1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ vai trò đặc biệt quan trọng của cán bộ:
"Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "Công việc thành công hay thất bại,
đều do cán bộ tốt hay kém". Cán bộ chỉ có thể xứng đáng với vai trò ấy, khi
công tác cán bộ được thực hiện đúng đắn và có chất lượng tốt. Công tác cán
bộ gồm nhiều khâu, trong đó đánh giá cán bộ là một khâu rất quan trọng có
tính quyết định và quan hệ mật thiết, chi phối rất lớn các khâu khác của công
tác cán bộ. Công tác cán bộ được thực hiện tốt khi và chỉ khi các khâu của
công tác cán bộ được thực hiện tốt, trong đó không thể thiếu công tác đánh
giá cán bộ.
Đảng Nhân dân Cách mạng (ĐNCCM) Lào đã nhận thức sâu sắc về
vấn đề này, đã đề ra đường lối công tác cán bộ, ra các nghị quyết chuyên đề
về công tác cán bộ và những chỉ thị, quy định, quy chế về công tác cán bộ
trên tất cả các khâu của công tác cán bộ như: quy hoạch cán bộ, luân
chuyển, quản lý, bổ nhiệm, điều động, quản lý, đánh giá cán bộ… Đặc biệt
là Quy định 01 của Bộ Chính trị, ngày 07/07/2003 về đánh giá, phân loại
cán bộ, kèm theo các Hướng dẫn số 358 của Ban Tổ chức Trung ương ngày
02/02/2004 về tổ chức thực hiện Quy định này. Đây là văn bản làm căn cứ
rất quan trọng để các cấp uỷ đảng quán triệt, vận dụng và tổ chức thực hiện
đánh giá cán bộ. Nhờ đó, việc đánh giá cán bộ của ĐNDCM Lào đã có
chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng vào chất lượng và kết quả công
tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ các ngành, các cấp đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ cách mạng Lào trong giai đoạn hiện nay.
Tuy nhiên, ĐNDCM Lào cũng chỉ rõ "đánh giá cán bộ vẫn là khâu
yếu, chậm được khắc phục". Đây là vấn đề cần được đầu tư nghiên cứu nhằm
2
đánh giá đúng cán bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho các khâu khác của công tác
cán bộ được thực hiện tốt.
Thành phố Viêng Chăn là Thủ đô của nước CHDCND Lào, trái tim của
cả nước, có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế - xã hội. Sự
phát triển vững mạnh về mọi mặt của Thành phố có tác dụng to lớn và quyết
định sự phát triển của cả nước. Nhân tố quyết định sự phát triển của Thành phố
là đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ diện Ban Thường vụ Thành uỷ
Thành uỷ quản lý. Đây là những cán bộ lãnh đạo, quản lý các ngành, lĩnh vực,
các địa phương, các tổ chức trong hệ thống chính trị ở các đơn vị trực thuộc
Thành uỷ, quyết định sự phát triển mọi mặt ở các ngành, lĩnh vực, đơn vị đó.
Trong những năm qua, Thành uỷ Viêng Chăn đã luôn quan tâm đến
công tác cán bộ, đã cụ thể hoá đường lối, quan điểm, chủ trương của ĐNDCM
Lào về công tác cán bộ; đã quán triệt và tổ chức thực hiện các quy định của
Đảng về công tác cán bộ đạt kết quả, nhất là Quy định số 01 nêu trên của Bộ
Chính trị về đánh giá cán bộ, đặc biệt chú ý đánh giá cán bộ diện Ban Thường
vụ Thành ủy (DBTVTU) quản lý. Nhờ đó, việc đánh giá những cán bộ này đã
đúng đắn hơn, khách quan, công tâm, chính xác hơn, đúng với quan điểm của
Đảng, quy định, hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương; hạn chế được các tiêu
cực trong đánh giá đội ngũ cán bộ này như: chủ quan, thành kiến, thiếu dân chủ,
bè phái… Đây là nhân tố rất quan trọng tạo chuyển biến về chất trong công tác
cán bộ của Thành uỷ và đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý. Đó là nhân tố quyết
định để Viêng Chăn xứng đáng là đơn vị đi đầu về kinh tế - xã hội, quốc phòng,
an ninh và công tác xây dựng Đảng trong cả nước và toàn Đảng.
Tuy nhiên, việc đánh giá cán bộ DBTVTU quản lý vẫn còn nhiều hạn
chế, yếu kém, như: vẫn còn những biểu hiện chủ quan, thành kiến, hẹp hòi
trong đánh giá cán bộ; có lúc còn chưa thực sự dân chủ; còn những biểu hiện
cục bộ, bè phái, hữu khuynh, dĩ hoà vi quý, chủ yếu dựa vào ý kiến của Bí thư
3
hoặc Phó Bí thư Thành uỷ; cá biệt có trường hợp còn vi phạm nguyên tắc, quy
định về đánh giá cán bộ; việc công khai trong đánh giá những cán bộ này còn
rất hạn chế, nhất là công khai ý kiến đánh giá cho cán bộ được đánh giá; việc
đánh giá những cán bộ này chưa thành nền nếp; cá biệt có lúc còn có biểu
hiện qua loa, chiếu lệ nhằm đảm bảo chương trình, kế hoạch; việc phát huy
vai trò của các tổ chức trong hệ thống chính trị trong đánh giá cán bộ
DBTVTU quản lý còn hạn chế.
Những hạn chế, yếu kém đó, đã ảnh hưởng không nhỏ đến các khâu
khác của công tác cán bộ, như đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, cất nhắc, bố trí cán
bộ, ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý, hạn chế sự
phát triển mọi mặt của Thành phố.
Trước yêu cầu ngày càng cao của công cuộc đổi mới trên địa bàn Thành
uỷ Viêng Chăn, với vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thành uỷ - Thủ đô,
của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ DBTVTU quản lý và yêu cầu phát huy ưu
điểm, khắc phục có hiệu quả những hạn chế, yếu kém nêu trên đòi hỏi cấp thiết
phải nghiên cứu tìm giải pháp khả thi cho vấn đề này.
Là một cán bộ công tác tại Thành uỷ Viêng Chăn, được học tập có hệ
thống về xây dựng Đảng ở Việt Nam, tôi có nguyện vọng được góp phần vào
thực hiện nhiệm vụ cấp thiết nêu trên. Vì thế, tôi chọn và thực hiện đề tài luận
văn thạc sĩ: "Đánh giá cán bộ diện Ban Thường vụ Thành uỷ Thành phố
Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào quản lý trong giai
đoạn hiện nay".
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Công tác cán bộ nói chung và đánh giá cán bộ nói riêng đã được các
nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập, định
hướng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có rất nhiều quan điểm, chỉ dẫn vô cùng quý
báu, thiết thực về công tác đánh giá cán bộ. ĐNDCM Lào và Đảng Cộng sản
4
Việt Nam đã có các quan điểm, chủ trương và đã tổng kết được những bài học
kinh nghiệm về đánh giá cán bộ.
