Bài giảng Những hiểu biết chung về bệnh tôm và sử dụng thuốc trong nuôi tôm
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (994.94 KB, 98 trang )
NHỮNG HIỂU BIẾT CHUNG VỀ
BỆNH TÔM
VÀ SỬ DỤNG THUỐC TRONG NUÔI
TÔM Mã bài: MĐ05-01
• Nuôi tôm thẻ chân trắng là một trong
những nghề phát triển mạnh mẽ trong
nhiều năm qua và đã đem lại hiệu quả to
lớn cho ngành nuôi trồng thủy sản.
• Tuy nhiên, khi nuôi tôm càng phát triển,
trình độ thâm canh cao, thì vấn đề dịch
bệnh càng trở nên nghiêm trọng, gây thiệt
hại lớn cho người nuôi tôm.
• Hiện nay, vấn đề phòng trị bệnh tôm cũng
như ngăn chặn sự lây lan của bệnh là rất
cần thiết và cấp bách.
• Nó đòi hỏi ngườ i nuôi tôm cần phải có
những hiểu biết chung về bệnh tôm để
thực hiện các biện pháp phòng, trị bệnh
thường gặp, nâng cao năng suất tôm
nuôi.
Mục tiêu:
Học xong bài này học viên có khả năng:
- Hiểu được nguyên nhân và điều kiện phát
sinh bệnh
- Biết phân loại các loại bệnh ở tôm thẻ chân
trắng
- Hiểu được các biện pháp phòng bệnh tổng
hợp cho tôm .
Hiểu được tác dụng của thuốc và các yếu tố
ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc.
Nêu được phương pháp dùng thuốc phòng trị
bệnh tôm
Sử dụng thuốc đúng nguyên tắc, không dùng
hóa chất, thuốc kháng sinh cấm.
Nội dung
• Khái niệm bệnh
- Bệnh chính là sự bất thường nào đó trong
cấu t ạo hay chức năng của cơ thể sinh vật
mà có thể gây ra những tác hại về các hoạt
động sinh lý của sinh vật đó.
- Nếu các tác hại vượt qua khả năng chịu
đựng của mình thì sinh vật bị yếu đi và chết.
• Ví dụ: tôm giảm ăn, bỏ ăn, hoạt động chậm
chạp...là dấu hiệu tôm bị bệnh
Nguyên nhân và điều kiện để phát sinh
bệnh tôm
- Bất kỳ loại bệnh nào xảy ra và gây tác hại
đến tôm đều có nguyên nhân và điều kiện
phát sinh của bệnh.
• Hiểu rõ nguyên nhân và điều kiện phát sinh
bệnh, người nuôi mới có biện pháp phòng trị
bệnh hiệu quả.
• Nguyên nhân gây bệnh ở tôm
Có 3 loại nguyên nhân gây ra bệnh ở tôm
nuôi:
1. Do các sinh vật gây bệnh:
- Vi rút, vi khuẩn, nấm... có trong môi trường ao
nuôi tấn công và xâm nhập lên trên hay vào
trong cơ thể tôm, gây ra bệnh cho tôm hay giết
chết tôm.
2. Do các yếu tố môi trường:
- Nhiệt độ, pH, hàm lượng ôxy… trong ao nuôi
xấu, nằm ngoài mức chịu đựng của tôm gây chết
hàng loạt rất nhanh hoặc gây sốc làm suy yếu sức
khoẻ tôm, tạo cơ hội cho vi rút, vi khuẩn, nấm gây
bệnh tấn công.
3. Do tôm bị thiếu dinh dưỡng:
- Cho tôm ăn không đủ hay thức ăn thiếu các chất
dinh dưỡng cần thiết dẫn đến cơ thể tôm suy yếu,
khả năng đề kháng với mầm bệnh và các thay đổi
của môi trường kém làm tôm dễ bị bệnh.
• Điều kiện để phát sinh bệnh
- Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, nhưng
bệnh có xảy ra hay không còn phụ thuộc
vào các điều kiện nhất định như:
+ Sức đề kháng của tôm nuôi và các yếu
tố môi trường.
Điều kiện 1: Sức đề kháng của tôm
- Sức đề kháng của tôm là khả năng tự
bảo vệ của tôm trước sự tác động hoặc
tấn công của tác nhân gây bệnh.
- Theo nguyên tắc chung nếu sức đề kháng
của tôm cao thì bệnh có thể không xảy ra,
ngược lại nếu sức đề kháng yếu hay đã
suy giảm thì đó là cơ hội để tác nhân gây
bệnh phát huy tác dụng.
• Sức đề kháng ở tôm mạnh hay yếu phụ
thuộc vào giai đoạn phát triển, chế độ dinh
dưỡng và điều kiện ngoại cảnh.
• Giai đoạn tôm còn nhỏ có sức đề kháng
thấp hơn tôm trưởng thành.
• Các giai đoạn phát triển khác nhau có sức
đề kháng với cùng một loại tác nhân gây
bệnh cũng khác nhau.
• Ví dụ: vi rút đốm trắng có thể nhiễm từ giai
đoạn tôm ấu trùng nhưng thường gây chết
nhiều nhất trên tôm thẻ chân trắng ở giai
đoạn 50-70 ngày nuôi.
• Tôm bị thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là
vitamin, chất khoáng thì sức đề kháng giảm,
bệnh dễ phát sinh.
• Tôm được sống trong môi trường có các
yếu tố môi trường thích hợp thì sẽ có sức
đề kháng cao.
• Nếu các yếu tố môi trường nằm ngoài
ngưỡng thích hợp thì tôm có thể bị sốc làm
suy giảm sức đề kháng.
• Ngoài ra, vấn đề sử dụng hoá chất và thuốc
kháng sinh trong quá trình nuôi cũng ảnh
hưởng đến sức đề kháng của tôm như việc
lạm dụng thuốc (dùng tùy tiện, thiếu hiểu
biết…)
Điều kiện 2: Các yếu tố môi trường
• Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự
bùng nổ của tác nhân gây bệnh.
• Trong môi trường thích hợp với vi rút, vi
khuẩn, nấm, chúng sinh sản rất nhanh, tăng
cường độc tố, tăng khả năng gây bệnh.
• Ngược lại, nếu gặp môi trường không thuận lợi,
tác nhân gây bệnh bị chết hoặc bị kìm hãm,
không có khả năng gây bệnh.
• Các yếu tố môi trường biến động lớn hay vượt quá
ngưỡng thích hợp của tôm cũng có thể trở thành
nguyên nhân gây ra bệnh, gây chết hàng loạt hoặc
gây sốc (tress) làm suy giảm sức để kháng của
tôm.
Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh
• Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh:
mầm bệnh, môi trường và vật chủ (tôm
nuôi) được biểu diễn ở sơ đồ 1.
Hình 1. Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh
Qua hình 1 cho thấy:
1 + 2 = Bệnh không xảy ra
2 + 3 = Bệnh không xảy ra
1 + 3 = Có thể xảy ra bệnh do môi trường
1+ 2 + 3 = Bệnh sẽ xảy ra
