SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VIẾT XUÂN

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

     Tên sáng kiến kinh nghiệm: 
“Xây dựng và sử dụng kĩ thuật : 
khăn trải bàn trong dạy học phần vẽ kỹ thuật 
ở trường THPT Nguyễn Viết Xuân ”.
        
         Tên tác giả: Nguyễn Thị Vân
Mã sáng kiến: 2259...

1


Vĩnh Phúc, năm 2019
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
­

THPT:Trung học phổ 

thông
­
­
­

HS: Học sinh
GV: Giáo viên
SGK: Sách giáo khoa

2


MỤC LỤC
TT
1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11

MỤC
Lời giới thiệu
Tên sáng kiến kinh nghiệm
Tác giả sáng kiến
Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử
Mô tả bản chất của sáng kiến
7. 1: Cơ sở khoa học
7.2 : Thực trạng vấn đề 
7. 3: Các giải pháp ứng dụng

7. 4: Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai
 Những thông tin cần được bảo mật (nếu có)
 Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được
Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần 
đầu 

TRANG
2
2
2
2
2
3
3­ 15
3­4
4­5
5­ 16
16­17
17
17
17­18
18

3


BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN


1.Lời giới thiệu
Trong dạy học công nghệ ở trường THPT, ngoài việc giúp cho học sinh 
nắm được kiến thức cơ bản, giáo dục tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo 
đức, giáo viên còn phải giúp cho học sinh phát triển năng lực nhận thức 
và tự nhận thức. Theo yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học môn công 
nghệ hiện nay, thì việc học sinh chủ động nhận thức là điều kiện cần 
thiết để phát triển tư duy của các em trong học tập và nâng cao chất 
lượng học tập môn công nghệ. Tuy nhiên, theo nhận định của một số 
giáo viên thì việc áp dụng những kĩ thuật dạy học mới còn mới mẻ đối 
với việc dạy và học công nghệ ở tỉnh ta. Chúng ta chưa có quan niệm 
đầy đủ về sự cần thiết của việc áp dụng những kĩ thuật mới trong dạy 
học công nghệ, (thậm chí có người cho rằng áp dụng những kĩ thuật dạy 
học mới không phù hợp, không hiệu quả trong điều kiện cơ sở vật chất 
và trình độ của học sinh hiện nay). Vậy áp dụng hay không áp dụng 
những kĩ thuật mới trong dạy học công nghệ? Chúng ta sẽ không trả lời 
có hoặc không mà là phải thông hiểu nó sử dụng nó như thế nào cho phù 
hợp với từng phần, từng bài học; phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất 
và trình độ của học sing từng trường, từng vùng. Đây chính là lý do mà tôi 
quan tâm đến việc “Xây dựng và sử dụng kĩ thuật : khăn trải bàn trong 
dạy học phần vẽ kỹ thuật ở trường THPT Nguyễn Viết Xuân ”. 
2.Tên sáng kiến: 
Xây dựng và sử dụng kĩ thuật “ khăn trải bàn” trong dạy học phần vẽ kỹ 
thuật ở trường THPT Nguyễn Viết Xuân . 
3.Tác giả sáng kiến:
­ Họ và tên: Nguyễn Thị Vân

4


­ Địa chỉ tác giả sáng kiến: Tổ: Vật lý­ công nghệ­ thể dục; Trường 

THPT Nguyễn Viết Xuân
­ Số điện thoại: 0984079540   
.E_mail:
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
            Nguyễn Thị Vân­ giáo viên môn :Công nghệ ­  trường : THPT Nguyễn 
Viết Xuân
5.Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
   Do thực tế và điều kiện thời gian, nên phạm vi nghiên cứu chỉ dừng lại ở 
Xây dựng và sử dụng kĩ thuật dạy học “khăn trải bàn” trong dạy học công 
nghệ ở trường THPT Nguyễn Viết Xuân để giảng dạy phần Vẽ kỹ thuật 
,trên đối tượng học sinh khối 11. 
 6.Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 05/9/2018
7.Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1 CƠ SỞ KHOA HỌC 
7.1.1 Cơ sở lý luận .
­ Mục tiêu giáo dục: Là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, 
có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý 
tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; Hình thành và bồi dưỡng nhân 
cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và 
bảo vệ Tổ Quốc (Qui định tại điều 2­ Luật Giáo dục). Điều này đòi hỏi 
chúng ta phải nhận thức đầy đủ nhiệm vụ vẻ vang của mình để ra sức cải 
tiến và nâng cao chất lượng về mọi mặt công tác trước tiên là công tác 
giảng dạy bộ môn công nghệ nhất là việc xây dựng và sử dụng kĩ thuật 
dạy học “khăn trải bàn”. 
­ Mục tiêu bộ  môn: Hình thành kĩ năng tư  duy công nghệ  và tư  duy logic, 
nâng cao năng lực xem xét, đánh giá kỹ thuật. Rèn luyện kĩ năng học tập bộ 
môn một cách độc lập, thông minh, cởi mở  như  làm việc sách giáo khoa,  
với nhóm bạn, với thầy cô giáo, sưu tầm và sử  dụng các loại tư liệu công 
nghệ… Phát triển khả năng phân tích, đánh giá, so sánh, tổng hợp. Biết đặt 
vấn đề và giải quyết vấn đề trong quá trình học tập.