Đánh giá cán bộ nói chung và đánh giá cán bộ diện Ban Thường vụ cấp
uỷ các cấp quản lý nói riêng đã thu hút khá nhiều nhà khoa học ở Lào và Việt
Nam nghiên cứu, đạt kết quả quan trọng. Kết quả nghiên cứu của các công
trình khoa học đã được thể hiện trong các đề tài khoa học, luận văn, luận án
và được đăng tải trên các sách, báo, tạp chí ở Việt Nam và Lào:
* Đề tài khoa học cấp Nhà nước, "Luận cứ khoa học cho việc nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước"
do PGS,TS Nguyễn Phú Trọng và PGS,TS Trần Xuân Sầm đồng chủ biên,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001.
* Một số luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ:
- Xây dựng đội ngũ cán bộ diện Ban Thường vụ Tỉnh uỷ các tỉnh đồng
bằng sông Hồng quản lý (2004), Luận án tiến sĩ của Nguyễn Thái Sơn, Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ kinh tế chủ chốt ở Cộng hoà Dân chủ Nhân
dân Lào (2005), Luận án tiến sĩ của Xỉnh Khăm.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt Hội Liên hiệp phụ nữ các tỉnh ở Cộng
hoà Dân chủ nhân dân Lào hiện nay (2005), Luận án tiến sĩ của Ních Khăm.
- Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, chuyên ngành Xây dựng Đảng
Cộng sản Việt Nam, Đánh giá đội ngũ cán bộ chủ chốt diện Ban Thường vụ
Tỉnh uỷ Quảng trị quản lý trong giai đoạn hiện nay, 2007 của Hồ Xuân Doàn,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội.
- Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, chuyên ngành Xây dựng Đảng
Cộng sản Việt Nam, Đánh giá cán bộ diện Ban Thường vụ Tỉnh uỷ quản lý ở
tỉnh Cham Pa Sắc, Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào trong giai đoạn hiện
nay, 2005.
5
* Các bài viết của các nhà nghiên cứu các cấp về công tác đánh giá cán
bộ và các tạp chí:
- Một số phương pháp đánh giá, tuyển chọn, đề bạt cán bộ của Nguyễn
Quốc Hiệp, Tạp chí Xây dựng Đảng, số tháng 7-2003.
- Để đánh giá đúng cán bộ của tác giả Lê Đức Bình, đăng trên Tạp chí
Xây dựng Đảng, số tháng 9-2004.
- Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về quan điểm và phương pháp đánh
giá cán bộ thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước của tác giả Vũ Viết
Mỹ, đăng trên Tạp chí Thông tin công tác tư tưởng, số 4-2006.
- Để đánh giá, sử dụng, đề bạt đúng cán bộ của TS. Đặng Đình Phú
đăng trên Website Đảng Cộng sản Việt Nam, tháng 5-2006.
- Bài "Tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ" của Đặng Sĩ Lộc
đăng trên Tạp chí Xây dựng Đảng, số 5-2007. Tác giả đã đi sâu nghiên cứu tư
tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ, đưa ra quan điểm, thái độ, các bệnh
liên quan đến việc đánh giá cán bộ và đưa ra một số giải pháp.
- Chuyên đề Quản lý, đánh giá, điều động, luân chuyển cán bộ, Tài liệu
bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tổ chức, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001.
Đến nay ở Việt Nam và Lào chưa có công trình khoa học nào nghiên
cứu toàn diện về "Đánh giá cán bộ diện Ban Thường vụ Thành uỷ Thành
phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào quản lý trong
giai đoạn hiện nay".
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích:
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về việc đánh giá
cán bộ DBTVTU Thành uỷ Viêng Chăn quản lý, luận văn đề xuất phương
hướng và giải pháp chủ yếu, có tính khả thi nhằm đánh giá đúng cán bộ
DBTVTU quản lý trong giai đoạn hiện nay.
- Nhiệm vụ:
6
+ Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về đánh giá cán bộ
DBTVTU Viêng Chăn quản lý.
+ Khảo sát đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ DBTVTU Thành phố
quản lý, khảo sát đánh giá thực trạng việc đánh giá những cán bộ này, chỉ ra
ưu, khuyết điểm, nguyên nhân, rút ra những kinh nghiệm.
+ Đề xuất phương hướng và giải pháp chủ yếu có tính khả thi, nhằm
đánh giá đúng cán bộ DBTVTU quản lý đến năm 2020.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu về đánh giá cán bộ DBTVTU Viêng Chăn quản lý
trong giai đoạn hiện nay.
- Phạm vi nghiên cứu:
Luận văn nghiên cứu việc đánh giá cán bộ DBTVTU Viêng Chăn quản
lý từ khi có Quy định số 01 của Bộ Chính trị ĐNCM Lào ngày 07/7/2003 về
đánh giá phân loại cán bộ và Hướng dẫn số 358 của Ban Tổ chức Trung ương
Đảng về thực hiện Quy định này (tháng 7/2004) đến nay.
Phương hướng và giải pháp đề xuất trong luận văn có giá trị đến năm 2020.
5. Cơ sở lý luận và thực tiễn; phương pháp nghiên cứu
- Cơ sở lý luận:
Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của ĐNDCM Lào và Đảng Cộng sản Việt
Nam về xây dựng Đảng, về công tác cán bộ. Đồng thời, kế thừa kết quả
nghiên cứu, đánh giá cán bộ mà các nhà khoa học, các cấp uỷ, cán bộ hoạt
động thực tiễn thể hiện trong các công trình khoa học có liên quan, các báo
cáo và việc khảo sát thực tiễn.
- Cơ sở thực tiễn:
Cơ sở thực tiễn của luận văn là quá trình thực hiện việc đánh giá cán bộ
DBTVTU Viêng Chăn quản lý trong những năm qua, tham khảo việc đánh giá
cán bộ chủ chốt cấp huyện, tỉnh, của các cấp uỷ.
7
- Phương pháp nghiên cứu:
Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin, phương pháp phân tích và tổng hợp, lịch sử - lôgíc, điều tra,
khảo sát tổng kết thực tiễn, phương pháp chuyên gia.
6. Những đóng góp của luận văn
- Quan niệm về đánh giá cán bộ DBTVTU Viêng chăn quản lý trong
giai đoạn hiện nay. Những kinh nghiệm của Thành uỷ về đánh giá cán
DBTVTU quản lý.
- Những giải pháp chủ yếu có tính khả thi nhằm đánh giá đúng cán bộ
DBTVTU quản lý trong giai đoạn hiện nay.
- Kết quả nghiên cứu luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham
khảo phục vụ việc đánh giá cán bộ DBTVTU quản lý.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn còn có thể được dùng làm tài liệu
tham khảo phục vụ học tập, giảng dạy về xây dựng Đảng ở Trường Chính trị Hành chính Viêng Chăn.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 3 chương, 6 tiết.
