BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
BÀI THI KẾT THÚC HỌC PHẦN
Học phần: VĂN HOÁ VÀ ĐẠO ĐỨC QUẢN LÝ - Mã đề: 01
Áp dụng: Bậc Đại học - Ngành QTVP…
Họ tên: Hà Thị Thảo
Lớp: OA16A1
Câu 1: (5 điểm) Chứng minh vì sao để làm việc nhóm thành công phải sử
dụng kiến thức, kỹ năng và thái độ.
Câu 2: (5 điểm) Nhận xét ưu điểm khuyết điểm và đề xuất ý kiến để xây dụng
văn hóa doanh nghiệp hiện nay.
Bài làm
Câu 1.
I. Lời mở đầu
"Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao". Hẳn chúng ta
ai cũng còn nhớ câu chuyện người cha và bó đũa đã từng được học ở những năm
cấp một. Mặc dù lúc đó với suy nghĩ của một đứa trẻ thì tinh thần đoàn kết là một
cái gì đó có vẻ khó hiểu, nhưng chúng ta vẫn ý thức được rằng phải đoàn kết để tồn
tại và sức mạnh của tập thể là cái mà không phải bất cứ ai cũng có thể “bẻ gãy”.
Và phát biểu của một người Nhật trong một hội thảo, ông Giám đốc VJCC tại
Hà nội khi tham dự đã nói rằng: "Người Việt Nam làm việc rất thông minh, cần cù,
khi được các chuyên gia hướng dẫn thì họ biết phải làm gì và học hỏi rất nhanh, và
thực tế là các bạn làm việc tốt hơn 3 lần so với người Nhật của chúng tôi, nhưng
chỉ là khi các bạn làm một mình. Tuy nhiên, khi các bạn làm việc tập thể thì các
bạn làm không tốt bằng người Nhật chúng tôi vì khả năng làm việc nhóm của các
bạn không tốt bằng người Nhật và tôi có thể khẳng định rằng khi làm việc tập thể
thì 3 người Việt Nam mới bằng 1 người Nhật”. Câu nói này thật sự khiến chúng ta
phải suy nghĩ. Trong triết lý quản lý của người Nhật hay các nước tiên tiến trên thế
giới, người ta luôn chú trọng vào phương thức làm việc nhóm (teamwork) ở tất cả
các lĩnh vực: kinh doanh, tiếp thị, quan hệ khách hàng... và đặc biệt nhấn mạnh
trong lĩnh vực sản xuất. Tại Việt Nam, trước đây chúng ta vẫn chưa có ý thức và
1

tinh thần hợp tác cao trong khi làm việc tập thể, theo nhóm. Xuất phát từ sự chênh
lệch về trình độ tri thức, tâm lý ỷ lại, hoặc ghanh tị, thiếu trách nhiệm, thiếu tin
tưởng lẫn nhau… đã dẫn đến cảnh "huynh đệ tương tàn". Điều này thể hiện rất rõ
trong môi trường làm việc hoặc sản xuất theo lối cũ. Nhưng ngày nay, trong thời
buổi kinh tế hội nhập, chúng ta phải nhìn nhận phương thức làm việc nhóm là rất
quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công và hiệu quả trong công việc.
II. Đặt vấn đề
Chắc hẳn ai cũng đã từng tham gia vào một trò chơi đồng đội nào đó như:
bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, chèo thuyền, kéo co, đánh đu; các nhóm nhảy,
múa, hát, đàn Thành công của nhóm phụ thuộc vào quá trình tương tác và sự đóng
góp của tất cả các thành viên. Một đội bóng thành công không có dấu chân của
những kẻ lười biếng, trì trệ. Một nhóm hát không thể thành công nếu có những
thành viên thiếu sự nhiệt tình, hăng say và hành động “lỗi nhịp” so với nhóm.
Nhóm trong công việc cũng vậy, để đạt được thành công không chỉ cần họ nói mà
cần họ phải bắt tay với những người khác để triển khai hành động một cách
nghiêm túc. Trên thực tế, có những người không hề thích thú với việc bắt tay với
người khác, không thể hòa hợp với người khác, không biết cách tạo ra các mối
quan hệ tốt đẹp, thậm chí thường gặp phải những rắc rối hay xung đột với các
thành viên trong nhóm vì một lẽ là họ chưa có kiến thức, kỹ năng và thái độ làm
việc nhóm.
Làm việc nhóm được định nghĩa là nỗ lực hợp tác của một nhóm, trong đó các
thành viên sẽ cố gắng hợp tác, sử dụng các kỹ năng cá nhân và cung cấp phản hồi
mang tính xây dựng để đạt được mục tiêu chung hoặc hoàn thành nhiệm vụ theo
cách hiệu quả và hiệu quả nhất. Cách làm việc này sẽ giúp các cá nhân bổ sung
những thiếu sót cho nhau và hoàn thiện bản thân mình. Tuy nhiên, khi làm việc
nhóm sẽ không tránh khỏi những ý kiến trái chiều, những mâu thuẫn khiến nhóm dễ
tan vỡ.
Vậy, để tạo nên một nhóm thành công thì bắt buộc mỗi cá nhân phải trang bị

