PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN GIAI ĐOẠN LẬP KẾ
HOẠCH KIỂM TOÁN BCTC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN KIỂM TOÁN A&C
3.1 Đánh giá thực tế giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC tại Công ty Cổ
phần Kiểm toán và Tư vấn (A&C)
Cơ sở đánh giá thực tế giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty Cổ
Phần Kiểm toán và Tư vấn A&C là các quy định của Chuẩn mực Kiểm toán Việt
Nam số 300 – Lập kế hoạch kiểm toán và việc vận dụng các lý luận về bằng
chứng kiểm toán, phương pháp và thủ tục kiểm toán.
3.1.1 Tiếp cận Báo cáo tài chính theo khoản mục
Trong kiểm toán tài chính có hai cách đẻ phân chia BCTC thành các phần
hành kiểm toán đó là:
 Kiểm toán BCTC theo khoản mục.
 Kiểm toán BCTC theo chu trình.
Công ty Cổ Phần Kiểm toán và Tư vấn A&C đã lựa chọn phương pháp
kiểm toán theo khoản mục trong quy trình kiểm toán BCTC. Cách tiếp cận này có
những ưu và nhược điểm của riêng nó so với cách tiếp cận BCTC theo chu trình.
3.1.1.1 Ưu điểm
Ưu điểm nổi bật của kiểm toán BCTC theo khoản mục so với kiểm toán
BCTC theo chu trình đó là cách này đơn giản hơn trong việc nhận diện đối tượng
kiểm toán. Nếu đối tượng kiểm toán trong kiểm toán BCTC theo chu trình liên
quan đến nhiều khoản mục khác nhau trong chu trình nghiệp vụ thì đối tượng của
kiểm toán theo khoản mục chỉ liên quan đến khoản mục kiểm toán.
Do đó, việc thiết kế các thủ tục kiểm tra chi tiết sẽ đơn giản hơn và dễ thực
hiện hơn kiểm toán BCTC theo chu trình. Hơn nữa, có thể dễ dàng phân công công
việc cho các kiểm toán viên nhằm tiết kiệm thời gian cho công ty kiểm toán khi
gặp sức ép từ khách hàng.
Tuy nhiên, cách tiếp cận này còn nhiều những nhược điểm cần phải khắc
phục.
3.1.1.2 Hạn chế còn tồn tại
Việc phân chia BCTC thành các phần hành kiểm toán là cách phân chia
máy móc. Cách phân chia này đơn giản nhưng không hiệu quả do tách biệt những

khoản mục ở các vị trí khác nhau nhưng liên quan chặt chẽ với nhau. Kiểm toán
viên không thấy rõ những đặc trưng của phần hành kiểm toán và sẽ gặp khó khăn
trong việc nhận biết và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ.
Kiểm toán theo khoản mục thường có quy mô kiểm tra chi tiết lớn hơn kiểm
toán theo chu trình.
Do đó, kiểm toán theo chu trình thường có hiệu quả và lôgic hơn kiểm toán
theo khoản mục.
3.1.2 Lập kế hoạch chiến lược
Trong giai đoạn lập kế hoạch chiến lược, công ty A&C chưa thực sự chú ý
đến việc lập kế hoạch chiến lược kiểm toán. Kế hoạch chiến lược được lập cho các
cuộc kiểm toán lớn về qui mô, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán báo
cáo tài chính nhiều năm. Tuy nhiên, A&C chỉ dừng lại công việc này là chỉ đưa ra
kế hoạch về thời gian và nhân sự cho cuộc kiểm toán.
3.1.3 Lập kế hoạch tổng thể
Về cơ bản kế hoạch kiểm toán tổng thể của Công ty A&C đã đáp ứng được
yêu cầu khắt khe của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300 – Lập kế hoạch kiểm
toán. Kế hoạch tổng thể của A&C đã đảm bảo được các vấn đề về hiểu biết hoạt
động của khách hàng, hệ thống kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ, đánh giá mức
trọng yếu và rủi ro. Kế hoạch tổng thể đã đưa ra được nội dung, lịch trình và phạm
vi của các thủ tục kiểm toán cũng như sự phối hợp, chỉ đạo, giám sát và kiểm tra,
đồng thời xem xét được các vấn đề khác liên quan đến cuộc kiểm toán.
Với kinh nghiệm lâu năm, A&C đã chứng tỏ được sự năng động, uy tín và
cách làm việc khoa học của mình thể hiện qua từng bước công việc trong quy trình
kiểm toán BCTC đặc biệt qua giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán.
3.1.3.1 Giai đoạn trước kiểm toán
Hàng năm Công ty A&C đều gửi Thư chào cung cấp dịch vụ tới các khách
hàng tiềm năng để giới thiệu về Công ty, các loại hình dịch vụ mà Công ty đã và
đang cung cấp. Hình thức gửi Thư chào này mang lại hiệu quả lớn nhằm thu hút
nhiều khách hàng về Công ty A&C và những quyền lợi mà họ sẽ nhận được, đặc
biệt với 1 giá phí kiểm toán hợp lý phù hợp với mọi loại hình doanh nghiệp. Thư