 ­ Mục tiêu kĩ thuật :Kĩ thuật “khăn trải bàn” Là kĩ thuật tổ chức hoạt động 
học tập mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân và nhóm nhằm: 
Kích thích, thúc đẩy sự  tham gia tích cực. Tăng cường tính độc lập, trách  
nhiệm của cá nhân HS. Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS với HS.

5


7.1.2 Cơ sở thực tiễn 
7.1.2.1 Khảo sát thực tế đối tượng nghiên cứu
Trước  đây căn cứ  vào kế  hoạch dạy trong SGK là giáo viên giảng dạy  
theo phương pháp thuyết trình nêu vấn đề,ít hoặc không sử  dụng các kỹ  thuật 
dạy học mới đã làm cho việc tiếp thu kiến thức của học sinh chỉ mang tính chất 
thụ động một chiều.
Dùng phương pháp thuyết trình, chỉ  tập trung vào các hình vẽ, kiến thức 
SGK sẽ không có hiệu quả cao trong việc lĩnh hội kiến thức, cách dạy này học  
sinh khó hiểu gần như  là áp đặt. Học sinh chưa thấy rõ bản chất của vấn đề, 
không hiểu được các tiêu chuẩn trình bày một bản vẽ kỹ thuật, khó hình dung ra  
hình dạng vật thể,… 
* Ưu điểm : Cách dạy cũ có ưu điểm là đơn giản, không đòi hỏi học sinh phải 
tìm hiểu trước, giáo viên cũng không phải chuẩn bị tư liệu trước, dễ thực hiện.
* Hạn chế : 
­ Học sinh tiếp nhận kiến thức gần như là áp đặt, chưa thấy được bản chất cụ 
thể.
­ Học sinh còn mơ hồ trong quá trình tiếp thu kiến thức.
­ Đối với GV giảng phần này sẽ thấy rất khó dạy cho học sinh hiểu bài.
Qua thực tế  rút ra bài học từ  chính bài giảng của mình và kết quả  vận 
dụng kiến thức của học sinh theo từng năm học. Tôi thấy cần phải đổi mới  
phương pháp dạy học đó là :  Xây dựng và sử  dụng kĩ thuật “ khăn trải bàn” 
trong dạy học phần vẽ  kỹ  thuật  ở  trường THPT Nguyễn Viết Xuân .Qua đó 

giúp cho các em học sinh tiếp cận các kiến thức về phần vẽ kỹ thuật một cách 
đơn giản và rõ ràng hơn.
Trong đề tài này tôi mạnh dạn đưa ra những kiến thức, phương pháp của mình  
về  hướng tiếp cận nội dung bài học cho đối tượng học sinh lớp 11THPT .
 7.1.2.2  Đề xuất hướng dạy mới 
Nghiên cứu đề tài này, tôi đã thực hiện các nhiệm vụ, các bước nghiên 
cứu như sau: Trước hết, tôi nghiên cứu kĩ thuật dạy học “khăn trải bàn”, và tìm 
hiểu, tham khảo ở một số tỉnh khác, làm cơ sở cho việc vạch ra cách thức xây 
dựng và sử dụng kĩ thuật. Bước tiếp theo, tôi thực hành nghiên cứu, soạn giáo 
án và thực nghiệm sử dụng kĩ thuật dạy học “khăn trải bàn” vào dạy học công 
nghệ ở phần vẽ kỹ thuật. Qua thực nghiệm, nhìn lại quá trình nghiên cứu đề tài, 
tôi rút ra một số kinh nghiệm làm cơ sở để tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng vào 
dạy học sau này.
7. 2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ MÀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM  ĐỀ CẬP 
ĐẾN

6


7.2.1 Thuận lợi.
­ Kĩ thuật dạy học “ khăn trải bàn” là một kĩ thuật dạy học mới, tiên tiến (đối 
với giáo dục nước ta), đáp ứng được một phần nhu cầu đối mới phương pháp 
dạy ­ học trong nhà trường THPT. Phù hợp với nguyện vọng của người học và 
yêu cầu của xã hội
. ­ Các giáo viên dạy môn công nghệ đã được trang bị tài liệu và tập huấn về kĩ 
thuật dạy học “khăn trải bàn”. Các nhà trường THPT trong tỉnh đều quan tâm 
ủng hộ, tạo điều kiện để giáo viên nghiên cứu và sử dụng kĩ thuật trong dạy 
học bộ môn. Học sinh hào hứng tiếp cận cách thức học tập mới. 
7.2.2 .Khó khăn
­ Đa số giáo viên còn dè dặt trong việc nghiên cứu và sử dụng kĩ thuật này vì 