kiến thức, kỹ năng làm việc nhóm và thái độ.
2


III. Vì sao để làm việc nhóm thành công phải sử dụng kiến thức, kỹ năng
và thái độ.
1.

Kiến thức

Để làm việc nhóm thành công phải sử dụng các kiến thức cơ bản về làm việc
nhóm và những kiến thức liên quan đến những vấn đề cần được thảo luận.
Mỗi cá nhân phải hiếu được thế nào là làm việc nhóm, làm việc theo nhóm là
tập hợp 2 hoặc nhiều người để hoàn thành một mục tiêu nhất định. làm việc theo
nhóm giúp chúng ta hoàn thành công việc hiệu quả hơn. Nhóm làm việc có 5 đặc
trưng cơ bản là mục đích, vị trí, quyền hạn, kế hoạch và con người. Việc xác định 5
đặc trưng giúp chúng ta tập hợp được đúng các thành viên để tạo ra nhóm hoạt
động hiệu quả. Ngược lại, nếu bỏ qua thì chúng ta chỉ đơn thuần là tập hợp một số
người có công việc liên quan đến nhau chứ không phải là hợp tác với nhau một
cách có tổ chức và hiệu quả.
Tất cả các thành viên trong nhóm phải chuẩn bị những kiến thức, tài liệu,
thông tin về vấn đề được bàn luận trước khi vào làm việc nhóm. Việc tìm hiểu
trước các thông tin kiến thức có liên quan đến vấn đề cần thảo luận sẽ giúp làm
việc nhóm đạt hiệu quả cao hơn và không bị mất quá nhiều thời gian.
2.

Kỹ năng làm việc nhóm

Kỹ năng làm việc nhóm là những phẩm chất và khả năng cho phép bạn làm
việc tốt với những người khác trong các cuộc trò chuyện, dự án, cuộc họp hoặc

hợp tác khác. Mỗi thành viên khi làm việc nhóm cần phải luyện cho mình những
kỹ năng cần thiết để đạt được kết quả tốt nhất, điển hình là 8 điều sau đây:
Giao tiếp
Giao tiếp là nền tảng của làm việc nhóm hiệu quả. Cho dù bạn đang thực hiện
một bài thuyết trình với các bạn cùng lớp hoặc đảm trách một dự án mới tại nơi
làm việc, thì điều quan trọng là nói chuyện cởi mở và trung thực với các thành viên
trong nhóm của bạn về những kỳ vọng, thời hạn và trách nhiệm. Giao tiếp cởi mở
sẽ giúp thúc đẩy niềm tin và tạo nên một môi trường nhóm tích cực. Khi có những
bất đồng xảy ra, việc thẳng thắn và tôn trọng trong giao tiếp của bạn với các thành
viên khác trong nhóm sẽ giúp vấn đề được giải quyết nhanh chóng.
3


Lắng nghe
Khi đã là một đội, bạn cần biết tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người khác,
bởi trong chúng ta không ai hoàn hảo cả. Những ý kiến có hay tới đâu cũng sẽ có
những thiếu sót và lắng nghe sẽ giúp phát hiện ra các thiếu sót đó để ý tưởng được
hoàn thiện hơn. Hơn nữa, lắng nghe còn giúp các thành viên trong nhóm hiểu nhau
hơn, biết được điểm yếu của nhau để cùng góp ý sửa chữa. Do vậy, khi tham gia
làm việc nhóm bạn hãy luyện cho mình kỹ năng lắng nghe này nhé.
Sức mạnh thuyết phục
Trong khi lắng nghe ý kiến của các thành viên khác trong nhóm, bạn cũng cần
kỹ năng thuyết phục để hướng người khác ủng hộ các đề xuất của mình. Các nhóm
thường có cách tiếp cận khác nhau để đi đến thỏa thuận, nhưng trong một số tình
huống, một thành viên có kinh nghiệm trong lĩnh vực cần phải “đấu tranh” cho
quan điểm của mình bằng các lý lẽ và bằng chứng rõ ràng với mục tiêu để nhóm có
thể hoạt động hiệu quả nhất.
Trợ giúp và tôn trọng lẫn nhau
Trong cùng một nhóm, các thành viên phải biết trợ giúp lẫn nhau trong công
việc, nếu đồng đội gặp khó khăn hãy sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ họ. Việc làm này sẽ

tạo nên sự gắn kết giữa các thành viên trong nhóm.
Bên cạnh đó các thành viên cần tôn trọng lẫn nhau, không nên tự đề cao mình,
nghĩ rằng mình giỏi hơn và xem thường các thành viên khác. Việc giúp đỡ và tôn
trọng lẫn nhau giữa các thành viên trong nhóm chính là động lực lớn nhất để cùng
làm việc và hướng tới mục đích chung cuối cùng.
Có trách nhiệm với công việc được giao
Làm việc một mình hay nhóm bạn cũng cần có trách nhiệm với công việc.
Khi làm việc một mình, kết quả không tốt thì chỉ bạn là người chịu trách nhiệm,
nhưng làm việc nhóm thì khác. Nếu bạn ỷ lại hoặc không hoàn thành nhiệm vụ
được giao nghĩa là bạn đang làm ảnh hưởng đến cả tập thể. Khi đó công lao của
4


những người cố gắng làm tốt cũng bị phủ nhận tất cả, bởi kết quả cuối cùng mới là
thước đo kết quả chứ không phải chỉ một phần công việc được hoàn thành.

