ngại; duy trì sự thống nhất giữa các chức năng và cơ cấu
của hệ thống; Tiến hành một đƣờng lối đúng đắn dựa trên cơ sở tính tốn nghiêm
túc những khả năng khách quan, mối tƣơng quan giữa những lực lƣợng xã hội, một
đƣờng lối gắn bó chặt chẽ với nền kinh tế và sự phát triển tinh thần của xã hội”.
Tóm lại : Quản lý là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể
quản lý đến đối tƣợng quản lý nhằm đạt đƣợc mục tiêu đề ra.
Bản chất của hoạt động quản lý là sự tác động có mục đích của ngƣời quản lý
(Chủ thể quản lý) đến ngƣời bị quản lý (Khách thể quản lý), nhằm đạt đƣợc mục
tiêu quản lý. Do đó, bản chất của hoạt động quản lý là việc phát huy đƣợc nhân tố
con ngƣời trong tổ chức. Trong quản lý nhà nƣớc về giáo dục, đó là sự tác động của
nhà nƣớc đến các cơ sở giáo dục và các lực lƣợng khác trong nhà trƣờng nhằm mục
tiêu nâng cao chất lƣợng và hiệu quả giáo dục ( Hình 1.1 )

MƠI TRƢỜNG QUẢN LÝ

Mục tiêu quản lý

Chủ thể quản lý

Khách thể quản lý

Hình 1.1 Cấu trúc hệ thống quản lý

8


Hoạt động quản lý vừa mang tính chất chung của hoạt động, đồng thời mang
tính tổng hợp cao của lao động trí óc ngƣời lãnh đạo để tạo nên sự đồng bộ, thống
nhất giữa các khâu của quá trình quản lý, giữa các cấp quản lý, giữa ngƣời quản lý
và ngƣời thực thi thông qua:
+ Công cụ quản lý: Là những phƣơng tiện thơng qua đó chủ thể quản lý phối
hợp, dẫn dắt, điều hoà hoạt động chung của hệ thống.
+ Phƣơng pháp quản lý: Là cách thực hiện hoạt động quản lý nhằm vận
hành, điều chỉnh mối quan hệ tƣơng tác giữa chủ thể quản lý và đối tƣợng quản lý,
giải quyết những công việc cụ thể của quản lý để đạt mục tiêu, phù hợp quy luật
khách quan. Phƣơng pháp quản lý là tổ hợp các phƣơng pháp tiến hình để giải quyết
những vấn đề cụ thể, là yếu tố linh hoạt, thay đổi theo tình huống, từng thời điểm
quản lý. Do đó, cần nhận thức đúng và sử dụng các phƣơng pháp quản lý tốt, phù
hợp để thực hiện tốt chức năng quản lý.
1.2.1.2. Các chức năng cơ bản của quản lý
Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc và Nguyễn Quốc Chí, quản lý là hệ thống
gồm bốn chức năng cơ bản: Lập kế hoạch (planning) ; tổ chức (organizing) ; lãnh
đạo - chỉ đạo (leading) ; kiểm tra ( controlling) [9, tr 12,13 ]
- Lập kế hoạch (kế hoạch hóa) : Là chức năng cơ bản nhất trong số các chức
năng quản lý nhằm xác định rõ mục đích, mục tiêu đối với thành tựu tƣơng lai của

tổ chức và những quy định, biện pháp, cách thức để đƣa tổ chức đạt đƣợc những
mục tiêu đó. Nói cách khác, lập kế hoạch là q trình thiết lập các mục tiêu, hệ
thống các hoạt động và các điều kiện đảm bảo thực hiện đƣợc các mục tiêu đó. Kế
hoạch là nền tảng của quản lý.
- Tổ chức: Là quá trình hình thành nên cấu trúc các quan hệ giữa các thành
viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức và xây dựng chức năng, nhiệm vụ quyền
hạn của từng bộ phận sao cho nhờ cấu trúc đó chủ thể quản lý tác động lên đối
tƣợng quản lý một cách có hiệu quả nhằm thực hiện đƣợc mục tiêu của kế hoạch.
Nói cách khác tổ chức là quá trình sắp xếp và phân bổ cơng việc, quyền hành và các
nguồn lực cho các thành viên của tổ chức một cách có hiệu quả. Tổ chức là một
cơng cụ của quản lý.