8
Chương 1
ĐÁNH GIÁ CÁN BỘ DIỆN BAN THƯỜNG VỤ THÀNH UỶ VIÊNG
CHĂN NƯỚC CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN LÀO QUẢN LÝ NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. BAN THƯỜNG VỤ THÀNH UỶ VIÊNG CHĂN VÀ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
DIỆN BAN THƯỜNG VỤ THÀNH UỶ QUẢN LÝ
1.1.1. Thành phố Viêng Chăn và Thành uỷ, Ban Thường vụ Thành uỷ
1.1.1.1. Khái quát về thành phố Viêng chăn, Đảng bộ và Thành uỷ
Thành phố Viêng Chăn được thành lập từ năm 1560 và từ đó đến nay,
luôn là Thành phố - Thủ đô, trung tâm chính trị, văn hoá của đất nước Lào
trong các giai đoạn khác nhau.
Thành phố Viêng Chăn có diện tích là 3920 km 2, phía Bắc giáp tỉnh
Viêng Chăn, phía Đông giáp tỉnh Bo-li-khăn-xay, phía Nam và giáp Tây là
sông Mê Công. Thủ đô Viêng Chăn có 9 huyện và 496 bản. Theo số liệu tổng
điều tra dân số toàn quốc, dân số của Viêng Chăn là 743467 người, trong đó
nữ 380.255 người, mật độ dân số của thủ đô Viêng Chăn cao nhất nước (2252
người km2). Cư dân thủ đô có kết cấu phong phú, có quá trình phát triển lâu
đời, rất đa dạng về ngôn ngữ, tâm lý xã hội, phong tục tập quán, tôn giáo, tín
ngưỡng, văn hoá, nghệ thuật, có nguyên quán ở hầu hết các tỉnh thành trong
cả nước, một số là người nước ngoài.
Thành phố Viêng Chăn hình thành hai khu vực kinh tế: Khu vực trung
tâm là nơi có số dân sinh sống đông nhất, có tốc độ phát triển kinh tế - xã hội
cao hơn các khu vực khác; khu vực ngoại ô dân cư thưa thớt, sinh sống rải rác
trên địa bàn, nơi đây có tốc độ phát triển kinh tế - xã hội chậm hơn.
Thành phố Viêng Chăn có nhiều tiềm năng và điều kiện thuận lợi cho
sự phát triển về mọi mặt như: diện tích trồng trọt; sông suối và thuỷ lợi khá
thuận lợi, có đường giao thông đường bộ, đường thuỷ và đường hàng không;
9
các bệnh viện từ cấp thấp đến số cao. Đặc biệt Thành phố luôn nhận được chỉ
đạo, hỗ trợ trực tiếp của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các ban
ngành của Trung ương. Trình độ dân trí của thành phố cao hơn các tỉnh khác.
Thành phố Viêng Chăn là Thủ đô là trái tim của nước Lào qua nhiều
thời đại, nơi tập trung nhiều di sản văn hoá và những tài năng, đây là nguồn
sức mạnh tinh thần to lớn của đất nước và nhân dân Lào. Thành phố Viêng
Chăn có sức thu hút vốn, lao động, năng lượng, công nghệ, nguyên liệu, vật
tư, trang thiết bị và nhân tài cả nước... để phát triển nhanh, mạnh, vững chắc
kinh tế - xã hội, có điều kiện thuận lợi về thông tin và giao lưu với các tỉnh
trong cả nước và quốc tế để phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh.
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Đảng bộ Thủ đô
Viêng Chăn đã thực hiện đường lối đổi mới từng bước giành được từ thắng lợi
này đến thắng lợi khác. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố ở mức cao
nhất cả nước. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới thủ đô
Viêng Chăn vẫn giữ vững ổn định chính trị, tạo điều kiện thuận lợi để đổi mới
kinh tế - xã hội, kinh tế nhiều thành phần ở thành phố phát triển khá mạnh mẽ.
1.1.1.2. Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn - vị trí, vai trò, chức
năng nhiệm vụ
* Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Viêng Chăn:
- Về trình độ, độ tuổi:
+ Trình độ chuyên môn : Có 27/27 đồng chí, nữ 05 đồng chí. 100%
đồng chí có trình độ từ đại học trở lên ( trong đó 02 đồng chí tiến sĩ; 01 đồng
chí thạc sĩ ).
+ Trình độ lý luận chính trị: Trung cấp 06 đồng chí; cao cấp 21 đồng chí.
+ Độ tuổi tính đến 2015:
Dưới 40 tuổi : Không có.
Từ 40 – 50 tuổi : Có 13 đồng chí.
10
Trên 50 tuổi : Có 14 đồng chí.
* Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn:
Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Viêng chăn là cơ quan lãnh đạo
giữa hai kỳ Đại hội đại biểu được Đảng bộ bầu ra để lãnh đạo Đảng bộ và
nhân dân thủ đô thực hiện nghị quyết đại hội.
Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn là cơ quan lãnh đạo do Hội nghị
lần thứ nhất Ban chấp hành Đảng bộ Thủ đô bầu ra, có nhiệm vụ lãnh đạo và
kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết của Đại hội đại biểu thủ đô, nghị quyết,
chỉ thị của Ban Chấp hành Đảng bộ và cấp trên; quyết định những chủ trương,
giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; về công tác xây
dựng Đảng, công tác tổ chức cán bộ; quyết định triệu tập và chuẩn bị nội dung
các kỳ họp của Ban chấp hành Đảng bộ Thủ đô.
- Về số lượng: Ban chấp hành Đảng bộ Thành uỷ gồm 07 đồng chí, trong
đó có 01 nữ; và 2 đồng chí là Phó Bí thư và phó Bí thư thường trực Thành uỷ.
- Về trình độ, độ tuổi:
+ Trình độ chuyên môn: 07 đồng chí trong Ban Thường vụ có trình độ
đại học trở lên (trong đó, có 01 đồng chí có trình độ tiến sĩ và 01 đồng chí
thạc sĩ).
- Trình độ lý luận chính trị, 07 đồng chí trong Ban Thường vụ đều có
trình độ cao cấp lý luận chính trị.
+ Độ tuổi tính đến năm 2015.
Dưới 50 tuổi : có 0 đồng chí.
Trên 50 tuổi: có 07 đồng chí.
* Vị trí, vai trò của Ban Thường vụ Thành uỷ.