Sẵn sàng tham gia tích cực
Các nhóm làm việc chỉ thành công khi tất cả các thành viên tham gia đầy đủ
vào việc chia sẻ ý tưởng và thực hiện các nhiệm vụ. Những thuộc tính hợp tác này
làm cho một thành viên có giá trị hơn nhiều đối với nhóm của mình. Sự tham gia
và hợp tác tích cực cũng giúp bạn nhận được sự tôn trọng của các thành viên khác
trong nhóm, khiến họ sẵn sàng nghe ý kiến của bạn hơn.
Tư duy phản biện
Tư duy phản biện cho phép bạn đưa ra quyết định tốt hơn, sáng suốt hơn. Bạn
có thể dễ dàng xuôi theo điều mà cả nhóm đã quyết định hoặc một thành viên tin
rằng đó là cách hành động tốt nhất nhưng nhưng đôi khi một cách tiếp cận khác
hoặc một ý tưởng mới có thể giúp đạt được kết quả tốt hơn. Bằng cách suy nghĩ
nghiêm túc về tình huống - xem xét tất cả các khía cạnh của vấn đề, phản ánh
những kinh nghiệm trong quá khứ và lắng nghe những gì các thành viên khác trong
nhóm nói - bạn có thể đạt được một bước đột phá giúp nhóm tiến lên theo những

cách mới và thú vị hơn.
Đưa ra và nhận lại phản hồi
Học cách chấp nhận những lời chỉ trích và phản hồi là một phần quan trọng
làm việc nhóm. Nhiều người sợ các phản hồi tiêu cực hoặc trở nên tức giận khi họ
cảm thấy bị chỉ trích, nhưng bạn có thể sử dụng phản hồi này để cải thiện mối quan
hệ với đồng nghiệp. Bằng cách lắng nghe những lời chỉ trích một cách hòa nhã,
bạn sẽ tạo ra một môi trường làm việc cởi mở và trung thực hơn, nơi các thành
viên khác trong nhóm của bạn cảm thấy thoải mái để bày tỏ ý kiến của họ. Chấp
nhận những lời chỉ trích không có nghĩa là bạn phải đồng ý với lời phê bình mà chỉ
đơn giản là chấp nhận quan điểm của người khác.
Mặt khác, kỹ năng đưa ra phản hồi và phê bình mang tính xây dựng cho đồng
nghiệp của bạn cũng rất quan trọng để tạo ra một đội ngũ mạnh mẽ và hiệu quả.
5


Tập trung vào việc sử dụng ngôn ngữ tích cực khi cung cấp phản hồi, vì những từ
ngữ tiêu cực có thể khiến người nhận cảm thấy phòng thủ và điều này sẽ cản trở
cuộc thảo luận mở.
Kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả là tổng hợp của nhiều kỹ năng sống quan trọng
như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng chia sẻ... Vì thế, muốn làm
việc nhóm thành công, mỗi cá nhân trong nhóm cần chú trọng phát triển bản thân
và tin tưởng, hỗ trợ lẫn nhau vì mục tiêu chung. Mình vì mọi người thì mọi người
sẽ vì mình. Đó là yếu tố đem lại thành công cho cuộc sống của mỗi người chúng ta.
3.

Thái độ

Các kiến thức chuyên môn và kĩ năng, trong quá trình làm việc bạn hoàn toàn có
thể trau dồi thêm, còn thái độ tùy vào ý thức của mỗi con người.
Có người rất chủ động đưa ra các ý kiến, đặt ra vấn đề để các thành viên trong

nhóm tham khảo. Thái độ rất tập trung vào vấn đề được thảo luận, dẫn dắt mọi
người trong nhóm để giải quyết vấn đề.
Có người chọn thái độ thụ động, “ngồi mát ăn bát vàng”, ai làm gì cũng gật nhưng
bản thân không làm gì cả, hoặc chờ người ta làm trước rồi nương theo, hay động
viên bằng miệng. Đây chính là thái độ có hại nhất cho các hoạt động của nhóm.
Còn có người thì thích làm vừa lòng người khác bằng cách luôn tỏ ra đồng ý khi ai
đó đưa ra ý kiến trong khi mình thực sự không đồng ý hoặc chẳng hiểu gì cả. Điều
đó sẽ làm cho cả nhóm hiểu lầm nhau, chia năm sẻ bảy hoặc mạnh ai nấy làm.
Làm việc nhóm có thành công hay không thì thái độ của các thành viên trong
nhóm làm việc ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của làm việc nhóm.
Mỗi thành viên cần có những thái độ tích cực để hoạt động của nhóm đạt hiệu
quả cao như:
-

Đầu tiên khi làm việc nhóm, tất cả thành viên phải đến đúng giờ đã thống

-

nhất trước đó.
Có trách nhiệm với nhiệm vụ được phân công, không dược đùn đẩy trách

-

nhiệm cho nhau
Các thành viên tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình làm việc
nhóm.
6


-


Tích cực đưa ra ý kiến của bản thân, lắng nghe và nhận xét ý kiến của

-

những thành viên khác trong nhóm.
Tập trung chú ý vào công việc, không sao nhãn làm việc riêng, chú ý lắng
nghe khi người khác đang nói.