9


- Lãnh đạo – chỉ đạo : Khi kế hoạch đã đƣợc thiết lập, cơ cấu bộ máy đã
đƣợc hình thành, nhân sự đã đƣợc tuyển dụng và sắp xếp thì phải có ngƣời đứng ra
lãnh đạo và dẫn dắt tổ chức. Chỉ đạo là quá trình tác động đến con ngƣời để họ hoàn
thành những nhiệm vụ đƣợc phân công, đạt đƣợc các mục tiêu của tổ chức.
- Kiểm tra: Là một chức năng cơ bản và quan trọng của quản lý. Lãnh đạo
mà khơng kiểm tra thì coi nhƣ không lãnh đạo. Kiểm tra là đánh giá, phát hiện và
điều chỉnh những kết quả hoạt động của tổ chức nhằm đạt đƣợc mục tiêu của đơn
vị, hoàn thành kế hoạch đã đề ra.
Các chức năng cơ bản của q trình quản lý có quan hệ mật thiết với nhau và
cùng với các yếu tố khác có liên quan tới cả 4 chức năng đó thì thơng tin kích thích
(Khuyến khích/Tạo động cơ) và ra quyết định.
Hệ thống thơng tin có vai trị đặc biệt quan trọng, là sức mạnh của công tác
quản lý, nếu thiếu hoặc sai thông tin thì cơng tác quản lý gặp khó khăn, tạo nên
những quyết định sai lầm, công tác quản lý kém hiệu quả và thất bại. Thông tin là
mạch máu của chu trình quản lý. Thơng tin là mạch máu lƣu thơng tin tức giữa các

bộ phận đảm bảo cho tồn bộ hệ thống hoạt động, đảm bảo sự thống nhất trong
quản lý. Vai trị của thơng tin trong quản lý rất quan trọng : Là cơ sở, chất liệu hình
thành các quyết định quản lý. Hoạt động thông tin quản lý tác động và chi phối toàn
bộ hoạt động của hệ thống, nó thu hút và điều chỉnh hoạt động của hệ thống, vừa
giúp nhà quản lý nâng cao năng lực quản lý vừa rèn luyện ý chí nhà quản lý.
Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý và hệ thống thơng tin đƣợc biểu diễn
thành hình sau: (hình 1.2 )

Lập kế hoạch

Kiểm tra

Thơng tin

Tổ chức

Chỉ đạo
Hình 1. 2: Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý và hệ thống thông tin

10


1.2.1.2. Biện pháp, biện pháp quản lý
“ Biện pháp là cách làm, cách thức tiến hành một vấn đề cụ thể nào đó”. Trong
quản lý, đối tƣợng quản lý có tính phức hợp và phức tạp, địi hỏi phải có biện pháp
quản lý đa dạng và phù hợp với đối tƣợng. Do đó biện pháp thƣờng đƣợc dùng với
nghĩa cụ thể hóa các phƣơng pháp quản lý trong các cơng việc cụ thể.
Nói cách khác, “biện pháp quản lý là cách thức cụ thể để thực hiện một mục
tiêu cụ thể trong quá trình quản lý, bản thân mỗi biện pháp có thể bao gồm một tập
hợp các việc làm, tác động cụ thể. Các biện pháp quản lý thƣờng đƣợc đề xuất để