nhiều lí do khác nhau về khách quan hoặc chủ quan:
 + Điều kiện cơ sở vật chất phần lớn trong các nhà trường chưa phù hợp để 
triển khai kĩ thuật.
 + Số lượng học sinh quá đông trong một lớp học (40 ­> 45), nhóm học ( 6 ­>8 
học sinh) gây khó khăn về khâu tổ chức, thời gian triển khai hoạt động và hiệu 
quả giờ dạy. 
+ Học sinh phần lớn chưa được làm quen hoặc có thì rất ít với kĩ thuật mới. Ý 
thức học tập của các em chưa thực sự tự giác, có tránh nhiệm với bản thân và 
với nhóm, còn ỷ lại, dựa dẫm.
+ Nhiều giáo viên chưa thực sự thông hiểu và nghiệp vụ triển khai kĩ thuật còn 
lúng túng (các bước triển khai, câu hỏi, thời gian…) hoặc do dự sợ không hòan 
thành giờ dạy, cháy giáo án. Có giáo viên còn chậm đổi mới phương pháp, chưa 
tâm huyết với nghề nghiệp
. + Cách nhận xét, đánh giá giờ dạy của các đồng nghiệp còn hay nặng về hình 
thức, cầu toàn …
­ Một thực trạng nữa là môn học công nghệ chưa được học sinh coi trọng vì chỉ 
là “môn phụ” dẫn đến học sinh không chú trọng môn học này bởi một lý do cơ 
bản đó là:
+ Môn học này thường “khô khan” đồng thời có những kiến thức tương đối khó 
trừu tượng, nếu chỉ  dạy “chay” thì học sinh sẽ  không hiểu, dẫn đến học sinh  
không thích học và nảy sinh thái độ “coi thường” môn học
+ Đại đa số  các em dồn nhiều thời gian, công sức “đầu tư” cho các môn khả 
năng thi tốt nghiệp và các môn thi đại học (đây là một thực trạng)
Từ nhận thức về vai trò của người giáo viên và thực trạng nhà trường, là  
một giáo viên kỹ  thuật công nghiệp qua những năm học tập  ở  trường chuyên  
nghiệp và quá trình giảng dạy  ở  trường THPT tôi nhận thấy cần phải tìm ra 

7



một phương pháp dạy học mới, giúp các em nắm được kiến thức cơ  bản trong  
sách giáo khoa và yêu thích môn học này hơn.
7.3CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG KỸ THUẬT KHĂN TRẢI 
BÀN ĐỂ GIẢNG DẠY PHẦN VẼ KỸ THUẬT
7.3.1.Xây dựng kỹ thuật khăn trải bàn 
Để áp dụng kỹ thuật khăn trải bàn trong dạy học thì giáo viên phải nắm 
vững kĩ thuật, hướng dẫn học sinh thông hiểu kĩ thuật.
 
­ Kĩ thuật dạy học “khăn trải bàn là gì” ? Là kĩ thuật tổ chức hoạt động 
học tập mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân và nhóm nhằm: Kích 
thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực. Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của 
cá nhân HS. Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS với HS. 
­ Cách tiến hành kĩ thuật “khăn trải bàn” 
+ Hoạt động theo nhóm (4 người /nhóm) Mỗi người ngồi vào vị trí như 
hình vẽ minh họa. Tập trung vào câu hỏi (chủ đề…). 

 

+ Viết vào ô mang số của bạn câu trả lời hoặc ý kiến của bạn (về một 
câu hỏi, chủ đề…). Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút. Khi 
mọi người đều đã xong, chia sẻ và thảo luận các câu trả lời. Viết những ý kiến 
chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn. 

8


­ Một số lưu ý khi tổ chức dạy học theo kỹ thuật khăn trải bàn:
 + Câu thảo luận là câu hỏi mở.
 
+ Trong trường hợp số học sinh trong nhóm quá đông , không đủ chỗ trên 

“khăn trải bàn”, có thể phát cho HS những mảnh giấy nhỏ để HS ghi ý kiến cá 
nhân, sau đó dính vào phần xung quanh “ khăn trải bàn”
+ Trong quá trình thảo luận thống nhất ý kiến, đính ý kiến thống nhất vào 
giữa “ khăn trải bàn”. Những ý kiến trùng nhau có thể đính chồng lên nhau. 
7.3.2 Tham khảo ở một số tỉnh khác
Qua việc tham khảo xây dựng và sử dụng kỹ thuật “khăn trải bàn” vào 
dạy học công nghệ của các bạn bè, đồng nghiệp của tôi ở một số tỉnh khác cũng 
cho kết quả rất khả quan. Cụ thể:
Ở trường THPT Tiên Du 1 – tỉnh Bắc Ninh cô giáo Đặng Thị Thùy và 
trường THPT Hiệp Hòa 1­ tỉnh Bắc Giang cô Nguyễn Thi Hạnh là 2 đồng 
nghiệp của tôi  đã áp dụng kỹ thuật “ khăn trải bàn” vào giảng dạy công nghệ 
khối 11 trong năm học 2017­ 2018 thì đã cho kết quả rất khả quan. Sau khi tổng 
kết năm học tỉ lệ học sinh đạt loại khá, giỏi đã nâng lên rõ rệt, tỉ lệ học sinh đạt 
loại trung bình đã giảm đáng kể so với năm học 2016­ 2017. Điều đó đã được 
thể hiện ở bảng sau:
Trường
THPT 
Tiên Du 
1­ Bắc 
Ninh
THPT 
Hiệp Hòa 
1­ Bắc 
Giang