Ban Thường vụ Thành uỷ có vai trò rất quan trọng là nhân tố quyết
định thắng lợi mọi hoạt động của Đảng bộ Thành phố, từ xây dựng Đảng đến
lãnh đạo các tổ chức trong hệ thống chính trị, các tổ chức kinh tế, tổ chức xã
11
hội của Thành phố và lãnh đạo các lĩnh vực đời sống xã hội trên địa bàn. Đó
là những người chịu trách nhiệm trước Ban chấp hành Đảng bộ, trước Đảng
bộ và nhân dân Thành phố về sự hoạt động có hiệu quả của các tổ chức Đảng,
chính quyền, đoàn thể và của sự phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an
ninh trên địa bàn Thủ đô. Đó là những người "đứng mũi chịu sào", trong chỉ
đạo tổ chức thực tiễn, gánh vác trọng trách và chịu trách nhiệm không chỉ
trong công việc của cơ quan, đơn vị mình phụ trách, mà còn đối với toàn bộ
Thủ đô. Vai trò ấy do vai trò của Đảng bộ Thủ đô và vai trò của Thủ đô qui
định. Đó là những cán bộ "đầu tàu" của một con tàu đang vận hành đến mục
tiêu phát triển nhanh, bền vững của Thủ đô. Nếu thiếu những cán bộ này mọi
hoạt động của Thủ đô không diễn ra được. Ngoài ra Ban Thường vụ Thành uỷ
Viêng Chăn còn có vai trò quyết định trong việc tổ chức, thực hiện thắng lợi
đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên địa bàn Thủ đô.
Vai trò ấy xuất phát từ mối quan hệ biện chứng giữa cán bộ chủ chốt với
đường lối, chính sách của Đảng, với năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của
Đảng và với phong trào cách mạng của quần chúng.
* Chức năng, nhiệm vụ và chế độ công tác:
- Chức năng:
Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn là cơ quan thay mặt Ban chấp
hành Đảng bộ thành phố lãnh đạo, điều hành mọi hoạt động của Ban chấp
hành, của Đảng bộ giữa hai kỳ họp Ban chấp hành về các mặt hoạt động như:
công tác xây dựng Đảng, hoạt động lãnh đạo các tổ chức trong hệ thống chính
trị và các lĩnh vực đời sống xã hội trên địa bàn nhằm thực hiện thắng lợi
đường lối, nghị quyết của Ban chấp hành và nghị quyết của Đại hội đại biểu
Đảng bộ thành phố Viêng Chăn. Qua đó từng bước đẩy mạnh phát triển kinh tế
hàng hoá theo cơ chế thị trường, định hướng XHCN nhằm phát triển kinh tế - xã
12
hội, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, nâng cao đời sống của
nhân dân, góp phần vào sự phát triển mọi mặt của các tỉnh khác và cả nước.
Như vậy, Ban Thường vụ Thành uỷ có chức năng chủ yếu là cơ quan
lãnh đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết và những quyết định của Ban chấp
hành Đảng bộ thành phố trong các kỳ họp, nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành
phố. Tuy không là cơ quan cấp trên của Ban chấp hành, nhưng Ban thường vụ
là tập thể trực tiếp điều hành mọi hoạt động của đảng bộ, được quyền quyết
định một số công việc theo quy định. Ban Thường vụ thành uỷ còn có chức
năng, chuẩn bị những nội dung hoạt động của Ban chấp hành trong thời gian
hoạt động giữa hai kỳ họp Ban chấp hành để Ban chấp hành thảo luận, bàn
bạc và quyết định. Ban thường vụ Thành uỷ còn có chức năng bàn bạc, thảo
luận và ra nghị quyết của Ban thường vụ về các hoạt động về công tác xây
dựng Đảng và một số lĩnh vực khác; kiểm tra, giám sát các hoạt động của
từng uỷ viên Ban thường vụ, uỷ viên Ban chấp hành và Ban chấp hành đảng
bộ cũng như các cấp uỷ, cán bộ, tổ chức Đảng trực thuộc và các tổ chức đảng
khác theo phân cấp quản lý. Trong công tác xây dựng Đảng, Ban Thường vụ
có chức năng tổ chức, triển khai các hoạt động của công tác cán bộ, trong đó
có đánh giá cán bộ DBTVTU quản lý.
- Nhiệm vụ:
Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn có những nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
+ Tuyển chọn, bố trí và phân công công tác; giới thiệu ứng cử, chỉ định;
quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng; điều động, luân chuyển, bổ nhiệm, miễn
nhiệm; khen thường; kỷ luật; giải quyết nghỉ hưu và thực hiện chính sách đối
với các chức danh Uỷ viên Thường vụ, Trưởng ban, phó Trưởng ban của
Thành Uỷ, Bí thư, Phó Bí thư, Uỷ viên Thường vụ Đảng uỷ; Bí thư, Phó Bí
thư, Uỷ viên Thường vụ Đảng uỷ Khối trực thuộc; Giám đốc, Phó giám đốc
13
các sở và tương đương; Chủ tịch, Phó Chủ tịch Mặt trận, cấp trưởng và cấp
phó trong Ban chấp hành các đoàn thể ở thành phố.
+ Chuẩn bị nhân sự để Thành uỷ xem xét, đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí
thư, xem xét chỉ đạo làm thủ tục đưa vào các chức danh thuộc Ban Bí thư
Trung ương Đảng quản lý; giới thiệu nhân sự bổ sung Thành Uỷ viên; giới
thiệu bầu bổ sung uỷ viên Ban Thường vụ Thành uỷ .
+ Đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư về bố trí, phân công công tác, nhận
xét đánh giá, bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật, giải quyết chế độ
nghỉ hưu và thực hiện chính sách đối với các chức danh cán bộ đó.
+ Quyết định việc phân cấp quản lý cán bộ đối với các ban cán sự
Đảng, Đảng đoàn ở các cơ quan, ban ngành Thủ đô và đối với cấp uỷ, tổ chức
đảng trong phạm vi phụ trách.
+ Chuẩn y Ban chấp hành, Bí thư, Phó Bí thư, Uỷ viên Ban Thường vụ
các Đảng uỷ trực thuộc, Chủ nhiệm, Phó chủ nhiệm, Uỷ viên Uỷ ban kiểm tra
Đảng uỷ trực thuộc; chỉ định hoặc uỷ quyền cho Thường trực Thành uỷ bổ
sung Uỷ viên Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng uỷ trực thuộc, khi cần thì
chỉ định Bí thư Ban Chấp hành Đảng bộ trực thuộc.
Chỉ định uỷ viên Đảng đoàn, Ban cán sự Đảng, Đảng đoàn các cơ quan
trực thuộc Thành uỷ, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo các tổ chức thuộc thẩm quyền
theo ngành. Tham gia ý kiến với Đảng uỷ quân sự Trung ương, Đảng uỷ Công
an Trung ương về bổ nhiệm Chỉ Huy trưởng, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy
quân sự thủ đô; Giám đốc, Phó Giám đốc Công an thủ đô.
- Về chế độ công tác:
Ban Thường vụ Thành uỷ duy trì đều đặn chế độ giao ban với Bí thư,
Chủ tịch các huyện và Giám đốc các ban, ngành Thành phố để tăng cường sự
phối hợp lãnh đạo, điều hành giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị từ
thành phố tới cơ sở; tập trung chỉ đạo giải quyết các vấn đề nổi cộm, bức xúc;
14
kiểm tra, đôn đốc thực hiện, tạo sự thống nhất và quyết tâm trong việc giải
quyết những nhiệm vụ trọng tâm của Thành uỷ.