giải quyết một loạt vấn đề trong mỗi quá trình quản lý một hệ điều hành (một cơ sở
đào tạo, một hệ thống giáo dục...) nên thƣờng đƣợc đƣa ra dƣới dạng một biện pháp.
Trong đó mỗi biện pháp có một vai trị nhất định và có mối quan hệ với việc thực
thi các biện pháp khác ”[7, tr.42] .
Biện pháp quản lý đào tạo thể hiện tính năng động sáng tạo của chủ thể quản
lý trong các điều kiện công tác thực tế của một cơ sở giáo dục - đào tạo cụ thể,
nhằm giúp cho nhà quản lý thực hiện các phƣơng pháp quản lý quá trình đào tạo.
Hiệu quả quản lý phụ thuộc rất nhiều vào việc chọn lựa chọn đúng và áp dụng linh
hoạt các biện pháp.
1.2.2. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường
1.2.2.1. Quản lý giáo dục
Cùng với sự phát triển của lồi ngƣời, giáo dục xuất hiện nhằm mục đích
thựuc hiện cơ chế truyền kinh nghiệm lịch sử - xã hội của thế hệ trƣớc cho thế hệ
sau, để thế hệ sau kế thừa phát triển một cách sáng tạo, làm cho xã hội phát triển
không ngừng. Để đạt đƣợc mục đích đó, Quản lý giáo dục chính là nhân tố tổ chức,
chỉ đạo việc thực hiện cơ chế trên. Quản lý giáo dục đã đƣợc các nhà lý luận và
quản lý thực tiễn đƣa ra một số định nghĩa dƣới các góc độ khác nhau :
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo (1997): “Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quan
là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lƣợng xã hội nhằm đẩy mạnh công tác đào
tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu xã hội ”[7 , tr1]
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang (1989): “ Quản lý giáo dục là hệ thống
những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lý nhằm
làm cho hệ vận hành theo đƣờng lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện

11


đƣợc các tính chất của nhà trƣờng xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ
là quá trình dạy học-giáo dục thế hệ trẻ, đƣa hệ thống giáo dục tới mục tiêu dự kiến,
tiến lên trạng thái mới về chất ” [21, tr18], [15, tr 341]

Tóm lại: Quản lý giáo dục là hệ thống những tác động có mục đích, có kế
hoạch của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản lý trong lĩnh vực giáo dục nhằm
đạt mục tiêu giáo dục đề ra, phù hợp với quy luật phát triển của xã hội.
1.2.2.2. Quản lý nhà trường
Nhà trƣờng là tổ chức giáo dục cơ sở của hệ thống giáo dục, là tổ chức giáo
dục chuyên nghiệp, có nội dung chƣơng trình, có phƣơng tiện và phƣơng pháp hiện
đại, là môi trƣờng giáo dục thuận lợi do một đội ngũ các nhà sƣ phạm đã đƣợc đào
tạo thực hiện, có tập thể học sinh cùng nhau học tập và rèn luyện.
Quản lý nhà trƣờng là quá trình tác động của chủ thể quản lý tới các hoạt động
trong cấu trúc của nhà trƣờng, nhằm vận hành hệ thống tổ chức nhà trƣờng đạt tới
mục tiêu của chính Nhà trƣờng đề ra và các mục tiêu của Nhà nƣớc, xã hội yêu cầu.
Quản lý nhà trƣờng là thực hiện đƣờng lối giáo dục của Đảng, đƣa nhà trƣờng vận
hành theo nguyên lí giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với
ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh.
Quản lý nhà trƣờng bao gồm :
- Tác động của chủ thể quản lý bên trên và bên ngoài nhà trƣờng. Quản lý nhà
trƣờng là những tác động quản lý của các cơ quan quản lý giáo dục cấp trên nhằm
hƣớng dẫn và tạo điều kiện cho hoạt động giảng dạy, học tập trong nhà trƣờng.
Những chỉ dẫn, quyết định của các cơ quan có liên quan đến nhà trƣờng nhằm định
hƣớng và tạo điều kiện cho sự phát triển nhà trƣờng.
- Tác động của những chủ thể bên trong nhà trƣờng. Quản lý nhà trƣờng do
chủ thể quản lí bên trong nhà trƣờng bao gồm các hoạt động quản lý giáo viên, học
sinh, quản lý quá trình dạy học - giáo dục, cơ sở vật chất trang thiết bị trƣờng học,
tài chính, mối quan hệ giữa nhà trƣờng và cộng đồng.
Nhƣ vậy, quản lý nhà trƣờng là thực hiện hoạt động quản lý mang tính tổ chức
sƣ phạm của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên và học sinh và các mặt của đời
sống xã hội nhà trƣờng để đảm bảo sự vận hành tối ƣu tổ chức sƣ phạm của quá
trình dạy học và giáo dục thế hệ trẻ.