Năm 
học 
2016­ 
2017
2017­ 

2018
2016­
2017
2017­ 
2018

Sĩ số
350
352
301
304

Điểm 9­10
%
60
(17,14%)
120
(34,09%)
50
(16,61%)
99
(32,56%)

Điểm 7­8
%
201
(57,44%)
225
(63,92%)
178

(59,16%)
200
(65,8%)

Điểm 5­6
%
89
(25,42%)
7
( 1,99%)
73
(24,25%)
5
(1,64%)

Điểm 3­4
%
0

Điểm < 3
%
0

0

0

0

0


0

0

 Qua việc tham khảo trên , vận dụng với tình hình thực tế tôi đã xây dựng và sử 
dụng kỹ thuật “ khăn trải bàn ” để giảng dạy phần vẽ kỹ thuật tại trường mình.
7.3.3 Tiến hành thiết kế bài giảng theo hướng đổi mới có sử dụng kỹ 
thuật dạy học: “khăn trải bàn”
Để sử dụng kỹ thuật khăn trải bàn tôi đã tiến hành thiết kế các bài giảng 
theo mẫu của bài 11: “ Bản vẽ xây dựng” như sau:
BÀI 11: BẢN VẼ XÂY DỰNG
I.Mục tiêu
1.Kiến thức

9


-

Biết khái quát về các bản vẽ xây dựng.

-

Biết các loại hình biểu diễn đơn giản trong bản vẽ nhà.

2. Kỹ năng:
       ­  Đọc hiểu  được các bản vẽ mặt bằng tổng thể  đơn giản.
       ­ Đọc hiểu được bản vẽ của một ngôi nhà đơn giản.
   3.Thái độ:

­ Nhận thức được vai trò của bản vẽ xây dựng trong đời sống hàng  ngày 
­ Có ý thức thực hiện bản vẽ một cách nghiêm túc.
    4. Định hướng năng lực được hình thành:
      Trên cơ sử phân tích mục tiêu của chuyên đề ,có thể xác định được các năng 
lực cần hình thành cho HS qua dạy học chuyên đề “ Bản vẽ xây dựng” như sau: 
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật:
- Năng lực hình thành ý tưởng và thiết kế kĩ thuật.
- Năng lực triển khai và sử dụng công nghệ.
- Năng lực lựa chọn và đánh giá công nghệ 
- Năng lực hợp tác, 

II.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
   1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Nghiên cứu bài 11 SGK Công Nghệ 11.Đọc tài liệu liên quan đến bài 
giảng.
-

Tranh vẽ phóng to hình 11.1a, 11.2 trong SGK.

-

Chuẩn bị bút dạ, giấy A0

 3.  Chuẩn bị của học sinh:
­  Xem lại bài 15 sách Công Nghệ 8. Nghiên cứu kĩ bài 11 sách Công Nghệ 
11.
      ­  Tìm một số bản vẽ xây dựng có trong  thực tế.
       ­ Tìm hiểu các thông tin có liên quan đến bản vẽ xây dựng trên sách , báo, 
internet,…
      ­ Tìm hiểu về các  bản vẽ  khi thiết kế sơ bộ một ngôi nhà 2 tầng. 

III.Thiết kế các tiến trình dạy học:
Bài học  này có thể  thiết kế thành các chuỗi hoạt động học tập như sau:

10


a) Hoạt động 1: Khởi động

GV trình chiếu các hình ảnh về một số công trình xây dựng nổi tiếng như: 
Cầu Hàm Rồng, Chùa một cột, Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Biệt thự,… 
trong nhạc nền bài hát:Bài ca xây dựng.

Chùa Một Cột
 

Cầu Hàm Rồng

11


GV dẫn dắt HS vào bài: Để xây dựng được các công trình đó thì chúng ta 
phải trải qua quá trình thiết kế hay chính là đi lập ra các bản vẽ xây dựng. 
Vậy bản vẽ xây dựng là gì? Có những loại bản vẽ nào?Hôm nay cô trò 
chúng ta cùng tìm hiểu về nội dung này.
b) Hoạt động 2:Hình thành kiến thức về bản vẽ xây dựng
1.Khái niệm chung về bản vẽ xây dựng
* Kỹ thuật tổ chức:

12



 GV chia HS thành các nhóm, mỗi nhóm gồm 5 HS. Sau đó yêu cầu HS thảo 
luận nhóm và cá nhân hoàn thành phiếu học tập1  sau ra giấy A0 đã chuẩn bị 
sẵn.
PHIẾU HỌC TẬP 1
C1: Bản vẽ xây dựng gồm các bản vẽ liên quan đến các lĩnh vực nào?
C2: Trong các bản vẽ xây dựng các em hay gặp loại nào nhất?
C3: Em hãy cho biết nội dung và tác dung của bản vẽ nhà?
C4: Khi xây dựng một ngôi nhà ta phải dùng đến những loại bản vẽ nào?
Sau khi các nhóm đã trả lời xong GV gọi đại diện của nhóm nhanh nhất treo 
giấy A0 vừa ghi câu trả lời lên bảng  rồi báo cáo kết quả cho cả lớp. Cả lớp 
lắng nghe sau đó thảo luận , đánh giá lẫn nhau. Sau khi HS trả lời GV nhận xét 
, đánh giá, bổ sung, chỉnh sửa và chốt: 
­  Bản vẽ xây dựng bao gồm các bản vẽ về các công trình xây dựng.
(GV nhấn mạnh trong chương trình này chúng ta chỉ nghiên cứu về bản vẽ 
nhà. )
    ­ Bản vẽ nhà thể hiện hình dạng, kích thước, cấu tạo ngôi nhà.
­  Tác dụng của bản vẽ nhà: căn cứ vào bản vẽ để xây dựng ngôi nhà.
Trong hồ sơ ở giai đoạn thiết kế sơ bộ một ngôi nhà người ta thường có bản 
vẽ các hình chiếu vuông góc, hình cắt của ngôi nhà, hình chiếu phối cảnh 
hoặc hình chiếu trục đo bên ngoài và bên trong ngôi nhà.
2.Bản vẽ mặt bằng tổng thể.
* Kỹ thuật tổ chức:
 GV chia HS thành các nhóm, mỗi nhóm gồm 5 HS. Sau đó yêu cầu HS thảo 
luận nhóm và cá nhân hoàn thành phiếu học tập 2  ra giấy A0 đã chuẩn bị sẵn.
GV chiếu hình vẽ 11.1 a,b cho HS quan sát rồi trả lời câu hỏi:
PHIẾU HỌC TẬP 2
C5: Bản vẽ này là hình chiếu nào của công trình xây dựng?
C6: Hãy cho biết tên và vị trí các công trình xây dựng trên khu đất này?
C7: Để định hướng các công trình xây dựng thì trên bản vẽ thường có kí 

hiệu gì?
Sau khi HS trả lời , thảo luận, nhận xét, đánh giá lẫn nhau , GV nhận xét đánh 
giá và chốt lại nội dung chính của mục : “Bản vẽ mặt bằng tổng thể” như sau:
      Bản vẽ mặt bằng tổng thể là:  Bản vẽ hình chiếu bằng của công trình trên 
khu đất xây dựng.
Thể hiện vị trí của các  công trình xây dựng .

13


      Để định hướng các công trình xây dựng thì trên bản vẽ thường có mũi tên 
chỉ hướng Bắc.Theo hướng mũi tên này ta có thể biết được hướng của các công 
trình xây dựng.
*Cách chọn hướng nhà theo hướng khí hậu:
   Theo điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa ở Việt Nam thì hướng Nam và 
cận Nam (Đồng Nam hay Tây Nam) là rất tốt. Bởi những hướng này có thể 
đón được hướng gió tự nhiên nguồn ánh sáng đầy đủ và ổn định, đồng thời 
không khí luôn ấm áp, trong lành.
Ngược lại với hướng Tây, Tây Bắc thì nắng gắt vào buổi chiều; hướng 
Đông chói vào buổi sáng. Trường hợp hướng Bắc nằm giữa hai hướng Tây 
Bắc (nắng chiều) và Đông Bắc (gió lạnh) cũng không tốt.
4.Các hình biểu diễn ngôi nhà
* Kỹ thuật tổ chức:
GV yêu cầu học sinh liên hệ với các tiết học trước để trả lời câu hỏi:
C8 : Để biểu diễn một vật cần dùng những hình biểu diễn nào?
HS: Hoạt động cá nhân để trả lời câu hỏi của GV.
Sau khi HS trả lời GV kết luận: Để biểu diễn một vật cần dùng các hình 
biểu diễn là: Hình chiếu vuông góc, hình cắt, mặt cắt, hình chiếu trục đo, hình 
chiếu phối cảnh.
GV dẫn dắt  HS : Đối với một ngôi nhà khi xây dựng  ngoài bản vẽ mặt 

bằng tổng thể trên người ta còn phải cần đến các hình biểu diễn là: Mặt bằng, 
mặt đứng, mặt cắt. Đây là các hình vẽ không thể thiếu khi xin cấp phép xây 
dựng. Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu cụ  thể về các hình này. 
a) Mặt bằng
GV chiếu hình vẽ 11.2 c, d cho HS quan sát sau đó thảo luận nhóm để 
hoàn thành phiếu học tập số 3 ra giấy A0.
PHIẾU HỌC TẬP 3
C9: Bản vẽ  mặt bằng  là hình chiếu hay hình cắt của ngôi nhà?
C10: Trên bản vẽ này thể hiện những nội dung gì?
C11: Điểm khác biệt nhất giữa bản vẽ nhà và bản vẽ cơ khí là gì?
C12: Em có nhận xét gì về vị trí cắt của mặt bằng? Tại người ta phải cắt 
ở vị trí đó?
Sau khi HS trả lời , thảo luận, nhận xét, đánh giá lẫn nhau , GV nhận xét 
đánh giá và chốt lại nội dung chính của mục :Mặt bằng là:
-  Mặt bằng là : Hình cắt bằng của ngôi nhà được cắt bởi một mặt phẳng đi 
ngang qua cửa sổ.