Nhìn chung Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn hiện nay tuyệt đại đa
số là người trẻ tuổi so với những nhiệm kỳ trước đây. Họ có bản lĩnh chính trị
vững vàng, kiên định mục tiêu phát triển đất nước theo hướng XHCN; quán
triệt và chấp hành nghiêm túc các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng,
pháp luật của Nhà nước; giữ được đạo đức, phẩm chất cách mạng, ham học,
có lối sống lành mạnh, giản dị, gắn bó với dân và được dân tín nhiệm; giữ
được truyền thống đoàn kết trên cơ sở thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân
chủ, năng động, hăng hái thực hiện nhiệm vụ được giao với tinh thần dám
nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm.
Tuy vậy, Ban Thường vụ Thành uỷ hiện nay vẫn có những bất cập như:
số lượng Ban Thường vụ có trình độ, chuyên môn nghiệp vụ cao còn ít. Một
số Uỷ viên Ban Thường vụ tuổi khá cao, chưa được đào tạo, bồi dưỡng một
cách hệ thống những kiến thức cơ bản về lý luận chính trị, chuyên môn,
nghiệp vụ, năng lực dự báo và tổng kết thực tiễn. Còn có những điểm hạn chế,
một số đồng chí còn có biểu hiện chưa thật năng động, sáng tạo để thích ứng
với cơ chế mới, phong cách lãnh đạo, điều hành còn chậm đổi mới. Đội ngũ
cán bộ dự bị kế cận đang có xu hướng hụt hẫng.
1.1.2. Cán bộ diện Ban Thường vụ Thành uỷ Viêng Chăn quản lý quan niệm, vị trí, vai trò và đặc điểm
1.1.2.1. Quan niệm về cán bộ diện Ban Thường vụ Thành uỷ quản lý
* Quan niệm:
Nói đến đội ngũ cán bộ DBTVTU Viêng Chăn quản lý là những người
giữ chức vụ và trách nhiệm cao trong hệ thống chính trị, có vai trò trách
nhiệm lớn trong các tổ chức đầu não của Thành phố. Đây là khái niệm dùng
để chỉ một lớp cán bộ cách mạng, có trách nhiệm cao, có vai trò to lớn quyết
15
định hoạt động có chất lượng của các bộ phận, cơ quan trọng yếu của Thành
phố. Trước hết, cán bộ DBTVTU là những cán bộ của Đảng. Cán bộ, theo lời
Chủ tịch Hồ Chí Minh, đó là "những người đem chủ trương của Đảng, của
Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành" [17, tr.269].
Đối với Lào, thuật ngữ cán bộ xuất hiện trong đời sống xã hội khi
phong trào cách mạng Lào được Đảng theo chủ nghĩa Mác - Lênin lãnh
đạo. Nó được dùng làm tên gọi cho những người đã thoát ly đi làm cách
mạng. Nhân dân thường gọi những người đó là cán bộ và là It-xa-lạ. Thuật
ngữ này được sử dụng thường xuyên ở vùng giải phóng và trong Mặt trận
Lào yêu nước.
Trong Báo cáo của Tổng bí thư Cay Sỏn Phôm Vi Hẳn trước Đại hội
thành lập Đảng Nhân dân Cách mạng Lào ngày 22/3/1955, cụm từ nêu trên
được sử dụng trong các chính sách và chương trình hành động của Đảng như:
"Tích cực đào tạo bồi dưỡng cán bộ It-xa-lạ, nhất là phải quan tâm đối với
cán bộ là công nhân - nông dân, bộ tộc ít người". Sau ngày giải phóng hoàn
toàn đất nước, thành lập nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào (ngày
02/12/1975), cụm từ cán bộ được sử dụng trong cả nước. Từ đó đến nay, trong
xã hội danh từ cán bộ là danh xưng cho tất cả những người làm việc trong bộ
máy, cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã
hội, các nhà máy xí nghiệp do Nhà nước thành lập, họ được hưởng lương từ
ngân sách Nhà nước. Nhân dân gọi những người đó là cán bộ để phân biệt với
người dân bình thường. Cách hiểu này, đã trở thành phổ biến trong đội ngũ
làm việc ở các cơ quan, tổ chức nói trên. Hiện nay, về mặt pháp luật, Thủ
tướng Chính phủ đã có hai Nghị định về công chức của nước CHDCND Lào
như: Nghị định số 171/TTg ngày 11/11/1993, và sau đó được thay bằng Nghị
định số 82/TTg ngày 19/5/2003, đã quy định tương đối rõ, công chức của
CHDCND Lào. Đó là những công dân Lào được bố trí, bổ nhiệm làm việc
16
thường xuyên ở các cơ quan, bộ máy của Đảng, Nhà nước, các tổ chức đoàn
thể quần chúng cấp Trung ương và địa phương, các cơ quan đại diện của
CHDCND Lào ở nước ngoài, được hưởng lương và tiền trợ cấp từ ngân sách
nhà nước. Từ cán bộ và từ công chức có ý nghĩa như nhau và trong cơ quan
Đảng, Nhà nước, đoàn thể và trong xã hội thường dùng danh từ cán bộ. Tuy
nhiên, cũng có một số rất ít người gọi những người làm việc trong các bộ
máy, cơ quan của Đảng, Nhà nước, và đoàn thể là công chức nhà nước.
Khái niệm cán bộ còn được dùng trong Quy định của Bộ Chính trị
(Quy định số 02 ngày 17/10/2006) về công tác quản lý cán bộ, trong đó có các
công chức theo quy định của Nghị định công chức. Như vậy, ở Lào, cán bộ là
những người làm việc trong các bộ máy tổ chức, cơ quan của Đảng, nhà nước,
đoàn thể quần chúng các cấp, được hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Đây
là những người có trách nhiệm, quyền hạn, nhất định trong lãnh đạo, quản lý,
điều hành trong tổ chức, cơ quan và các đơn vị.
Theo Từ điển Tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học, xuất bản năm 2002,
danh từ cán bộ được định nghĩa :"Người làm công tác có nghiệp vụ chuyên
môn trong cơ quan nhà nước; người làm công tác có chức vụ trong một cơ
quan, một tổ chức, phân biệt với người thường không có chức vụ".
Áp dụng điều này vào CHDCND Lào, có thể hiểu khái niệm cán bộ
theo hai nghĩa chính:
Nghĩa thứ nhất, cán bộ không chỉ bao gồm những người làm công tác
có nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan nhà nước mà trong cả hệ thống chính
trị. Những cán bộ có nghiệp vụ chuyên môn được hình thành thông qua con
đường đào tạo từ nhà trường. Bộ phận này có số lượng đông nhất.
Nghĩa thứ hai, người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, một
tổ chức của cả hệ thống chính trị. Đây là đội ngũ lãnh đạo, quản lý, những
17
người có chức vụ, phân biệt với người thường không có chức vụ. Bộ phận cán
bộ này được hình thành thông qua bầu cử hoặc đề bạt, bổ nhiệm.