12



1.2.3 . Đào tạo và quản lý đào tạo
1.2.3.1. Đào tạo
Đào tạo, theo Từ điển Bách khoa Việt Nam (1995), khái niệm đào tạo nói
chung là “q trình tác động đến một con ngƣời nhằm làm cho ngƣời đó lĩnh hội và
nắm vững những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo...một cách có hệ thống. Để chuẩn bị cho
ngƣời đó thích nghi với cuộc sống và khả năng nhận một sự phân cơng lao động
nhất định, góp phần của mình vào việc phát triển xã hội, duy trì và phát triển nền
văn minh của con ngƣời.” [25, tr 82 ]
Đào tạo là hoạt động mang tính phối hợp giữa các chủ thể dạy học (ngƣời dạy
và ngƣời học), là sự thống nhất hữu cơ giữa hai mặt dạy và học tiến hành trong một
cơ sở giáo dục. Trong đó, tính chất, phạm vi, cấp độ, cấu trúc và quy trình của hoạt
động đƣợc quy định một cách chặt chẽ, cụ thể, về mục tiêu, chƣơng trình, nội dung,
phƣơng pháp, hình thức tổ chức, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, đánh giá kết quả
đào tạo, cũng nhƣ thời gian và đối tƣợng đào tạo cụ thể.
Quá trình đào tạo là quá trình phối hợp hoạt động của cán bộ, giáo viên và học
sinh sinh viên nhằm phát triển trí tuệ và nhân cách của học sinh sinh viên do nhà
trƣờng tổ chức,chỉ đạo và thực hiện. Quá trình đào tạo bao gồm quá trình dạy học
và quá trình giáo dục, là bộ phận cấu thành chủ yếu nhất trong toàn bộ hoạt động
của một nhà trƣờng.
Bản chất của quá trình đào tạo là quá trình giáo dục - dạy học, là bộ phận chủ
yếu trong tồn bộ cơng tác quản lý của nhà trƣờng. Theo tác giả Hà Thế Ngữ: “Q
trình đào tạo cịn đƣợc gọi là q trình giáo dục hoặc quá trình sƣ phạm. Gọi nhƣ
vậy để nhấn mạnh đến đặc trƣng của quá trình, bởi việc nhà sƣ phạm tổ chức và
điều khiển quá trình trên cơ sở khoa học giáo dục” [20, tr 30].
Đối tƣợng của q trình đào tạo chính là nhân cách ngƣời học. Do đó, mục đích,
nội dung, phƣơng tiện và hình thức đào tạo phải phù hợp với đặc điểm tâm lí của
ngƣời học trong hoàn cảnh cụ thể.
Nhiệm vụ cơ bản của quá trình đào tạo là cung cấp kiến thức, rèn luyện kĩ năng,

hình thành ý thức thái độ cho ngƣời học.
1.2.3.2. Quản lý đào tạo
Quản lý đào tạo: “Là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp

13


quy luật của chủ thể quản lý, nhằm làm cho hệ thống giáo dục đào tạo vận hành
theo đƣờng lối của Đảng, thực hiện đƣợc những nhu cầu của nền giáo dục trong
việc đào tạo con ngƣời theo mẫu ngƣời của thời đại, tập trung và hoạt động dạy học
và giáo dục, đƣa hệ vận động từ trạng thái ban đầu đến mục tiêu.”[18 ,tr.25]
Quản lý đào tạo chính là quản lý các hoạt động đào tạo toàn diện nhằm thực
hiện các nhiệm vụ dạy học. Đó là quản lý việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch đào tạo,
nội dung chƣơng trình đào tạo, kết quả nhân cách nghề nghiệp, tri thức về chuyên
môn, kỹ năng nghề nghiệp đồng thời cần phải coi trọng công tác quản lý cơ sở vật
chất, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ công tác đào tạo.
1.2.3.3. Các thành tố của quá trình đào tạo
Quá trình đào tạo của nhà trƣờng bao gồm các thành tố: Mục tiêu, nội dung,
phƣơng pháp, lực lƣợng, đối tƣợng, hình thức, điều kiện, mơi trƣờng, qui chế và bộ
máy quản lý đào tạo.
Mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phƣơng pháp đào tạo là nhóm nhân tố cơ
bản, chúng tạo nên chƣơng trình dạy học. Hai nhân tố : lực lƣợng, đối tƣợng đào tạo
là nhóm nhân tố động lực. Các nhân tố : Hình thức, điều kiện, môi trƣờng, qui chế
và bộ máy đào tạo gắn kết với mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phƣơng pháp đào
tạo, lực lƣợng, đối tƣợng đào tạo làm cho cơng việc của Thầy và Trị đạt hiệu quả.
1.2.3.4. Quản lý quá trình đào tạo
Quản lý quá trình đào tạo là quản lý các yếu tố, các khâu trong quá tình đào
tạo: Mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, hình thức tổ chức, ngƣời dạy, ngƣời học, cơ
sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho ngƣời dạy, ngƣời học .. đƣợc triển khai thực hiện
theo một kế hoạch, lộ trình nhất định.

Đối tƣợng của quản lý quá trình đào tạo bao gồm hoạt động của giáo viên,
học sinh - sinh viên và các tổ chức sƣ phạm của nhà trƣờng trong việc thực hiện
mục tiêu, nội dung chƣơng trình đào tạo của nhà trƣờng theo một kế hoạch nhất
định.
Quá trình đào tạo phải thực hiện đồng thời các chức năng giáo dục, giáo
dƣỡng và phát triển mối quan hệ tác động, ảnh hƣởng lẫn nhau nhằm cải biến nhân
cách của học sinh. Những chức năng này trong thực tế đƣợc thể hiện với mức độ
khác nhau tuỳ theo nội dung và tính chất của từng giai đoạn trong q trình đào tạo.

14


Những chức năng này bao giờ cũng cần đƣợc quản lý, tổ chức thực hiện để nâng
cao chất lƣợng của q trình đào tạo.
1.3. Ngành Cơng nghệ May và quản lý hoạt động đào tạo ngành Công nghệ
May ở trƣờng Đại học
1.3.1. Ngành Công nghệ May
1.3.1.1. Ngành, chuyên ngành
Theo Bách khoa toàn thƣ mở Wikipedia, “ ngành là một lĩnh vực khoa học, kỹ
thuật hoặc văn hóa, cho phép ngƣời học tiếp nhận những kiến thức và kỹ năng mang
tính hệ thống cần có để thực hiện các kỹ năng lao động trong khuôn khổ của một
nghề cụ thể”. Ngành phải đƣợc ghi trong văn bằng tốt nghiệp.
Chuyên ngành là sự đào tạo chuyên sâu kiến thức và kỹ năng cho ngƣời học
trong phạm vị hẹp hơn của một ngành, hoặc là sự thu nhận kiến thức và kỹ năng
trong một ngành mới khác.
1.3.1.2. Công nghệ, Công nghệ May
Công nghệ là tập hợp các phƣơng pháp, quy trình, kỹ năng, bí quyết, cơng cụ,
phƣơng tiện dùng để biến đổi các nguồn lực thành sản phẩm. [15, tr 202)
Nhƣ vậy công nghệ là việc phát triển và ứng dụng của các dụng cụ, máy móc,
ngun liệu và quy trình để giúp đỡ giải quyết những vấn đề của con ngƣời.