14


- Tác dụng: Thể hiện vị trí, kích thước của tường, vách ngăn, cửa đi.
- Đây là hình biểu diễn quan trọng nhất của ngôi nhà ,nếu nhà có nhiều tầng 

thì phải có bản vẽ mặt bằng riêng cho từng tầng. ( Các em đọc phần thông 
tin bổ sung để biết các kí hiệu quy ước trên bản vẽ)
- Điểm khác biệt nhất giữa bản vẽ nhà và bản vẽ cơ khí là: Bản vẽ nhà chỉ 

dùng một mặt phẳng cắt và không biểu diễn các phần khuất.
b) Mặt đứng


GV chiếu hình vẽ 11.2 a cho HS quan sát sau đó thảo luận nhóm để hoàn 
thành phiếu học tập số 4 ra giấy A0.
PHIẾU HỌC TẬP 4
C13: Mặt đứng là hình chiếu nào của ngôi nhà?
C14: Mặt đứng có tác dụng gì?
C15: Quan sát mặt đứng em hãy chỉ ra điểm khác biệt giữa tầng 1 và tầng 
2?
Sau khi HS trả lời , thảo luận, nhận xét, đánh giá lẫn nhau , GV nhận xét 
đánh giá và chốt lại nội dung chính của mục này là:
- Mặt đứng là: Hình chiếu vuông góc của ngôi nhà lên một mặt phẳng thẳng 
đứng.
Có thể là mặt chính( hình chiếu đứng của ngôi nhà), có thể là mặt 
bên( hình chiếu cạnh của ngôi nhà)
- Tác dụng của mặt đứng: Thể hiện hình dáng, sự cân đối, vẻ đẹp bề ngoài 
của ngôi nhà.
- Khi quan sát mặt đứng cấn đối chiếu với mặt bằng để hiểu rõ các bộ 

phận của ngôi nhà. Ở đây cần nhận ra vị trí của ban công tầng 2 trên mặt 
đứng.
c) Hình cắt

GV chiếu hình vẽ 11.2 b cho HS quan sát sau đó thảo luận nhóm để hoàn 
thành phiếu học tập số 5 ra giấy A0.
PHIẾU HỌC TẬP 5

15


C16: Hình cắt của một ngôi nhà được cắt bởi một mặt phẳng có đặc điểm 
gì?

C17: Hình cắt thể hiện những nội dung gì?
C18: Tại sao người ta lại chọn vị trí cắt qua cánh thăng đầu tiên của cầu 
thang?
Sau khi HS trả lời , thảo luận, nhận xét, đánh giá lẫn nhau , GV nhận xét 
đánh giá và chốt lại nội dung chính của mục này là:
- Hình cắt là: Hình tạo bởi mặt phẳng cắt song song với một mặt đứng của 
ngôi nhà.
- Hình cắt dùng để thể hiện kết cấu của các bộ phận ngôi nhà, kích thước 

các tầng nhà theo chiều cao, cửa sổ,...
Hoạt động 3: Luyện tập, củng cố và hệ thống hóa kiến thức.
- Hệ thống bài tập củng cố:

Câu 1: Bản vẽ mặt bằng gồm những đặc điểm nào sau đây?
A. Là hình cắt toàn bộ khi sử dụng mặt phẳng cắt duy nhất.
B. Không biểu diễn phần khuất.
C. Nếu ngôi nhà có nhiều tần phải có bản vẽ riêng cho từng 
tầng.
D. Tất cả đều đúng
Câu 2: Bản vẽ mặt đứng là?
A. Hình cắt tạo bởi mắt phẳng cắt song song với mặt đứng của 
ngôi nhà.
B. Hình cắt tạo bởi mắt phẳng cắt vuông góc với mặt đứng của 
ngôi nhà.
C. Hình chiếu vuông góc của ngôi nhà lên mặt phẳng thẳng đứng.
D. Là hình cắt bằng của ngôi nhà được cắt bởi một mặt phẳng 
nằm ngang.
Câu 3: Hình biểu diễn quan trọng nhất của ngôi nhà là hình biểu diễn 
nào?
A. Mặt đứng.