Để có quan niệm, đúng đắn về cán bộ DBTVTU Viêng Chăn quản lý
hiện nay cần lưu ý đến đặc điểm về sự phân cấp quản lý cán bộ trong hệ thống
chính trị của Lào. Đội ngũ cán bộ này có vai trò, trách nhiệm lớn đối với mọi
hoạt động của Thành phố. Ban Thường vụ Thành uỷ trực tiếp quyết định đề
cử, đề bạt thuyên chuyển nơi công tác, thực hiện các chính sách khác, kể cả
quyết định thi hành kỷ luật thuộc thẩm quyền thi hành kỷ luật, nhất là đối với
cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống tổ chức của Đảng, chính quyền, đoàn
thể của Thành phố phù hợp với chế độ xét chọn hay bầu cử của từng cơ quan,
đơn vị.
Ban Thường vụ Thành uỷ thông qua cơ quan tham mưu về cán bộ của
mình để thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động, quản lý
hồ sơ lý lịch của cán bộ thuộc DBTVTU quản lý nhằm theo dõi, nắm bắt tình
hình của đội ngũ cán bộ và từng cán bộ.
Cán bộ cấp huyện DVTVTU Viêng Chăn quản lý là những người làm
việc trong hệ thống chính trị cấp huyện và tương đương; gồm cả cán bộ lãnh
đạo quản lý và cán bộ chuyên viên. Đó là những người có chức vụ và đang
tham gia lãnh đạo, quản lý, điều hành, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mỗi
tổ chức, cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị của Thành phố. Trong những
cán bộ chủ chốt cấp tỉnh, thành phố ở Lào, có một số cán bộ thuộc diện Ban
Bí thư Trung ương quản lý. Những cán bộ thuộc DBTVTU quản lý là những
cán bộ không thuộc diện Ban bí thư Trung ương Đảng quản lý.
* Những chức danh cán bộ DBTVTU quản lý:
Theo quy định số 02 của Bộ Chính trị ngày 17/10/2006 về công tác
quản lý cán bộ, cán bộ thuộc DBTVTU Viêng Chăn quản lý bao gồm những
chức danh sau đây:
18
+ Bí thư, Phó Bí thư huyện uỷ, Huyện Uỷ viên.
+ Trưởng, Phó Ban của các Ban Đảng của Thành uỷ; chủ nhiệm, phó
chủ nhiệm Uỷ ban kiểm tra Thành uỷ; Chánh văn phòng, phó chánh văn
phòng Thành uỷ và tương đương...
+ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Mặt trận Lào xây dựng đất nước và Bí thư,
Phó Bí thư, Chủ tịch, phó Chủ tịch của tổ chức đoàn thể quần chúng cấp
Thành phố như Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp phụ nữ...
+ Các Đảng Uỷ viên đảng uỷ của các sở, cơ quan, đơn vị doanh nghiệp
trực thuộc Thành uỷ.
+ Huyện phó.
+ Giám đốc, Phó giám đốc các doanh nghiệp nhà nước trực thuộc
Thành phố; Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng trường Chính trị Thành phố; Chánh
án, phó chánh án Toà án Nhân dân thành phố.
+ Anh hùng dân tộc, chiến sĩ thi đua, cán bộ lão thành hưu trí, đang
sinh sống ở Thành phố.
+ Giám đốc, Phó Giám đốc sở không phải là Thành Uỷ viên.
1.1.2.2. Vị trí, vai trò và đặc điểm của cán bộ diện Ban Thường vụ
Thành uỷ quản lý
* Vai trò của cán bộ trong sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản
Đã trải qua các cuộc cách mạng xã hội, qua các giai đoạn phát triển của
loài người, từ xưa đến nay cho thấy, muốn tiến hành cuộc đấu tranh cách
mạng có hiệu quả cần có những lãnh tụ để lãnh đạo, tổ chức. C.Mác và
Ph.Ăngghen khẳng định: "Xưa nay tư tưởng không thể đưa người ta vượt qua
ngoài trật tự thế giới cũ được; trong bất cứ tình huống nào, tư tưởng cũng chỉ
có thể đưa người ta vượt ra ngoài phạm vi tư tưởng của trật tự thế giới cũ mà
thôi" [13, tr.181]. Vai trò của cán bộ đã được các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác
19
- Lênin khái quát và khẳng định trong các tác phẩm của các ông. C.Mác,
Ph.Ăngghen, người sáng lập CNXH khoa học và đem lý luận khoa học kết
hợp với phong trào công nhân, lập nên tổ chức cộng sản đầu tiên trên thế giới.
(Liên Đoàn những người Cộng sản). Từ quá trình truyền bá lý luận khoa học
vào phong trào công nhân và hoạt động thực tiễn, các ông đã khẳng định vai
trò của cán bộ: "Muốn thực hiện tư tưởng thì cần có những con người sử
dụng lực lượng thực tiễn"[13, tr.181]. Đối với thắng lợi của sự nghiệp cách
mạng của giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng, phải có một
đội ngũ cán bộ trung thành với lý tưởng của giai cấp, có tri thức, có khả năng
tổ chức thực tiễn.
Cuộc đời hoạt động cách mạng và những tư tưởng quan điểm của
C.Mác và Ph.Ăngghen đã để lại cho hậu thế những điều quý báu, để chúng ta
nghiên cứu, suy nghĩ về vấn đề cán bộ nói chung, công tác cán bộ và vai trò
của cán bộ chủ chốt nói riêng.
V.I.Lênin người kế thừa và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác khi xây
dựng lý luận về Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, đã nêu lên những
quan điểm thể hiện rất rõ vị trí, vai trò của người cán bộ trong sự nghiệp cách
mạng của giai cấp vô sản. Người chỉ rõ: "Trong lịch sử chưa hề có một giai
cấp nào giành được quyền thống trị nếu nó không đào tạo ra được trong hàng
ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiên phong có đủ khả
năng tổ chức và lãnh đạo phong trào" [8, tr.473]. Lênin cho rằng, khâu then
chốt trong toàn bộ sự lãnh đạo chính trị của Đảng, quyết định sự thành bại của
cuộc cách mạng là ở chỗ nhất thiết phải có đội ngũ cán bộ cách mạng chuyên
nghiệp. Không có một phong trào cách mạng nào vững chắc, giành thắng lợi
lại không có một tổ chức ổn định và duy trì hoạt động liên tục bởi những
người lãnh đạo [9, tr.158]. Theo V.I Lênin, khi Đảng đã có đường lối, nghị
quyết đúng thì việc "Nghiên cứu con người tìm những cán bộ có bản lĩnh.
20
Hiện nay đó là then chốt; không thế thì tất cả mọi mệnh lệnh và quy định sẽ
chỉ là mớ giấy lộn" [11, tr.449]. Như vậy, theo quan điểm của Lênin, cán bộ
có vai trò quan trọng trước hết là ở chỗ bảo đảm sự đúng đắn khi đề ra đường
lối chính trị và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối đó. Sau khi giành được
chính quyền, bước vào thời kỳ xây dựng chế độ xã hội mới, xã hội XHCN,
Lênin chỉ rõ, đây là nhiệm vụ mới mẻ của giai cấp công nhân và Đảng, vì phải
quản lý đất nước, xây dựng phát triển và quản lý kinh tế - xã hội trong điều
kiện mới, đầy khó khăn phức tạp. Nhiệm vụ ấy đòi hỏi phải có một đội ngũ
cán bộ giỏi để tổ chức các quá trình thực tiễn một cách có hiệu quả.
