BÀI THẢO LUẬN
Triết học Marx - Lenin

GVHD: Trần Thị Thảo


CÂU HỎI THẢO LUẬN

1.Sự hình thành của trường phái triết học từ cổ đại đến hiện đại

2.Một số nhà triết học tiêu biểu.

3.Triết học có mấy vấn đề cơ bản ? Là vấn đề nào ? Tại sao nó là vấn đề cơ bản ?


Sự hình thành của trường phái triết học từ cổ đại đến
hiện đại


Truyền thống triết học phương Tây bắt đầu từ những người Hy Lạp và tiếp tục cho đến ngày nay

Quan niệm thời Hy Lạp gồm 4 chất : Đất , nước , lửa và
không khí . Nếu trộn với nhau sẽ ra được vạn vật .

Để giải thích sự tồn tại của vật chất


Triết học phương Tây đôi khi được phân chia thành nhiều nhánh khác
nhau, dựa theo các loại câu hỏi được quan tâm. Các thể loại thường
thấy nhất là:Siêu hình học, nhận thức luận, lý luận học và mỹ học . Một
số phân nhánh khác gồm logic, triết học tinh thần, triết học ngôn ngữ,

triết học chính trị. 


Các trường phái triết học trong lịch sử
Căn cứ vào việc giải quyết mặt thứ nhất của vấn đề cơ bản của triết học, từ trong lịch sử triết học đã được phân chia thành những trường phái lớn sau đây:

Trường phái 1: Những nhà triết học cho rằng vật chất, giới tự nhiên có trước và giữ vai trò quyết định được gọi là các nhà duy vật và học thuyết của học hợp thành chủ nghĩa duy vật.

Trường phái 2: Những người cho rằng tinh thần là cái có truớc, quyết định VC được gọi là các nhà triết học duy tâm và học thuyết của học được tập hợp thành chủ nghĩa duy tâm .

Trường phái 3: Những nhà triết học cho rằng VC và YT là hai nguyên thể song song tồn tại không cái nào quyết định cái nào, cả hai cùng là nguồn gốc tạo ra thế giới được gọi là các
nhà nhị nguyên và học thuyết của học hợp thành học thuyết nhị nguyên luận (Decacton).


* Trường phái triết học duy vật có lịch sử hình thành, phát triển thông qua 3 hình thái chủ yếu:

Trong lịch sử tư tưởng triết học có ba hình thức cơ bản của chủ nghĩa duy vật:

•
•
•

Chủ nghĩa duy vật chất phác, ngây thơ cổ đại;
Chủ nghĩa duy vật máy móc, siêu hình thế kỷ XVII – XVIII;
Chủ nghĩa duy vật biện chứng.

* Ngược lại, những quan điểm triết học cho ý thức là tính thứ nhất, vật chất là tính thứ hai, hợp thành chủ nghĩa duy tâm

Chủ nghĩa duy tâm lại được thể hiện qua hai trào lưu chính:


•
•

Chủ nghĩa duy tâm khách quan (Platon, Hêghen…);
Chủ nghĩa duy tâm chủ quan (Beccli, Hium…)


Mỗi quốc gia trên thế giới thời cổ đại gắn với những trường phái khác nhau .
Khoa học Hy Lạp cũng dựa trên những trường phái đó , sau một thời gian các trường phái đó sẽ lụi tàn đi , có thể tồn tại 30 , 40 năm
rồi biến mất
Văn minh Trung Quốc phát triển từ sớm ( 5000 năm trước ) - sử dụng Thuyết âm dương

Người TQ nói : Vũ trụ xuất phát từ cái
không có gì (gọi là vô cực ) . Vô cực vận
động sinh ra thái cực . Nếu thái cực vận
động sinh ra âm dương . Sinh ra quái ,
quẻ làm nên cơ sở cho triết học

Lá cờ Hàn Quốc cũng có thái cực – thể hiện văn minh phương đông


Một số nhà triết học tiêu biểu


*Nhà Triết học Phương Tây

SOCRATE (năm 469 TCN – năm 399 TCN )

Ông cho rằng tư tưởng (linh hồn ) của con người là sự phản ánh thế giới bên ngoài , cũng có
nghĩa con người nghĩ cái gì , nghĩ thế nào là do thế giới bên ngoài quyết định


Thủy tổ của chủ nghĩa duy vật

PLATON (năm 427 TCN – năm 347 TCN )

Học trò của Socrate – có tư tưởng triết trái thầy dạy ông
Theo ông : Thế giới tự nhiên được tạo ra theo ý chí ( tư tưởng ) của thần linh .
Danh ngôn của ông “ Tôi tư duy nghĩa là tôi tồn tại “

Thủy tổ của chủ nghĩa duy tâm


ARISTOTLE ( năm 384 TCN – năm 322 TCN )

Là học trò xuất sắc nhất của Platon

Phạm vi nghiên cứu của Aristotle rất rộng, ông tổng kết gần như tất cả tri thức trước
thời mình , khai sáng nhiều ngành học mới . Tác phẩm của ông là BÁCH KHOA TOÀN
THƯ cổ đại.