chào cung cấp dịch vụ cũng giúp cho Công ty A&C tránh được những bất đồng
với khách hàng trong việc thỏa thuận các điều khoản của hợp đồng kiểm toán.
Hiện tại việc ký hợp đồng kiểm toán có thể được thực hiện theo hai hình
thức: ký hợp đồng trước khi lập kế hoạch kiểm toán, hoặc lập kế hoạch kiểm toán
rồi mới ký hợp đồng. Cách thứ hai thể hiện sự thận trọng của Công ty kiểm toán
nhưng đòi hỏi phải có sự đầu tư về thời gian và chi phí trước khi ký hợp đồng
kiểm toán. Nhưng với cách thứ hai, khi khách hàng đang phân vân lựa chọn các
công ty kiểm toán và đặc biệt đối với những khách hàng mới thì cách này đặc biệt
mang lại hiệu quả thiết thực, nhờ đó mà khách hàng tin tưởng hơn vào Công ty
trước khi ký hợp đồng, Công ty A&C đã có sự lựa chọn sáng tạo bằng việc lập 1
kế hoạch kiểm toán dự thảo và gửi cho Công ty khách hàng trước khi ký hợp đồng
kiểm toán. Sự năng động của A&C đã giải quyết được những mâu thuẫn với khách
hàng ngay trong quá trình thỏa thuận các điều khoản của hợp đồng kiểm toán bằng
việc giải thích cặn kẽ các công việc cần tiến hành nên ít xuất hiện bất đồng vì chưa
thỏa thuận được giữa hai bên.
Với sự năng động trên, A&C đã nâng cao được uy tín và khẳng định vị trí
của mình trên thị trường kiểm toán Việt Nam.
3.1.3.2 Hợp đồng kiểm toán
Hợp đồng kiểm toán đã được lập đúng theo Pháp lệnh về Hợp đồng kiểm
toán và Quy chế kiểm toán độc lập trong nền kinh tế quốc dân, thực hiện đúng
theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 210 – Hợp đồng kiểm toán.
3.1.3.3 Tìm hiểu hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán , để có được hiểu biết sâu sắc về hệ
thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên A&C đã dựa vào kinh nghiệm của mình
trong lĩnh vực kinh doanh của khách hàng để thu thập các bằng chứng kiểm toán
cần thiết. Đặc biệt, nghệ thuật phỏng vấn khách hàng về hệ thống kiểm soát nội bộ
và quan sát các hoạt động kinh doanh của khách hàng là một điều đáng học hỏi ở
các kiểm toán viên A&C.
3.1.3.4 Đánh giá rủi ro kiểm soát
Công ty A&C đã đưa ra được mô hình đánh giá rủi ro kiểm toán và thực