Vai trò của cán bộ còn thể hiện trong mối quan hệ với phong trào cách
mạng của quần chúng. Có những nhà hoạt động cách mạng chuyên nghiệp,
những lãnh tụ chính trị có tài sẽ tập hợp và hướng toàn bộ lực lượng quần
chúng vào những hoạt động phục vụ mục đích của cách mạng. Quần chúng
được giáo dục, rèn luyện sẽ tham gia tích cực các phong trào cách mạng do
Đảng phát động và lãnh đạo. Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngoài việc truyền bá chủ
nghĩa Mác - Lênin vào Đông Dương, còn là người thành lập Đảng Cộng sản
Đông Dương, tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam và ĐNDCM Lào ngày
nay. Người đã vận dụng và phát triển sáng tạo những luận điểm của Chủ
nghĩa Mác - Lênin về cán bộ và công tác cán bộ vào thực tiễn của Việt Nam.
Về vị trí, vai trò của cán bộ, Người đã khẳng định: "Cán bộ là cái gốc của mọi
công việc" [17, tr.240]; "Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều đó do cán
bộ tốt hoặc kém" [17, tr.289]. Đây là những luận điểm và chỉ dẫn rất sâu sắc
về công tác cán bộ của các Đảng cộng sản, có ý nghĩa thực tiễn to lớn trong
việc định ra các chủ trương, chính sách về cán bộ nhằm xây dựng được đội
ngũ cán bộ ngang tầm đòi hỏi của cách mạng. Đây là điều kiện tiên quyết,
nhân tố quyết định đưa sự nghiệp cách mạng đi đến thắng lợi. Không có đội
ngũ cán bộ tốt thì dù có đường lối, chính sách đúng cũng khó thành hiện thực.
21
Trong báo cáo chính trị tại Đại hội II của ĐNDCM Lào ngày 03/02/1972
khi nói đến đường lối, chính sách cán bộ, Chủ tịch Cay Xỏn Phôm Vi Hẳn đã
khẳng định: "Để hoàn thành một nhiệm vụ cách mạng vấn đề quan trọng và
quyết định là Đảng phải đào tạo và bồi dưỡng ngũ cán bộ cho đủ về số lượng
và chất lượng ngày càng cao, có cả đức và tài..."[27, tr.165].
Phát biểu trong Hội nghị cán bộ toàn quốc ngày 07/08/1975, Chủ tịch
Khăm Tay Xỉ Phăn Đon nói về vai trò cán bộ và công tác cán bộ:
Cán bộ gắn trực tiếp với sự củng cố năng lực lãnh đạo của Đảng, nếu
có cán bộ giỏi và tốt sẽ nâng cao vai trò và uy tín của Đảng, thắt chặt mối
quan hệ giữa Đảng với quần chúng, ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực khác.
Có cán bộ tốt mới có tổ chức mạnh, đảm bảo sự đoàn kết giữa các tầng lớp và
các các bộ tộc, phát huy được những tiềm năng của toàn dân trong việc thực
hiện chủ trương, đường lối của Đảng [45, tr.126].
Văn kiện Đại hội VIII của Đảng đã viết "Cán bộ có vai trò quan trọng
quyết định sự thành công hoặc thất bại của việc tổ chức thực hiện đường lối
chính sách của Đảng và Nhà nước"[41, tr.79].
Có tổ chức mạnh, công tác cán bộ làm tốt sẽ hạn chế và sửa chữa có
hiệu quả những khuyết điểm, giúp đỡ phát huy ưu điểm của từng cán bộ, nhân
sức mạnh của cán bộ lên: ngược lại nếu công tác cán bộ trì trệ, tổ chức lủng
củng thì cán bộ không có điều kiện để phát triển. Điều này sẽ gây nguy hiểm
cho cán bộ và cách mạng.
Trong giai đoạn hiện nay đất nước Lào Đảng thực hiện chủ trương mở
rộng hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu, nhưng phải giữ vững được độc lập
chủ quyền dân tộc, giữ được quyền lãnh đạo của Đảng và đưa đất nước theo
định XHCN, trong điều kiện ấy vai trò của cán bộ càng hết sức quan trọng.
22
Cán bộ DBTVTU Viêng Chăn quản lý là một bộ phận rất quan trọng
của đội ngũ cán bộ của ĐNDCM Lào. Ngoài vai trò chung nêu trên, đội ngũ
cán bộ này còn có vai trò cụ thể sau:
Một là: Đối với chủ trương, chính sách phát triển mọi mặt của Thành
phố, cán bộ DBTVTU quản lý là người thiết kế và cùng Thành uỷ bàn bạc
quyết định sự phát triển mọi mặt về kinh tế - xã hội của Thành phố theo
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nguyện
vọng chính đáng của nhân dân và lãnh đạo tổ chức thực hiện thắng lợi.
Đường lối, chủ trương của ĐNDCM Lào, chính sách, pháp luật của
Nhà nước Lào muốn đi vào cuộc sống, thành hiện thực trên địa bàn Thủ đô
phải được cụ thể hoá thành các nghị quyết, quyết định của Thành uỷ Viêng
Chăn. Đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý là lực lượng chủ yếu và quyết định
tiến hành công việc này đạt chất lượng, hiệu quả. Đồng thời là người quyết
định trên thực tế việc tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối đó thành hiện
thực trên địa bàn. Kinh tế hàng hoá ở Thủ đô có phát triển được hay không,
phát triển đến mức độ nào, có theo cơ chế thị trường định hướng XHCN hay
không phụ thuộc quyết định bởi đội ngũ cán bộ này. Thủ đô Viêng Chăn có
xứng đáng với vị thế của mình trong cả nước về mọi mặt, có góp phần nâng
cao vị thể của nước CHDCND Lào trong khu vực và quốc tế hay không, phụ
thuộc rất lớn và có tính quyết định bởi đội ngũ cán bộ này.
Hai là, tuỳ theo vị trí của mình, mỗi cán bộ DBTVTU quản lý chịu
trách nhiệm trước Thành uỷ, chính quyền, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức,
cơ quan đơn vị về tổ chức thực hiện những nhiệm vụ của địa phương, ngành,
đơn vị mình một cách có hiệu quả.