B. Mặt bằng.
C. Mặt cắt.
D. Mặt bằng tổng thể.
Câu 4: Bản vẽ nhà nào được thể hiện bằng hình cắt?
A. Bản vẽ mặt bằng tổng thể

16


B. Bản vẽ mặt đứng
C. Bản vẽ mặt bằng
D. Bản vẽ mặt  cắt.

Câu 5: Bản vẽ nào là bản vẽ hình chiếu bằng của các công trình trên 
các khu đất xây dựng?
A. Bản vẽ mặt bằng tổng thể
B. Bản vẽ mặt đứng
C. Bản vẽ mặt bằng
D. Bản vẽ bằng cắt.
- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc toàn bộ nội dung Bài 11 và điền nội dung 
tóm tắt vào bảng  hệ thống hóa kiến thức về : Bản vẽ xây dựng (bên 
dưới)
Kĩ thuật tổ chức hoạt động: GV chia lớp thành các nhóm (mỗi nhóm 
khoảng 5­6 HS), Yêu cầu mỗi nhóm chuẩn bị một nội dung theo bảng 
trên. Trong khi các nhóm thực hiện nhiệm vụ , GV kẻ khung bảng hệ 
thống hóa kiến thức lên bảng để đại diện các nhóm điền kết quả vào ô 
của  nhóm mình. Sau khi các nhóm báo cáo xong , GV tổ chức cả lớp nhận 
xét, đánh giá , bổ sung, điều chỉnh, chốt lại bằng bảng hệ thống hóa kiến 
thức về Bản vẽ xây dựng.
Tên gọi

Khái niệm
Tác dụng
Mặt bằng tổng thể
Mặt bằng
Mặt đứng
Hình cắt
So sánh mặt bằng tổng thể với mặt bằng của ngôi nhà?
So sánh các hình biểu diễn của ngôi nhà với các hình biểu diễn của vật 
thể?
Hoạt động 4:  Vận dụng và  mở rộng kiến thức
 
GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà thực hiện: 
1, Hãy tìm hiểu về tài liệu ( hồ sơ) xin cấp phép xậy dựng một công trình 
bất kì?
2, Trong quá trình xây dựng phải thực hiện những biện pháp gì để đảm 
bảo an toàn lao động?

17


HS có thể viết thành báo cáo ra giấy kiểm tra ( không quá 2 trang) để giờ sau 
nộp chấm điểm.
7.4KIỂM CHỨNG CÁC GIẢI PHÁP ĐàTRIỂN KHAI CỦA SKKN
 Kết quả khảo nghiệm
So sánh với kết quả  của những năm trước khi chưa áp dụng kỹ  thuật :  
Khăn trải bàn trong giảng dạy các bài phần vẽ kỹ thuật đặc biệt là phần bản vẽ 
xây dựng, tôi thấy có sự chuyển biến rõ rệt trong tiếp thu kiến thức. Các em đã 
hiểu sâu sắc hơn vấn đề, biết vận dụng kiến thức trong thực tế  không cảm  
thấy trừu tượng khi tìm hiểu các hình chiếu, các bản vẽ kỹ thuật. Trong giờ học  
các em sôi nổi tham gia trao đổi kiến thức, không nặng nề  phụ  thuộc vào kiến 

thức giáo viên thuyết trình, học sinh hiểu ngay trên lớp.
Cụ thể tôi tiến hành khảo sát trong 2 năm học 2017­ 2018 và 2018­2019  
với khối 11 như sau
­Năm học 2017­2018   dạy trên lớp không sử  dụng kỹ  thuật “Khăn trải 
bàn”  mà chỉ sử dụng tranh vẽ, quá trình giảng dạy giáo viên gặp rất nhiều khó 
khăn. Để các em trong lớp hiểu được nội dung bài học giáo viên phải giải thích  
nhiều lần rất mất thời gian nhưng nhiều học sinh trong lớp vẫn không tư  duy  
được, không hiểu rõ được nội dung bài học.
­Năm học 2018­ 2019  tôi áp dụng kỹ  thuật “ khăn trải bàn” kết hợp với  
giáo án điện tử  thì các em hiểu được nội dung bài học rất nhanh, khả  năng tư 
duy các hình biểu diễn vật thể cũng tốt hơn.Các em có ý thức tự giác học tập và 
làm việc nhóm tốt hơn nên kết quả đạt được cao hơn.
Sau khi dạy xong chương “Vẽ kỹ thuật” tôi tiến hành kiểm tra Học kì 1  
rồi đối chiếu kết quả giữa 2 năm học thu được như sau :
Năm 
học 
2017­ 
2018
2018­ 
2019

Sĩ số
400
402

Điểm 9­10
%
63
(15,56%)
125

(31,11%)

Điểm 7­8
%
245
(62,22%)
268
(66,67 %)

Điểm 5­6
%
92
(22,22%)
9
( 2,22%)