hiện theo đúng các quy định của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 400 – Đánh
giá rủi ro và trọng yếu.
3.1.3.5 Ước lượng mức độ trọng yếu và chọn mẫu kiểm toán
Công ty A&C đã có những quy định cụ thể hướng dẫn việc ước lượng mức
độ trọng yếu và phân bổ cho các khoản mục.
Do có kinh nghiệm lâu năm, các kiểm toán viên A&C có khả năng chọn
được những mẫu mang tính đại diện cao cho toàn bộ tổng thể mẫu chọn, các kiểm
toán viên A&C đã chứng tỏ được kinh nghiệm nghề nghiệp cũng như khả năng xét
đoán của mình.
3.1.3.6 Phân công và phối hợp giữa các kiểm toán viên
Công ty A&C đã thực hiện việc lựa chọn đội ngũ kiểm toán viên phù hợp
với mỗi cuộc kiểm toán. Các kiểm toán viên được lựa chọn đều là những người có
khả năng và trình độ chuyên môn kỹ thuật cao đáp ứng được nhu cầu cao của 1
cuộc kiểm toán. Chính vì điều đó càng chứng minh uy tín của Công ty Cổ Phần
Kiểm toán và Tư vấn A&C.
3.1.3.7 Đánh giá về tính liên tục hoạt động của khách hàng
Công ty đã xây dựng được các chỉ tiêu đánh giá tính liên tục hoạt động của
khách hàng hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tế của các doanh nghiệp Việt
Nam. Điều này chỉ thể hiện ở 1 công ty có bề dày kiểm toán như A&C.
3.2 Phương hướng hoàn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty
Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn (A&C)
3.2.1 Nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên
Đây quả là một đòi hỏi cấp thiết trong giai đoạn phát triển và cạnh tranh
mạnh mẽ hiện nay. Bởi kiểm toán viên chính là người trực tiếp thực hiện công việc
kiểm toán, có vai trò quan trọng quyết định đến kết quả cuộc kiểm toán. Đòi hỏi
nâng cao chất lượng đội ngũ kiểm toán viên còn là một trong những mục tiêu
chung của ngành kiểm toán Việt Nam hiện nay. Hiện nay, Công ty Cổ Phần Kiểm
toán và Tư vấn A&C vẫn thường xuyên tạo điều kiện cho các kiểm toán viên theo
học thêm về các ngành nghề lĩnh vực kinh doanh của khách hàng. Ngoài các
chương trình đào tạo trong nước, kiểm toán viên còn được đi tu nghiệp và đào tạo

qua các hình thức khảo sát, huấn luyện, thực hành tại nước ngoài do Công ty tổ
chức cùng với các chương trình hỗ trợ của Bộ tài chính, EURO TAPVIET và các
tổ chức nghề nghiệp khác.
Hướng đổi mới là cần tập trung đào tạo theo hướng chuyên môn hóa nhằm
thực hiện công việc một cách hiệu quả nhất. Nghĩa là đào tạo theo từng nhóm kiểm
toán viên chuyên thực hiện kiểm toán các loại khách hàng có cùng ngành nghề
kinh doanh. Với sự sắp xếp như vậy sẽ khiến cho công việc kiểm toán được tiến
hành nhanh gọn hơn, tránh được rủi ro, giảm thiểu chi phí kiểm toán đồng thời
nâng cao tính cạnh tranh của cty.
3.2.2 Lập kế hoạch chiến lược
* Cơ sở kiến nghị.
Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300 – Lập kế hoạch kiểm toán quy định:
“kế hoạch chiến lược phải được lập cho các cuộc kiểm toán có tính chất phức
tạp…”. Tuy nhiên, thực tế công tác lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty A&C cho
thấy Công ty chưa thực hiện đúng yêu cầu của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số
300 – Lập kế hoạch kiểm toán.
* Kiến nghị :
Đối với ka có quy mô không lớn, các cuộc kiểm toán không có tính chất
phức tạp, công ty có thể kết hợp việc lập kế hoạch chiến lược trong quá trình lập
kế hoạch tổng thể.
Đối với khách hàng có quy mô lớn và hoạt động kinh doanh phức tạp…
Công ty cần chú trọng hơn nữa vai trò của lập kế hoạch chiến lược theo đúng quy
định trong Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300 – Lập kế hoạch kiểm toán.
3.2.3 Đánh giá rủi ro kiểm soát
Theo chuẩn mực Việt Nam số 400 – Đánh giá rủi ro và kiểm soát nội bộ :
“dựa trên hiểu biết về hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán
viên và Công ty kiểm toán phải đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát nội bộ đối với
cơ sở dẫn liệu cho từng số dư tài khoản hoặc các loại nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
…”
Công ty A&C chưa chú trọng đến việc đánh giá các thủ tục kiểm soát cho

từng khoản mục cụ thể.