Nếu tất cả các thành viên trong nhóm đều có những thái độ tốt thì vấn đề sẽ
được giải quyết nhanh và đúng với mục đích đề ra, hoạt động làm việc nhóm đạt
kết quả như mong muốn
III. Kết luận
Làm việc nhóm luôn được đề cao trong bất cứ môi trường làm việc nào bởi nó
có một ý nghĩa nhất định quyết định năng suất và hiệu quả của một đội nhóm.
Ngày nay làm việc nhóm là một trong những kỹ năng khá quan trọng và cần thiết
trong bất kỳ môi trường làm việc nào. Đồng thời làm việc nhóm cũng là một trong
những yêu cầu của tuyển dụng tại các doanh nghiệp hiện nay, bởi tinh thần làm
việc làm việc nhóm tốt sẽ mang lại rất nhiều thành công và giúp tạo nên môi
trường làm việc chuyên nghiệp thống nhất trong doanh nghiệp, tổ chức.
Như vậy, để làm việc nhóm thành công thì cần có rất nhiều yếu tố, trong đó
quan trọng nhất là phải sử dụng kiến thức, kỹ năng và thái độ kết hợp hài hòa với
nhau.
Câu 2.
I. Lời mở đầu
Văn hóa doanh nghiệp khởi nguồn từ nước Mỹ, sau đó được Nhật Bản xây
dựng và phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, văn hóa doanh nghiệp phải bám sâu vào
nền văn hóa dân tộc mới phát huy được tối đa hiệu quả. Nhận thức được tầm quan
trọng của mối quan hệ giữa văn hóa doanh nghiệp với bản sắc văn hóa dân tộc,
người ta đã hình thành khái niệm văn hóa giao thoa, theo đó, các công ty đa quốc

gia luôn biết kết hợp lợi ích của mình với văn hóa doanh nghiệp của nước chủ nhà.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và sự chuyển đổi cơ chế kinh doanh, các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp
nhà nước phải trở thành đơn vị sản xuất kinh doanh tự chủ. Doanh nghiệp muốn

7


đứng vững trong cạnh tranh thị trường gay gắt nhất thiết phải tiến hành xây dựng
văn hóa doanh nghiệp.
II. Đặt vấn đề
Trong một tổ chức nói chung cũng như một doanh nghiệp nói riêng, văn hóa
luôn tồn tại trong mọi hoạt động tổ chức đó. Bản thân văn hóa rất đa dạng và phức
tạp. Do đó, khi cónhững tiếp cận nghiên cứu khác nhau sẽ dẫn đến có nhiều quan
niệm về văn hóa, nhưng chung lại, các nhà nghiên cứu đều có một nghĩa chung căn
bản: văn hóa là sự giáo hóa, vun trồng nhân cách con người, làm cho con người và
cuộc sống con người trở nên tốt đẹp hơn. Từ đó ta cũng có thể hiểu văn hóa doanh
nghiệp là Văn hóa doanh nghiệp là sự tổng hòa của quan niệm giá trị, tiêu chuẩn
đạo đức, triết lý kinh doanh, quy phạm hành vi, ý tưởng kinh doanh, phương thức
quản lý và quy tắc chế độ được toàn thể thành viên trong doanh nghiệp chấp nhận,
tuân theo. Văn hóa doanh nghiệp lấy việc phát triển toàn diện con người làm mục
tiêu cuối cùng. Cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp là tinh thần doanh nghiệp và quan
điểm giá trị của doanh nghiệp.
Trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế cạnh tranh trên thị trường ngày càng
khốc liệt hơn. Khi áp lực cạnh tranh ngày càng sâu rộng thì các doanh nghiệp càng
phải không ngừng tìm ra những lợi thế cạnh tranh mới, những lợi thế cạnh tranh
bền vững hơn, một trong những lợi thế cạnh tranh đó là văn hóa doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong sự phát triển bền vững của
doanh nghiệp.
Vậy ưu điểm và khuyết điểm của văn hóa doanh nghiệp là gì? Và những đề

xuất giải pháp nhằm xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp là những gì?
III. Ưu điểm và khuyết điểm của văn hóa doanh nghiệp
1.