Điểm 3­4
%
0

Điểm < 3
%
0

0

0

Nhìn vào bảng ta thấy việc áp dụng kỹ  thuật dạy học “khăn trải bàn” trong 
phần vẽ kỹ thuật đã đem lại kết quả cao hơn cụ thể  số lượng học sinh giỏi  ở 

năm học 2018­ 2019 nhiều hơn, số lượng trung bình ít hơn so với năm học 2017­  
2018 mặc dù  trình độ  nhận thức của các em là tương đương nhau. Các em học  
tập rất sôi nổi và hào hứng, và khi kiểm tra các em đều trả lời được câu hỏi.
             Vậy khi sử  dụng kỹ  thuật dạy học “khăn trải bàn” kết hợp với một số 
phương tiện khác thì hoạt động học tập của HS đã đạt được hiệu quả  rõ rệt,  
HS hứng thú học tập bộ môn, chất lượng môn học tăng. Kết quả đánh giá thực  

18


nghiệm cho thấy khả năng nhận thức của học sinh tăng lên nhiều so với khi dạy 
bài tương tự khi chưa áp dụng sáng kiến. Điều đó khẳng định việc sử dụng sáng 
kiến vào dạy học có hiệu quả, qua đó tôi thấy việc nghiên cứu tìm ra những  
sáng kiến để áp dụng giảng dạy trong nhà trường là vấn đề cần thiết, cần được 
phát động rộng rãi đến từng giáo viên.                                            
8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có):không
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
   ­ GV:+ Phải am hiểu về kỹ thuật dạy học : khăn trải bàn.
+ Phải chuẩn bị  nội dung bài học , cơ  sở  vật chất phục vụ  cho bài học 
một cách chu đáo.
+ Điều khiển giờ học một cách linh hoạt không để thời gian chết.­
­HS: + Chuẩn bị kỹ nội dung bài học theo hướng dẫn của GV.
        +Chủ động , tích cực trong học tập,trao đổi nhóm 
­ Nhà trường: 
+ Phải trang bị đầy đủ các phương tiện dạy học có ứng dụng công nghệ 
thông tin như máy chiếu, màn chiếu, …
10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự  kiến có thể  thu được do áp dụng  
sáng kiến theo ý kiến của tác giả  và theo ý kiến của tổ  chức, cá nhân đã 
tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể  cả  áp dụng thử  (nếu có) theo các  
nội dung sau:

10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự  kiến có thể  thu được do áp dụng sáng 
kiến theo ý kiến của tác giả:
Sau khi nghiên cứu, rút kinh nghiệm hy vọng đề  tài này sẽ  giúp học sinh hiểu 
bài một cách tốt hơn, các em sẽ dễ dàng biết được:
- Các tiêu chuẩn trình bày một bản vẽ kỹ thuật hoàn chỉnh
- Cách hình biểu diễn của vật thể, biểu diễn nhà.
- Nắm được các tiêu chuẩn , các phương pháp để biểu diễn các vật thể.
- Có thể ứng dụng thực tế để trình bày một bản vẽ cơ khí đơn giản.
     ­ Phát huy được tính tích cực của học sinh trong việc tiếp thu kiến thức mới,  
giúp học sinh hiểu bài và vận dụng vào thực hành một cách nhanh nhất đồng 
thời tạo hứng thú cho học sinh học tập môn công nghệ.
10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự  kiến có thể  thu được do áp dụng sáng  
kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân:

19


Sáng kiến có thể  áp dụng rộng rãi cho toàn bộ  chương trình  của lớp 11,  
có thể ứng dụng vào các bộ môn khác .
11. Danh sách những tổ  chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử  hoặc áp 
dụng sáng kiến lần đầu (nếu có):
Số 
Tên tổ 
TT chức/cá nhân
1

HỌC SINH 
KHỐI 11 Năm 
học 2018 ­ 2019


Địa chỉ

Phạm vi/Lĩnh vực
áp dụng sáng kiến

Trường THPT Nguyễn 
Viết Xuân

Đại Đồng , ngày28tháng 01năm  
2019
Thủ trưởng đơn vị/
Chính quyền địa phương
(Ký tên, đóng dấu)

Áp dụng trong 17 tiết ở phòng 
học bộ môn

Đại Đồng, ngày 29 tháng  
01năm 2019
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG 
SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
(Ký tên, đóng dấu)

Đại Đồng ,ngày28tháng01 n
2019
Tác giả sáng kiến
(Ký, ghi rõ họ tên)

NHỮNG TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ VỤ ĐỀ TÀI
­  Phương pháp dạy học KTCN tập 1, tập II­ T/g nguyễn Văn Bính, Trần sinh 

Thành, Nguyễn Văn Khôi­ NXB giáo dục
­ Phương tiện dạy học KTCN – T/g Lê huy Hoàng­ NXBĐHSPN Hà Nội­2005
­ SGK, SGV công nghệ 11 PGS.TS Nguyễn văn Khôi chủ biên­ NXB Giáo dục
­ Các tư liệu, hình ảnh của ĐHSP Thái nguyên, ĐHSP Hà Nội
­ Tư liệu trên mạng internet từ trung tâm nghiên cứu và sản xuất học liệu ĐHSP  
hà nội do PGS.TS Nguyễn văn Khôi chủ biên.
­ Tư liệu từ trang Web: (‘W.tvtl.bachkim.vn’’)

20


21