Công nghệ May là tập hợp các phƣơng pháp, quy trình, kỹ năng, bí quyết,
cơng cụ, phƣơng tiện dùng để biến đổi các nguyên vật liệu (vải, chỉ…) thành sản
phẩm (quần, áo, mũ…).
1.3.1.3. Đặc thù đào tạo ngành Công nghệ May
Ngành Công nghiệp may đã tạo ra sản phẩm rất quan trọng không thể thiếu
đối với cuộc sống của mỗi ngƣời. Trong một số năm gần đây các sản phẩm may
mặc do các cơ sở trong nƣớc sản xuất, chất lƣợng ngày đƣợc nâng cao, mẫu mã,
kiểu dáng phong phú.
Để đáp ứng yêu cầu CNH - HĐH đất nƣớc, đòi hỏi phải có một đội ngũ lao
động có trình độ cao, nó đặt ra cho công tác đào tạo cần phải đẩy mạnh về số lƣợng
và chất lƣợng tạo ra nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp may. Nguồn lao động
đã qua đào tạo mới tiếp thu đƣợc công nghệ hiện đại, tiên tiến mới có khả năng đƣa
nƣớc ta hồ nhập đƣợc với các nƣớc trong khu vực và trên thế giới. Ngƣời cán bộ

15


kỹ thuật không những đáp ứng đƣợc yêu cầu sản xuất mà cịn cần có hiểu biết rộng,
có khả năng tiếp cận nhiều với cơng nghệ mới, có khả năng điều khiển các trang
thiết bị hiện đại và điều hành một đơn vị sản xuất (dây chuyền, phân xƣởng …)
Trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội đƣợc nhà nƣớc cho phép đào tạo hệ Cao đẳng
Công nghệ May từ năm 2003, và hệ đại học Công nghệ May từ năm 2009. Ngành
có những đặc thù cơ bản sau :
- Ngành Cơng nghệ May là một ngành mà trong q trình đào tạo phải đầu tƣ
trang thiết bị phục vụ đào tạo rất lớn, ngƣời học rất vất vả, khi ra ngồi doanh
nghiệp thì thời gian làm việc căng, mà đãi ngộ khi ra trƣờng lại khơng cao. Chính vì
vậy nhà trƣờng đã áp dụng nhiều biện pháp ƣu tiên nhằm thu hút số thí sinh của
ngành này.
- Kỹ năng cơ bản trong đào tạo ngành công nghệ May là kỹ năng nghề nghiệp.
Để hình thành kỹ năng nghề nghiệp, sinh viên phải vừa học lý thuyết và thực hành

nghề, phải hình thành kỹ năng, kỹ xảo theo mục tiêu của ngành đề ra. Trong đào tạo
nghề nghiệp, sinh viên sẽ đƣợc giao nhiệm vụ khó hơn và gần gũi trong doanh
nghiệp. Sinh viên đƣợc đào tạo kiến thức về công nghệ may để chuyên sâu về xử lý
kỹ thuật, có tính sáng tạo, có khả năng quản lý, ứng dụng công nghệ kể cả thiết kế
và kinh doanh thời trang.
- Đào tạo ngành công nghệ may phải gắn liền với các thiết bị, các phƣơng
tiện, đặc biệt và các phƣơng tiện kỹ thuật dạy học hiện đại đòi hỏi nhà trƣờng và
giáo viên phải chăm lo việc đầu tƣ thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật cho việc dạy học
và sử dụng một cách tối ƣu nhất. Trong dạy thực hành công nghệ may, chủ yếu là
truyền đạt để ngƣời học tiếp thu những kỹ năng, kỹ xảo, hình thành ý thức thái độ
nghề nghiệp và những kinh nghiệm lao động thực tiễn xã hội.
- Phƣơng pháp dạy học trong đào tạo ngành May chịu sự chi phối của mục
đích dạy học. Sinh viên lĩnh hội kiến thức một cách tự giác, tích cực và chỉ đạt kết
quả trong quá trình rèn luyện tay nghề. Vấn đề quan trọng là giáo viên thực hiện và
lựa chọn phƣơng pháp dạy học sao cho phù hợp với nội dung và đối tƣợng ngƣời
học thì sẽ đạt hiệu quả cao trong đào tạo…..
- Sản phẩm của ngành may không chỉ để bảo vệ sức khoẻ mà cịn tơn vinh vẻ
đẹp cho con ngƣời vì vậy các sản phẩm của nó ln đứng ở vị trí trọng tâm, thu hút

16