Ưu điểm của văn hóa doanh nghiệp
Hiện nay các nhà quản trị ở doanh nghiệp lớn hay nhỏ đều nhận thấy tầm

quan trọng của văn hóa doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Ngọc Sang, tổng giám
đốc Công ty Liksin thì “Người giỏi hay đi, làm sao giữ chân được họ? Đừng ràng
buộc họ bằng tiền lương, chức vụ vì những thứ này không có nhiều mà phải tạo
được sự liên kết bằng văn hóa doanh nghiệp”.
8


Như vậy, văn hóa doanh nghiệp có vai trò quan trọng , quyết định sự trường
tồn của doanh nghiệp, thể hiện qua các vai tròn cụ thể sau:
Văn hóa doanh nghiệp tạo nên phong thái của doanh nghiệp, giúp phân biệt
doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác
Doanh nghiệp cũng như một con người, là một cơ thể sống với tính cách đặc
trưng riêng. Con người, có những người luôn để lại hình ảnh rõ ràng, sâu sắc và
đẹp đẽ trong lòng người khác, cũng có người chỉ mờ nhạt, giống như bao người
khác hoặc thậm chí còn để lại hình ảnh không thiện cảm. Doanh nghiệp cũng vậy,
có doanh nghiệp, khi nhắc tới là gợi lên được hình ảnh đặc trưng tốt đẹp nhưng
cũng có doanh nghiệp để lại hình ảnh không thiện cảm với đối tác, khách hàng…
Điều làm nên những hệ quả như vậy chính là văn hóa. Các yếu tố cấu thành nên
văn hóa doanh nghiệp như kiến trúc văn phòng, đồng phục, triết lý kinh doanh, lễ
nghi, giá trị và chuẩn mực… tạo cho các doanh nghiệp có đặc trưng riêng, phân
biệt doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Chẳng hạn, khi nhắc tới Facebook là
có thể liên tưởng ngay một công ty với môi trường làm việc thoải mái, nhân viên
có thể làm việc ở bất kỳ đâu và tạo điều kiện thuận lợi cho sự sáng tạo của nhân

viên. Khi nhắc tới Viettel của Việt Nam là nhắc tới một văn hóa doanh nghiệp với
tính kỷ luật và tuân thủ quy tắc làm việc cao.
Như vậy, nếu doanh nghiệp xây dựng được văn hóa doanh nghiệp mạnh, thích
nghi thì cũng là xây dựng thành công thương hiệu cho doanh nghiệp mình, để cho
không chỉ khách hàng mà cả các nhà cung ứng, những người tài năng tin tưởng, tạo
tiền đề cho sự phát triển không ngừng và vững mạnh.
Văn hóa doanh nghiệp tạo ra sự gắn kết, giảm xung đột giữa các thành viên
trong doanh nghiệp
Vai trò quan trọng nhất của văn hóa doanh nghiệp chính là tạo nên sự gắn kết
đồng thuận giữa các thành viên trong doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp gắn
kết, tạo sự thống nhất đồng thuận của các nhân viên thông qua hệ thống các giá trị
chuẩn mực chung từ đó tạo ra nguồn lực nội sinh cho sự phát triển của doanh
nghiệp, trở thành lực cộng hưởng và động lực văn hóa thúc đẩy sự phát triển, tạo ra
lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Trong quyển sách "Đi tìm sự tuyệt hảo",
9


Thomas Peter và Robert Waterman cho rằng: tính vượt trội và thống nhất của văn
hóa là một tính chất căn bản của những doanh nghiệp có chất lượng cao nhất. Vốn
quý nhất của doanh nghiệp không phải là con người nói chung nếu doanh nghiệp
ấy gồm đa số những con người có "xác" không "hồn" thiếu bản sắc, lý tưởng, động
lực. Chính những giá trị chung được chia sẻ của doanh nghiệp là những yếu tố kết
dính những con người riêng lẻ thành đội ngũ biết chiến đấu hết mình cho lý tưởng
của doanh nghiệp và tạo nên bản sắc của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp không
có bản sắc chỉ là nơi tập hợp đơn thuần các kỷ luật và điều lệ chứ không phải là
một cộng đồng đầy sức sống. Chẳng hạn, văn hóa khá “thoáng” của FPT giúp cho
nhân viên của họ, những người chủ yếu làm công việc cứng nhắc với máy tính hay
làm việc tự do để tìm kiếm khách hàng trở nên thân thiết như anh em trong một gia
đình.
Văn hóa doanh nghiệp tạo động lực làm việc cho các thành viên

Văn hóa doanh nghiệp giúp cho nhân viên trong công ty hiểu được mục tiêu,
định hướng của công ty, hiểu được đóng góp của họ có ý nghĩa như thế nào tới
thành công chung của doanh nghiệp nên góp phần tạo động lực làm việc cho các
thành viên. Nếu văn hóa doanh nghiệp yếu thì nhân viên không cảm nhận được sự
chia sẻ của ban lãnh đạo; cảm nhận không rõ vai trò và ý nghĩa của công việc của
mình đối với công ty… Theo số liệu nghiên cứu nhân sự của Công ty tư vấn DG &
A của Mỹ, hiện chỉ có 37% nhân viên hiểu rõ mục đích mà tổ chức của mình đang
theo đuổi và lý do tại sao lại theo đuổi mục đích đó; 20% nhân viên hiểu được vai
trò và công việc của mình có ý nghĩa như thế nào với mục đích của tổ chức và
khoảng một phần ba nhân viên mong muốn đóng góp cho tổ chức. Ngược lại có
20% nhân viên không nhiệt tình tham gia và 50% nhân viên không có ý kiến hay
né tránh trách nhiệm. Ngược lại, nếu doanh nghiệp có văn hóa mạnh thì nhân viên
sẽ cảm nhận được mục đích và hành vi của mình có phù hợp với mục đích của
doanh nghiệp không, từ đó thúc đẩy họ phát huy tốt nhất năng lực của mình để
đóng góp cho doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp giúp thu hút và giữ chân nhân viên giỏi
Thù lao vật chất gồm tiền lương, tiền thưởng và phúc lợi đã từng là yếu tố
10