Danh ngôn của ông : ‘‘Tôi yêu thầy tôi , nhưng tôi yêu chân lý hơn ’’

Trong nhiều vấn đê , ông cũng có quan điểm không giống thầy dạy của mình.


Anaxagoras (500 TCN – 428 TCN)

Một số nhà triết học khác :  Epicurus, Sextus Empiricus, Augustine xứ Hippo, Boethius, Anselm xứ
Canterbury, William xứ Ockham, , Thomas Aquinas, Michel de Montaigne, Francis Bacon,…


Parmenides (510 TCN – 560 TCN)


*Nhà

Triết học phương Đông

Thích Ca Mâu Ni

Khổng Tử

Một số nhà triết học khác : Kapila, Yajnavalkya, Thích Ca Mâu Ni, Akshapada Gotama, Nagarjuna, Khổng Tử, Lão Tử, Trang Tử
, Mạnh Tử, Tuân Tử, Chu Hy, Hàn Phi Tử,…


Một số vấn đề cơ bản của Triết học


1 - Định nghĩa Triết học:
Triết học là một trong những hình thái ý thức xã hội xuất hiện từ khá sớm trong lịch sử. Nó có nguồn gốc từ nhận thức và nguồn gốc
xã hội. Xuất phát từ yêu cầu đòi hỏi cần phải khái quát hóa, trìu tượng hóa những tri thức của con người và chỉ khi con người đạt đến
một trình độ khái quát, trìu tượng nhất định thì mới xuất hiện triết học


- Vấn đề cơ bản của triết học là quan hệ giữa tư duy và tồn tại hay giữa ý thức và vật chất

Bởi vì đây là vấn đề xuyên suốt lịch sử của triết học từ trước đến nay mà bất cứ trường phái, học thuyết triết học nào
cũng phải đề cập giải quyết nó. Việc giải quyết mối quan hệ giữa VC và YT sẽ đặt nền móng cho việc giải quyết các vấn đề
căn bản khác trong triết học. Từ việc giải quyết mối quan hệ này mà lịch sử triết học nhân loại phân chia thành 2 trường
phái đối lập nhau là Duy vật và Duy tâm



Quan hệ giữa tư duy và tồn tại trở thành vấn đề cơ bản của triết học là vì:

Các học thuyết, các trường phái triết học dù có khác nhau đến mấy thì câu hỏi đặt ra trước hết và cần phải giải quyết là thế giới được
con người tạo ra trong đầu óc của họ có quan hệ như thế nào đối với thế giới bên ngoài hay không?

Việc giải quyết mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là điểm xuất phát và là cơ sở để giải quyết những vấn đề lớn khác của
triết học. Thông qua việc giải quyết mối quan hệ này để phân định sự khác nhau về mặt lập trường và thế giới quan của các
nhà triết học và để phân chia các hệ thống triết học khác nhau trong lịch sử và đương đại.


* Nội dung của vấn đề cơ bản của triết học bao gồm:

Vấn đề cơ bản của triết học từ xưa đến nay đều xoay quanh giải quyết mối quan hệ giữa VC và YT. Đây là vấn đề xuyên xuốt lịch sử triết học. Vấn
đề cơ bản của triết học có hai mặt, mỗi mặt phải trả lời một câu hỏi lớn.
- Mặt thứ nhất nhằm trả lời câu hỏi: Vật chất và ý thức cái nào có trước, cái nào có sau, cái nào quyết định cái nào?
- Mặt thứ hai: YT của con người có khả năng phản ánh đúng đắn, chính xác, trung thực thế giới khách quan hay không? Con người có khả năng nhận
biết được thế giới xung quanh mình được hay không?
Trả lời hai câu hỏi trên liên quan mật thiết đến việc hình thành các trường phải triết học và các học thuyết về nhận thức của triết học.