Trong quá trình tổ chức thực hiện đòi hỏi người cán bộ, mà trước hết cán
bộ DBTVTU quản lý phải cụ thể hoá nghị quyết, chủ trương, kế hoạch của
Thành uỷ thành các chương trình nhiệm vụ, chỉ tiêu cụ thể của ngành, lĩnh vực,
đơn vị mình phụ trách, đề xuất các giải pháp sát thực tế; tuyên truyền, giải thích,
23
tổ chức và động viên nhân dân thực hiện các nhiệm vụ đó. Nếu có tình huống
mới phức tạp nảy sinh phải xử lý một cách chủ động, đồng thời phải thường
xuyên kiểm tra, đôn đốc điều chỉnh các chủ trương, kế hoạch, giải pháp phù hợp
với thực tiễn. Nếu cán bộ không đủ năng lực thực hiện tốt điều này thì kết quả
thực hiện nhiệm vụ cụ thể của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị do cán bộ đó
phụ trách sẽ thấp, thậm chí không thực hiện được, ảnh hưởng không nhỏ đến
việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Thành phố và sự phát triển của cả nước.
Bai là: Cán bộ DBTVTU quản lý là lực lượng thiết kế và quyết định
thực hiện thắng lợi những chủ trương, nghị quyết xây dựng Đảng bộ Thủ đô
vững mạnh, có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao, đội ngũ đảng viên, cán
bộ, nhất là cán bộ chủ chốt của cấp đảng uỷ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính
trị của Thủ đô trong giai đoạn hiện nay.
Bốn là: Cán bộ DBTVTU quản lý là lực lượng nòng cốt trong việc xây
dựng hệ thống chính trị của Thành uỷ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai
đoạn hiện nay.
Việc xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh là một nhiệm vụ quan
trọng của Thành uỷ, của đội ngũ cán bộ của Thành uỷ, trong đó vai trò quan
trọng hàng đầu thuộc về đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý. Họ giữ vai trò
nòng cốt và có tính quyết định thực hiện thắng lợi nhiệm vụ này. Họ là người
bàn bạc, thảo luận cùng Thành uỷ quyết định các chủ trương, giải pháp xây
dựng hệ thống chính trị phục vụ sự nghiệp đổi mới trên địa bàn Thủ đô. Đồng
thời, trực tiếp lãnh đạo các cấp uỷ, tổ chức đảng, đội ngũ đảng viên và các tổ
chức trong hệ thống chính trị, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, giải
pháp đó. Chất lượng, hiệu quả thực hiện trên thực tế các chủ trương, giải pháp
đó, chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở Thủ đô phụ thuộc chủ yếu
vào chất lượng đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý.
24
Năm là: Cán bộ DBTVTU quản lý là nguồn cán bộ để bổ sung cho các
cơ quan, các ngành, các cấp Trung ương.
Đây không chỉ là mong muốn và vinh dự mà là trách nhiệm của cán bộ
DBTVTU Thành phố Viêng Chăn quản lý. Điều này đòi hỏi mỗi cán bộ phải
ra sức phấn đấu, rèn luyện, học tập và nâng cao trình độ, năng lực, trí tuệ và
phẩm chất đạo đức nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao và xứng đáng
với vinh dự, trách nhiệm đó.
Từ vai trò đã trình bày trên, đặt ra đối với cấp uỷ và chính quyền Thành
phố Viêng Chăn phải thực hiện tốt các khâu của công tác cán bộ, trong đó có
khâu đặc biệt quan trọng là đánh giá cán bộ, góp phần quan trọng xây dựng
cho được một đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý và đội ngũ cán bộ kế cận có
chất lượng tốt.
* Đặc điểm của đội ngũ cán bộ DBTVTU Viêng Chăn quản lý
Theo Quy định số 02 của Bộ chính trị về công tác quản lý cán bộ, cán
bộ DBTVTU Viêng Chăn quản lý trong giai đoạn hiện nay gồm 457 đồng chí,
trong đó có 56 nữ. Số cán bộ này công tác trong các cơ quan của hệ thống
chính trị của Thủ đô là 63 người, nữ là 9 người; huyện uỷ viên; 221 người, nữ
21 người; cơ quan quản lý nhà nước cấp Thành phố là 114 người, nữ 18 người
[xem phụ lục 1].
Đội ngũ cán bộ này hình thành từ nhiều nguồn, gồm cán bộ trong quy
hoạch tại chỗ, một số đồng chí được điều động , luận chuyển từ cấp huyện và
nơi khác đến, song chủ yếu từ các cơ quan, đơn vị, trong thủ đô; phần còn lại
là cán bộ do Trung ương điều động từ Trung ương và các tỉnh khác về Thủ đô.
Phần lớn cán bộ này tham gia công tác từ sau năm 1975, chiếm tới 12,98%
của số cán bộ DBTVTU quản lý trong toàn Thành phố. Đặc điểm này tạo điều
kiện thuận lợi cho việc hiểu về quá trình công tác của cán bộ.
25
Đội ngũ cán bộ DBTVTU quản lý được lựa chọn kỹ, họ tiêu biểu về
phẩm chất chính trị, đạo đức, về sự kiên định, vững vàng chính trị trong điều
kiện hiện nay và có khả năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ này có bước phát triển khá nhanh;
có cơ cấu tương đối hợp lý.
Hiện nay, cán bộ DBTVTU quản lý trẻ tuổi chiếm tới 65,3%; cán bộ có
tuổi từ 51 tuổi trở lên chỉ chiếm 8,4%, phần lớn cán bộ trẻ trước đây công tác
ở các huyện.
Đội ngũ cán bộ này là lực lượng được tuyển chọn tương đối nghiêm
túc, đa số đã được đào tạo, rèn luyện qua các trường lớp, được thử thách qua
thực tiễn công tác.
1.2. QUAN NIỆM, VỊ TRÍ, VAI TRÒ VÀ NỘI DUNG, QUY TRÌNH ĐÁNH
GIÁ CÁN BỘ DIỆN BAN THƯỜNG VỤ THÀNH UỶ VIÊNG CHĂN QUẢN LÝ VÀ
PHÂN LOẠI
1.2.1. Quan niệm và vị trí, vai trò của đánh giá cán bộ diện Ban
Thường vụ Thành uỷ quản lý
1.2.1.1. Quan niệm về đánh giá cán bộ diện Ban Thường vụ Thành
uỷ quản lý
Đánh giá cán bộ là một hoạt động thường xuyên trong công tác cán bộ
của Đảng. Tuy nhiên, ở Lào quan niệm về đánh giá cán bộ còn chưa thật sự
thống nhất. Để làm rõ quan niệm về đánh giá cán bộ DBTVTU Viêng Chăn
quản lý cần làm rõ những quan niệm "đánh giá", "đánh giá cán bộ".
* Quan niệm về "đánh giá cán bộ"
"Đánh giá" theo nghĩa thông thường là việc chủ thể xác định giá trị
hoặc tình trạng của khách thể (người, vật, sự việc), ví dụ đánh giá một nhân
vật, một cuốn sách, tình trạng chiến sĩ.... Trong nhiều trường hợp, người ta
xem "đánh giá" trùng nghĩa với "nhận xét". Song "nhận xét" thường ở cấp
thấp hơn, nhiều khi chỉ nhấn mạnh một vài mặt.