quan trọng nhất, ảnh hưởng quyết định đến việc thu hút và giữ chân người giỏi cho
doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay người lao động đã bắt đầu có nhận thức khác.
Theo học thuyết năm bậc thang nhu cầu của A. Maslow, các yếu tố vật chất như
vậy chỉ mới giúp người lao động thỏa mãn bậc thang đầu tiên, bậc thang thấp nhất
trong tháp nhu cầu của họ. Vì vậy, nếu các doanh nghiệp chỉ dừng lại ở việc trả
lương cao thì chưa đủ để thu hút và giữ chân những người có chuyên môn giỏi.
Khi người lao động thỏa mãn được các bậc dưới của bậc thang nhu cầu thì họ có
xu hướng mong muốn được thỏa mãn nhiều hơn ở các bậc cao hơn như giao tiếp,
nhu cầu được tôn trọng và tự hoàn thiện mình. Văn hóa doanh nghiệp sẽ giúp
người lao động thỏa mãn những nhu cầu này. Khi doanh nghiệp có văn hóa mạnh,

nhân viên sẽ cảm nhận được bầu không khí làm việc thân thiện, cởi mở và chuyên
nghiệp, hiểu được mục tiêu của doanh nghiệp, từ đó tự định hướng được mục tiêu
cho cá nhân mình nên họ trung thành và gắn bó lâu dài hơn với doanh nghiệp. Điều
này có thể được chứng minh rất rõ ràng qua sự trung thành của các nhân viên và
hiệu quả làm việc cao của các công ty Nhật Bản.
Văn hóa doanh nghiệp giúp tăng cường sự sáng tạo và đổi
mới cho nhân viên
Nếu các nhà quản lý quan tâm tới xây dựng văn hóa doanh nghiệp thì sẽ giúp
cho nhân viên của họ có động lực để đóng góp ý tưởng mới cho công ty. Ở những
doanh nghiệp có văn hóa mạnh, người lao động được tự chủ trong công việc, họ có
hướng đi và mục tiêu cho riêng mình và mục tiêu ấy gắn liền với mục tiêu của
doanh nghiệp; mặt khác, người lao động có xu hướng gắn bó lâu dài với doanh
nghiệp. Vì lý do này mà người lao động được khuyến khích để tích cực làm việc,
đưa ra nhiều sáng kiến cải tiến và đổi mới cho doanh nghiệp. Công ty xe hơi Nhật
“Mazda” là một điển hình trong trường hợp này. Từ tháng 5 năm 1954 đến nay,
công ty đã triển khai hoạt động kiến nghị hợp lý hóa, đến nay cán bộ nhân viên của
công ty đã đưa ra được khoảng hai vạn kiến nghị, bình quân mỗi người một năm
đưa ra được khoảng 30 kiến nghị. Kết quả này chính là nhờ văn hóa mạnh của
Mazda.
2.

Khuyết điểm của văn hóa doanh nghiệp
11


Bên cạnh nhiều tác động tích cực, văn hóa doanh nghiệp cũng tạo ra một số
tác động tiêu cực cho doanh nghiệp. Thực tế là các thành viên của một tổ chức trở
nên tương tự theo thời gian và chia sẻ các giá trị giống nhau có thể cản trở khả
năng của họ trong việc thích ứng và ứng phó với những thay đổi của môi trường.
Điều này xảy ra khi các giá trị và chuẩn mực của tổ chức trở thành quá mạnh và

thúc đẩy sự gắn kết quá nhiều trong thái độ của các thành viên đến nỗi các thành
viên bắt đầu hiểu nhầm môi trường. Để tránh tình trạng này ở Microsoft, nơi có
các giá trị cố kết và mạnh gắn chặt các thành viên của nó, Bill Gates đã mất rất
nhiều công sức để làm rõ ràng rằng các nhân viên cần thể hiện quan điểm cá nhân
của họ, thậm chí chúng có thể khác với quan điểm của nhà quản lý cấp cao của họ
hay người khác.
1. Nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm xây dựng văn hoá doanh nghiệp
- Xây dựng đời sống của công, nhân viên chức và người lao động chưa tương
xứng với mức sống của họ. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, người lao động chỉ cần
có thu nhập cao thì có thể giải quyết được tất cả.
- Lãnh đạo thiếu tầm nhìn, chưa có chiến lược kinh doanh, đầu tư dài hạn,
chưa quan tâm xây dựng thương hiệu sản phẩm.
- Các doanh nghiệp chưa thực sự tâm huyết với việc xây dựng một nền văn
hóa lấy con người làm gốc, văn hóa doanh nghiệp là lấy việc nâng cao tố chất toàn
diện của con người làm trung tâm để nâng cao trình độ quản lý doanh nghiệp
2. Một số người đứng đầu cơ quan đơn vị chưa cập nhật kịp thời các kiến thức
quản lý hiện đại
- các nhà lãnh đạo còn hạn chế trong nhận thức về nội dung, cũng như vai trò
văn hóa trong doanh nghiệp, đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
- Họ chưa nhận thức hết giá trị của những danh hiệu, những thành tựu đã đặt
được, đã tạo ra trong suốt quá trình phát triển của doanh nghiệp, của nghành.
3. Tình trạng tham nhũng lãng phí đang diễn ra ngày càng trầm trọng
- Lợi dụng chức vụ để tham lợi, chiếm đoặt của công thành của riêng, đặt lợi
ích của cá nhân lên hàng đầu.
- Từ những giấy, bút, các loại văn phòng phẩm của công ty đều bị nhân viên
12


đêm về nhà, đấy là những cái có giá trị nhỏ nhặt nhất, giá trị lớn hơn chút là những
cái máy fax, máy vi tính…cũng được đêm về làm của công, không chỉ có thế nhân

viên kế toán trưởng phòng lợi dụng chức vụ làm những việc riêng, nhưng khi thanh
toán thì khi biên lai của công ty.
4. Nhận thức của người lãnh đạo còn rất khiêm tốn
- Lãnh đạo chưa thấy hết tầm quan trọng của mối quan hệ giữa hiệu quả sản
xuất kinh doanh và yếu tố con người với nhu cầu phát triển toàn diện, cả về thể lực,
năng lực chuyên môn lẫn tâm hồn tình cảm, chính vì vậy, họ chưa quan tâm đến
đào tạo nguồn nhân lực cả về phẩm chất đạo đức, lý luận chính trị, chuyên môn
nghiệp vụ, năng lực công tác.
5. Hình thành môi trường văn hóa doanh nghiệp một cách tự phát
IV. Đề xuất ý kiến trong việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiện nay
Để xây dựng văn hóa doanh nghiệp thì nhà lãnh đạo phải:
Xác định và lựa chọn một hệ thống các giá trị sẽ được sử dụng làm “thước
đo” mọi hành vi, hoạt động của mọi thánh viên trong tổ chức và những nguyên tắc
vận dụng cơ bản làm triết lý hành động;
Thiết lập những phương pháp ra quyết định mang phong cách riêng của tổ
chức, doanh nghiệp. Nhằm đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức của mọi thành
viên tổ chức và giúp họ hình thành năng lực hành động một cách nhất quán. Khi
hành vi của nhiều thành viên cùng thể hiện hệ giá trị thống nhất, một triết lý nhất
quán và mang phong cách đặc thù, thương hiệu của doanh nghiệp sẽ được hình
thành bằng bản sắc riêng của doanh nghiệp.
Phải đặt biệt coi trọng và lấy con người làm gốc
Để tạo dựng được một bản sắc văn hóa cho doanh nghiệp thì việc trước mắt
phải làm đó là chính trong nội bộ của mỗi doanh nghiệp việc tạo dựng một môi
trường làm việc tốt đó là điều rất khó khăn. Vậy nên để tạo nên một môi trường
làm việc lý tưởng thì đầu tiên mỗi người phải có một ý thức tập thể. Vì chúng ta
đang nói về một cộng đồng thật sự, nơi mọi người cảm nhận được ý thức chung về
trách nhiệm và bổn phận phải giúp đỡ lẫn nhau, và mỗi người đảm nhiệm phần
trách nhiệm được chia sẽ công bằng cho họ đối với những thách thức chung mà
13



công ty hay doanh nghiệp phải đương đầu. Hiếm khi nhìn thấy được sự hiện diện
của ý thức có tác động mạnh mẽ này! Một số biện pháp để có một nội bộ vững
mạnh:
- Nâng cao ý thức tinh thần trách nhiệm của nhân viên để kích thích lòng say
mê, tính chủ động, sáng tạo của họ.
- Giáo dục ý thức cho từng thành viên để họ coi doanh nghiệp là “ngôi nhà
thứ hai” của cá nhân mình để nó trở thành nhận thức chung của cả tập thể và tạo
nội lực để phát triển cho doanh nghiệp.
- Tạo sự công bằng và công khai trong việc khen, thưởng, phạt. Những người
có cống hiến cho sự phát triển của doanh nghiệp đều phải được tôn trọng và được
hưởng lợi ích vật chất xứng đáng với công sức mà họ bỏ ra.
Khách hàng phải là “Thượng Đế”.
Doanh nghiệp phải lấy mục tiêu phục vụ khách hàng làm trung tâm, cùng với
việc nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng sau đó mới nghĩ tới doanh lợi.
Hướng tới vấn đề bảo vệ môi trường. Đó là một thách thức lớn đối với tất cả các
doanh nghiệp. Bởi hiện nay các doanh nghiệp phát triển nhanh chóng nhưng hậu
quả của sự phát triển ấy cũng hết sức nặng nề là ô nhiễm môi trường và lãng phí tài
nguyên thiên nhiên. Do đó, các doanh nghiệp cần thông qua văn hóa doanh nghiệp
hướng tới mục tiêu phát triển bền vững vì lợi ích con người và cho các đời sau.
Ý thức tinh thần trách nhiệm xã hội
Doanh nghiệp đóng góp cho xã hội không chỉ ở số lượng của cải mà còn phải
thỏa mãn được nhu cầu văn hóa nhiều mặt của xã hội hiện đại như tích cực ủng hộ,
tài trợ cho sự nghiệp giáo dục, văn hóa, xã hội, thúc đẩy khoa học kỹ thuật phát
triển và tiến bộ. Thông qua các hoạt động nhân đạo và văn hóa này làm hình ảnh
doanh nghiệp sẽ đẹp hơn, uy tín của doanh nghiệp được nâng lên đáng kể. Đó cũng
là hướng phát triển lành mạnh, thiết thực để các doanh nghiệp đóng góp ngày càng
nhiều hơn vào công cuộc đổi mới, vì mục đích: “dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, văn minh” mà Đảng đã đề ra và được toàn dân ủng hộ.
14



Để quá trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp ở các doanh nghiệp diễn ra
nhanh chóng và hiệu quả, Nhà nước và các hiệp hội ngành nghề cần có một số
hành động cụ thể để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình này, cụ thể là:
- Nhà nước cần đẩy mạnh thực hiện nghiêm chỉnh, hiệu quả luật sở hữu trí
tuệ, luật bảo hộ thương hiệu, trợ giúp các doanh nghiệp đăng ký bảo hộ thương
hiệu trong và ngoài nước.
- Nhà nước tiếp tục hoàn thiện và quản lý nghiêm ngặt việc thực thi luật bảo
hiểm xã hội, luật lao động để bảo vệ quyền lợi cho người lao động, khuyến khích
các doanh nghiệp nâng cao ý thức tôn trọng và bảo vệ người lao động của mình.
- Nhà nước khuyến khích hình thành và phát triển các trung tâm tư vấn về văn
hóa doanh nghiệp như cấp giấy phép hoạt động nhanh, không thu hoặc thu thuế thu
nhập thấp trong một số năm nhất định…
- Bên cạnh giải cúp vàng doanh nhân văn hóa, Nhà nước cần có thêm giải
doanh nghiệp văn hóa để khuyến khích, động viên và tôn vinh các doanh nghiệp
đầu tư xây dựng văn hóa mạnh, làm tấm gương cho các doanh nghiệp khác học
hỏi.
- Nhà nước và các hiệp hội ngành nghề hỗ trợ các doanh nghiệp tăng cường
nhận thức về văn hóa doanh nghiệp và văn hóa kinh doanh bằng các hoạt động cụ
thể như tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức các hội
thảo, các chương trình đào tạo, tham quan học hỏi hoặc cấp các dự án cấp bộ về
vấn đề văn hóa kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp.
Nếu Nhà nước, các hiệp hội ngành nghề cùng chung tay với các doanh nghiệp
thì các doanh nghiệp sẽ sớm tạo dựng được bản sắc văn hóa riêng của mình, từ đó
tạo nên bản sắc văn hóa kinh doanh Việt Nam.
V. Kết luận
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường và sự chuyển đổi cơ chế
kinh doanh; các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nhà nước phải trở thành
đơn vị sản xuất kinh doanh tự chủ. Doanh nghiệp muốn đứng vững trong thị

trường cạnh tranh gay gắt thì nhất thiết phải tiến hành xây dựng văn hóa doanh
nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp là sự tổng hòa của quan niệm giá trị, tiêu chuẩn đạo
15


đức, triết lý kinh doanh, quy phạm hành vi, ý tưởng kinh doanh, phương thức quản
lý và quy tắc được toàn thể thành viên trong doanh nghiệp chấp nhận, tuân theo.
Văn hóa doanh nghiệp lấy việc phát triển con người toàn diện làm mục tiêu cuối
cùng. Cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp là tinh thần doanh nghiệp và quan điểm giá
trị của doanh nghiệp.
Trong quá trình phát triển, mỗi doanh nghiệp đều nỗ lực xây dựng một hệ
thống quan điểm giá trị để nhân viên chấp nhận, tạo ra sự hài hòa trong nội bộ
doanh nghiệp, một không khí văn hóa tích cực để phát huy thế mạnh văn hóa của
tập thể, tăng cường nội lực và sức mạnh của doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp
là một giai đoạn phát triển của tư tưởng quản lý doanh nghiệp hiện đại, thể hiện sự
chuyển dịch chiến lược phát triển nhằm tạo nên những sản phẩm chứa đựng tính
văn hóa cao. Bởi thế, có thể coi văn hóa doanh nghiệp là yếu tố đặc biệt quan trọng
trong sự phát triển thực tiễn của doanh nghiệp hiện nay.

16